Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking"

Transcriptie

1 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking Dit kun je al gehele getallen vermenigvuldigen 2 afspraken i.v.m. de volgorde van de bewerkingen toepassen 3 regelmaat en patronen ontdekken in rijen 4 lettervormen noteren volgens de afspraken Test jezelf Elke vraag heeft maar één juist antwoord. Controleer je antwoord in de correctiesleutel. Achter elke vraag staat een verwijzing naar extra oefeningen in je oefenboek. A B C Verder oefenen? ( 2) 5 = oef ( ) = oef Wat is het volgende getal in deze rij? oef Noteer de lettervorm volgens de afspraken. b a a 4ab + 3a ab4 + a3 4ba + 3a oef. 28 Dit heb je nodig leerwerkboek p oefenboek p kladblok meetlat rekenmachine potlood en stiften Inhoud G24 Machten van natuurlijke getallen p. 96 G25 Vierkantswortels van natuurlijke getallen p. 00 G26 Machten en vierkantswortels van gehele getallen p. 02 G27 De volgorde van de bewerkingen in Z p. 04 G28 Regelmaat en formules p

2 G24 Machten van natuurlijke getallen Op verkenning a Macht van een natuurlijk getal A5 A6 A3 A A4 A2 Als je een A4 blad één keer dubbel vouwt, bekom je twee bladen op A5 formaat. een keer vouwen 2 blaadjes 2 Vouw je het blad nog eens dubbel dan bekom je vier bladen op A6 formaat. twee keer vouwen 4 blaadjes 2 2 Hoeveel blaadjes bekom je na drie keer vouwen blaadjes vier keer vouwen blaadjes zes keer vouwen blaadjes Weetje Wist je dat je een blad papier nooit meer dan negen keer in tweeën kunt vouwen? Het maakt zelfs niet uit hoe groot je blad is. Probeer maar eens. Meestal raak je zelfs niet verder dan zes keer dubbel vouwen. Let wel, je moet het papier precies in tweeën vouwen. Stel dat je zou kunnen blijven vouwen, dan zou je na 50 keer vouwen de afstand van de aarde tot de zon bekomen en na 00 keer vouwen de grootte van het heelal bereiken (ongeveer twaalf miljard lichtjaar). Je kunt een vermenigvuldiging met gelijke factoren korter schrijven schrijf je als 2 6 (lees: twee tot de zesde macht). Vul de tabel in Schrijf de vermenigvuldiging als een macht. Met welk getal vermenigvuldig je telkens? Hoeveel keer vermenigvuldig je het getal met zichzelf? cm 2 = 9 cm 2 Bereken de oppervlakte van een vierkant met zijde 3 cm = 9 Schrijf deze vermenigvuldiging als een macht Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

3 Wiskundetaal begrippen Een vermenigvuldiging van gelijke factoren kun je korter noteren als een macht. Het grondtal is de factor die met zichzelf wordt vermenigvuldigd. De exponent is het getal dat aangeeft hoe vaak het grondtal met zichzelf moet worden vermenigvuldigd. a n = a a a a n factoren a n is een macht met a als grondtal en n als exponent Weetje 2 6 = factoren 2 6 is de macht met 2 als grondtal en 6 als exponent Kwadraat komt uit het Latijn. Quadratus betekent vierkant. Het kwadraat van een getal is een andere benaming voor de tweede macht van een getal. CONTROLE 37 Vul de tabel verder aan. a² = a a Lees 2 6 als 2 tot de zesde (macht) Lees 4 2 als 4 in het kwadraat 4 kwadraat 4 tot de tweede (macht) x x Het kwadraat van de natuurlijke getallen van nul tot en met twaalf ken je best uit het hoofd. 2 Schrijf als een vermenigvuldiging Schrijf als een macht = = b Machten met exponent 0 en Hoeveel laagjes bekom je als je een vel papier één keer vouwt? = niet vouwt? = Vul aan laagjes laagje : 5 : = = = = : = = ²=... 9 : = = =... 3 : = = =... : = =... Waaraan is elke macht met exponent gelijk?... Waaraan is elke macht met exponent 0 gelijk? : 5 : 4 : 5 : : 5 : 4 Zijn grondtal Rekenregel machten met exponent 0 of Een macht met exponent is gelijk aan het grondtal. Een macht met exponent 0 is gelijk aan. a = a a 0 = 7 = = CONTROLE 38 Reken uit = = =... 8 =... 97

4 G24 Machten van natuurlijke getallen (vervolg) c Machten berekenen met je rekenmachine Mia maakt zelf kaarsen. Hoeveel cm³ kaarsvet heeft ze nodig om deze kubusvormige kaars te maken als je weet dat een ribbe van de kubus gelijk is aan 27 cm? z z z = z cm cm 3 Hoe bereken je het volume van een kubus?... Vul de getallen in en schrijf als een macht.... Bereken met je rekenmachine.... Gebruik van de rekenmachine Welke toets(en) gebruik je om: het kwadraat te berekenen? een macht te berekenen? Welke toetsen moet je indrukken om deze macht te berekenen? 9³ Oefeningen Schrijf als een macht. 3 4 z a 3 b a b c d e z z z z z... f a a a b b... g h factoren 5 factoren Reken uit a 3 4 =... b 0 7 =... c 2 4 =... d 00 3 =... e 3² =... f 5 3 = g 3² = h 7 0 = i 4 3 =... j 8² =... k =... l 6³ =... m 5² = n 7 =... o 2 5 = Bereken met je rekenmachine a 7 5 =... b 2 0 = c 7² =... d 5 0 = e 2 9 =... f 2 2 = Bacteriën zijn kleine levende wezens. Ze zijn zo klein dat je ze alleen met behulp van een microscoop kunt waarnemen. Bij de voortplanting splitsen ze zich in tweeën. Dit duurt een uur. Na een uur zijn er dus al twee bacteriën, na twee uur vier bacteriën. a Hoeveel bacteriën zijn er na drie uur?... b Hoeveel bacteriën zijn er na tien uur?... c 2 3 = = 024 Noteer hoe je berekent hoeveel bacteriën er na één dag zijn? = Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

5 5 Vind het juiste getal a Van welk getal is het kwadraat 69? want = 69 b Welke macht van 5 is gelijk aan 25? want = 25 c Een macht met exponent 2 is gelijk aan 2. Wat is het grondtal? want = Noteer de volgende grote getallen als machten van 0. a duizend = 000 = = 0³ = 0 6 b miljoen (duizend maal duizend) = = = 0 5 c miljard (duizend miljoen)... d biljoen (duizend miljard)... e biljard (duizend biljoen) Weetje Een googol is een aanduiding van een getal met de waarde De internetzoekmachine Google is genoemd naar dit getal. De naam is uiteindelijk Google geworden door een spelfout van de investeerders. De googol heeft geen belangrijke wiskundige betekenis en ook geen praktische toepassing. Het getal werd alleen verzonnen om het verschil te laten zien tussen een gigantisch groot getal en het begrip oneindig. Wat moet je kunnen? τ machten berekenen van natuurlijke getallen (met je rekenmachine) τ het kwadraat geven van getallen tot en met 2 τ machten met exponent 0 en berekenen 99

