Bestratingsmachine verwerkt tot ton materiaal per uur

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bestratingsmachine verwerkt tot 1.100 ton materiaal per uur"

Transcriptie

1 185 SEPT 2011 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Bestratigsmachie verwerkt tot to materiaal per uur Ee eevormig cocept voor hydraulische e elektrische oderdele. De modere productiestrategie geeft de ieuwe reeks bestratigsmachies va Dyapac ee duwtje i de rug Driemaadelijks tijdschrift va FIMOP e BELGITRANS - 3de trimester - 41e jaargag - Afgiftekatoor Leuve X - P ,50 EUR 13 - Mageetvetiele met laag vermoge 21 - Overdracht va iformatie is essetieel voor voortbestaa hydraulica 29 - Kikarm-robot moteert wiele i cotiubedrijf

2 Make the most of your eergy Scheider Electric biedt geïtegreerde oplossige aa om eergie betrouwbaarder, veiliger, efficiëter e productiever te make op de residetiële markt, i de gebouwe, i de idustrie, de eergie e de ifrastructuur e voor gegevescetra e etwerke. Als wereldspecialist i eergiebeheer helpe wij u het beste e het meeste uit uw eergie te hale. Altivar 32 Du, iovered e toch zó krachtig! Selheidsregelaars voor asychroe e sychroe motore va 0,18 tot 15 kw Wilt u meer wete? Bezoek Scheider Electric v/sa - Tel.: 32(0) customer.service@be.scheider-electric.com Lezersdiest

3 I de vorige editie is dit per vergissig i het Fras verschee. Oze excuses hiervoor. FIMOP Belgische Vereigige va Fabricate, Ivoerders e Verdelers va Materiaal voor Idustriële Hydraulica, Peumatica, Automatisatie e aaverwate techieke. Lid va het Europese comité CETOP BELGITRANS Belgische beroepsvereigig voor idustriële aadrijftechieke (mechaisch, elektrisch, mechatroisch e hydro-dyamisch) 185 SEPT 2011 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek vzw FIMOP Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) ifo@fimop.be vzw BELGITRANS Tel: +32 (0) ifo@belgitras.be RAAD VAN BESTUUR JEAN-PIERRE VAN DER KELEN, Testo M. DE WINTER, Service Hydro M. BOELS, Parker Haifi PHILIPPE CONSIGLIO, Bosch Rexroth R. DECLEER, Decleer, Gaeles & Part. RAAD VAN BESTUUR Luc Roeladt, Stromag Beelux Mourade Vaeeckhoutte, Stromag Beelux L. DE GROEF, Esco Trasmissios. G. HEYVAERT, MGH P. BOURGUIGNON, Hase Trasmissioss L. VAN HOYLANDT, Act i Time TOEZICHTHOUDERS Jea Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijs Fluidap TOEZICHTHOUDERS O. VAN HEER, WEG Europe G. Mertes, Rotero COMMISSIES Cofederatie Toetredige Algemee voorwaarde CETOP Oderwijs - IHP Evets & Beurze Repertorium Tijdschrift Automatio-HP MARCOM GROUP MARKTONDERZOEK - HYDRAULICA - PNEUMATICA - AFSLUITERS E-News - Webstek Beroepsethiek COORDINATEUR LEDEN 2011 AB Flex AF BELGIUM ASCO NUMATICS BENELUX ATLAS COPCO COMPRESSEURS BOGE COMPRESSEURS BOSCH REXROTH Brevii Fluid Power BURKERT CONTROMATIC CLIPPARD EUROPE CQS TECHNOLOGIES COMPAIR GEVEKE DECLEER-GAELENS & PARTNERS DINAMIK COMPRESSOR Doedijs Fluidap Doedijs Iteratioal DONALDSON ULTRAFILTER ERIKS + BAUDOIN Euregio Hydraulics FESTO BELGIUM FLUIDTECH GATES EUROPE Hasaflex HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN (PIH) HYDAC HYDRAULIC ASSISTANCE HYDRAUMEC INTERNATIONAL HYDRAUVISION Hydro Tools INGERSOLL RAND BENELUX LiMotio Mauli Fluicoecto v NORGREN OLAER BENELUX PALL BELGIUM PARKER HANNIFIN PIRTEK BENELUX REM B SAUER DANFOSS SERVICE HYDRO SMC PNEUMATICS TESTO VAN DE CALSEYDE Va Heck Iterpieces/Ipar VEMOFLEX COMMISSIES MARKETING EXPOSITIONS MEDIA WEBSITE LEDEN 2011 ABB ACT IN TIME ATB AUTOMATION AVD BELGIUM AZ HOLLINK BELGIUM BEGE AANDRIJFTECHNIEK BRAMMER BREVINI BELGIO CALDIC TECHNIEK BELGIUM Eriks Motio Cotrol ESCO TRANSMISSIONS GKN SERVICE BENELUX HABASIT BELGIUM HANSEN TRANSMISSIONS INT. L. TAS & CO KTR MEA MGH OPTIBELT Psi Cotrol Mechatroics RENOLD CONTINENTAL REXNORD ROTERO BELGIUM SIEMENS SKF STROMAG TRANSMO VOITH TURBO WEG BENELUX Omslagverhaal COLOFON SECRETARIAAT Wielstraat 12 B Borem Tel Fimop: +32 (0) Tel Belgitras: +32 (0) Fax: +32 (0) automatio@hydropeuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Reé Decleer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaa 500, B 1050 Brussel REDACTIECOMITE Ig. Reé Decleer, Ig. Roger Stas, Robert Pateroster mba REALISATIE CxO Europe Wielstraat 12 - B Borem PUBLICITEIT Dirk Vermat gsm: +32 (0) dirk.vermat@skyet.be Redactie Stij Dom - tel: +32 (0) automatio@hydropeuma.be DRUKKERIJ Artoos, Kampehout Verspreidig ex. NL ex FR Automatio Magazie is ee uitgave va de beroepsvereigige Fimop e Belgitras. De adverteties i Automatio Magazie worde ter goedkeurig aa het redactiecomité voorgelegd. Alle adverteties die betrekkig hebbe op de techieke e de producte voor idustriële automatiserig kome i aamerkig voor publicatie. Alle artikels e berichte i de redactioele bijdrage va dit tijdschrift werde door de redactie geselecteerd. Zij verschije gratis e bevatte gee adverteties. De auteurs zij veratwoordelijk voor hu tekste. Volged ummer: december 2011 AUTOMATION paraît aussi e fraçais Lid va de Uie va de uitgevers va de Periodieke Pers. Copyright FIMOP Bestratigsmachie verwerkt tot to materiaal per uur Ihoud REPORTAGE Eergie-efficiëtie wordt almaar belagrijker 5 Overdracht va iformatie is essetieel voor voortbestaa hydraulica 21 Lapp Group fit for the future 26 Opedeurdag op Idumatio 31 TOEPASSING WAGO Etheret cotroller Garderobemachies mider storigsgevoelig door elektrische aadrijvig 8 Mageetvetiele met laag vermoge 13 Belgische staalproducet ESB bespaart jaarlijks E op koelig 17 Op de baa 18 Kikarm-robot moteert wiele i cotiubedrijf 29 ACTUALITEIT : Nieuw hydraulisch remsysteem voor droge koeltorevetilatore 25 Sivaco S8 laagspaigsschakelborde SEPT P 3

4 Voorwoord Opleidig e Vormig > Quid? < Mechatroica De term mechatroica is volges Spectrum, het tijdschrift va IEEE (augustus 1994), door de Japaers uitgevode. Omdat de egieerigwereld ee archipel is waar de bewoers hu eige eilad best kee e slechts ee verre kijk hebbe op de adere met wie weiig wordt gecommuiceerd. Het idee was de combiatie va verschillede complemetaire techologieë, die op itegrale wijze met elkaar samewerke. Dit is vrij algemee e daarom ka het ook uitgedrukt worde als: De combiatie va mechaische bewegig met elektroische beheersig. Of og preciezer: Het bewegigsproces omvat de mechaisme e de oodzakelijke actuatore, overschillig of die peumatisch, hydraulisch, elektromechaisch of had- aagedreve zij. Dit alles is gerelateerd aa otwerpdimesies e valt oder het hoofdstuk mecha. Het beheersigsproces omvat sigaterigs-, verwerkigs-, besturigs-,e visualiserigtechologie, die (veelal) door middel va etwerke e bussysteme met de idustriële iformaticasysteme commuiceert. Dit valt uiteraard oder troica. Door die opsplitsig i bewege e beheerse zij er ook duidelijk hadvatte voor opleidig e vormig. Zoals ook aagehaald bij de rode tafel over hydraulica, waarva u het verslag verder i dit blad ka leze, is de tijd voorbij dat ee machie e zelfs ee complete istallatie aagedreve wordt door pure mechaiek, uitsluited elektrisch, hydraulisch of peumatisch. Vergete we iet dat ee elektromotor, elektrische e mechaisch is, de hy- drokleppe mechaisch e hydraulisch zij, peumatische ciliders mechaisch e peumatisch zij Ekele deceia gelede al werd de vraag gesteld i hoeverre de beroepsfederatie FIMOP zich moest mege i de opleidig e de vormig va hu techologieë. Op 26 oktober 1999 werd het IHP opgericht. Stagatie zet zich door De voorspellig va jui omtret de groeiprogose is bewaarheid. De stagatie is er gekome e de tedese zij iet hoopgeved. Vergelijke we jauari 2011 met augustus 2011 da kue we volgede gegeves vrijgeve: - busiess climate: va good aar ormal - atioal home sales vs previous moths for idustrial hydraulics, mobile hydraulics ad peumatics: va up aar same - ew orders vs previous moth for idustrial hydraulics, mobile hydraulics ad peumatics: va up aar dow - order backlog vs previous moth for hydraulics ad peumatics: va up aar same - expected busiess situatio i the ext 3 moths: uchaged / less favourable R.P.A.Decleer Veratwoordelijke uitgever P SEPT 2011

