2. Bij brieven van 2 september, 23 november en 17 december 2010 heeft MSFU het Commissariaat de gevraagde informatie verstrekt.

Transcriptie

1 Sanctiebeschikking Kenmerk: 24793/ Betreft: de verkoop van studieboeken met korting Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media betreffende de overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: Wvbp) door Medische Studenten Faculteitsvereniging Utrecht Sams (hierna: MSFU). a. Verloop van de procedure 1. Bij brieven van 19 augustus (kenmerk 23325/ ), 7 september (kenmerk 23325/ ), 29 september (kenmerk 23325/ ), 1 december (kenmerk 23325/ ) en 21 december 2010 (kenmerk 23325/ ) heeft het Commissariaat MSFU verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van studieboeken met 10% korting via Willy s Winkeltje. 2. Bij brieven van 2 september, 23 november en 17 december 2010 heeft MSFU het Commissariaat de gevraagde informatie verstrekt. 3. Bij brief van 8 maart 2011 (kenmerk 24793/ ) heeft het Commissariaat MSFU op de hoogte gesteld van het voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete van 1.001,- wegens overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp en is MSFU uitgenodigd voor een hoorzitting. 4. Op 24 maart 2011 heeft een hoorzitting plaatsgevonden waarin MSFU haar zienswijze mondeling naar voren heeft gebracht. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage bij dit besluit gevoegd. b. Feiten 5. MSFU verkoopt via Willy s Winkeltje studieboeken aan studenten; zowel aan leden van MSFU als aan niet-leden. Willy s Winkeltje is geopend op maandag en woensdag van tot uur. 6. De leden van MSFU krijgen bij aankoop van studieboeken in Willy s Winkeltje 10% korting op Nederlandstalige boeken en 20% korting op buitenlandse boeken. MSFU verkoopt de studieboeken aan niet-leden voor de winkelprijs. 7. Per 1 september 2005 heeft MSFU mandaat van de Opleiding Geneeskunde om namens een groep van deelnemers collectief voorgeschreven literatuur te bestellen en aan te schaffen. 8. Sinds 1975 verkoopt Willy s Winkeltje studieboeken aan leden van MSFU en vanaf in ieder geval 2001 wordt bij de leverancier een korting van 10% bedongen, die wordt doorgerekend aan leden van MSFU.

2 9. MSFU heeft in de periode van 1 september tot 15 december 2010 een nader aangeduid aantal studieboeken met korting verkocht. c. Standpunt MSFU 10. MSFU is goed op de hoogte van de Wvbp. Het bestuur controleert regelmatig de prijzen van de Nederlandstalige boeken en ook de boekenleverancier, StudyStore, controleert regelmatig het aanbod. 11. De boekenlijst die is gepubliceerd op de website wordt gepubliceerd door UMC Utrecht. MSFU draagt geen verantwoordelijkheid voor deze boekenlijst. Op verzoek van MSFU worden in deze boekenlijst geen prijzen meer gepubliceerd. 12. MSFU erkent dat niet de juiste prijzen zijn gehanteerd. Door het sanctievoornemen is duidelijk geworden dat de verantwoordelijkheid voor het hanteren van de juiste prijzen bij MSFU ligt. Inmiddels is de werkwijze dan ook zo dat MSFU zelf alle prijzen checkt op de website van het Commissariaat. Als de prijzen niet op de website worden vermeld, wordt de verkoopprijs opgevraagd bij de uitgever of importeur. 13. De handelwijze van MSFU doet niet af aan het doel van de wet. Of de boeken nu op basis van de optelsom van individuele bestellingen door MSFU worden besteld bij de leverancier of op basis van schattingen, is niet relevant. Het gaat erom dat de boeken aan studenten worden geleverd die lid zijn van de studievereniging. MSFU koopt in namens de studievereniging en dus namens een herkenbare achterban. d. Overwegingen Commissariaat Het verlenen van 10% korting op studieboeken 14. Individuele leden van MSFU krijgen een korting van 10% bij aankoop van Nederlandstalige studieboeken in Willy s Winkeltje. Willy s Winkeltje is een verkooppunt van MSFU. Het toepassen van 10% korting bij verkoop van studieboeken is op grond van artikel 2, onderdeel a van het Besluit vaste boekenprijs (hierna: Bvbp) toegestaan indien sprake is van collectieve aanschaf van boeken die dienen tot onderwijs voor zover die boeken deel uitmaken van de voorgeschreven literatuur. 15. Ingevolge artikel 2, onderdeel a, Bvbp en de Nota van Toelichting op dit artikel 1 betreft onderwijskorting bij collectieve aanschaf het geval waarin de verkoper levert aan een onderwijsinstelling of aan een studentenvereniging, een oudervereniging of een andere door de onderwijsinstelling schriftelijk gemandateerde natuurlijke of rechtspersoon die bij het kopen optreedt namens een herkenbare achterban van deelnemers. 1 Staatsblad 2005, 269, blz