6 G25 Vierkantswortels van natuurlijke getallen Op verkenning Eén van de bezienswaardigheden bij een citytrip in New York is een bezoek aan de Apple Store. Een glazen kubus met daarin het logo van de winkel duidt de ingang aan. In de kubus zit een glazen liftschacht die een glazen wenteltrap ondersteunt. De hele winkel bevindt zich op de ondergrondse verdieping. a De omgekeerde bewerking van de tweedemacht In totaal bestaat de kubus (bovenvlak en de vier zijvlakken) uit 845 m² glas. Bereken hoe hoog deze kubus is. Hoeveel glazen vierkanten vlakken heeft deze kubus?... Hoe groot is de oppervlakte van één glazen vlak? Noteer je berekening.... Hoe bereken je de oppervlakte van een vierkant?... De oppervlakte ken je. Vul dit getal in de formule in.... Welk ander getal moet je invullen om de bewerking te laten kloppen (zie les G24)? Vul ook dit getal in de formule in.... De oppervlakte is de tweedemacht van de zijde. Om de zijde te berekenen moet je de omgekeerde bewerking van de tweedemachtsverheffing toepassen. Je noteert dit als zijde = _ oppervlakte (lees: de zijde is de vierkantswortel van de oppervlakte). Schrijf de gegevens van het glazen zijvlak in deze formule (845 : 5) m 2 = 69 m 2 z z z 2 = = 69 3 = _ 69 Wiskundetaal begrippen De vierkantsworteltrekking is de omgekeerde bewerking van de tweedemachtsverheffing. a en b zijn natuurlijke getallen _ a = b als b² = a b is de vierkantswortel van a als de tweedemacht (het kwadraat) van b gelijk is aan a. _ 8 = 9 want 9² = 8 _ 8 is de vierkantswortel met 8 als grondtal. en _ als het wortelteken of vierkantswortelteken Lees _ 8 = 9 als de vierkantswortel van 8 is Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

7 b Vierkantswortels berekenen met je rekenmachine Gebruik van de rekenmachine De vierkantswortel van een natuurlijk getal is niet telkens een natuurlijk getal. Je gebruikt best je rekenmachine om het resultaat te berekenen. Welke toets gebruik je voor de vierkantsworteltrekking? Welke toetsen moet je indrukken om de vierkantswortel van 5 te berekenen? CONTROLE 39 Hoelang is de zijde van een vierkant met oppervlakte... 3 cm 4 m 9 dm 0 m 9 cm m dm m 2... Oefeningen 7 Hoe lang is de zijde van een vierkant als het een oppervlakte heeft van...? a 49 cm²... b 00 m²... c 64 dm²... 8 Reken uit. 7 cm ( 49 cm 2 ) 3 0 a _ 9 =... b _ 00 =... c _ =... 0 m ( 00 cm 2 ) 4 d _ 2 =... e _ 6 =... 2 f _ 4 =... 8 dm ( 64 cm 2 ) 9 20 g _ 9 2 =... h _ 400 =... 9 i _ 8 = Commandorekenen. a _ 8 : b c 99 0 : 3 8 _ + 4³ : 0 + 5² + _ d ² 2 8 _ Een vierkantswortel is τ de uitkomst van een tweedemachtsverheffing τ de omgekeerde bewerking van de tweedemachtsverheffing τ de omgekeerde bewerking van een machtsverheffing Wat moet je kunnen? τ de vierkantswortel geven van kwadraten van natuurlijke getallen tot en met 2 τ de vierkantswortel van natuurlijke getallen berekenen met je rekenmachine 0

8 G26 Machten en vierkantswortels van gehele getallen Op verkenning a Het grondtal bepalen Vul de tabel in. de tweedemacht van 3 de tweedemacht van 3 het tegengestelde van de tweede macht van 3 het tegengestelde van de tweede macht van 3 Schrijf de macht als een vermenigvuldiging en reken uit. ( 2) ( 2) ( 2) ( 2) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) Noteer met getallen Noteer het grondtal ( 3) ( 3) ( 2) 4... = = ( 3) 4... = Wiskundetaal afspraak De exponent hoort bij het getal waar hij bij staat. Is een grondtal negatief, dan moet het tussen haakjes staan. 3² = 3 3 = 9 (het grondtal is 3) 3 2 = 3 3 = 9 (het grondtal is 3) ( 3) 2 = ( 3) ( 3) = 9 (het grondtal is 3) b c Machten met een positief grondtal berekenen Schrijf de macht als een vermenigvuldiging Bereken het product Het teken van het product is positief negatief 3 3 positief negatief 3² positief negatief 3 positief negatief 3 0 positief negatief Welk teken hebben machten met een positief grondtal?... Machten met een negatief grondtal berekenen Steeds +. Schrijf de macht als een vermenigvuldiging Bereken het product Het teken van het product is ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) 4 positief negatief ( 3) 3 positief negatief ( 3) 2 positief negatief ( 3) positief negatief ( 3) 0 positief negatief Machten met een even exponent. Machten met een oneven exponent. Welke machten zijn positief? Kijk naar de exponent.... Welke machten zijn negatief? Kijk naar de exponent.... Rekenregel machten van gehele getallen Alle machten met een positief grondtal zijn positief. Als de macht een negatief grondtal heeft, is het resultaat: negatief als de exponent oneven is; positief als de exponent even is. 2 3 = 8 2² = 4 ( 5) 3 = 25 ( 5) 2 = Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

9 d Vierkantswortels van gehele getallen berekenen Vul aan met een geheel getal. _ 25 = want = 25 Vind je nog een geheel getal dat je kunt vermenigvuldigen met zichzelf en dat als product 25 geeft? = 5 want ( 5) ( 5) = 25 Een positief geheel getal heeft twee vierkantswortels. Wanneer we de vierkantswortel zeggen, bedoelen we voortaan steeds de positieve vierkantswortel. Kan het kwadraat van een getal gelijk zijn aan 36? Neen.... Omdat een kwadraat Waarom (niet)? steeds... postief is. Wiskundetaal begrippen Een positief geheel getal heeft twee vierkantswortels: de positieve vierkantswortel de negatieve vierkantswortel Een negatief geheel getal heeft geen vierkantswortels. 0 heeft één vierkantswortel: 0 lees _ 6 = 4 als lees _ 6 = 4 als _ 6 bestaat niet _ 0 = 0 de (positieve) vierkantswortel van 6 is 4 de negatieve vierkantswortel van 6 is 4 Oefeningen Schrijf de vermenigvuldiging als een macht. ( 8) 3 ( 2) a ( 8) ( 8) ( 8)... b 7 7 ( 7)... c ( 3) ( 3) 3 3 = d ( 2) 7 7 ( 2) ( 2)... e 3 3 ( 3) ( 3)... f ( ) ( ) Reken uit. a ( 5)³ =... b 5 3 =... c ( 0)² =... d 0² =... f ( 2)³ =... g ( ) 0 =... i 2 6 =... j ( 0)² =... k 7³ =... l 2 =... 3 Commandorekenen. a ( ) : ( 5) c ( ) + 5 ( )³ : ( ) 7 b 3 ( ) d ( )³ : e ( 3)² = 9... h ( 2) 6 = Reken de vierkantswortels uit. a _ ( 9) 2 =... d _ 00 =... g _ =... 7 b _ 25 =... 5 gaat niet gaat niet e _ 64 =... h _ =... c _ 36 = 6... f _ 2 =... i _ 4 =... 2 Wat moet je kunnen? τ het grondtal van een macht bepalen τ machten van gehele getallen berekenen (met je rekenmachine) τ vierkantswortels van gehele getallen berekenen met je rekenmachine 03

10 G27 De volgorde van de bewerkingen in Z Op verkenning Verkeersborden en verkeerslichten geven aan wie voorrang heeft in het verkeer. Ook als je bewerkingen uitvoert, moet je rekening houden met voorrangsregels. a Herhaling Reken uit. Houd rekening met de afspraken van de volgorde van de bewerkingen. (zie les G9) Onderstreep telkens de bewerking die je uitvoert. ( 0) ( 4) (00 28 : 7) ( 0) ( 4) (00 4)... ( 0) ( 4) b Afspraken met machten en vierkantswortels Reken eerst de machten en de vierkantswortels uit. Pas daarna de volgorde van bewerkingen toe zoals je die hebt geleerd in G9. Onderstreep telkens de bewerking die je uitvoert. Schrijf de bewerking(en) op de stippellijnen. _ ( _ ) 3 (5 8)... 3 ( 3) Rekenregel de volgorde van de bewerkingen Haakjes doorbreken de normale rekenvolgorde. Reken daarom in een oefening eerst de bewerking(en) tussen de haakjes uit. Houd binnen en buiten de haakjes rekening met de afspraken i.v.m. de volgorde van de bewerkingen: de machten en/of de wortels de vermenigvuldigingen en/of de delingen van links naar rechts de optellingen en/of de aftrekkingen van links naar rechts 5 6 _ 25 + ( 4 ) 2 ( ) = 5 6 _ 25 + ( 4 ) 2 ( ) = 5 6 _ 25 + ( 4 ) 2 ( ) = ( ) = = Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