5 REPORTAGE Zes jaar gelede was Scheider Electric gespecialiseerd i elektrische distributie e automatiserigsproducte. Vadaag heeft het zich aders gepositioeerd, amelijk als specialist izake eergiebeheer. Op basis va de wereldwijde tedese i de busiess werd de strategie bepaald. Eergie-efficiëtie wordt almaar belagrijker De focus va Scheider Electric is met het gamma EcoStructure aar eergie-efficiëtie verschove. Scheider Electric zag z omzet i zes jaar tijd verdubbele. Scheider Electric heeft de laatste jare heel wat veraderige odergaa. I zes jaar tijd is de omzet va de groep verdubbeld (va 10 aar 20 miljard euro). Het bedrijf is actief i de eergiesector, die de laatste jare ee boost heeft geked. Oze sector is heel goed gepositioeerd om aa de behoefte va vadaag te beatwoorde, zegt Philippe De Moor, Idustry Busiess VP bij Scheider Electric. Eergie is ee hot topic e dat schept mogelijkhede voor Scheider. Er is i Europa heel wat bewegig i de eergiesector. Meer e meer regerige e bedrijve worde zich daarva bewust. Philippe De Moor: E daar plukke we de vruchte va. 50% va oze groei komt daaruit voort. De overige 50% komt va overames va bedrijve die actief zij op het gebied va eergie-efficiëtie. Zo hebbe we olags drie bedrijve overgeome: ee i Idië, ee i Chia e ee i Spaje voor ee totaalbedrag va 2 miljard euro. I de sector wordt er meer e meer over smart grids gesproke e daari zij ee aatal gespecialiseerde firma s actief. Er is almaar meer sprake va globaliserig. We worde hoe lager hoe meer beïvloed door adere lade (uit Europa maar ook erbuite), aldus De Moor. Dakzij iteret kue platforme eeder waar ter wereld gemakkelijk met elkaar verbode worde. Die schaalvergrotig speelt allee maar i het voordeel va bedrijve e orgaisaties. Verder moet alles almaar eevoudiger worde. Verschillede toepassigsdomeie Scheider bevidt zich tusse de productie e het gebruik va eergie. De Moor: We zorge ervoor dat elektriciteit beschikbaar wordt voor de gebruikers. Zekerheid, efficiëtie, productiviteit e duurzaamheid zij daarbij belagrijk. De producte va Scheider worde gebruikt i tal va toepassige: de elektriciteitscetrales i de luchthave va Zavetem of de ucleaire istallatie va Tihage. Ook voor de ieuwe kaai i de have va Atwerpe heeft Scheider producte geleverd. Het ieuwe dataceter va BNP Paribas Fortis is ook uitgerust met producte va het bedrijf dat va Frase oorsprog is. Dat geldt ook voor het Erasmus-ziekehuis i Brussel e het gebouw va de Europese Commissie. Ook bij het polaire oderzoeksstatio Koigi Elisabeth is Scheider actief betrokke. Smart grids Videosurveillace, toegagscotrole e elektriciteitsetwerke behore ook tot oze busiess. Als je ee groot gebouw bekijkt, is er altijd ee cotrolekamer. Daari staat ee scherm waarop de operator vaststelt hoe alles verloopt. Oze visie bestaat eri om alles te cetralisere e met elkaar te verbide. Als ee bepaald toestel meer eergie odig heeft, gaat de eergietoevoer aar adere toestelle omlaag. Als je ee toestel wil aazette, cotroleert het systeem altijd of er op dat ogeblik voldoede eergie voorhade is. Dat is het pricipe va de smart grids e ee oderdeel va efficiët eergiebeheer. Dat platform oeme we EcoStruxture. Ook voor machies e processe hebbe we zo platform. Ee elektrische motor verbruikt i de idustrie zo 40% va het totale eergieverbruik. Als je dat aar beede ka hale, beteket dat ee belagrijke besparig. Portfolio wordt uitgebreid Oze basisdisciplies zij elektriciteitsdistributie e automatiserig, gaat De Moor verder. Via overames zij we ook i adere disciplies actief. Eigelijk zij we actief op vijf markte: eergie e ifrastructuur, idustrie, dataceters, buildig e residetieel. Zo breide we oze portfolio uit op het gebied va eergiebeheer. Meettechieke e eergiecotrole wit ook almaar aa belag. Automatiserig i gebouwe is ook ee belagrijk aspect geworde. Zo ka alle verlichtig i ee gebouw op ee bepaald tijdstip gedoofd worde wat da weer ee positief effect heeft op het eergieverbruik. E te slotte hebbe we ee compleet gamma producte voor de residetiële markt. We biede als eige op de Belgische markt ee volledig aabod aa voor particuliere: dat gaat va elektriciteitsmeters over elektriciteitskaste tot istallatiemateriaal. We hebbe ook producte op het gebied va domotica e commuicatie (video / parlofoie). Wij verkope het materiaal, maar adere bedrijve doe de istallatie Lezersdiest SEPT P 5

6 102 - Lezersdiest

7 TOEPASSING Seller, slimmer e meer fuctioaliteit. WAGO Etheret cotroller 2.0 WAGO drie ieuwe Etheret cotrollers otwikkeld die izetbaar zij als volwaardig itelliget commuicatieplatform. De cotroller ka vaop afstad geprogrammeerd worde. Waar PLC s vroeger bija uitsluited werde igezet voor het verwerke va digitale e aaloge sigale, worde ze vadaag ook gebruikt voor meer complexe Etheret commuicatie zoals e SQL database coecties. Speciaal voor deze veeleisede toepassige heeft WAGO drie ieuwe Etheret cotrollers otwikkeld die izetbaar zij als volwaardig itelliget commuicatieplatform. Meer geheuge, ee grotere processorcapaciteit e ee geoptimaliseerde itere verwerkigsstructuur make va de WAGO-I/ O-SYSTEM 750 Etheret cotrollers performate IEC PLC s die zelfs tot multitaskig i staat zij. Vaop afstad programmere Op etwerkiveau zij 2 10/100MBit Etheret poorte voorzie met geïtegreerde switch e auto-crossover fuctie. Dat laat toe om de cotrollers eevoudig i ee lijtopologie te plaatse zoder de aaschaf va extra etwerk compoete. De cotrollers kue modulair worde uitgebreid volges de ode va de gebruiker met het zeer uitgebreide gamma aa I/O modules uit de WAGO-I/O-SYSTEM 750 serie. De igebruikame is uiterst eevoudig dakzij de cofiguratietool Etheret Settigs. Deze tool laat toe om het statio volledig over Etheret i diest te eme e maakt het gebruik va ee speciale commuicatiekabel overbodig. Ook zoder PC i de buurt ka het IP adres igesteld worde via de voorziee DIP-switches op de module. Stadaard hebbe de cotrollers ee eige webserver aa boord, waarop ekele webpagia s kue worde geplaatst om het proces te visualisere of aa te sture. Daaraast zij tal va Etheret protocolle odersteud, waaroder Etheret/IP, Modbus/TCP, SNMP, SNTP, DNS, http e FTP. De programmatie volges IEC gebeurt met CoDeSyS 2.3 e loopt over de seriële aasluitig of eevoudiger og via het Etheret etwerk. Dit laat toe de cotroller vaop afstad te programmere, zelfs over het iteret. Voor de implemetatie va commuicatie via , het verzede va data aar SQL servers e tal va adere fucties, zij er gratis bibliotheke ter beschikkig op de website. Geheugeuitbreidig Naast de stadaarduitvoerig ( ) laceert WAGO twee speciale versies waarva ee eerste is uitgerust met ee SD-kaartslot ( ) voor ee geheugeuitbreidig tot 8GB. Dit extra uitwisselbare geheuge ka worde gebruikt voor dataloggig, maar biedt teves ee backup e restore fuctioaliteit voor het PLC programma. De is ook verkrijgbaar i ee uitvoerig voor ee groter temperatuurbereik va -20 C tot +60 C, zodat hij ook i extreme situaties izetbaar is. Het derde lid va de familie ( ) biedt de mogelijkheid om ee redudate Etheretverbidig te realisere. Hier is de geïtegreerde switch vervage door twee afzoderlijke etwerkiterfaces die parallel kue worde aageslote. Idie er zich ee kabelbreuk voordoet op ee va beide iterfaces, ka de adere de commuicatie overeme. Is redudatie iet vereist da ka de cotroller met twee afzoderlijke etwerke commuicere. Zo ka de iformatie verzamele uit het techisch etwerk e deze doorspele aar het bureauetwerk Lezersdiest SEPT P 7

8 TOEPASSING Door peumatische ciliders te vervage door elektrische LEY-ciliders ka het iamestatio u zo worde aagestuurd dat de kledig iet meer i het iamestatio ka blijve hage. Bovedie is het iet meer odig om ee compressor of luchtaasluitig aa te schaffe. Garderobemachies mider storigsgevoelig door elektrische aadrijvig Eergie-efficiëter e duurzamer. Dit ware de belagrijkste redee waarom LEF Systems besloot om haar garderobesysteme voortaa uit te ruste met elektrische aadrijftechiek i plaats va peumatiek. Het resultaat is mider oderhoud op locatie, diagose op afstad, kortere istallatietijd e iet meer afhakelijk va goede perslucht. Léo Lave, Techical Maager bij LEF Systems i gesprek hierover met Roald Driese, product maager elektrische aadrijvige bij SMC Peumatics. LEF Systems bouwt jaarlijks zo 30 tot 40 garderobemachies e iame-automate voor hoofdzakelijk casio s, hotels e ziekehuize i de wereld. Va Chia tot de Vereigde State. Afhakelijk va de beschikbare ruimte ka de capaciteit va ee garderobemachie variëre va 300 tot 750 kledigzakke per machie. De kleiste uitvoerig past makkelijk i ee ruimte met ee vloeroppervlak va 24 m 2. Werkig Lave vertelt: Het grootste garderobesysteem dat we tot u toe hebbe geleverd was voor ee casio i Macau (Chia). Ee kledigcarrousel voor maar liefst kledigzakke. Alle persoeelslede va het casio hebbe ee eige kledigzak met RFID-chip voor dit garderobesysteem. Bij aavag va ee werkdag meldt ee persoeelslid zich i het systeem aa met zij persoeelspas. Vervolges haalt het systeem zij/haar kledigzak uit het systeem met zij/haar werkkledig. Na het omklede wordt de eige kledig opgeborge i de kledigzak e gedurede de werkdag bewaard i het garderobesysteem. Deze bestaat uit ee hagbaa met ee i- e uitgiftestatio i ee afgeslote ruimte, waar de persoolijke eigedomme/kledig veilig is opgeborge. Bij iame wordt de kledigzak op ee afglijstag gehage, waardoor deze i het systeem wordt igevoerd. Bij de ihagarm wordt de RFID-chip va de kledigzak gescad e vervolges wordt de kledigzak op de eerste vrije positie i het systeem igevoerd. Als de werkemer klaar is e zij werkkledig weer komt omwissele Elektroica vervagt peumatica i garderobemachies. P SEPT 2011

9 TOEPASSING Prijstechisch iteressat alteratief voor master-slave fuctioaliteit LEF Systems vervaardigt sids eige tijd ook idustriële priters voor het bedrukke va relatiegescheke. Om deze idustriële priters maximaal 300 mm elektrisch i hoogte te kue verstelle, zij de priters sids kort uitgevoerd met twee parallel geplaatste LEY-ciliders va SMC. Door de stabiele positioeerloop va de cotroller is de oderlige positieafwijkig va de LEY ciliders miimaal. Ee helligshoek schakelaar is toegepast om de gelijkloop te alle tijd te bewake. Idie éé va de twee ciliders om welke rede da ook iet beweegt, da wordt om veiligheidsredee de adere cilider ook gestopt. Het systeem wordt i deze veilige positie gehoude e maakt hierva ee meldig. Bovegeoemde oplossig is ee prijstechisch iteressat alteratief voor de bekede, meestal vrij kostbare master-slave fuctioaliteit. tege zij eige kledig, da meldt hij zich wederom aa i het systeem met zij persoeelspas. Vervolges haalt het systeem de juiste kledigzak uit het systeem. Lave: Deze modere kledigcarrousels, die reeds overal i de wereld worde toegepast, zij ee moder alteratief voor de alom bekede stale kledigkaste die og veel i Europa worde gebruikt. Peumatiek De i- e uitgiftestatios werde tot voor kort aagedreve met behulp va vier peumatische dubbelwerkede ciliders. Niet allee moest hiervoor dus ee complete persluchtvoorzieig worde aagelegd, maar er moest per garderobesysteem ook ee schroefcompressor iclusief geluiddempede kast worde opgesteld va zo Euro. E hoewel het systeem prima fuctioeerde, werd hiermee voor deze applicatie de ivesterig te hoog. Lave: Voor oze orgaisatie was dat de aaleidig om te kijke of er gee adere mogelijkhede ware om dit systeem aa te drijve. Gezocht is dus aar ee eergie-efficiëtere e duurzamere maier. Eergie-efficiecy Driese: Als SMC hebbe wij voor deze applicatie geadviseerd om de peumatische ciliders bij de i- e uitgiftestatios te vervage door elektrische aadrijvige. Ee i- e uitgiftestatio bestaat u uit twee elektrisch aagedreve lieaire geleidige, ee elektrische cilider e ee elektrische grijper. Met behulp va deze actuatore uit de LE-serie va SMC, worde de kledigzakke via de afglijstage igevoerd i het garderobesysteem. Beide uits commuicere met ee cetraal opgestelde PLC-besturig. Deze lieaire geleidige zij relatief eevoudig te parametrisere. Nadat bij deze uits op deze wijze de selheid, de positie e de kracht zij igesteld, ka ee LE-aadrijvig op elke vooraf igestelde positie stoppe. Om de kledigzakke vervolges te kue ophage op de eerste vrije positie i het garderobesysteem is op elke LEF-aadrijvig ee LEY elektrische cilider met houdrem gemoteerd. De aasturig va deze LEY elektrische cilider is idetiek aa de LEF-aadrijvig. Wordt de gevraagde positie bereikt da wordt dit teruggekoppeld aar de PLC. Aa het uiteide va de LEY elektrische cilider (lees: verticale as) is ee elektrische LEH-grijper gemoteerd, die eveees vauit de PLC wordt aagestuurd. Deze grijper ka zowel op positie als kracht worde geregeld. Bij spaigsuitval wordt de grijper gefixeerd e wordt de kledigzak vastgehoude. Meer detectiemogelijkhede Lave vertelt: Mometeel wordt het systeem verder geoptimaliseerd. Met het peumatische systeem was het voorhee iet mogelijk om twee kledigzakke tegelijkertijd op te pakke, omdat het volledige systeem da blokkeerde. De elektrische grijper ka aa de had va het krachtprofiel e het ecodersigaal bevestige of er ee of twee zakke aawezig zij. Ee evetuele storig i het systeem is hiermee volledig softwarematig op te losse, zoder tussekomst va mese. Doet zich overhoopt toch ee storig voor da ka het garderobesysteem de beide, i behadelig zijde, zakke zelf op de afglijstag i het reject-statio hage. Medewerkers va het casio kue de uitgeworpe zakke da weer opieuw i het systeem ivoere. Tot slot Driese: Behalve dat de garderobemachies met elektrische aadrijvig veel eergie-efficiëter e duurzamer zij, hebbe ze ook aazielijk mider oderhoud odig. Het storigsgeheuge ka op afstad worde uitgeleze e gediagosticeerd. Verder is de istallatietijd aazielijk korter doordat het op locatie iregele va de peumatische ciliders is kome te vervalle. De elektrische geleidige e elektrische ciliders kue immers reeds i de fabriek worde igesteld. Eveals de garderobemachies va LEF Systems werke ook de iameautomate, voor de losse werkkledig die aar de wasserette moet, al geruime tijd met het RFID-systeem. Voor het opee e sluite va het iame-statio werd tot voor kort gewerkt met peumatische ciliders. Door deze peumatische ciliders te vervage door elektrische LEY-ciliders ka het iamestatio u voortaa zo worde aagestuurd dat de kledig iet meer i het iamestatio ka blijve hage. Bovedie is het iet meer odig om ee compressor of luchtaasluitig aa te schaffe cq. aa te legge. Volstaa ka dus worde met ee stopcotact om deze automaat i gebruik te eme Lezersdiest SEPT P 9

