In deze rapportage maken we een prognose op bovenstaande onderdelen, op basis van de gerealiseerde uitgaven van de eerste drie kwartelen van 2018.

Transcriptie

1 Kwartaal rapportage Q3 Samenvatting Voor u ligt de managementrapportage van het derde kwartaal van, gericht op het verloop van de budgetten Jeugdwet (Zorg in Natura en Persoonsgebonden budgetten), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Zorg in Natura en Persoonsgebonden budgetten) en de Participatiewet (bijzondere bijstand /minimabeleid). De managementrapportage beperkt zich volgens afspraak met de raad tot deze onderdelen en bevat geen informatie over de ontwikkelingen van andere budgetten in het Sociaal Domein. Deze rapportage volgt in grote lijnen de opzet van eerdere rapportages. In deze rapportage maken we een prognose op bovenstaande onderdelen, op basis van de gerealiseerde uitgaven van de eerste drie kwartelen van. Ervaring wijst uit dat de prognose voor met name de Jeugdwet niet zo eenvoudig te maken is. In tegenstelling tot de voorgaande rapportages in 2017, moet de prognose in deze rapportage een vollediger beeld geven over het verwachte financiële resultaat in. In de Q1/Q2 rapportage is er een verschil van ,- tussen de bijgestelde begroting¹ (op de onderdelen uit deze rapportage) en de geprognosticeerde realisatie voor geheel gepresenteerd. In deze Q3 rapportage loopt dit verschil op tot ,- Dit betekent dat de geprognosticeerde realisatie is opgelopen met ,- Onderstaande tabel maken dit inzichtelijk: Q1/2: Q3: Begroting : Prognose: Verschil begroting prognose: Leeswijzer In deze rapportage gaat hoofdstuk 1 over de opzet van de rapportage en wordt er inzicht gegeven in de budgetten op de onderdelen Jeugd, Wmo en bijzondere bijstand zoals opgenomen in de begroting. In hoofdstukken 2,3 en 4 wordt per onderdeel een toelichting gegeven op de prognose en de feitelijke analyse op deze prognose. In hoofdstuk 5 nemen we u mee in de lokale en landelijke ontwikkelingen die er spelen op deze onderdelen. N.B. de tegemoetkoming vanuit het fondstekort gemeenten van ,29 is in deze rapportage niet verwerkt. ¹ Dit betreft de door de raad vastgestelde bijgestelde begroting n.a.v. de eerste voortgangsrapportage. 1