11 Oefeningen 5 Reken uit. Noteer alle tussenstappen. 345 Onderstreep telkens de bewerking die je uitvoert. a 2 4² + _ 6 d 3 _ ² b _ ² c 2 4 : 2² e f 8² + _ : Reken uit. Onderstreep telkens de bewerking die je uitvoert. a 7 ( 3) + ( 4 2 _ 00 ) 3 b _ 4 25 ( 99) : 3 2 = 7... ( 3) + (6 0) 3 00 ( 99) : 9 7 ( 3) ( 99) : ( 3) ( ) = Bij het oplossen van deze oefeningen maakte Anse telkens een fout. Onderstreep de stap waar ze een fout maakte. Verbeter de fout. 35 a 70 ( 5)² (2 3 _ 25 )= 70 ( 5)² (2 3 5)... = 70 ( 5)² (26 5)... = 70 ( 5) 2 2 = = ² 2... = = = 455 = = b _ 9 (7 2)² = _ 9 (7 + 4)... = 3 25 = 75 = _ 9... = 3... Wat moet je kunnen? = 33 τ verwoorden in welke volgorde je de bewerkingen in een opgave moet uitvoeren τ opgaven met meerdere bewerkingen uitrekenen 05

12 G28 Regelmaat en formules Op verkenning a Een formule van de vorm y = ax afleiden uit een tabel Voor de huur van een dvd betaal je vijf euro per stuk. Met behulp van een formule kun je berekenen hoeveel je moet betalen als je een bepaald aantal dvd s huurt. Vul de verhoudingstabel aan. De waarden die je moet berekenen komen op de onderste rij x Aantal dvd s x y Bedrag in euro x Bepaal de regelmaat in de tabel. Hoeveel dvd s komen er telkens bij?... Welk bedrag komt er telkens bij?... Noteer in woorden hoe je het bedrag kunt uitrekenen dat je moet betalen.... Bedrag in = aantal dvd s 5. Schrijf de formule met de letters uit de +5 verhoudingstabel.... Je hebt een formule gevonden om het bedrag uit te rekenen. Bereken met de formule hoeveel je moet betalen als je tien dvd s huurt euro +5 y = x 5 y = 0 5 y = Stappenplan een formule van de vorm y = ax afleiden uit een tabel Als in een tabel bij gelijke stapjes van x ook gelijke stapjes van y horen, is er tussen x en y een verband Dit verband kun je weergegeven in een formule. x x Schrijf de gegevens in een tabel. Bepaal de regelmaat in de rijen. y x Noteer de formule. Formule : y = 3x y = a x (a is de regelmaat van de onderste rij) 3 b Een formule van de vorm y = ax afleiden uit een grafiek Teken een grafiek met de gegevens uit de verhoudingstabel bij a. 30 y x 06 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

13 Een rechte. 0 5 Wat is de vorm van de grafiek?... In welk punt snijdt de grafiek de y-as?... Maak trapjes : als het aantal dvd s één plaats naar rechts gaat, gaat het bedrag plaatsen naar boven. y = 5 x Noteer de formule: vermenigvuldig het aantal dvd s met het bedrag per dvd.... Stappenplan een formule van de vorm y = ax afleiden uit een grafiek Als in een grafiek bij gelijke stapjes van x naar rechts y gelijke stapjes van y naar boven/onder horen, is er tussen x en y een lineair verband. Dit verband kun je weergeven in een formule. Teken de grafiek. De grafiek gaat door (0,0). Â Maak trapjes: als x met één toeneemt, neemt y met a toe. Noteer de formule. y = a x (a is de toename van y) + +3 x Als x één stap naar rechts gaat, gaat y 3 stappen naar boven. y = 3x c Een formule van de vorm y = ax + b afleiden uit een tabel Voor de huur van dvd s betaal je drie euro per stuk als je eerst een lidkaart koopt van tien euro. Vul de verhoudingstabel aan. De waarden die je moet berekenen komen op de onderste rij x Aantal dvd s x y Bedrag in euro x Bepaal de regelmaat in de tabel. Welk bedrag heb je in elk geval uitgegeven, zelfs al huurde je geen enkele dvd? Dit getal noem je het begingetal euro 3 euro Hoeveel dvd s komen er telkens bij?... Welk bedrag komt er telkens bij?... Noteer in woorden hoe je het bedrag kunt uitrekenen dat je moet betalen. Het... aantal dvd s y = 3x + 0 Schrijf de formule met de letters uit de verhoudingstabel.... Stappenplan een formule van de vorm y = ax + b afleiden uit een tabel Schrijf de gegevens in een tabel. Bepaal de regelmaat in de rijen. Noteer de formule. y = ax + b a is de regelmaat van de onderste rij b is het begingetal begingetal = y regelmaat van de onderste rij x x x y x formule: y = 3x + 2 begingetal = =

14 G28 Regelmaat en formules (vervolg) d Een formule van de vorm y = ax + b afleiden uit een grafiek Teken een grafiek met de gegevens uit de verhoudingstabel bij c. 30 y Wat is de vorm van de grafiek?... In welk punt snijdt de grafiek de y-as? Dit is het begingetal.... Maak trapjes : als het aantal dvd s plaats naar rechts gaat, gaat het bedrag plaatsen naar boven. Noteer de formule: vermenigvuldig het aantal dvd s met het bedrag... per dvd en tel het begingetal er bij. x Een rechte. 0 y = 3x + 0 Stappenplan een formule van de vorm y = ax + b afleiden uit een grafiek Teken de grafiek. Bepaal het begingetal b. Dit is het getal op de y-as waar de grafiek de y y-as snijdt. Maak trapjes: als x met toeneemt, neemt y met a toe. Noteer de formule. y = a x + b +3 (a is de toename van y, b is het begingetal) 2 + x De grafiek snijdt de y-as in het punt 2 Als x één stap naar rechts gaat, gaat y 3 stappen naar boven. y = 3x + 2 Oefeningen Xenia legt de volgende figuurtjes met lucifers a Hoeveel lucifers heb je nodig voor de volgende figuur?... b Vul de tabel aan. x aantal ruiten y aantal lucifers lucifers Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

