Bestuursformatieplan Panta Rhei, stichting voor r.k., openbaar en algemeen bijzonder primair onderwijs

Transcriptie

1 Bestuursformatieplan Panta Rhei, stichting voor r.k., openbaar en algemeen bijzonder primair onderwijs

2 Bestuursbureau Panta Rhei Bezoekadres: Overgoo 13, 2266 JZ Leidschendam Postadres: Postbus 103, 2270 AC Voorburg 2

3 Inhoudsopgave Inleiding (4) 1 Het Formatiebeleid en het Bestuursformatieplan (5) 1.1 Algemeen (5) 1.2 Berekening personele middelen (5) 1.3 Procedure toekenning middelen (6) 1.4 Meerjarenplanning formatie (7) 1.5 Vervangingspool (7) 1.6 Procedure totstandkoming Bestuursformatieplan (8) 2 Organisatie (9) 2.1 Functies (9) 2.2 Aard en omvang bovenschoolse functies (9) 2.3 Ontwikkelingen (10) Nationaal onderwijsakkoord en Herfstakkoord (10) Kleiner wordende scholen (11) Functiemix (12) 3 Getallen en prognoses (13) 3.1 Teldatumgegevens (13) Prognoses (13) 3.2 Overzicht leeftijdsopbouw personeel per (14) 3.3 Lumpsum bekostiging personeel (14) 3.4 Budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid (15) 3.5 Passend Onderwijs (15) 3.6 Prestatiebox (15) 3.7 Overige inkomsten (15) 3.8 Premie Vervangingsfonds/Participatiefonds (16) 3.9 Rente-opbrengsten (16) 3.10 Bovenschoolse uitgaven (16) 3.11 Overschot/tekort (16) 4 Kaders/Beleidskeuzes (18) 5 Ontwikkelingen in het schooljaar (19) 3

4 Inleiding Voor je ligt het Bestuursformatieplan van Panta Rhei voor het schooljaar Het Bestuursformatieplan vloeit voort uit het Meerjaren formatiebeleidsplan , de Meerjaren begroting , en is ook gerelateerd aan het personeelsbeleid. De verplichting tot het formuleren van dit Bestuursformatieplan staat in de CAO PO. Naast genoemde CAO PO zijn er ook in wet- en regelgeving (met name de Wet op het primair onderwijs) bepalingen opgenomen over het te voeren formatie(en personeels)beleid. De personele lumpsum wordt beschikbaar gesteld in het schooljaar dat volgt op het kalenderjaar van de teldatum. Voor het opstellen van een jaarbegroting (kalenderjaar) zijn de gegevens van twee teldata nodig: de eerste zeven maanden van een kalenderjaar hebben immers betrekking op het lopende schooljaar (voorlaatste teldatum) en de laatste vijf maanden op het nieuwe schooljaar (laatste teldatum) Naast de lumpsumvergoeding ontvangt het bestuur ook middelen uit het budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid, overige aanvullende middelen (waaronder de prestatiebox, het Nationaal Onderwijsakkoord en het Herfstakkoord, (incidentele)subsidies en Passend Onderwijs. Via de eigen (bestuursniveau vastgestelde) bekostigingsregels wordt bepaald hoeveel geld beschikbaar is voor de personeelskosten en voor materiële zaken. Dit is vastgelegd in bijvoorbeeld de begroting en meerjarenbegroting. Door de berekening van vergoedingen voor de personele uitgaven per schooljaar ontstaat overlap met de begroting die jaarlijks wordt opgesteld, en alle inkomsten en uitgaven (ook personele) bevat. De begroting omvat echter een kalenderjaar, terwijl het Bestuursformatieplan een schooljaar omvat. Wijzigingen tijdens een kalenderjaar in de toekenning van budgetten, of de hoogte van bedragen die gerelateerd zijn aan bekostigingsregels, leiden niet tot aanpassing van de begroting maar kunnen wel in een Bestuursformatieplan worden opgenomen. Sinds enkele jaren heeft Panta Rhei te maken met een lichte daling van het aantal leerlingen op de teldatum. Dit betekent dat de lumpsumvergoeding ook jaarlijks iets afneemt en dus ook de omvang van het personeel aangepast moet worden aan de vermindering van inkomsten. Daarnaast is bekend dat de vergoeding voor materiële uitgaven (huisvesting, vervanging leermiddelen e.d.) achter blijft bij het niveau van de werkelijke kosten. Dit betekent dat ook personele middelen moeten bijdragen aan het realiseren van een sluitende begroting. Dit kan omdat de lumpsumgelden niet geoormerkt zijn. Panta Rhei kent de regeling werkgelegenheidsbeleid waardoor er maximale inspanningen gevraagd worden om werkgelegenheid te kunnen blijven bieden aan zittend personeel. Op grond van de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS) wordt het Bestuursformatieplan voorgelegd aan de personeelsgeleding van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) ter instemming. Op grond van het bepaalde in de CAO PO dient dit vóór 1 mei te gebeuren. Dit houdt in dat er nog wijzigingen kunnen optreden als gevolg van ontwikkelingen in de periode mei augustus. Harry van de Kant en Anja Hagedooren College van Bestuur 4