10 105 - Lezersdiest

11 ADVERTORIAL De producte va ifm electroic worde igezet i de wereld va de automobiel-, kuststof-, voedigs-, chemische, cosmetische e verwerkede idustrie. Wij zij eveees actief i mobiele toepassige, robotica, assemblage e trasportsysteme. ifm electroic, de betrouwbare parter voor uw automatiserigsprojecte Met 40 jaar ervarig i sesore, besturigstechieke, idustriële etwerke e idetificatiesysteme bewijst ifm electroic al jare iovatief e praktijkgericht te werke i de automatiserigsbrache. Oze hoofddoele zij: iovatieve producte, beveilige e uitbreidig va oze kwaliteitsorm, betrouwbare leverigstermije e persoolijke begeleidig bij al uw automatiserigsprojecte. 3D visie betaalbaar voor de idustriële markt efector pmd 3d is de eerste idustriële 3D sesor dat i ee oogopslag objecte e scèes ruimtelijk detecteert. I gebruikelijke systeme moet het object of de sesor i bewegig zij om de verschillede meetpute va ee object te verkrijge. Het pricipe va lichtlooptijdmetig laat ee ovoorstelbaar verscheideheid aa toepassigsoplossige toe. Iovatie: zowel de metig als de lichtlooptijdmetig zij geïtegreerd i éé sesorchip. Deze sesorchip beschikt over 64 x 48 pixels. Elke pixel va deze chipmatrix evalueert de afstad tot het object. Zo krijgt me omiddellijk 3072 afstadswaarde. Het spiegelbeeld va het object op de matrix e de bijhorede afstadswaarde vorme same ee 3D beeld. Deze meetpute va het 3D beeld vorme de basis voor de 3 voorigestelde toepassigsmogelijkhede, volume,-afstad- e iveaubepalig biede ee oplossig voor oeidig veel toepassige. Volumebepalig Volume: ogeacht de afstad tusse de sesor e het object bepaalt de efector pmd 3d het volume va ieder object. Toepassigsgebiede: juiste vulligscotrole va kiste, kartos of adere verpakkige, palletiserigscotrole, vul- e overvulbeveiligig voor groete, fruit, grae of volumecotrole va producte tijdes de productie. Afstadsbepalig Afstad : met de efector pmd 3d is de metig va afstade va oregelmatige oppervlakte gee uitdagig meer precieze afstadswaarde vervage ee massa fotocelle. efector pmd 3d: Visuele bepalig va afstad, iveau of volume. efector pmd 3d is eveees ee slim alteratief voor ultrasoosesore, optische afstadssesors e laserscaers. Toepassigsgebiede : hoogtemetig va palletiserig, vulligsstad i rekke of opslagbakke. Bovedie ka de efector pmd 3d igezet worde als dyamische assitet bij avigatie voor zelfgeleidede voertuige (AGV) of als ati-bots beschermig voor mobiele toestelle zoals rolbrugge, krae, of telescopische elemete, of hij ka geïtegreerd worde i toepassige voor automatische deure. Niveaubepalig Niveau : i de observatiezoe, bepaalt de sesor het iveau door middel va ee vooraf igestelde achtergrod. De vorm va de bulkgoedere heeft gee ivloed. De effecte va ophopig of trechtervormig zij uitgemiddeld i de gerealiseerde metig. Toepassigsgebiede : iveaumetig va bulkgoedere zoals korrels of grae i ee silo. Correcte vulcotrole va verpakkige i de voedigsidustrie. Cotact: ifm electroic.v. Zuiderlaa Zellik - 02/ Ifo.be@ifm.com - Eigeschappe Uiek: efector pmd 3d de eerste idustriële 3D sesor dat objecte ka detectere i éé oogopslag. Iovatief: de sesor werkt volges het lichtlooptijd pricipe, gebaseerd op de PMD techologie. Robuust: alumiium behuizig IP67, III Precies: de matrix levert 64 x 48 pixels hetgee resulteert i afstadswaarde voor ieder 3D beeld. Polyvalet: visuele evaluatie va afstad, iveau of volume. Autooom: belichtig, lichtlooptijdmetig e evaluatie zij geïtegreerd i éé compacte behuizig. Gemakkelijk: schakel- e aaloge uitgage. Gebruiksvriedelijk: ituïtive gebruikersiterface. Uiverseel: voor trasportbade, verpakkigsidustrie e iveautoepassige, voedigssector, machiefabrikate of geautomatiseerde systeme. Ecoomisch: iettegestaade zij hoog performatieiveau e zij groot activiteitsdomei, preseteert efector pmd 3d ee verbazed prijs/kwaliteitsverhoudig. Zij prijs is slechts ee fractie va ee gewoo 3D systeem Lezersdiest SEPT P 11

12 Veldbusoafhakelijk i Ex-Toepassige! Het WAGO-I/O-SYSTEM 750 ka aast de stadaardomgevig ook igezet worde i explosiegevaarlijke zoes i de idustrie e de mijbouw. Bij idustriële toepassige ka het WAGO-I/O-SYSTEM 750 i zoe 2/22 worde igezet e biedt het ee veilige, eevoudige e goedkope verbidig met sesore e actuatore uit zoe 0/20 e 1/21. De hiervoor otwikkelde busmodules creëre ee itrisiek veilig segmet, welk geïtegreerd i ee stadaard velbusstatio verschillede voordele biedt aa de gebruiker: veldbusoafhakelijkheid, flexibiliteit, modulariteit, IEC programmeerbaarheid, betrouwbaarheid, kostebesparig, ez. Volgede Ex i modules zij beschikbaar: digitale NAMUR igage, digitale uitgage, aaloge igage 4-20 ma, aaloge HART igage 4-20 ma, aaloge RTD igage, aaloge TC igage, aaloge 0-20 ma uitgage e de 1,0 A Ex i voedigsmodule Lezersdiest

13 TOEPASSING I dit artikel bespreekt Wim va de Haar, Marketig Maager Europese Procesidustrie bij ASCO Numatics, de modere techologieë die toegepast worde op het otwerp e de otwikkelig va mageetvetiele om te atwoorde op vrage va gebruikers over eergiebeperkig. Mageetvetiele met laag vermoge Mageetvetiele worde al meer da 100 jaar toegepast bij flowregelige i vele idustrieë. Producete hebbe ieuwe producte otwikkeld e bestaade apparatuur verbeterd om i de groeiede behoefte va opkomede markte te voorzie. Echter, met ee stijgig va istallatie- e gebruikskoste, veraderde de focus bij vele gebruikers aar lager eergieverbruik. Compoete die weiig eergie gebruike zij goedkoper e veiliger. Teves breidt het aatal toepassige, vooral voor laag vermoge vetiele, zich uit. Als deze worde gecombieerd met de recete otwikkelige op het gebied va draadloze overdracht e zoe-eergie te behoeve va automatiserig of regelig eme de mogelijkhede voor verre of moeilijk bereikbare locaties ook toe. De uitdagig voor de fabrikat va mageetvetiele ligt eerzijds i het verlage va het eergiegebruik va de bestaade producte e aderzijds i de otwikkelig va ieuwe techologie waardoor hoge prestatie e betrouwbare werkig haalbaar zij bij laag stroomgebruik. Voordele va vetiele met laag vermoge Het gebruik va vetiele met laag vermoge biedt vele voordele. Laag eergieverbruik bijvoorbeeld, beteket dat meer istrumete direct aa regeluits zoals DCS e e PLC s kue worde aageslote. Voedigssysteme kue i capaciteit e aatal worde vermiderd, wat besparige i koste e ruimte oplevert. Als het ee kritisch systeem is, waarbij uitval met behulp va ee UPS voorkome moet worde, kue uits met kleiere capaciteit gespecificeerd worde. Ee lagere werkstroom beteket ook mider spaigsval over de leidig waardoor lagere of duere kabels kue worde gebruikt. Mider spaigsval beteket ook dat de kas op uitval door te lage spaig wordt verkleid wat de veiligheid weer te goede komt. Ofschoo de besparige misschie iet gigatisch zij is het toch aatrekkelijk ee lagere eergierekeig te hebbe. Naast deze evetueel voor de had liggede besparige zij er og adere voordele te oeme. Lager eergieverbruik beteket ook gerigere warmtedissipatie doordat het verlies i het magetische systeem wordt gereduceerd. Warmte ka kritisch zij bij samebouw i afgeslote istallatiekaste. Covetioele mageetvetiele geerere al sel ee opwarmig die de temperatuur i de kast bove de toegestae waarde va de adere elektroische compoete ka brege. Verlagig va temperatuur oodzaakt het gebruik va vetilatore, aircoditioig of adere koelapparate wat ee duidelijke kosteverhogig met zich meebregt. Ook blijkt dat de opwarmig va de mageetspoel ee verkortig va de levesduur tot gevolg heeft. Er zij verschillede klasse va spoeldraad/isolatie voor de totale spoeltemperatuur gedefiieerd, mede gerelateerd aa de warmte die tijdes het gebruik wordt gegeereerd. Om ee idicatie te hebbe va het effect dat temperatuur op de levesduur heeft gebruike egieers vaak de tie grade Celsius vuistregel. Deze stelt dat de thermische levesduur va ee spoel ogeveer verdubbeld voor elke tie grade Celsius verlagig i totale werktemperatuur. Deze temperatuur komt, aast eige opwarmig, va de omgevig e evetueel de doorstromig (wrijvig). Het getuigt immers va goed praktisch izicht om elke oodige opwarmig, zowel vauit gebruik als ecoomisch perspectief, zo laag mogelijk te houde. Laag vermoge techologie voor explosiegevaarlijke omgevige Met direct werkede vetiele werkt de magetische kracht direct op het opeigs/sluitigsmechaisme va het vetiel. Deze vetiele hebbe gee miimale werkdruk e werke dus vaaf 0 bar waardoor de druk- e flowbereike va deze groep vetiele eigszis wordt beperkt. Door het magetische circuit met behulp va modere materiale e CAD techieke te otwerpe ka het eergieverbruik drastisch worde verlaagd zoder de prestatie aa te taste. Figuur Serie Direct werkede stuurvetiele met laag vermoge. Ee goed voorbeeld va ee product dat gemodificeerd is om aa de eise va laag eergieverbruik te voldoe is de 327 serie direct werkede stuurvetiele (figuur 1). ASCO egieers zij i staat geweest het eergieverbruik va dit product te verlage door de meest efficiëte spoel te selectere e uit te ruste met ee verbeterd magetisch circuit waarbij tegelijk de prestatie geoptimaliseerd is. Deze iovaties leverde ee eergieverlagig va 11,2 WDC voor het stadaardproduct aar slechts 1,8 WDC voor de laag vermoge versie. Met ee debiet (Kv) va 0,45 is dit het eige stuurvetiel i zij soort e met deze doorlaatcapaciteit zoder SEPT P 13