2 1. Toelichting rapportage We hebben met de raad afgesproken in de kwartaalrapportages te rapporteren op drie producten uit het Sociaal Domein, te weten; Jeugdwet (Zorg in Natura, PGB), Wmo (Zorg in Natura, PGB) en Participatiewet (Bijzondere Bijstand/minimabeleid) (PW). In de bijgestelde begroting zijn de uitgaven Jeugdwet, Wmo Participatiewet, en Bijzondere Bijstand/minimabeleid) in totaal geraamd op 20,1 miljoen euro. De ontwikkeling in de uitgaven Wmo en bijzondere bijstand/ minimabeleid zijn relatief goed te volgen. De basis voor het maken van een prognose is daardoor stabieler. Er is in de loop der jaren meer ervaring is opgedaan en de externe partijen zijn ook bekender met de manier van declareren. De Jeugdwet is het meest nieuwe product voor de gemeente. Dit maakt, dat het afgeven van een betrouwbare prognose voor dit product het lastigst is. Dat komt door gebrek aan ervaringscijfers, de afhankelijkheid van het declaratiegedrag van de zorgpartners, de werking van het berichtenverkeer en de verwijzingen (indicatiestellingen) door andere partijen dan de gemeente zelf. De begrotingspost omvat echter wel het grootste deel van het budget en het (geprognosticeerde) tekort. Hierdoor het belang van een goede prognose evident. Uitgangspunten 1. De huidige rapportage is gebaseerd op de werkelijke uitgaven van januari t/m september van de budgetten Jeugdwet, Wmo en PW. Daar waar er (om de betrouwbaarheid van de prognose te vergroten) anders gerekend is, zullen we dit expliciet vermelden). 2. Er is gebruik gemaakt van data uit de GWS-applicatie, het systeem waarin alle cliëntgegevens vastgelegd worden. Deze gegevens worden in het Gegevensknooppunt gemeld (berichtenverkeer) waarna deze in de GWS-applicatie worden vastgelegd. Via de GWS-applicatie worden de facturen van de zorgaanbieders Jeugdhulp en Wmo betaald. 3. We rapporteren op basis van prestatiemaand (de daadwerkelijk geleverde en gefactureerde zorg over de periode waarop deze rapportage betrekking heeft). Op deze manier krijgen we beter in beeld hoe de onderlinge maanden zich tot elkaar verhouden (tevens t.o.v. 2017). Hierbij is het wel van belang om op te merken dat we afhankelijk zijn van het tijdig indienen van facturen door aanbieders. 4. De prognose van de uitgaven Jeugdhulp is gebaseerd op basis van de al betaalde facturen jeugdhulp. Er is sprake van toerekening van de kasstroom aan de periode waarin de zorg daadwerkelijk door de zorgaanbieder is geboden aan de jeugdige en/of diens ouders. De gerealiseerde zorg uit (bv) januari betreft dus de feitelijke kosten aan zorg die in die maand geleverd is, ongeacht wanneer die zorg is betaald. Door dit als uitgangspunt te nemen veronderstel je een constanter beeld te verkrijgen van het seizoenpatroon. 5. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is (wettelijk) verantwoordelijk voor de uitbetaling van de persoonsgebonden budgetten Jeugdhulp en Wmo. Betaling aan de budgethouder vindt plaats nadat die de declaratie heeft ingediend bij de SVB. Op basis van de door de gemeente toegekende zorg in de vorm van een persoonsgebonden budget wordt een prognose van de zorgkosten voor het gehele jaar gemaakt. De gemeente betaalt maandelijks op voorschotbasis een bedrag aan de SVB. Aan het eind van het jaar wordt de bevoorschotting verrekend met de door de SVB uitbetaalde persoonsgebonden budgetten Jeugdhulp en Wmo. Budgethouders mogen vanaf 1 augustus geen zorg meer over 2015, 2016 en 2017 declareren. Vanaf 2019 moeten declaraties binnen 10 weken bij de SVB zijn ingdiend door de budgethouder. 2

3 Budgetten Voor de Jeugdhulp en Wmo 2015 wordt het financieel kader gevormd door de budgetten die beschikbaar komen via de integratie-uitkering Sociaal Domein. De budgetten bijzondere bijstand zijn historisch gevormd op basis van voorgaande begroting. Gemeentelijke begroting In de opbouw van de begroting maken we een onderscheid tussen de primitieve begroting en de bijgestelde begroting. We gaan in deze rapportage uit van de eerste bijgestelde begroting. In de bijgestelde begroting zijn door de raad vastgestelde budgetmutaties verwerkt. Daarnaast gaan we in deze rapportage uit van de onderstaande scope. Dit is een deel van de totale begroting van programma Jeugdwet (inkoop en PGB) Wmo 2015 (inkoop en PGB ) Wmo-oud (inkoop, inclusief verrekening eigen bijdragen en PGB) PW/Bijzondere bijstand Totaal Integratie uitkering Sociaal Domein Onderstaand een overzicht van het verloop van de onderdelen Wmo 2015 en de Jeugdwet als onderdeel van de integratie-uitkering Sociaal Domein. Gemeentefondscirculaire Jeugdwet Wmo 2015 Totaal Mei Sep Mei Sept De ontwikkeling van de circulaires maakt dat er een bedrag van aan het totale budget van programma 2 Sociaal Domein is toegevoegd. De wijze van verdeling is geeffectueerd in de 2 e voortgangsrapportage. Onderstaand treft u het overzicht van de budgetten Wmo en Jeugdhulp. Deze tabel maakt duidelijk welk deel van het budget beschikbaar is (na afzondering i.v.m. specifieke bestemming) voor lokale en regionale zorginkoop. Deze budgetverdeling is gebaseerd op de budgetten zoals opgenomen in de meicirculaire 2017 van het gemeentefonds. Budget Jeugd (conform mei 2017) Budget Wmo 2015 (conform mei 2017) Totaal budget Afgezonderd i.v.m. specifieke bestemming Beschikbaar voor regionale zorginkoop Bijstelling na doorwerking bezuinigingen Beschikbaar voor regionale zorginkoop 3