5 1 Het Formatiebeleid en het Bestuursformatieplan 1.1 Algemeen Het formatiebeleid kent drie niveaus: het meerjaren formatiebeleid, het jaarlijks Bestuursformatieplan en de uitwerking hiervan op schoolniveau. Het Bestuursformatieplan vormt de concrete vertaling van de beleidskeuzes die het College van Bestuur (CvB) op het gebied van de formatie (het functiebouwwerk) heeft gemaakt. Het Bestuursformatieplan heeft daarbij een driedelige functie: 1. een specificatie van de wijze waarop het personeelsbudget wordt besteed en op welke wijze het Rijk één en ander bekostigt; 2. het duidelijk maken aan alle betrokkenen op welke wijze de formatie in het eerstvolgende schooljaar wordt ingezet en ingevuld; 3. de juridische basis voor het nemen van bepaalde besluiten met rechtspositionele gevolgen. 1.2 Berekening personele middelen Op basis van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015 wordt aan de scholen een bedrag in geld toegekend. Over de inzet van de gelden beslist het CvB, na advies van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) en goedkeuring (begroting kalenderjaar) van de Raad van Toezicht (RvT). Grondslag voor de bekostiging vormt de gemiddelde personeelslast (GPL) waarbij rekening wordt gehouden met de gemiddelde gewogen leeftijd (GGL) van het personeel in de organisatie. Oudere personeelsleden ontvangen in de regel een hoger salaris dan jongere personeelsleden. Daarnaast is het schot tussen de materiële middelen (gelden voor schoonmaak, aanschaf meubilair en inventaris, vervanging methoden e.d.) en personele middelen verdwenen, waardoor verschuivingen van gelden ten behoeve van formatie- of personeelsbeleid kunnen plaatsvinden, of omgekeerd. Ongeveer 80-84% van de totale vergoeding kan op schoolniveau aan loonkosten besteed worden. Kijkend naar de huidige situatie binnen onze scholen dan is het gemiddelde 83%. Uitgangspunt is dat dit percentage onder de 84% ligt. Dit komt overeen met de personele rijksvergoeding, bestaande uit 70% personele lumpsum, 8% budget personeel en arbeidsmarktbeleid en een flexibel percentage uit aanvullende middelen als: de prestatiebox, het Nationaal Onderwijsakkoord, het Herfstakkoord en Passend Onderwijs. Een deel van deze middelen is in te zetten voor personele doeleinden (bijvoorbeeld professionalisering van leraren en schoolleiders, de inzet van intern begeleiders in de school of onderwijsondersteunend personeel). De berekening van het lumpsumbedrag voor reguliere basisscholen verloopt via een ingewikkelde formule. Eerst wordt op landelijk niveau de GPL bij een landelijk gemiddelde leeftijd (LGL) van de functie leraar vastgesteld. Dit is gebeurd aan de hand van de personele uitgaven in het afgelopen schooljaar (= meetjaar). De GPL voor het schooljaar bedraagt voor basisscholen ,93 bij een gemiddelde leeftijd van 40,40 jaar. De gemiddelde leeftijd van het personeel van Panta Rhei is op 1 januari ,40 jaar. De GPL bestaat uit een vast bedrag + een variabel bedrag. Dit laatste is afhankelijk van de gewogen gemiddelde leeftijd (GGL) van het onderwijsgevend personeel van een bestuur (schoolniveau). Vervolgens vindt een ingewikkelde formule plaats, waarvan elementen zijn: aantal leerlingen 4-7 jaar op de teldatum; aantal leerlingen 8 jaar en ouder op de teldatum; 5

6 aantal gewichtenleerlingen ; kleine scholentoeslag voor scholen met minder dan 145 leerlingen; directietoeslag; vaste bedrag van de gemiddelde personeelslast en bedrag per leeftijdsjaar; gemiddeld gewogen leeftijd van het personeel op schoolniveau. Daarnaast worden nog bedragen toegekend in het kader van: ondersteuningsmiddelen Passend Onderwijs; groeiformatie (als hier sprake van is; dit wordt dan op bestuursniveau toegekend); prestatiebox; Nationaal onderwijsakkoord en Herfstakkoord ; Opvangklas instroom asielzoekers; (andere) subsidies van bijvoorbeeld gemeenten voor personele doeleinde; impulsgebieden (bestrijden van onderwijsachterstanden). De GPL bevat ook een opslag voor BAPO-verlof (2%), dat personeelsleden vanaf 52 jaar konden opnemen. Het werkelijk verbruik binnen Panta Rhei is echter 2,85%. Per 1 oktober 2014 is de BAPOregeling opgeheven en vervangen door de toekenning van duurzame inzetbaarheidsuren. Omdat sprake is van een overgangsregeling voor personeelsleden die BAPO-verlof hebben wordt dit opslagpercentage ook in het schooljaar als uitgangspunt genomen. In april jl. heeft het ministerie van OCW (via de Staatscourant) de juiste bedragen voor het schooljaar bekend gemaakt. Vervolgens is op bestuursniveau berekend wat de exacte inkomsten en uitgaven op personeelsgebied zijn. Voor wat betreft de uitgaven gaat het om de werkelijke loonkosten, waarin ook de werkgeverslasten zijn opgenomen. Een grove berekeningswijze is: bruto maandsalaris x 14 x 1,53 (waarin opgenomen vakantie-uitkering, eindejaarsuitkering, pensioenopbouw, afdracht sociale lasten, e.d.). 1.3 Procedure toekenning middelen De school is bekostigingseenheid, maar de middelen worden op bestuursniveau verdeeld. Dit is ook wettelijk zo geregeld. Voor de toekenning van de middelen wordt aan de hand van de leerlingenaantallen per school berekend wat de personele inkomsten en uitgaven zijn. Voor 5/12 zijn deze al opgenomen in de begroting van het kalenderjaar Het overige deel van het schooljaar (7/12) vormt input voor de begroting van Van de totale lumpsumbekostiging personeel wordt 2,85% ingehouden en vervolgens toegekend aan de scholen voor de vervanging van personeelsleden die gebruik maken van de overgangsregeling BAPO en/of verlof omdat ze 57 jaar of ouder zijn. De teldatum vormt een aardige indicatie of er sprake is van terugloop (en wellicht vermindering van het aantal groepen en mogelijk gedwongen overplaatsing) of groei per schoolniveau. Dit effect kan versterkt of afgezwakt worden door een lage of hoge GGL. Naast de toekenning van de personele middelen kunnen scholen ook een deel van hun budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid inzetten voor de bekostiging van de door de school gewenste formatie. Ook als een school op de teldatum een lichte daling van het aantal leerlingen heeft, kan de instandhouding van de omvang van de formatie in dat schooljaar ook in het daaropvolgend schooljaar gehandhaafd blijven. 6