14 TOEPASSING gebruikmakig va boosterelektroica. Boosterelektroica verhoogt het uitvalrisico e itroduceert ee respostijdvertragig. Idirect werkede schuifvetiele Ee idirect werked vetiel gebruikt de ilaatdruk va het medium om het klepmechaisme te activere. Omdat deze afsluiters idirect de doorstroom regele hebbe ze ee laag eergieverbruik. Ze hebbe echter ook ee miimaal drukverschil odig om geactiveerd te worde. De ASCO Numatics (WS)LPKF laag vermoge mageetkoppe (figuur 2) welke gebruikt worde op de serie schuifvetiele, hebbe ee eergiegebruik va 0,5 W bij 24 VDC, het laagste verbruik va eig Ex d goedgekeurd mageetvetiel i de gehele procesidustrie. Deze serie vetiele hebbe ee debiet va 860 l/mi voor de 551 tot l/mi voor de 553. Vawege de certificerig coform ATEX, IECEx e FM zij deze vetiele geschikt voor toepassige waarbij hoge veiligheid e grote bestedigheid tege agressieve media vereist is. Vaa-tuit techologie De vaa-tuit techologie biedt ee ultra laag vermoge stuurvetiel dat is otworpe om direct op peumatische afsluiters gemoteerd te worde welke gebruikt worde i explosiegevaarlijke omgevige of i idustrieë met gevaarlijke stoffe. De vaatechologie regelt de luchtvoedig aar het hoofdvetiel. (Zie figuur 3) Lucht wordt op de ilaatzijde va het stuurvetiel (P1) gezet waara deze via ee verauwig wordt gereduceerd aar P2 e verder lags de tuit wegstroomt. Naarmate de vaa dichter bij de tuit komt eemt druk P2 toe. Veraderig va de eergiehoeveelheid aar de vaa laat deze bewege waardoor de afstad tot de tuit varieert. Daarmee everedig veradert ook de druk i de aasturig aar de afsluiter zodat deze geoped of geslote wordt. Bewegig va de vaa kost zeer weiig eergie zodat het ee ultra laag vermoge stuurvetiel is. Dit beteket echter ee costat persluchtverbruik (eergieverbruik). Figuur 2 Ex d laag vermoge mageetkop. Figuur 4 Ultra laag vermoge stuurvetiel voor de 551 serie schuifvetiele. Het ASCO Numatics ultra laag vermoge stuurvetiel voor de 551 serie (figuur 4) heeft ee eergiegebruik va slechts 30 mw. Het gebruik va de vaatechologie heeft als bijkomede voordele dat het vetiel gebruikt mag worde i Zoe 1 gebiede (ATEX richtlij) e het heeft ee lage gebruiksduur. De serie 551, met het zich beweze vaa-tuit mechaisme, haalt moeiteloos 25 miljoe schakelige (stuurvetiel). Piëzo Techologie De piëzo-elektrische eigeschap ka gebruikt worde om ee aasturig te verzorge met extreem laag eergiegebruik. Het piëzo-effect is aawezig i bepaalde kristalle. Als deze door ee extere kracht vervormd worde geve ze ee elektrische spaig (ladig) af. Het omgekeerde va deze relatie is ook waar, waeer op deze kristalle ee elektrische spaig wordt gezet da vervormd het kristal. Het wordt lager of korter afhakelijk va de polariteit e de mate va vervormig is afhakelijk va de grootte va het elektrisch sigaal. (Zie figuur 5) Figuur 3 Vaa-tuit Techologie. Dit uttige effect wordt met behulp va meerlaags piëzo-elektrische elemete toegepast bij piëzo-elektrische vetiele. De elemete bestaa miimaal uit twee lage. Als ee spaig wordt aagebracht da krimpt de ee laag e zet de adere uit waardoor ee buigig otstaat, vergelijkbaar met de werkig va thermisch bimetaal. Dit buigeffect wordt gebruikt om ee vetiel te opee of te sluite. ASCO Numatics past dit pricipe toe i het Piezotroic P SEPT 2011

15 TOEPASSING vetiel met proportioele regelig. Deze hoogstaade techologie wordt vooral gebruikt waeer het om extreem laag eergieverbruik gaat. Het verbruik va vetiele met dit pricipe is slechts 3 mw bij ee stuurspaig va 20 tot 40 V waardoor ze prima geschikt zij voor batterij-gevoede apparatuur of i explosiegevaarlijke omgevige. Natuurlijk kue ze da ook op zoe-eergie gebruikt worde. Ee levesduur va meer da éé miljard schakelige maakt de Piezotroic ook geschikt voor itegratie i meetsysteme zoals medische e gasaalyse apparatuur. E vawege het lage gewicht va het piëzo-gestuurde vetiel kue dit ook draagbare apparate zij. Goede filtratie is odig. (Zie figuur 6) Figuur 5 Het piëzo-elektrische elemet heeft miimaal twee lage. Oder spaig zal éé laag sametrekke terwijl de ader uitzet wat i ee buigeffect resulteert. Samevattig Het elimiere va oodig eergieverbruik bespaart geld. Eerzijds door verkleiig va de koperverbidige e de bijbehorede bekabeligsys- teme e aderzijds door optimalisatie va capaciteit, gewicht e afmetig va compoete zoals voedige e oodstroomvoorzieig. Laag eergiegebruik beteket vermiderig va de gegeereerde warmte waardoor mider vetilatore of geforceerde koelig odig is wat weer leidt tot eevoudiger istallatie e kosteverlagig. Door het gebruik va compoete bij lagere temperatuur wordt doorgaas de gebruiksduur verlegd waardoor zowel de kas op storige als de oderhoudskoste vermidert. Uiteraard zij bij gerig verbruik de koste voor eergie lager, maar ook de CO2 emissie is mider. Compoete met laag verbruik biede ieuwe kase voor regelig i moeilijk toegakelijk of afgelege locaties waar alléé zoe-eergie beschikbaar is. Met de groeiede vraag aar draadloze techologie stijgt ook de vraag aar vetiele met laag vermoge aagezie elektrische voedig i deze omgevig schaars of opraktisch is Lezersdiest Figuur 6 De grafiek vergelijkt het eergiegebruik va de verschillede techologieë die i dit artikel beschreve zij SEPT P 15

16 Succesrecept: Ee oplossig die kwaliteit e iovatie combieert. Succesfactor: Ee parter, die kwaliteit e iovatie aabiedt. De oplossig voor doorzetters i egieerig. Om voorop te blijve i ee competitieve markt moet je oog hebbe voor de treds va de toekomst. E ee parter met gevoel voor kwaliteit e iovatie. Same met Rexroth kut u commercieel iteressate oplossige voor de toekomst otwikkele. Als wereldwijde marktleider i aadrijf e besturigstechologie stuwe we de otwikkelig va ieuwe techologieë seller e beter. Bosch Rexroth. The Drive & Cotrol Compay Bosch Rexroth AG Lezersdiest Lezersdiest

17 TOEPASSING Het make va staal vergt erg veel eergie, zodat zelfs ee lichte redemetsverbeterig ee aazielijke eergiebesparig e dus ee forse vermiderig va de bedrijfskoste ka oplevere. Belgische staalproducet ESB bespaart jaarlijks euro op koelig Egieerig Steel Belgium (ESB) bespaart E per jaar op de drie koelpompe va éé va haar staaloves sids drie hoogefficiëte WEG W kw IE2 motore zij geïstalleerd, aagestuurd door WEG CFW-09 iverters met variabele toeretalregelig. De WEG-apparatuur is door distributeur LECLERCQ ENERGY geleverd aa PROCESSAUTOMATION, die het hele eergiebesparigspakket heeft geleverd e i werkig gesteld, waaroder het bedieigspaeel met de aasturige, softstarters, PLC e de procesbewakig via Profibus-DP. ESB uit het Belgische Seraig produceert staal e aaverwate producte voor de trasportsector, eergieopwekkig e luchtvaartidustrie i België. Het productgamma bestaat uit koolstofstaal e licht gelegeerd staal i de vorm va doorloped gegote blokke e va oderaf gegote blokke voor de fabrikate va vrijvorm- e matrijssmeedwerk, aadloos gewalste rige, treiwiele, aadloze buize, geëxtrudeerde oderdele e staafwalserije. Het make va staal vergt erg veel eergie, zodat zelfs ee lichte redemetsverbeterig ee aazielijke eergiebesparig e dus ee forse vermiderig va de bedrijfskoste ka oplevere. ESB was zich hierva bewust e moest het eergieverbruik ook vermidere om haar ecologische voetafdruk te verkleie. Eé va de belagrijkste aadachtspute i het eergiebesparigsprogramma ware de elektrische UHP (85 MVA) vlamboogoves. Die hebbe ee geslote koelsysteem met drie zware pompe, aagedreve door 132kW motore. Maximale eergiebesparig ESB besefte heel goed dat de totale bedrijfskoste va ee pomp voor 90% uit eergieverbruik bestaa e besloot daarom de bestaade stadaardmotore te vervage door drie ieuwe, hoogefficiëtie WEG W22-motore. Deze motore verbruike mider da de recete IEC orm voor eergie-efficiëtie voorschrijft, waardoor de verlieze 10% tot 40% mider zij da bij gebruikelijke motore. Op dit put gaf ESB aa PROCESSAUTOMATION ee specialist op het gebied va eergiebesparede systeme opdracht om het ovekoelproces helemaal door te lichte, met als doel de maximale eergiebesparig uit het systeem te hale. PROCESSAUTOMATION bego met ee oderzoek aar de bedrijfsure va het pompsysteem. Er ware drie periode: ormale werkdage voor twee pompe (de derde staat stadby): 94 uur per week; weekedwerk, dat 6 maal per jaar voorkwam als vorstbeschermig; werke i de kerstvakatie: i totaal 16 dage, ook vawege de vorst. Flexibele aasturig Op basis va deze bedrijfsure berekede PROCESSAUTOMATION De bestaade stadaardmotore werde door drie ieuwe, hoogefficiëtie WEG W22-motore vervage. de jaarlijkse bedrijfskoste va de koelpompe op E , gebaseerd op ee stroomprijs va E0,09/KWh. Hieruit cocludeerde PROCESSAUTOMATION weer dat aazielijk meer eergie bespaard ko worde door de pompmotore met variabele toeretalregelige aa te sture, i combiatie met ee procesautomatiserig op PLC-basis. De gekoze CFW kW iverters werde voor de aasturig aa de W22-motore gekoppeld, wat de optimale bedrijfskarakteristieke voor ee hoog redemet opleverde. Op ee ormale werkdag tusse e u hoeft u maar éé pomp te draaie op 70% va het maximumtoeretal, dakzij de variabele toeretalregelig (VSD) va de WEG CFW-09-aasturig. Va 8.00 tot u zij twee pompe i bedrijf op 89,2% va het maximumtoeretal, eveees dakzij de VSD-aasturig. Tijdes de weekeds e de kerstvakatie, waari het ka vrieze, zij og steeds twee pompe odig, draaied op 89,2% va het maximumtoeretal. Maar dakzij de flexibele aasturig door de WEG-VSD hoeve de pompe slechts om het half uur 5 miute te draaie, wat ee aazielijke eergiebesparig beteket. Die besparig plus de grote besparige op de ormale werkdage houde i dat de jaarlijkse eergiekoste va de koelpompe u is teruggebracht tot E72.000, uitgaade va ee stroomprijs va E0,09/ KWh. Deze jaarlijkse besparig va E of 38,5% - draagt aazielijk bij aa ESB s wist, maar helpt ook de ivesterig i het eergiebesparigssysteem zelf sel terug te verdiee Lezersdiest SEPT P 17