4 Prognose onderdelen jeugd, Wmo, bijzondere bijstand vs. bijgestelde begroting Uit onderstaande tabel blijkt dat we een verschil prognosticeren van tussen de begroting en de geprognosticeerde realisatie voor. Ten opzichte van 2017 zien we dat we voor geheel een kostenstijging van ,- prognosticeren (realisatie) (begroting) (prognose) Verschil (begroting vs prognose) Jeugdwet ZiN Jeugdwet PGB Wmo Wmo oud Bijzondere Bijstand Totaal Ten opzichte van de tweede bijgestelde begroting (zie tweede voortgangsrapportage) ziet het verschil tussen de prognose en de begroting er als volgt uit: 2017 (realisatie) (begroting) (prognose) Verschil (begroting vs prognose) Jeugdwet ZiN Jeugdwet PGB Wmo Wmo oud Bijzondere Bijstand Totaal In het vervolg van deze rapportage zullen we elk van bovenstaande onderdelen nader toelichten. We zullen ons hierbij baseren op de tweede bijgestelde begroting zoals deze in de tweede voortgangsrapportage is vastgesteld. Dit om een reële vergelijking te kunnen maken met de bij u bekende gegevens vanuit de reguliere P&C-cyclus. 4

5 2. Jeugd Prognose Jeugd De prognose op basis van de werkelijke zorguitgaven is gebaseerd op een vergelijking tussen 2017 en van de periode januari t/m juni. We kiezen hier bewust voor een kortere periode omdat deze periode het meest volledige beeld geeft (voor ). Door de zorguitgaven 2017 in een percentage van de totale kosten zorg in natura van de Jeugdwet 2017 uit te drukken en dit percentage van toepassing te verklaren op de gerealiseerde zorg en door te rekenen naar een heel jaar, resulteert dit in geprognosticeerde lasten van Bij de kolom jeugdwet PGB is geen sprake van werkelijke kosten, maar van een berekende bevoorschotting t/m oktober (realisatie) (begroting) (prognose) Verschil (begroting vs. prognose) Jeugdwet ZiN Jeugdwet PGB Toelichting op prognose Jeugd In de cijfers over de eerste zes maanden met betrekking tot de gerealiseerde zorg jeugd vallen een aantal zaken op. Er is sprake van meer uitgaven ( ,-) ten opzichte van dezelfde periode in Dit terwijl er een (voorlopige) daling te zien is in het aantal unieke cliënten (1138) in ten opzichte van 1176 in 2017). Hierdoor kan gesteld worden dat de kosten per cliënt over de eerste zes maanden in hoger zijn, dan de kosten per cliënt in dezelfde periode in Realisatie t/m juni Aantal unieke cliënten Gem. kosten per cliënt Verschil Het is te vroeg om op basis van deze stijging conclusies te trekken. Het is namelijk nog onduidelijk of hier sprake is van een incident (bv. doordat er in deze betrekkingsperiode een aantal duurdere indicaties zijn verstrekt) of dat deze stijging zich ook in de komende periode door zal zetten. Dit blijven we monitoren. Aandachtspunt Karakter Karakter heeft bij de regio het signaal afgegeven dat zij verwachten dat ze in een fors hogere productie ( voor de gehele regio) gaan realiseren ten opzichte van Deze kanttekening is in de Q1/Q2 rapportage al met u gedeeld. Karakter heeft de data geanalyseerd en komt tot de conclusie dat de oorzaken voor deze hogere productie terug te leiden zijn naar: o o Hoger tarief (veroorzaakt 45% van de hogere kosten). Een hoger aantal minuten (veroorzaakt 55% van de hogere kosten). Deze aankondiging voor de gehele regio zien we terug in de cijfers van Tiel. Voor Tiel is er namelijk inderdaad sprake van een toename in kosten in de eerste negen maanden in ten opzichte van de eerste acht maanden in Onderstaande tabel maakt dit inzichtelijk. 5