7 Bij de inzet van de personele middelen in elke school is het belangrijk dat de relatie met de bekostiging in acht wordt genomen. De vergoeding voor leerlingen van 4 t/m 7 jaar is gebaseerd op het kunnen inrichten van een gemiddelde groepsgrootte van 20 leerlingen. De vergoeding voor leerlingen van 8 jaar en ouder is gebaseerd op het kunnen inrichten van een gemiddelde groepsgrootte van 28 leerlingen. Bij een evenwichtige opbouw van beide categorieën is een minimale gemiddelde groepsgrootte van 24 leerlingen nodig. Als er echter sprake is van een hoger gemiddelde leeftijd die in onvoldoende mate gecompenseerd wordt door de GGL en er ook nog extra handen buiten de groep nodig zijn (remedial teaching, interne begeleiding) dan is een hoger gemiddelde van de groepsgrootte nodig. Bij steeds meer besturen schuift het groepsgemiddelde naar 26 leerlingen of meer. Dit heeft naast de daling van het aantal leerlingen (en dus minder inkomsten) ook te maken met stille bezuinigingen van de Rijksoverheid. De vergoeding van materiële zaken (energie, schoonmaak, leermiddelen, ict, e.d.) is lager dan de werkelijke kosten, waardoor scholen meer personele middelen moeten inzetten om de noodzakelijke materiële uitgaven te kunnen bekostigen. Kortom: de grootte in de bekostigingssystematiek is een onderbouwing, geen absolute waarde. In Hoofdstuk 5 is de toedeling van middelen tussen de scholen en het bestuursbureau beschreven. In de periode oktober-november 2016 wordt de begroting voor het kalenderjaar 2017 opgesteld en worden de percentages aangepast door het CvB na overleg met de directies. Voor de berekening van het Bestuursformatieplan wordt in ieder geval rekening gehouden met het feit dat de reguliere middelen van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs vanaf 1 januari 2017 volledig aan de scholen toegekend worden (dus geen inhouding van 3,5%). Loonkostensubsidies van het Rijk, gemeente of andere instelling/organisatie worden volledig aan de scholen toebedeeld. 1.4 Meerjarenplanning personeel Het meerjaren formatiebeleid is beschreven in het Meerjaren formatiebeleidsplan Om zicht te krijgen op toekomstige personele ontwikkelingen (uitstroom van personeel, leerlingenprognoses en ontstane vacatures) is een overzicht opgesteld waarbij de AOW-pensioengerechtigde leeftijd als peildatum geldt voor mogelijke uitstroom. Tegelijkertijd is er een leerlingenprognose gemaakt, waaruit jaarlijks een daling van het aantal leerlingen blijkt. Door de uitstroom te relateren aan de boventalligheid kan bekeken worden of sprake is van (vacature)ruimte of een tekort (boventalligheid). Bron: Meerjarenbegroting Aantal personeelsleden in fte Startsituatie Uitstroom (pre)pensioen Uitstroom overig* Invulling vacatures** Aantal fte begroting Begroting ,0 2,0 9,0 271 Begroting ,5 2,0 8,0 269 Begroting ,9 2,0 4,0 268 Begroting ,7 2,0 9,0 267 *Vertrek wegens verhuizing, een baan elders, stoppen met werken, e.d. **Als er boventalligheid is dan kan de uitstroom niet volledig herbezet worden. Naar aanleiding van de gesprekken met elke directie, maart jl. blijkt dat per 1 augustus 2016 geen sprake is van boventallig onderwijsgevend personeel. Er is tot op heden - medio april - ongeveer 9,0 fte aan vacatureruimte. 1.5 Vervangingspool Met de invoering van de Wet werk en zekerheid (2015) ontstaat vanaf 1 juli 2015 voor vervangers sneller recht op een vast dienstverband. De scholen hebben echter de middelen niet om deze mensen in de formatie op te nemen. Tot 1 juli 2016 geldt het overgangsrecht WWZ en blijft de 7

8 vervanging nog op de huidige wijze (CAO PO) geregeld. Vanaf deze datum is het overgangsrecht echter niet meer van toepassing. Het is afwachten of en hoe de cao-partijen (PO-Raad en de vakbonden) in een nieuwe CAO PO de risico s voor scholen/besturen kunnen verkleinen. Voor 1 juli a.s. moet hier meer duidelijkheid over komen. Om het risico op het ontstaan van dergelijke verplichtingen te verkleinen zijn er verschillende initiatieven ondernomen. Met collega-besturen in de regio is de intentie om een grote regionale vervangingspool in te richten per 1 mei De inzet van vervangers wordt dan vanuit een centrale plaats gecoördineerd waardoor voorkomen wordt dat een vervanger recht krijgt op een vast dienstverband zonder dat er een vacature is. In de afgelopen periode zijn drie besturen afgehaakt en een bestuur (met leerlingen) aarzelt nog over deelname. Het oorspronkelijk deelnamebedrag van 5 per leerling moet nu verhoogd worden. Omdat Panta Rhei het voornemen heeft pas per 1 juli a.s. deel te nemen wordt eerst gewacht op het definitieve bedrag dat vanaf die datum betaald moet worden per leerling. Daarnaast zijn er gesprekken gaande met twee uitzendbureaus om te bezien of zij iets kunnen betekenen. Tenslotte kan Panta Rhei ook zelf een vervangingspool inrichten door enkele jonge leraren vanaf de eerste schooldag van het nieuwe schooljaar een tijdelijk dienstverband aan te bieden voor een jaar (met uitzicht op een vast dienstverband bij goed functioneren). Hun werkzaamheden bestaan dan uit (langdurige) vervanging (bijvoorbeeld zwangerschaps- en bevallingsverlof, ziekteverlof, ouderschapsverlof e.d.). De loonkosten kunnen bij ziekteverlof gedeclareerd worden bij het Vervangingsfonds. Bij zwangerschaps-/bevallingsverlof vergoedt het UWV de loonkosten van de afwezige en dit dekt dan de loonkosten van de vervanger. Bij de overige vervangingsgronden moeten de loonkosten van vervanging uit eigen middelen van de scholen vergoed worden. 1.6 Procedure totstandkoming Bestuursformatieplan De teldatumgegevens van 1 oktober 2015 worden omgezet in het te ontvangen formatiebudget. Ook het totale budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid en bepaalde overige inkomsten (bijvoorbeeld de prestatiebox) kunnen op basis van deze gegevens worden berekend. In oktober 2015 zijn de eerste rekenoverzichten van het administratiekantoor OHM ontvangen, gebaseerd op een verwachte GPL/GGL en op de werkelijke salariskosten van alle personeelsleden (meetpunt oktober 2015; bij de salarissen is uitgegaan van het brutosalaris + vakantietoeslag + eindejaarsuitkering + bindingstoelage + 6,18% verhoging + werkgeverslasten). Deze overzichten zijn verwerkt in de begroting In de eerste twee weken van maart jl. zijn door het CvB, de medewerker Financiën en medewerker P&O gesprekken gevoerd met alle directies van de scholen over de inzet van de formatie op schoolniveau voor het schooljaar Vacatures en/of boventalligheid worden zo inzichtelijk. De begroting van 2016 wordt betrokken bij de vaststelling van de formatie. Vervolgens is het Bestuursformatieplan ter bespreking voorgelegd in het directie-overleg van 5 april jl. en wordt het als voor te nemen besluit voorgelegd ter instemming aan de personeelsgeleding van de GMR in de bijeenkomst met deze geleding op 12 april Na instemming wordt het definitief vastgesteld door het CvB. 8

