Kenmerk: JuZa iw Betreft: Sanctiebeschikking NPO ten aanzien van The 3FM Simpsons Movie actie op Radio 3FM

Transcriptie

1 Sanctiebeschikking Kenmerk: JuZa iw Betreft: Sanctiebeschikking NPO ten aanzien van The 3FM Simpsons Movie actie op Radio 3FM Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media betreffende overtreding van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet door de Nederlandse Publieke Omroep. A. Verloop van de procedure Naar aanleiding van een klacht zijn wij een onderzoek gestart naar The 3FM Simpsons Movie actie, die zenderbreed op Radio 3FM werd gehouden in de periode van 28 juli tot en met 3 augustus Bij brief van 10 september 2007 hebben wij u, in verband met een mogelijke overtreding van de Mediawet, verzocht om een nadere toelichting op de achtergronden en totstandkoming van The 3FM Simpsons Movie actie. Tevens hebben wij u verzocht ons alle door of namens u gemaakte financiële afspraken met derden te doen toekomen. Bij brief van 19 september 2007 heeft u gereageerd op bovenstaand informatieverzoek. Bij brief van 16 november en een herinnering op 4 december 2007 hebben wij informatie opgevraagd bij Twentieth Century Fox Film Netherlands (hierna: 20th Century Fox). Tot op heden hebben wij hierop geen reactie vernomen. Eenzelfde informatieverzoek als aan u is gericht, bij brief van 10 september 2007, hebben wij op 20 december 2007 aan BNN verzonden. Bij brief van 11 januari 2008 heeft BNN ons een schriftelijke reactie doen toekomen. Bij brief van 29 januari 2008 hebben wij u erop gewezen dat ons informatieverzoek mede de afgesloten overeenkomsten betreft met het verzoek deze alsnog aan ons te doen toekomen. Bij brief van 8 februari 2008 heeft u ons nadere informatie doen toekomen. Op 11 maart 2008 bent u door ons uitgenodigd voor een hoorzitting in verband met zijn voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet. Op 7 april 2008 heeft u uw zienswijze naar voren gebracht tijdens een hoorzitting. Het verslag van de hoorzitting is, inclusief de overgelegde pleitnotitie, als bijlage bijgevoegd. JuZa iw blad 1

2 B. Feiten 1. Van 28 juli tot en met 3 augustus 2007 heeft op Radio 3FM een zenderbrede actieweek plaatsgevonden die in het teken stond van de film The Simpsons Movie. Luisteraars konden door middel van diverse spelopdrachten toegangskaarten winnen voor een exclusieve voorpremière van de Nederlandstalige versie van de film op 12 augustus In uw brief van 19 september 2007 geeft u aan dat u The Simpsons Movie een interessante film vond voor uw doelgroep en dat u daarom contact zocht met 20th Century Fox. U benadrukt dat de aandacht op de zender voor de film niet is ingegeven door de wetenschap van productionele betrokkenheid van enkele 3FM DJ s. 3. Aan de totstandkoming van de Nederlandstalige versie van de film hebben verscheidene DJ s van 3FM meegewerkt. De stemregie is verzorgd door Eddy Zoey (BNN) en enkele stemmen zijn ingesproken door Sander Lantinga (BNN), Tessel van der Lugt (BNN) en Eric Corton (BNN). 4. Naar aanleiding van een klacht hebben wij steekproefsgewijs de programmaonderdelen Zoeyzo (BNN) op 28 juli 2007, Coen en Sander Show (BNN) op 30 juli 2007, Arbeidsvitaminen op 30 en 31 juli 2007 en Giel op 30 juli 2007 beluisterd. 5. Gedurende de actieweek wordt 7 maal per dag een promo met een duur van ongeveer 30 seconden uitgezonden met de tekst: Na 14 jaar, meer dan 400 hilarische afleveringen op tv, wagen de Simpsons de sprong naar het grote doek (... muziek en geluidsfragmenten). 3FM presents de voorpremière van The Simpsons Movie op 12 augustus in Utrecht. Met in de Nederlandse versie van de film de stemmen van een aantal 3FM DJ s. De hele week kaarten voor de exclusieve voorpremière van The Simpsons Movie. Details 3FM.nl ( ). 6. De start van ieder uur, na nieuws en reclame, wordt voorafgegaan door een uuropener van ongeveer 15 seconden met de tekst: 3FM presents de exclusieve voorpremière van The Simpsons Movie. 12 augustus in Utrecht. De hele week kaarten. Als je van muziek houdt dan luister je naar 3FM. Serious radio. ( ). 7. Voorafgaand aan de prijsuitreiking draait een jingle met de duur van ongeveer 8 seconden en de tekst: 3FM presents (gezongen: The Simpsons ) de exclusieve voor première van The Simpsons Movie. In ieder programmaonderdeel worden er 2 tot 4 toegangskaarten voor de 3FM voorpremière aan een luisteraar weggegeven. C. Relevante bepalingen 8. Artikel 55, eerste lid, van de Mediawet: 1. Instellingen die zendtijd hebben verkregen zijn met al hun activiteiten, behoudens het bepaalde in de artikelen 26, 43a, 52 en 52b, niet dienstbaar aan het maken van JuZa iw blad 2

3 winst door derden. Desgevraagd tonen zij dit ten genoegen van het Commissariaat voor de Media aan. D. Overwegingen Zienswijze omroep 9. Tijdens de hoorzitting heeft u betoogd dat u op eigen initiatief de 3FM Simpsons Movie actie heeft georganiseerd. U merkt hierbij op dat de keuze om aandacht te besteden aan deze film louter van journalistieke aard was en dat u aanvankelijk niet op de hoogte was van de productionele betrokkenheid van vier 3FM DJ s. 10. U heeft aangegeven dat u 170 kaarten om niet heeft gekregen van 20th Century Fox voor een exclusieve voorpremière van de Nederlandstalige versie van The Simpsons Movie, die eveneens om niet door deze filmmaatschappij voor 3FM werd georganiseerd. U merkt hierbij op dat er sprake is van een niet te kwantificeren waarde in de vorm van een exclusieve voorpremière, waarvoor deze filmmaatschappij geen zware investeringen heeft gedaan. U meent dat er voor 20th Century Fox geen belangrijke waarde zit in een actieweek voor The Simpsons Movie. 11. Voorts heeft u aangevoerd dat 3FM zelf bepaalt hoe hij acties invult en dat het gebruik van promo s en jingles tijdens in dit geval de 3FM Simpsons Movie actie is bedoeld als promotie voor de zender. Standpunt Commissariaat voor de Media 12. Wij zijn van oordeel dat u met de The 3FM Simpsons Movie actie dienstbaar bent geweest aan het maken van winst door derden. De naar voren gebrachte zienswijzen kunnen niet leiden tot een andere conclusie. Daartoe hebben wij het navolgende overwogen. 13. Een publieke omroep dient met al zijn activiteiten niet dienstbaar te zijn aan het maken van winst door derden. Desgevraagd toont de omroep dit ten genoegen van het Commissariaat aan. 14. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat een van de uitgangspunten van de Mediawet het beginsel van non-commercialiteit van de publieke omroep is. Artikel 55 is daar een uitwerking van (o.a. Kamerstukken II, 1996/97, 25216, nr. 34 en Kamerstukken I, 1997/98, 25216, nr. 49a, blz. 18). Het is vanzelfsprekend dat de publieke omroep deelneemt aan het maatschappelijke en dus economische verkeer. Met dit artikel is echter beoogd te voorkomen dat door te grote aandacht voor producten en diensten door het handelen van de publieke omroep financieel voordeel door derden zou kunnen worden behaald. 15. Vanwege het uitbrengen van The Simpsons Movie door de Nederlandse distributeur 20th Century Fox heeft u op Radio 3FM door middel van een zenderbrede actieweek aandacht besteed aan deze film met de nadruk op de Nederlandstalige versie hiervan th Century Fox is een commerciële onderneming met een eigen commercieel belang. De bedrijfsomschrijving zoals opgenomen in het handelsregister van de JuZa iw blad 3