18 TOEPASSING Ee eevormig cocept voor hydraulische e elektrische oderdele. De modere productiestrategie geeft de ieuwe reeks bestratigsmachies va Dyapac ee duwtje i de rug. Op de baa Elk jaar opieuw worde over de hele wereld duizede kilometers strate e wege aagelegd. Maar er is éé machie die haar werk moet voltooie voordat de wages zich op deze verkeersaders kue wage. Dat is de bestratigsmachie die het asfalt, als ee zwarte deke, over de grodlaag legt. De machie ka tot to materiaal per uur verwerke. Ee reusachtige taak, voor mes é machie. Daarom hechtte Dyapac bij het otwerp va zij ieuwe geeratie bestratigsmachies eve veel belag aa prestatie als aa gebruiksvriedelijkheid. Dyapac GmbH, ee wereldspeler i bouwmachies, zet de orm met ee itelligete lik tusse elektroica e hydraulica. We paste ee modulair bouwpricipe toe dat we ook voor adere modelle gaa gebruike, othult Thorste Bode, Geeral Maager va Dyapc. De eerste zes versies zij klaar om i de hadel te brege twee modelle met elektromechaische bedieig e vier met PLC. Bij de keuze va de geïstalleerde oderdele bewadelde Dyapac e zij leveraciers ieuwe wege. Nieuw cocept voor de hydraulica Oze parters die de drie cetrale systeme moeste levere itere verbradigsmotor, hydraulica e aastamper werde i ee vroeg stadium gekoze. Daarop volgde al sel ee auwe samewerkig, legt Carste Berhardt uit, Maager Desig e Otwikkelig. De keuze voor Rexroth als parter was iet i het mist gebaseerd op bija twitig jaar succesvol samewerke. Thomas Müller va het Sectormaagemet voor wegebouwmachies werd aagesteld als projectdirecteur voor Rexroth. Hij was veratwoordelijk voor de coördiatie va alle divisies, producte e productieafdelige. Dit stelde os i staat oze expertise die we deceialag i vele idustrieë hebbe opgebouwd, te dele, legt hij uit. Zo ko ik, idie odig, deskudige va os bedrijf bij het project betrekke. Zij vode altijd de beste oplossig voor elk probleem sel e zoder extra commuicatieispaige voor de klat. Het eidresultaat is ee hydraulisch cocept dat iet allee overtuigt omwille va zij sterke prestaties maar ook omwille va zij oderhoudsgemak. Waar mogelijk zij de hydraulische oderdele i de machie samegebracht voor ee goede bereikbaarheid. Betere cotrole Ook de elektroica ket haar gelijke iet. Dyapac otwikkelde ee modulair bedieigscocept voor de ieuwe bestratigsmachies. I de kleiere uits bediet het de elektrohydraulische voortstuwig, terwijl de bedieigskoppe i de vier grotere versies de hele machie abootse. Ee groot deel va het otwikkeligswerk, dat verscheidee majare i beslag am, legde zich toe op het aapasse va de bedieigsfucties om aa specifieke behoefte te voldoe. Volges Eberhard Lürdi, projectmaager veratwoordelijk voor het werk, loode deze ispaige om éé bijzodere rede: We vermede afzoderlijke elektroische uits die i elke kast door verschillede iterfaces e tools worde aagestuurd. Rexroth otwikkelde ee cetraal elektroicasysteem waari systeme va derde partije zoals regelaars voor de verwarmig e de fucties va de aastamper zij igebouwd. Er is slechts éé extra procescomputer odig voor de iveauregelig e deze wisselt ook iformatie uit met de cetrale elektroica-uit die Rexroth vervaardigde. Overtuigede ieuwe elemete Het cetrale elektroicacocept stelde de otwikkelaars i staat ee aatal fucties te verwezelijke die het dagelijkse werk De bestratigsmachie legt het asfalt, als ee zwarte deke, over de grodlaag. De machie ka tot to materiaal per uur verwerke. P SEPT 2011

19 TOEPASSING Voordat ze i de hadel kwam, bewees de ieuwe bestratigsmachie va Dyapac haar waarde al i tal va praktische tests. va de wegewerkers vergemakkelijke. De bestuurder ka de Variospeed -modus selectere waari de selheid va de dieselmotor zich automatisch aapast aa het gevraagde vermoge. Hetzelfde bedieigspricipe wordt gebruikt voor de hydraulisch aagedreve vetilator die zichzelf istelt op het juiste werkput. Dit maakt de bestratigsmachie iet allee zuiiger, maar ook mider lawaaierig, zowel voor de wegewerkers als voor de buurtbewoers. De Safe Impact -fuctie maakt het ook makkelijker om tijdes het werke het bestratigsmateriaal aa te vulle: Waeer ee truck die de trechter vult tijdes het koppele tege de bestratigsmachie botst, veroorzaakt die impact oeffehede i het wegoppervlak, legt Carste Berhard uit. Wij biede ee optioele, hydraulisch bevochtigde roller die deze schok absorbeert e voor ee vlak e effe wegdek zorgt. Ook i de cabie is gebruiksvriedelijkheid troef. I zij PLC-bediede machies paste Dyapac ee ituïtief bedieigsmeu voor de bestuurder toe, op basis va het BODAS DI3-kleurescherm. I het otwerp va de bedieig werd al rekeig gehoude met de bestratigsmachies op wiele die Dyapac de komede maade zal itroducere. De bedieigsfucties va de voertuige zulle idetiek zij, terwijl de besturigsfucties heel verschilled zij. Zo zij de machies voor het eerst uitgerust met ee vertrager e het ieuwe, hoogtechologische HLB-remsysteem va Rexroth. Dit resul- teert i makkelijk te dosere remme met ee miimale slijtage. Het systeem bevat ook ee doeltreffede beschermig tege overmatige selheid va de thermische motor. Mider oderdele, meer service Het gemeeschappelijke oderdelebeleid dat Dyapac astreeft, werd ook ageleefd i de ieuwe bestratigsmachies. We kode het aatal compoete met dertig procet vermidere, vat Purchasig ad Logistics Maager Thomas Matte de situatie same. Dat vereevoudigt de logistiek e de motage e verhoogt tegelijkertijd over de hele wereld de beschikbaarheid va oderdele voor oderhoud. Het maagemet is erg tevrede met dit ieuwe type samewerkig e dat geldt ook voor de klate. Alle aaemers va wegewerke die machies uit de preproductiereeks testte, ware uaiem ethousiast. Verrassed geoeg kwam er ook lof uit overwachte hoek, vertelt Product Maager Voler Behres: We krege zelfs complimetjes va de cocurretie. Bro: Bosch Rexroth AG, drive&cotrol 2/2011 Foto s: Dyapac GmbH (01 e 02), Bosch Rexroth AG (03 e 04) Lezersdiest Waar mogelijk worde de hydraulische oderdele aa de zijkat va de machie geplaatst om het oderhoud te vergemakkelijke. Het cetrale elektroicasysteem va Rexroth laat maatregele toe die het eergieverbruik e het lawaai aazielijk vermidere SEPT P 19

20 Probleme met het programmere va uw elektrische actuator? SMC itroduceert ee ieuwe "easy" te bediee e te istallere LE-Serie elektrische actuatore voor optimale cotrole va positie, selheid é kracht. Programmere wordt parametrisere e is "kiderlijk" eevoudig geworde! Cotact: tel. +32 (0) / ifo@smcpeumatics.be Lezersdiest Clippard Europe S.A. Parc Scietifique Eistei Rue du Bosquet, Louvai-la-Neuve Belgium Tel sales@clippard.be Lezersdiest Lezersdiest

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen cosultacy otwerp project maagemet exploitatie oderhoud audits optimalisatie opleidige Uw bedrijfswater i ervare hade Over Aquaplus cosultacy otwerp project maagemet exploitatie oderhoud audits optimalisatie

Nadere informatie

Stuur aan op kwaliteit!

Stuur aan op kwaliteit! Va der Velde is ee wettig gedepoeerde merkaam. Va der Velde Marie Systems. Stuur aa op kwaliteit! ex Fl Hydrospoiler e r e el tu o R St ra al bu Dorpsstraat 67a Postbus 2061 2930 AB Krimpe a/d Lek Nederlad

Nadere informatie

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen cosultacy otwerp project maagemet exploitatie oderhoud audits optimalisatie opleidige Uw bedrijfswater i ervare hade Over Aquaplus Als dochteroderemig va de Vlaamse waterzuiveraar Aquafi, heeft Aquaplus

Nadere informatie

Effectief document- en risicobeheer

Effectief document- en risicobeheer Tekee voor efficiecy Effectief documet- e risicobeheer Met KOVO s techisch iformatiecetrum (TIC) altijd toegag tot actuele tekeige e documete é voldoe aa de eise va wet- e regelgevig. Succesvol documetbeheer

Nadere informatie

VAIO-Link Online Service Gids

VAIO-Link Online Service Gids VAIO-Lik Olie Service Gids "Wij behadele iedere idividuele klacht met zorg, aadacht e respect e we zorge ervoor dat iedere klat ee goed gevoel heeft over de ervarig die hij had of zal hebbe met het VAIO-Lik

Nadere informatie

Spatial 360. Licht als accent. Zachte en uniforme lichtspreiding

Spatial 360. Licht als accent. Zachte en uniforme lichtspreiding Spatial 360 Licht als accet Zachte e uiforme lichtspreidig 10% va de lichtopbregst va de armature wordt gebruikt om wade e plafod aa te lichte Beperkte lumiatieverschille tusse armatuur, Spatial 360 TM

Nadere informatie

Hoe los ik het op, samen met Thuisvester? Ik heb een klacht

Hoe los ik het op, samen met Thuisvester? Ik heb een klacht Klachte? Hoe los ik het op, same met Thuisvester? Ik heb ee klacht Thuisvester doet haar uiterste best de beste service te verlee aa haar huurders. We vide ee goede relatie met oze klate erg belagrijk.

Nadere informatie

Vuilwaterafvoersystemen voor hoogbouw

Vuilwaterafvoersystemen voor hoogbouw Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw 1.2 Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw Nu er steeds hogere e extremere gebouwe otworpe worde, biedt ee ekelvoudig stadleidigsysteem de mogelijkheid om gemakkelijker

Nadere informatie

DE PASSER. Een nieuw Strategisch Beleidsplan: Samen beter, beter samen! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen

DE PASSER. Een nieuw Strategisch Beleidsplan: Samen beter, beter samen! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen JANUARI 2016, NUMMER 7 DE PASSER RESPONZ Passed atwoord op speciaal oderwijsvrage Ifobulleti over relevate otwikkelige voor medewerkers Ee ieuw Strategisch Beleidspla: Same beter, beter same! THEMANUMMER

Nadere informatie

Evaluatie pilot ipad onder docenten

Evaluatie pilot ipad onder docenten Evaluatie pilot ipad oder docete Oderwerp equête Geëquêteerde Istellig Evaluatie pilot ipad Docete OSG Sigellad locatie Drachtster Lyceum Datum aamake equête 19-06-2012 Datum uitzette equête 21-06-2012

Nadere informatie

Verwarmingsenergie uit de lucht gegrepen.