6 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Totaal De kosten voor Tiel zijn kijkend naar bovenstaande periode verdubbeld. ( t.o.v ). Gezien het feit dat de kostenstijging bij Karakter aanzienlijk is, heeft het onze specifieke aandacht. In deze kosten zijn de facturen t.a.v. de academische functie ( per kwartaal) nog niet meegenomen. De academische functie van Karakter betekent dat er afhankelijk van de ingezette zorgvorm een toeslag op de uurprijs ( 10,20 of 15,00 extra) wordt betaald. Dit om de academische infrastructuur in stand te kunnen houden. De afspraken hierover zijn contractueel vastgelegd in een addendum. Inclusief deze kosten komen we uit op ,75. Welke acties lopen er om grip op de kosten t.a.v. Karakter te krijgen? 1. Gezien het hoge aantal verwijzingen via huisartsen naar Karakter heeft de pilot POH een zeer belangrijke rol in reduceren van de kosten/ verwijzingen. De POH is per 1 juni gestart. Uit onze data zien we dat het aantal verwijzingen vanuit de huisartsen vanaf 1 juni teruglopen. Het belang van de pilot wordt kijkend naar deze gegevens onderstreept. 2. We zijn (lokaal) aan het onderzoeken of het stellen van een maximum aantal aan te vragen (behandel)uren (via de indicatie) extra mogelijkheden tot sturen geeft op het aantal uren dat daadwerkelijk door Karakter wordt ingezet. 3. In het kader van de DVO wordt regionaal het gesprek met Karakter gevoerd over de omzetstijging, gevolgen en sturing. Uitgaven kosten handhaving Naar aanleiding van rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en Wmo-toezicht Gelderland Zuid is de overeenkomst met zorgaanbieder Herstelcentrum C&S per eenzijdig opgezegd. Wegens zeer slechte zorg door C&S zijn in opdracht van de gemeenten bij de locaties in Tiel een crisismanager en een ander zorgaanbieder (aanvullende) zorg gaan leveren. De kosten hiervan zijn aanzienlijk omdat er sprake was van 24 uurs zorg. Wij zijn bezig om deze kosten en eerder betaalde zorgkosten te verhalen bij C&S. Of en in welke mate de kosten werkelijk verhaald kunnen worden is niet bekend. De gemeente Tiel spreekt ook met de gemeente Nijmegen en de regiogemeenten ten aanzien van het verdelen van de kosten. Er bestaat een risico dat de kosten ten laste van de gemeentelijk budgetten jeugdhulp komen. 6

7 3. Wet maatschappelijke ondersteuning Prognose Wmo Bij de prognose van Wmo gaan we uit van een gelijkmatige opbouw over een geheel jaar. Voor Wmo is relatief eenvoudig een prognose af te geven, doordat er voor dit product enerzijds meer ervaring is opgedaan en anderzijds de externe partijen ook meer ervaring hebben opgedaan met de manier van declareren. Hierbij zijn alle onzekere factoren (bv. door nog niet gefactureerde zorg) dus ook voor een heel jaar geëxtrapoleerd (realisatie) (begroting) (prognose) Verschil (begroting vs prognose) Wmo Wmo Oud In onderstaande tabel is een verdere uitsplitsing van de uitgaven en de extrapolatie naar 12 maanden voor Wmo weergegeven. Bij de extrapolatie van PGB is geen sprake van gerealiseerde uitgaven, maar van een gerealiseerde bevoorschotting t/m juni. Wmo 2015 ZiN (t/m aug) (inclusief inloop GGZ) Realisatie Extrapolatie naar 12 maanden Totalen PGB Wmo 2015 (t/m okt) Subtotaal Wmo Wmo Oud ZiN (t/m sept) PGB Wmo-oud (t/m okt) Eigen Bijdrage (t/m sept) Subtotaal Wmo-oud Totaal Wmo Toelichting op prognose Wmo In de extrapolatie van de uitgaven Wmo oud ZiN is rekening gehouden met een stijging van de uitgaven voor Huishoudelijke Ondersteuning in. Deze stijging is effect van nieuwe tariefafspraken met de aanbieders van Huishoudelijke Ondersteuning. De hogere tarieven worden met ingang van betaald. Aanleiding voor het vaststellen van de nieuwe tarieven is het feit dat de eerder vastgestelde tarieven gebaseerd waren op de bestuurlijke aanbesteding in 2012 en dat de Algemene Maatregel van Bestuur reële kosten Wmo gemeenten vraagt om reële tarieven vast te stellen. Bij een berekening van de tarieven met toepassing van de landelijke rekentool van de VNG bleek dat de door de gemeenten in de Regio Rivierenland gehanteerde tarieven aanzienlijk beneden het reële tarief lagen. 1 Wmo2015 betreft begeleiding individueel en groep en kortdurend verblijf (gemeentelijke taak vanaf 2015) 2 Wmo oud betreft Huishoudelijke Ondersteuning, hulpmiddelen, vervoer en woningaanpassingen (gemeentelijke taak vanaf 2007) 7