15 c Geef de formule waarmee je het aantal lucifers kunt bepalen als het aantal ruiten gekend is. y... = 4 x 40 lucifers (4 0 = 40) 400 lucifers (4 00 = 400) 5 vierkanten (60 : 4 = 5) d Hoeveel lucifers heeft Xenia nodig voor de tiende figuur?... e Hoeveel lucifers heeft ze nodig voor de honderdste figuur?... f Hoeveel vierkanten kan ze leggen met 60 lucifers?... 9 Tijs legt tijdens de voetbaltraining enkele voetballen op de grond a Hoeveel ballen heeft Tijs nodig voor de volgende figuur?... b Vul de tabel aan. x figuur y aantal ballen 4 7 ballen c Geef de formule waarmee je het aantal ballen kunt bepalen als je het nummer van de figuur kent.... y = 3 + x 3 ballen (0 + 3 = 3) 8 ballen (5 + 3 = 8) d Hoeveel ballen heeft hij nodig voor de tiende figuur?... e Hoeveel ballen heeft hij nodig voor de vijftiende figuur? Eén zwembeurt kost drie euro. Je kunt ook een reductiekaart kopen van tien euro. In dat geval betaal je per zwembeurt maar twee euro. a Schrijf de gegevens van beide mogelijkheden elk in een tabel. 3 euro per keer reductiekaart + 2 euro per keer x y aantal zwembeurten kostprijs x 0 y kostprijs 0 aantal zwembeurten b c Bepaal de regelmaat in de rijen. In de eerste tabel komt er telkens 3 euro bij de kostprijs bij Noteer de formule. Eerste mogelijkheid: y = 3 x In de tweede tabel komt er telkens 2 euro bij. Tweede mogelijkheid: y = x d e Teken beide grafieken in eenzelfde assenstelsel. Geef elke grafiek een andere kleur. Leid uit de grafieken af vanaf wanneer de reductiekaart voordeliger is. Vanaf de tiende zwembeurt is de reductiekaart voordeliger (zie grafiek) Wat moet je kunnen? τ een formule afleiden uit een tabel τ een formule afleiden uit een grafiek 09

16 Problemsolving 2 Thijs heeft een vel papier in tien stukken geknipt. Daarna heeft hij een van de stukken weer in tien geknipt. Dit heeft hij nog drie keer gedaan. Hoeveel stukken papier heeft hij? A 36 B 40 C 46 D 50 e 56 Als Thijs het papier in tien stukken knipt, heeft hij tien stukken. Als hij één van die tien nog eens in tien knipt heeft hij = 9 stukken. Als hij nog drie andere stukken in tien knipt heeft hij = 46 stukken Hoeveel getallen tussen 000 en zijn een kwadraat van een natuurlijk getal? 3 2 = = = is het kleinste natuurlijke getal waarvan het kwadraat groter is dan is het grootste natuurlijke getal waarvan het kwadraat kleiner is dan Tussen 3 en 00 liggen 68 getallen. Er zijn 68 getallen tussen 000 en die een kwadraat zijn van een natuurlijk getal Als vijf personen elkaar allemaal een keer de hand schudden hoeveel handen worden er dan geschud? Twee... personen kunnen een keer elkaar de... hand schudden. Als drie personen elkaar... de hand schudden zijn, dat drie handdrukken.... Als vier personen elkaar de... hand schudden, zijn dat er zes. Als vijf... personen elkaar de hand schudden zijn dat 0 handdrukken Kara maakt met vier wasspelden een vierkant. Daarna maakt zij een groter vierkant door kleine vierkantjes aan te leggen. Zo gaat zij door tot vierkant 20. Hoeveel wasspelden heeft vierkant 20 meer dan vierkant 9? Vierkant (n = ) Vierkant 2 (n = 2) aantal wasspelden: 4 aantal wasspelden: 2 aantal wasspelden: 4 n = 4 aantal wasspelden meer: 2 4 = 8 = 4 2 = 4 n Vierkant 3 (n = 3) aantal wasspelden: 24 aantal wasspelden meer dan vorig vierkant: 24 2 = 2 = 4 3 = 4 n Vierkant 20 (n = 20) aantal wasspelden meer dan vorig vierkant: 4 n = 4 20 = 80 A A C B B D A A C C E 2 3 B B D 0 Problemsolving

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen:

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 1) Haakjes wegwerken 2) Vermenigvuldigen en delen van links naar rechts 3) Optellen en aftrekken van links naar rechts Schrijf ALLE stappen ONDER

Nadere informatie

1.1 Rekenen met letters [1]

1.1 Rekenen met letters [1] 1.1 Rekenen met letters [1] Voorbeeld 1: Een kaars heeft een lengte van 30 centimeter. Per uur brand er 6 centimeter van de kaars op. Hieruit volgt de volgende woordformule: Lengte in cm = -6 aantal branduren

Nadere informatie

1 Rekenen met gehele getallen

1 Rekenen met gehele getallen 1 Inhoudsopgave 1 Rekenen met gehele getallen... 1.1 De gehele getallen... 1. Optellen... 1. Opgaven... 1. Aftrekken... 1. Opgaven... 1. Vermenigvuldigen... 1. Opgaven... 1.8 Delen... 9 1.9 Opgaven...9

Nadere informatie

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde 8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde Optellen: 5a + 3b + 2a + 6b = 7a + 9b 1) Alleen gelijksoortige

Nadere informatie

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen:

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 1) Haakjes wegwerken 2) Vermenigvuldigen en delen van links naar rechts 3) Optellen en aftrekken van links naar rechts Schrijf ALLE stappen ONDER

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 : REKENEN

Hoofdstuk 1 : REKENEN 1 / 6 H1 Rekenen Hoofdstuk 1 : REKENEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p.3-34) 1.1 Het decimaal stelsel In verband met het decimaal stelsel: a) het grondtal van ons decimaal stelsel geven. b) benamingen

Nadere informatie

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] 4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] Voorbeeld 1: 5 x 3 = 15 (3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15) Voorbeeld 2: 5 x -3 = -15 (-3 +-3 +-3 +-3 +-3 = -3-3 -3-3 -3 = -15) Voorbeeld 3: -5 x 3 = -15 Afspraak: In plaats

Nadere informatie

Willem van Ravenstein

Willem van Ravenstein Willem van Ravenstein 1. Variabelen Rekenen is het werken met getallen. Er zijn vier hoofdbewerkingen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Verder ken je de bewerkingen machtsverheffen en worteltrekken.

Nadere informatie

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde 8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde Optellen: 5a + 3b + 2a + 6b = 7a + 9b 1) Alleen gelijksoortige

Nadere informatie

Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen

Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen Samenvatting door een scholier 2378 woorden 4 juni 2005 5,1 222 keer beoordeeld Vak Wiskunde Gelijkvormigheid Bij vergroten of verkleinen van een figuur worden

Nadere informatie

GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking G4 Machten van natuurlijke getallen 9 G5 Vierkantswortels van natuurlijke getallen 0 G Machten en vierkantswortels van gehele

Nadere informatie

Basisvaardigheden algebra. Willem van Ravenstein. 2012 Den Haag

Basisvaardigheden algebra. Willem van Ravenstein. 2012 Den Haag Basisvaardigheden algebra Willem van Ravenstein 2012 Den Haag 1. Variabelen Rekenenis het werken met getallen. Er zijn vier hoofdbewerkingen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Verder ken

Nadere informatie

3.1 Haakjes wegwerken [1]

3.1 Haakjes wegwerken [1] 3.1 Haakjes wegwerken [1] Oppervlakte rechthoek (Manier 1): Opp. = l b = (a + b) c = (a + b)c Oppervlakte rechthoek (Manier 2): Opp. = Opp. Groen + Opp. Rood = l b + l b = a c + b c = ac + bc We hebben

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde Getallen

Nadere informatie

VAKANTIEWERK WISKUNDE

VAKANTIEWERK WISKUNDE A -> Hn 0 / 06 / 06 VAKANTIEWERK WISKUNDE NEEM UW MAP WISKUNDE!! Herhalingsoefening : Optellen in Q (60 ptn) gevallen : - voor twee rationale getallen met hetzelfde teken * behoud dit teken * maak de som

Nadere informatie

5.1 Herleiden [1] Herhaling haakjes wegwerken: a(b + c) = ab + ac (a + b)(c + d) = ac + ad + bc + bd (ab) 2 = a 2 b 2

5.1 Herleiden [1] Herhaling haakjes wegwerken: a(b + c) = ab + ac (a + b)(c + d) = ac + ad + bc + bd (ab) 2 = a 2 b 2 Herhaling haakjes wegwerken: a(b + c) = ab + ac (a + b)(c + d) = ac + ad + bc + bd (ab) = a b 5.1 Herleiden [1] Voorbeeld 1: (a + 5)(a 6) (a + 5)(-a + 7) = a 6a + 5a 30 ( a + 14a 5a + 35) = a 6a + 5a 30

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Hester houdt e 5,00 3 e,85 3 e 3,9 5 e 5,00 e 3,70 e 6,58 5 e,7 over. b e 5,00 3 (e,85 e 3,9) 5 e 5,00 3 e 5, 5 e 5,00 e 0,8 5 e,7 V-a 6 3 5 36 9 5 7 b 9 (5 ) 5 9 (5 ) 5 9 5 c 0 3 6 5 000

Nadere informatie

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen ( 15 x 3 = 45

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (  15 x 3 = 45 15 x 3 = 45 2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 is een product. 15 en 3 zijn de factoren van het product. 15 : 3 = 5 15 : 3 is een

Nadere informatie

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Maerlant College Brielle 5 oktober 2009 c Swier Garst - RGO Middelharnis 2 Inhoudsopgave Rekenen met gehele getallen 7. De gehele getallen.....................................