9 2 Organisatie 2.1 Functies Binnen Panta Rhei onderscheiden we de volgende functiecategorieën: directie, onderwijsgevend personeel, onderwijsondersteunend personeel. In het Functieboek worden binnen bovengenoemde categorieën de volgende functies beschreven: directeur (integraal schoolleider) adjunct-directeur stafmedewerker/beleidsmedewerker leraar basisonderwijs LA leraar basisonderwijs LB vakleraar directiesecretaresse administratief medewerker onderwijsassistent conciërge Naast deze functies zijn er nog enkele medewerkers met de functie lerarenondersteuner (1), combinatiefunctionaris sport (1) en schoolassistent (1). Bij vertrek van betrokkenen worden deze functies niet meer ingevuld. De normjaartaak is uur bij een voltijdbetrekking. In de CAO PO is bepaald dat gewerkt wordt met een 40-urige werkweek. De minimale benoemingsomvang is 8 uur per week (0,2 wtf). De berekening van (aanpassing van) de werktijdfactor (wtf) wordt gebaseerd op het aantal uren per week gedeeld door 40. Het CvB van Panta Rhei stelt voor te werken met het vijf gelijke dagenmodel (waarbij elke dag 8 uur is) of te werken met werkdagen van 8,5 uur behoudens de woensdag die 6 uur is. Bij aanpassing van huidige werktijdfactoren en/of nieuwe benoemingen wordt de werktijdfactor in hele uren vastgesteld. Alle personeelsleden hebben conform de cao recht op 428 uur vakantie per jaar. 2.2 Aard en omvang bovenschoolse functies Tot de bovenschoolse functies per behoren: a. Medewerker: financiën, administratief, personeel, beleid, algemeen omvang: 3,6 fte b. Managementassistent omvang: 0,7 fte c. Beleidsadviseur omvang: 0,8 fte d. College van Bestuur: voorzitter en lid omvang: 2,0 fte De loonkosten zijn in het exploitatieoverzicht van de stichting (begroting bestuursbureau) opgenomen onder personeelslasten en worden betaald uit de totale middelen aan inkomsten (lumpsum, budget personeels- en arbeidsmarktbeleid, prestatiebox en rente-opbrengsten). Uit bovengenoemde middelen wordt ook de bovenschoolse personele inzet voor de plusklas (excellentie-project) bekostigd (0,7 fte), evenals het ambtelijk secretariaat van de GMR (0,2 fte). Om de verscheidenheid in functies terug te brengen worden de functies opnieuw beschreven en gewaardeerd. 9

10 De werkzaamheden van bovengenoemde functionarissen staan beschreven in het document Bestuurlijke organisatie dat ook op de website van Panta Rhei staat (onder beleid ) Ontwikkelingen Nationaal Onderwijsakkoord en Herfstakkoord In september 2013 is door de Stichting van het Onderwijs (waarin vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties van alle onderwijssectoren zitting hebben) en het Kabinet een akkoord gesloten waarmee extra middelen naar de onderwijssectoren gaan. Vervolgens is ook een akkoord gesloten tussen het Kabinet en drie oppositiepartijen. In ruil voor steun bij wetgevingstrajecten stelt het Kabinet extra middelen beschikbaar voor onderwijs (speerpunt voor alle betrokken drie oppositiepartijen). Het Kabinet heeft ook middelen beschikbaar gesteld vanuit het Regeerakkoord. Eind 2013 zijn incidentele middelen toegekend; vanaf 2015 is sprake van structurele middelen. 10

