Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. XX. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten.

Transcriptie

1 1.2 Vermenigvuldigen Binnen de retail gebruik je een rekenmachine om getallen of bedragen of aantallen te vermenigvuldigen of te delen. Daarnaast kun je met schatten controleren of de berekening klopt. Belangrijk bij vermenigvuldigen is: Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten. 1 Vermenigvuldigen zonder rekenmachine Als je uit je hoofd gaat vermenigvuldigen, dan moet je de tafels goed kennen. Hoe vaker je uit je hoofd rekent, hoe makkelijker het gaat. Daarnaast kun je pen en papier gebruiken om de vermenigvuldigingen op te schrijven. Vermenigvuldigen van getallen die eindigen op nul Je weet waarschijnlijk wel dat de vermenigvuldiging 3 5, 15 is. Maar wat is het antwoord als je wilt uitrekenen? Of ? Om dit goed uit te rekenen, kun je de volgende rekentip gebruiken. Bij getallen met veel nullen, neem je de getallen zonder de nullen. Deze getallen vermenigvuldig je met elkaar. Schrijf het antwoord op. Daarna tel je de nullen van beide getallen. Deze zet je achter het resultaat van de berekening dat je had opgeschreven. tip = Neem de getallen zonder nullen en vermenigvuldig die met elkaar: 3 5 = 15 Tel de nullen en zet deze achter het antwoord: = Neem de voorste getallen zonder nullen en vermenigvuldig die met elkaar: 15 4 = 60 Tel de nullen en zet deze achter het antwoord:

2 Getallen splitsen Als je getallen groter dan tien met elkaar moet vermenigvuldigen, dan gaat dat soms makkelijker door de getallen te splitsen = Splits 38 in 30 en 8. Reken eerst 7 30 uit en vervolgens 7 8: 7 30 = = 56 Tel de uitkomsten bij elkaar op: = = Splits de getallen op: = = = = 45 Tel de uitkomsten bij elkaar op: = 435 Vermenigvuldigen met kommagetallen In de retail moet je kunnen vermenigvuldigen met kommagetallen. Bijvoorbeeld 2,50 1,30. Weet jij het antwoord? Om kommagetallen uit te rekenen kun je de volgende rekentip gebruiken. tip Reken de som eerst uit zonder komma s. Plaats daarna de komma op de juiste plek. Tel hiervoor het totaal aantal cijfers achter de komma in de rekensom. Plaats in het antwoord evenveel cijfers achter de komma. Staan in de rekensom in totaal vier cijfers achter de komma? Dan zet je de komma dus zo dat in het antwoord ook vier cijfers achter de komma staan. Rond daarna het getal af. Bedragen worden meestal op twee cijfers achter de komma afgerond. 18

3 2,50 1,30 = Reken de som eerst uit zonder komma s: = Plaats de komma op de juist plek: 3,2500 Streep de overbodige nullen weg: 3,25 Vermenigvuldigen met rekenmachine Bedragen vermenigvuldigen met de rekenmachine is vrij eenvoudig. Je toetst het bedrag in, drukt op de vermenigvuldigtoets ( ) of (*), je toetst het volgende bedrag in en drukt vervolgens op de is-gelijk-toets (=). Aandachtspunten bij vermenigvuldigen met een rekenmachine zijn: Rond bedragen af op twee cijfers achter de komma. 0,95592 wordt 0,96 0,95473 wordt 0,95 Afronden doe je pas bij het eindantwoord, niet tussentijds! Ga je naast vermenigvuldigen en delen ook optellen en aftrekken? Let op dan op de volgende rekenregels. De volgorde waarin je een berekening uitvoert is: 1 (Haakjes): maak eerst het gedeelte van de som dat tussen haakjes staat. 2 Machtsverheffen en Worteltrekken, in de volgorde van de opgave. 3 Vermenigvuldigen en Delen, in de volgorde van de opgave. 4 Optellen en Aftrekken, in de volgorde van de opgave. tip Voor deze volgorde kun je een ezelsbruggetje gebruiken: Hoe Moeten Wij Van De Onvoldoendes Afkomen of Heel Mooi Weer Veertien Dagen Op Ameland Sommige rekenmachines doen dit automatisch goed, bij andere moet je zelf zorgen voor de juiste rekenvolgorde. 19