Nadere informatie

PARATE KENNIS & VAARDIGHEDEN WISKUNDE 1 STE JAAR 1. TAALVAARDIGHEID BINNEN WISKUNDE. a) Begrippen uit de getallenleer ...

PARATE KENNIS & VAARDIGHEDEN WISKUNDE 1 STE JAAR 1. TAALVAARDIGHEID BINNEN WISKUNDE. a) Begrippen uit de getallenleer ... PARATE KENNIS & VAARDIGHEDEN WISKUNDE 1 STE JAAR 1. TAALVAARDIGHEID BINNEN WISKUNDE a) Begrippen uit de getallenleer Bewerking optelling aftrekking vermenigvuldiging Symbool deling : kwadratering... machtsverheffing...

Nadere informatie

Inhoud. 1 Ruimtefiguren 8. 4 Lijnen en hoeken 148. 2 Plaats bepalen 60. 5 Negatieve getallen 198. 3 Rekenen 100

Inhoud. 1 Ruimtefiguren 8. 4 Lijnen en hoeken 148. 2 Plaats bepalen 60. 5 Negatieve getallen 198. 3 Rekenen 100 1 BK deel 1 Voorkennis 1 Aan de slag met wiskunde 6 1 Ruimtefiguren 8 1.1 Wiskundige ruimte guren 10 1.2 Vlakken, ribben en hoekpunten 14 1.3 Kubus en vierkant 17 1.4 Balk en rechthoek 24 1.5 Cilinder

Nadere informatie

Rekenen met de GRM. 1 van 1. Inleiding: algemene zaken. donkerder. lichter

Rekenen met de GRM. 1 van 1. Inleiding: algemene zaken. donkerder. lichter 1 van 1 Rekenen met de GRM De grafische rekenmachine (voortaan afgekort met GRM) ga je bij hoofdstuk 1 voornamelijk als gewone rekenmachine gebruiken. De onderste zes rijen toetsen zijn vergelijkbaar met

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: NEGATIEVE GETALLEN

Hoofdstuk 3: NEGATIEVE GETALLEN 1-6 H3. Negatieve getallen Hoofdstuk 3: NEGATIEVE GETALLEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p. 96 123) 3.1 Positieve en negatieve getallen Het verschil verwoorden tussen positieve en negatieve getallen.

Nadere informatie

1 Complexe getallen in de vorm a + bi

1 Complexe getallen in de vorm a + bi Paragraaf in de vorm a + bi XX Complex getal Instap Los de vergelijkingen op. a x + = 7 d x + 4 = 3 b 2x = 5 e x 2 = 6 c x 2 = 3 f x 2 = - Welke vergelijkingen hebben een natuurlijk getal als oplossing?...

Nadere informatie

SAMENVATTING BASIS & KADER

SAMENVATTING BASIS & KADER SAMENVATTING BASIS & KADER Afronden Hoe je moet afronden hangt af van de situatie. Geldbedragen rond je meestal af op twee decimalen, 15,375 wordt 15,38. Grote getallen rondje meestal af op duizendtallen,

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Hester houdt e 5,00 3 e,85 3 e 3,9 = e 5,00 e 3,70 e,58 = e,7 over. b e 5,00 3 (e,85 + e 3,9) = e 5,00 3 e 5, = e 5,00 e 0,8 = e,7 V-a 3 = 3 9 = 7 b 9 (5 ) = 9 (5 ) = 9 = c 0 3 = 000 3 =

Nadere informatie

Wortels met getallen en letters. 2 Voorbeeldenen met de (vierkants)wortel (Tweedemachts wortel)

Wortels met getallen en letters. 2 Voorbeeldenen met de (vierkants)wortel (Tweedemachts wortel) 1 Inleiding Wortels met getallen en letters WISNET-HBO update sept 2009 Voorkennis voor deze les over Wortelvormen is de les over Machten. Voor de volledigheid staat aan het eind van deze les een overzicht

Nadere informatie

Examencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter

Examencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter Voorbereidende opgaven VWO Examencursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan

Nadere informatie

Factor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet vermenigvuldigen om een nieuwe hoeveelheid te krijgen.

Factor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet vermenigvuldigen om een nieuwe hoeveelheid te krijgen. Samenvatting door een scholier 1569 woorden 23 juni 2017 5,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde Moderne wiskunde Wiskunde H1 t/m H5 Hoofdstuk 1 Factor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet

Nadere informatie

Wortels met getallen. 2 Voorbeeldenen met de vierkantswortel (Tweedemachts wortel)

Wortels met getallen. 2 Voorbeeldenen met de vierkantswortel (Tweedemachts wortel) Wortels met getallen 1 Inleiding WISNET-HBO update sept 2009 Voorkennis voor deze les over Wortelvormen is de les over Machten. Voor de volledigheid staat aan het eind van deze les een overzicht van de

Nadere informatie

Rekenen aan wortels Werkblad =

Rekenen aan wortels Werkblad = Rekenen aan wortels Werkblad 546121 = Vooraf De vragen en opdrachten in dit werkblad die vooraf gegaan worden door, moeten schriftelijk worden beantwoord. Daarbij moet altijd duidelijk zijn hoe de antwoorden

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. wiskunde B. Voorbereidende opgaven VWO. Haakjes. Machten

Kerstvakantiecursus. wiskunde B. Voorbereidende opgaven VWO. Haakjes. Machten Voorbereidende opgaven VWO Kerstvakantiecursus wiskunde B Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

1.1.2. Wiskundige taal. Symbolen om mee te rekenen + optelling - aftrekking. vermenigvuldiging : deling

1.1.2. Wiskundige taal. Symbolen om mee te rekenen + optelling - aftrekking. vermenigvuldiging : deling Examen Wiskunde: Hoofdstuk 1: Reële getallen: 1.1 Rationale getallen: 1.1.1 Soorten getallen. Een natuurlijk getal is het resultaat van een tellg van een edig aantal dgen. Een geheel getal is het verschil

Nadere informatie

Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. XX. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten.

Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. XX. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten. 1.2 Vermenigvuldigen Binnen de retail gebruik je een rekenmachine om getallen of bedragen of aantallen te vermenigvuldigen of te delen. Daarnaast kun je met schatten controleren of de berekening klopt.