8 Daarbij zien we een stijging in de kosten van hulpmiddelen en vervoer. De stijging van de kosten van de hulpmiddelen is een direct gevolg van het resultaat van de aanbesteding in De prijzen van de hulpmiddelen zijn daardoor gestegen. Daarbij zien we ook dat er een groter beroep wordt gedaan op de voorzieningen door het beleid om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Deze trend wordt ook landelijk herkend. Het effect van het abonnementstarief Wmo per 2019 blijft vooralsnog uit. 4. Participatiewet / bijzondere bijstand/minimabeleid Prognose bijzondere bijstand In de begroting staat een bedrag voor de verzamelgroep Bijzondere Bijstand. Dit omvat bijzondere bijstand, individuele inkomenstoeslag, minimabeleid en te ontvangen terugbetaling leenbijstand (realisatie) (begroting) (prognose) Verschil (begroting vs prognose) PW/BB/Minimabeleid Met ingang van is een nieuw minimabeleid van kracht. Bij de prognose is uitgegaan van dit nieuwe beleid. In het nieuwe beleid is het verstrekken van een aantal minimavoorzieningen ondergebracht bij externe partijen. Zij verstrekken de benodigde voorzieningen in natura. Dit zijn uitgaven die nu niet meer als individuele bijzondere bijstand verstrekt worden. 8

9 5. Ontwikkelingen Transformatiefonds Jeugd Voor de komende drie jaar is er in totaal 108 miljoen euro beschikbaar voor plannen van jeugdzorgregio s om de vernieuwing van de jeugdhulp een boost te geven. De hoogte per regio is vastgesteld naar rato van het aantal jeugdigen tot 23 jaar op 1 januari. Voor de regio Rivierenland betreft dit een jaarlijks bedrag van ,- voor de jaren, 2019, Om voor het transformatiegeld in aanmerking te komen, moeten jeugdzorgregio s regionale plannen jeugd afsluiten die voldoen aan de door de VNG vastgestelde spelregels. De regio s moeten dit jaar een meerjarig transformatieplan opstellen, dat minimaal tot en met 2020 loopt. Jeugdzorgregio s kunnen ook, als de (boven)regionale context daarom vraagt, de handen ineen slaan en samen een plan indienen. Als er geld overblijft, in het geval niet alle regio s een plan indienen, wordt het geld verdeeld over de jeugdzorgregio s met goedgekeurde plannen. In gezamenlijkheid met de overige gemeenten in onze jeugdzorgregio is er een aanvraag ingediend. Deze aanvraag is positief ontvangen. Inmiddels is het bericht ontvangen dat het voorstel uit de regio Rivierenland met een positief advies voor besluitvorming aan de stuurgroep Zorglandschap wordt voorgelegd. Het is nog onbekend op welke manier de verdeling van het budget tussen de verschillende regiogemeenten in Rivierenland gaat plaatsvinden. Aanvraag fonds tekortgemeenten Sociaal Domein In het kader van de afspraken tussen medeoverheden in het Interbestuurlijk Programma (IBP) is besloten om een fonds tekortgemeenten te creëren om gemeenten met grote tekorten in het sociaal domein te compenseren. Het gaat in totaal om een bedrag van 200 miljoen, waarvan 100 miljoen door het Rijk ter beschikking wordt gesteld en 100 miljoen uit het gemeentefonds afkomstig is. Meer informatie over het tekortfonds is te vinden op In totaal hebben 88 gemeenten een aanvraag ingediend. De aanvragen van deze gemeenten overschreden het beschikbare bedrag van 200 miljoen ruimschoots. Uiteindelijk is vastgesteld dat 77 gemeenten in aanmerking komen voor middelen uit het fonds. De gemeente heeft Tiel heeft ook een aanvraag ingediend. Inmiddels is het bericht ontvangen dat er (eenmalig) een bedrag van ,29 voor de gemeente Tiel beschikbaar is. De bedragen worden formeel gepubliceerd in de decembercirculaire van BZK. 9