Verwarmingsenergie uit de lucht gegrepen. DUURZAME ENERGIE LUCHT WATER-WARMTEPOMPEN Verwarmigseergie uit de lucht gegrepe. Gratis omgevigswarmte uit de lucht gebruike met warmtepomptechiek voor verwarmig e warm water. 09 2015 STIEBEL ELTRON zit

Nadere informatie

industriële meet- en regeltechniek

industriële meet- en regeltechniek idustriële meet- e regeltechiek Meet- e Regeltechiek NEDERLAND Itercotrol Meet- & Regeltechiek B.V. T +31.26.4425204 F +31.26.4461294 ifo@itercotrol.eu www.itercotrol.eu Itercotrol Scheepvaart- & Trasporttechiek

Nadere informatie

1. Weten dat in het geval van compressoren rekening moet gehouden worden met thermische effecten

1. Weten dat in het geval van compressoren rekening moet gehouden worden met thermische effecten Hoofdstuk 4 Compressore Doelstellige 1. Wete dat i het geval va compressore rekeig moet gehoude worde met thermische effecte 2. Wete dat er ee gres is aa het verhoge va de druk va ee gas 3. Wete welke

Nadere informatie

Verbeterbeleid. Avonturijn

Verbeterbeleid. Avonturijn Verbeterbeleid Avoturij 2 Als u ee keer mider tevrede over os bet... Ee verbeterput Odaks dat wij os best doe de opvag va uw kid zo goed mogelijk te verzorge, ka het voorkome dat u ees wat mider tevrede

Nadere informatie

Strategic Workforce Management

Strategic Workforce Management Strategic Workforce Maagemet Ee strategische focus op persoeelsplaig is belagrijker da ooit. Itroductie Het is aa de orde va de dag; persoeel wordt otslage e de werkloosheid stijgt, maar tegelijkertijd

Nadere informatie

Ubiflex, de slimme voordelige loodvervanger. Ik stel me niet bloot aan lood

Ubiflex, de slimme voordelige loodvervanger. Ik stel me niet bloot aan lood Ubiflex, de slimme voordelige loodvervager Ik stel me iet bloot aa lood Met de Ubiflex loodvervager valt veel wist te behale! Ubiflex va Ubbik is dé loodvervager die wordt toegepast i alle bouwdetails

Nadere informatie

Waterdichte argumenten voor Ubiflex loodvervanger! Ik stel me niet bloot aan lood

Waterdichte argumenten voor Ubiflex loodvervanger! Ik stel me niet bloot aan lood Waterdichte argumete voor Ubiflex loodvervager! Ik stel me iet bloot aa lood Met de Ubiflex loodvervager valt veel wist te behale! Ubiflex va Ubbik is dé loodvervager die wordt toegepast i alle bouwdetails

Nadere informatie

SCHELDETHEATER. Terneuzen. Het ideale decor voor iedere ontmoeting, voor elk evenement,zakelijk en particulier

SCHELDETHEATER. Terneuzen. Het ideale decor voor iedere ontmoeting, voor elk evenement,zakelijk en particulier SCHELDETHEATER Tereuze Het ideale decor voor iedere otmoetig, voor elk eveemet,zakelijk e particulier 1 Meer da ee mooi gebouw Elk eveemet ee succes Het multifuctioele gebouw is uitermate geschikt voor

Nadere informatie

MEDICAL SYSTEMS INNOVATE WITH CARE. inter VISUAL SYSTEMS

MEDICAL SYSTEMS INNOVATE WITH CARE. inter VISUAL SYSTEMS MEDICAL SYSTEMS INNOVATE WITH CARE inter VISUAL SYSTEMS MEDISCHE VISUALISATIE OPLOSSINGEN, ONZE ZORG! I multidiscipliaire teams tot de beste behadelplae kome; zoveel mogelijk miimaal ivasief operere voor

Nadere informatie

Waar moet je aan denken? Verhuizen. Stap 1: Hoe zeg ik de huur op?

Waar moet je aan denken? Verhuizen. Stap 1: Hoe zeg ik de huur op? Verhuize Waar moet je aa deke? Verhuize Bij verhuize komt heel wat kijke. Naast het ipakke va spulle e doorgeve va adreswijzigige, is het ook belagrijk dat u same met Thuisvester ee aatal zake regelt.

Nadere informatie

Regelingen ten behoeve van decentrale units.

Regelingen ten behoeve van decentrale units. Regelige te behoeve va decetrale uits. Wat is er aders t.o.v. ee regelig voor ee cetrale istallatie? Eigelijk helemaal iets! Het product is leided e daarmee bepaled voor de greze waarbie de istallatie

Nadere informatie

PageScope Enterprise Suite. Afdruk- en gebruikersbeheer van A tot Z. i-solutions PageScope Enterprise Suite

PageScope Enterprise Suite. Afdruk- en gebruikersbeheer van A tot Z. i-solutions PageScope Enterprise Suite Eterprise Suite Afdruk- e gebruikersbeheer va A tot Z i-solutios Eterprise Suite Eterprise Suite Cetraal e gestroomlijd beheer, absolute efficiëtie I de hededaagse zakewereld staat tijd cetraal. Iederee

Nadere informatie

Indumation.be 2011 haalt 5.012 vakbezoekers

Indumation.be 2011 haalt 5.012 vakbezoekers 184 JUNI 2011 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Idumatio.be 2011 haalt 5.012 vakbezoekers Eerste editie va ieuwe vakbeurs i Kortrijk Xpo metee voltreffer. Driemaadelijks tijdschrift

Nadere informatie

Software As A Service. voor optimaal container beheer. eenvoudige oplossingen voor complexe processen

Software As A Service. voor optimaal container beheer. eenvoudige oplossingen voor complexe processen Software As A Service voor optimaal cotaier beheer eevoudige oplossige voor complexe processe Otwikkele is vooruitzie De (olie) webportal WiCosyst WMS is ee totaaloplossig voor het behere va odergrodse

Nadere informatie

Mag systeem. Vloerreiniging

Mag systeem. Vloerreiniging NL Mag systeem Vloerreiigig Mag systeem Cocept Eé houder voor alles! Dat was er og ooit: Bij het Mag systeem past éé houder bij alle mopmethode. Zo ka ter plekke telkes de optimale werkbreedte, textielkwaliteit

Nadere informatie

Solartechnologie 2013/2014 EEN GOED KLIMAAT

Solartechnologie 2013/2014 EEN GOED KLIMAAT Solartechologie 2013/2014 EEN GOED KLIMAAT ee beter leve De tijd is rijp voor Solar techologie Ga met de toekomst tegemoet Ook waeer de zo bij os iet elke dag tevoorschij komt, verzorgt ze os e oze leefwereld

Nadere informatie

Extreme prestaties Nu BPA-vrij ONTDEK DE ONGE- LOOFLIJKE KRACHT VAN ONZE BPA-VRIJE PRODUCTEN

Extreme prestaties Nu BPA-vrij ONTDEK DE ONGE- LOOFLIJKE KRACHT VAN ONZE BPA-VRIJE PRODUCTEN Extreme prestaties Nu BPA-vrij ONTDEK DE ONGE- LOOFLIJKE KRACHT VAN ONZE BPA-VRIJE PRODUCTEN BPA-vrije professioele productereeks voor de levesmiddeleidustrie Voedselpae voor koud e warm ete Rubbermaid

Nadere informatie

Het water dat we in Dongen gebruiken, wordt voorgezuiverd voordat het door het waterschap nagezuiverd. aan de natuur teruggegeven wordt.

Het water dat we in Dongen gebruiken, wordt voorgezuiverd voordat het door het waterschap nagezuiverd. aan de natuur teruggegeven wordt. Water is éé va de meest kostbare grodstoffe é het belagrijkste igrediët i oze producte. Bovedie gebruike we het tijdes oze productieprocesse om te koele, te wasse e te spoele. Om ee koploper i waterefficiëtie

Nadere informatie

Uw bedrijf toegankelijk houden is ons werk

Uw bedrijf toegankelijk houden is ons werk Uw bedrijf toegakelijk houde is os werk Serviceovereekomste voor uw toegagssysteme ASSA ABLOY Etrace Systems The global leader i door opeig solutios 02 ASSA ABLOY Etrace Systems Service ASSA ABLOY Etrace

Nadere informatie

Postgraduaat Community Service Engineering

Postgraduaat Community Service Engineering Postgraduaat Commuity Service Egieerig Techologie voor empowermet, leveskwaliteit, performate socialprofitorgaisaties Faculteit Idustriële Igeieursweteschappe Faculteit Igeieursweteschappe i.s.m.thomas

Nadere informatie

Rolux 5G. Combineer design met een topprestatie

Rolux 5G. Combineer design met een topprestatie Rolux 5G Combieer desig met ee topprestatie DE ROLUX 5G, INNOVATIE IN ROOKGASAFVOEREN U wilt ee uitstekede prestatie é ee fraai otwerp? Met de Rolux 5G kuststof rookgasafvoer va Ubbik krijgt u wat u west.

Nadere informatie

Product-Data-Blad. Tzerra. De condensatieketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd. the comfort innovators

Product-Data-Blad. Tzerra. De condensatieketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd. the comfort innovators Product-Data-Blad Tzerra De codesatieketel heruitgevode! Aders, maar toch vertrouwd the comfort iovators Tzerra Remeha comfort e kwaliteit ieuwe gedaate Remeha bregt ee compleet ieuwe HR TOP-ketel op de

Nadere informatie

Een totaalleverancier met veelzijdige kennis en een overzichtelijke en gebruiksvriendelijke webshop

Een totaalleverancier met veelzijdige kennis en een overzichtelijke en gebruiksvriendelijke webshop we are INDI.l The Idustry Parts People INDI.l is dé totaalleveracier va MRO oderdele per week. INDI.l richt zich op de idustriële markt. met ee kwalitatief hoogwaardige diestverleig. Oze producte, keis

Nadere informatie

RAADS IN FORMATIE BRIE F

RAADS IN FORMATIE BRIE F RAADS IN FORMATIE BRIE F gemeete WOERDEN Va: college va burgemeester e wethouders Datum: 1 december 2011 Portefeuillehouder(s): Titia Cosse Portefeuille(s): portefeuille Moumete e Archeologie Cotactpersoo:

Nadere informatie

Product-Data-Blad. Tzerra NIEUW! Nu ook in CW5. De HR-ketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd

Product-Data-Blad. Tzerra NIEUW! Nu ook in CW5. De HR-ketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd Product-Data-Blad Tzerra NIEUW! Nu ook i CW5 De HR-ketel heruitgevode! Aders, maar toch vertrouwd Tzerra Remeha comfort e kwaliteit ieuwe gedaate Met de Tzerra zet Remeha opieuw de stadaard i kwaliteit.