Nadere informatie

6.0 Voorkennis AD BC. Kruislings vermenigvuldigen: Voorbeeld: 50 10x. 50 10( x 1) Willem-Jan van der Zanden

6.0 Voorkennis AD BC. Kruislings vermenigvuldigen: Voorbeeld: 50 10x. 50 10( x 1) Willem-Jan van der Zanden 6.0 Voorkennis Kruislings vermenigvuldigen: A C AD BC B D Voorbeeld: 50 0 x 50 0( x ) 50 0x 0 0x 60 x 6 6.0 Voorkennis Herhaling van rekenregels voor machten: p p q pq a pq a a a [] a [2] q a q p pq p

Nadere informatie

Rekenen met cijfers en letters

Rekenen met cijfers en letters Rekenen met cijfers en letters Maerlant College Brielle 5 oktober 009 c Swier Garst - RGO Middelharnis Inhoudsopgave Rekenen met gehele getallen 7. De gehele getallen.....................................

Nadere informatie

3.1 Kwadratische functies[1]

3.1 Kwadratische functies[1] 3.1 Kwadratische functies[1] Voorbeeld 1: y = x 2-6 Invullen van x = 2 geeft y = 2 2-6 = -2 In dit voorbeeld is: 2 het origineel; -2 het beeld (of de functiewaarde) y = x 2-6 de formule. Een functie voegt

Nadere informatie

Niveauproef wiskunde voor AAV

Niveauproef wiskunde voor AAV Niveauproef wiskunde voor AAV Waarom? Voor wiskunde zijn er in AAV 3 modules: je legt een niveauproef af, zodat je op het juiste niveau kan starten. Er is de basismodule voor wie de rekenvaardigheden moet

Nadere informatie

(g 0 en n een heel getal) Voor het rekenen met machten geldt ook - (p q) a = p a q a

(g 0 en n een heel getal) Voor het rekenen met machten geldt ook - (p q) a = p a q a Samenvatting wiskunde h4 hoofdstuk 3 en 6, h5 hoofdstuk 4 en 6 Hoofdstuk 3 Voorkennis Bij het rekenen met machten gelden de volgende rekenregels: - Bij een vermenigvuldiging van twee machten met hetzelfde

Nadere informatie

LESFICHE 1. Handig rekenen. Lesfiche 1. 1 Procent & promille. 2 Afronden. Procent of percent (%) betekent letterlijk per honderd.

LESFICHE 1. Handig rekenen. Lesfiche 1. 1 Procent & promille. 2 Afronden. Procent of percent (%) betekent letterlijk per honderd. Lesfiche 1 1 Procent & promille Handig rekenen Procent of percent (%) betekent letterlijk per honderd. 5 5 % is dus 5 per honderd. In breukvorm wordt dat of 0,05 als decimaal getal. Promille ( ) betekent

Nadere informatie

OP WEG NAAR WISKUNDE. Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl

OP WEG NAAR WISKUNDE. Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl OP WEG NAAR WISKUNDE Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl Voor kinderen die iets meer willen weten en begrijpen van wiskunde, bijvoorbeeld als voorbereiding op de middelbare

Nadere informatie

Antwoordmodel - Kwadraten en wortels

Antwoordmodel - Kwadraten en wortels Antwoordmodel - Kwadraten en wortels Schrijf je antwoorden zo volledig mogelijk op. Tenzij anders aangegeven mag je je rekenmachine niet gebruiken. Sommige vragen zijn alleen voor het vwo, dit staat aangegeven.

Nadere informatie

5.1 Lineaire formules [1]

5.1 Lineaire formules [1] 5.1 Lineaire formules [1] Voorbeeld : Teken de grafiek van y = 1½x - 3 Stap 1: Maak een tabel met twee coördinaten van deze lijn: x 0 2 y -3 0 Stap 2: Teken de twee punten en de grafiek: 1 5.1 Lineaire

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-1a 4 8 + 4 1,80 + 4 0,60 = 32 + 7,20 + 2,40 = 41,60. Ze is 41,60 kwijt. 4 (8 + 1,80 + 0,60) = 4 10,40 = 41,60. Ze krijgt hetzelfde edrag. c 8 + 1,80 + 0,60 4 = 8 + 1,80 + 2,40 = 12,20. Je

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde.

5.0 Voorkennis. Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde. 5.0 Voorkennis Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde. Vermenigvuldigen is eponenten optellen: a 3 a 5 = a 8 Optellen alleen bij gelijknamige

Nadere informatie

WERKBOEK REKENVAARDIGHEID. Voeding en Diëtetiek

WERKBOEK REKENVAARDIGHEID. Voeding en Diëtetiek WERKBOEK REKENVAARDIGHEID Voeding en Diëtetiek 11 INHOUDSOPGAVE ACHTERGROND 3 1. Elementaire bewerkingen 4 2. Voorrangsregels (bewerkingsvolgorde) 8 3. Bewerkingen met machten 11 4. Rekenen met breuken

Nadere informatie

Hoofdstuk 9: NEGATIEVE GETALLEN

Hoofdstuk 9: NEGATIEVE GETALLEN 1 H9. Negatieve getallen Hoofdstuk 9: NEGATIEVE GETALLEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p. 53 57) 9.1 Getallen onder 0 Het verschil verwoorden tussen positieve en negatieve getallen. Weten dat we 0 zowel

Nadere informatie

oefenbundeltje voor het vijfde leerjaar

oefenbundeltje voor het vijfde leerjaar oefenbundeltje voor het vijfde leerjaar bevat: werkbladen uit de map van Wibbel bij Rekensprong Plus, aansluitend bij de wiskundeopdrachten op de poster; de correctiesleutel bij deze werkbladen. Meer informatie

Nadere informatie

Noorderpoortcollege school voor MBO Stadskanaal. Reader. Wiskunde MBO Niveau 4 periode 3. M. van der Pijl. Transfer Database

Noorderpoortcollege school voor MBO Stadskanaal. Reader. Wiskunde MBO Niveau 4 periode 3. M. van der Pijl. Transfer Database Noorderpoortcollege school voor MBO Stadskanaal Reader Wiskunde MBO Niveau 4 periode 3 M. van der Pijl Transfer Database ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs, Algemeen Voortgezet

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Grafieken en formules

Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde

Nadere informatie

Getallen 1F Doelen Voorbeelden 2F Doelen Voorbeelden

Getallen 1F Doelen Voorbeelden 2F Doelen Voorbeelden A Notatie en betekenis - Uitspraak, schrijfwijze en betekenis van, symbolen en relaties - Wiskundetaal gebruiken - de relaties groter/kleiner dan - breuknotatie met horizontale streep - teller, noemer,

Nadere informatie

1.3 Rekenen met pijlen

1.3 Rekenen met pijlen 14 Getallen 1.3 Rekenen met pijlen 1.3.1 Het optellen van pijlen Jeweetnuwatdegetallenlijnisendat0nochpositiefnochnegatiefis. Wezullen nu een soort rekenen met pijlen gaan invoeren. We spreken af dat bij

Nadere informatie

3.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

3.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] 3.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] Voorbeeld 1: 5 3 = 15 (3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15) Voorbeeld 2: 5-3 = -15 (-3 +-3 +-3 +-3 +-3 = -3-3 -3-3 -3 = -15) Voorbeeld 3: -5 3 = -15 Voorbeeld 4: -5 3 9 2

Nadere informatie

1.1 Lineaire vergelijkingen [1]

1.1 Lineaire vergelijkingen [1] 1.1 Lineaire vergelijkingen [1] Voorbeeld: Los de vergelijking 4x + 3 = 2x + 11 op. Om deze vergelijking op te lossen moet nu een x gevonden worden zodat 4x + 3 gelijk wordt aan 2x + 11. = x kg = 1 kg

Nadere informatie

Rekenregels van machten

Rekenregels van machten 4 Rekenregels vn mchten Dit kun je l 1 mchten met een ntuurlijke exponent berekenen mchten met een gehele exponent berekenen 3 terminologie in verbnd met de mchtsverheffing correct gebruiken Test jezelf

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven HAVO kan niet korter

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven HAVO kan niet korter Voorbereidende opgaven HAVO Kerstvakantiecursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

