Rapportage 1 e halfjaar 2015 Jeugdhulp Drenthe

Transcriptie

1 Rapportage 1 e halfjaar 2015 Jeugdhulp Drenthe

2 Inhoudsopgave: 1. Inleiding Samenvatting Gegevensuitwisseling / monitoring Uitkomsten kwartaalrapportages zorgaanbieders Uitgangspunten cijfers Financiële uitkomsten Financiële doorkijk naar Cliëntaantallen Verwijzing Kwartaalrapportages en kwartaalgesprekken met zorgaanbieders Risicoparagraaf Transformatie Issues... 9 Bijlage 1: Overzicht rijksbijdrage per Gemeente

3 1. Inleiding In deze rapportage wordt u geïnformeerd over de uitkomsten van het eerste halfjaar inzake de regionale en bovenregionale uitvoering van de Jeugdhulp in Drenthe. 2. Samenvatting Gegevensuitwisseling/monitoring nog niet op orde De gegevensuitwisseling tussen gemeenten en zorgaanbieders is door technische omstandigheden nog niet volledig in werking (dit is overigens een landelijk beeld). Dit leidt er toe dat er nog geen beleidsinformatie voorhanden in het kader van monitoring. De verwachting is dat bij de rapportage over het derde kwartaal meer beleidsinformatie voorhanden is. Uitkomsten kwartaalrapportages zorgaanbieders Risico s Uitgaven passen binnen het rijksbudget voor 2015: De totale zorgkosten (inclusief PGB s) en uitvoeringskosten blijven naar verwachting binnen de door het rijk beschikbaar gestelde budget 123,8 miljoen. Aan deze verwachting kleven enkele onzekerheden aangezien deze prognose is gebaseerd op een optelling van de prognoses uit de kwartaalrapportages van de zorgaanbieders en niet geverifieerd zijn met gegevens die bij de gemeenten bekend zijn. Daarnaast is er nog geen volledige helderheid over het verloop van de PGB verplichtingen. Verwacht tekort voor 2016: In verband met de aangepaste rijksbijdrage voor 2016 en in het kader van de gemeentelijke begroting is een financiële doorkijk gemaakt. De rijksbijdrage van 2016 ligt circa 10 miljoen lager dan in Het effect van een lagere rijksbijdrage kan deels worden opgevangen. Het tekort wat resteert (circa 4 miljoen) zal door aanpassing van de budgetplafonds bij de zorgaanbieders moeten worden opgelost. Aantallen cliënten in zorg lager dan gecontracteerd, maar op hoger interventieniveau: De verwachte aantallen cliënten in zorg/zorgtrajecten volgens de rapportages van de grote zorgaanbieders komen over geheel 2015 naar verwachting 11% lager uit dan de aantallen volgens de afgesloten contracten. Daar staat tegenover dat de zorgtrajecten meer ingezet worden op de hogere interventieniveaus (6 tot en met 8) dan op de lagere interventieniveaus. Dit is een tegengestelde trend dan die met het RTA wordt beoogd. Een duidelijke verklaring voor deze zorgelijke trends is nog niet gevonden. 8% tot 20% van het aantal verwijzingen vindt plaats door gemeenten De belangrijkste risico s die kunnen worden onderkend zijn van financiële aard, zijn gerelateerd aan de gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders en gemeenten of hebben betrekking op rechtmatigheid. 3