11 Bovenstaande bedragen zijn verwerkt in de (meerjaren)begroting (kalenderjaar) en in het Bestuursformatieplan (schooljaar) Kleiner wordende scholen Binnen een kleiner wordende school ontstaat boventalligheid (personeelsleden moeten elders werkzaamheden verrichten) en worden (meer) combinatiegroepen gevormd. Het werken in een combinatiegroep stelt bepaalde eisen aan de vaardigheden (klassenmanagement, didactisch handelen, organisatie, et cetera) van leraren. Daarnaast is de vraag hoe lang je een kleine school (school met minder dan 100 leerlingen) in stand kunt en wilt houden. Wanneer de kwaliteit van het onderwijs in het geding komt is het evident dat maatregelen genomen moeten worden (waaronder opheffing van de school). Er is beleid ontwikkeld hoe in dezen bestuurlijk te handelen. Het CvB van Panta Rhei vindt het in stand houden van scholen met minder dan vier groepen (minder dan 80 leerlingen) alleen onder voorwaarden gewenst is: als de school binnen de woonkern de enige (openbare) school is en de kwaliteit van het onderwijs op peil is. Op basis van de teldatum 1 oktober 2015 zit De Margriet en De Springplank onder de opheffingsnorm (171) van de gemeente Leidschendam-Voorburg. Als een school drie jaar onder de opheffingsnorm van de gemeente zit stopt de bekostiging vanuit het Rijk. Om dit te voorkomen wordt gebruik gemaakt van ontheffing vanwege de gemiddelde schoolgrootte van onze scholen, die ruim boven de opheffingsnorm ligt. De ontheffing wordt jaarlijks verleend. In het Integraal Huisvestingsplan Primair onderwijs van de gemeente wordt aandacht geschonken aan de situatie van beide scholen. De wijk waarin de scholen staan wijzigt voortdurend van samenstelling. De Margriet is de enige openbare basisschool in de wijk. Het leerlingenaantal schommelt de komende jaren rond de 100, maar een betrouwbare prognose maken is nauwelijks mogelijk door voortdurende verandering in de samenstelling van de wijk. Elders in de wijk is basisschool Maria Bernadette gehuisvest. De gemeente heeft het voornemen om op termijn (na 2018) in de wijk nieuwbouw te realiseren, waardoor beide scholen mogelijk in hetzelfde gebouw gehuisvest kunnen worden. In de komende periode wordt bekeken of ook andere opties na 2018 mogelijk zijn. De Springplank is gehuisvest in een brede school (nieuwbouw); nogal wat participanten zijn vertrokken en in de nabijheid (400 meter) wordt op termijn een integraal kindcentrum gebouwd in opdracht van Lucas Onderwijs. Dit zal de instroom bij De Springplank nog verder onder druk zetten. De school zal het aantal leerlingen in de komende jaren sterk zien afnemen, ondanks de goede kwaliteit van het onderwijs die gegeven wordt en diverse initiatieven om de school te profileren in de wijk. Bij de afname van leerlingen zullen combinatiegroepen gevormd moeten worden maar gezien de leerlingenpopulatie legt dit een onevenredige druk op het personeel. Het CvB is met de gemeente 11

12 in gesprek om te bezien of en zo ja welke initiatieven nog mogelijk zijn om de instroom van leerlingen te vergroten. De school kent al een opvanggroep voor asielzoekers; per 1 mei a.s. komt er een groep bij voor de jongste kinderen (4-8 jaar). Dit biedt het komend schooljaar weer wat formatieve ruimte Functiemix Vanaf 2010 wordt er vanuit het Rijk meer geïnvesteerd in de leraren door middel van het Actieplan Leerkracht. Naast een snellere opbouw naar het maximum salaris in de schalen is er ook een functiemix ingevoerd. Het doel hiervan is om de loopbaanontwikkeling van de leraar te verbeteren. Het actieplan houdt een inspanningsverplichting voor besturen in om 40% van de leraren ingeschaald te hebben in LB. Wat betreft de bekostiging wordt 75% gefinancierd vanuit het rijk. De resterende 25% wordt bekostigd uit eigen middelen. In de CAO PO is de procentuele berekening opgenomen die leidraad is op school- en bestuursniveau. Het gaat hierbij om een inspanningsverplichting, geen resultaatverplichting. Uiteraard moeten leraren voldoen aan het functieprofiel dat landelijk voor de leraar LB is vastgesteld en mag benoeming niet ten koste gaan van de werkgelegenheid in de (school)organisatie. Uitgaande van de situatie per 1 augustus 2016 is de situatie voor Panta Rhei de volgende: Scholen/Bestuur LB norm CAO PO LB scholen LC Scholen (15) 83 fte 43 fte 0 fte Het aantal van 43 komt overeen met 21%: dit is vrijwel het landelijk gemiddelde (23%). Bovenstaande situatie is geen eindfase : wanneer de school middelen beschikbaar heeft en leraren voldoen aan de functie-eisen dan kan een verdere opbouw plaats vinden. Wel is gebleken dat de belangstelling van leraren om benoemd te willen worden in een LB-schaal niet zo groot is. Desgevraagd geven veel leraren aan dat zij de functie-eisen niet in verhouding vinden staan tot de geringe verhoging (zeker in een deeltijdbetrekking) van het salaris. 12

13 3 Getallen en prognoses 3.1 Teldatumgegevens School Aantal leerlingen Aantal leerlingen Verschil GGL per school De Regenboog ,81 Essesteijn ,43 Maerten van den Velde ,79 Pius X ,66 De Lusthof ,41 Emmaus ,03 St. Maarten ,05 De Margriet ,66 De Wegwijzer ,28 De Tandem ,10 Professor Casimir ,44 De Parachute ,36 De Springplank ,33 Maria Bernadette ,02 De Walvis ,63 Totaal ,40 In bovenstaand overzicht is zichtbaar dat de meeste scholen licht gedaald zijn, met twee uitschieters. Voor de Pius X was de uitstroom groter dan de maximale instroom, De Walvis heeft te maken met vergrijzing van de wijk Leidschenveen/ypenburg Prognoses Uit het overzicht van de teldatum 1 oktober 2015 en de daaraan gekoppelde prognoses voor de jaren 2016 t/m 2019 waarbij gebruik is gemaakt van huidige aantallen leerlingen, de gemiddelde instroom en gemeentelijke ontwikkelingen komt het volgende beeld naar voren: Brinnr. School NT De Regenboog TQ Essesteijn DM Maerten van den Velde LU Pius X NI De Lusthof KZ Emmaus MH St. Maarten VD De Margriet JD De Wegwijzer NO De Tandem UO Professor Casimir AR De Parachute UO De Springplank UU Maria Bernadette PX De Walvis Totaal

14 3.2 Overzicht leeftijdsopbouw personeel per Totaal Aantal personen 347 Leeftijdsgroepen <25 25 t/m t/m t/m t/m Lumpsum bekostiging personeel De berekening van de formatie per school is gebaseerd op: a. Leerlingen 4 t/m 7 jaar: aantal x 1.734,14 + ( 46,80 x GGL) x aantal =.. b. Leerlingen vanaf 8 jaar: aantal x 1.206,61 + ( 32,56 x GGL) x aantal =.. Subtotaal personele lumpsum.. Elke school ontvangt een opslag voor het directiesalaris. Scholen met een lager aantal leerlingen dan 97 ontvangen een aanvullend bedrag van ,77 en scholen met een hoger aantal leerlingen ontvangen een bedrag van ,54. Op deze wijze wordt tegemoet gekomen aan het verschil in loonkosten tussen een directielid en een leraar. Op basis van de teldatumgegevens van 1 oktober 2015 zal het budget lumpsum voor de bekostiging personeel in het schooljaar ,- bedragen. Van dit bedrag worden de werkelijke BAPO-kosten en duurzame inzetbaarheid bij verlofopname van 57 jaar en ouder (in ,85%) afgehaald en direct toegekend aan de scholen waar personeelsleden van BAPO overgangsrecht gebruik maken. In de CAO PO is op genomen dat jaarlijks een bedrag van 2.000,- in de lumpsum is opgenomen als professionaliseringsbudget voor leidinggevenden (directies) in het primair onderwijs. Het bedrag is ook uitsluitend bedoeld voor professionalisering; niet om eventuele tekorten in de exploitatie (deels) te compenseren. In 2016 gaat 10,75% van het totaalbedrag naar de bovenschoolse begroting. Het overige deel gaat naar de scholen. In oktober-november a.s. wordt bezien of dit percentage per 1 januari 2017 aangepast wordt. 3.4 Budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid Onder dit budget zijn in het verleden diverse uitgaven voor personeel gebracht: nascholing, betaald ouderschapsverlof, functiemix, werkgelegenheidsbeleid, arbeidsomstandigheden, schoolbegeleiding. Het is echter aan de school/het bestuur om voor deze middelen een bestemming te kiezen. In het schooljaar wordt een totaalbudget van ,- verwacht. Het vastgestelde bedrag bestaat voor basisscholen uit een basisbedrag van ,79 (school), 452,97 per leerling + 280,22 x het schoolgewicht. Van het totaalbedrag gaat 10,75% naar de bovenschoolse begroting. Het overige deel gaat naar de scholen. Ook dit percentage kan wijzigen per 1 januari Passend Onderwijs Een samenwerkingsverband Passend Onderwijs ontvangt bekostiging (= aantal leerlingen x 156,97) van het Rijk. Op basis van het Ondersteuningsplan van elk samenwerkingsverband ontvangt elk bestuur een bedrag in geld. De scholen van Panta Rhei zijn ingedeeld bij twee samenwerkingsverbanden en krijgen per samenwerkingsverband een ander bedrag per leerling, afhankelijk van de wijze waarop het samenwerkings- 14

15 verband is ingericht. In de berekeningen van de toedeling van middelen wordt voor de bijdrage van de twee samenwerkingsverbanden uitgegaan van een bijdrage van: - een vaste voet per school van en een bedrag per leerling van 68,44 (Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden); per leerling (samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs regio Leiden). Van het totaalbedrag is 3,5% afdracht naar het bovenschools niveau tot 1 januari 2017; het overige wordt aan de desbetreffende scholen toegekend. Vanaf 1 januari 2017 wordt het volledige bedrag toegekend aan de scholen. In totaal ontvangt Panta Rhei in het schooljaar Daarnaast kunnen scholen middelen aanvragen voor extra ondersteuning (incidentele middelen). Het huidige niveau (eind 2015) aan extra ondersteuningsmiddelen bedraagt Deze middelen worden voor één of meerdere jaren toegekend en hebben geen structureel karakter. 3.6 Prestatiebox In januari 2012 is een bestuursakkoord gesloten tussen de PO-Raad en het ministerie van OCW over het verbeteren van de prestaties in het primair onderwijs. Er zijn ambities geformuleerd waaraan middelen gekoppeld zijn vanuit OCW. Naast onderwijskundige ambities (opbrengstgericht werken, cultuureducatie, verbeteren rekenen en taalonderwijs) zijn er ook middelen toegekend voor de professionalisering van leraren en schoolleiders. Voor het schooljaar is het bedrag 95 per leerling. In totaal ontvangt Panta Rhei De middelen van de prestatiebox worden voor 53,50% ingezet op bovenschools niveau en voor 46,50% toegekend aan de scholen. De hoogte van dit percentage wordt wellicht per 1 januari 2017 aangepast. 3.7 Overige inkomsten Naast bovengenoemde vaste componenten van de personele vergoeding kunnen de scholen nog aanvullende bedragen ontvangen: OCW: bekostiging kleine scholen (<145 leerlingen: ,39 vaste voet), impulsgebieden (aantal leerlingen x 1.779), schoolgewicht (aantal leerlingen x vaste voet) en groeitelling (aantal leerlingen x 2.966,75), asielzoekerskinderen (>10: 1.399,45 per extra leerling) en eerste opvang vluchtelingen (>4: ); Gemeente (met name taalachterstand vluchtelingen en subsidie vakleraar); (landelijke) projecten. Deze bedragen worden ook volledig toegekend aan de desbetreffende scholen. Wat impulsgebieden betreft: er worden extra gelden toegekend aan scholen die in postcodegebieden staan met relatief veel inwoners met lage inkomens en/of uitkeringen. Op basis van deze postcodegebieden ontvangt Panta Rhei impulsgelden voor De Margriet en De Springplank. In het recente verleden is besloten om de gelden te verdelen over De Wegwijzer, De Springplank, De Margriet en De Parachute vanwege het aantal gewichtenleerlingen. Bij de verdeling wordt nu eerst gekeken naar de personele situatie bij de twee scholen die de impulsgelden van rijkswege ontvangen. 3.8 Premie Vervangingsfonds/Participatiefonds Panta Rhei is verplicht aangesloten bij het Vervangingsfonds (vergoeding loonkosten vervangers bij vervanging wegens ziekte bijvoorbeeld) en Participatiefonds (uitkering wachtgelden bij ontslag). De premie van het Vervangingsfonds wordt per 1 januari 2016 verhoogd met 0,18%. In de begroting 2016 is deze verhoging verwerkt in de loonkosten en deze verhoging wordt ook verwerkt in de loonkosten van het schooljaar (periode januari-juli 2017). 15