Nadere informatie

DE WMS/TMS OPLOSSING VOOR HET COMPLEXE LOGISTIEKE PROCES LOGISTICS MANAGER SUITE

DE WMS/TMS OPLOSSING VOOR HET COMPLEXE LOGISTIEKE PROCES LOGISTICS MANAGER SUITE DE WMS/MS OLOSSING VOOR HE COMLEXE LOGISIEKE ROCES LOGISICS MANAGER SUIE WA ZIJN DE UIDAGINGEN VOOR DE SULY CHAIN? elofte aa de klat akome I de afgelope jare is de distributie door de veraderde cosumptiepatroe

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Soweto Care System Nederland

Beleidsplan Stichting Soweto Care System Nederland Beleidspla 208-202 Stichtig Soweto Care System Nederlad Ihoudsopgave Algemee ileidig e historisch perspectief 3 2 Visie e missie va Soweto Care System 3 3 Ambities voor de komede 3 jaar 4 4 SWOT Aalyse

Nadere informatie

Mobile Business Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties

Mobile Business Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties Mobile Busiess Efficiët commuicere met uw zakerelaties Uiek! Exteded Fleet Obeperkt belle aar alle Mobistar-ummers e vaste lije! Ik kies voor mij bedrijf Het geheim achter efficiët zakedoe? De juiste beslissige

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave va het Koikrijk der Nederlade sids 1814. Nr. 6416 10 maart 2015 Regelig va de Miister va Oderwijs, Cultuur e Weteschap va 27 februari 2015, r. FEZ/732697 houdede wijzigig

Nadere informatie

Product-Data-Blad. Aqua Load 110. Modulair boileroplaadsysteem voor veel warm water

Product-Data-Blad. Aqua Load 110. Modulair boileroplaadsysteem voor veel warm water Product-Data-Blad Aqua Load 110 Modulair boileroplaadsysteem voor veel warm water Aqua Load 110 Modulair boileroplaadsysteem voor veel warm water Ideale brug tusse cv-circuit e boiler Met de Aqua Load

Nadere informatie

betreffende het doorgeven van orders via fax en telefoon

betreffende het doorgeven van orders via fax en telefoon Reglemet Tele-Equity betreffede het doorgeve va orders via fax e telefoo (Retail Cliëte) 02541 Om redee va efficiëtie e selheid ka de Cliët wese om zij orders per fax e/of telefoo aa de Bak over te make.

Nadere informatie

elero Revio-868 Bedieningshandleiding Gelieve deze bedieningshandleiding te bewaren!

elero Revio-868 Bedieningshandleiding Gelieve deze bedieningshandleiding te bewaren! Revio-868 elero Bedieigshadleidig Gelieve deze bedieigshadleidig te beware! elero GmbH Atriebstechik Lisehofer Str. 59 63 D-72660 Beure ifo@elero.de www.elero.com 309 306 Nr. 18 100.5001/0505 Ihoudsopgave

Nadere informatie

Enquête social media gebruik ROC West-Brabant

Enquête social media gebruik ROC West-Brabant Equête social media gebruik ROC West-Brabat Jauari / februari 2012 I jauari 2012 is ee studeteequête geoped, met als thema social media i het oderwijs. De equête is door 514 mbo-studete igevuld. Afhakelijk

Nadere informatie

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg Tabellerapportage CQ-idex Kraamzorg Jauari 2011 Ihoud Pagia Algemee uitleg 1 Deelame e bevalmaad 1 De itake 2 3 Zorg tijdes de bevallig 3 4 Zorg tijdes de kraamperiode 4 10 Samewerkig e afstemmig 11 Algemee

Nadere informatie

imtech Arbodienst (versie 2.0)

imtech Arbodienst (versie 2.0) imtech Arbodiest (versie 2.0) veilig e gezod werke (Gezodheids)risico s bij autorijde Buite de verkeersveiligheid e de oderhoudsstaat va de auto ka ook het lagdurig zitte i de auto tot (gezodheids)klachte

Nadere informatie

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack Oe Office Voice Pack Vaste e mobiele telefoie i éé pack I alle vrijheid commuicere e zakedoe Mobistar biedt geïtegreerde oplossige die uw zaak mobieler e productiever make. U ka overal e altijd i de beste

Nadere informatie

Klanten binden door excellente dienstverlening

Klanten binden door excellente dienstverlening Klate bide door excellete diestverleig Customer excellece als oderscheided vermoge De wijze waarop cosumete aar diestverleig kijke, veradert met hoge selheid. Steeds meer cosumete gebruike de digitale

Nadere informatie

SKT gebruikt energiezuinige WQuattro-motoren

SKT gebruikt energiezuinige WQuattro-motoren 186 DEC 2011 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek SKT gebruikt eergiezuiige WQuattro-motore De motor die de vetilatore va de koelistallaties aadrijft, is ee bepalede factor i het eergieverbruik

Nadere informatie

imtech Arbodienst (versie 2.0) imtech arbodienst

imtech Arbodienst (versie 2.0) imtech arbodienst imtech Arbodiest (versie 2.0) veilig e gezod werke imtech arbodiest Wat is legioella? Legioella is ee bacteriefamilie die voorkomt i alle mogelijke waters: riviere, mere e ook i leidigwater. Waeer waterdruppeltjes

Nadere informatie

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack Uiek! Exteded Fleet Obeperkt belle aar alle Mobistar-ummers e vaste lije! Oe Office Voice Pack Vaste e mobiele telefoie i éé pack I alle vrijheid commuicere e zakedoe Mobistar biedt geïtegreerde oplossige

Nadere informatie

Internationale mobiliteit: kennisvermenigvuldiging door Hogeschool Utrecht (HU)

Internationale mobiliteit: kennisvermenigvuldiging door Hogeschool Utrecht (HU) Iteratioale mobiliteit: keisvermeigvuldigig door Hogeschool Utrecht (HU) 17 jui 2010 Elske Bares, Ige Saders, Bart Faber Barbara Krop, Ivar Ros Aaleidig Steeds meer buiteladse studete Extra aadacht vauit

Nadere informatie

Handleiding RCA-24. Artikel-Nr. 45-02247. 24-voudige RailCom-display. tams elektronik

Handleiding RCA-24. Artikel-Nr. 45-02247. 24-voudige RailCom-display. tams elektronik Hadleidig Artikel-Nr. 45-02247 24-voudige RailCom-display tams elektroik Nederlads Ihoudsopgave 1. Starte...3 2. Veiligheidsvoorschrifte...4 3. Achtergrod iformatie: RailCom...5 4. Werkig va de...7 5.

Nadere informatie

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering De Amersfoortse Verzekerige Stadsrig 15, postbus 42 3800 AA Amersfoort Tel. (033) 464 29 11 Fax (033) 464 29 30 Wijzigigsformulier Ziektekosteverzekerig Gegevesverwerkig Bij deze wijzigig worde persoosgegeves

Nadere informatie

Schoenen voor diabetes en reuma

Schoenen voor diabetes en reuma Schoee voor diabetes e reuma Comfortschoee gemaakt voor de extra kwetsbare voet Officieel gee vergoedig via zorgverzekeraar. Echter bij ekele zorgverzekeraars is door middel va idividuele aavraag vergoedig

Nadere informatie

SUNRAIN. Terraszonweringen SUNRAIN

SUNRAIN. Terraszonweringen SUNRAIN Terraszowerige Ook bij rege va het terras geiete? We kee het allemaal: de barbecue-avod of het verjaardagsfeestje op het terras staat al lag op de ageda, maar iemad ka zegge of het weer da meespeelt. Ee

Nadere informatie

MAN TeleMatics Verhoog uw efficiency

MAN TeleMatics Verhoog uw efficiency SYSTEM Dowloadig % 99 % 25 Dowloadig % 71 Dowloadig % 25 % 16 % 88 % 06 Dowloadig % 34 ST T STAR % 29 Dowloadig % 23 % 16 % 48 % 65 Dowloadig % 75 Dowloadig % 23 MAN TeleMatics Verhoog uw efficiecy ma ka.

Nadere informatie

Pompen n Afsluiters n Systemen. Uw succes is ons doel.

Pompen n Afsluiters n Systemen. Uw succes is ons doel. Pompe Afsluiters Systeme Uw succes is os doel. 2 Ileidig Alles i éé had Totaaloplossige va KSB. Als betrouwbare e jarelage parter va oze klate hebbe wij altijd oog voor uw succes. U geeft de doelstellig

Nadere informatie

Kernstuk van een efficiënt en milieuvriendelijk hydraulisch teststation

Kernstuk van een efficiënt en milieuvriendelijk hydraulisch teststation 183 MAART 2011 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Kerstuk va ee efficiët e milieuvriedelijk hydraulisch teststatio REM-B i Beerse ivesteerde zo 5 miljoe euro i ieuwe gebouwe e istallaties

Nadere informatie

Huisstijl en logogebruik Associatie KU Leuven

Huisstijl en logogebruik Associatie KU Leuven Huisstijl e logogebruik Associatie KU Leuve Associatie huisstijlhadboek > Ihoudstafel 1 Ihoudstafel 1. Gebruik va de huisstijl of opame va het associatielogo 3 2. Huisstijl Associatie KU Leuve 4 2.1 Opame

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen Brugge aar igeieursweteschappe Master i de igeieursweteschappe voor bachelors e masters i de idustriële weteschappe Faculteit Igeieursweteschappe Idustrieel igeieur Sta je graag met beide voete i de praktijk

Nadere informatie

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek. 006 Wolters-Noordhoff bv Groige/Houte De steekproefomvag Ee toelichtig op het belag e het berekee va de steekproefomvag i marktoderzoek. Ihoud 1 Ileidig Eerst ekele defiities 3 Steekproefomvag e respose

Nadere informatie

Pedicure bij Rameau. Verzorgde voeten lopen het prettigst. Om in aanmerking te komen voor vergoeding zijn gemachtigd voor te schrijven:

Pedicure bij Rameau. Verzorgde voeten lopen het prettigst. Om in aanmerking te komen voor vergoeding zijn gemachtigd voor te schrijven: Verzorgde voete lope het prettigst Pedicure behadelige worde bij diabetes e reuma patiëte door ekele zorgverzekeraars vergoed. Om i aamerkig te kome voor vergoedig zij gemachtigd voor te schrijve: Huisartse

Nadere informatie

Inzicht in voortgang. Versnellingsvraag 9 Inzichten periode maart t/m juni

Inzicht in voortgang. Versnellingsvraag 9 Inzichten periode maart t/m juni Izicht i voortgag Verselligsvraag 9 Izichte periode maart t/m jui Terugblik Ee idicatie hoe ee leerlig zich otwikkeld per vakgebied Ee referetieiveau waarmee elke leerlig vergeleke ka worde 2 Terugblik

Nadere informatie

Synchroon hefsysteem brengt houten brug op hoogte

Synchroon hefsysteem brengt houten brug op hoogte 175 MAART 2009 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Sychroo hefsysteem bregt houte brug op hoogte De vier hefciliders met ee gezamelijke hefcapaciteit va 1000 to ware voor dit werk

Nadere informatie

Veiligheidsschoenen. Veilig èn comfortabel werken met aangepaste veiligheidsschoenen. Met behoud van CE-NEN keurmerk. Veiligheidsschoenen

Veiligheidsschoenen. Veilig èn comfortabel werken met aangepaste veiligheidsschoenen. Met behoud van CE-NEN keurmerk. Veiligheidsschoenen Veiligheidsschoee Veilig è comfortabel werke met aagepaste veiligheidsschoee Met behoud va CE-NEN keurmerk Veiligheidsschoee 1 Veilig è comfortabel werke met aagepaste veiligheidsschoee Veel beroepe vereise

Nadere informatie

Veiligheidsschoenen. Veilig èn comfortabel werken met aangepaste veiligheidsschoenen. Met behoud van CE-NEN keurmerk

Veiligheidsschoenen. Veilig èn comfortabel werken met aangepaste veiligheidsschoenen. Met behoud van CE-NEN keurmerk Veiligheidsschoee Veilig è comfortabel werke met aagepaste veiligheidsschoee Met behoud va CE-NEN keurmerk Om i aamerkig te kome voor vergoedig zij gemachtigd voor te schrijve: Eerste verstrekkig: Revalidatieartse

Nadere informatie

Op zoek naar een betaalbare starterswoning? Koop een eigen huis met korting

Op zoek naar een betaalbare starterswoning? Koop een eigen huis met korting Op zoek aar ee betaalbare starterswoig? Koop ee eige huis met kortig Op zoek aar ee betaalbare starterswoig? Koop ee eige huis met kortig Pagia Ee eige huis waar u zich helemaal thuis voelt. Dat wil iederee!