4 Transformatie Dit najaar zal door de zorgaanbieders meer expliciet en structureel aandacht kunnen worden besteed aan de uitwerking en uitvoering van de transformatieplannen voor de regionale zorg, dit in verband met de transitie waar ze nog in zaten in de eerste helft van Als basis voor de inkoop van de bovenregionale zorg voor 2016 hanteren de regio s (Groningen, Drenthe en Friesland) één integraal transformatieplan van de bovenregionale jeugdzorg(functies) met concrete doelen en resultaten voor de periode De gezamenlijke instellingen met een bovenregionaal zorgaanbod hebben de opdracht gekregen dit transformatieplan op te stellen. De bestuurlijke besluitvorming c.q. accordering inzake dit gezamenlijk transformatieplan is de basis van de contractering voor de bovenregionale zorg voor het jaar 2016 en zal voorafgaand aan de contractering bestuurlijk worden vastgesteld. 3. Gegevensuitwisseling / monitoring In Drenthe zijn afspraken gemaakt rondom monitoring van de Jeugdhulp en rondom de gegevensuitwisseling tussen gemeenten en zorgaanbieders. De monitoring vindt plaats door het uitvoeren van factlabs (via PIONN), het verzamelen van data vanuit de gemeentelijke administraties op basis van de gegevensuitwisseling en overige beschikbare landelijke data. In het kader van monitoring kunnen we op dit moment nog geen analyses uitvoeren doordat: a) Het berichtenportaal zorgaanbieders Drenthe (BZD) door technische omstandigheden in de loop van april is gelanceerd. Als gevolg hiervan hebben de zorgaanbieders al hun opgespaarde verzoeken tot zorg en de gegevens van cliënten, die per 1 januari al in zorg waren, pas laat kunnen versturen naar de gemeenten; b) Er sprake is van een lacune in de Jeugdwet in het kader van de privacy. Er is geen wettelijke grondslag voor het uitwisselen van persoonsgegevens ten behoeve van de facturatie en declaratie van Jeugdhulp. Concreet betekent dit dat het aanleveren van persoonsgegevens zonder wettelijke grondslag in strijd is met de wet. Het ministerie van VWS heeft in augustus een ministeriële regeling vastgesteld waar staat welke persoonsgegevens wel gewisseld mogen worden met het oog op financiering en bekostiging. Dit alles heeft gevolgen gehad op de tijdigheid van de uitwisseling van gegevens; c) Gemeenten in de periode mei tot en met augustus druk bezig zijn met het verwerken van de aanvragen en hier achterstanden in hebben; d) De aangeleverde gegevens van zorgaanbieders niet altijd voldeden aan de gestelde eisen; e) Gemeenten deels of geheel (nog) niet technisch in staat zijn om een digitale bevestiging te sturen aan zorgaanbieders via het landelijke gegevensknooppunt (dit is overigens een landelijk beeld); f) Zorgaanbieders vervolgens niet kunnen declareren doordat de digitale bevestiging ontbreekt; 4

5 g) De definities voor de interventieniveaus niet voor alle zorgaanbieders goed hanteerbaar waren, waardoor voor de zomer in overleg met de zorgaanbieders een referentiekader is opgesteld. Het gevolg is dat zorgaanbieders dit referentiekader nog op hun cliëntenbestand moeten toepassen. Afgesproken is dat zij dit uiterlijk op 1 oktober hebben uitgevoerd. Het gevolg hiervan is dat geen betrouwbare informatie voorhanden is om op interventieniveau te monitoren. De verwachting is dat bij de kwartaalrapportage over het derde kwartaal meer informatie voorhanden is om analyses te kunnen maken gerelateerd aan het Drentse zorgordeningsmodel. 4. Uitkomsten kwartaalrapportages zorgaanbieders In deze paragraaf wordt de financiële stand van zaken weergegeven. Voordat ingegaan wordt op de financiële uitkomsten worden eerste de uitgangspunten benoemd op basis waarvan de cijfers tot stand zijn gekomen Uitgangspunten cijfers De financiële cijfers in deze kwartaalrapportage kennen als gevolg van de volgende uitgangspunten nog een onzekerheidsmarge: a) De basis voor deze kwartaalrapportage zijn de prognoses in de kwartaalrapportages van de grote en de kleine zorgaanbieders. Met enkele zorgaanbieders vinden ten tijde van het opstellen van deze rapportage gesprekken plaats over de verwachte financiële uitkomsten. Deze gesprekken kunnen er toe leiden dat de verwachte zorgkosten nog kunnen wijzigen, wat effect kan hebben op het verwachte financiële eindresultaat van 2015; b) De rapportages van de kleine zorgaanbieders bevatten niet in alle gevallen een prognose van de kosten per gemeente voor het gehele jaar In dat geval zijn we uitgegaan van de afgesproken budgetplafonds dan wel zijn de cijfers over het eerste halfjaar met twee vermenigvuldigd; c) De cijfers ten aanzien van de PGB s geven nog onvoldoende zekerheid om een goede prognose te maken. Dit heeft te maken dat bij een aantal gemeenten de hoogte van de toegekende PGB s hoger ligt dan de omvang die over 2014 is uitgekeerd. Gezien het beleid van de Drentse gemeenten ligt dit niet in de lijn der verwachting. Voor die gemeenten waar bij sprake is van een hogere verplichting in 2015 dan 2014 zijn we uitgegaan van het bedrag van 2014; d) In de rapportages over het eerste kwartaal is aangegeven dat de definities van de interventieniveaus niet voor alle zorgaanbieders voldoende duidelijk bleken te zijn. Zowel het GGZ domein als partijen uit het LVB/VB domein gaf aan het Drentse Zorgordeningsmodel (de 8 interventieniveau s) niet goed te kunnen vertalen en toepassen op hun aanbod. De inrichting van de zorgtoewijzing, de monitoring, de budgetten en de transformatiedoelen zijn gestoeld op het gekozen Drentse zorgordeningsmodel. Voor de zomer is met de zorgaanbieders een referentiekader afgesproken om te komen tot een juiste indeling naar 5