16 De premie van het Participatiefonds is per 1 augustus 2016 verhoogd (0,25%). Niet duidelijk is of er tijdens het schooljaar nog een verhoging plaats zal vinden. In de berekening van de loonkosten wordt met een verhoging van 0,25% per 1 januari 2017 rekening gehouden. Premieverhoging van de beide fondsen wordt niet gecompenseerd door het ministerie van OCW. Zowel een premieverlaging als verhoging is verwerkt in de berekening van de loonkosten over het kalenderjaar en het schooljaar. 3.9 Rente-opbrengsten De opbrengsten uit het financieel resultaat (bankrente) wordt aangewend voor personele uitgaven. Uit dit bedrag, begroot op ,- wordt een deel van de loonkosten van medewerkers van het bestuursbureau betaald Bovenschoolse uitgaven Uit het bovenschools budget worden de volgende posten betaald: loonkosten bestuursleden, bureaumedewerkers, bovenschoolse inzet ICT; huisvestingslasten en bureaukosten bestuursbureau (schoonmaak, repro, ict, telefoon,.); betaald ouderschapsverlof (55%); bedrijfsgezondheidszorg (contract Metaplanning, onderzoeken, tweede spoor, et cetera); scholing management en personeel (w.o.: schoolleidersopleiding, excellente leerlingen, ict, masterclass); kosten directieoverleg; interimkosten (verschil tussen vergoeding Vervangingsfonds en kosten interim); werving en selectie directeuren en indien van toepassing - bestuursbureaumedewerkers; personeelslasten bovenschoolse projecten (excellente leerlingen, Strategisch Beleidsplan); activiteiten personeel (personeelsdag, kerstpakket); deelname regionale vervangingspool; kosten inhoudelijke personeelsbijeenkomsten; bestuur, beheer en administratie bovenschools (OHM, contributies VOS-ABB/PO-Raad); faciliteiten GMR en RvT; kosten ingehuurde externen (advocaten, ict, schoolbegeleidingsdiensten); algemene activiteiten voor het personeel (verhuiskosten, jubilea, vervangingskosten) Overschot/tekort Drie scholen dienen op basis van onderstaand overzicht rekening te houden met een tekort in het schooljaar Voor de begroting 2017 (kalenderjaar) moeten de totale uitgaven van elke budgethouder (scholen en bestuursbureau) in evenwicht worden gebracht met de totale inkomsten (waarvan de personele inkomsten ongeveer 83% zijn). Alle scholen moeten daarnaast rekening houden met eventuele loonkosten vervanging uit eigen middelen (bijvoorbeeld imperatief verlof, of bij het verschil tussen de loonkosten van de vervanger en de afwezige bij zwangerschaps-/bevallingsverlof of betaald ouderschapsverlof). Ook moet onderscheid gemaakt worden tussen de inkomsten en uitgaven in een schooljaar (i.c ) en het begrotings(kalender)jaar (i.c en 2017). Eventuele ruimte in de kolom resultaat betreft dan het kalenderjaar 2017, waarbij het resultaat van de teldatum 1 oktober 2016 weer van invloed is op eventuele ruimte (of een tekort). De teldatum 1 oktober 2015, de daaraan verbonden personele inkomsten en uitgaven leiden tot het volgende overzicht voor het schooljaar : 16

17 School/Bovenschools Directie OP OOP Baten Lasten Resultaat (fte) (fte) (fte) ( ) ( ) ( ) De Regenboog 1,80 16,00 0, Essesteijn 1,85 21,54 1, Maerten van den Velde 1,95 8,89 0, Pius X 2,00 14,41 0, De Lusthof 1,85 22,42 0, Emmaus 1,89 14,58 0, St. Maarten 1,93 13,85 0, De Margriet 0,80 6,40 0, De Wegwijzer 1,85 14,66 1, De Tandem 2,00 11,09 0, Professor Casimir 2,00 11,42 0, De Parachute 1,60 8,88 0, De Springplank 1,85 10,04 0, Maria Bernadette 2,00 10,63 0, De Walvis 1,85 24,06 0, Bestuursbureau 2,00 0,00 5, ,22 208,87 16, *In het resultaat is verwerkt: vertrek van personeelsleden/vermindering van uren vanaf voor zover bekend op 31 maart In bovenstaande overzicht gaat om het totaal aan personele inkomsten en de voornaamste personele uitgaven, waaronder de loonkosten van het personeel dat deel uitmaakt van de formatie in het schooljaar , scholing van personeel (op basis van het bepaalde in de CAO PO en uitgave scholing directies), overige inhuur personeel en overige personele kosten (jubilea, inhoudelijke bijeenkomsten e.d.). Overzicht vacatures scholen per : De Regenboog Geen Essesteijn OP (0,6) Maerten van den Velde Geen De Lusthof OP (1,5) Emmaus Geen St. Maarten OP (1,0) De Margriet OP (1,0) De Wegwijzer DIR (0,8-1,0), OP (2,0) De Tandem OP (0,6) per Pius X Geen Professor Casimir Geen De Parachute OP (0,8) De Springplank Geen Maria Bernadette Geen De Walvis OP (0,5) TOTAAL 9,0 17