3 16. Zowel bij collectieve aanschaf in de zin van artikel 2, onderdeel a, Bvbp als bij individuele aanschaf in de zin van artikel 2, onderdeel b, Bvbp is er sprake van verkoop aan eindafnemers. Collectieve aanschaf kan dus nooit plaatsvinden met het oogmerk van doorverkoop. Bij collectieve aanschaf worden de boeken of muziekuitgaven gedistribueerd over de deelnemers in de aanschaf. 17. Het Commissariaat overweegt dat MSFU bij verkoop van Nederlandstalige studieboeken in haar verkooppunt Willy s Winkeltje aan individuele leden van MSFU een korting geeft van 10%. Op grond van artikel 2, onderdeel a, Bvbp in samenhang met de Nota van Toelichting op dat artikel kan MSFU in het geval zij een collectieve aanschaf verricht en daarbij een korting van 10% krijgt van de verkoper, deze korting doorgeven aan de deelnemers in die collectieve aanschaf. De aangeschafte boeken dienen in dat geval door MSFU te worden gedistribueerd onder de deelnemers in de aanschaf en dus niet met korting te worden verkocht aan individuele leden van MSFU. 18. Gelet op de handelwijze van MSFU is echter geen sprake van deelnemers in de collectieve aanschaf die MSFU verricht. Immers, de bestelling door MSFU bij StudyStore vindt niet plaats op basis van samenvoeging (collectivering) van bestellingen die leden vooraf bij MSFU hebben geplaatst. MSFU richt zich daardoor op het als boekverkoper inkopen van de bulk van voorgeschreven of aanbevolen studieboeken. In de Nota van Toelichting is aangegeven dat collectieve aanschaf nooit kan plaatsvinden met het oogmerk van doorverkoop. Nu MSFU moet worden aangemerkt als verkoper, is zij gehouden de vaste prijs toe te passen Gelet op het voorgaande komt het Commissariaat tot het oordeel dat geen sprake is van een collectieve aanschaf van studieboeken door MSFU bij StudyStore, maar van individuele aanschaf door studenten bij MSFU die daarbij optreedt als verkoper in de zin van artikel 1, onderdeel h, Wvbp. 20. MSFU geeft aan dat haar handelwijze niet strijdig zou zijn met het doel van de Wvbp. Het Commissariaat deelt dit standpunt niet. De handelwijze van MSFU is juist niet in lijn met het doel van de Wvbp. MSFU treedt op als verkoper in de zin van de Wvbp en past bij verkoop van studieboeken aan individuele studenten een korting toe van 10%. MSFU treedt daarbij in concurrentie met andere verkopers, die op grond van artikel 2, onderdeel b, Bvbp bij verkoop van studieboeken aan individuele studenten maximaal 5% korting mogen toepassen. Door de handelwijze van MSFU ontstaat bij verkoop van studieboeken prijsconcurrentie tussen verkopers. Deze prijsconcurrentie is door de wetgever onwenselijk bevonden in verband met de bescherming van een breed beschikbaar pluriform aanbod van boeken. 21. Nu niet wordt voldaan aan artikel 2, onderdeel a, Bvbp, is het MSFU alleen toegestaan om gebruik te maken van de kortingsmogelijkheid die is neergelegd in artikel 2, onderdeel b, Bvbp en onder de in deze bepaling omschreven voorwaarden maximaal 5% korting toe te passen. 2 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 9, blz