1 Basisrekenen en letterrekenen.

1 Basisrekenen en letterrekenen. Uitwerkingen versie 0 Basisrekenen en letterrekenen. Opgave. Opbouw van getallen. a 605 6 00 + 5 b 3.78 3 000+ 00+ 7 0+ 8 c 56.890 56 000+ 8 00+ 9 0+ 0 d 900.30 900 000+ 00+ 0+ 0 e 3.56.675 3.000.000+

Nadere informatie

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal Bijlage - Toetsenmateriaal Toets Module In de eerste module worden de getallen behandeld: - Natuurlijke getallen en talstelsels - Gemiddelde - mediaan - Getallenas en assenstelsel - Gehele getallen met

Nadere informatie

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna

Nadere informatie

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna

Nadere informatie

Noorderpoortcollege School voor MBO Stadskanaal. Reader. Wiskunde MBO Niveau 4 Periode 2. M. van der Pijl. Transfer Database

Noorderpoortcollege School voor MBO Stadskanaal. Reader. Wiskunde MBO Niveau 4 Periode 2. M. van der Pijl. Transfer Database Noorderpoortcollege School voor MBO Stadskanaal Reader Wiskunde MBO Niveau Periode M. van der Pijl Transfer Database ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs, Algemeen Voortgezet

Nadere informatie

Logaritmen. Het tijdstip t waarop S(t) = is op de t-as aangegeven. Dat tijdstip komt niet mooi uit. Dat tijdstip noemen 5,3

Logaritmen. Het tijdstip t waarop S(t) = is op de t-as aangegeven. Dat tijdstip komt niet mooi uit. Dat tijdstip noemen 5,3 5 Logaritmen 1 We bekijken de Shigella-bacterie uit opgave 1 van de vorige paragraaf. Hieronder staat een stukje van de grat fiek van de functie S(t) = 5,. Het tijdstip t waarop S(t) = 100.000 is op de

Nadere informatie

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling

Nadere informatie

Machten van natuurlijke getallen G24. 16 wedstrijden. 4 2 (ieder lid speelt tegen vier tegenstanders = 4 4).

Machten van natuurlijke getallen G24. 16 wedstrijden. 4 2 (ieder lid speelt tegen vier tegenstanders = 4 4). G24 Machten van natuurlijke getallen 303 E Schrijf als een macht. a 5 5 5 =. 5 3..................................................... d.................... =. 6...........................................................

Nadere informatie

Wiskunde - MBO Niveau 4. Eerste- en tweedegraads verbanden

Wiskunde - MBO Niveau 4. Eerste- en tweedegraads verbanden Wiskunde - MBO Niveau 4 Eerste- en tweedegraads verbanden OPLEIDING: Noorderpoort MBO Niveau 4 DOCENT: H.J. Riksen LEERJAAR: Leerjaar 1 - Periode 2 UITGAVE: 2018/2019 Wiskunde - MBO Niveau 4 Eerste- en

Nadere informatie

Kameel 1 basiskennis algebra

Kameel 1 basiskennis algebra A. Cooreman & M. Bringmans Kameel 1 basiskennis algebra 1ste graad SO Secundair onderwijs havo 1 1 2 3 2 3 4 4 5 6 5 6 digitaal Naam: Klas: ISBN 9 789 i.s.m Versie 201 Eureka Onderwijs Innovatief kennis-

Nadere informatie

Toetswijzer examen Cool 2.1

Toetswijzer examen Cool 2.1 Toetswijzer examen Cool 2.1 Cool 2.1 1 Getallenkennis: Grote natuurlijke getallen 86 a Ik kan grote getallen vlot lezen en schrijven. 90 b Ik kan getallen afronden. 91 c Ik ken de getalwaarde van een getal.

Nadere informatie

7 a. naam Hulp blad 1. 1 Reken uit (kolomsgewijs) 2 Reken uit met (cijferen) Je mag de hulpsommen opschrijven

7 a. naam Hulp blad 1. 1 Reken uit (kolomsgewijs) 2 Reken uit met (cijferen) Je mag de hulpsommen opschrijven naam Hulp blad 1 1 Reken uit (kolomsgewijs) Je mag de hulpsommen opschrijven. Met hulpsommen: 47 Zonder hulpsommen: 48 4 4 7 1 9 1 + 8 16 + 4 7 4 8 4 8 7 9 5 7 8 6 + + + + 6 1 9 7 6 7 8 5 9 5 9 6 8 + +

Nadere informatie

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( )

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( ) Voorbereidende opgaven VWO Stoomcursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan

Nadere informatie

Basiskennis van machten WISNET-HBO. update juli 2007

Basiskennis van machten WISNET-HBO. update juli 2007 Basiskennis van machten WISNET-HBO update juli 007 Inleiding Deze les doorwerken met pen en papier! We noemen de uitdrukking a 4 een macht van a (in dit geval de vierde macht van a). Het grondtal is a

Nadere informatie

Ruitjes vertellen de waarheid

Ruitjes vertellen de waarheid Ruitjes vertellen de waarheid Opdracht 1 Van fouten kun je leren Van fouten kun je leren, jazeker. Vooral als je héél goed weet wat er fout ging. Vandaag leer je handige formules begrijpen door kijken

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter Voorbereidende opgaven VWO Kerstvakantiecursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

7 De getallenlijn = -1 = Nee = 0 = = = 7 -7 C. -2 a 1 b 4 = a b -77 = -10

7 De getallenlijn = -1 = Nee = 0 = = = 7 -7 C. -2 a 1 b 4 = a b -77 = -10 B M De getallenlijn 0 + = = + = = Nee 0 0 = 9 = 0 6 = = 9 = 6 = 6 = = C a b a b 0 = 0 0 = 0 a b < 0 ; a b < 0 ; a > b ; b > a = = = = C Nee, hij loopt steeds maar verder. < x H x < x < x < x + + = x +

Nadere informatie

Download gratis de PowerPoint rekenen domein getallen:

Download gratis de PowerPoint rekenen domein getallen: Getallen Bron: Examenbladmbo.nl, SYLLABUS REKENEN 2F en 3F vo en mbo, Versie mei 2015 Download gratis de PowerPoint rekenen domein getallen: http://nielspicard.nl/download/powerpoint-rekenen-domein-getallen/

Nadere informatie

Domein A: Inzicht en handelen

Domein A: Inzicht en handelen Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Preambule Domein A is een overkoepeld domein dat altijd in combinatie met de andere domeinen wordt toegepast (of getoetst). In domein A wordt benoemd: Vaktaal: het

Nadere informatie

Extra oefeningen hoofdstuk 2: Natuurlijke getallen

Extra oefeningen hoofdstuk 2: Natuurlijke getallen Extra oefeningen hoofdstuk 2: Natuurlijke getallen 2.1 Natuurlijke getallen 1 Rangschik de volgende natuurlijke getallen van klein naar groot. 45 54 56 78 23 25 77 89 2 050 2 505 2 055 2 500 2 005 879

Nadere informatie

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008 Katholieke Universiteit Leuven September 008 Algebraïsch rekenen (versie 7 juni 008) Inleiding In deze module worden een aantal basisrekentechnieken herhaald. De nadruk ligt vooral op het symbolisch rekenen.

Nadere informatie

exponentiële standaardfunctie

exponentiële standaardfunctie 9.0 Voorkennis In de grafiek is de eponentiële standaardfunctie f() = getekend; D f = R, B f = (0, ) met de -as als asymptoot (Dit volgt uit: lim 0 ); Elke functie g met g > heeft deze vorm; Voor g > is

Nadere informatie

Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo

Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo Bijlage 7 Vragen over algebraïsche vaardigheden aan het eind van klas 3 havo/vwo Deze vragen kunnen gebruikt worden om aan het eind van klas 3 havo/vwo na te gaan in hoeverre leerlingen in staat zijn te

Nadere informatie

Als je, van achter naar voor, na iedere 3 cijfers een klein beetje ruimte laat, of je zet een punt, wordt het allemaal duidelijker.