18 4 Kaders/Beleidskeuzes De directeur van de school is in beginsel volledig ambulant. De invulling van de formatie - bepalen welke functies en in welke omvang nodig zijn - is aan de schooldirectie. Kaders: het functieboek, de begroting, wet- en regelgeving waaronder de Wet op het primair onderwijs (WPO) en de CAO PO. De toekenning van de personele lumpsum per school vindt plaats op basis van de teldatumgegevens per school. Er is een verdeelsleutel die in het kalenderjaar 2016 wordt gehanteerd: Schematisch: (CO= centrale overhead en GB = gemeenschappelijk, bovenschools beleid) Aspecten Inhouding in % voor GB Inhouding in % voor CO Budget in % op schoolniveau Personele lumpsum 7,25 3,50 89,25 Prestatiebox 50,00 3,50 46,50 Budget Personeels- en arbeidsmarktbeleid 7,25 3,50 89,25 Groeibekosting 100,00 0,00 0,00 Aanvullende, geoormerkte bekostiging en 0,00 0,00 100,00 loonkostensubsidies OCW Schoolspecifieke bijdragen/subsidies gemeente 0,00 3,50 96,50 Zorgmiddelen-zwaar 0,00 0,00 100,00 Zorgmiddelen-licht 0,00 3,50 96,50 Rentebaten 0,00 100,00 0,00 In het najaar van 2016 wordt bovenstaande verdeling wellicht aangepast en dan toegepast bij het opstellen van de begroting Er is weliswaar een aparte toekenning van gelden voor leerlingen 4 t/m 7 jaar en leerlingen 8 jaar en ouder maar de wijze van inzet van deze middelen is aan de school. Daarbij houdt de school rekening met het gemiddelde aantal leerlingen van minimaal 25 per groep. Panta Rhei streeft naar een goede verhouding tussen de personele en materiële lasten. De bandbreedte voor personele lasten is 80-84% en die voor materiële lasten 20-16%. De bekostiging van het bestuursbureau dient lager te zijn dan 3,5% van de totale inkomsten op jaarbasis. In dit percentage zijn alle kosten inbegrepen: zowel loonkosten, scholingskosten en andere personele uitgaven als de materiële uitgaven (reproductie, energie, schoonmaak, e.d.) Panta Rhei heeft gekozen voor de regeling werkgelegenheidsbeleid zoals beschreven in hoofdstuk 10, artikel 10.2 van de CAO PO. Ontslag is niet aan de orde bij terugloop van leerlingen. Bij het bepalen van boventalligen wordt het afspiegelingsbeginsel gehanteerd. Het dienstverband eindigt bij het bereiken van de AOW-pensioengerechtigde leeftijd. Een verlenging van het dienstverband is dan niet aan de orde. Uitgangspunt bij een externe vacature is het aanbieden van een tijdelijk dienstverband met uitzicht op een vast dienstverband. Verlenging van een tijdelijk dienstverband is alleen aan de orde als een noodzakelijke competentie-ontwikkeling nodig is om een besluit te kunnen nemen over een vast dienstverband. 18

19 5 Ontwikkelingen in het schooljaar De huidige CAO PO loopt tot 1 juli a.s. Op dit moment, begin april, is er nog geen zicht op een nieuwe cao en de eventuele consequenties op personeel/formatief niveau. Wel duidelijk is dat de sector primair onderwijs tot 1 juli 2016 onder het overgangsrecht van de Wet werk en zekerheid (WWZ) valt en dat zaken als de transitievergoeding en de nieuwe ketenregeling (na drie keer een tijdelijk dienstverband is het vierde dienstverband vast) nog niet van toepassing zijn. Vanaf 1 juli a.s. is dit wel het geval, tenzij bij cao anders bepaald wordt. In de CAO PO is aangegeven dat een startende leraar na uiterlijk drie jaar basisbekwaam moet zijn en na uiterlijk zeven jaar vakbekwaam. Is een leraar eerder bekwaam dat ontvangt zij/hij een extra periodiek. Als betrokkene na drie jaar niet startbekwaam is dan eindigt het dienstverband bij Panta Rhei. Als een leraar na zeven jaar niet vakbekwaam is, en er is geen uitzicht op dit predicaat binnen een jaar, dan eindigt het dienstverband eveneens. In een bijlage bij de CAO PO zijn indicatoren beschreven die van toepassing zijn bij de beoordeling of een leraar basis- dan wel vakbekwaam is. Uiterlijk 1 januari 2017 dienen alle leraren geregistreerd te zijn in het lerarenregister. Is dat niet het geval dan zijn zij niet bevoegd om les te geven en dit heeft dan rechtspositionele consequenties. In de CAO PO is bepaald dat per voltijdbaan (fte) 500 beschikbaar gesteld wordt voor professionalisering. Dit bedrag wordt ook begroot bij elke schoolbegroting. Voor de schoolleiding (directeuren en adjunct-directeuren) geldt dat zij voor 1 januari 2018 hun (her)registratie geregeld moeten hebben, conform het bepaalde in de CAO PO. In de lumpsum van de school is een bedrag opgenomen van per directielid per jaar. Dit bedrag wordt eveneens door elke school begroot in de schoolbegroting. Het ministerie van OCW is voornemens om uiterlijk per 1 januari 2018 het Vervangingsfonds op te heffen. Panta Rhei wordt dan - net als elk ander bestuur - eigen risicodrager en ontvangt het bedrag dat nu jaarlijks als premie naar het Vervangingsfonds gaat. Er wordt binnen Panta Rhei een systeem opgezet - in overleg met de directies van de scholen en de GMR - waarmee het eigen risicodragerschap door de scholen inzichtelijk kan worden gemaakt. Een werkgroep zal zich dit schooljaar bezig houden met het in beeld brengen van mogelijkheden om de mobiliteit onder het personeel te vergroten. Aspecten daarbij zijn bijvoorbeeld: aansluiten bij de aard van de werkzaamheden, de financiële consequenties (verschil in loonkosten, verschil in werktijdfactor). In 2017 wordt een personeelsdag georganiseerd waarbij personeelsleden deel kunnen nemen aan diverse workshops. De inhoud van de dag is verbonden met de thema s uit het Strategisch Beleidsplan , de ontwikkelingen in de scholen en maatschappelijke ontwikkelingen die relevant zijn voor ons onderwijs. Vanaf 2016 biedt de gemeente Leidschendam-Voorburg huisvesting aan maximaal 400 asielzoekers. Ongeveer 40 kinderen in de basisschoolleeftijd zullen onderwijs in de Nederlandse taal krijgen, waarna ze op een reguliere basisschool geplaatst worden. Twee scholen van Panta Rhei, De Wegwijzer en De Springplank, bieden al onderwijs aan deze kinderen (midden-bovenbouw). De Springplank zal in het schooljaar uitgebreid worden met een groep kinderen voor de onderbouw (groep 1 t/m 4). 19

20 1