4 22. Het Commissariaat is dan ook van oordeel dat MSFU artikel 6, eerste lid, eerste volzin Wvbp heeft overtreden door 10% korting toe te passen bij verkoop van studieboeken aan individuele studenten. De winkelprijs is niet gelijk aan de vaste prijs 23. Het Commissariaat constateert dat MSFU bij verkoop van studieboeken een winkelprijs hanteert. Deze winkelprijs geldt voor niet-leden, die hun studieboeken zonder korting en daarmee voor de winkelprijs kunnen kopen bij Willy s Winkeltje. 24. Het Commissariaat constateert dat MSFU diverse titels onder en boven de door de uitgever vastgestelde prijs heeft verkocht, althans een winkelprijs hanteert die niet in overeenstemming is met de vaste prijs. In de bijlage is hiervan een overzicht opgenomen, dat hier als herhaald en ingelast moet worden beschouwd. 25. Het Commissariaat is van oordeel dat MSFU artikel 6, eerste lid, eerste volzin Wvbp heeft overtreden door een lagere dan wel hogere prijs toe te passen dan de vaste prijs. e. Bestuurlijke boete 26. Op grond van artikel 17 Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 27. Voor de vaststelling van de hoogte van de bestuurlijke boetes hanteert het Commissariaat, met inachtneming van het in artikel 18 Wvbp neergelegde boetemaximum en op grond van de Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2009 (hierna: de Beleidslijn), drie boetecategorieën met bijbehorende bandbreedtes. De plaatsing van een overtreding in een boetecategorie is afhankelijk van de aard, ernst en voor zover relevant de duur van de overtreding. 28. Bij de vaststelling van de hoogte van de boete wordt in beginsel uitgegaan van het midden van die bandbreedte. Daarna wordt de hoogte van de boete binnen de bandbreedte van deze boetecategorie aan de hand van de in artikel 1.7 van de Beleidslijn genoemde omstandigheden verhoogd of verlaagd. Voor beide overtredingen wordt separaat ingegaan op die omstandigheden. Het verlenen van 10% korting op studieboeken 29. Gelet op het feit dat de overtreding betrekking heeft op verplichte literatuur en daarmee op zeer courante uitgaven en mede gelet op de lange duur van de overtreding, is in de onderhavige kwestie sprake van een ernstige overtreding als bedoeld in artikel 1.7 van de Beleidslijn. Bij een ernstige overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp geldt - gelet op de artikelen 1.5 en 1.7 van de Beleidslijn - voor de te hanteren boete een bandbreedte van 5.000,- tot ,