6 interventieniveau. Met de zorgaanbieders is afgesproken dat zij hun cliëntenbestand uiterlijk op 1 oktober hebben ingedeeld op basis van dit referentiekader. Het gevolg is dat in deze rapportage nog geen betrouwbaar inzicht kan worden verschaft in de kosten per interventieniveau en de effecten van de afspraken rondom profijt en solidariteit per gemeente Financiële uitkomsten De totale zorgkosten (inclusief PGB s) en uitvoeringskosten blijven naar verwachting binnen de door het rijk beschikbaar gestelde budget 123,8 miljoen na aanpassing op basis van de meicirculaire, rekeninghoudend met genoemde uitgangspunten in paragraaf 4.1. De rijksbijdrage voor 2015 is namelijk naar beneden bijgesteld op basis van de meicirculaire met circa 4,5 miljoen. Deze daling is veroorzaakt doordat een groot aantal cliënten gekozen heeft voor de Wet Langdurige Zorg (WLZ). De daling van de rijksbijdrage kan worden opgevangen doordat de kosten eveneens dalen Financiële doorkijk naar 2016 De rijksbijdrage voor 2016 bedraagt 113,8 miljoen. Ten opzichte van de rijksbijdrage 2015, is de rijksbijdrage voor 2016 circa 10 miljoen lager. Voor 2016 wordt de grote teruggang in budget veroorzaakt door enerzijds de structurele korting in verband met de cliëntkeuze voor de WLZ en anderzijds voornamelijk doordat de cijfers over 2014 een lager aantal cliënten in zorg lieten zien met betrekking tot de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) dan werd verwacht. Het rijk heeft dit met ingang van 2016 vertaald in de te ontvangen middelen. Het jaar 2015 is bewust ontzien omdat gemeenten bij de contractvorming geen rekening hebben kunnen houden met deze korting. De lagere rijksbijdrage kan deels worden opgevangen doordat: de zorgkosten van cliënten, die gekozen hebben voor de WLZ, zich niet voordoen; contractueel met zorgaanbieders is afgesproken dat in 2016 een korting van 6% wordt doorgevoerd boven op de korting van 8% in 2015; een deel van de uitgaven wordt begroot op een maximaal percentage van het rijksbudget zoals de uitvoeringskosten en de kosten voor ouders in kracht waardoor deze kosten automatisch dalen; dat het geld voor versterking van het voorliggend veld van niet meer beschikbaar is voor 2016 op basis van het RTA. Dit bedrag was beschikbaar voor 2014 en Voor 2016 betekent dit dat de lasten met dit bedrag omlaag gaan ten opzichte van Na aanpassing van voorgaande onderdelen blijft er een tekort over van circa 4 miljoen. Het uitgangspunt binnen het RTA is dat de Jeugdhulp wordt uitgevoerd met de rijksgelden die daarvoor beschikbaar worden gesteld. Om het tekort op te vangen dienen de afgesproken budgetplafonds te worden verlaagd. Dit zou neerkomen op een extra korting van circa 4% tot 5 % voor Begin oktober wordt het definitieve percentage bepaald en gecommuniceerd aan de zorgaanbieders. 6

7 4.4. Cliëntaantallen De verwachte aantallen cliënten in zorg/zorgtrajecten volgens de rapportages van de grote zorgaanbieders komen over geheel 2015 naar verwachting 11% lager uit dan de aantallen volgens de afgesloten contracten. Daar staat tegenover dat de zorgtrajecten meer ingezet worden op de hogere interventieniveaus (6 tot en met 8) dan op de lagere. Dit betekent dat er sprake is van een tegengestelde trend ten opzichte van de trend die we met het RTA voor ogen hebben. Een nadere analyse op de oorzaken hiervan kan op dit moment nog niet worden gegeven in verband met geschetste situatie in paragraaf 2.1 met betrekking tot de gegevensuitwisseling Verwijzing Uit de kwartaalrapportages van de zorgaanbieders blijkt dat 8% van het aantal zorgtrajecten tot stand is gekomen door een verwijzing van een gemeente. De verwachting is dat een deel van de gemeentelijke verwijzing onder de categorie Anders terecht is gekomen aangezien CJG s niet in alle gevallen als een gemeentelijke verwijzing wordt gezien. Anders Externe instelling Gemeente Huisarts 12% 20% 8% 60% 4.6. Kwartaalrapportages en kwartaalgesprekken met zorgaanbieders In verband met verbetering van de kwaliteit van de rapportages en de éénduidigheid is in tegenstelling tot het eerste kwartaal een standaard format voorgeschreven aan de zorgaanbieders. Dit heeft tot meer éénduidigheid geleid. De kwalitatieve analyses en toelichting op de verantwoorde cijfers verschillen nog sterk van elkaar en zijn voor verbetering vatbaar. Hierover gaan we met de zorgaanbieders in gesprek om de volgende kwartaalrapportage nog verder te verbeteren. Verder zal in de 3 e kwartaalrapportage de indeling naar interventieniveaus worden gehanteerd conform het referentiekader dat voor de zomer met de zorgaanbieders is overeengekomen. 5. Risicoparagraaf In deze paragraaf worden de belangrijkste risico s beschreven die op dit moment kunnen worden onderkend. Rechtmatigheid Gemeenten (en zorgaanbieders) zijn verplicht om aan te tonen dat alle financiële handelingen rechtmatig hebben plaatsgevonden. De accountant doet in de accountantsverklaring bij de jaarrekening een formele uitspraak over de rechtmatigheid van de uitvoering. Door de grote veranderingen als gevolg van de decentralisaties lopen veel gemeenten en zorgaanbieders het risico dat ze niet kunnen voldoen aan de rechtmatigheidsvereisten. We zijn in gesprek met accountants om te beoordelen welke acties noodzakelijk zijn, welke accountant (accountant van de gemeenten, penvoerder financiën, penvoerder inkoop of accountant van de zorgaanbieder) welk deel van de totale uitgaven Jeugdhulp gaat beoordelen, wat er nodig is voor de accountant van elke individuele gemeente om zijn oordeel te kunnen vormen over de uitgave van elke individuele gemeente. 7

8 Gegevensuitwisseling Doordat de gegevensuitwisseling via het Berichtenportaal Drenthe pas laat op gang is gekomen en het berichtenverkeer via het landelijk gegevensknooppunt nog maar beperkt plaatsvindt, zijn gemeenten en zorgaanbieders nog bezig met een inhaalslag om de verzoeken tot zorgtoewijzing met terugwerkende kracht vanaf 1 januari af te handelen. Dit leidt er toe dat de informatievoorziening vanuit de gemeentelijke backoffice nog onvolledig is en er vanuit de gemeentelijk backofficesystemen nog geen betrouwbare informatievoorziening tot stand kan komen. De verwachting is dat de achterstand in het derde kwartaal grotendeels is ingelopen. Financiële risico s De financiële risico s zijn grotendeels afgedekt doordat er budgetplafonds zijn afgesproken met de zorgaanbieders. We hebben echter weinig of geen invloed op de zorgvraag (deze is van veel factoren afhankelijk waardoor snelle bijsturing niet mogelijk is). Dit zou er toe kunnen leiden dat de vraag naar bepaalde zorg de afgesproken budgetplafonds overschrijdt, waardoor bestaande contractafspraken herzien dienen te worden indien geen andere opties voorhanden zijn. Daarnaast zijn de PGB s een onzekere factor. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft haar processen rondom uitbetaling de afgelopen periode niet goed op orde gehad. Het gevolg is dat PGB s zijn uitbetaald zonder toetsing aan de afspraken die daar onder liggen tussen PGB-houder en zorgverlener en afspraken met gemeenten. Daarnaast is de hoogte van de PGB-kosten sterk afhankelijk van het tijdig herindiceren door gemeenten van cliënten met een PGB. 6. Transformatie Regionaal De hoofdcontractanten (Yorneo, Accare en Ambiq) hebben voor hun domeinen transformatieplannen opgesteld. Deze plannen zijn niet bestuurlijk vastgesteld. De zorgaanbieders hebben aangegeven pas in de tweede helft van dit jaar meer expliciet en structureel aandacht te kunnen besteden aan de uitwerking en uitvoering van de transformatieplannen in verband met de transitie waar ze nog in zitten. De planning is om voor het eind van het jaar te komen met een afgestemd regionaal transformatie- en uitvoeringsplan en deze vervolgens bestuurlijk te laten vaststellen. Bovenregionaal Er is bestuurlijk commitment tussen de regio s Groningen, Friesland en Drenthe over de gezamenlijke inkoop op bovenregionale jeugdzorg(functies) voor Als basis voor de inkoop hanteren de regio s één integraal transformatieplan van de bovenregionale jeugdzorg(functies) met concrete doelen en resultaten voor de periode De gezamenlijke instellingen met een bovenregionaal zorgaanbod hebben de opdracht gekregen dit transformatieplan op te stellen. De bestuurlijk besluitvorming c.q. accordering inzake dit gezamenlijk transformatieplan is de basis van de contractering voor de bovenregionale zorg voor het jaar Het transformatieplan zal voorafgaand aan de contractering bestuurlijk worden vastgesteld. 8

9 7. Issues Lacune in de Jeugdwet in het kader van de privacy Er is geen wettelijke grondslag voor het uitwisselen van persoonsgegevens ten behoeve van de facturatie en declaratie van Jeugdhulp. Concreet betekent dit dat het aanleveren van persoonsgegevens zonder wettelijke grondslag in strijd is met de wet. Het ministerie van VWS heeft een ministeriële regeling vastgesteld waar exact in staat welke persoonsgegevens wel gewisseld mogen worden met het oog op financiering en bekostiging. De aanpassing van de Jeugdwet zal naar verwachting pas eind van 2015 dan wel begin 2016 plaatsvinden. Inkoop en contractering na RTA periode Het proces rondom de contractering na de RTA periode wordt in september uitgelijnd en wordt er een inhoudelijke verdieping gemaakt om te bepalen op welke onderdelen nadere bestuurlijke besluitvorming nodig is. 9

10 Bijlage 1: Overzicht rijksbijdrage per Gemeente 10