Als je, van achter naar voor, na iedere 3 cijfers een klein beetje ruimte laat, of je zet een punt, wordt het allemaal duidelijker. Samenvatting leerjaar 4 hoofdstuk 1: Rekenen Grote getallen Grote getallen, zoals 5300000000 zijn niet eenvoudig te lezen. Je kunt je gemakkelijk vergissen in een nul meer of minder, met grote gevolgen.

Nadere informatie

Score. Zelfevaluatie. Beoordeling door de leerkracht. Datum: Klas: Nr: Naam:

Score. Zelfevaluatie. Beoordeling door de leerkracht. Datum: Klas: Nr: Naam: Datum: Klas: Nr: Naam: Score G1 /5 /5 Opgave 1 G2 / / Opgave 2 G3 /10 /10 Opgave 3 G4 /5 /5 Opgave 4 G5 /4 /4 Opgave 5 G6 /5 /5 G7 /5 /5 G8 /10 /10 G9 /10 /10 G10 /7 /7 G11 /10 /10 Totaal Zelfevaluatie

Nadere informatie

EXACT- Periode 1. Hoofdstuk Grootheden. 1.2 Eenheden.

EXACT- Periode 1. Hoofdstuk Grootheden. 1.2 Eenheden. EXACT- Periode 1 Hoofdstuk 1 1.1 Grootheden. Een grootheid is in de natuurkunde en in de chemie en in de biologie: iets wat je kunt meten. Voorbeelden van grootheden (met bijbehorende symbolen): 1.2 Eenheden.

Nadere informatie

Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100

Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 Een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 510,8 : 23 =? Ik schat 500 : 20 = 25 Ik noteer de rekenhulp.

Nadere informatie

Getal en Ruimte wi 1 havo/vwo deel 1 hoofdstuk 4 Didactische analyse door Lennaert van den Brink (1310429)

Getal en Ruimte wi 1 havo/vwo deel 1 hoofdstuk 4 Didactische analyse door Lennaert van den Brink (1310429) Getal en Ruimte wi 1 havo/vwo deel 1 hoofdstuk 4 Didactische analyse door Lennaert van den Brink (1310429) - een lijst met operationele en concrete doelen van de lessenserie, indien mogelijk gerelateerd

Nadere informatie

Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100

Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 Blok 4 G/B vraag 1: een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 Een kommagetal cijferend delen door een natuurlijk getal < 100 510,8 : 23 =? Ik schat 500 : 20 = 25 Ik noteer de rekenhulp.

Nadere informatie

(ont)wikkelen. Aantal keer gevouwen Aantal lagen papier

(ont)wikkelen. Aantal keer gevouwen Aantal lagen papier (ont)wikkelen versie 0.5 [4--008] pagina (ont)wikkelen vouwen Wist je dat je een blad papier niet meer dan zeven (misschien acht) keer kunt dubbelvouwen? Om dit te controleren kun je met een stuk papier

Nadere informatie

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x.

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. 3.0 Voorkennis y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. y = -4x + 8 kan herschreven worden als y + 4x = 8 Dit is een lineaire vergelijking met twee variabelen. Als je

Nadere informatie

Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo

Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Domein A: Inzicht en handelen Subdomein A1: Vaktaal wiskunde 1. vmbo passende vaktaal voor wiskunde herkennen en gebruiken voor het ordenen van het eigen denken

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Extra oefening - Basis B-a 5x + 6 7x + e 4x + 6 x + 6 x + 3x + 6 4 x 3x 5 x 4 : dus x x 5 : 3 dus x 5 b 9x + 0 34 + x f 8x + 5x + 38 8x + 0 34 3x + 38 8x 4 3x 6 x 4 : 8 dus x 3 x 6 : 3 dus x c 4x + 9 7x

Nadere informatie

Volgorde van de bewerkingen.

Volgorde van de bewerkingen. Bijlage 4: Illustratie Gedifferentieerd werken in de wiskundelessen Onderwerp: Volgorde van de bewerkingen. 4.1 Naam:... Klas:.. Groep A Gedifferentieerd werken in de wiskundelessen. Voor je toets van

Nadere informatie

Elementaire rekenvaardigheden

Elementaire rekenvaardigheden Hoofdstuk 1 Elementaire rekenvaardigheden De dingen die je niet durft te vragen, maar toch echt moet weten Je moet kunnen optellen en aftrekken om de gegevens van de patiënt nauwkeurig bij te kunnen houden.

Nadere informatie

Lineair verband vmbo-kgt34

Lineair verband vmbo-kgt34 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 03 september 2019 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/74228 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

7 a patroonnummer a patroonnummer a h = z

7 a patroonnummer a patroonnummer a h = z Hoofdstuk 3 FORMULES 3.1 PATRONEN EN FORMULES 3 a 10 22 c? d De beweringen a b = b a en a + b = b + a zijn juist. e 15 a 12 a 18 a f a + 8 10 + a a + 14 b zijde vierkant 3 4 5 6 7 aantal gekleurde hokjes

Nadere informatie

Proefexemplaar. Wendy Luyckx Mark Verbelen Els Sas. Dirk Vandamme. bewerkt voor het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap door. Cartoons.

Proefexemplaar. Wendy Luyckx Mark Verbelen Els Sas. Dirk Vandamme. bewerkt voor het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap door. Cartoons. bewerkt voor het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap door Wendy Luyckx Mark Verbelen Els Sas Cartoons Dirk Vandamme Leerboek Getallen ISBN: 78 0 4860 48 8 Kon. Bib.: D/00/047/4 Bestelnr.: 4 0 000

Nadere informatie

Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdeel breuken

Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdeel breuken Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdeel breuken De omschreven begrippen worden expliciet genoemd in de Kennisbasis. De begrippen zijn in alfabetische volgorde opgenomen. Breuk Een breuk is een getal

Nadere informatie

Zomercursus Wiskunde. Module 1 Algebraïsch rekenen (versie 22 augustus 2011)

Zomercursus Wiskunde. Module 1 Algebraïsch rekenen (versie 22 augustus 2011) Katholieke Universiteit Leuven September 011 Module 1 Algebraïsch rekenen (versie augustus 011) Inhoudsopgave 1 Rekenen met haakjes 1.1 Uitwerken van haakjes en ontbinden in factoren............. 1. De

Nadere informatie

Rekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A

Rekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A Rekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A Omtrek en oppervlakte (1) Werkblad 1 Van een rechthoek die mooi in het rooster past zijn lengte en breedte hele getallen. Lengte en breedte zijn samen gelijk

Nadere informatie

Samenvatting Moderne wiskunde - editie 8

Samenvatting Moderne wiskunde - editie 8 Samenvatting door een scholier 2288 woorden 16 mei 2010 5.7 213 keer beoordeeld Vak Wiskunde Samenvatting Moderne wiskunde - editie 8 4 vmbo gemengd theoretisch H1 Grafieken en vergelijkingen Verbanden

Nadere informatie

Niveau 2F Lesinhouden Rekenen

Niveau 2F Lesinhouden Rekenen Niveau 2F Lesinhouden Rekenen LES 1 Begintest LES 2 Getallen Handig optellen en aftrekken Handig vermenigvuldigen en delen Schattend rekenen Negatieve getallen optellen en aftrekken Decimale getallen vermenigvuldigen

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofdstuk - Wortels Hoofdstuk - Wortels Voorkennis V- zijde vierkant in m oppervlakte vierkant in m 9 V- = = = = = 7 = 9 = 7 = 89 = 9 8 = = 9 8 = = 9 = 8 = 9 9 = = 0 = 00 = 0 = 00 V-a = 9 = b 7 = 9 = 9

Nadere informatie