Nadere informatie

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling Praktische opdracht: Complexe getalle e de Julia-verzamelig Auteur: Wiebe K. Goodijk, Zerike College Hare Beodigde Voorkeis: 1 = i Het complexe vlak. Notatie: z = a + bi of z = r(cosϕ + i si ϕ) Regel va

Nadere informatie

Product-Data-Blad. Gas 310/610 Eco PRO. Gas 310/610 Eco PRO De grote ketel die nergens te groot voor is

Product-Data-Blad. Gas 310/610 Eco PRO. Gas 310/610 Eco PRO De grote ketel die nergens te groot voor is Product-Data-Blad Gas 310/610 Eco PRO Gas 310/610 Eco PRO De grote ketel die erges te groot voor is Gas 310/610 Eco PRO Met de geheel ieuwe Gas 310/610 Eco PRO levert Remeha ee hoogwaardig 100% maatwerkproduct

Nadere informatie

Onveilige bedrijven betalen méér

Onveilige bedrijven betalen méér SAFETY & ACCIDENT MANAGER, software voor ee prevetiebeleid zoder zorge! Oveilige bedrijve betale méér maager Beheer e opvolgig va risico s MANAGER Aagifte, opvolgig e statistiek va arbeidsogevalle Behere

Nadere informatie

Centrifugaal ventilatoren DRAE / DRAD / DHAE / DHAD

Centrifugaal ventilatoren DRAE / DRAD / DHAE / DHAD Cetrifugaal vetilatore DRAE / DRAD / DHAE / DHAD ihoudsopgave 2 ileidig 3 Ileidig De directgedreve cetrifugaal vetilatore met buitepoolmotor va Roseberg staa voor kwaliteit. Omdat zowel de motore, schoepewiele

Nadere informatie

Kompakt 2.0-serie. Slimme en eigentijdse oplossingen voor dakhellingen 15-55!

Kompakt 2.0-serie. Slimme en eigentijdse oplossingen voor dakhellingen 15-55! Kompakt 2.0-serie Slimme e eigetijdse oplossige voor dakhellige 15-55! BRILJANTE OPLOSSINGEN VOOR ALLE DAKHELLINGEN 15-55! Als tooaageved producet va dakdoorvoere heeft Ubbik de beproefde e oderscheide

Nadere informatie

Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties 09/2012

Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties 09/2012 Mobile Busiess Mobile Busiess Efficiët commuicere met uw zakerelaties 9040413 09/2012 Ik kies voor mij bedrijf Het geheim achter efficiët zakedoe? De juiste beslissige eme, odersteud door ee optimale commuicatie.

Nadere informatie

TAF GoedGezekerd AOV. De eerste AOV waarmee u zelf de touwtjes in handen heeft

TAF GoedGezekerd AOV. De eerste AOV waarmee u zelf de touwtjes in handen heeft TAF GoedGezekerd AOV De eerste AOV waarmee u zelf de touwtjes i hade heeft Als zelfstadig oderemer bet u gewed aa het eme va risico s. Daarbij beoordeelt u per situatie hoe groot het risico is dat u wilt

Nadere informatie

Stochastische loadflow. Beschrijving model belasting.

Stochastische loadflow. Beschrijving model belasting. Stochastische loadflow. eschrijvig model belastig. 95 pmo 5-- Phase to Phase V Utrechtseweg 3 Postbus 68 AC Arhem T: 6 356 38 F: 6 356 36 36 www.phasetophase.l 95 pmo INHOUD Ileidig...3 eschrijvig belastig...

Nadere informatie

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack

One Office Voice Pack Vaste en mobiele telefonie in één pack ieuw! Exteded Fleet Obeperkt belle aar alle Mobistar-ummers e vaste lije! Oe Office Voice Pack Vaste e mobiele telefoie i éé pack I alle vrijheid commuicere e zakedoe Mobistar biedt geïtegreerde oplossige

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over asbest in en om uw woning

Alles wat u moet weten over asbest in en om uw woning Alles wat u moet wete over asbest i e om uw woig is meestal iet gevaarlijk. Maar waeer da wel? Dat kut u leze i deze folder. We legge uit wat asbest precies is, welke soorte er zij, welke gezodheidsrisico

Nadere informatie

Periodiciteit bij breuken

Periodiciteit bij breuken Periodiciteit bij breuke Keuzeodracht voor wiskude Ee verdieede odracht over eriodieke decimale getalle, riemgetalle Voorkeis: omrekee va ee breuk i ee decimale vorm Ileidig I deze odracht leer je dat

Nadere informatie

Deel I. Kenmerken van ADHD. Hoofdstuk 1. Wat we weten over de stoornis ADHD. 1.1 De basiskenmerken

Deel I. Kenmerken van ADHD. Hoofdstuk 1. Wat we weten over de stoornis ADHD. 1.1 De basiskenmerken Deel I hoofdstuk 1 Deel I Wat we wete over de stooris ADHD Hoofdstuk 1 Kemerke va ADHD Altijd druk? De letters ADHD staa volges sommige vooral voor: Alle Dage Heel Druk. Dat klopt lag iet altijd. Niet

Nadere informatie

Schoenen voor diabetes en reuma

Schoenen voor diabetes en reuma Schoee voor diabetes e reuma Comfortschoee gemaakt voor de extra kwetsbare voet Officieel gee vergoedig via zorgverzekeraar. Echter bij ekele zorgverzekeraars is door middel va idividuele aavraag vergoedig

Nadere informatie

Innovatieve procestechnologie in nieuwe fabriek van Baxter

Innovatieve procestechnologie in nieuwe fabriek van Baxter 190 DEC 2012 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Iovatieve procestechologie i ieuwe fabriek va Baxter Het Waalse bedrijf Techord, gespecialiseerd i het beheer va idustriële processe

Nadere informatie

I d e n t i f i e r ; s e c t o r o r o f f e r i n g ; a k k u r a t b o l d 7 / 1 2 ; 1 l i n e m a x i m u m

I d e n t i f i e r ; s e c t o r o r o f f e r i n g ; a k k u r a t b o l d 7 / 1 2 ; 1 l i n e m a x i m u m I d e t i f i e r ; s e c t o r o r o f f e r i g ; a k k u r a t b o l d 7 / 1 2 ; 1 l i e m a x i m u m Cliet Logo Crowdfudig Ee ieuw fiacierigsmodel voor start-ups? Ileidig Olags werd de restauratie

Nadere informatie

Examen PC 2 onderdeel 4A

Examen PC 2 onderdeel 4A Exame PC 2 oderdeel 4A Istructieblad Betreft: exame: PC 2 oderdeel 4A leergag 3 oderdeel: Fiaciële Rekekude datum: 30 mei 2012 tijdsduur: 90 miute (09:30-11:00 uur) Deze aawijzige goed leze voor u met

Nadere informatie

Robotica in de toekomst: mens en robot werken samen

Robotica in de toekomst: mens en robot werken samen 192 JUNI 2013 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Robotica i de toekomst: mes e robot werke same I de meeste fabrieke kue we ze iet meer wegdeke: robots i alle formate. Hoewel ze de

Nadere informatie

Evaluatierapport. Tevredenheidsonderzoek NMV Nederlandse Montessori Vereniging 2005. Eindrapportage. BvPO

Evaluatierapport. Tevredenheidsonderzoek NMV Nederlandse Montessori Vereniging 2005. Eindrapportage. BvPO Evaluatierapport Tevredeheidsoderzoek NMV Nederladse Motessori Vereigig 2005 Eidrapportage BvPO Bureau voor praktijkgericht oderzoek, Groige BvPO BUREAU VOOR PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK POSTBUS 9505, 9703

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame HAVO 2013 tijdvak 2 woesdag 19 jui 13.30-16.30 uur wiskude A Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 21 vrage. Voor dit exame zij maximaal 80 pute te behale. Voor elk vraagummer

Nadere informatie

Committee / Commission ECON. Meeting of / Réunion du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES. Rapporteur: Olle LUDVIGSSON

Committee / Commission ECON. Meeting of / Réunion du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES. Rapporteur: Olle LUDVIGSSON Committee / Commissio ECON Meetig of / Réuio du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES Rapporteur: Olle LUDVIGSSON NL NL Otwerpamedemet 6802 === ECON/6802 === igedied door Commissie

Nadere informatie

SUNRAIN. www.leiner.de

SUNRAIN. www.leiner.de SUNRAIN www.leier.de SUNRAIN Terraszowerige Ook bij rege va het terras geiete? We kee het allemaal: de barbecue-avod of het verjaardagsfeestje op het terras staat al lag op de ageda, maar iemad ka zegge

Nadere informatie

Ontwerpen van een schakelkast

Ontwerpen van een schakelkast Projectmatige aapak Otwerpe va ee schakelkast Voor het aasture va ee trasportsysteem Gebudeld door F. Rubbe VTI BRUGGE 2011 F. Rubbe 2 1. Ileidig tot de case study Aa de had va ee reëel probleem wordt

Nadere informatie

GPS rittenregi stratie. Berijder/MKB Berijder Berijder/ MKB

GPS rittenregi stratie. Berijder/MKB Berijder Berijder/ MKB Berijders Vergelijkig ritregistratiesysteme Algemee Bet u op zoek aar ee ritregistratiesysteem? Da is het verstadig om te begie met de beslissig of u ee igebouwd systeem wilt of ee los systeem. Leveraciers:

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 compex havo 2007-I

Eindexamen natuurkunde 1-2 compex havo 2007-I Ogave 1 Kerfusie I de zo fusere waterstofkere tot heliumkere. Bij fusie komt eergie vrij. O deze maier roduceert de zo er secode 3,9 10 26 J. Alle eergiecetrales o aarde roducere same i éé jaar ogeveer

Nadere informatie

www.hbospiegel.nl Hogeschool Utrecht Enquete project Cross Your Borders Faculteit Educatie Online Evaluatie Instrument juli 2014

www.hbospiegel.nl Hogeschool Utrecht Enquete project Cross Your Borders Faculteit Educatie Online Evaluatie Instrument juli 2014 Equete project Cross Your Borders Pagia 1 va 7 www.hbospiegel.l Olie Evaluatie Istrumet Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Equete project Cross Your Borders juli 2014 Alle rechte voorbehoude. CopyRight

Nadere informatie

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO 2011-2013

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO 2011-2013 Toelichtig bij Opbregstgegeves VAVO 2011-2013 Ihoud Ileidig Aatal deelemers exame Kegetalle toezicht exames CE-cijfer alle vakke CE-cijfer alle vakke - tred SE-cijfer mius CE cijfer alle vakke Percetage

Nadere informatie

Rekenen met levensduurkosten

Rekenen met levensduurkosten Colibri Advies www.colibri-advies.l Rekee met levesduurkoste ir. Martie va de Boome MBA Colibri Advies -4-25 Pagia va 5 Rekee met levesduurkoste Auteur: Martie va de Boome - Colibri Advies BV. Materiaal

Nadere informatie

OV-Taxi Zuid-Kennemerland/IJmond

OV-Taxi Zuid-Kennemerland/IJmond P r o v i c i e N o o r d - H o l l a d jaarverslag OV-Taxi Zuid-Keemerlad/IJmod 2007 jaarverslag OV-Taxi Zuid-Keemerlad/IJmod 2007 1 jauari 2007 t/m 31 december 2007 P R O V I N C I E N O O R D - H O

Nadere informatie

Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden

Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden Formaliteite bij overlijde Iformatie voor abestaade NFOINFOINFOIN FOINFOINFOINF 2 Ileidig Omdat ee aaste uit uw familie of vriedekrig is overlede e het u moeilijk valt u uw aadacht te richte op de formaliteite

Nadere informatie

Hoe werkt het? Zelf uw woning aanpassen

Hoe werkt het? Zelf uw woning aanpassen Woig aapasse Hoe werkt het? Zelf uw woig aapasse Prettig woe beteket woe i ee huis aar uw smaak. Om og fijer te kue woe, wille veel huurders kleie of grote veraderige aabrege i hu huis. Thuisvester begrijpt

Nadere informatie

Motorreductoren voor moderne transportsystemen

Motorreductoren voor moderne transportsystemen 189 SEPT 2012 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Motorreductore voor modere trasportsysteme Met hu hoge overbregigsverhoudige i het twee- e drietrapsbereik, de koppelgradatie e ee

Nadere informatie