4 Wat is de uitkomst van ? 45 of 35? Het juiste antwoord is 35, want: Je moet eerst vermenigvuldigen 10 3 = 30 Daarna moet je optellen = 35 Uit je hoofd (schatten) In de retail is het vaak moeilijk om uit je hoofd te vermenigvuldigen. Het gaat makkelijker met een rekenmachine of met een computerprogramma. Je moet wel kunnen schatten of het antwoord dat je op je rekenmachine ziet, kan kloppen. Schatten werkt bijvoorbeeld bij 201, als volgt: Vereenvoudig de getallen. Maak van 201, bijvoorbeeld Hoeveel is ? Uit je hoofd weet je waarschijnlijk wel dat het antwoord een 12 met 4 nullen is, dus Je weet dus dat de uitkomst van de vermenigvuldiging in de buurt van de moet liggen. Bij het schatten reken je uit wat het antwoord ongeveer zou moeten zijn. Je gebruikt hiervoor het is-ongeveer-teken ( ) , ,

5 Basisrekenopgaven Maak bij opgave 1 tot en met 10 de vermenigvuldigingen = = = = = = ,20 = ,35 = ,35 = ,81 = Schat de volgende opgaven. Geef aan of het meer of minder is dan het gegeven antwoord ,96 6 = ,95 = ,95 3,15 =

6 Bereken de volgende vermenigvuldigingen volgens de methode van splitsen = = Contextrijke rekenopgaven 16 Badr en Natasja runnen samen een kaaswinkel. Ze verkopen vooral eigengemaakte kazen van biologische boeren uit de omgeving. Ze hanteren voor gesneden kaas een prijs per kilogram. 1 kilogram = gram Op één dag verkopen Badr en Natasja van de belegen boerenkaas precies 12 kilogram. De verkoopprijs is 15,32 per kilogram. Wat is het totale bedrag aan verkochte belegen boerenkaas? 22

7 17 Reken de volgende vermenigvuldigingen uit: 2 2 = 4 30 = = 10 2 = = = Totaal = 18 Een klant wil graag een stuk schapenkaas. De verkoopprijs per kilogram is 16,32. Het stuk dat Natasja voor deze klant afsnijdt weegt 540 gram. Wat wordt de verkoopprijs voor dit stuk kaas? 19 Een klant koopt 12 weken lang elke zaterdag 25 kilogram kaas. De kaas kost 17 per kilo. Hoeveel geld heeft deze klant in de 12 weken uitgegeven aan kaas? 20 Gemiddeld besteedt een klant in een kaaswinkel 13,50. In een week tijd bezoeken gemiddeld 130 klanten de winkel. Voor welk bedrag verkopen ze per jaar? Ga uit van 52 weken in een jaar. 23

8 21 Een klant wil graag drie verschillende soorten kaas voor een kaasplankje. Badr snijdt drie stukken kaas af: een stuk van 425 gram Goudse oude kaas voor 14,95 per kilo een stuk van 260 gram Boeren Geitenkaas voor 13,50 per kilo 312 gram komijnekaas voor 10,49 per kilo Hoeveel moet de klant in totaal betalen? 22 Gemiddeld verkopen Badr en Natasja 13,85 kilogram belegen boerenkaas per maand. Hoeveel kilo verkopen ze ongeveer per jaar? Schat de uitkomst. 23 De geitenboer die de boeren geitenkaas aan de kaaswinkel levert, verkoopt gemiddeld 2,45 kilo aan 23 kaashandelaren per week. De verkoopprijs is 8,95 per kilo. Voor welk bedrag verkoopt de geitenboer per jaar aan boeren geitenkaas (jaaromzet)? Ga uit van 52 weken in een jaar. 24