4 Kamer van Koophandel luidt: Het verrichten van alle handelingen welke tot de film- en bioscoopindustrie in de meest uitgebreide zin kunnen worden toegerekend. 17. Uit uw brief van 19 september 2007 en uw toelichting tijdens de hoorzitting leiden wij af dat 20th Century Fox 170 toegangskaarten tot een speciaal hiervoor door hen georganiseerde exclusieve première van de Nederlandstalige versie van The Simpsons Movie om niet ter beschikking heeft gesteld om als prijs weg te geven. Om deze actie te promoten heeft u tevens promotiemateriaal van deze filmmaatschappij aangeleverd gekregen. 18. Door in het kader van een zenderbrede actieweek in de verscheidene programmaonderdelen op positieve wijze en met grote nadruk aandacht te besteden aan The Simpsons Movie heeft u op een effectieve manier de commerciële diensten van 20th Century Fox onder de aandacht van uw luisterpubliek gebracht. 19. Zoals blijkt uit de correspondentie is de opzet van deze actieweek ingegeven door afspraken met de filmmaatschappij, zoals het op verzoek van 20th Century Fox duidelijk en meerdere malen vermelden van de officiële premièredatum alsmede ondersteuning van de actie door middel van actiepromo s (7 maal per dag met duidelijke reclame-uitingen voor de film), speciale uuropeners (jingles) en het weggeven van 150 kaarten voor een exclusieve voorpremière tijdens 35 actiemomenten. Daarnaast wordt de film en de productionele betrokkenheid van de 3FM DJ s in de door ons beluisterde programmaonderdelen Zoeyzo (BNN) op 28 juli 2007, Coen en Sander Show (BNN) op 30 juli 2007, Arbeidsvitaminen op 30 en 31 juli 2007 en Giel op 30 juli 2007 telkens weer uitgebreid besproken. 20. Zoals de actie door 3FM in samenwerking met 20th Century Fox is opgezet, namelijk zenderbreed een week lang nadrukkelijke aandacht voor één film in ruil voor toegangskaarten en een exclusieve voorpremière, is er excessieve exposure gecreëerd voor The Simpsons Movie. 21. U wist of zou hebben moeten weten dat met uw activiteiten niet meer sprake is van normaal economisch handelen en dat u hiermee aan 20th Century Fox dienstbaar bent geweest in de zin van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet. 22. Wij zijn van oordeel dat uw samenwerking met 20th Century Fox in strijd is met het beginsel van non-commercialiteit, dat als uitgangspunt dient te gelden bij al het handelen van een publieke omroep. 23. Ten overvloede merken wij nog op dat wij in het kader van ons onderzoek naar The 3FM Simpsons Movie actie eveneens hebben geconstateerd dat er sprake is van niet toegestane sponsoring in de zin van artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet doordat er toegangskaarten voor een exclusieve première om niet beschikbaar zijn gesteld door 20th Century Fox alsmede van niet toegestane vermijdbare reclame-uitingen in de zin van artikel 52, tweede lid, van het Mediawet in de door ons beluisterde uitzendingen zoals omschreven onder nummer 5. Wij zien echter af van het opleggen van een boete voor deze overtredingen vanwege de nauwe samenhang met de overtreding van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet. JuZa iw blad 4

5 E. Besluit 24. Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. 25. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 2007 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete drie boetecategorieën met bijbehorende bandbreedtes. Conform artikel 2.8 merken wij de overtreding van artikel 55, eerste lid, Mediawet in dit geval aan als een ernstige overtreding nu u een week lang excessieve exposure heeft gecreëerd voor een dienst van een commerciële derde. 26. Bij een ernstige overtreding van artikel 55, eerste lid, Mediawet geldt op grond van artikel 135 Mediawet in samenhang met de artikelen 2.4 en 2.7 van de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 2007 voor de te hanteren boete een bandbreedte van 0,- tot , Bij de vaststelling van de hoogte van de boete wordt in beginsel uitgegaan van het midden van die bandbreedte. Conform artikel 2.12 van de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 2007 nemen wij het feit dat u een zenderbrede actieweek heeft gehouden op de radio met een landelijk bereik als boeteverhogende omstandigheid in aanmerking. 28. Wij leggen u een bestuurlijke boete op van ,- voor overtreding van artikel 55, eerste lid, Mediawet. Hilversum, 13 mei 2008 COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, mr. Inge Brakman voorzitter prof. dr. Jan van Cuilenburg commissaris Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt, een bezwaarschrift indienen bij het Commissariaat voor de Media, postbus 1426, 1200 BK Hilversum. Bijlagen: verslag hoorzitting pleitnota NPO JuZa iw blad 5