Om de optimale bestelgrootte te vinden neem je de volgende stappen: XX. Bereken de totale voorraad- en bestelkosten per jaar. XX

Transcriptie

1 5.3 Bestellen De bestelfrequentie is het aantal keren dat je een bestelling plaatst. Hoe vaak dat moet, hangt af van het soort product. Versproducten kun je bijvoorbeeld dagelijks bestellen, terwijl dit voor producten als shampoo of afwasmiddel niet nodig is. Optimale bestelgrootte Wanneer de omvang van de in- en verkopen over een periode (ongeveer) gelijk zijn, kun je de optimale bestelgrootte berekenen. Bij de optimale bestelgrootte is de combinatie van de voorraadkosten en de bestelkosten het laagst. De optimale bestelgrootte hangt af van de voorraadkosten, de bestelkosten, de bestelfrequentie en de voorraadgrootte. Om de optimale bestelgrootte te vinden neem je de volgende stappen: Bereken de gemiddelde voorraad. Bereken de totale voorraad- en bestelkosten. Maak een tabel voor beide kosten bij verschillende bestelfrequenties. Lees af in de tabel bij welke bestelfrequentie de totale kosten het laagst zijn. Rekenvoorbeeld Een drogist verkoopt flessen shampoo. De inkoopprijs van een fles is 1,20. De voorraadkosten bedragen 15% van de inkoopprijs. Per bestelling worden vaste bestelkosten betaald van 150. Er wordt uitgegaan van 50 weken. De voorraad wordt 10 keer aangevuld. Gemiddeld worden per keer = flessen besteld. De leveringen vinden plaats om de 5 weken (want: bestellingen = elke 5 weken een bestelling). De verkoop vindt gelijkmatig over het jaar plaats. 144

2 Stap 1: Bereken de gemiddelde voorraad Elke vijf weken worden flessen geleverd en verkocht. De beginvoorraad van deze bestelperiode is dus flessen. De eindvoorraad van deze bestelperiode is 0 flessen (want alles is verkocht). De gemiddelde voorraad bij een bestelperiode van vijf weken is dan: Gemiddelde voorraad in de bestelperiode = beginvoorraad eindvoorraad 2 Gemiddelde voorraad in de bestelperiode = = stuks Stap 2: Bereken de totale voorraad- en bestelkosten 5 Bereken de gemiddelde voorraadkosten. Jaarlijkse voorraadkosten = gemiddelde voorraad % van de inkoopprijs aan voorraadkosten De jaarlijkse voorraadkosten = flessen 15% van 1,20 = ,18 = 360,00 (15% van 1,20 = 0,15 1,20 = 0,18) Bereken dan de jaarlijkse bestelkosten Jaarlijkse bestelkosten = aantal bestellingen kosten per bestelling De jaarlijkse bestelkosten = 10 bestellingen 150 = De jaarlijkse kosten voor de voorraad en het bestellen = =

3 Stap 3: Maak een tabel voor de kosten bij verschillende bestelfrequenties Vul onderstaande tabel in met de jaarlijkse voorraad- en bestelkosten bij verschillende bestelfrequenties. Voor elke regel doe je dus alle berekeningen van stap 1 en 2. Bestelgrootte Bestelfrequentie (aantal keer ) Gemiddelde voorraad Voorraadkosten Bestelkosten Totale kosten keer keer keer keer keer keer keer keer Aantal bestellingen = jaarafzet bestelgrootte Bestelkosten = kosten per bestelling aantal bestellingen in een jaar Stap 4: Lees af in de tabel bij welke bestelfrequentie de kosten het laagst zijn Bij een bestelfrequentie van vijf maal zijn de totale voorraadkosten en de bestelkosten het laagst. 146

4 Formule van Camp Met de formule van Camp kun je ook de optimale bestelgrootte berekenen. Q = 2 B A Waarbij: Q = de optimale bestelgrootte V B = de bestelkosten per keer A = de afzet V = voorraadkosten per stuk Rekenvoorbeeld We passen de formule van Camp toe op het voorbeeld hiervoor om de optimale bestelgrootte te berekenen. Een drogist verkoopt flessen shampoo. De inkoopprijs van een fles is 1,20. De voorraadkosten bedragen 15% van de inkoopprijs. Per bestelling worden vaste bestelkosten betaald van 150,00. Er wordt uitgegaan van 50 weken. B = 150,00 A = V= 15% van 1,20 = 0,18 5 Ingevuld in de formule van Camp: Q = ,18 Q = 8.164,9 = stuks per keer. Hoe groot zijn hier de totale kosten? Het aantal bestellingen is: = 4,9898 = 5 De bestelkosten zijn: = 750 De gemiddelde voorraad is: = 4.082,5 stuks De gemiddelde voorraadkosten zijn: 4.082,5 0,15 1,20 = 734,85 De bestelkosten + de voorraadkosten zijn: ,85 = 1.484,85 De totale kosten zijn: 1.484,85 Dit is iets hoger dan de die we berekenden met het invullen van de tabel. 147

5 Met de formule van Camp kun je dus nauwkeuriger uitrekenen dan met de tabel hoe groot de optimale bestelgrootte moet zijn. In praktijk is het gebruikelijk om voor sommige artikelen de bestellingen op een vaste dag in de week of in de maand te plaatsen. Veiligheidsvoorraad en bestelpunt In de praktijk kun je niet pas nieuwe artikelen gaan bestellen wanneer je voorraad al helemaal op is. Als er dan een klant komt die het artikel van jou wil kopen, dan heb je het niet. Daarom hanteer je een veiligheidsvoorraad. Een veiligheidsvoorraad is een voorraad die een grotere vraag dan gemiddeld kan opvangen. De veiligheidsvoorraad kun je niet berekenen volgens een vaste formule. Deze kun je bijvoorbeeld bepalen op basis van de afzet per week, de gemiddelde levertijd van producten en de leverbetrouwbaarheid van een leverancier. Als je de veiligheidsvoorraad hebt bepaald, moet je nog berekenen op welk moment je dan precies nieuwe voorraad moet gaan bestellen. Dit noem je het bestelpunt. Het bestelpunt bereken je zo: Bestelpunt = levertijd afzet + veiligheidsvoorraad Rekenvoorbeeld Een drogisterij verkoopt gemiddeld 46 tubes tandpasta per week. De levertijd is drie weken. Er wordt een veiligheidsvoorraad van 30 stuks aangehouden. Wanneer moeten er nieuwe tubes besteld worden? Bestelpunt = levertijd afzet + veiligheidsvoorraad Het bestelpunt is: = = 168 tubes Je moet dus nieuwe tubes gaan bestellen wanneer je nog 168 tubes op voorraad hebt. Als je de optimale bestelgrootte wilt bepalen (met een tabel), moet je voor de voorraadkosten als gemiddelde voorraad de halve bestelgrootte + veilgheidsvoorraad nemen. Bij de formule van Camp speelt de veiligheidsvoorraad geen rol, want daarin reken je met de voorraadkosten per stuk. 148

6 Basisrekenopgaven 1 De tabel geeft een overzicht van de voorraad- en de bestelkosten bij verschillende bestelfrequenties. Verder geldt: De hele voorraad wordt steeds verkocht voordat de nieuwe voorraad wordt geleverd. Ga uit van 50 weken in het jaar. De inkoopprijs per stuk is 1,80. De voorraadkosten zijn 5% van de inkoopprijs. De bestelkosten zijn 100 per bestelling. Vul bij opgave a tot en met i de ontbrekende getallen in. Rond af naar boven op hele aantallen, deelbestellingen zijn niet van toepassing. Bestelgrootte Bestelfrequentie (aantal keer ) Gemiddelde voorraad Voorraadkosten Bestelkosten Totale kosten a , b , ,00 5 c , ,50 d ,67 e ,56 787,56 f ,00 g ,03 675,03 h , i

7 2 Hoe vaak kun je in het geval van opgave 1 het beste je producten bestellen? 3 Bereken de optimale bestelgrootte met de formule van Camp. 4 Een supermarkt verkoopt gemiddeld 88 flessen allesreiniger per week. De inkoopprijs is 1,20, de levertijd is 4 weken, de bestelkosten zijn 30,- per keer en de opslagkosten zijn 10% van de inkoopprijs. Er wordt een veiligheidsvoorraad van 50 stuks aangehouden. a Bereken het bestelpunt. b Wat betekent het bestelpunt? c Bereken de optimale bestelgrootte met de formule van Camp. 150

8 d Wat worden dan in de praktijk de bestelfrequentie en de bestelgrootte, uitgaande van 12 flessen in een doos? e Bereken de voorraadkosten als de gemiddelde voorraad gelijk is aan de halve bestelgrootte + veiligheidsvoorraad. 5 Een winkel verkoopt van een bepaald artikel stuks. De bestelkosten per order zijn 740. De voorraadkosten bedragen 0,20 per maand per artikel. De veiligheidsvoorraad is stuks. a Bereken de voorraadkosten van de veiligheidsvoorraad. 5 b Vul de tabel aan en bereken de optimale bestelgrootte. Let op: de kosten voor het aanhouden van een veiligheidsvoorraad moet je optellen bij de voorraadkosten! Bestelfrequentie (aantal keer ) Bestelgrootte Gemiddelde voorraad Voorraadkosten Bestelkosten Totale kosten

9 c Bereken de optimale bestelgrootte met de formule van Camp. Rond de uitkomst af op een heel getal. d Bereken de totale bestel- en voorraadkosten. 152

10 Contextrijke rekenopgaven 6 Martine verkoopt kinderkleding in haar winkel. Ze wil graag weten bij welke bestelfrequentie van kinder-t-shirts haar bestel- en voorraadkosten optimaal zijn. Bij de groothandel kan 50 weken worden besteld. De levertijd is één week. De gemiddelde voorraad is de helft van de bestelgrootte. De veiligheidsvoorraad is een halve weekafzet. Ze verkoopt 50 kinder-t-shirts per week. De verkoopprijs van de kinder-t-shirts is 3,50 per stuk. Daarvan wordt 10% besteed aan voorraadkosten. Bestellingen kosten 15,00 per keer. a Bereken het totaal aan voorraad- en bestelkosten voor onderstaande bestelgroottes. Gebruik hiervoor onderstaande tabel. Rond het aantal bestellingen steeds af op maximaal twee decimalen. Bestelgrootte Bestelfrequentie (aantal keer ) Gemiddelde voorraad Voorraadkosten Bestelkosten Totale kosten

11 b Hoe vaak kun je in dit geval het beste de producten bestellen? c Bereken het bestelpunt. d Bereken de optimale bestelgrootte met de formule van Camp. Rond de uitkomst van de berekening af op een heel getal. 7 Martine verkoopt in haar winkel ook kindersokken. Ze verkoopt hiervan gemiddeld 70 paar per week. Wanneer Martine nieuwe sokken bestelt, is de levertijd 1,5 week. a Hoe groot is de veiligheidsvoorraad sokken? b Bij welke voorraad sokken moet Martine een nieuwe bestelling plaatsen om te zorgen dat de voorraad niet te vroeg op is? 154