5 30. Daarnaast acht het Commissariaat als boeteverlagende omstandigheid van belang dat het uiteindelijke voordeel dat door MSFU werd toegepast in veel gevallen minimaal was, omdat een hogere winkelprijs werd gehanteerd dan de vaste prijs, zodat 10% korting op de winkelprijs een minimaal voordeel opleverde. Voorts acht het Commissariaat het beperkte aantal verkochte exemplaren een boeteverlagende omstandigheid. Het Commissariaat acht tevens van belang dat de studieboeken slechts op lokale schaal en in één vestiging worden aangeboden. 31. Voorts overweegt het Commissariaat dat in artikel 2, onderdeel a, Bvbp niet wordt aangegeven aan welke voorwaarden een studievereniging moet voldoen wil er sprake zijn van een collectieve aanschaf van studieboeken waarbij 10% korting mag worden toegepast. De voorwaarden hierover zijn uitgewerkt in de Nota van Toelichting op het Bvbp. Mede gezien het feit dat het Commissariaat slechts één keer eerder uitleg heeft gegeven aan hetgeen over collectieve bestellingen is bepaald in de Nota van Toelichting op het Bvbp en het Commissariaat deze uitleg pas recent heeft gegeven nadat informatie is opgevraagd bij MSFU zijn er naar het oordeel van het Commissariaat omstandigheden aanwezig de boete te verlagen. 32. Het Commissariaat volstaat dan ook met een boete van 1,- voor overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp door bij verkoop van boeken aan leden van MSFU 10% korting toe te passen op boeken die onder de Wvbp vallen. De winkelprijs is niet gelijk aan de vaste prijs 33. Door MSFU werd bij een groot deel van het bij het Commissariaat bekende assortiment een winkelprijs toegepast die boven de vaste prijs lag. De concurrentieverstoring was hierdoor gering. Gelet hierop is in onderhavige kwestie sprake van een lichte overtreding als bedoeld in artikel 1.7 van de Beleidslijn. Bij een lichte overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp geldt gelet op de artikelen 1.5 en 1.6 van de Beleidslijn voor de te hanteren boete een bandbreedte van 0,- tot 5.000, Daarnaast acht het Commissariaat als boeteverlagende omstandigheden van belang het beperkte aantal exemplaren waarop de overtreding betrekking had en het feit dat slechts op zeer lokale schaal, namelijk in één winkel, de overtreding plaatsvond van belang. Verder is tijdens de hoorzitting gebleken dat de werkwijze van MSFU is aangepast nadat het sanctievoornemen haar bekend werd. De winkelprijzen die MSFU hanteert, worden gecheckt op de website van het Commissariaat en indien nodig wordt de uitgever of importeur gevraagd de vaste prijzen door te geven. Het Commissariaat acht deze omstandigheid conform hetgeen daarover is opgenomen in artikel 1.10 van de Beleidslijn, eveneens een boeteverlagende omstandigheid. 35. Boeteverhogende omstandigheden acht het Commissariaat dat sprake is van de verkoop van voorgeschreven studieboeken, die daardoor zeer courant zijn en daarnaast de lange duur van de overtreding. 36. Het Commissariaat legt dan ook een boete op van 500,- voor overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp door bij verkoop van boeken aan niet-leden niet de vaste prijs toe te passen

6 f. Bestuurlijke boete 37. Voor het Commissariaat staat vast dat MSFU artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp heeft overtreden door enerzijds op een ongeoorloofde wijze studieboeken met 10% korting te verkopen en anderzijds een winkelprijs toe te passen die niet in overeenstemming is met de vaste prijs. Het Commissariaat legt om die reden een totale bestuurlijke boete op van 501, Op grond van artikel 4:87 van de Algemene wet bestuursrecht dient de betaling van deze bestuurlijke boete te geschieden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden. Hilversum, 17 mei 2011 COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, prof. dr. Tineke Bahlmann voorzitter prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning commissaris Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt, een bezwaarschrift indienen bij het Commissariaat voor de Media

7 Bijlage Juridisch kader Artikel 1, onderdeel h, Wvbp definieert een verkoper als degene die door de uitgever of de importeur in het handelsverkeer gebrachte boeken of muziekuitgaven verkoopt aan eindafnemers. Artikel 1, onderdeel j, Wvbp definieert een eindafnemer als degene aan wie de verkoper boeken of muziekuitgaven verkoopt voor eigen gebruik. Artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp bepaalt dat de verkoper gehouden is bij verkoop van boeken in de Nederlandse of Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. Artikel 13 Wvbp bepaalt dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels kunnen worden gesteld omtrent het toepassen door een verkoper van kortingen op de vaste prijs. In hoofdstuk 1 Bvbp wordt vervolgens nadere invulling gegeven aan het begrip kortingen in de zin van artikel 13 Wvbp. Ingevolge artikel 2 Bvbp kan de verkoper voor boeken die dienen tot onderwijs dat vanwege de overheid of vanwege een rechtspersoon zonder winstoogmerk wordt gegeven, voor zover die boeken deel uitmaken van de voorgeschreven literatuur, een korting op de vaste prijs toepassen van: a. ten hoogste 10 procent bij gelijktijdige levering van meerdere exemplaren van die boeken aan instellingen van onderwijs en aan door instellingen van onderwijs schriftelijk gemandateerde natuurlijke personen of rechtspersonen; b. ten hoogste 5 procent bij gelijktijdige levering van meerdere verschillende van die boeken aan een eindafnemer die is ingeschreven als leerling of student aan een instelling die valt onder de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Op grond van artikel 17 Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde bij of krachtens de hoofdstukken 2 tot en met 4 Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2009 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en Algemene wet bestuursrecht gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd