Survey Integratie Nieuwe Groepen SING2009

Transcriptie

1 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus BX Amsterdam tel fax Survey Integratie Nieuwe Groepen SING2009 Veldwerkverslag Marsha Hilhorst december 2010 projectnummer: 5032

2 Inhoud 1 INLEIDING 1 2 OPZET 2 3 DE VOORBEREIDING VAN HET VELDWERK De opzet van de steekproef Steekproefdefinitie De steekproeftrekking Onderscheid kortverblijvenden en langverblijvenden bij SING Inschatting respons De vragenlijst De introductiebrieven en de folder Vertalingen Interviewers De instructiebijeenkomsten 9 4 HET VELDWERK: DE ORGANISATIE Algemeen De controle op het veldwerk Wijzigingen in opzet 12 5 DE RESULTATEN VAN HET VELDWERK Het veldwerk in het algemeen De totale steekproef De Iraanse groep De Irakese groep De Afghaanse groep De Somalische groep De Chinese groep De Poolse groep De autochtone groep De benadering door tweetalige interviewers De herbenaderingen Gespreksduur Tot slot 33 6 DE VERWERKING EN HET DATABESTAND 34

3 Bijlagen 1 Steekproefopzet 2 Vragenlijst 3 Vertaalde vragenlijst 4 Introductiebrieven 5 Folder 6 Instructie 7 Non-responsverslag 8 Controleformulier 9 Introductietekst zelfinvulvragenlijst Polen 10 Introductiebrief zelfinvulvragenlijst Polen 11 Brief niet meer benaderen Poolse adressen 12 Terugbelkaartje 13 Introductiebrief herbenadering Inhoud figuren en tabellen 1 Bruto steekproef 4 2 Kort- en langverblijvenden in de Iraanse steekproef 5 3 Kort- en langverblijvenden in de Irakese steekproef 5 4 Kort- en langverblijvenden in de Afghaanse steekproef 5 5 Kort- en langverblijvenden in de Somalische steekproef 5 6 Kort- en langverblijvenden in de Chinese steekproef 5 7 Kort- en langverblijvenden in de Poolse steekproef 5 8 Werving tweetalige interviewers 9 9 Eerste en tweede steekproef Polen Bruto steekproef inclusief aanvullingen Respons in de totale groep Respons onder Iraniërs Respons onder Iraanse kortverblijvenden Respons onder Iraanse langverblijvenden Respons onder Irakezen Respons onder Irakese kortverblijvenden Respons onder Irakese langverblijvenden Respons onder Afghanen Respons onder Afghaanse kortverblijvenden Respons onder Afghaanse langverblijvenden Respons onder Somaliërs Respons onder Somalische kortverblijvenden Respons onder Somalische langverblijvenden Respons onder Chinezen Respons onder Chinese kortverblijvenden Respons onder Chinese langverblijvenden 26

4 27 Respons in de Chinese groep, met Chinese interviewers Respons in de Chinese groep, met autochtone interviewers Respons onder Polen Respons onder Poolse kortverblijvenden Respons onder Poolse langverblijvenden Respons in de Poolse groep, Poolse interviewers De repons onder de Polen bij de zelfinvulprocedure, autochtone interviewers Respons onder de autochtonen Benaderingen en respons bij tweetalige interviewers Herbenaderde adressen Gemiddelde gespreksduur in minuten 33

5 1. 1 INLEIDING In opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft Veldkamp het veldwerk uitgevoerd voor de Survey Integratie Nieuwe Groepen (SING2009). Dit onderzoek sluit aan op het in 2006 uitgevoerde SIM-onderzoek en de SPVA-onderzoeken, in het bijzonder dat van 2003 waarin ook allochtonen uit vluchtelingenlanden in het onderzoek werden betrokken. Veldkamp adviseerde bij de totstandkoming van de vragenlijst, voerde een pilotonderzoek uit, organiseerde het veldwerk en verwerkte de gegevens. In dit verslag wordt allereerst aandacht geschonken aan de opzet van het onderzoek (hoofdstuk 2). Vervolgens worden de voorbereidingen besproken in hoofdstuk 3. De gang van zaken tijdens het veldwerk en de uiteindelijke resultaten ervan komen in hoofdstuk 4 en 5 aan de orde. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 de manier van gegevensverwerking toegelicht. SING Veldkamp december 2010

6 2. 2 OPZET Het ministerie van VROM (Directie Inburgering & Integratie) wil met het onderzoek Survey Integratie Nieuwe Groepen (SING) inzicht verkrijgen in de (sociaal-culturele) integratie van zes zogenoemde nieuwe groepen, te weten Iraniërs, Irakezen, Afghanen, Somaliërs, Polen en Chinezen. Daarnaast is een autochtone referentiegroep in het onderzoek betrokken. Het SING 2009-onderzoek is een vervolg op het SIM (Survey Integratie Minderheden)- onderzoek en het SPVA (Sociale Positie en Voorzieningengebruik van Allochtonen)-onderzoek. In het SIM-onderzoek werden onder de vier grote minderheidsgroeperingen Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen onder meer gegevens verzameld over opleidingen, werk, sociale contacten, integratie en vrijetijdsbesteding. Het SPVA-onderzoek was gericht op de sociale positie van allochtonen en op de informatievoorzie-ning van de Rijksoverheid. In het SIM2006-onderzoek werd in tegenstelling tot de SPVA-onderzoeken gebruik gemaakt van een personensteekproef en een landelijk gespreide steekproef. Hierdoor konden eventuele problemen ten aanzien van de generaliseerbaarheid worden voorkomen. Bovendien waren er meer achtergrondgegevens beschikbaar wat weer van belang was bij het al dan niet inzetten van allochtone interviewers. In het SING2009-onderzoek is om die redenen ook met een landelijke personensteekproef gewerkt. Het streven was in totaal gesprekken te voeren met personen vanaf 15 jaar, woonachtig in Nederland. De gesprekken dienden verspreid te zijn over Iraniërs, Irakezen, Afghanen, Somaliërs, Polen, Chinezen en autochtone Nederlanders; gesprekken per groep. Voor de bepaling tot welke etnische groep iemand behoort, is uitgegaan van het eigen geboorteland en het geboorteland van de ouders. Er is een vragenlijst ontwikkeld waarin is ingegaan op, naast allerlei achtergrondgegevens, gegevens over opleidingen, werkervaring, attituden ten aanzien van werk, sociale contacten van mensen, integratie, mening over de eigen groep en andere etnische groepen, het gebruik van verschillende media, hun gevoel van veiligheid en sport- en andere vrijetijdsbesteding. Het veldwerk is uitgevoerd via Computer Assisted Personal Interviewing (CAPI). De interviewers hebben van tevoren een uitgebreide instructie gekregen. Het veldwerk is uitgevoerd van medio februari 2009 tot medio februari Het veldwerk onder de vier vluchtelingengroepen, te weten de Iraniërs, Irakezen, Afghanen en Somaliërs is eind 2009 afgerond. SING Veldkamp december 2010

7 3. 3 DE VOORBEREIDING VAN HET VELDWERK Voorafgaand aan het veldwerk heeft Veldkamp de volgende werkzaamheden uitgevoerd: handling van de steekproef adviseren bij de totstandkoming van de conceptvragenlijst programmeren conceptvragenlijst uitvoeren pilotonderzoek adviseren bij totstandkoming definitieve vragenlijst programmeren definitieve vragenlijst vertalen vragenlijst organisatie veldwerk en geven instructies opstellen van schriftelijke instructie. De voorbereidingen zijn in augustus 2008 gestart en medio februari 2009 afgesloten met de mondelinge instructiebijeenkomsten. 3.1 De opzet van de steekproef In totaal dienden respondenten ondervraagd te worden; per groep Steekproefdefinitie Ondervraagd zijn autochtone Nederlanders, Iraniërs, Irakezen, Afghanen, Somaliërs, Chinezen en Polen van 15 jaar en ouder. Hierbij is de volgende steekproefdefinitie gehanteerd: Iemand behoort tot de betreffende groep als hij/zij of minimaal een van de ouders in het betreffende land is geboren De steekproeftrekking De steekproef is in opdracht van het SCP getrokken door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor iedere doelpopulatie (zeven in totaal) is een aparte personensteekproef getrokken, waarbij voor iedere personensteekproef is gekozen voor een tweetrapssteekproefontwerp. In de eerste trap zijn er aselect gemeenten getrokken, in de tweede trap zijn er binnen de geselecteerde gemeenten aselect personen getrokken. Het is bekend dat de respons tussen steden en tussen minderheidsgroepen sterk kan verschillen. Om per stad per groep voldoende netto gesprekken te behalen is een ophoogfactor bepaald op basis van de responsinschatting per groep per gemeentegrootteklasse. Voor deze responsinschatting zijn de resultaten van het SPVA2003 en het SIM2006 als uitgangspunt gebruikt. De netto te behalen aantallen zijn met de bijbehorende factor verhoogd om de bruto steekproef te verkrijgen (zie bijlage 1). SING Veldkamp december 2010

8 4. Het CBS heeft een bestand aangeleverd van adressen. Op basis van de inschatting van de non-respons heeft Veldkamp daaruit een aselecte steekproef getrokken. De aantallen in deze steekproef zijn gebaseerd op de verwachte responspercentages die verschilden tussen de groepen. In de Poolse groep zijn we gestart met een pilotonderzoek (zie paragraaf 4.3) en zijn in eerste instantie slechts 400 adressen in de steekproef opgenomen. De totale bruto steekproef telde bij aanvang van het veldwerk adressen, als volgt over de zeven groepen en gemeentegrootteklassen verdeeld: 1 Bruto steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine plaatsen Totaal Iraniërs Irakezen Afghanen Somaliërs Chinezen Polen autochtone Nederlanders Totaal Onderscheid kortverblijvenden en langverblijvenden bij SING2009 De CBS-steekproefgegevens maakten het mogelijk immigranten te onderscheiden die zich sinds kort in Nederland hebben gevestigd en immigranten die zich al langer geleden in Nederland vestigden of in Nederland zijn geboren. Op basis van eerdere surveygegevens (SIM2006) kan er van worden uitgegaan dat bij immigranten die korter dan vijf jaar in Nederland wonen de kans op taalproblemen relatief groot is. In het SING-onderzoek zijn de allochtone respondenten in twee groepen verdeeld: de langverblijvenden, die of in Nederland zijn geboren of vijf jaar of langer in het GBA staan ingeschreven de kortverblijvenden, die minder dan vijf jaar in het GBA staan ingeschreven. Bij de tweede groep werden meer taalproblemen verwacht. De kortverblijvenden werden zo veel mogelijk benaderd door interviewers uit de eigen herkomstgroep om zo deze eventuele taalproblemen te voorkomen. SING Veldkamp december 2010

9 5. In onderstaande tabellen staan de deelsteekproeven beschreven. Het gaat steeds om de bruto steekproef bij aanvang van het veldwerk. 2 Kort- en langverblijvenden in de Iraanse steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal Kort- en langverblijvenden in de Irakese steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal Kort- en langverblijvenden in de Afghaanse steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal Kort- en langverblijvenden in de Somalische steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal Kort- en langverblijvenden in de Chinese steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal Kort- en langverblijvenden in de Poolse steekproef Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine gemeenten Totaal kortverblijvenden langverblijvenden Totaal SING Veldkamp december 2010

10 6. In de vluchtelingengroepen lopen de percentages kortverblijvenden uiteen van 8% (Afghanen) tot 19% (Somaliërs). In de Chinese steekproef is 19% korter dan vijf jaar bij het GBA ingeschreven en bij de Poolse steekproef ligt dat op 53% Inschatting respons Voor het trekken van de steekproef is vooraf een responsinschatting gemaakt. Het SING2009 is een uniek onderzoek dat het lastig maakte de responspercentages in te schatten. Voor het kunnen bepalen van de hoogte van de respons onder de nieuwe groepen was voor vier van de zes groepen slechts één referentiekader: het SPVA De percentages uit dat onderzoek waren niet simpel te vertalen naar het SING2009 omdat de verschillen in opzet te groot waren; in 2003 zijn gezinshoofden ondervraagd, in het huidige onderzoek gaat het om een personensteekproef van 15 jaar en ouder, met een landelijke spreiding. Voor de respons in de Poolse groep was elke inschatting een voorlopige. Het was onbekend of mensen zich aangesproken voelen door het onderzoek. Door de grote focus op werk, was de verwachte trefkans laag. Bovendien zijn de woonomstandigheden van Polen in Nederland vaak a-typisch (met een groot aantal medehuurders in een huis, etc). In de Chinese groep is al lange tijd geen onderzoek meer gedaan. Het is bekend dat de Chinese samenleving erg gesloten is en de medewerkingsbereidheid laag ligt. De vooraf ingeschatte streefpercentages zijn voor de Iraanse, Afghaanse, Irakese en Poolse groep op 50% à 55% gesteld. Het streefpercentage voor de Somalische groep is ingeschat op 45% à 50%. Voor de Chinese groep is het streefpercentage vastgesteld op 40 à 45% en voor de autochtone groep hebben wij een streefpercentage van 55 à 60% ingeschat. 3.2 De vragenlijst Het SCP heeft een conceptvragenlijst opgesteld, waarin allerlei onderwerpen opgenomen waren. Veldkamp heeft het SCP geadviseerd bij de verdere ontwikkeling van de vragenlijst. Hierbij is onder meer advies gegeven over formuleringen, de vorm van de vragenlijst en de volgorde van de vragen. Ten behoeve van de duidelijkheid is de vragenlijst in blokken ingedeeld. De volgende thema s zijn in het gesprek aan de orde gekomen: Blok A: Achtergrondgegevens respondent/gezin Blok B: Migratiegeschiedenis Blok C: Nationaliteit Blok D: Opleiding Blok E: Inburgering Blok F: Arbeid + inkomen Blok G: Taalvaardigheid Blok H: Huisvesting en buurt Blok I: Gezondheid Blok J: Transnationalisme Blok K: Vrije tijd en organisaties Blok L: Contacten SING Veldkamp december 2010

11 7. Blok M: Informele hulp Blok N: Moderne samenleving Blok O: Media Blok P: Politiek Blok Q: Wederzijdse beeldvorming Blok R: Religie Blok S: Nederlandse samenleving Blok T: Allochtoon zijn Blok U: Afsluiting. De vragen dienden te worden gesteld aan de respondent zoals vooraf opgegeven, dus niet zoals bij SPVA-2003, aan het hoofd van het huishouden of de man des huizes. Het kon voorkomen, met name bij de vrouwen uit de vluchtelingengroepen, dat de partner bij het gesprek aanwezig wilde zijn, maar de interviewer moest de vragen altijd aan de betreffende respondent stellen en er zorg voor dragen dat de respondent degene was die de antwoorden gaf. Pilot Medio november 2008 is middels een pilotonderzoek de conceptvragenlijst getest. In totaal zijn 17 respondenten geïnterviewd, verdeeld over de zes allochtone groepen en gespreid over leeftijd en geslacht. De respondenten spraken redelijk goed Nederlands; de gesprekken zijn gevoerd door autochtone enquêteurs. Er zijn gesprekken gevoerd met vier Iraniërs, twee Irakezen, twee Afghanen, drie Somaliërs, drie Chinezen en drie Polen. Er zijn elf vrouwen en zes mannen ondervraagd. Zeven respondenten waren jonger dan 35 jaar en tien respondenten 35 jaar of ouder. De voornaamste aanpassing naar aanleiding van de proefgesprekken betrof het inkorten van de vragenlijst; de proefgesprekken duurden langer dan verwacht. Verder is een aantal enquêteursaanwijzingen toegevoegd, is de vraagstelling van een aantal vragen verscherpt en/of vereenvoudigd en is een aantal antwoordcategorieën aangepast. De instructie voor de interviewers is onder meer gebaseerd op de bevindingen uit de pilot. Op basis van alle bevindingen uit de pilot hebben het SCP en Veldkamp de definitieve vragenlijst vastgesteld (zie bijlage 2). 3.3 De introductiebrieven en de folder Alle geselecteerde respondenten zijn door middel van een door het SCP opgestelde brief geïnformeerd over het onderzoek. In deze brief (bijlage 4) werd kort het doel van het onderzoek uiteengezet en werd de komst van een interviewer aangekondigd. In een aparte folder van het SCP is meer uitleg over het onderzoek gegeven (zie bijlage 5). De brieven en de folders zijn vertaald in de zes andere talen. Alle respondenten die korter dan vijf jaar in Nederland verbleven, ontvingen een Nederlandse brief met op de achterzijde de vertaalde brief. De folder ontvingen zij alleen in hun moedertaal. SING Veldkamp december 2010

12 Vertalingen Voor interviews met de allochtone respondenten zijn de vragenlijst, de introductiebrief en de folder vertaald in het Farsi, Arabisch, Dari, Somalisch, Chinees en Pools. We hebben voor de vertalingen gebruik gemaakt van een erkend vertaalbureau: DaVinci Vertalingen te Woerden. De vertalingen zijn tegengelezen door interviewers uit de betreffende groepen en hun opmerkingen zijn teruggestuurd naar het vertaalbureau. De vertaler van het vertaalbureau beoordeelde de opmerkingen. Dit leidde in enkele gevallen tot een aanpassing van de brief, folder of vragenlijst. De vertaalde vragenlijsten zijn door ons geprogrammeerd zodat ook deze vragenlijsten via de laptop konden worden afgenomen. Dit was een lastig traject, omdat de Arabische talen een speciaal type font vereisten en het schrift van rechts naar links technische problemen gaf. Ook bij de Poolse en Chinese vragenlijst waren technische aanpassingen aan de laptop noodzakelijk alvorens de vragenlijst goed liep. De interviewers uit de betreffende groepen hebben de geprogrammeerde vragenlijst gecontroleerd en nadat alle onvolkomenheden waren opgelost zijn de vertaalde vragenlijsten in gebruik genomen. 3.5 Interviewers Voor de benadering van de adressen hebben wij autochtone interviewers ingezet, verbonden aan de veldwerkafdeling van ons zusterbedrijf TNS NIPO. Deze ervaren (en veelal gecertificeerde) interviewers zijn getraind in het afnemen van gesprekken met behulp van een geprogrammeerde vragenlijst. Zij zijn gewend om verschillende doelgroepen te benaderen, en hebben een vakmatige benadering van het werk. Daarnaast hebben we voor de benadering van respondenten die minder dan vijf jaar geleden in Nederland zijn gevestigd waar mogelijk interviewers van Iraanse, Irakese, Afghaanse, Somalische, Chinese en Poolse afkomst ingezet. De werving van de tweetalige interviewers Voor het voeren van de gesprekken met de vluchtelingen, de Chinezen en de Polen is een grootschalige wervingsactie gehouden. In juli 2008 zijn we de werving begonnen met een vacature bij het Banenoffensief Vluchtelingen. De vacature had na zes maanden nog geen enkele reactie opgeleverd. Er is een vacature geplaatst op de website van TNS NIPO. We hebben gesprekken gevoerd met Stichting Emplooi, UAF jobsupport en Vluchtelingen- Werk. In de Chinese krant Asia News is een stukje verschenen over het onderzoek en hebben wij een advertentie geplaatst. Er is een schriftelijke mailing uitgegaan naar een zeer groot aantal vluchtelingen-, Poolse en Chinese verenigingen en scholen. Hier kwamen ongeveer 70 reacties op, van vluchtelingen en Polen, echter geen enkele Chinese reactie. Een vacature in het dagblad Metro leverde dertig reacties op. Vooral de Poolse en Chinese kandidaten bleven achterlopen. Na het plaatsen van een vacature op een Poolse website en het benaderen van enkele actieve leden van de Poolse gemeenschap hebben we een tiental reacties van Poolse kandidaten ontvangen. SING Veldkamp december 2010

13 9. Alle Chinese scholen in Nederland hebben een mailing ontvangen. We hebben posters opgehangen bij universiteiten op faculteiten waar veel Chinese studenten aanwezig zijn en bij de Chinese tempel in Amsterdam. De Chinese verenigingen hebben nogmaals een brief gekregen. Een aantal sleutelfiguren uit de Chinese gemeenschap zijn persoonlijk benaderd voor de werving van Chinese interviewers. Er is een vacature geplaatst op de website Dit leverde circa 15 reacties op. Edith Dourleijn (SCP), Yolanda Schothorst (Veldkamp) en een Chinese interviewster van Veldkamp hebben een interview gegeven op de Chinese radio (CRTV). De werkende Chinese interviewers zijn gevraagd (tegen beloning) nieuwe Chinese interviewers te werven. Er is contact geweest met het Sinologisch instituut in Leiden en de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. De respondenten is zelf, aan het eind van het gesprek, gevraagd of men interesse had in enquêteerwerk. Dit leverde 420 positieve reacties op. Na selectie (op voldoende adressenmateriaal, voldoende kennis van het Nederlands/Engels en beschikbaarheid) bleven er 10 potentiële kandidaten over van wie er 7 aan het werk zijn gegaan. Uiteindelijk hebben 185 tweetalige kandidaten zich aangemeld, 81 personen hebben zich daadwerkelijk ingeschreven bij ons bureau, 72 kandidaten zijn op instructie geweest, 67 interviewers hebben adressen ontvangen en 60 interviewers hebben daadwerkelijk interviews afgenomen. 8 Werving tweetalige interviewers Herkomst interviewers ingeschreven op instructie gewerkt Iran Irak Afghanistan Somalië Polen China Totaal Alle interviewers die op instructie zijn geweest, hebben zowel een uitgebreide inhoudelijke instructie over het onderzoek gekregen als een uitgebreide instructie over het werken als interviewer. Deze instructies duurden ongeveer 5 uur. Aan alle interviewers die de instructie bijwoonden, is een laptop verstrekt en een pakket met achtergrondmateriaal. 3.6 De instructiebijeenkomsten Medio februari 2009 is een aantal instructiebijeenkomsten speciaal voor dit onderzoek georganiseerd: 2 in Amsterdam 1 in Eindhoven SING Veldkamp december 2010

14 10. 2 in Rotterdam 2 in Zwolle. Verder zijn er nog diverse kleinere instructies op ons kantoor in Amsterdam georganiseerd om (tweetalige) interviewers die later begonnen in te werken op het onderzoek. Ook zijn regelmatig interviewers individueel geïnstrueerd. Op de bijeenkomsten die ongeveer twee uur duurden, werd ingegaan op het doel en de achtergronden van het onderzoek, de adressensteekproef en de werkwijze. Er zijn afspraken gemaakt over de organisatie, de vragenlijst is blok voor blok doorgenomen en complexe vragen zijn er uitgelicht. Extra aandacht is besteed aan het benaderen van een doelgroep waarmee interviewers mogelijk minder ervaring hebben. Per allochtone groep is een korte schets gegeven van enkele kerngegevens. De interviewers werden erop gewezen vooral goed te letten op het interviewen van de juiste persoon. Aan het einde van de bijeenkomst is de interviewers ruimschoots de gelegenheid gegeven vragen te stellen zodat eventuele onduidelijkheden direct opgehelderd konden worden. Ter aanvulling hebben alle interviewers een uitgebreide schriftelijke instructie meegekregen, die men thuis kon nalezen en raadplegen tijdens het veldwerk (zie voor de instructie bijlage 6). Elke instructie werd beëindigd door de interviewers opmerkzaam te maken op het feit dat hun werkzaamheden gecontroleerd zouden worden. Uiteindelijk hebben 303 interviewers daadwerkelijk meegewerkt aan het realiseren van de gesprekken. Er zijn 243 autochtone interviewers en 60 tweetalige interviewers ingezet. SING Veldkamp december 2010

15 11. 4 HET VELDWERK: DE ORGANISATIE 4.1 Algemeen Direct na de instructies konden de interviewers beginnen met het benaderen van de respondenten. De respondenten moesten persoonlijk op het woonadres worden benaderd. Een telefonische benadering was niet toegestaan. Dit had enerzijds als reden te voorkomen dat men vrij gemakkelijk de medewerking aan het onderzoek zou weigeren, anderzijds ligt het vaste telefoonbezit in en/of het aantal geheime nummers bij de etnische groepen op een laag respectievelijk hoog niveau. Voor de benadering van respondenten adviseerden wij de interviewers de tijdstippen zo veel mogelijk af te wisselen. Dus de ene keer in het weekend, de andere keer op werkdagen, soms overdag en soms in de avond. Was een respondent niet thuis, dan moest de interviewer tenminste nog vijf keer langsgaan op andere dagen en tijdstippen die mogelijk meer kans van slagen boden. In totaal werden er minimaal zes contactpogingen gedaan. Op de non-respons verslagen (zie bijlage 7) werd door de interviewers bijgehouden hoe de benaderingen verliepen. Gedurende de hele werkperiode is hetzij telefonisch, hetzij persoonlijk zeer regelmatig contact geweest met de interviewers. Alle respondenten ontvingen als dank voor hun medewerking een cadeaubon ter waarde van 10,- of konden 10,- laten overmaken naar een goed doel. Veldkamp verstuurde deze bonnen nadat de data van het gesprek waren binnengekomen. De oorspronkelijke planning was dat de veldwerkperiode zou lopen van februari tot en met oktober Voor de zomer werd duidelijk dat het beoogde aantal gesprekken van niet binnen deze periode behaald zou worden. In overleg met het SCP is de veldwerkperiode verlengd tot eind december 2009 en in september is de veldwerkperiode voor de Poolse, Chinese en autochtone groepen verlengd tot medio februari Zie paragraaf 5.1 voor een beschrijving van de oorzaken van de veldwerkverlenging. 4.2 De controle op het veldwerk De controle op de betrouwbaarheid van de interviewers is schriftelijk gebeurd aan de hand van controleformulieren (zie bijlage 8). De procedure met een controleformulier houdt in dat er een brief met een antwoordformulier wordt toegestuurd aan respondenten. De respondenten wordt gevraagd dit antwoordformulier ingevuld te retourneren aan Veldkamp. SING Veldkamp december 2010

16 12. Bij dit onderzoek hebben we aan 20% van de respondenten een controlebrief verstuurd. Van de ontvingen we 842 (61%) retour. Een klein aantal teruggekomen (38x) controlebrieven gaf aanleiding tot verdere actie. Van deze respondenten is voor zover mogelijk het telefoonnummer opgezocht en deze mensen zijn gebeld of er is hen een briefje gestuurd. De meeste respondenten bleken wel gewoon ondervraagd te zijn, maar de vragen op het controlebriefje niet goed te hebben begrepen. Met vijf respondenten konden we geen (telefonisch of schriftelijk) contact krijgen, maar de resultaten van de betreffende interviewers gaven geen aanleiding tot verdenking van fraude. Op de controlebrief was ruimte voor eventuele opmerkingen van de respondenten. Ruim 60 mensen maakten daar gebruik van. De meeste opmerkingen sloegen op het gesprek: Het gesprek was goed en prettig. Een gezellig gesprek! Duurde langer omdat het gezellig was. Of op de enquêteur: Zeer vriendelijke dame. Erg sympathiek en aardig. Dat de interviewer zeer betrokken is bij de maatschappelijke onderwerpen en een prettige gesprekspartner. Dat was goed en fijn omdat het in eigen taal was.. Er was kritiek op de lengte van de vragenlijst en soms op de vragen: Het interview had korter gekund. In het gesprek wordt weinig van onze mening gevraagd en het was heel lang. Er werden te veel vragen gesteld. Veel vragen waren persoonlijk. Veel vragen zijn erg zwart/wit, meer opties invoeren. De vragen waren soms dubbel, bijna hetzelfde antwoord. Andere opmerkingen waren: Als er iemand tegenover je zit word je, of je wil of niet, beïnvloed in het beantwoorden van de vragen, hoe neutraal die persoon zich ook opstelt., Gesprek oké, maar de persoon stond plotseling voor de deur zonder duidelijke afspraak vooraf. Ik vond het leuk om niet zakelijk benaderd te worden. En Reden van het onderzoek is mij onduidelijk! Dat is niet goed Wijzigingen in opzet Poolse methode Bij de Poolse steekproef is er een andere procedure gevolgd dan bij de overige zes groepen. Een belangrijk doel van het deelonderzoek onder Polen was meer inzicht te verkrijgen in de sociaal-culturele integratie van Poolse arbeidsmigranten. Bij aanvang van het onderzoek was onduidelijk of de steekproef voldoende arbeidsmigranten bevatte. Om die reden is gestart met een pilot-onderzoek, met als streven ongeveer 100 gesprekken te houden, uit een steekproef van n=400. In eerste instantie lukte dit niet; de adressen lagen te veel verspreid over Nederland waardoor er geen goede clusters adressen voor de interviewers samengesteld konden worden. In april 2009 is de steekproef uitgebreid naar adressen. In mei 2009 is de pilot afgerond. Uiteindelijk zijn er 307 gesprekken gevoerd met respondenten uit de eerste steekproef (zie paragraaf 5.8). Op de eerste 149 interviews uit de eerste steekproef is een analyse gedaan. Ongeveer een derde van de ondervraagden was in Nederland geboren of is als kind met de ouders in Nederland komen wonen. Van de overige ondervraagden zijn 35 (31 vrouwen, 4 mannen) om huwelijksredenen naar Nederland gekomen en 55 respondenten kwamen naar Nederland om de armoede te ontvluchten of geld te verdienen. Deze 55 respondenten kunnen dus beschouwd worden als arbeidsmigranten. 35 van deze arbeidsmigranten woonden korter dan vijf jaar in Nederland. Hieruit kan geconcludeerd worden dat slechts een kwart van de in de pilot ondervraagde Polen kortverblijvende arbeidsmigranten zijn. SING Veldkamp december 2010

17 13. Tegelijkertijd zijn in de regio Amsterdam en Den Haag adressen bezocht door een interviewer om meer inzicht te verkrijgen in de woonsituatie van de respondenten en het aantal kaderfouten. 64 adressen zijn bezocht en 83% van de adressen betrof eengezinswoningen, 9% woningen voor meerdere Poolse arbeiders en de overige adressen waren een vakantiewoning of een pension. Op de helft van de adressen is contact geweest met de respondent, huisgenoot of buurman. Daaruit werd bekend dat tweederde van de respondenten zeker in Nederland verblijft, een derde (een beetje) Nederlands spreekt en circa een derde wel wil meewerken aan het onderzoek. De steekproef is door het CBS gecontroleerd op adreswijzigingen. Van de 3080 adressen is er bij 2740 adressen niets veranderd. 200 mensen zijn verhuisd, tweederde van deze verhuizers is korter dan vijf jaar in Nederland. 115 adressen zijn niet meer geregistreerd, het gaat hier voornamelijk om mensen die korter dan vijf jaar in Nederland zijn. Van deze groep niet meer geregistreerden is tweederde vermoedelijk gewoon verhuisd en een derde niet langer geregistreerd bij het GBA. Omdat uit het pilot-onderzoek onder Polen bleek dat het merendeel van de geïnterviewden de meer gesettelde Polen betrof en het SCP voornamelijk geïnteresseerd is in de Poolse arbeidsmigranten is de opzet bij de Poolse groep gewijzigd. Er is besloten na de zomer alleen nog kortverblijvende Polen te ondervragen. Het CBS heeft eind augustus een nieuwe steekproef met alleen kortverblijvende Polen getrokken. Als er een Poolse interviewer beschikbaar was in het gebied waar de respondent woonde werd het interview in het Pools afgenomen door de interviewer. Was er geen Poolse interviewer beschikbaar, dan werd gewerkt met de zogenaamde zelfinvullijst. De oorspronkelijke vragenlijst is omgezet naar een vragenlijst die door de respondent zelf kon worden ingevuld. Deze vragenlijst is naar het vertaalbureau verstuurd om ook de aanpassingen te vertalen in het Pools. Voor de autochtone interviewer is een introductietekst opgesteld en vertaald om zo aan de deur het doel van het onderzoek te kunnen uitleggen (zie bijlage 9). Ook de introductiebrief is aangepast en vertaald (zie bijlage 10). De respondent vulde de vragenlijst zelf in op de laptop, in bijzijn van de interviewer. De Polen uit de eerste steekproef die langer dan vijf jaar in Nederland zijn gevestigd ontvingen een brief waarin werd medegedeeld dat er geen interviewer meer langs zal komen (zie bijlage 11). De kortverblijvende Polen die nog bij Poolse interviewers uitstonden zijn gewoon benaderd (zie paragraaf 5.8). 9 Eerste en tweede steekproef Polen middelgrote kleine Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht gemeenten plaatsen Totaal Eerste steekproef kortverblijvenden langverblijvenden totaal Tweede steekproef totaal SING Veldkamp december 2010

18 14. Achterblijven grote steden Vanaf de start van het onderzoek is het veldwerk in de grote steden achtergebleven op de rest van het land. Dit gold zowel voor de uitzet als voor de respons. Een van de redenen voor de lagere uitzet van adressen was het beperkte aantal beschikbare interviewers in de grote steden. Vooral in de beginfase worden adressen zo veel mogelijk ingedeeld bij de postcode van de interviewer. De eerste interviews duren doorgaans wat langer en om een interviewer aan een onderzoek te binden, zorgen we er voor dat in ieder geval het reizen zo makkelijk mogelijk wordt gemaakt. Bovendien is de respons in de grote steden vaak lager en is het werk wat zwaarder; er wordt vaker niet open gedaan, interviewers voelen zich soms onveiliger en men ondervindt parkeerproblemen. Een aanzienlijk deel van de interviewers die zelf niet woonachtig zijn in de grote steden, willen daar dan ook niet werken. Vanaf het begin van het veldwerk is actief op zoek gegaan naar nieuwe interviewers in de G4. Om het veldwerk niet te veel achter te laten blijven is in april 2009 gedurende vier weken het veldwerk in de kleine gemeenten stil gelegd. Hierdoor is het wat bijgetrokken. In die periode zijn ook uitzendbureaukrachten ingezet in de grote steden, die in plaats van per geslaagd gesprek, per uur betaald werden. De betrokkenheid van deze interviewers bleek echter beperkt en het aantal gevoerde gesprekken was zeer laag. Hoewel de uitzet in de grote steden vanaf juni 2009 bijna gelijk liep met de uitzet in de andere gebieden bleef de respons achterlopen. Chinese respondenten Al vrij snel werd duidelijk dat de non-respons in de Chinese groep hoger was dan in de andere groepen. Er werd vooral vaak geweigerd met als reden geen tijd of geen interesse. Dit bleek niet beperkt te zijn tot een bepaalde regio of leeftijdsgroep. Er is contact gezocht met een aantal prominente leden van de Chinese gemeenschap en hen om advies gevraagd. Zij gaven unaniem aan dat er meer bekendheid gegeven diende te worden aan het onderzoek. Ook adviseerden zij zo veel mogelijk Chinese interviewers in te schakelen. Dit om zowel culturele als taalproblemen te ondervangen. Eind mei is daarom besloten naast de kortverblijvenden alle respondenten van 45 jaar en ouder door een Chinese interviewer te benaderen. Om het onderzoek bekender te maken onder de doelgroep zijn advertenties geplaatst in Chinese kranten en op Chinese internetsites en hebben we een interview gegeven op de Chinese radio. Naast meer bekendheid is via deze wegen ook de werving van Chinese interviewers voortgezet. Aanvulllingen steekproef Gedurende het veldwerk is de steekproef een aantal keer aangevuld met adressen die nog in huis waren, maar niet in de eerste steekproef waren gebruikt. Toen bleek dat de respons onder de Chinese groep achterbleef, de respons in de grote steden en in een later stadium ook de respons onder de Somaliërs lager was dan vooraf ingeschat, zijn extra adressen toegevoegd. In onderstaande tabel zijn de eerste en de tweede Poolse steekproef bij elkaar opgeteld. Van de eerste steekproef is zoals hiervoor beschreven een aanzienlijk deel niet benaderd. SING Veldkamp december 2010

19 Bruto steekproef inclusief aanvullingen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgrote gemeenten kleine plaatsen Totaal Iraniërs Irakezen Afghanen Somaliërs Chinezen Polen autochtone Nederlanders * Totaal * Van deze zijn 705 adressen uit de eerste steekproef teruggehaald, de uiteindelijke Poolse steekproef bestond uit adressen. Terugbelkaartje Omdat de respons achterbleef is half april 2009 een terugbelkaartje (zie bijlage 12) toegevoegd aan de introductiebrief aan de adressen in de grote steden. Op dit kaartje stonden een telefoonnummer en adres van Veldkamp. Het doel was dat respondenten hun telefoonnummer doorgaven zodat de interviewer contact met ze op kon nemen voor het maken van een afspraak. Er werd echter vooral gebruik gemaakt van het adres van Veldkamp om door te geven dat men niet mee wilde werken. Half mei is daarom gestopt met deze actie. Folder De reacties op de folders waren niet overwegend positief. Op de voorzijde van de folder staat een foto met enkele allochtone jongeren. We denken dat deze foto s ervoor hebben gezorgd dat niet iedereen zich aangesproken voelde door het onderzoek, met name onder autochtonen kwam dit weleens voor. De respons onder de autochtonen bleef achter bij de verwachting. Daarom is na enkele maanden in juni 2009 besloten de autochtone respondenten geen folder meer bij de introductiebrief te sturen. Het responsniveau bleef vanaf dat moment op een gelijk niveau en is aan het eind van de veldwerkperiode iets gestegen. Een verdere terugloop van de respons is dus uitgebleven, maar de respons is ook niet dramatisch gestegen na het weglaten van de folder. SING Veldkamp december 2010

20 16. 5 DE RESULTATEN VAN HET VELDWERK In dit hoofdstuk wordt per etnische groep het verloop van het veldwerk gepresenteerd. Daaraan voorafgaand gaan we in op de loop van het veldwerk in het algemeen. Onder gecorrigeerde respons verstaan wij de respons gecorrigeerd voor de oneigenlijke non-respons (dat is: adres is geen woonadres, respondent verhuisd, respondent woont niet zelfstandig en respondent overleden). In de tabellen is het absolute aantal oneigenlijke non-respons opgenomen, als responsbasis voor de berekening van het gecorrigeerde responspercentage is het aantal benaderbare personen als responsbasis gebruikt (= 100%). Van een beperkt aantal adressen hebben wij geen responsverantwoording teruggekregen. Deze adressen zijn wel uitgezet, maar we weten niet of deze adressen benaderd zijn en zo ja, hoe vaak de interviewer langs is geweest. Deze adressen zijn daarom buiten de tabellen gelaten. 5.1 Het veldwerk in het algemeen In totaal hebben respondenten meegewerkt aan het onderzoek. Dat is 89 minder dan de beoogde steekproefomvang. Het aantal gesprekken per week lag gedurende de gehele veldwerkperiode tussen de 100 en 150, met enkele uitschieters naar boven en beneden. In de kleine steden buiten de Randstad verliep het veldwerk relatief vlot, de grote steden bleven daarbij duidelijk achter. Wekelijks is het SCP op de hoogte gesteld van de voortgang van het veldwerk, en maandelijks is bij het SCP een bijeenkomst belegd om de tussentijdse resultaten van het onderzoek te bespreken. Zoals in hoofdstuk vier beschreven liep het veldwerk langzamer dan vooraf ingeschat. Dit had verschillende redenen: Doordat de opdracht voor uitvoering relatief laat is verstrekt (eind september 2008) kon pas vanaf dat moment definitief capaciteit op de veldwerkafdeling gereserveerd worden en de werving in volle gang worden ingezet. Na opdrachtverlening is alles op alles gezet om de begin november geplande pilot te realiseren. Dit is met vereende krachten in krap vier weken gelukt. Het veldwerk onder de groep respondenten die door autochtone interviewers benaderd zouden worden, is echter toch een maand later dan gepland van start gegaan. Deze vertraging is veroorzaakt omdat a) de steekproef later dan gepland werd aangeleverd, b) de geleverde steekproef niet compleet bleek te zijn, c) de vragenlijst pas in de loop van januari definitief gemaakt kon worden en d) de introductiefolder later dan afgesproken is aangeleverd waardoor de al geïnstrueerde interviewers niet direct aan de slag konden. Door het laat gereed komen van de vragenlijst, konden de vertalers niet op tijd aan de slag. Het werken met een geprogrammeerde vragenlijst brengt met zich mee dat het alleen zinvol is een definitieve vragenlijst te laten vertalen. SING Veldkamp december 2010

21 17. Vanaf het begin af aan zijn er echter wel voldoende autochtone interviewers geïnstrueerd en aan het werk gezet, maar de gemiddelde productie per interviewer is achtergebleven bij onze verwachtingen. De werving van de tweetalige interviewers is al in december 2008 gestart. Door het laat beschikbaar komen van de steekproef, konden wij degenen die zich in de eerste fase aangemeld hebben niet toezeggen dat er werk voor ze zou zijn. Daardoor heeft een deel van de nieuw geworven interviewers afgehaakt. De resultaten van de benaderingen van de tweetalige interviewers zijn met uitzondering van de Chinese interviewers tegengevallen. Bovendien heeft de begeleiding van de nieuwe interviewers meer tijd gevergd dan we op basis van onze ervaring met eerder onderzoek met tweetalige (Turkse en Marokkaanse) interviewers verwachtten. De pilot in de Poolse groep liep vertraging op omdat er in de aselect getrokken deelsteekproef te weinig adressen beschikbaar waren voor de Poolse interviewers die zich hadden aangemeld. De respons in de Chinese groep bleef achter bij die in de andere groepen. De inzet van tweetalige interviewers is daarom vergroot. Om toch tot een zo snel mogelijke afronding van het veldwerk te komen, is een aantal maatregelen genomen: Het project kreeg de absolute prioriteit op de centrale veldwerkafdeling. De voortgang van het veldwerk werd elke week besproken met de veldwerkafdeling. De Directeur Operations van TNS NIPO was bij dit overleg aanwezig. Het veldwerk is met volle kracht in de zomermaanden doorgegaan, er was geen sprake van een zomerstop. De tweetalige interviewers kregen meer begeleiding om te voorkomen dat zij stopten met de werkzaamheden. De werving in de grote steden is continu doorgegaan, er zijn uitzendbureaus ingeschakeld en waar mogelijk zijn interviewers ingezet die vanuit omliggende gemeenten naar de grote steden reisden. De steekproef is in de zomer van 2009 verrijkt met telefoonnummers. 42% van de adressen kon verrijkt worden. Vanaf dat moment kregen de tweetalige interviewers indien mogelijk de beschikking over het telefoonnummer zodat zij (ook) telefonisch een afspraak konden maken. In het geval van herbenaderingen kregen alle interviewers de beschikking over het telefoonnummer. De aanschrijving van de autochtone respondenten is aangepast, namelijk zonder folder die door het gebruik van het beeldmateriaal erg gericht is op de allochtone groepen. Omdat veel Polen in de kerstperiode voor een langere vakantie terug naar Polen gaan, is het veldwerk onder de Polen in die periode (op verzoek van het SCP) stilgelegd. 5.2 De totale steekproef In februari 2010 is het veldwerk afgesloten. Van de adressen uit de bruto steekproef zijn adressen niet uitgezet adressen zijn uitgezet bij de interviewers en hebben een introductiebrief ontvangen. Het aantal geslaagde interviews ligt op en het ongecorrigeer- SING Veldkamp december 2010

22 18. de responspercentage komt hiermee op 38%. Wanneer de oneigenlijke respons (geen woonadres, verhuisd, woont niet zelfstandig, overleden) wordt afgetrokken van het aantal benaderde adressen komt het gemiddelde gecorrigeerde responspercentage op 43%. Hierbij dient te worden vermeld dat de adressen die interviewers niet meer konden benaderen voor het einde van het veldwerk en adressen waarover geen informatie van de interviewer bekend is tot de eigenlijke non-respons worden gerekend. Deze personen is wel een brief gestuurd, maar het is onbekend wat de interviewers met het adres gedaan hebben. Hierover is geen terugkoppeling via het veldwerkverslag geweest. Met name deze tweede categorie is erg groot. Na de weigeringen is dit de belangrijkste vorm van non-respons. De reden dat deze adressen hier tot de nonrespons gerekend zijn, is dat dit waarschijnlijk met name adressen betreft, die wat ongunstiger gelegen zijn (verder weg van het huisadres van de interviewer of in de slechtere buurten). Het rekenen van deze categorieën tot de non-respons heeft deze sterk negatief beïnvloed. Wanneer deze adressen buiten de tabellen worden gelaten stijgt het gecorrigeerde responspercentage naar 53%. 11 Respons in de totale groep Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd adres geen woonadres respondent verhuisd woont niet zelfstandig respondent overleden aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De respons lag in alle grote steden beneden het gemiddelde. Utrecht heeft het hoogste percentage weigeringen, in Den Haag hebben de meeste verhuizingen plaatsgevonden. Het aantal onbereikbare adressen (niet thuis en onbereikbaar) ligt op 11% en dat is in vergelijking met andere onderzoeken redelijk laag. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ligt het percentage onbereikbaar hoger dan in de rest van het land. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

23 De Iraanse groep De ongecorrigeerde respons bij de Iraanse groep ligt op 40%. Het gecorrigeerde responspercentage is 44% en ligt daarmee net iets boven de gemiddelde respons. 12 Respons onder Iraniërs Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De respons onder de Iraanse respondenten in Amsterdam en Rotterdam ligt veel lager dan in de rest van het land. Men is daar vaker niet thuis (of doet de deur niet open) en in Rotterdam wordt vaker geweigerd. In het SING2009-onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen kortverblijvenden (minder dan vijf jaar ingeschreven bij het GBA) en langverblijvenden. Dit onderscheid werd vanzelfsprekend niet gemaakt bij de autochtone groep. De kortverblijvenden zijn zo veel mogelijk benaderd door interviewers met dezelfde herkomst om zo eventuele taal- en culturele problemen te kunnen ondervangen. In kleinere plaatsen waren niet altijd tweetalige interviewers beschikbaar dus daar zijn de kortverblijvende respondenten door autochtone interviewers ondervraagd. Navolgend de respons voor de twee subgroepen in de Iraanse steekproef. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

24 Respons onder Iraanse kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Respons onder Iraanse langverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De respons onder de kortverblijvende Iraniërs ligt op 41% en bij de Iraanse langverblijvenden ligt de respons op 45%. Het aantal weigeringen ligt bij langverblijvenden hoger dan bij kortverblijvenden. 5.4 De Irakese groep De Irakese groep heeft een responspercentage van 48% behaald en ligt hiermee iets boven het gemiddelde van 43%. Ook bij de Irakese groep is de respons in Amsterdam en vooral in Rotterdam lager dan in de overige plaatsen. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

25 Respons onder Irakezen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Bij de Irakese groep gaat het in totaal om 235 benaderde kortverblijvenden, dus de absolute aantallen respondenten vooral in de grote steden zijn laag. 16 Respons onder Irakese kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Onder langverblijvenden ligt de respons in Amsterdam en Rotterdam veel lager dan in de overige gemeenten. In Den Haag valt op dat de oneigenlijke non-respons erg hoog ligt, op 18%. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

26 Respons onder Irakese langverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Bij de Irakezen ligt de respons hoger bij de kortverblijvenden dan bij de langverblijvenden. Vooral het percentage weigeraars is hoger onder de langverblijvenden. 5.5 De Afghaanse groep De respons in de Afghaanse groep ligt op 49% en is daarmee het hoogste responspercentage van alle groepen. Vooral in de kleine plaatsen, de middelgrote gemeenten en in Den Haag is de respons hoog. Bij de overige plaatsen ligt de respons juist beneden het gemiddelde. 18 Respons onder Afghanen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

27 23. De respons onder de Afghaanse respondenten die minder dan vijf jaar in Nederland staan ingeschreven ligt op 42%. Het aandeel kortverblijvenden in de Afghaanse steekproef is echter laag, het gaat om 111 benaderde adressen. De oneigenlijke non-respons ligt op slechts 4%. 19 Respons onder Afghaanse kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % N= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Ook bij de Afghaanse langverblijvenden ligt de oneigenlijke non-respons onder het gemiddelde, op 8%. Ter vergelijking, bij de totale groep respondenten ligt de oneigenlijke respons op 12%. 20 Respons onder Afghaanse langverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Bij de Afghanen geldt dat het responspercentage onder kortverblijvenden lager is dan onder langverblijvenden. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

28 De Somalische groep De respons in de Somalische groep ligt op 38%. De respons in Den Haag is beter dan in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht en dit geldt voor alle vluchtelingengroepen. 21 Respons onder Somaliërs Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Ook in de Somalische groep is een onderscheid gemaakt tussen kortverblijvenden en langverblijvenden. Het aandeel langverblijvenden in deze groep is 19%. 22 Respons onder Somalische kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Bij de Somalische langverblijvenden ligt de respons weer wat hoger dan bij de kortverblijvenden. Bij de kortverblijvenden is het aandeel adressen waar geen informatie beschikbaar van is hoger dan bij de langverblijvenden. 23 Respons onder Somalische langverblijvenden 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

29 25. Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De Chinese groep Het gemiddelde responspercentage in de Chinese groep is 38% en ligt dus maar iets lager dan het gemiddelde responspercentage van de totale groep (43%). Bij de Chinese groep is vooraf geen streef- en/of gegarandeerd responspercentage afgegeven. Het responspercentage onder Chinezen ligt even laag als het responspercentage onder de Somalische respondenten en is het laagste van alle groepen. 24 Respons onder Chinezen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Bij de kortverblijvenden ligt het responspercentage op 48% en bij de langverblijvenden op 36%. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

30 Respons onder Chinese kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Respons onder Chinese langverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De respons in de Chinese groep bleef vooral in het begin van het veldwerk achter op de respons in de andere groepen. Dit heeft er toe geleid dat aanzienlijk meer Chinese adressen door tweetalige interviewers zijn benaderd. 40% van de Chinese adressen is door Chinese interviewers benaderd, bij de vluchtelingengroepen lag dit percentage op gemiddeld 6%. Chinezen die korter dan vijf jaar in Nederland stonden ingeschreven en/of ouder waren dan 45 jaar zijn in principe door Chinese interviewers benaderd. In onderstaande tabellen staan de resultaten weergegeven. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

31 Respons in de Chinese groep, met Chinese interviewers Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Respons in de Chinese groep, met autochtone interviewers Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De respons onder de Chinese interviewers ligt op 53%, de respons onder de autochtone interviewers op 29%. De afwijkende opzet in de Chinese groep lijkt dus een positief effect op de respons te hebben. Vooral het aantal weigeringen ligt hoger bij de autochtone interviewers en vanzelfsprekend het percentage taalproblemen; bij de tweetalige interviewers ligt dat op 1%, bij de autochtone interviewers op 7%. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

32 De Poolse groep De respons in de Poolse groep ligt op 42%. Na enkele maanden zijn alleen nog kortverblijvende Polen ondervraagd en is de opzet gewijzigd (zie paragraaf 4.3). 29 Respons onder Polen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Respons onder Poolse kortverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

33 Respons onder Poolse langverblijvenden Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Zoals beschreven in paragraaf 4.3 is de opzet in het Poolse deelonderzoek gewijzigd. Er is een nieuwe steekproef getrokken met alleen nog kortverblijvende Polen en deze zijn als er geen Poolse interviewers beschikbaar waren door autochtone interviewers met behulp van een zelfinvulvragenlijst ondervraagd. In de onderstaande tabellen staan de resultaten weergegeven. 32 Respons in de Poolse groep, Poolse interviewers Amsterdam Rotterdam Den Haag middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews Het responspercentage onder de Poolse interviewers ligt op 54%. In Amsterdam ligt het responspercentage op 44%. Dit lagere percentage wordt vooral veroorzaakt door dat relatief veel respondenten niet thuis waren. Omdat er in de stad Utrecht geen Poolse interviewer beschikbaar was, zijn daar geen adressen benaderd door Poolse interviewers. Wel is een aantal adressen van kortverblijvende Polen in Utrecht benaderd door autochtone interviewers. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

34 30. Uit de eerste steekproef zijn 379 geslaagde gesprekken behaald, 244 door autochtone interviewers en 135 door Poolse interviewers. De oneigenlijke respons in deze steekproef bedraagt 14% en het gecorrigeerde responspercentage ligt op 48%. Dit zijn echter vertekende cijfers aangezien voortijdig is gestopt met de benadering van deze adressen. In totaal zijn 782 adressen uit de eerste steekproef benaderd. De ervaring leert dat naarmate het veldwerk vordert het responspercentage doorgaans zakt (meer weigeringen, vaker niet thuis etc.). In onderstaande tabel staat de respons van de autochtone interviewers weergegeven in de tweede steekproef, toen de zelfinvulvragenlijst gebruikt kon worden. De gecorrigeerde respons ligt op 39%; een stuk lager dan bij de Poolse interviewers. 33 De repons onder de Polen bij de zelfinvulprocedure, autochtone interviewers Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen minimaal 6x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews De autochtone groep In het SING2009 zijn ook interviews gehouden met een autochtone controlegroep. De respons bij deze groep ligt op 46%. 1 In de laatste fase van het veldwerk is een groot aantal adressen uitgezet. Deze respondenten hebben wel een brief ontvangen, maar er is geen responsinformatie bekend. Navraag bij de interviewers wees uit dat deze adressen niet zijn benaderd. 2 Het responspercentage waarbij de adressen die wel een brief hebben ontvangen, maar niet door een interviewer zijn benaderd, buiten beschouwing worden gelaten. SING Veldkamp december 2010

35 Respons onder de autochtonen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht middelgroot kleine plaats Totaal n= % n= % n= % n= % n= % n= % n= % bruto benaderd min: oneigenlijke non-respons aantal benaderbare personen weigeringen x niet thuis onbereikbaar taalprobleem ziek/psychisch niet in staat geen informatie* geslaagde interviews aantal benaderde personen geslaagde interviews* De benadering door tweetalige interviewers In deze paragraaf worden de resultaten van de tweetalige interviewers samengevat. In totaal hebben de tweetalige interviewers interviews afgenomen. Een enkele keer heeft een tweetalige interviewer een interview met een respondent uit de autochtone groep of uit een andere groep gevoerd. Een aantal adressen van kortverblijvende respondenten lag zo verspreid door het land dat deze niet door tweetalige interviewers benaderd konden worden. Er waren in dat gebied niet voldoende adressen beschikbaar. Deze respondenten zijn door autochtone interviewers benaderd. Er zijn gesprekken gevoerd door tweetalige interviewers met respondenten uit de eigen groep. In de laatste fase van het onderzoek hebben enkele Irakese interviewers Iraanse adressen benaderd. De interviewers gaven aan dat dit mogelijk was omdat de talen erg veel op elkaar lijken en men geen culturele problemen verwachtte. De responspercentages staan in navolgend overzicht, waarin de oneigenlijke non-respons en de adressen waarvan de responsinformatie ontbreekt buiten beschouwing zijn gelaten. 35 Benaderingen en respons bij tweetalige interviewers kortverblijvenden langverblijvenden totaal bruto n= % bruto n= % bruto n= % Interviewers Iraanse interviewers Irakese interviewers Afghaanse interviewers Somalische interviewers Chinese interviewers Poolse interviewers autochtone interviewers De respons van de tweetalige interviewers is hoger dan van de autochtone interviewers. Het inzetten van tweetalige interviewers lijkt dus voor de respons nuttig te zijn geweest. Echter, een aantal interviewers van Iraanse en Irakese komaf gaf aan dat dezelfde achtergrond ook een SING Veldkamp december 2010

36 32. nadeel kon zijn als de respondent uit een andere clan of etnische groep afkomstig was. Daarnaast is de effectiviteit (het aantal benaderde adressen) met name in de vluchtelingengroepen erg laag in verhouding tot de moeite van het werven, instrueren en begeleiden van deze interviewers De herbenaderingen Om een hogere respons te krijgen is gedurende het veldwerk aan de interviewers gevraagd de adressen waar mogelijk vaker dan zes keer te benaderen. Daarnaast zijn bepaalde adressen herbenaderd. Respondenten die in eerste instantie hadden geweigerd omdat ze geen interesse/geen tijd hadden, gedurende een langere periode niet aanwezig waren of herhaaldelijk niet thuis waren, zijn opnieuw benaderd. Deze personen kregen een tweede introductiebrief (zij bijlage 13) en werden bezocht door een andere interviewer. Het aantal non-responsadressen dat voor herbenadering in aanmerking kwam lag op adressen. Het uitzetten van deze adressen gebeurde in een later stadium van het onderzoek, vanaf begin september. In navolgend overzicht staat weergegeven hoeveel adressen zijn herbenaderd en welk percentage daarvan een geslaagd gesprek heeft opgeleverd. 36 Herbenaderde adressen bruto respons % Iraanse interviewers Irakese interviewers Afghaanse interviewers Somalische interviewers Chinese interviewers Poolse interviewers autochtone interviewers Totaal Gemiddeld leverde een herbenadering in 14% van de gevallen een geslaagd interview op. Dit is veel lager dan de respons onder eerste benaderingen. Maar de adressen die herbenaderd worden, zijn vaak de moeilijke doelgroepen, waarbij elk geslaagd interview er één is Gespreksduur Gemiddeld nam de kale gesprekstijd van een interview 56 minuten in beslag. De autochtone gemiddelde gespreksduur ligt op 40 minuten; bij deze groep is ook een kortere vragenlijst afgenomen. Ook de Chinese respondenten konden een aantal vragen overslaan, bijvoorbeeld over het geloof. Bij de Irakezen en Polen ligt de gespreksduur hoger dan gemiddeld. Opvallend is dat in de Iraanse, Afghaanse en Chinese groepen de gesprekken onder kortverblijvenden gemiddeld minder lang duurden dan onder de langverblijvenden uit die groepen. SING Veldkamp december 2010

37 Gemiddelde gespreksduur in minuten kortverblijvenden langverblijvenden totaal Iraniërs Irakezen Afghanen Somaliërs Chinezen Polen autochtonen totaal Tot slot Aan het einde van de vragenlijst dienden de interviewers nog een aantal vragen over het gesprek in te vullen. Volgens de interviewers heeft 75% van de ondervraagden de vragen goed begrepen, 19% heeft de vragen redelijk begrepen, 6% heeft de vragen matig begrepen en bij 1% van de gesprekken gaf de interviewer aan dat de respondent de vragen slecht heeft begrepen. In veruit de meeste gevallen was de interviewer alleen met de respondent tijdens het interview (72%). Bij 21% van de gesprekken was er een ander bij, maar had dit geen invloed op de antwoorden. 6% van de interviews werd gevoerd met andere(n) erbij die wel wat invloed op de antwoorden hadden en bij 53 gesprekken (0,8%) was er een andere persoon bij die veel invloed op de antwoorden had. SING Veldkamp december 2010

38 34. 6 DE VERWERKING EN HET DATABESTAND De data zoals voortkomende uit de geprogrammeerde vragenlijst zijn omgezet in een SPSSbestand. De vraag- en antwoordlabels zijn deels aangeleverd door het SCP, deels door Veldkamp vastgesteld. Bij het aanmaken van het bestand is gecontroleerd op waardebereik en interne consistentie. Waarnemingen met te veel ontbrekende informatie zijn uit het bestand verwijderd. De open vragen naar de beroepen en de bedrijven waar men werkzaam is of is geweest zijn gecodeerd volgens de CBS-classificering. De door het CBS opgeleverde steekproefvariabelen zijn aan het databestand gekoppeld. Half februari 2010 is het totale bestand opgeleverd aan het SCP. Eerder was al een keer een voorlopig bestand geleverd zodat het SCP en het CBS vertrouwd konden raken met het bestand. In de vragenlijst zijn de gehanteerde variable labels en value labels toegevoegd (zie bijlage 2). SING Veldkamp december 2010

39 Bijlagen

40 Bijlage 1 Steekproefopzet

41 herk gemcode aantal 15+ inwoners verdeling bruto responsbruto respons nodig op basis vextra 20% factor respons BENODIGD AFGHANEN sim2006 spva-2003 respons BRUTO STEEKPROEF utrecht ,33% 23 61% ,0 46 amsterdam ,63% 66 48% ,5 166 den haag ,59% 36 36% ,3 120 rotterdam ,75% 38 51% ,4 88 rest ,70% % , totaal % , SOMALIERS utrecht ,24% 22 66% ,8 41 amsterdam ,27% 53 23% ,2 275 den haag ,54% 55 25% ,8 266 rotterdam ,60% 66 36% ,3 220 rest ,34% % , totaal % , AUTOCHTONE NEDERLANDERS utrecht ,60% 16 75% ,6 26 amsterdam ,10% 31 56% ,1 66 den haag ,01% 20 38% ,2 64 rotterdam ,53% 25 45% ,7 68 rest ,75% % , totaal % , IRANIERS utrecht ,46% 25 53% ,3 56 amsterdam ,31% 83 36% ,3 277 den haag ,24% 52 27% ,4 233 rotterdam ,14% 61 40% ,0 184 rest ,85% % , totaal % , IRAKEZEN utrecht ,39% 24 63% ,9 46 amsterdam ,61% 56 37% ,2 182 den haag ,53% 55 29% ,1 229 rotterdam ,01% 40 36% ,3 134 rest ,45% % , totaal % , CHINEZEN utrecht ,13% 31 3,5 110 amsterdam ,37% 84 4,0 335 den haag ,42% 74 4,0 297 rotterdam ,08% 111 4,0 443 rest ,01% 700 3, totaal , POLEN utrecht ,84% 18 3,5 64 amsterdam ,47% 55 4,0 219 den haag ,33% 63 4,0 253 rotterdam ,41% 44 4,0 176 rest ,95% 819 3, totaal ,5 3500

42 Bijlage 2 Vragenlijst

43 VRAAG 9035 ENQ.: Controleer alvorens u verder gaat of u het de juiste respondent heeft opgestart.(ongeacht de uiteindelijke respons). Deze vragenlijst betreft: - naam: <?> - straat en huisnummer: <?> - plaats: <?> Klopt dit? 1 ja, deze respondent is benaderd 2 nee, HEB VERKEERDE RESPONDENT OPGESTART VRAAG 9040 INDIEN [ fout = 1 ] ENQ.: HET IS UITERMATE BELANGRIJK DAT DE JUISTE RESPONDENT IS OPGESTART. Indien verkeerde respondent opgestart: Ga uit deze vragenlijst! Ga naar [ACTIE] vervolgens [Non-respons] en kies voor nonrespons-code 'NIET THUIS". Op deze manier kunt u deze respondent later opnieuw opstarten om de responsvragenlijst in te vullen voor de juiste respondent. VRAAG 10 Vr. 10 Fijn dat u meedoet met dit onderzoek. Niemand weet dat u aan dit onderzoek meedoet. Uw naam komt niet bij de antwoorden te staan. U kunt dus gewoon zeggen wat u denkt. En er zijn ook geen goede of foute antwoorden. 9 doorgaan VRAAG 50 Vr. 50 Ik stel u eerst wat vragen over u en uw gezin. In welk land bent u geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: VRAAG 60 Vr. 60 In welk land is uw vader geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: V Veldkamp Amsterdam 1

44 VRAAG 70 Vr. 70 In welk land is uw moeder geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: INDIEN [ Q50, 9 & Q60, 9 & Q70, 9 ] GA DOOR MET VRAAG 3380 VRAAG 80 Vr. 80 ENQ.: vul het geslacht van de respondent in, dit hoeft u niet te vragen 1 man 2 vrouw VRAAG 90 Vr. 90 Hoe oud bent u? FORMULIER VRAAG 100 Vr. 100 Bent u getrouwd, gescheiden, weduwe/weduwnaar of nooit getrouwd geweest? (ENQ.: het gaat hier om de burgelijke staat van de respondent) 1 getrouwd\geregistreerd partnerschap 2 gescheiden 3 <?> 4 nooit getrouwd geweest VRAAG 110 FORMULIER Vr. 110 Hoeveel personen wonen er in uw huis, u moet uzelf meetellen? Het gaat hier alleen om personen die hier in huis wonen. (ENQ.: - Het gaat om mensen die een GEZAMENLIJK HUISHOUDEN voeren. Als er nog andere mensen in hetzelfde huis wonen, zoals bij studentenhuizen, dan deze hier niet tellen maar bij het blok over de woonsituatie vermelden. - Indien respondent alleen woont: gebruik de button.) VRAAG 120 Vr. 120 Woont u samen met <een echtgenoot/partner>? (ENQ.: stel vast of de partner in HUIS woont.) INDIEN [ Q110 > 1 ] 1 ja, getrouwd\geregistreerd partnerschap, partner is in huis 2 ja, woont samen (niet-gehuwd) 3 nee, wel getrouwd\geregistreerd partnerschap maar NIET samenwonend met partner 4 nee, niet getrouwd of samenwonend VRAAG 130 Vr. 130 Wat is uw positie in dit huishouden? INDIEN [ Q110 > 1 ] 1 mannelijk\vrouwelijk hoofd huishouden 2 inwonend kind 3 anders nl.: V Veldkamp Amsterdam 2

45 VRAAG 140 Vr. 140 Hoe is uw huishouden samengesteld? (ENQ.: meerdere antwoorden mogelijk) MEERVOUDIG INDIEN [ Q130, 2 ] 1 vader 2 moeder 3 broer(s) 4 zus(sen) 5 andere gezinsleden VRAAG 150 Vr. 150 Heeft u een partner? (ENQ.: een vriend of verkering ook meerekenen) INDIEN [ Q110 = 1 \ Q120, 4 ] VRAAG ja, ik heb een partner 2 nee INDIEN [ Q120, 3 \ Q150, 1 ] TOON NIET DE ANTWOORDCATEGORIEN DIE GEGEVEN ZIJN IN Q160 Vr. 170 Woont uw partner in Nederland, in <land van herkomst> of in aan ander land? 1 Nederland 2 <land van herkomst> 3 ander land VRAAG 180 Vr. 180 Bent u van plan uw partner te laten overkomen naar Nederland? INDIEN [ Q170, 2, 3 ] VRAAG ja, mee bezig 2 ja, wel van plan, maar (nog) niet mee bezig 3 nee, niet van plan 4 is niet mogelijk Vr. 190 Op welke termijn denkt u dat uw partner bij u in Nederland zal wonen? 1 binnen enkele maanden 2 binnen een half jaar 3 binnen een jaar 4 over meer dan een jaar 9 weet niet INDIEN [ Q150, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 250 VRAAG 200 Vr. 200 (ENQ.: het woord 'partner' eventueel vervangen door man\vrouw.) In welk jaar bent u <getrouwd/gaan samenwonen> met uw huidige partner? INDIEN [ Q180, 1, 2 ] FORMULIER INDIEN [ Q120, 1, 2, 3 ] VRAAG 210 Vr. 210 Hoe oud is uw partner? FORMULIER V Veldkamp Amsterdam 3

46 VRAAG 220 Vr. 220 In welk land is uw partner geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: VRAAG 230 Vr. 230 In welk land is de vader van uw partner geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: VRAAG 240 Vr. 240 In welk land is de moeder van uw partner geboren? 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: VRAAG 250 Vr. 250 Heeft u kinderen? Hiermee bedoelen we ook kinderen die niet in dit huis wonen. (ENQ.: respondent bepaalt zelf of ook stief- adoptie- en\of pleegkinderen worden bedoeld.) 1 ja, ik heb kinderen 2 nee GA DOOR MET VRAAG 360 VRAAG 260 Vr. 260 Hoeveel kinderen heeft u? (ENQ.: Ook kinderen die niet in dit huis wonen) INDIEN [ Q250, 1 & Q110 = 1 ] GA DOOR MET VRAAG 280 VRAAG 270 Vr. 270 Hoeveel van uw kinderen wonen hier in dit huis? FORMULIER INDIEN [ Q250, 1 ] FORMULIER INDIEN [ Q250, 1 & Q110 > 1 ] V Veldkamp Amsterdam 4

47 VRAAG 280 INDIEN [ # Q40, 8 & Q260 > Q270 \ ( Q110 = 1 & Q250, 1) ] Vr. 280 Waar wonen de kinderen die niet bij u in huis wonen? In Nederland, in <land van herkomst> of in een ander land? VRAAG al mijn kinderen wonen in Nederland 2 mijn kinderen wonen in Nederland en in <land van herkomst> 3 al mijn kinderen wonen in <land van herkomst> 4 al mijn kinderen wonen in een ander land 5 zowel in Nederland als in een ander land Vr. 290 Bent u van plan uw kind\kinderen te laten overkomen naar Nederland? VRAAG ja, mee bezig 2 ja, wel van plan, maar (nog) niet mee bezig 3 nee, niet van plan 4 is niet mogelijk INDIEN [ Q280, 2, 3, 4, 5 ] Vr. 300 Op welke termijn denkt u dat uw kind\kinderen bij u in Nederland wonen? 1 binnen enkele maanden 2 binnen een half jaar 3 binnen een jaar 4 over meer dan een jaar 9 weet niet INDIEN [ Q270 = 0 ] GA DOOR MET VRAAG 360 VRAAG 320 Vr. 320 Ik ga u nu vragen stellen over uw kinderen die in uw huis wonen. VRAAG doorgaan INDIEN [ Q290, 1, 2 ] INDIEN [ Q310, 1 ] Vr. 330 Is <het eerste/tweede/etc.> kind dat nog thuis woont een jongen of een meisje? 1 jongen 2 meisje VRAAG 340 Vr. 340 Hoe oud is <het eerste/tweede/etc.> kind? VRAAG 350 Vr. 350 In welk land is <het eerste/tweede/etc.> kind geboren? FORMULIER INDIEN [ Q310, 1 ] INDIEN [ Q310, 1 ] 1 Afghanistan 2 Irak 3 Iran 4 Somalië 5 Polen 6 China 7 Hongkong 8 Nederland 9 ander land, nl: V Veldkamp Amsterdam 5

48 VRAAG 370 FORMULIER Vr. 370 "Wonen er nog andere personen hier in huis die tot uw huishouden behoren <,dus anderen dan uw partner/kinderen/ouders/broers of zusters> en zo ja: hoeveel andere personen (ENQ.: let op! het gaat hier om andere mensen dan partner en kinderen waar de respondent een gezamenlijk huishouden mee voert.personen uit studentenhuis tellen niet mee) Zo ja: hoeveel andere personen? INDIEN [ Q370, 0 ] GA DOOR MET VRAAG 400 VRAAG 390 Vr. 390 Wat is de <eerste/tweede/etc.> andere persoon van u? INDIEN [ Q380, 1 ] 1 vader 2 moeder 3 schoonvader\schoonmoeder 4 broer\zus 5 grootvader\moeder 6 neef\nicht 7 andere familie 8 kleinkind 9 kind van partner\stiefzoon\stiefdochter 10 vriend\kennis 11 anders, nl.: 12 geen informatie INDIEN [ Q50, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 680 VRAAG 410 FORMULIER Vr. 410 Nu wil ik het graag hebben over uw komst naar Nederland. Wanneer heeft u <land van herkomst> verlaten? In welk jaar was dat? VRAAG 420 Vr. 420 Waarom heeft u <land van herkomst> verlaten? (ENQ.: het gaat om de belangrijkste reden.) Als respondent asiel zegt dan doorvragen naar de eerste vijf antwoordmogelijkheden.) 1 politieke redenen 2 oorlog in <land van herkomst> 3 om dienstplicht in <land van herkomst> te ontlopen 4 religieuze vervolging 5 op uitnodiging Nederlandse regering 6 met het gezin meegekomen (als kind) 7 huwelijk, gezinsvorming (om hier met partner voor het eerst te trouwen \ samen te gaan leven) 8 gezinshereniging (met ouders of partner die al in Nederland wonen) 9 hongersnood 10 om te werken\geld te verdienen in Nederland 11 armoede\werkloosheid in <land van herkomst> 12 om te studeren 13 medische redenen 14 anders, nl.: VRAAG 430 Vr. 430 Bent u toen direct naar Nederland gekomen of heeft u een periode van minimaal 3 maanden in een ander land gewoond? 1 direct naar Nederland gekomen 2 eerst in ander(e) land(en) gewoond \ verbleven V Veldkamp Amsterdam 6

49 VRAAG 440 FORMULIER INDIEN [ Q430, 2 ] Vr. 440 Wanneer bent u voor het eerst in Nederland komen wonen? In welk jaar was dat? VRAAG 450 Vr. 450 Toen u in Nederland aankwam, hoe woonde u toen? Was dat: (ENQ.: lees de antwoorden op) 1 in een opvangcentrum (zoals aanmeldcentrum (AC),onderzoeks- en opvangcentrum (OC), asielzoekerscentrum (AZC)\aanvullende opvang (AVO), COA- of (ex-)roa-woning) 2 eigen woonruimte (eigen huis\in een pension\logement\kamer) 3 ging bij partner wonen 4 ging bij bij familie\vrienden wonen 5 anders, nl.: INDIEN [ Q40, 5 ] GA DOOR MET VRAAG 490 VRAAG 460 Vr. 460 Heeft u ooit in een opvangcentrum gewoond? INDIEN [ Q450, 2 TO 5 ] 1 ja 2 nee VRAAG 470 Vr. 470 In hoeveel verschillende opvangcentra heeft u gewoond? FORMULIER INDIEN [ Q450, 1 \ Q460, 1 ] VRAAG 480 Vr. 480 Hoelang heeft u bij elkaar in <land van herkomst> gewoond? VRAAG 490 Vr. 490 Heeft u eerder een periode langer dan 3 maanden in Nederland gewoond? VRAAG ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG 530 FORMULIER INDIEN [ Q450, 1 \ Q460, 1 ] TOON HELPSCHERM INDIEN [ Q40, 5 ] FORMULIER INDIEN [ Q490, 1 ] Vr. 500 Hoe vaak heeft u een periode in Nederland gewoond? (ENQ: alleen periodes langer dan 3 maanden meetellen. Laat een schatting maken indien respondent het niet precies weet). VRAAG 510 Vr. 510 Hoe lang bent u de <eerste/tweede/etc.> keer in Nederland geweest? FORMULIER INDIEN [ Q500 > aant490 ] TOON HELPSCHERM VRAAG 520 Vr. 520 In welk jaar bent u de <eerste/tweede/etc.> keer gekomen? FORMULIER INDIEN [ Q500 > aant490 ] V Veldkamp Amsterdam 7

50 VRAAG 530 Vr. 530 Heeft u in andere Westeuropese landen weleens een periode langer dan 3 maanden gewoond? INDIEN [ Q40, 5 ] VRAAG ja 2 nee Vr. 540 En uw partner? Waarom is uw partner in Nederland komen wonen? Wat was zijn of haar belangrijkste reden? INDIEN [ Q220, 1 TO 7, 9 & ( Q120, 1, 2 \ Q170, 1) ] 1 politieke redenen (politiek actief zijn tegen het regime) 2 oorlog in <land van herkomst> 3 om dienstplicht in <land van herkomst> te ontduiken 4 religieuze vervolging 5 op uitnodiging Nederlandse regering 6 met het gezin meegekomen (als kind) 7 huwelijk, gezinsvorming (om hier met respondent te trouwen \ samen te gaan leven) 8 gezinshereniging (met ouders of partner die al in Nederland wonen) 9 hongersnood 10 om te werken\geld te verdienen in Nederland 11 armoede\werkloosheid in <land van herkomst> 12 om te studeren 13 medische redenen 14 anders, nl.: VRAAG 550 FORMULIER INDIEN [ Q220, 1 TO 7, 9 & ( Q120, 1, 2 \ Q170, 1) ] Vr. 550 In welk jaar is uw partner voor het eerst in Nederland komen wonen? (ENQ: gebruik BUTTON als partner tegelijk met respondent naar Nederland is gekomen) INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 680 VRAAG 560 Vr. 560 Mensen die in Nederland wonen, hebben niet altijd de Nederlandse nationaliteit. Welke nationaliteit heeft u? Alleen de Nederlandse, de Nederlandse èn de <land van herkomst> nationaliteit of alleen de <land van herkomst> nationaliteit? (ENQ: vraag eventueel door van welke landen respondent een paspoort of identiteitskaart heeft) 1 alleen Nederlandse 2 Nederlandse en <land van herkomst> 3 alleen <land van herkomst> 4 anders\andere combinatie, nl.: VRAAG 570 Vr. 570 Sinds wanneer heeft u de Nederlandse nationaliteit? FORMULIER INDIEN [ Q560, 1, 2 ] V Veldkamp Amsterdam 8

51 INDIEN [ Q570 = 1 ] GA DOOR MET VRAAG 680 VRAAG 580 Vr. 580 Waarom heeft u gekozen voor de Nederlandse nationaliteit? Het gaat om uw belangrijkste reden. (ENQ.: niet voorlezen) INDIEN [ Q570 > 1 ] 1 omdat ik me Nederlander voel\ik hoor erbij 2 vanwege werk\sociale zekerheid 3 omdat ik dan in Nederland kan stemmen 4 was noodzakelijk, ik had geen (andere) papieren 5 ik heb niet gekozen\dat ging vanzelf 6 omdat ik in Nederland woon\hoor erbij 7 vanwege kinderen, mijn kinderen krijgen Nederlandse nationaliteit 9 via ouders\door ouders geregeld 8 anders, nl.: VRAAG 590 Vr. 590 Bent u van plan de Nederlandse nationaliteit aan te nemen? INDIEN [ Q560, 3, 4 ] VRAAG ja 2 nee Vr. 600 Waarom wilt u de Nederlandse nationaliteit aannemen? (ENQ: toonkaart 1 NATIONALITEIT-I, het gaat om de belangrijkste reden) VRAAG omdat ik me Nederlander voel 2 gemakkelijker bij reizen 3 vanwege werk\sociale zekerheid 4 omdat ik dan in Nederland kan stemmen 6 omdat ik in Nederland woon\ik hoor erbij 7 vanwege kinderen, mijn kinderen krijgen\hebben Nederlandse nationaliteit 8 anders, nl.: Vr. 610 Waarom wilt u de Nederlandse nationaliteit NIET aannemen? (ENQ: toonkaart 2 NATIONALITEIT-II, het gaat om de belangrijkste reden) INDIEN [ Q590, 1 ] INDIEN [ Q590, 2 ] 1 omdat ik me geen Nederlander voel 2 dan raak ik mijn huidige nationaliteit kwijt 3 omdat ik ooit terug wil keren naar <land van herkomst> 4 omdat ik de rechten en plichten aan <land van herkomst> nog wil behouden 5 al mijn familieleden hebben nationaliteit van <land van herkomst> 7 geen behoefte aan\geen interesse in 8 anders, nl.: V Veldkamp Amsterdam 9

52 VRAAG 620 Vr. 620 Welke papieren heeft u om in Nederland te verblijven? INDIEN [ Q560, 3, 4 ] 1 verblijfsvergunning voor bepaalde tijd regulier (type I) 2 verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd regulier (type II) 3 verblijfsvergunning voor bepaalde tijd asiel (type III) 4 verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd asiel (type IV) 5 verblijfskaart voor gemeenschapsonderdaan (type EU\EER) 6 w-document 7 vergunning tot vestiging (A-document) 8 toelating als vluchteling (B-document) 9 vergunning tot verblijf voor onbepaald duur (C-document) 10 vergunning tot verblijf (D-document) 11 verblijfskaart voor Gemeenschaps-onderdanen (E-document) 12 voorwaardelijke vergunning tot verblijf (F1\F2\F3-document) 13 machtiging voor voorlopig verblijf (MVV) 14 in procedure GA DOOR MET VRAAG geen geldige papieren GA DOOR MET VRAAG anders nl.: 17 weet niet VRAAG 630 INDIEN [ Q620, 17 ] Vr. 630 Als we kijken naar de papieren die u heeft om in Nederland te verblijven, heeft u dan een vergunning voor bepaalde of voor onbepaalde tijd? (ENQ.: - Een vergunning voor bepaalde tijd betekent dat u hier tijdelijk mag blijven en dat u over een bepaalde tijd weer opnieuw een vergunning moet aanvragen. - Een voorgunning voor onbepaalde tijd betekent dat u hier voor altijd mag blijven.) VRAAG voor onbepaalde tijd (dwz mensen mogen hier permanent, voor altijd blijven) 2 voor bepaalde tijd (dwz tijdelijk, later wordt opnieuw beoordeeld of ze nog langer mogen blijven) 3 in procedure 4 machtiging voor voorlopig verblijf (MVV) 5 anders, nl.: 6 geen geldige papieren GA DOOR MET VRAAG weet niet Vr. 640 Om welke reden heeft u uw verblijfsvergunning gekregen? Is dat: (ENQ: Lees op. Het gaat dus om de reden waarom iemand een verblijfsvergunning heeft gekregen, niet zijn of haar redenen om naar Nederland te komen. Meerdere antwoorden mogelijk.) 1 asiel 2 voor werk 3 voor studie 4 voor gezinsvorming of -hereniging 5 in het kader van de Pardonregeling 6 medische redenen 7 weet niet MEERVOUDIG INDIEN [ Q630, 1 TO 5, 7 ] V Veldkamp Amsterdam 10

53 VRAAG 650 Vr. 650 Sinds wanneer heeft u dit document? FORMULIER INDIEN [ Q620, 1 TO 17 ] VRAAG 660 INDIEN [ Q620, 1 TO 17 ] Vr. 660 Is dit uw eerste status\verblijfsvergunning in Nederland, of heeft u hiervoor nog een andere status gehad? 1 ja, dit is eerste status\verblijfsvergunning GA DOOR MET VRAAG nee, eerder al 1 of meerdere status\verblijfsvergunning(en) gehad VRAAG 670 FORMULIER Vr. 670 In welk jaar kreeg u uw eerste verblijfsvergunning\status in Nederland? INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 750 VRAAG 690 Vr. 690 Nu ga ik u vragen stellen over onderwijs. Heeft u BUITEN Nederland, bijvoorbeeld in <land van herkomst> of in een ander land, een schoolopleiding gedaan? We bedoelen hier ook de lagere school. (ENQ.: - Koranschool niet meetellen) 1 ja, opleiding buiten Nederland 2 zowel buiten Nederland als in Nederland 3 nee GA DOOR MET VRAAG 750 VRAAG 700 Vr. 700 Wat is de hoogste schoolopleiding die u buiten Nederland heeft gedaan? U hoeft van deze opleiding geen diploma te hebben behaald. (ENQ.: overhandig kaart 3 OPLEIDING-I. - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger). 1 lager onderwijs\basisonderwijs 2 lager beroepsonderwijs 3 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs 4 middelbaar algemeen beroepsonderwijs 5 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs 6 hoger beroepsonderwijs 7 wetenschappelijk onderwijs 8 anders, nl: (ENQ.: alleen in uiterste nood deze antwoordcategorie gebruiken) 9 weet niet VRAAG 710 Vr. 710 Heeft u een diploma van deze opleiding? Heeft u de opleiding afgemaakt? 1 ja, diploma \ afgemaakt 2 nee V Veldkamp Amsterdam 11

54 VRAAG 720 Vr. 720 Heeft u geprobeerd om via een officiële Nederlandse instantie vast te stellen wat u buitenlandse diploma waard is? (ENQ.: diploma-waardering, diploma-beschrijving, opleidingwaardering, beroepserkenning of Nederlandse academische titel aanvragen.) VRAAG ja, laten waarderen 2 ja, maar is niet gelukt \ niet erkend 3 is nog bezig \ in behandeling 4 nee INDIEN [ Q720, 1 ] Vr. 730 Hoe is dit diploma gewaardeerd? Is dat hoger dan, lager dan, gelijk als in het land waar het diploma behaald is, of wordt uw diploma helemaal niet erkend? 1 hoger dan in land waar het diploma behaald is 2 gelijk als in land waar het diploma behaald is 3 lager dan in land waar het diploma behaald is 4 niet erkend in Nederland VRAAG 740 FORMULIER Vr. 740 Hoeveel jaar bent u BUITEN NEDERLAND naar school geweest? (ENQ.: gebruik de button voor "weet niet".) (ENQ.: Rekenen vanaf start lagere school\basisschool. Koranschool niet meetellen) VRAAG 750 Vr. 750 Nu ga ik u vragen stellen over onderwijs. De volgende vragen gaan over alle schoolopleidingen in Nederland. De vragen gaan niet over opleidingen of cursussen die u voor het werk heeft gedaan en ook niet over taalcursussen. Doet u nu een opleiding? 1 ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG 790 VRAAG 760 Vr. 760 Is deze opleiding een voltijdse dagopleiding? Dus een opleiding waarbij u minstens 19 uur per week naar school gaat? (ENQ: Het gaat hier om de voorgeschreven aantal uren, dus niet alleen contacturen voor de lessen, maar ook de uren die voor het huiswerk gerekend worden.) 1 ja, voltijdse dagopleiding 2 nee V Veldkamp Amsterdam 12

55 VRAAG 770 Vr. 770 Welke opleiding doet u nu? (ENQ.: - gebruik kaart 4 OPLEIDING-II - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger).) 1 basisonderwijs 2 VMBO-basisberoepsgerichte of kaderberoepsgerichte leerweg 3 VMBO-theoretische of gemengde leerweg 4 middelbaar beroepsonderwijs (MBO\BOL\BBL) 5 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (HAVO, gymnasium, VWO) 6 hoger beroepsonderwijs (HBO) 7 wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 8 anders nl.: 9 weet niet\geen antwoord VRAAG 780 Vr. 780 In welke klas of in welk leerjaar zit u? 1 eerste klas\leerjaar 2 tweede klas\leerjaar 3 derde klas\leerjaar 4 vierde klas\leerjaar 5 vijfde klas\leerjaar 6 zesde klas\leerjaar VRAAG 800 Vr. 800 Heeft u vòòr deze opleiding eerder <in Nederland> een opleiding gevolgd? We bedoelen hier ook de basisschool. 1 ja, opleiding gevolgd 2 nee GA DOOR MET VRAAG 830 VRAAG 810 Vr. 810 Wat is de <laatste/hoogste> opleiding die u VOOR deze opleiding <in Nederland> heeft gedaan? (ENQ.: - gebruik kaart 5 OPLEIDING-III - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger).) 1 lager onderwijs GA DOOR MET VRAAG lager beroepsonderwijs (LBO, LTS, LEAO, LHNO, huishoud-\ambachtsschool, VMBO-basisberoepsgericht of kaderberoepsgericht) 3 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (MAVO, ULO, MULO, 3 jaar HBS\gymnasium\VWO, VMBO-theoretische of gemengde leerweg) 4 middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO, BOL, BBL) 5 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (HAVO, VWO, HBS, MMS, gymnasium, lyceum) 6 hoger beroepsonderwijs (HBO, HEAO, HTS, sociale academie) 7 wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 8 anders nl.: 9 weet niet\geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 13

56 VRAAG 820 Vr. 820 Heeft u een diploma van deze opleiding? (ENQ.: deeldiploma s van bijvoorbeeld 1 leerjaar in het MBO of propedeuse tellen hier niet mee) VRAAG ja, diploma 2 nee 9 weet niet\geen antwoord INDIEN [ Q120, 1, 2 ] Vr. 830 Wat is de hoogste opleiding die uw partner heeft afgemaakt? (ENQ.: - gebruik kaart 6 OPLEIDING-IV - Het gaat om die opleiding waar een diploma voor is behaald? - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger). - Het gaat om de hoogste opleiding. Het maakt niet uit of deze in Nederland of buiten Nederland is behaald. 1 nooit naar school geweest 2 lagere school niet afgemaakt 3 lager onderwijs \ basisonderwijs 4 lager beroepsonderwijs 5 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs 6 middelbaar beroepsonderwijs 7 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs 8 hoger beroepsonderwijs 9 wetenschappelijk onderwijs 10 anders nl.: (ENQ.: alleen in uiterste nood deze antwoordcategorie gebruiken) 97 weet niet\geen antwoord VRAAG 840 Vr. 840 Nu stel ik een paar vragen over de opleiding van uw ouders. Wat is de hoogste opleiding die uw vader heeft afgemaakt? (ENQ.: - gebruik kaart 6 OPLEIDING-IV - Het gaat om die opleiding waar een diploma voor is behaald - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger). - Het gaat om de hoogste opleiding. Het maakt niet uit of deze in Nederland of buiten Nederland is behaald. 1 nooit naar school geweest 2 lagere school niet afgemaakt 3 lager onderwijs \ basisonderwijs 4 lager beroepsonderwijs 5 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs 6 middelbaar beroepsonderwijs 7 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs 8 hoger beroepsonderwijs 9 wetenschappelijk onderwijs 10 anders nl.: (ENQ.: alleen in uiterste nood deze antwoordcategorie gebruiken) 97 weet niet\geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 14

57 VRAAG 850 Vr. 850 Wat is de hoogste opleiding die uw moeder heeft afgemaakt? (ENQ.: - gebruik kaart 6 OPLEIDING-IV - Het gaat om die opleiding waar een diploma voor is behaald? - Vraag goed door over welke opleiding het gaat en bij beroepsopleidingen ook over het niveau van de opleiding (lager, middelbaar of hoger). - Het gaat om de hoogste opleiding. Het maakt niet uit of deze in Nederland of buiten Nederland is behaald. 1 nooit naar school geweest 2 lagere school niet afgemaakt 3 lager onderwijs \ basisonderwijs 4 lager beroepsonderwijs 5 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs 6 middelbaar beroepsonderwijs 7 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs 8 hoger beroepsonderwijs 9 wetenschappelijk onderwijs 10 anders nl.: (ENQ.: alleen in uiterste nood deze antwoordcategorie gebruiken) 97 weet niet\geen antwoord INDIEN [ Q50, 8 \ ( Q60, 8 & Q70, 8) ] GA DOOR MET VRAAG 1000 INDIEN [ Q40, 5 & ( Q410 = 2008 \ Q440 = 2008) ] GA DOOR MET VRAAG 1000 VRAAG 860 Vr. 860 Mensen die uit bepaalde landen naar Nederland komen, moeten een inburgeringsprogramma volgen. Heeft u dit programma gevolgd, bent u er nu mee bezig of heeft u geen inburgeringsprogramma gevolgd? (ENQ.: hiermee bedoelen we een programma dat door de gemeente (of het ROC) is georganiseerd. Alleen een taalcursus wordt hier NIET onder verstaan. Ook schakelklassen of taallessen in het gewone onderwijs tellen niet mee.) 1 ja, gevolgd 2 nu mee bezig 3 nee, niet gevolgd VRAAG 870 Vr. 870 Waarom heeft u geen inburgeringscursus gevolgd? INDIEN [ Q860, 3 ] 1 er was geen inburgeringsplicht\programma 2 nooit oproep gehad 3 volgde andere (taal)cursus 4 sta op wachtlijst\wacht nog op aanbod van de gemeente 5 geen tijd\geen zin 6 niet nodig, kreeg extra begeleiding en\of taalles op school 7 anders: nl.: INDIEN [ Q860, 3 ] GA DOOR MET VRAAG 970 VRAAG 880 Vr. 880 In welk jaar bent u met het inburgeringsprogramma begonnen? FORMULIER VRAAG 890 Vr. 890 Bent u alles bij elkaar genomen tevreden over het inburgeringsprogramma? 1 ja, zeer tevreden 2 ja, tevreden 3 niet tevreden, maar ook niet ontevreden 4 nee, ontevreden 5 nee, zeer ontevreden V Veldkamp Amsterdam 15

58 VRAAG 900 Vr. 900 In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Mijn Nederlands is verbeterd door het inburgeringsprogramma. (ENQ.: lees op / toonkaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens VRAAG 910 Vr. 910 In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Dankzij het inburgeringsprogramma is het makkelijker om werk te vinden. (ENQ.: lees op / toonkaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens VRAAG 920 Vr. 920 In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Dankzij het inburgeringsprogramma heb ik meer mensen leren kennen. (ENQ.: lees op / toonkaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens VRAAG 930 Vr. 930 In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Het inburgeringsprogramma heeft ervoor gezorgd dat ik nu beter weet hoe het in Nederland allemaal werkt. (ENQ.: lees op / toonkaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens VRAAG 940 Vr. 940 In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Nederlands leerde ik sneller door het dagelijks leven dan door het inburgeringsprogramma. (ENQ.: lees op / toonkaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens V Veldkamp Amsterdam 16

59 VRAAG 950 Vr. 950 In welk jaar bent u met het inburgeringsprogramma gestopt? FORMULIER INDIEN [ Q860, 1 ] VRAAG 960 Vr. 960 Heeft u dit inburgeringsprogramma met een verklaring of diploma afgerond? 1 ja 2 nee INDIEN [ Q860, 1 ] VRAAG 980 Vr. 980 Een onderdeel van het inburgeringsprogramma is een taalcursus. Heeft u het NT2-certificaat behaald? INDIEN [ Q860, 1, 2 ] 1 ja 2 nee 7 weet niet VRAAG 990 Vr. 990 Heeft u<?> een cursus Nederlandse taal gevolgd of bent u dat nog van plan? VRAAG ja, gevolgd maar geen diploma 2 ja, gevolgd en met diploma afgesloten 3 nee, maar wel van plan 4 nee Vr Nu gaan we het hebben over werk. Heeft u ooit in <land van herkomst> betaald werk gehad? (ENQ.: vakantiewerk of klein baantje naast school tellen we niet mee) 1 ja, betaald werk 2 nee INDIEN [ Q50, 1 TO 7, 9 ] VRAAG 1020 Vr Wat voor soort werk heeft u daar voor het laatst gedaan? (ENQ.: noteer functie, omschrijf de aard van de werkzaamheden) OPEN INDIEN [ Q1010, 1 ] VRAAG 1030 Vr De volgende vragen gaan over betaald werk in Nederland. Heeft u nu betaald werk? Ook 1 uur per week of tijdelijk werk telt mee. Evenals freelancewerk of meewerken in het bedrijf van partner of ouders. 1 ja, betaald werk 2 nee GA DOOR MET VRAAG 1380 V Veldkamp Amsterdam 17

60 VRAAG 1040 Vr Werkt u als werknemer in loondienst? (ENQ.: In loondienst betekent dat resp. voor een baas werkt Wanneer respondent meer banen heeft, noteer dan het soort werk of baan waaraan de meeste uren worden besteed. STEL OOK DE VOLGENDE VRAGEN OVER DEZE BAAN.) 1 in loondienst 2 anders GA DOOR MET VRAAG 1190 VRAAG 1050 Vr Wat voor soort werk doet u nu? Wat is uw functie? (ENQ.: noteer functie, omschrijf de aard van de werkzaamheden. Als blijkt dat respondent meer banen heeft, noteer dan het soort werk waaraan de meeste uren worden besteed. Stel ook de volgende vragen over deze baan.) VRAAG 1060 Vr Bij wat voor soort bedrijf of instelling werkt u nu? (ENQ.: soort bedrijf zo nauwkeurig mogelijk omschrijven. Het gaat NIET om de naam van het bedrijf.) VRAAG 1070 Vr Hoe lang werkt u daar al? VRAAG 1080 Vr Hoeveel uur werkt u per week volgens uw arbeidscontract? VRAAG 1090 Vr Werkt u meer of minder dan 12 uur per week? OPEN OPEN FORMULIER TOON HELPSCHERM FORMULIER INDIEN [ Q1080, 97 ] 1 minder dan 12 uur per week 2 12 uur per week of meer VRAAG 1100 Vr Geeft u leiding aan andere mensen in de baan die u nu heeft? 1 ja 2 soms GA DOOR MET VRAAG nee GA DOOR MET VRAAG weet niet GA DOOR MET VRAAG 1120 VRAAG 1110 Vr Aan hoeveel personen geeft u leiding? FORMULIER V Veldkamp Amsterdam 18

61 VRAAG 1120 Vr Past het werk dat u nu doet bij uw opleiding? (ENQ.: lees de antwoorden voor) 1 ja, werk past 2 nee, te hoog opgeleid voor mijn werk 3 nee, te laag opgeleid voor mijn werk 4 voor iets anders opgeleid 7 weet niet VRAAG 1130 Vr Heeft u bij uw huidige werkgever ooit een opleiding of cursus gevolgd? (ENQ.: het gaat hier om opleidingen of cursussen die door de huidige werkgever zijn betaald en\of die in werktijd hebben plaatsgevonden.) 1 ja, cursus gevolgd 2 nu mee bezig 3 nee VRAAG 1140 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Ik krijg te weinig betaald voor het werk dat ik doe. 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens\niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 7 weet niet VRAAG 1150 Vr Heeft u nu een vaste baan of een tijdelijke baan? (ENQ.: goed doorvragen.) 1 vaste baan 2 tijdelijke baan met uitzicht op een vast contract 3 tijdelijk werk 4 uitzendwerk VRAAG 1160 Vr Werkt u in deze baan als uitzendkracht, als oproepkracht, als invalkracht? Of werkt u via de sociale werkplaats (WSW-Wet sociale werkvoorziening) of werkt u in een gesubsidieerde baan (I\D-baan, WIW)? 1 uitzendkracht 2 oproepkracht 3 invalkracht 4 sociale werkplaats 5 gesubsidieerd werk 6 anders nl.: 7 geen van deze VRAAG 1170 Vr Ik ga een aantal kenmerken van werk noemen. Kunt u aangeven of dit in uw werk altijd, vaak, soms of nooit voorkomt. (ENQ.: overhandig toonkaart 8 FREQUENTIE-I) 9 doorgaan V Veldkamp Amsterdam 19

62 VRAAG 1180 Vr Hoe vaak moet u erg snel werken? 1 altijd 2 vaak 3 soms 4 nooit 7 weet niet VRAAG 1180 Vr Hoe vaak moet u gevaarlijk werk doen? 1 altijd 2 vaak 3 soms 4 nooit 7 weet niet VRAAG 1180 Vr Is er op uw werk veel lawaai zodat u veel moeite moet doen om iemand anders te kunnen verstaan? 1 altijd 2 vaak 3 soms 4 nooit 7 weet niet VRAAG 1180 Vr Hoe vaak heeft u in uw werk te maken met stof, gassen of rook? 1 altijd 2 vaak 3 soms 4 nooit 7 weet niet INDIEN [ Q1030, 1 ] GA DOOR MET VRAAG 1280 VRAAG 1190 Vr Heeft u een eigen bedrijf, werkt u in het bedrijf van uw partner of ouders, of werkt u als freelancer? 1 eigen bedrijf\zelfstandige 2 bedrijf partner\ouders 3 freelancer INDIEN [ Q1040, 2 ] VRAAG 1200 Vr Wat voor werk doet u nu? (ENQ.: werk zo nauwkeurig mogelijk omschrijven.) VRAAG 1210 Vr Wat voor soort bedrijf heeft u? ENQ.: soort bedrijf zo nauwkeurig mogelijk omschrijven. Het gaat NIET om de naam van het bedrijf.) OPEN INDIEN [ Q1040, 2 ] OPEN INDIEN [ Q1040, 2 ] V Veldkamp Amsterdam 20

63 VRAAG 1220 Vr Hoeveel personeelsleden in loondienst heeft u? VRAAG 1230 Hoe ziet u de toekomst van uw bedrijf? (ENQ.: lees de antwoorden op) FORMULIER INDIEN [ Q1040, 2 ] INDIEN [ Q1040, 2 ] 1 zeer gunstig 2 gunstig 3 neutraal: niet gunstig, niet ongunstig 4 ongunstig 5 zeer ongunstig VRAAG 1240 Vr Heeft uw bedrijf het afgelopen jaar winst of verlies gemaakt? INDIEN [ Q1040, 2 ] VRAAG winst 2 verlies 3 geen winst, geen verlies INDIEN [ Q1040, 2 ] Vr Bestaan uw klanten vooral uit autochtone Nederlanders, <land van herkomst> of uit personen van andere bevolkingsgroepen? 1 vooral autochtone Nederlanders 2 vooral <land van herkomst> 3 vooral andere bevolkingsgroepen 4 allerlei verschillende groepen VRAAG 1260 Vr Hoeveel uur per week werkt u ongeveer? VRAAG 1270 Vr Werkt u meer of minder dan 12 uur per week? FORMULIER INDIEN [ Q1040, 2 ] INDIEN [ Q1260 = 97 ] 1 minder dan 12 uur per week 2 12 uur of meer per week VRAAG 1290 Vr Tot nu toe hebben we het over uw baan gehad waaraan u de meeste uren besteedt. Heeft u nog een andere betaalde baan? (ENQ.: stages niet meerekenen) 1 ja 2 nee VRAAG 1300 Vr Wat voor soort werk doet u in deze baan? Wat is deze functie? (ENQ.: noteer functie, omschrijf de aard van de werkzaamheden.) OPEN INDIEN [ Q1290, 1 ] VRAAG 1310 Vr Hoeveel uur werkt u per week in deze baan volgens uw arbeidscontract? (ENQ.: indien zelfstandige: gemiddeld aantal uur per week) FORMULIER INDIEN [ Q1290, 1 ] V Veldkamp Amsterdam 21

64 VRAAG 1320 FORMULIER Vr In welk jaar had u voor het eerst werk <in Nederland>? Vakantiewerk of een klein baantje naast school tellen we niet mee. VRAAG 1330 Vr Wat voor soort werk deed u bij uw eerste baan <in Nederland>? Wat was uw functie? ENQ.: noteer functie, omschrijf de aard van de werkzaamheden. Gebruik de button indien respondent nog steeds hetzelfde werk doet of dezelfde functie heeft als bij huidige baan. OPEN VRAAG 1340 Vr Hoe lang heeft u tot nu toe in totaal <in Nederland> gewerkt? (ENQ.: bij onderbroken carrieres, de periodes bij elkaar optellen) VRAAG 1350 Vr Bent u wel eens werkloos geweest? 1 ja, werkloos geweest 2 nee GA DOOR MET VRAAG weet niet GA DOOR MET VRAAG 1370 FORMULIER TOON HELPSCHERM VRAAG 1360 Vr Hoe vaak bent u<?> werkloos geweest? FORMULIER INDIEN [ Q1040, 1 & ( Q1080 < 12 \ Q1090, 1) ] GA DOOR MET VRAAG 1440 INDIEN [ Q1040, 1 & ( Q1080 >= 12 & Q1080 < 97) ] GA DOOR MET VRAAG 1620 INDIEN [ Q1040, 1 & Q1090, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1620 INDIEN [ Q1040, 2 & ( Q1260 < 12 \ Q1270, 1) ] GA DOOR MET VRAAG 1440 INDIEN [ Q1040, 2 & ( Q1260 >= 12 & Q1260 < 97) ] GA DOOR MET VRAAG 1620 INDIEN [ Q1040, 2 & Q1270, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1620 VRAAG 1380 Vr Heeft u ooit <in Nederland> betaald werk gehad? Vakantiewerk of een klein baantje naast school tellen we niet mee. 1 ja, betaald werk gehad in Nederland 2 nee GA DOOR MET VRAAG weet niet GA DOOR MET VRAAG 1440 VRAAG 1390 Vr In welk jaar had u voor het eerst werk in Nederland? VRAAG 1400 Vr Hoe lang heeft u in totaal <in Nederland> gewerkt? FORMULIER FORMULIER TOON HELPSCHERM VRAAG 1410 FORMULIER TOON HELPSCHERM Vr Hoe lang is het geleden dat u voor het laatst betaald werk had <in Nederland>? VRAAG 1420 Vr Wat voor soort werk deed u bij uw laatste baan <in Nederland>? Welke functie had u? Omschrijving: (ENQ.: noteer functie, omschrijf de aard van de werkzaamheden) OPEN V Veldkamp Amsterdam 22

65 VRAAG 1430 Vr Waarom stopte u met uw laatste baan? Was dat omdat omdat u ontslagen bent, u zelf ontslag heeft genomen, omdat uw contract afliep of was er een andere reden? 1 ontslagen door werkgever 2 zelf ontslag genomen 3 arbeidsongeschikt geworden\in WAO gekomen 4 met pensioen\in vut gegaan 5 einde contract 7 weet niet VRAAG 1440 Vr Ik lees u nu een aantal antwoorden voor. Wilt u zeggen welk antwoord het meest bij u past? Bent u: ENQ.: lees antwoorden 1 t\m 6 voor. Alleen als het echt niet anders kan een antwoord in "anders" onderbrengen. / toonkaart 9 OMSCHRIJVING) 1 werkloos\werkzoekende 2 huisvrouw\huisman 3 arbeidsongeschikt\in WAO\WIA 4 scholier\student 5 vut\prepensioen 6 gepensioneerd\heeft AOW GA DOOR MET VRAAG anders, nl VRAAG 1450 Vr Bent u nu als werkzoekende ingeschreven bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI)? 1 ja, ingeschreven bij CWI 2 nee GA DOOR MET VRAAG 1470 VRAAG 1460 Vr Hoe lang bent u al ingeschreven bij het CWI? VRAAG 1470 Vr Zou u op dit moment betaald werk willen hebben? Ook 1 uur per week telt mee of een korte periode. FORMULIER TOON HELPSCHERM INDIEN [ Q1030, 2 ] 1 ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG reeds gevonden 4 wil wel, maar kan niet GA DOOR MET VRAAG 1550 V Veldkamp Amsterdam 23

66 VRAAG 1480 INDIEN [ Q1030, 1 & ( Q1080 < 12 \ Q1090, 1 \ Q1260 < 12 \ Q1270, 1) ] Vr Zou u op dit moment betaald werk willen hebben voor 12 uur per week of meer, al dan niet in een nieuwe werkkring? 1 ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG reeds gevonden 4 wil wel, maar kan niet GA DOOR MET VRAAG 1550 VRAAG 1490 Vr Hoeveel uur per week zou u in totaal willen werken? (ENQ.: afronden op hele uren) VRAAG 1500 Vr Zou u 12 uur of meer per week willen werken? FORMULIER INDIEN [ Q1490, 97 ] 1 ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG 1530 VRAAG 1510 Vr Wanneer zou u kunnen beginnen? 1 Binnen 2 weken GA DOOR MET VRAAG weken tot 3 maanden 3 3 maanden tot 6 maanden 4 6 maanden of langer VRAAG 1520 Vr Waarom heeft u die periode nodig? INDIEN [ Q1510, 2 TO 4 ] 1 huidig werk\opzegtermijn 2 afronden vrijwilligerswerk 3 opleiding\studie 4 regelen kinderopvang 5 ziekte 6 vakantie 7 anders (b.v. persoonlijke omstandigheden) VRAAG 1530 Vr Heeft u het afgelopen half jaar iets gedaan om aan werk te komen van 12 uur of meer per week? Advertenties nakijken om een baan te vinden telt al mee. 1 ja, werk gezocht 2 nee GA DOOR MET VRAAG 1550 V Veldkamp Amsterdam 24

67 VRAAG 1540 Vr En de afgelopen 4 weken? 1 ja 2 nee 3 nee, want in afwachting van uitslag sollicitatie GA DOOR MET VRAAG 1570 INDIEN [ Q1480, 3 ] GA DOOR MET VRAAG 1570 INDIEN [ Q1480, 1 & Q1540, 1 ] GA DOOR MET VRAAG 1570 INDIEN [ Q1470, 1, 3 & Q1540, 1 & ( Q1490 >= 12 & Q1490 <> 97 \ Q1500, 1) ] GA DOOR MET VRAAG 1570 VRAAG 1560 Vr <?> 1 vanwege gezondheid\is arbeidsongeschikt 2 huidige baan van minder dan 12 uur bevalt wel 3 studeert\zit op school 4 wil eerst studeren 5 is werkzaam in huishouden 6 zorg voor kinderen 7 is te oud 8 er is toch geen werk\kan geen werk vinden 9 geen tijd gehad\het is er nog niet van gekomen 10 wordt toch niet aangenomen\discriminatie 11 andere bezigheden\geen behoefte 12 ik keer binnenkort terug 13 anders, nl.: 97 weet niet INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 1600 VRAAG 1580 Vr Denkt u dat u net zo veel kans heeft om een baan te vinden als een autochtone Nederlander met dezelfde opleiding en ervaring? 1 ja 2 nee VRAAG 1590 Vr Waarom denkt u dat? Graag de belangrijkste reden noemen. INDIEN [ Q1580, 2 ] 1 spreek Nederlandse taal niet goed 2 vooroordeel, discriminatie 3 geen geschikte vacatures 4 ken te weinig mensen\minder contacten 5 gezondheid 6 te oud 7 te lage opleiding\geen diploma 9 anders nl: VRAAG 1600 Vr Hoe lang zoekt u naar werk? (ENQ.: weergeven in MAANDEN, gebruik eventueel het HELP-scherm) FORMULIER INDIEN [ Q1530, 1 ] TOON HELPSCHERM V Veldkamp Amsterdam 25

68 VRAAG 1610 Vr Hoe zoekt u naar werk? U kunt meer antwoorden geven. MEERVOUDIG INDIEN [ Q1530, 1 ] 1 via CWI (arbeidsbureau) 2 via uitzendbureaus 3 via familie\vrienden 4 via advertenties 5 door zelf naar bedrijven toe te gaan\te bellen\te schrijven 6 via de school\stage 7 via internet 8 reintegratiebedrijf zoekt werk voor mij 9 anders INDIEN [ # Q120, 1, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1670 VRAAG 1640 Vr Heeft uw partner nu betaald werk? Ook 1 uur per week of tijdelijk werk telt mee. Evenals freelance werk of meewerken in het bedrijf van partner of ouders. 1 ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG 1660 VRAAG 1650 FORMULIER Vr Hoeveel uur werkt uw partner per week volgens het arbeidscontract? (ENQ.: indien zelfstandig werkzaam: gemiddeld aantal uur per week. ENQ.: laat respondent een schatting maken als deze het niet precies weet. Gebruik de button als resp. het ECHT niet weet) INDIEN [ Q1650 >= 12 ] GA DOOR MET VRAAG 1670 VRAAG 1660 Vr Ik lees u nu een aantal antwoorden voor. Wilt u zeggen welk antwoord het meest bij uw partner past? Is uw partner...? (ENQ: lees op / toonkaart 9 OMSCHRIJVING) 1 werkloos\werkzoekend 2 huisvrouw\huisman 3 arbeidsongeschikt\wia 4 scholier\student 5 vut\prepensioen 6 gepensioneerd\heeft aow 7 anders, nl.: 9 weet niet INDIEN [ Q1030, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1690 V Veldkamp Amsterdam 26

69 VRAAG 1680 Vr Hoeveel is het inkomen uit arbeid dat u iedere maand netto verdient? (ENQ.: - eventueel uitleggen: We bedoelen het netto inkomen van uzelf. Netto is het bedrag dat u op uw rekening krijgt aan salaris of loon. - Gebruik kaart 10 INKOMEN-I) 1 minder dan 500 euro per maand 2 tussen 500 en 750 euro per maand 3 tussen 750 en 1000 euro per maand 4 tussen 1000 en 1250 euro per maand 5 tussen 1250 en 1500 euro per maand 6 tussen 1500 en 1750 euro per maand 7 tussen 1750 en 2000 euro per maand 8 tussen 2000 en 2250 euro per maand 9 tussen 2250 en 2500 euro per maand 10 tussen 2500 en 2750 euro per maand 11 tussen 2750 en 3000 euro per maand 12 tussen 3000 en 3250 euro per maand 13 tussen 3250 en 3500 euro per maand 14 meer dan 3500 euro per maand 97 weet niet 99 wil niet zeggen VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een bijstandsuitkering (ABW) 1 ja 2 nee 9 weet niet VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een werkloosheidsuitkering (WW)\wachtgeld) 1 ja 2 nee 9 weet niet VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WAO)\WAZ\WAJong\WIA) 1 ja 2 nee 9 weet niet VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een pensioen, AOW, vut of prepensioen 1 ja 2 nee 9 weet niet V Veldkamp Amsterdam 27

70 VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een studiefinanciering 1 ja 2 nee 9 weet niet VRAAG 1700 Vr Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een alimentatie VRAAG ja 2 nee 9 weet niet Vr Wilt u aangeven in welke groep uw inkomen uit 1 of meer uitkeringen per maand ligt? (ENQ.: overhandig kaart 11 INKOMEN-II) 1 minder dan 500 euro per maand 2 tussen 500 en 750 euro per maand 3 tussen 750 en 1000 euro per maand 4 tussen 1000 en 1250 euro per maand 5 tussen 1250 en 1500 euro per maand 6 tussen 1500 en 1750 euro per maand 7 tussen 1750 en 2000 euro per maand 8 tussen 2000 en 2250 euro per maand 9 tussen 2250 en 2500 euro per maand 10 meer dan 2500 euro per maand 97 weet niet 99 wil niet zeggen VRAAG 1720 Vr Heeft u nog een andere uitkering: 1 ja, nl.: 2 nee 9 weet niet INDIEN [ aant1650 > 0 ] VRAAG 1730 Vr Wilt u aangeven in welke groep deze uitkering per maand ligt? (ENQ.: overhandig kaart 11 INKOMEN-II) INDIEN [ Q1720, 1 ] 1 minder dan 500 euro per maand 2 tussen 500 en 750 euro per maand 3 tussen 750 en 1000 euro per maand 4 tussen 1000 en 1250 euro per maand 5 tussen 1250 en 1500 euro per maand 6 tussen 1500 en 1750 euro per maand 7 tussen 1750 en 2000 euro per maand 8 tussen 2000 en 2250 euro per maand 9 tussen 2250 en 2500 euro per maand 10 meer dan 2500 euro per maand 97 weet niet 99 wil niet zeggen V Veldkamp Amsterdam 28

71 VRAAG 1740 INDIEN [ Q120, 1, 2 ] Vr Ik wil ook graag vragen stellen over het inkomen van uw partner. Wilt u aangeven in welke groep het netto-inkomen van uw partner per maand ligt? Het gaat om het inkomen uit werk of van een uitkering. (ENQ.: Gebruik kaart 10 INKOMEN-I Netto is het bedrag dat men schoon in handen krijgt.) 1 minder dan 500 euro per maand 2 tussen 500 en 750 euro per maand 3 tussen 750 en 1000 euro per maand 4 tussen 1000 en 1250 euro per maand 5 tussen 1250 en 1500 euro per maand 6 tussen 1500 en 1750 euro per maand 7 tussen 1750 en 2000 euro per maand 8 tussen 2000 en 2250 euro per maand 9 tussen 2250 en 2500 euro per maand 10 tussen 2500 en 2750 euro per maand 11 tussen 2750 en 3000 euro per maand 12 tussen 3000 en 3250 euro per maand 13 tussen 3250 en 3500 euro per maand 14 meer dan 3500 euro per maand 15 partner heeft geen inkomen (geen arbeid, geen uitkering) 97 weet niet 99 wil niet zeggen INDIEN [ Q130, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1770 VRAAG 1750 Vr Is de laatste 12 maanden de financiële situatie van <u/uw huishouden> beter geworden, gelijk gebleven of slechter geworden? 1 duidelijk verbeterd 2 iets verbeterd 3 hetzelfde gebleven 4 iets verslechterd 5 duidelijk verslechterd 6 weet niet VRAAG 1760 Vr Wat vindt u van <uw inkomen/het inkomen van het gezing>: is dat meer dan genoeg om van te leven, genoeg, te weinig of veel te weinig? 1 meer dan genoeg 2 genoeg 3 te weinig 4 veel te weinig VRAAG 1770 Vr De volgende vragen gaan over uw levensstandaard. Het gaat niet alleen om hoeveel geld u heeft, maar ook bijvoorbeeld om hoe u woont, welke sociale contacten u heeft en of u prettige dingen kunt doen in uw vrije tijd. Als u zichzelf vergelijkt met andere mensen in Nederland, heeft u het dan beter, ongeveer even goed of slechter dan andere mensen? 1 veel beter dan andere mensen 2 iets beter 3 ongeveer even goed als andere mensen 4 iets slechter 5 veel slechter dan andere mensen V Veldkamp Amsterdam 29

72 VRAAG 1780 INDIEN [ # Q40, 8 ] Vr Als u zichzelf vergelijkt met andere <land van herkomst> in Nederland, heeft u het dan beter, ongeveer even goed of slechter dan andere <land van herkomst> in Nederland? (ENQ.: Het gaat hier om de levensstandaard van mensen, niet zozeer om de financiële of maatschappelijke positie van mensen. De levensstandaard geeft de omstandigheden weer waaronder iemand leeft. Hierbij tellen ook andere factoren die maken dat iemand prettig kan leven mee.) VRAAG veel beter 2 iets beter 3 ongeveer even goed 4 iets slechter 5 veel slechter INDIEN [ # Q50, 8, 9 ] Vr Als u nu terugdenkt aan toen u nog in <land van herkomst> woonde. Had u het toen beter, ongeveer even goed of slechter ten opzichte van andere mensen in <land van herkomst>? (ENQ.: Het gaat hier om de levensstandaard van mensen, niet zozeer om de financiële of maatschappelijke positie van mensen. De levensstandaard geeft de omstandigheden weer waaronder iemand leeft. Hierbij tellen ook andere factoren die maken dat iemand prettig kan leven mee.) 1 veel beter dan andere mensen 2 iets beter 3 ongeveer even goed als andere mensen 4 iets slechter 5 veel slechter dan andere mensen 9 weet niet \ niet van toepassing INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 1950 VRAAG 1800 Vr Nu wil ik graag vragen stellen over de talen die u spreekt. Praat u met uw partner vaak, soms of nooit Nederlands? INDIEN [ Q120, 1, 2 ] 1 ja, vaak of altijd 2 ja, soms 3 nee, nooit VRAAG 1810 Vr < Nu wil ik graag vragen stellen over de talen die u spreekt.> Praat u vaak, soms of nooit met uw kinderen Nederlands? INDIEN [ Q250, 1 ] 1 ja, vaak of altijd 2 ja, soms\een beetje 3 nee, nooit VRAAG 1820 Vr < Nu wil ik graag vragen stellen over de talen die u spreekt.> Praat u vaak, soms of nooit met uw ouders Nederlands? INDIEN [ Q130, 2 ] 1 ja, vaak of altijd 2 ja, soms\een beetje 3 nee, nooit V Veldkamp Amsterdam 30

73 VRAAG 1830 Vr < Nu wil ik graag vragen stellen over de talen die u spreekt.> Heeft u, als u een gesprek in het Nederlands heeft, vaak, soms of nooit moeite met de Nederlandse taal? 1 ja, vaak moeite\spreekt geen Nederlands 2 ja, soms\een beetje 3 nee, nooit VRAAG 1840 Vr Heeft u bij het lezen van kranten, brieven of folders vaak, soms of nooit moeite om de Nederlandse taal te begrijpen? 1 ja, vaak moeite 2 ja, soms\een beetje 3 nee, nooit VRAAG 1850 Vr En heeft u moeite met het schrijven in het Nederlands? 1 ja, vaak moeite 2 ja, soms\een beetje 3 nee, nooit VRAAG 1860 Vr Kunt u een gesprek volgen in een taal die in <land van herkomst> wordt gesproken? 1 ja 2 een beetje 3 nee GA DOOR MET VRAAG 1930 V Veldkamp Amsterdam 31

74 VRAAG 1880 TOON ALLEEN DE ANTWOORDCATEGORIEN DIE GEGEVEN ZIJN IN Q1870 Vr Welke taal is dit? (ENQ: Noteer maar één taal. Wanneer respondent meerdere talen van het herkomstland beheerst, noteer de taal die de respondent het best beheerst.) 11 Dari (Afghaans Perzisch) 12 Pashto 13 Turkse talen (Oezbeeks, Turkmeens) 19 Anders, nl.: 21 Arabisch 22 Koerdisch-Soerani 23 Turkmeens 24 Badini (=Kurmanji) 25 Armeens 29 Anders, nl.: 31 Farsi\ Perzisch 32 Azeri (Turks-Perzisch) 33 Koerdisch 34 Arabisch 35 Badini (=Kurmanji), 36 Armeens 39 Anders, nl.: 41 Somalisch 42 Arabisch 43 Engels 49 anders, nl.: 51 Pools 59 anders, nl.: 61 Mandarijn 62 Kantonees 63 Wenzhou 69 Anders, nl.: VRAAG 1890 Vr Heeft u vaak, soms of nooit moeite met het verstaan van <Question 1880>? 1 ja vaak moeite 2 ja soms 3 nee nooit VRAAG 1900 Vr Heeft u vaak, soms of nooit moeite met het spreken van <Question 1880>? 1 ja vaak moeite 2 ja soms 3 nee nooit VRAAG 1910 Vr Heeft u vaak, soms of nooit moeite met het lezen van <Question 1880>? 1 ja, vaak moeite 2 ja, soms moeite 3 nee, nooit 4 nvt, geen geschreven taal V Veldkamp Amsterdam 32

75 VRAAG 1920 Vr En met het schrijven van <Question 1880>? INDIEN [ # Q1880, 2, 6 ] 1 ja, vaak moeite 2 ja, soms moeite 3 nee nooit 4 nvt, geen geschreven taal VRAAG 1930 Vr Spreekt u ook Engels, Duits of Frans? (ENQ.: indien meerdere talen, kies de taal die de respondent het best beheerst) VRAAG Engels 2 Duits 3 Frans 4 geen van deze talen Vr Spreekt u <Question 1930> beter, even goed of slechter dan Nederlands? 1 beter 2 even goed 3 slechter INDIEN [ Q130, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 1990 INDIEN [ Q1930, 1 TO 3 ] VRAAG 1960 FORMULIER Vr We gaan het nu hebben over uw huis en de buurt waarin u woont. In welk jaar ging u <in Nederland> voor het eerst zelfstandig wonen? VRAAG 1970 Vr Woont u nog steeds op dat adres? 1 Ja, ik woon nog steeds op hetzelfde adres GA DOOR MET VRAAG nee, ik ben sindsdien tenminste één keer verhuisd VRAAG 1980 Vr Hoe vaak bent u verhuisd sinds dat eerste adres? FORMULIER VRAAG 1990 Vr Is het huis waarin u woont een huur- of een koopwoning? (ENQ.: bij particuliere eigenaren waar respondent van huurt, huurwoning aankruisen) 1 huur 2 koop 3 anders 9 wil niet zeggen V Veldkamp Amsterdam 33

76 VRAAG 2000 Vr Wat voor soort huis is dit? (ENQ.: niet oplezen, wel doorvragen) VRAAG eengezinswoning, vrijstaand, twee onder een kap, villa, bungalow, landhuis 2 flat, etagewoning, appartement, maisionette, bovenwoning, benedenwoning 3 boerderij, woning met tuindersbedrijf 4 woning met winkel, kantoor-, praktijk- of bedrijfsruimte 5 kamer\wooneenheid in huis waar ook anderen wonen met gezamenlijk gebruik van keuken en\of toilet 6 vakantiewoning, recreatiewoning, caravan op camping, woonwagen 7 kamer op bedrijf waar respondent werkt 8 pension 9 geen van deze FORMULIER INDIEN [ # Q2000, 5, 6, 7, 8 ] Vr Hoeveel kamers heeft uw huis? (ENQ.: Daarbij tellen de woon-, slaap- en studeer- of werkkamers wel mee, de keuken, de badkamer en het toilet worden niet meegerekend.) VRAAG 2020 Vr Hoeveel andere personen wonen in dit huis? (ENQ.: geen partner \ leden van het kerngezin \ huishouden) VRAAG 2030 Vr Heeft u een kamer voor uzelf of deelt u een kamer met anderen? (ENQ.: geen partner\familie) 1 alleen\met partner\met familie 2 deelt met anderen FORMULIER INDIEN [ Q2000, 5, 6, 7, 8 ] INDIEN [ Q2000, 5, 6, 7, 8 ] VRAAG 2040 Vr Met hoeveel personen deelt u de keuken? FORMULIER INDIEN [ Q2000, 5, 6, 7, 8 ] VRAAG 2050 Vr Met hoeveel personen deelt u het toilet en de badkamer? FORMULIER INDIEN [ Q2000, 5, 6, 7, 8 ] VRAAG 2060 Vr Hoeveel betaalt u per maand aan <huur/hypotheek>? (ENQ.: netto, dus na <aftrek huurtoeslag\fiscale aftrek>) FORMULIER INDIEN [ # Q130, 2 ] VRAAG 2070 Vr Hoe tevreden bent u met uw huidige woning? 1 zeer tevreden 2 tevreden 3 niet tevreden, maar ook niet ontevreden 4 ontevreden 5 zeer ontevreden V Veldkamp Amsterdam 34

77 VRAAG 2080 INDIEN [ # Q40, 8 ] Vr Heeft u <of iemand anders in uw huishouden> een huis in <land van herkomst>? VRAAG ja 2 nee 9 wil niet zeggen VRAAG 2100 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Ik voel me thuis in deze buurt. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2100 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? In deze buurt gaan mensen op een prettige manier met elkaar om. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2110 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Ik woon het liefste in een buurt waar veel <land van herkomst> wonen. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2120 Vr Ik wil het nu met u hebben over uw gezondheid. Hoe goed is over het algemeen uw gezondheid? Is deze...? 1 zeer goed 2 goed 3 gaat wel 4 slecht 5 zeer slecht V Veldkamp Amsterdam 35

78 VRAAG 2130 Vr Nu gaan we iets specifieker in op uw gezondheid. Kunt u door uw gezondheid op dit moment bepaalde bezigheden, zoals stofzuigen, fietsen of het verplaatsen van een tafel minder goed doen? 1 ja, veel minder goed 2 ja, een beetje minder goed 3 nee, geen verschil VRAAG 2140 Vr Kunt u door uw gezondheid op dit moment minder goed een paar trappen oplopen? 1 ja, veel minder goed 2 ja, een beetje minder goed 3 nee, geen verschil VRAAG 2150 Vr Heeft u door uw lichamelijke gezondheid de afgelopen 4 weken bij uw dagelijkse bezigheden of werk minder gedaan dan u zou willen? (ENQ.: in de zin van 'minder bereikt') 1 ja 2 nee VRAAG 2160 Vr Heeft u door uw lichamelijke gezondheid de afgelopen 4 weken niet alle soorten werk of bezigheden kunnen doen? (ENQ.: evt herhalen en dan toevoegen: vergeleken met wat u normaal gesproken doet) 1 ja 2 nee VRAAG 2170 Vr Heeft u vanwege een emotioneel probleem de afgelopen 4 weken bij uw dagelijkse bezigheden of werk minder gedaan dan u zou willen? (ENQ.: -in de zin van 'minder bereikt'. Leg uit: een emotioneel probleem, bijvoorbeeld doordat u zich depressief of angstig voelde) 1 ja 2 nee VRAAG 2180 Vr Heeft u door een emotioneel probleem de afgelopen 4 weken niet alle soorten werk of bezigheden kunnen doen? (ENQ.: evt herhalen en dan toevoegen: vergeleken met wat u normaal gesproken doet, bijvoorbeeld omdat de respondent zich depressief of angstig voelde) 1 ja 2 nee V Veldkamp Amsterdam 36

79 VRAAG 2190 Vr In welke mate heeft u door pijn de afgelopen 4 weken uw normale bezigheden minder goed kunnen doen? (ENQ.: zowel werk buitenshuis als huishoudelijk werk) 1 helemaal niet 2 een klein beetje 3 nogal 4 veel 5 heel erg veel VRAAG 2200 Vr Deze vragen gaan over hoe u zich de afgelopen 4 weken heeft gevoeld. Hoe vaak voelde u zich de afgelopen 4 weken kalm en rustig? (ENQ.: - lees op / toonkaart 12 FREQUENTIE-II - eventueel toevoegen : wilt u bij elke vraag het antwoord aangeven dat het beste aansluit bij hoe u zich heeft gevoeld?) 1 de hele tijd 2 meestal 3 vaak 4 soms 5 zelden 6 nooit VRAAG 2200 Vr De afgelopen 4 weken... Hoe vaak voelde u zich de afgelopen 4 weken neerslachtig en somber? (ENQ.: - lees op / toonkaart 12 FREQUENTIE-II - eventueel toevoegen : wilt u bij elke vraag het antwoord aangeven dat het beste aansluit bij hoe u zich heeft gevoeld?) 1 de hele tijd 2 meestal 3 vaak 4 soms 5 zelden 6 nooit VRAAG 2200 Vr De afgelopen 4 weken... Hoe vaak voelde u zich de afgelopen 4 weken zenuwachtig? (ENQ.: - lees op / toonkaart 12 FREQUENTIE-II - eventueel toevoegen : wilt u bij elke vraag het antwoord aangeven dat het beste aansluit bij hoe u zich heeft gevoeld?) 1 de hele tijd 2 meestal 3 vaak 4 soms 5 zelden 6 nooit V Veldkamp Amsterdam 37

80 VRAAG 2210 Vr Hoe vaak hebben uw lichamelijke gezondheid of emotionele problemen het u de afgelopen vier weken moeilijk gemaakt om familie of vrienden te bezoeken of andere sociale dingen te doen? (ENQ.: - lees op / toonkaart 12 FREQUENTIE-II) 1 de hele tijd 2 meestal 3 vaak 4 soms 5 zelden 6 nooit VRAAG 2220 FORMULIER Vr Hoe vaak bent u de laatste twee maanden voor u zelf bij de huisarts geweest? VRAAG 2230 Vr Heeft u de afgelopen twee maanden voor u zelf contact gehad met een medisch specialist? (ENQ.: bij contacten met de specialist gaat het niet om contacten die je tijdens een ziekenhuisopname had of bloedprikken. Wel tellen mee: foto s maken zonder dat je in het ziekenhuis lag, contacten voor de eerste hulp of poliklinische behandeling!) 1 ja, contact gehad met medisch specialist 2 nee VRAAG 2240 Vr Bent u het afgelopen jaar opgenomen geweest in een ziekenhuis? 1 ja, ziekenhuisopname 2 nee VRAAG 2250 Vr Heeft u voor uzelf het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van de geestelijke gezondheidszorg? (ENQ.: alleen hulp, geen cursus of informatie. Bedoeld wordt een RIAGG of andere instantie voor Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ), een psycholoog, psychiater of Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige. Hier kan je alleen na doorverwijzing door huisarts terecht komen bij geestelijke problemen.) 1 ja 2 nee VRAAG 2260 Vr Hoe lang bent u? VRAAG 2270 Vr Hoeveel weegt u ongeveer? FORMULIER FORMULIER V Veldkamp Amsterdam 38

81 VRAAG 2280 Vr Inspannende lichaamsbeweging is alle lichaamsbeweging die net zo inspannend is als een half uur stevig doorlopen of fietsen. Hoeveel dagen per week heeft u in de winter inspannende lichaamsbeweging gehad? 1 1 dag 2 2 dagen 3 3 dagen 4 4 dagen 5 5 dagen 6 6 dagen 7 7 dagen 8 nooit 9 wisselt sterk VRAAG 2290 Vr Hoe vaak heeft u de afgelopen 12 maanden gesport? (ENQ.: Vissen en denksporten tellen niet mee.) 1 2 of meer keer per week 2 eens per week 3 eens per maand 4 paar keer per jaar 5 minder dan eens per jaar\nooit INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 2410 VRAAG 2300 Vr In hoeverre voelt u zich Nederlander? 1 heel sterk 2 sterk 3 een beetje 4 niet 5 helemaal niet 9 weet niet VRAAG 2310 Vr In hoeverre voelt u zich <land van herkomst>? 1 heel sterk 2 sterk 3 een beetje 4 niet 5 helemaal niet 9 weet niet VRAAG 2320 Vr Voelt u zich: meer <land van herkomst> of meer Nederlander of beide evenveel? 1 ik voel me helemaal <land van herkomst> 2 ik voel me meer <land van herkomst> dan Nederlander 3 ik voel me evenveel <land van herkomst> als Nederlander 4 ik voel me meer Nederlander dan <land van herkomst> 5 ik voel me helemaal Nederlander 9 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 39

82 VRAAG 2340 TOON ALLEEN DE ANTWOORDCATEGORIEN DIE GEGEVEN ZIJN IN Q2330 Vr In <land van herkomst> wonen verschillende bevolkingsgroepen. Tot welke bevolkingsgroep rekent u zich? (ENQ.: antwoorden NIET oplezen, benadrukken dat het gaat om waartoe respondent zichzelf rekent, eventueel antwoord anders gebruiken) 11 Pasjtoen\Pathanen 12 Tadjieken 13 Hazara 14 Oezbeken 15 Aimak 16 Turkmenen 17 Beloetsji \ Baloch 18 andere groep, nl.: 19 geen onderscheid, rekent zich tot Afghanen 21 Arabieren 22 Koerden 23 Turkmenen 24 Assyriërs \ Chaldeeuwse Christenen 25 andere groep, nl.: 26 geen onderscheid, rekent zich tot Irakezen 31 Perzen 32 Azerbeidzjanen 33 Azeri s 34 Gilahi 35 Mazanderani 36 Koerden 37 Arabieren 38 andere groep, nl.: 39 geen onderscheid, rekent zich tot Iraniërs 41 Sab - Rahanweyn 42 Samale Darod 43 Samale Irir - Isaaq 44 Samale Irir - Hawiye 45 Samale Irir - Dir 46 Di-gil 47 andere groep, nl.: 48 geen onderscheid, rekent zich tot Somaliërs 50 Polen 51 Duitsers 52 Sileziërs 53 Kasjoebisch 54 Oekraieniers 55 Litouwers 56 Wit-Russen 57 Roetheens \ Lemko 58 andere groep, nl.: 59 geen onderscheid, rekent zich tot Polen 60 Kantonezen 61 Han-Chinezen 62 Mongolen 63 Oeigoeren 64 Tibetanen 65 Taiwan-Chinezen 66 Hongkong-Chinezen 67 Macau-Chinezen 68 Sinkiang 69 andere groep, nl.: 70 geen onderscheid, rekent zich tot Chinezen V Veldkamp Amsterdam 40

83 VRAAG 2350 Vr Heeft u veel, soms of nooit contact met familie in <land van herkomst>? 1 veel 2 soms 3 nooit 4 niet van toepassing \ geen familie meer in <?> VRAAG 2360 Vr Gaat u elk jaar op bezoek bij familie of vrienden in <land van herkomst> of is dit niet mogelijk? (ENQ.: vul soms in als respondent minder dan elk jaar gaat.) 1 ja, elk jaar 2 ja, soms 3 nee, nooit 4 nee, niet mogelijk om naar <?> te reizen 5 nee, geen familie meer in <?> VRAAG 2370 Vr Bent u in 2008 in <land van herkomst> geweest? VRAAG ja 2 nee GA DOOR MET VRAAG 2400 FORMULIER INDIEN [ Q40, 5, 6, 7 ] Vr Hoe vaak bent u in 2008 in <land van herkomst> geweest? (ENQ.: -als respondent in 2008 voor het eerst naar Nederland kwam, de periode die hij\zij daarvoor in LVH woonde niet meetellen -vul een 0 in bij 'geen enkele keer in 2008') VRAAG 2390 Vr Hoe lang bent u in 2008 in totaal in <land van herkomst> geweest? Als u meer dan 1 keer bent geweest, kunt u de bezoeken bij elkaar optellen. (ENQ.: als respondent in 2008 voor het eerst naar Nederland kwam, de periode die hij\zij daarvoor in <land van herkomst> woonde niet meetellen) 1 korter dan een maand 2 tussen de een en drie maanden 3 langer dan drie maanden VRAAG 2400 Vr Heeft u vaak, soms of nooit heimwee naar <land van herkomst>? (ENQ.: Voeg eventueel toe: "Heimwee is dat u vaak aan <land van herkomst> denkt en ernaar verlangt om daar te zijn." 1 vaak 2 soms 3 nooit V Veldkamp Amsterdam 41

84 VRAAG 2420 Vr Zou u voor altijd in <land van herkomst> willen gaan wonen? (ENQ.: LET OP: het gaat er hier om of de respondent dat zou willen, niet of dat (nu) mogelijk is.) 1 ja, wil voor altijd 2 nee 3 weet niet INDIEN [ Q40, 8 ] GA DOOR MET VRAAG 2480 VRAAG 2430 Vr Ziet u mogelijkheden om in <land van herkomst> te gaan wonen? INDIEN [ Q2420, 1, 3 ] VRAAG ja 2 nee INDIEN [ Q2420, 2, 3 \ Q2430, 2 ] Vr Wat is de belangrijkste reden dat u niet in <land van herkomst> wilt of kunt wonen? 1 vanwege werk 2 geen geld 3 studie 4 vanwege gezondheid\medische voorzieningen 5 economische situatie\geen werk in <?> 6 bevalt goed in Nederland \ ik ben te Nederlands 7 geboren en getogen in Nederland\ben al lang in Nederland 8 vanwege kinderen 9 politieke situatie in <land van herkomst> \ veiligheid 10 <land van herkomst> geen goed land om in te wonen 11 geen toekomst in <land van herkomst> 12 geen binding met <land van herkomst> 13 anders,nl.: 14 weet niet VRAAG 2450 INDIEN [ Q2420, 1 ] Vr Wat is de belangrijkste reden dat u <terug wilt/in <land van herkomst> wilt wonen>? 1 geen werk in Nederland 2 discriminatie 3 familie in <land van herkomst> 4 geen binding met Nederland 5 zie geen toekomst in Nederland 6 wonen in Nederland niet meer prettig\negatieve ideeën over allochtonen 7 meer kansen op een baan in <land van herkomst> 8 klimaat, lekker weer 9 sfeer, contact tussen mensen 12 het is mijn moederland\voel me daar thuis 13 familie\vrienden zijn daar 10 anders, nl.: 11 weet niet V Veldkamp Amsterdam 42

85 VRAAG 2460 Vr Wanneer denkt u terug te kunnen gaan naar <land van herkomst>? INDIEN [ Q2420, 1 ] 1 binnen een jaar 2 binnen 1-2 jaar 3 tussen 2 en 5 jaar 4 tussen 5 en 10 jaar 5 als mijn kinderen volwassen zijn 6 als het echt weer veilig is 7 weet niet VRAAG 2470 Vr Zou u voor altijd in een ander land dan <land van herkomst> of Nederland willen gaan wonen? VRAAG ja 2 nee 3 weet niet Vr Sommige mensen sturen wel eens geld of goederen naar het buitenland. Het kan gaan om bijdragen aan familie of vrienden, maar ook aan organisaties. VRAAG doorgaan INDIEN [ # Q40, 8 ] INDIEN [ # Q40, 8 ] Vr Heeft <of iemand van uw huishouden> in 2008 geld of goederen gestuurd naar <land van herkomst>. 1 ja 2 nee VRAAG 2500 Vr Aan wie was dat? (ENQ.: meerdere antwoorden mogelijk) MEERVOUDIG INDIEN [ Q2490, 1 ] 1 echtgenoot of partner 2 kinderen 3 ouders 4 andere familieleden 5 anderen 6 organisaties V Veldkamp Amsterdam 43

86 VRAAG 2510 MEERVOUDIG Vr Dan wil ik u nu iets vragen over uw vrije tijd. Ik heb hier een kaart. Op deze kaart staan verenigingen en organisaties. Bezoekt u wel eens bijeenkomsten of activiteiten van één of meerdere van deze organisaties? U kunt meer antwoorden geven. (ENQ.: - gebruik kaart 14 ORGANISATIES) 1 Sportvereniging 2 Vrijetijdsorganisatie (bijvoorbeeld hobbyclub, muziekvereniging) 3 Buurt- of wijkvereniging of huurdersorganisatie 4 Vakbond, beroepsvereniging of vergelijkbare belangenorganisatie 5 Organisatie van of voor allochtonen 6 Politieke partij of andere politieke organisatie 7 Organisatie voor geloof en religie 8 Organisatie voor natuur, milieu of internationale solidariteit 9 Andere organisatie(s), namelijk 10 Geen van deze VRAAG 2520 Vr Als u kijkt naar alle verenigingen waarvan u weleens bijeenkomsten of activiteiten bezoekt, hoeveel uur per week besteedt u daar aan? (ENQ.: eventueel tijden optellen) VRAAG 2530 Vr Met wie heeft u het meest contact in deze verenigingen of organisaties? (ENQ.: lees op) 1 vooral <land van herkomst> 2 vooral autochtone Nederlanders 3 allerlei verschillende bevolkingsgroepen 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2540 Vr Doet u op dit moment vrijwilligerswerk? Vrijwilligerswerk is werk waarvoor u niets betaald krijgt. (ENQ.: bijvoorbeeld vrijwilligerswerk op een school, in een ziekenhuis of in een bibliotheek.) 1 ja 2 nee FORMULIER INDIEN [ # Q2510, 10 ] INDIEN [ # Q2510, 10 ] VRAAG 2550 Vr Hoeveel uur gemiddeld per week doet u vrijwilligerswerk? (ENQ.: indien meer organisaties: tel alle uren op) FORMULIER INDIEN [ Q2540, 1 ] VRAAG 2560 Vr De volgende vragen gaan over sociale contacten. Het gaat daarbij om ontmoetingen, telefonische en schriftelijke contacten, maar ook om contacten per . Kunt u aangeven hoe vaak u contact heeft met: - famielieleden (die NIET bij u in huis wonen)? (ENQ.: toonkaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing V Veldkamp Amsterdam 44

87 VRAAG 2570 Vr En hoe vaak heeft u contact met: - vrienden, vriendinnen of echt goede kennissen? (ENQ.: toonkaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing VRAAG 2580 Vr En hoe vaak heeft u contact met: - buren of buurtgenoten? (ENQ.: toonkaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing VRAAG 2590 Vr Hoe vaak heeft u contact met: -<land van herkomst> vrienden of kennissen (ENQ.: toonkaart 15 FREQUENTIE-III) INDIEN [ # Q40, 8 ] VRAAG elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing Vr Hoe vaak heeft u contact met: -<land van herkomst> buren of <land van herkomst> mensen in uw buurt (ENQ.: toonkaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing VRAAG 2610 Vr Hoe vaak heeft u contact met: - autochtone vrienden of kennissen 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing INDIEN [ # Q40, 8 ] V Veldkamp Amsterdam 45

88 VRAAG 2620 Vr Hoe vaak heeft u contact met: - autochtone buren of buurtgenoten VRAAG elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar 9 niet van toepassing INDIEN [ # Q40, 8 & exp2431 = 1 ] Vr Gaat u in uw vrije tijd vaak, soms of nooit om met autochtone Nederlanders? VRAAG vaak 2 soms 3 nooit INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2630, 3 ] Vr Heeft u in uw vrije tijd meer contact met autochtone Nederlanders of meer met <land van herkomst>? VRAAG ik heb meer contact met <land van herkomst> 2 ik heb met beiden evenveel contact 3 ik heb meer contact met autochtone Nederlanders 9 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ Q40, 1 TO 7 & Q1030, 1 ] Vr Heeft u op uw werk meer contact met autochtone Nederlanders of meer met <land van herkomst>. 1 ik heb meer contact met <land van herkomst> 2 ik heb met beiden evenveel contact 3 ik heb meer contact met Nederlanders 7 weet niet VRAAG 2660 Vr Heeft u in uw vrije tijd vaak, soms of nooit contact met mensen uit andere allochtone groepen. (ENQ.: - bijvoorbeeld Marokkanen, Turken, Surinamers of Antillianen. - collega mag MITS contact in vrije tijd) 1 ja, vaak 2 ja, soms 3 nee, nooit V Veldkamp Amsterdam 46

89 VRAAG 2670 Vr Met welke allochtone groep gaat u het meest om? (ENQ.: NIET oplezen) INDIEN [ Q2660, 1, 2 ] VRAAG Marokkanen 2 Turken 3 Antillianen\Arubanen 4 Surinamers 5 anders, nl.: 6 gemengd\verschillende groepen 7 niet van toepassing 8 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ # Q40, 8 ] Vr Denk aan uw beste vriend of vriendin. < Dit mag niet uw partner zijn.> Is dit iemand uit de <land van herkomst>, autochtone of een andere allochtone groep? VRAAG <land van herkomst> groep 2 autochtoon 3 andere allochtone groep 4 n.v.t.: heb geen beste vriend\vriendin INDIEN [ # Q40, 8 ] Vr Heeft u nu, of in het verleden, contact gehad met mensen van VluchtelingenWerk? VRAAG ja, op dit moment 2 ja, in het verleden, nu niet meer 3 nee INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2690, 3 ] Vr Hoe vaak heeft\had u contact gehad met mensen van VluchtelingenWerk? (ENQ.: het gaat hierbij om de periode die het belangrijkste voor u was) VRAAG elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 minder dan 1 keer per jaar INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2690, 3 ] Vr Wilt u aangeven hoe belangrijk de mensen van VluchtelingenWerk zijn (geweest) bij: Het beter leren kennen van de Nederlandse samenleving 1 zeer belangrijk 2 belangrijk 3 niet belangrijk, niet onbelangrijk 4 onbelangrijk 5 zeer onbelangrijk V Veldkamp Amsterdam 47

90 VRAAG 2710 INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2690, 3 ] Vr Wilt u aangeven hoe belangrijk de mensen van VluchtelingenWerk zijn (geweest) bij: Het leren van de Nederlandse taal VRAAG zeer belangrijk 2 belangrijk 3 niet belangrijk, niet onbelangrijk 4 onbelangrijk 5 zeer onbelangrijk INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2690, 3 ] Vr Wilt u aangeven hoe belangrijk de mensen van VluchtelingenWerk zijn (geweest) bij: Het vinden van werk VRAAG zeer belangrijk 2 belangrijk 3 niet belangrijk, niet onbelangrijk 4 onbelangrijk 5 zeer onbelangrijk INDIEN [ # Q40, 8 & # Q2690, 3 ] Vr Wilt u aangeven hoe belangrijk de mensen van VluchtelingenWerk zijn (geweest) bij: Het krijgen van Nederlandse vrienden en kennissen 1 zeer belangrijk 2 belangrijk 3 niet belangrijk, niet onbelangrijk 4 onbelangrijk 5 zeer onbelangrijk VRAAG 2720 Vr Ik wil nu graag uw mening horen over de volgende stellingen. Het gaat niet over hoe het bij u is, maar wat u er van vindt. 9 doorgaan VRAAG 2730 Vr Zou u het vervelend vinden als één van uw kinderen veel <land van herkomst> vrienden of vriendinnen heeft? (ENQ.: - indien kind al <land van herkomst> vrienden heeft: vragen of respondent dat vervelend vindt. - kaart 16 OORDEEL) 1 ja, heel vervelend 2 ja, vervelend 3 neutraal 4 nee, niet vervelend 5 nee, helemaal niet vervelend 7 weet niet V Veldkamp Amsterdam 48

91 VRAAG 2740 Vr Zou u het vervelend vinden als één van uw kinderen een <land van herkomst> als partner kiest? (ENQ.: - indien kind al <land van herkomst> als partner heeft: vragen of respondent dat vervelend vindt. - kaart 16 OORDEEL) 1 ja, heel vervelend 2 ja, vervelend 3 neutraal 4 nee, niet vervelend 5 nee, helemaal niet vervelend 7 weet niet VRAAG 2750 Vr Wilt u aangeven of u het eens bent met de volgende uitspraken? U kunt kiezen uit vijf antwoorden: helemaal mee eens, mee eens, niet mee eens\niet mee oneens, niet mee eens en helemaal niet mee eens. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 9 doorgaan VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? De vrouw kan het beste de verantwoordelijkheid voor het huishouden hebben. (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Kinderen kunnen het beste thuis wonen totdat ze gaan trouwen. (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Ik vertrouw meer op mijn familie dan op mijn vrienden. (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 49

92 VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Een vrouw moet stoppen met werken als ze een kind krijgt (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Bij belangrijke beslissingen moeten oudere familieleden meer invloed hebben dan jongere. (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Voor jongens is het belangrijker dan voor meisjes om hun eigen geld te verdienen. (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2760 Vr In hoeverre bent u het eens met de uitspraak...? Homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten hun leven kunnen leiden zoals zij dat willen (ENQ.: kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 noch eens \ noch oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2770 Vr Dan wil ik nu ingaan op het gebruik van de media. Op hoeveel dagen per week leest u <land van herkomst> kranten of tijdschriften? (ENQ.: - ook via internet. Huis-aan-huis bladen niet meetellen.) 1 elke dag 2 5 à 6 dagen per week 3 3 à 4 dagen per week 4 1 à 2 dagen per week 5 minder dan 1 dag per week 6 nooit V Veldkamp Amsterdam 50

93 VRAAG 2780 Vr Op hoeveel dagen per week kijkt u op tv naar Nederlandse zenders. (ENQ.: Nederlandse zenders zijn dus Nederland 1, 2 en 3 of RTL, SBS of lokale zenders bijvoorbeeld TV-West) VRAAG elke dag 2 5 à 6 dagen per week 3 3 à 4 dagen per week 4 1 à 2 dagen per week 5 minder dan 1 dag per week 6 nooit Vr Op hoeveel dagen per week kijkt u op tv naar <land van herkomst> zenders? (ENQ.: eventueel ook internet) 1 elke dag 2 5 à 6 dagen per week 3 3 à 4 dagen per week 4 1 à 2 dagen per week 5 minder dan 1 dag per week 6 nooit INDIEN [ # Q40, 8 ] VRAAG 2800 Vr Heeft u in dit huis een schotel of een satelietontvanger? INDIEN [ # Q40, 8 ] 1 ja 2 nee VRAAG 2810 Vr Heeft u een computer? (ENQ: het gaat om het bezit, niet om het gebruik) 1 ja 2 nee VRAAG 2820 Vr Heeft u deze maand het internet gebruikt om te en of te chatten? VRAAG ja 2 nee Vr Wat is de achtergrond van de mensen met wie u t en\of chat? Zijn dit vooral: (ENQ.: lees op) 1 vooral <land van herkomst> 2 vooral autochtone Nederlanders 3 allerlei verschillende bevolkingsgroepen 9 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ Q2820, 1 & Q40, 1 TO 7 ] V Veldkamp Amsterdam 51

94 VRAAG 2840 Vr Bent u geinteresseerd in politiek? Is dit: (ENQ.: voorlezen) 1 zeer geinteresseerd 2 een beetje geinteresserd 3 niet geinteresseerd VRAAG 2850 Vr Hoe vaak volgt u nieuws over de Nederlandse politiek op televisie, op de radio of in de dagbladen of internet? 1 elke dag 2 5 à 6 dagen per week 3 3 à 4 dagen per week 4 1 à 2 dagen per week 5 minder dan 1 dag per week 6 nooit VRAAG 2860 Vr Als er nu verkiezingen zouden zijn voor de Tweede kamer, zou u dan gaan stemmen? 1 ja 2 misschien 3 nee 4 niet stemgerechtigd 9 wil niet zeggen VRAAG 2870 Vr Op welke partij zou u dan gaan stemmen? (ENQ: toonkaart 17 POLITIEKE PARTIJEN) INDIEN [ Q2860, 1, 2, 4 ] 1 CDA 2 PvdA 3 VVD 4 D66 5 SP 6 Groen Links 7 Wilders 8 Verdonk 9 ChristenUnie (GPV en RPF) 10 SGP 11 Andere Partij 12 Blanco stemmen 13 zou niet gaan stemmen 14 Weet niet 15 Wil niet zeggen VRAAG 2880 FORMULIER Vr Wat vindt u van de verschillende bevolkingsgroepen in Nederland? Bijvoorbeeld Marokkanen, Chinezen en autochtone Nederlanders. Stel u zelf een thermometer voor waarop u dit kunt aangeven. U mag iedere temperatuur tussen 0 en 100 graden gebruiken; 100 graden betekent zeer positieve gevoelens en 0 graden zeer negatieve gevoelens. Het gaat om een beeld van de groep, ook als u niemand uit die groep kent. Wat vindt u van - <autochtone Nederlanders/allochtonen> - (antwoord op schaal van 0-100) V Veldkamp Amsterdam 52

95 VRAAG 2900 Vr Wat vindt u van - Polen - (antwoord op schaal van \ toonkaart 18 THERMOMETER) VRAAG 2900 Vr Wat vindt u van - Chinezen - (antwoord op schaal van \ toonkaart 18 THERMOMETER) VRAAG 2900 Vr Wat vindt u van - Marokkanen - (antwoord op schaal van \ toonkaart 18 THERMOMETER) VRAAG 2910 Vr Wat vindt u van - <land van herkomst/nederlanders> - (antwoord op schaal van 0-100) FORMULIER FORMULIER FORMULIER FORMULIER VRAAG 2920 Vr Ik lees nu uitspraken voor. Wat vindt u van deze uitspraken? U kunt kiezen uit vijf antwoorden: helemaal mee eens, mee eens, niet mee eens\niet mee oneens, niet mee eens, helemaal niet mee eens. (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS.) 9 doorgaan VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Het is goed als een samenleving bestaat uit mensen van verschillende culturen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Het moet makkelijker worden om in Nederland asiel te krijgen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 53

96 VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Allochtonen die legaal in Nederland wonen, moeten dezelfde rechten op sociale zekerheid hebben als autochtone Nederlanders. 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Er wonen in Nederland te veel allochtonen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Het is slecht voor een wijk als er veel allochtonen wonen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2930 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Al die andere culturen in Nederland vormen een bedreiging voor mijn eigen cultuur 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 54

97 VRAAG 2940 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) In Nederland krijg je als allochtoon alle kansen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2940 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Als allochtoon in Nederland worden je rechten gerespecteerd 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2940 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Nederland is een gastvrij land voor allochtonen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2940 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? (ENQ.: Gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) Nederland staat open voor allochtone culturen 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 mee oneens 5 helemaal mee oneens 9 weet niet \ geen antwoord VRAAG 2950 Vr Sommige mensen zeggen dat allochtonen door Nederlanders worden gediscrimineerd. Gebeurt dit nooit, bijna nooit, af en toe, vaak of zeer vaak? 1 nooit 2 bijna nooit 3 af en toe 4 vaak 5 zeer vaak 7 weet niet V Veldkamp Amsterdam 55

98 VRAAG 2960 Vr Bent u zelf wel eens gediscrimineerd<?>? Hoe vaak is dat gebeurd: nooit, bijna nooit, af en toe, vaak of zeer vaak? 1 nooit GA DOOR MET VRAAG bijna nooit 3 af en toe 4 vaak 5 zeer vaak 7 weet niet GA DOOR MET VRAAG 2990 VRAAG 2970 Vr Waarom denkt u dat u toen gediscrimineerd bent? (ENQ.: noteer belangrijkste reden, NIET oplezen) 1 taal 2 etnische groep 3 geloof 4 achternaam 5 uiterlijk 6 hoofddoek 7 gedrag 8 geslacht 9 leeftijd 10 seksuele geaardheid 11 anders, nl.: 12 weet niet VRAAG 2980 Vr Bent u gediscrimineerd.. op uw werk? 1 ja 2 nee 9 nvt VRAAG 2980 Vr Bent u gediscrimineerd.. bij het vinden van een baan? 1 ja 2 nee 9 nvt VRAAG 2980 Vr Bent u gediscrimineerd.. bij officiële instanties? (ENQ: gemeente, CWI, etc) 1 ja 2 nee 9 nvt V Veldkamp Amsterdam 56

99 VRAAG 2980 Vr Bent u gediscrimineerd.. op straat? 1 ja 2 nee 9 nvt VRAAG 2990 Vr De volgende vragen gaan over geloof. We willen graag weten hoe belangrijk geloof voor u is. Rekent u zichzelf tot een bepaalde godsdienst of religie? 1 ja, godsdienst\religie 2 nee INDIEN [ Q2990, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 3030 VRAAG 3000 Vr Welk geloof is dat? 1 Islam: Shi'ieten 2 Islam: Sunnieten 3 Islam: Alevieten 4 Islam: Ahmadiyya 5 Islam: Salafisten 6 Islam: algemeen\anders namelijk... 7 Joods 8 Zarathoustrianen 9 Baha'i 10 Sikh 11 Hindoeïsme 12 Christelijk: Rooms-Katholiek 13 Christelijk: Nederlands Hervormd 14 Christelijk: Gereformeerd 15 Christelijk: Protestantse Kerk Nederland 16 Christelijk: Evangelische Broedergemeenschap 17 Christelijk: Pinkstergemeente 18 Christelijk: Jehova s getuige 19 Christelijk: algemeen \ anders namelijk Confucianisme 21 Taoïsme 22 Boeddhisme 23 overige godsdienst, namelijk weet niet \ geen antwoord VRAAG 3010 Vr Hoe vaak gaat u naar een godsdienstige bijeenkomst? Een godsdienstige bijeenkomst is bijvoorbeeld een kerkdienst, een bezoek aan de moskee of een gebedsdienst. (ENQ.: gebruik kaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar V Veldkamp Amsterdam 57

100 VRAAG 3020 Vr Hoe vaak zoekt u informatie over het geloof op internet? (ENQ.: gebruik kaart 15 FREQUENTIE-III) 1 elke dag 2 elke week 3 elke maand 4 een paar keer per jaar 5 nooit\minder dan 1 keer per jaar VRAAG 3040 Vr Wat vindt u van deze uitspraak? Kinderen moeten naar een school gaan die past bij het geloof van de ouders. ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 3040 Vr Wat vindt u van deze uitspraak? Het is vervelend wanneer je dochter wil trouwen met iemand met een ander geloof. ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ Q2990, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 3100 VRAAG 3050 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Mijn geloof is een belangrijk deel van mezelf. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 3050 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Het doet pijn als iemand iets slechts zegt over mijn geloof. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 58

101 VRAAG 3050 Vr In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak? Niemand mag mijn geloof in twijfel trekken. (ENQ.: gebruik kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ # Q3000, 1 TO 6 ] GA DOOR MET VRAAG 3110 VRAAG 3060 Vr Hoe vaak bidt u? (ENQ.: gebruik kaart 19 FREQUENTIE-IV) 1 vijf maal per dag 2 in elk geval iedere dag 3 elke week 4 enkele keren per maand 5 een paar keer per jaar 6 nooit\minder dan 1 keer per jaar VRAAG 3070 Vr Heeft u gevast met de laatste ramadan? 1 ja, alle dagen 2 ja, de meeste dagen 3 ja, sommige dagen 4 nee, helemaal niet VRAAG 3080 Vr Eet u halal? VRAAG ja, alle dagen 2 ja, de meeste dagen 3 ja, sommige dagen 4 nee, helemaal niet INDIEN [ Q3000, 1 TO 6 ] Vr Wat vindt u van de volgende uitspraak? Ik vind dat moslims helemaal moeten leven volgens de regels van de islam (ENQ.: overhandig kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord V Veldkamp Amsterdam 59

102 VRAAG 3090 INDIEN [ Q3000, 1 TO 6 ] Vr Wat vindt u van de volgende uitspraak? Ik vind dat moslimvrouwen een hoofddoek moeten dragen als ze naar buiten gaan (ENQ.: overhandig kaart 7 EENS-ONEENS) 1 helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord VRAAG 3090 Vr Wat vindt u van de volgende uitspraak? De mensen in Nederland zijn veel te negatief over de islam (ENQ.: overhandig kaart 7 EENS-ONEENS) INDIEN [ Q3000, 1 TO 6 ] VRAAG helemaal mee eens 2 mee eens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 niet mee eens 5 helemaal niet mee eens 6 weet niet \ geen antwoord INDIEN [ Q3000, 1 TO 6 & Q80, 2 ] Vr (ENQ.: eventueel introduceren met: "Ik zie dat u een hoofddoek draagt". Draagt u een hoofddoek als u naar buiten gaat? 1 ja 2 nee VRAAG 3110 Vr In welke mate vindt u zichzelf een gelukkig mens? Is dat: (ENQ.: lees voor) 1 erg gelukkig 2 gelukkig 3 niet gelukkig, niet ongelukkig 4 niet zo gelukkig 5 ongelukkig VRAAG 3120 Vr Vindt u dat over het algemeen de meeste mensen wel te vertrouwen zijn of vindt u dat men niet voorzichtig genoeg kan zijn in de omgang met mensen? 1 wel te vertrouwen 2 je kan niet voorzichtig genoeg zijn V Veldkamp Amsterdam 60

103 VRAAG 3130 Vr Ik wil nu graag weten wat u vindt van de Nederlandse samenleving. U mag een cijfer geven tussen de 1 en de 10. Het cijfer 1 betekent dat u heel erg ontevreden bent. Het cijfer 10 betekent dat u heel erg tevreden bent. Welk cijfer geeft u? 1 1 heel erg ontevreden heel erg tevreden 99 weet niet \ geen antwoord VRAAG 3140 Vr Voelt u zich over het algemeen veilig in Nederland? 1 zeer veilig 2 veilig 3 noch veilig, noch onveilig 4 onveilig 5 zeer onveilig VRAAG 3150 Vr Voelt u zich thuis in Nederland? 1 ja 2 soms wel en soms niet 3 nee VRAAG 3160 Vr In hoeverre bent u er trots op om Nederlander te zijn? (ENQ.: lees op) 1 heel sterk 2 sterk 3 een beetje 4 niet 5 helemaal niet VRAAG 3170 Vr In hoeverre bent u er trots op om <land van herkomst> te zijn? (ENQ.: lees op) INDIEN [ Q40, 1 TO 7 ] 1 heel sterk 2 sterk 3 een beetje 4 niet 5 helemaal niet V Veldkamp Amsterdam 61

104 VRAAG 3190 Vr Denkt u dat u over 5 jaar nog in Nederland woont? 1 ja, zeker 2 nee, woont (waarschijnlijk) weer herkomstland 3 nee, woont (waarschijnlijk) in ander land 7 weet niet TOON NIET DE ANTWOORDCATEGORIEN DIE GEGEVEN ZIJN IN Q3180 VRAAG 3200 Vr In deze vragenlijst zijn veel vragen gesteld over allochtonen. Ziet u zichzelf als allochtoon? INDIEN [ # Q40, 8 ] 1 ja 2 nee VRAAG 3210 Waarom ziet u zichzelf <niet> als allochtoon? OPEN INDIEN [ # Q40, 8 ] VRAAG 3220 MEERVOUDIG Vr De laatste vragen gaan over het interview. Wat vond u van het interview? (ENQ: Meerdere antwoorden mogelijk.) 1 interessant\leuk 2 vervelend 3 te lang 4 te moeilijk 5 schending privacy 6 anders, namelijk VRAAG 3230 OPEN Vr Wilt u dit verduidelijken of nog iets anders vertellen dat voor dit onderzoek belangrijk kan zijn? (ENQ.: graag zo volledig mogelijk noteren) VRAAG 3240 Vr De mogelijkheid bestaat dat dit onderzoek over een paar jaar wordt herhaald. Bent u bereid om aan zo'n vervolgonderzoek mee te werken? Uw naam en adres worden dan bewaard en zullen nooit voor iets anders dan dat vervolgonderzoek worden gebruikt. 1 ja, wil meedoen aan vervolgonderzoek 2 nee INDIEN [ # Q130, 2 ] GA DOOR MET VRAAG 3300 VRAAG 3250 Vr Graag willen we nog een paar vragen stellen aan één van uw ouders. Wilt u één van hen erbij roepen? 1 doorgaan met vraag voor ouders 2 ouders zijn niet aanwezig GA DOOR MET VRAAG ouders weigeren medewerking GA DOOR MET VRAAG 3300 V Veldkamp Amsterdam 62

105 VRAAG 3260 Vr Hartelijk dank, mevrouw\meneer, dat we u nog een vraag mogen stellen. Deze vraag gaat over het inkomen van uw huishouden. Wilt u op deze kaart aangeven hoe hoog iedere maand het inkomen van het huishouden is? (ENQ.: Gebruik kaart 10 INKOMEN-I Wij bedoelen het netto inkomen van u zelf en uw eventuele echtgeno(o)te\vaste partner. Het inkomen van verdienende kinderen en kinderbijslag hoeft u hierbij dus niet mee te rekenen. Netto is het bedrag dat u (samen) op uw rekeningen gestort krijgt aan salaris of loon.) 1 minder dan 500 euro per maand 2 tussen 500 en 750 euro per maand 3 tussen 750 en 1000 euro per maand 4 tussen 1000 en 1250 euro per maand 5 tussen 1250 en 1500 euro per maand 6 tussen 1500 en 1750 euro per maand 7 tussen 1750 en 2000 euro per maand 8 tussen 2000 en 2250 euro per maand 9 tussen 2250 en 2500 euro per maand 10 tussen 2500 en 2750 euro per maand 11 tussen 2750 en 3000 euro per maand 12 tussen 3000 en 3250 euro per maand 13 tussen 3250 en 3500 euro per maand 14 meer dan 3500 euro per maand 97 weet niet 99 wil niet zeggen VRAAG 3270 Vr Is de laatste 12 maanden de financiële situatie van uw huishouden beter geworden, gelijk gebleven of slechter geworden? 1 duidelijk verbeterd 2 iets verbeterd 3 hetzelfde gebleven 4 iets verslechterd 5 duidelijk verslechterd 6 weet niet VRAAG 3280 Vr Hoeveel betaalt u per maand aan huur\hypotheek? (ENQ.: netto, dus na aftrek huurtoeslag\fiscale aftrek) FORMULIER VRAAG 3290 Vr Wat vindt u van <?>: is dat meer dan genoeg om van te leven, genoeg, te weinig of veel te weinig? 1 meer dan genoeg 2 genoeg 3 te weinig 4 veel te weinig V Veldkamp Amsterdam 63

106 VRAAG 3300 Vr Dit is het einde van het interview. Hartelijk dank voor medewerking. U krijgt uw beloning (cadeaubon van 10 euro) thuisgestuurd. U kunt uit verschillende cadeaubonnen kiezen. Ik noem ze voor u op: (ENQ. lees cat. 1-3 op:) 1 Cadeaubon te besteden bij Blokker 2 Cadeaubon te besteden bij Free Record Shop 3 Irischeque 4 Artsen zonder Grenzen 5 Natuurmonumenten 6 Unicef 9 Wil geen beloning VRAAG 3310 Vr Is er nog iets gewijzigd aan uw adresgegevens? Dit i.v.m. versturen van de bon. VRAAG nee 2 ja FORMULIER INDIEN [ Q3310, 2 ] Vr NAW gegevens (Enq. Het is van groot belang de gegevens goed te noteren. Laat respondent eventueel spellen en\of de genoteerde gegevens nog eens nakijken). VRAAG 3330 Vr (ENQ.: De volgende vragen dienen niet aan de respondent gesteld te worden maar moeten door u beantwoord worden. 9 doorgaan VRAAG 3340 Vr (ENQ.: In welke taal is het gesprek gevoerd met de respondent?) INDIEN [ # Q40, 8 ] 1 Volledig in het Nederlands 2 grotendeels in het Nederlands 3 half in het Nederlands\half in de eigen taal 4 grotendeels in de eigen taal 5 volledig in de eigen taal 6 anders nl.: VRAAG 3350 Vr (ENQ: Stel vast hoe goed de respondent Nederlands spreekt.) 1 goed 2 redelijk 3 matig 4 slecht VRAAG 3360 Vr (ENQ.: Stel vast hoe goed de respondent de vragen heeft begrepen.) 1 goed 2 redelijk 3 matig 4 slecht V Veldkamp Amsterdam 64

107 VRAAG 3370 Vr (ENQ.: Tot slot willen we graag van u weten of u alleen was met degene met wie u het gesprek voerde of dat er anderen bij waren. Ook willen we weten of die anderen van invloed zijn geweest op de antwoorden van de respondent.) 1 respondent is alleen ondervraagd 2 met andere(n), geen invloed op antwoorden 3 met andere(n), wel wat invloed op antwoorden 4 met andere(n), veel invloed op antwoorden V Veldkamp Amsterdam 65

108 Bijlage 3 Vertaalde vragenlijst

109 SING2009 VRAGENLIJST IN DARI v v.50. : v.60 v.70 v.80.v90 v.100 / / / v.110 v.120 / / ( ) / V5033 SING2009 Vragenlijst in Dari Veldkamp Amsterdam maart

110 v.130 / : v.140 ( ) ( ) v.150 v.160 <?> v.170 <?> v.180 ( ) v.190 v.200 v.210 v.220 v.230 V5033 SING2009 Vragenlijst in Dari Veldkamp Amsterdam maart

111 v.240 v.250. v.260 v.270 v.280 <?> v.290 v.300 ( ) v.320. v.330 <?> v.340 <?> v.350 <?> v.370 : : v.390 / / / / V5033 SING2009 Vragenlijst in Dari Veldkamp Amsterdam maart

112 SING2009 VRAGENLIJST IN HET ARABISCH Vr. 50. : Vr. 60 Vr. 70 Vr. 80 Vr. 90 Vr. 100 / / / / / / Vr. 110 p5033 SING2009 Vragenlijst in het Arabisch Veldkamp maart

113 SING2009 VRAGENLIJST IN HET ARABISCH Vr. 120 / / ( ) / Vr. 130 / : Vr. 140 ( ) ( ) Vr. 150 Vr. 160 <?> Vr. 170 <?> Vr. 180 ( ) Vr. 190 p5033 SING2009 Vragenlijst in het Arabisch Veldkamp maart

114 SING2009 VRAGENLIJST IN HET ARABISCH Vr. 200 Vr. 210 Vr. 220 Vr. 230 Vr. 240 Vr Vr. 260 Vr. 270 Vr. 280 <?> < > < > Vr. 290 Vr. 300 ( ) Vr p5033 SING2009 Vragenlijst in het Arabisch Veldkamp maart

115 SING2009 VRAGENLIJST IN FARSI (Farsi)Persian Vr Vr. 50. : Vr. 60 Vr. 70 : Vr. 80 Vr. 90 Vr. 100 / / Vr. 110 V5033 SING2009 Vragenlijst in het Farsi Veldkamp Amsterdam

116 Vr. 120 / / ( ) Vr. 130 / : Vr. 140 ( ) ( ) Vr. 150 Vr. 170 <?>.. Vr ( ) Vr. 190 Vr. 200 Vr. 210 Vr. 220 V5033 SING2009 Vragenlijst in het Farsi Veldkamp Amsterdam

117 : Vr. 230 : Vr. 240 : Vr Vr. 260 Vr. 270 Vr. 280 <?> <?> <?> V5033 SING2009 Vragenlijst in het Farsi Veldkamp Amsterdam

118 SING2009 VRAGENLIJST IN SOMALISCH Vr. 10 Aad bad ugu mahadsan tahay ka qeyb qaadashada aad ka qeyb qaadaneyso cilmi baaristan. Qof og ma jiraan in aad ka qeyb qaadaneyso. Magacaaga la lama xusi doono jawaabahaaga. Wax kasta oo aad jeceshahay ayaad oran kartaa. Ma jiraan jawaabo sax ah ama kuwa qalad ah. Vr. 50 Marka koowaad waxaan ku weydinayaa su aalo ku saabsan adiga iyo qoyskaaga. Wadankee baad ku dhalatey? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: Vr. 60 Wadankee ayuu ku dhashey aabahaaga? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: Vr. 70 Wadankee ayay ku dhalatey hooyada? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: Vr Lab 2 Dheddig Vr. 90 Imisa sano ayaad jirtaa? Vr. 100 Miyaad guursatey, kala tagteen, carmalo\carmal ama marnaba ma guursan? 1 Xaasle\wadanool diiwangashan 2 kala tagney 3 carmalo\carmal 4 never been married Vr. 110 Imisa qofood ayaa ku nool hoygaaga, adigoo xisaabta isku daraaya? Waxa kaliya aan ka hadlaynaa dadka ku nool hoy'gaaga V5033 SING2009 Vragenlijst in het Somalisch Veldkamp Amsterdam

119 Vr. 120 Ma waxaad la nooshay seygaaga\xaaskaaga ama wadeeygaa? 1 haa, xaasle\wadeeygaa diiwaangashan, guriga wadeey kula ah 2 haa, wuu la nool yahay (is maqabaan) 3 no, xaasle\wadeeygaa diiwaangashan, balse MA wada noola 4 maya, xaasle ma ahan ama ma wada noola Vr. 130 Waa maxay waxa aad ka tahay aqalka qoyska? 1 lab\dheddig madaxa aqalka qoyska 2 Cunug aqalka ku nool 3 haddii kale, magacow: Vr. 140 Waa sidee qaabka aqalka qoyskiina? 1 aabe 2 hooyo 3 walaal(yaal) 4 walaal(lo) 5 xubno kale oo qoyska ka mid ah Vr. 150 Ma leedahay seygaa\xaaskaa? 1 haa, sey\xaas waan leeyahay 2 maya, sey\xaas ma lihi Vr. 170 Wedeeygaaga ma Netherlands ayuu ku nool yahay, <?> ama wadan kale? 1 Netherlands 2 <?> 3 Wadan kale Vr. 180 Ma waxaad qorsheyneysaa seygaaga\xaaskaagagaa y\timaado Netherlands? 1 haa, howsheeda ayaan ku jiraa 2 haa, waan qorsheyneyaa, balse (weli) howsheeda ma bilaabin 3 maya, ma qorsheyneyno 4 suurto gal ma ahan Vr. 190 Ilaa iyo intee baad u maleyneysaa in ay qaadaneyso ka hor inta seygaaga\xaaskaagagaa in Netherlands gula noolaanaayo? 1 Billo guddahood 2 sanad barkiisa 3 sanad gudahiisa 4 in ka badan sanad 9 Ma garanaayo Vr. 200 Sanad kee baad is guursateen ama aad billowdeen in aad isla noolaataan seygaaga\xaaskaagagaa? Vr. 210 seygaaga\xaaskaagagaa\daa imisa sano ayuu jiraa\ayay jirtaa? Vr. 220 Wadankee ayay ku dhalatey ama uu ku dhashey seygaaga\xaaskaagagaa\daa? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: V5033 SING2009 Vragenlijst in het Somalisch Veldkamp Amsterdam

120 Vr. 230 Wadankee ayuu ku dhashey seygaaga\xaaskaagagaa\seygaaga\xaaskaagadaa aabihiisa\heeda? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: Vr. 240 Wadankee ayay ku dhalatey seygaaga\xaaskaagagaa\seygaaga\xaaskaagadaa hooyadiisa\deeda? 1 Afghanistan 2 Ciraaq 3 Iraan 4 Soomaaliya 5 Booland 6 Shiinaha 7 Hongkong 8 Netherlands 9 Wadan kale, magacow: Vr. 250 Miyaad caruur leedahay? Sidoo kale waxaan ula jeednaa caruur aad dhashey balse hoy'gaaga aanan ku nooleyn. 1 haa, caruur waan leeyahay 2 Maya Vr. 260 Imisa caruur baad leedahay? Vr. 270 Caruurtaada isa ayaa inta ku nool guriga kan? Vr. 280 Halkee bay ku nool yihiin caruurta aan adiga gurigan kugula nooleyn? May Netherlands bay ku nool yihiin, <?> ama wadan kale? 1 Caruurteyda oo dhan waxay ku nool yihiin Netherlands 2 Caruurteyda waxay ku nool yihiin Netherlands iyo <?> 3 caruurteyda oo dhan waxay ku nool yihiin <?> 4 caruurteyda oo dhan waxay ku nool yihiin wadan kale 5 labada meelba Netherlands iyo wadan kale? Vr. 290 Ma waxaad qorsheyneysaa in caruurtaada yimaadaan Netherlands? 1 haa, howsheeda ayaan ku jiraa 2 haa, waan qorsheyneyaa, balse (weli) howsheeda ma bilaabin 3 maya, ma qorsheyneyno 4 suurto gal ma ahan Vr. 300 Ilaa iyo intee baad u maleyneysaa in ay qaadaneyso ka hor inta cunugaaga\caruurtaada in Netherlands gula noolaanaayaan? 1 Billo guddahood 2 sanad barkiisa 3 sanad gudahiisa 4 in ka badan sanad 9 Ma garanaayo Vr. 320 Hadda waxaan ku weydiinayaa su'aalo yar oo ku saabsan caruurta adiga kugula nool gurigaaga. V5033 SING2009 Vragenlijst in het Somalisch Veldkamp Amsterdam

121 SING2009 VRAGENLIJST IN CHINEES Vr. 10 非常感谢您参与本次调查 对于您参与本次调查将会严格保密 您的姓名将不会出现在任何答复里面 您可以根据自己的想法进行如实回答 没有对的或错的答复 9: doorgaan Vr. 50 我要先询问一些关于您以及您家庭的问题 请问您出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 60 您的父亲出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 70 您的母亲出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 80 1: 男性 2: 女性 Vr.90 您多大年龄了? Vr. 100 您是已婚 离婚 寡妇 / 鳏夫或从未结过婚? 1: 已婚 / 注册登记的同居关系 2: 离婚 3: 寡妇 / 鳏夫 4: 从未结过婚 Vr. 110 您家里总共有多少人居住, 计算您自己在内? 我们仅仅说的是居住在这个房屋内的人数 V5033 SING2009 Vragenlijst in het Chinees Veldkamp Amsterdam

122 Vr. 120 您与丈夫 / 妻子或伴侣一起居住吗? 1: 是的, 结婚 / 注册登记的同居关系 同住一室的伴侣 2: 是的, 住在一起 ( 未婚 ) 3: 不, 结婚 / 注册登记的同居关系, 但不住在一起 4: 不, 没有结婚或者住在一起 Vr. 130 您在家庭中处于什么地位? 1: 家里的男性 / 女性领导 2: 住在家中的孩子 3: 其他形式, 请说明 : Vr. 140 您的家庭构成结构如何? 1: 父亲 2: 母亲 3: 兄弟 4: 姐妹 5: 其他家庭成员 Vr. 150 您有伴侣吗? 1: 是的, 我有一个伴侣 2: 不, 我没有伴侣 Vr. 170 您的伴侣居住在荷兰吗, 或在居住 <?>? 1: 荷兰 2:<?>? 3: 其他国家 Vr. 180 您有意让您的伴侣到荷兰来吗? 1: 是的, 正在办理这个事情 2: 是的, 有计划, 但还没有办理 3: 不, 没有计划 4: 不可能 Vr. 190 您认为需要花多长时间您的伴侣才能和您一起生活在荷兰? 1: 数月之内 2: 半年之内 3: 一年之内 4: 超过一年 9: 不知道 Vr. 200 您在哪一年结婚的, 或您在哪一年与现在的伴侣开始住在一起? Vr.210 您的伴侣年龄有多大? V5033 SING2009 Vragenlijst in het Chinees Veldkamp Amsterdam

123 Vr. 220 您的伴侣出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 230 您伴侣的父亲出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 240 您伴侣的母亲出生在哪个国家? 1: 阿富汗 2: 伊拉克 3: 伊朗 4: 索马里 5: 波兰 6: 中国 7: 香港 8: 荷兰 9: 其他国家, 请说明 : Vr. 250 您有孩子吗? 我们所说的孩子也包括不居住在这个房屋内的孩子 1: 是的, 我有孩子 2: 没有 Vr. 260 您有多少个孩子? Vr. 270 您有多少个孩子住在这个房屋内? Vr. 280 不住在这个房屋内的其他孩子居住在什么地方? 住在荷兰, 住在 <?>? 或住在其他国家? 1: 我所有的孩子住在荷兰 2: 我的孩子住在荷兰和 <?>? 3: 我所有的孩子住在 <?>? 4: 我所有的孩子住在另一个国家 5: 在荷兰和另一个国家 V5033 SING2009 Vragenlijst in het Chinees Veldkamp Amsterdam

124 SING2009 VRAGENLIJST IN POOLS Vr. 10 Wspaniale, że uczestniczy pan(i) w tymbadaniu ankietowym. Nikt nie wie o pana(-i) uczestnictwie w tym badaniu. Nigdzie nie będzie podawane pana(-i) nazwisko. Może pan(-i) zatem swoodnie wyrażać swoje opinie. Nie ma też prawidłowych i nieprawidłowych odpowiedzi. 9: doorgaan Vr. 50 Najpierw zadam panu(-i) kilka pytań dotyczących pana(-i) i pana(-i) rodziny. W jakim kraju się pan(i) urodził(a)? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: Vr. 60 W jakim kraju urodził się pana(-i) ojciec? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: Vr. 70 W jakim kraju urodziła się pana(-i) matka? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: Vr. 80 1: mężczyzna 2: kobieta Vr. 90 Ile ma pan(i) lat? Vr. 100 Czy jest pan(i) żonaty\mężatką, rozwiedziony(-a), wdowcem\wdową, czy też nigdy nie był(a) pan(i) w związku małżeńskim? 1: żonaty\mężatka \zarejestrowany związek partnerów 2: rozwiedziony(-a) 3: wdowiec\wdowa 4: nigdy nie był(a) w związku małżeńskim Vr. 110 Ile osób mieszka u pana(-i) w domu? Proszę wliczyć też siebie. Chodzi tu tylko o osoby mieszkające tutaj razem z panem(-ią). V5033 SING2009 Vragenlijst in het Pools Veldkamp Amsterdam

125 Vr. 120 Czy mieszka pan(i) z mężem\żoną lub partnerem(-ką)? 1: tak, żonaty\mężatka\zarejestrowany związek partnerów, partner(ka) jest w domu 2: tak, mieszka z partnerką\partnerem (nie są małżeństwem) 3: nie, jest żonaty\mężatką\w zarejestrowanym związku partnerów, lecz NIE mieszka z partnerką\partnerem 4: nie, nie jest żonaty\mężatką, ani nie mieszka z partnerką\partnerem Vr. 130 Jaką pozycję zajmuje pan(i) w tym gospodarstwie domowym? 1: męska\żeńska głowa rodziny 2: dziecko mieszkające u rodziców 3: inną, mianowicie: Vr. 140 Kto wchodzi w skład pana(-i) gospodarstwa domowego? 1: ojciec 2: matk 3: brat (bracia) 4: siostra(-y) 5: inni członkowie rodziny Vr. 150 Czy ma pan(i) partnerkę\partnera? 1: tak, mam partnerkę\partnera 2: nie Vr. 170 pana(-i) partner(ka) mieszka w Holandii, czy w <?> lub w innym kraju? 1: Holandia 2: <?> 3: inny kraj Vr. 180 Czy zamierza pan(i) sprowadzić swojego partnera\swoją partnerkę do Holandii? 1: tak, już się tym zajmuję 2: tak, zamierzam, lecz (jeszcze) się tym nie zajmuję 3: nie, nie zamierzam 4: nie jest to możliwe Vr. 190 Jak pan(i) sądzi, za ile czasu pana(-i) partner(ka) zamieszka z panem(-ią) w Holandii? 1: za kilka miesięcy 2: za pół roku 3: za rok 4: potrwa to dłużej niż rok 9: nie wie Vr. 200 W którym roku zawarł(a) pan(i) związek małżeński lub zamieszkał(a) pan(i) ze swoją partnerką\swoim partnerem? Vr. 210 Ile lat ma pana(-i) partner(ka)? Vr. 220 W jakim kraju urodził(a) się pana(-i) partner(ka)? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: V5033 SING2009 Vragenlijst in het Pools Veldkamp Amsterdam

126 Vr. 230 W jakim kraju urodził się ojciec pana(-i) partnerki\partnera? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: Vr. 240 W jakim kraju urodziła się matka pana(-i) partnerki\partnera? 1: Afganistan 2: Irak 3: Iran 4: Somalia 5: Polska 6: Chiny 7: Hongkong 8: Holandia 9: inny kraj, mianowicie: Vr. 250 Mamy tu mamy również na myśli dzieci nie mieszkające w tym domu. 1: tak, mam dzieci 2: nie Vr. 260 Ile ma pan(i) dzieci? Vr. 270 Ile z pana(-i) dzieci mieszka tutaj, 1w tym domu? Vr. 280 Gdzie mieszkają dzieci, które nie mieszkają u pana(-i) w domu? W Holandii, w *? herk, czy w innym kraju? 1: wszystkie moje dzieci mieszkają w Holandii 2: moje dzieci mieszkają w Holandii i w *? herk 3: wszystkie moje dzieci mieszkają w *? herk 4: wszystkie moje dzieci mieszkają w innym kraju 5: zarówno w Holandii, jak i w innym kraju Vr. 290 Czy zamierza pan(i) sprowadzić swoje dzieci do Holandii? 1: tak, już się tym zajmuję 2: tak, zamierzam, lecz (jeszcze) się tym nie zajmuję 3: nie, nie zamierzam 4: nie jest to możliwe Vr. 300 Jak pan(i) sądzi, za ile czasu pana(-i) dzieci zamieszkają z panem(-ią) w Holandii? 1: za kilka miesięcy 2: za pół roku 3: za rok 4: potrwa to dłużej niż rok 9: nie wie Vr. 320 Teraz zadam panu(-i) pytania o pana(-i) dzieciach mieszkających u pana(-i) w domu. V5033 SING2009 Vragenlijst in het Pools Veldkamp Amsterdam

127 SING2009 VRAGENLIJST IN ENGELS Vr. 10 Thank you for participating in this research. Nobody knows about your participation. Your name will not be mentioned with the answers. You can say anything you like. There are no right or wrong answers. 9 doorgaan Vr. 50 I will first ask you some questions about you and your family. In what country were you born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: Vr. 60 In what country was your father born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: Vr. 70 In what country was your mother born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: Vr male 2 female Vr. 90 How old are you? Vr. 100 Are you married, divorced, widow\widower or never been married? 1 married\ registered partnership 2 divorced 3 widow\widower 4 never been married Vr. 110 How many people live in your household, counting in yourself? We are only talking about people living in this house p5033 SING2009 Veldkamp Amsterdam Engels

128 Vr. 120 Do you live with a husband\ wife or a partner? 1 yes, married\ registered partnership, partner in the house 2 yes, lives together (not married) 3 no, married\ registered partnership, but NOT living together 4 no, not married or living together Vr. 130 What is your position in the household? 1 male\female head of the household 2 child living at home 3 otherwise, namely: Vr. 140 How is your household formed? 1 father 2 mother 3 brother(s) 4 sister(s) 5 other family members Vr. 150 Do you have a partner? 1 yes, I do have a partner 2 no, I don't have a partner Vr. 170 Does your partner live in the Netherlands, in <?> or in another country? 1 Netherlands 2 <?> 3 other country Vr. 180 Do you intend to have your partner come to the Netherlands? 1 yes, working on it 2 yes, planning to, but not (yet) working on it 3 no, not planning 4 is not possible Vr. 190 How long do you think it will take before your partner lives with you in the Netherlands? 1 within months 2 within half a year 3 within a year 4 in over a year 9 don't know Vr. 200 In what year did you get married or started living with your current partner? Vr. 210 How old is your partner? Vr. 220 In what country was your partner born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: p5033 SING2009 Veldkamp Amsterdam Engels

129 Vr. 230 In what country was your partners' father born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: Vr. 240 In what country was your partners' mother born? 1 Afghanistan 2 Iraq 3 Iran 4 Somalia 5 Poland 6 China 7 Hongkong 8 Netherlands 9 other country, namely: Vr. 250 Do you have children? We also mean children that do not live in this house. 1 yes, I do have children 2 no Vr. 260 How many children do you have? Vr. 270 How many of your children live here in this house? Vr. 280 Where do the children that do not live in your house live? In the Netherlands, in <?> or in another country? 1 all of my children live in the Netherlands 2 my children live in the Netherlands and in <?> 3 all of my children live in <?> 4 all of my children live in another country 5 both in the Netherlands and in another country Vr. 290 Are you planning to have your children come to the Netherlands? 1 yes, working on it 2 yes, planning to, but not (yet) working on it 3 no, not planning 4 is not possible Vr. 300 How long do you think it will take before your child(ren) live(s) with you in the Netherlands? Nederland wonen? 1 within months 2 within half a year 3 within a year 4 in over a year 9 don't know Vr. 320 I am now going to ask you some questions about your children that live with you in your house. 9 doorgaan p5033 SING2009 Veldkamp Amsterdam Engels

130 Bijlage 4 Introductiebrieven

131 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste Kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

132 Subject: survey invitation Dear Sir/Madam, The scp (the Netherlands Institute for Social Research) is engaged in a survey into the living conditions of people in the Netherlands. Through this survey we wish to get to know how people are living and what they think of Dutch society. The survey is being carried out by Bureau Veldkamp. What are we researching? We would like information about the living conditions of people in the Netherlands. We want to interview you about your work, your house and neighbourhood, your health, your free time and social contacts. We will also ask questions about what you think of Dutch society. In this survey we are giving you the chance to say what you yourself think of it. Interviewer visit In a couple of days an employee of Bureau Veldkamp will visit you. He or she will ask you to participate in this survey. It is really important to us that you take part, because we want to interview a lot of different people. If you take part in the survey, you will receive a gift voucher worth 10 Euros after the interview has finished. What will we do with your details? We handle your details in confidence. We do not have your details read to others and we use your answers only to create summarizing tables. Your name will never appear in one of our reports. Who are we? The scp is one of the most important social science research institutes in the Netherlands. The scp regularly carries out research into Dutch society. When deciding on policy, the government, the Lower and Upper Houses of parliament take the information in scp publications into account. Any questions? We have enclosed a brochure with this letter. In this brochure you can read more about the scp and Bureau Veldkamp. Do you have any questions about the survey? If so, please contact Bureau Veldkamp on telephone number I hope that you will take part in this survey. In the meantime, I would like to thank you kindly. Yours faithfully, Prof. Dr. Paul Schnabel Director scp

133 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

134 P5033 AFG1 -

135 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

136 Sociaal en Cultureel Planbureau Bureau Veldkamp Bureau Veldkamp SCP Bureau Bureau Veldkamp SCP Veldkamp SCP P5033 IRAK2

137 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

138 Sociaal en Cultureel Planbureau Bureau Veldkamp Bureau Veldkamp SCP SCP SCP Bureau SCP Veldkamp Bureau Veldkamp Paul Schnabel SCP P5033 IRAN2

139 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

140 Ku sab: baaritaan lagugu casumay Marwo/muddane sharafle, Xafiiska bulshadda iyo dhaqanka habeeya ama qorsheynta bulshadda ayaa ku mashquulsan baaritaan ay baarayaan sida ay u noolyihiin dadka Nederland ku nool. Baaritaankan waxa aan rabnaa in aan ku ogaano sida ay dadku ugu noolyihiin iyo sida ay u arkaan wadda nolaashaha Nederland.baaritaanka waxa sameynaya xafiiska Veldkamp. Maxaan baaraynaa? Waxa aan rabnaa in aan warbixin ka helo xaaladda nololeed ee dadka ku nool waddankan Nederland. Waraysi ayaa rabnaa in aan wax kaa su-aalo, su-aalo ku saabsan sida shaqaddada, gurigaaga iyo dariskaaga, caafimaadkaaga, wakhtiyadda aad firaaqadda tahay iyo xiriirkaaga bulshadda. Waxa kale oo aan wax kaa su-alaynaa sida aad u aragto wadda noolashaha Nederland. Baaritaanka waxa aan rabnaa in aad adiga fursad kuu siino in aad ka sheegto aragtidaada. Booqasho wareysi qaade Dhowr cisho kaddib waxaa booqasho kuugu imaanayo qof (ruux) u shaqeeya (shaqeysa) Bureau Veldkamp. Isaga ama iyadaa waxaay ku weydiin in aad baaritaankan kala shaqeeyso. Aad bay muhiiim inoogu tahay in aad taa ka qeyb qaadato, maadama aan dooneyno in aan dad kala duwan aan wareysi ka qaadno. Haddii aad wareeysigaa ka qeyb qaadato, marka uu wareeysiga dhammaato waxaa naga heleysaa 10 euro. Haddii aanad ku hadli luqadda Nederlands ka in kugu filan oo waraysi aanad ku gali karin, wax dhib ah ma laha. Qofka waraysiga qaadayaa wuu ku hadlaa luqaddaada, markaas wali waad ka qayb qaadan kartaa baaritaanka. Maxaanu ku sameynaynaa/ka yelaynaa astaamahaaga gaarka ah? Waxa aan ula dhaqmaynaa astaamahaaga gaarka ah si taxadirleh. Astaamahaaga gaarka qof kale ma tusayno si uu u akhristo, waxa kaliya oo aan u isticmalaynaa jawaabtaadda si kooban ama muhiimadda uun laga raacayo. Magacaagana meelna laga akhrisamaayo oo lagu qorimaayo qoraaladda aan sameynayno. Yaanu nahay anagu? SCP waxa weeye xarunta ugu mihiimsan ee taqasuska-baaritaanka bulshadda oo instutuut ah ee Nederland. SCP waxa ay sameysaa inta badan baaritaano ku saabsan wadda noolashaha Nederland, ama sida Nederland loo wadda noolyahay. Dawladda, barlamaanka iyo aqalka odoyaasha waxa ay marka ay go-aan qaadanayaan ku xisabtamaan warbixinta aan soo saaro oo xafiiskayaga ka soo baxa. Su-aalo ma qabtaa? Xaashidan waxa la socota buug-yar. Buugan-yar waxa aad ka akhrisan kartaa warbixin ku saabsan SCP iyo xafiiska Bureau Veldkamp. Su-aalo miyaad ka qabtaa baaritaanka? La xiriir xafiiska Veldkamp, telefoonlambarku waxa waaye Waxa aan rajeynayaa in aad rabto in aad ka qayb qaadato baaritaanka. Waan kuugu mahadnaqayaa arrintaas. Sidaas iyo nabadgalyo, Prof. dr. Paul Schnabel Maamulaha SCP P5033 SOM2

141 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

142 标题 : 调查邀请函 尊敬的先生 / 女士, 荷兰社会文化规划办公室正在开展一项有关人们在荷兰生活情况的调查 通过本次调查, 我们希望了解人们在荷兰的生活情况以及他们对于荷兰社会的看法 本次调查由 Bureau Veldkamp 具体执行 我们的调研目标是什么? 我们希望了解居住在荷兰人的们的生活情况 我们需要和您进行会面调查, 以了解您的工作 家庭住房和邻居 健康 业余生活以及社会联系情况 我们的问题也将了解您对于荷兰社会的看法 在本次调查之中, 我们为您提供了表达您对荷兰社会看法的机会 调查员拜访 Bureau Veldkamp 的员工将在这几天之内拜访您 他或她将邀请您参加本次调查 您的积极参与对于我们非常重要, 因为我们希望对不同的民族进行会面调查 如果您参加本次调查, 在会面结束后, 我们将为您提供一张 10 欧元面值的礼券以示谢意 如果您担心自己的荷兰语不够好而无法进行会面调查的话, 这绝对不是问题 我们的调查员将用您的母语来开展调查, 这样您仍可参与本项调查 您的详细信息我们将采取何种方式处理? 我们对您的详细信息将予以严格保密 您的详细信息不会透露给他人, 您的调查结果将仅用于创建汇总表 您的姓名不会出现在我们的报告上 社会文化规划办公室 (SCP) 简介社会文化规划办公室 (SCP) 是荷兰最重要的社会科学调研机构之一 SCP 定期进行关于荷兰社会的调查研究 当制定政策时, 荷兰政府, 议会上院和议会下院将考虑参考 SCP 出版物提供的相关信息 还有什么问题吗? 我们在本邀请函随附了一份简介手册 本手册介绍了关于 SCP 和 Bureau Veldkamp 的详细信息 您对本次调查还有什么问题吗? 如有任何问题, 请电话垂询 Bureau Veldkamp, 电话号码 我热忱期待您参与本次调查 同时, 请接受我对您的真挚谢意 此致! Paul Schnabel 博士教授社会文化规划办公室 (SCP) 主任 P5033 CHI2

143 Onderwerp: uitnodiging onderzoek Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Met dit onderzoek willen we te weten komen hoe mensen leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Wat onderzoeken wij? Wij willen graag informatie over de leefsituatie van mensen in Nederland. In een interview willen we u vragen stellen over uw werk, uw huis en buurt, uw gezondheid, uw vrije tijd en sociale contacten. Ook stellen we vragen over wat u vindt van de Nederlandse samenleving. In dit onderzoek geven we u de kans om te zeggen wat u zelf daarvan vindt. Bezoek van een interviewer Over een paar dagen komt een medewerk(st)er van Bureau Veldkamp bij u op bezoek. Hij of zij zal u vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Het is voor ons erg belangrijk dat u meedoet, omdat we veel verschillende mensen willen interviewen. Als u meedoet aan het onderzoek, krijgt u van ons na afloop van het interview een cadeaubon van 10 euro. Als u niet goed genoeg Nederlands spreekt voor een interview, dan is dat geen probleem. Onze interviewer spreekt ook uw taal en u kunt dus toch aan het onderzoek meedoen. Wat doen we met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens vertrouwelijk. Wij laten uw gegevens niet aan andere mensen lezen en we gebruiken uw antwoorden alleen om samenvattende tabellen te maken. Uw naam zal nooit in een van onze rapporten te lezen zijn. Wie zijn wij? Het scp is een van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke onderzoeksinstituten in Nederland. Het scp doet regelmatig onderzoek naar de Nederlandse samenleving. De regering, de Tweede en de Eerste kamer houden bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit de publicaties van het scp. Hebt u vragen? Bij deze brief hebben we een folder gedaan. In deze folder leest u meer over het scp en Bureau Veldkamp. Hebt u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp, het telefoonnummer is Ik hoop dat u mee wilt doen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp

144 Temat: Zaproszenie do udziału w sondażu Szanowni Państwo! Sociaal en Cultureel Planbureau (Biuro Planowania Społecznego i Kulturalnego SCP) organizuje sondaż na temat warunków życia w Holandii, poprzez który pragniemy bliżej poznać życie codzienne ludności i opinie o społeczeństwie holenderskim. Sondaż prowadzony jest przez Bureau Veldkamp. Co jest przedmiotem badań? Zbieramy informacje na temat warunków życia ludności w Holandii. Chcemy zadać Państwu pytania dotyczące Państwa pracy, domu, sąsiedztwa, zdrowia, czasu wolnego i kontaktów towarzyskich. Zapytamy również, co sądzą Państwo o społeczeństwie holenderskim. W sondażu dajemy Państwu okazję do wyrażenia Państwa osobistych poglądów i spostrzeżeń. Wizyta ankietera W najbliższych dniach odwiedzi Państwa pracownik Bureau Veldkamp i poprosi o wzięcie udziału w sondażu. Państwa udział jest dla nas naprawdę bardzo ważny, gdyż pragniemy uzyskać odpowiedzi od wielu różnych respondentów. W podziękowaniu za udział, po zakończeniu ankiety otrzymają Państwo kupon upominkowy o wartości 10 euro. Znajomość języka niderlandzkiego na poziomie niewystarczającym na potrzeby ankiety nie jest przeszkodą dla Państwa udziału w sondażu nasz ankieter zna także Państwa język ojczysty. Co stanie się z Państwa danymi? Zachowujemy poufność Państwa danych. Nie są one odczytywane innym osobom, a Państwa odpowiedzi wykorzystywane są wyłącznie przy sporządzaniu tabel podsumowujących. Państwa nazwisko nigdy nie pojawi się w naszym raporcie. Kim jesteśmy? SCP to jeden z najważniejszych instytutów badania opinii społecznej w Holandii. SCP regularnie prowadzi badania dotyczące społeczeństwa holenderskiego. Informacje pochodzące z publikacji SCP uwzględniane są przez rząd oraz Niższą i Wyższą Izbę Parlamentu w procesie kształtowania polityki społecznej. Pytania? Wątpliwości? Do niniejszego listu dołączyliśmy broszurę, która pozwoli Państwu zapoznać się bliżej z działalnością SCP i Bureau Veldkamp. W przypadku jakichkolwiek pytań w związku z sondażem prosimy o kontakt z Bureau Veldkamp pod numerem telefonu Mam nadzieję, że wezmą Państwo udział w tym sondażu. Jednocześnie serdecznie Państwu dziękuję. Z poważaniem, Prof. Dr. Paul Schnabel Dyrektor SCP P5033 POL2

145 Bijlage 5 Folder

146

147

148 Bijlage 6 Instructie

149 Veldkamp/NIPO - Grote Bickersstraat 74/ KS - Amsterdam - telefoon: /444 projectnummer: V SING2009{PRIVATE } onderzoek naar leefsituatie in Nederland 1. INLEIDING Hartelijk dank voor uw bereidheid mee te werken aan het onderzoek SING2009. Dit is een onderzoek waarin de leefsituatie van de inwoners in Nederland wordt vastgelegd. SING staat voor Survey Integratie Nieuwe Groepen. Wij voeren het onderzoek uit in opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Het SCP doet onderzoek naar veel onderwerpen in de Nederlandse samenleving en publiceert daar regelmatig over. Enkele onderwerpen waar de laatste jaren aandacht aan is besteed: huisvesting, inkomen, arbeid, zorg, onderwijs, vrije tijd en meningen van de bevolking. Het SCP werkt daarbij regelmatig samen met andere instanties zoals het CBS. De publicaties van het SCP worden aangeboden aan de regering en aan de Tweede en Eerste Kamer. Zij houden waar mogelijk bij het vaststellen van het beleid rekening met de informatie uit deze publicaties. In deze instructie worden achtereenvolgens behandeld: 2. doel en achtergronden van SING de verschillende groepen in het onderzoek 4. een schets van de allochtone groepen 5. de adressensteekproef 6. de benadering van de respondenten 7. de vragenlijst 8. tot slot Voor het welslagen van het onderzoek is het van groot belang dat u deze instructie goed bestudeert en dat u zich houdt aan de door ons verstrekte richtlijnen. Mocht u tijdens het veldwerk op problemen stuiten of vragen hebben, dan moet u contact opnemen met Tanja van Beurden of Mounia Elbokri, de veldwerkbegeleiders bij het NIPO: of DOEL EN ACHTERGRONDEN VAN SING2009 Door middel van een grootschalig onderzoek wil het SCP verschillende aspecten van de leefsituatie van de bevolking vaststellen. In dit onderzoek worden autochtone èn allochtone inwoners van Nederland ondervraagd over allerlei aspecten van hun leefsituatie. Met het hieruit voortkomende inzicht kan de Nederlandse regering beleid maken en de uitkomsten kunnen reden zijn voor verder onderzoek. Er is een vragenlijst ontwikkeld waarin wordt ingegaan op, behalve allerlei achtergrondgegevens, de vrijetijdsbesteding, de sociale contacten die mensen hebben, het gebruik van verschillende media, hun veiligheid en hun gezondheid. Het afnemen van de vragenlijst neemt ongeveer 45 minuten tot een uur in beslag.

150 In het SING2009 staan de vier grootste vluchtelingengroepen in Nederland centraal. Dit zijn mensen uit Afghanistan, Irak, Iran en Somalië. Daarnaast richt dit onderzoek ook op Polen en Chinezen, twee andere groepen waarover niet zoveel bekend is. Ook worden autochtone Nederlanders in het onderzoek betrokken. Het onderzoek vindt plaats in het hele land, dus niet alleen in de grote steden. In totaal worden er gesprekken gevoerd met personen van 15 jaar en ouder. 3. DE VERSCHILLENDE GROEPEN IN HET ONDERZOEK De groepen die in het onderzoek worden betrokken verschillen op een aantal punten van elkaar, maar er zijn ook overeenkomsten. Overeenkomst is dat veel respondenten in het onderzoek op een zeker moment het eigen land hebben verlaten en zich hebben gericht op een toekomst in Nederland. Overeenkomst is ook dat alle te benaderen allochtone respondenten legaal in Nederland verblijven. Daarnaast zijn er verschillen tussen de groepen. Deze zijn het grootst tussen enerzijds de vier vluchtelingengroepen en de Polen en Chinezen anderzijds. De Afghanen, Irakezen, Iraniërs en Somaliërs hebben hun land vaak om politieke redenen verlaten, terwijl Polen en Chinezen veelal met economische motieven naar Nederland zijn gekomen. De respondenten kijken mogelijk anders tegen zaken aan dan u gewend bent; bij sommige mensen gelden bepaalde regels rond het betreden van het huis (bijvoorbeeld schoenen uit, thee drinken). Wij verwachten natuurlijk dat u zich in uw benadering en tijdens het gesprek altijd open en respectvol op stelt. Hoe zit het eigenlijk met de allochtone groepen in Nederland in het algemeen en de groepen die in dit onderzoek worden betrokken in het bijzonder? In totaal zijn er anno 2008 ruim 3 miljoen westerse en nietwesterse allochtonen in Nederland; bijna behoren tot de doelgroep van dit onderzoek (personen van 15 jaar en ouder). De aantallen personen van 15 jaar en ouder per groep zijn: Afghanen personen Irakezen personen Iraniërs personen Somaliërs personen Chinezen (incl Hongkong) personen Polen personen De Chinezen kwam het eerste naar Nederland. Van de huidige groep Chinezen in Nederland is 15% al langer dan 30 jaar hier, maar er is ook een grote groep Chinezen die hier nog geen 5 jaar is. De Iraniërs staan wat betreft verblijfsduur in Nederland op de tweede plaats: van de Iraniërs is één op de vijf hier langer dan 15 jaar. Daarna volgen de Somaliërs, Irakezen en Afghanen. De Polen zijn hier gemiddeld het kortst, bijna 60% is hier nog geen 5 jaar. Het grootste deel van het onderzoek zal worden gehouden onder vluchtelingen. Vluchtelingen zijn mensen die gerede angst hebben op vervolging in het eigen land en die nu legaal in Nederland verblijven. Asielzoekers zijn mensen die hier graag willen blijven, maar die nog geen status hebben. Vluchtelingen zijn altijd eerst asielzoeker geweest, maar niet iedere asielzoeker zal vluchteling worden. Omdat de selectie van respondenten in het onderzoek op basis van geboorteland gebeurt, is het goed mogelijk dat mensen nu de Nederlandse nationaliteit hebben, maar wel asielzoeker en vluchteling geweest zijn. 2

151 Het onderzoek richt zich specifiek op de vier grootste vluchtelingengroepen in Nederland. Dat zijn mensen afkomstig uit Afghanistan, Irak, Iran of Somalië. In 2003 is een groot onderzoek gehouden dat vergelijkbaar is met het SING2009. Het vergelijken van de nieuwe gegevens met de oude is dan ook één van de doelen van dit nieuwe onderzoek. 4. EEN SCHETS VAN DE ALLLOCHTONE GROEPEN In deze instructie wordt een aantal bevindingen uit het onderzoek van 2003 per groep besproken. De vier vluchtelingengroepen laten onderling verschillen zien. Iraniërs doen het gemiddeld het beste, terwijl met name de Somaliërs in veel opzichten achterblijven bij de andere drie groepen en ook bij Turken en Marokkanen. Iraniërs Het gebied dat wij nu Iran noemen, werd tot 1936 Perzië genoemd. En nog steeds mogen beide aanduidingen in het Nederlands door elkaar heen gebruikt worden. In het onderzoek zullen wij vooral spreken over Iran en Iraniërs. In de 20 e eeuw had tot 1979 de sjah de macht. Ondanks dat zijn blik op het westen gericht was, heerste hij als een dictator. In 1979 nam ayatollah Khomeini de macht over na de zogenoemde Iraanse Revolutie en werd Iran een Islamitische republiek. Tussen 1980 en 1988 was het land in oorlog met Irak. In het jaar dat hij een fatwa tegen de schrijver Salman Rushdie uitsprak (1989) overleed Khomeini. Tussen 1997 en 2005 werden enkele moderniseringen doorgevoerd, maar de nieuwe president heeft wat minder op met het westen en de VS en Israël in het bijzonder. De grondwet schrijft voor dat de hoogste geestlijk leider de meeste macht in het land moet hebben. Van de vier vluchtelingengroepen kwamen de Iraniërs als eerste naar Nederland. De Islamitische Revolutie in 1979 veroorzaakte de eerste stroom vluchtelingen. In 1994 kwamen de meeste Iraniërs naar Nederland en nu zijn er zo n Iraniërs ingeschreven in Nederland. Vergeleken met andere allochtone en vluchtelingengroepen zijn zij hoog opgeleid en beheersen zij het Nederlands goed. Ook is hun arbeidsmarktparticipatie redelijk hoog, al is een kwart werkloos. Daarnaast rekenen Iraniërs relatief vaak autochtone Nederlanders tot hun vriendenkring en hebben ze er absoluut geen moeite mee als hun kind thuis komt met een Nederlandse partner. Van de vier vluchtelingengroepen rekenen Iraniërs zich het minst vaak tot een religie en onderschrijven zij de Westerse normen en waarden het vaakst. Zij zijn daarentegen ook de groep die het het vaakst denken dat hun groep gediscrimineerd worden of zelf deze ervaring hebben en de groep die het minst positief is over de acceptatie van allochtonen in Nederland. Irakezen Het huidige Irak stond lange tijd bekend als Mesopotanië, een gebied dat in de 7 e eeuw door moslims werd veroverd. In 1932 werd Irak een onafhankelijk land, zij het dat het tussen 1941 en 1958 nog een keer door de Britten werd bestuurd. In 1979 kwam de dictator Saddam Hoessein aan de macht. Het land was in de jaren 80 in oorlog met Iran en het viel in 1990 Koeweit binnen. In 2003 werd Saddam Hoessein verdreven door de Irakoorlog en in 2004 werd het land weer bestuurd door Irakezen. Maar de rust is nog niet weergekeerd in het land. De meerderheid (ca 60%) van de moslims behoort tot de Shi itische stromingt. Shi ieten geloven dat Ali door Mohammed (zijn schoonvader) is aangewezen als zijn opvolger, terwijl de Soennieten juist geloven dat Mohammed geen opvolger heeft benoemd. Naast de Arabieren wonen er ook veel Koerden in het (noorden van het) land die weer Soennitisch zijn. Over dit deel van Irak, waar de Koerden een grote mate van zelfbestuur kennen, heeft de regering in Bagdad weinig te vertellen. In Nederland is een groot deel van de Irakezen van Koerdische afkomst. 3

152 De immigratie van Irakezen was in de tweede helft van de jaren negentig het hoogst en nu zijn er bijna Irakezen in Nederland. Het opleidingsniveau van de Irakezen is verdeeld: een kwart heeft HBO of een universitaire studie afgerond, maar ook een derde heeft niet hoger dan het basisonderwijs afgemaakt. Zij zijn hiermee gemiddeld hoger opgeleid dan Turken en Marokkanen, maar wel weer minder vaak actief op de arbeidsmarkt. Ruim een derde van de Irakezen in Nederland is werkloos. Evenals de Iraniërs hebben Irakezen relatief vaak contact met autochtone Nederlanders, al vinden zij het iets vaker (17%) een probleem als hun kind met een Nederlandse partner zou thuiskomen. Vier op de vijf Irakezen zijn gelovig (veelal Islamitisch) en in hun mening over man-vrouw-verhoudingen zijn zij iets minder modern dan Iraniërs. Hun opvattingen over discriminatie en de acceptatie van allochtonen in de Nederlandse samenleving wijken niet veel af van die van de Afghanen en Somaliérs (zie hieronder). Afghanen Eeuwenlang zijn de Afghanen onderworpen aan verschillende heersers. In 1919 werd het land onafhankelijk en tussen 1979 en 1988 werd het weer overheerst, door de Russen ditmaal. Het merendeel van de bewoners is Islamitisch (Soennitisch). Vanaf het midden van de jaren 90 werd de Taliban steeds machtiger en zij maakten van Afghanistan een Islamitische staat, met strenge religieuze wetten die grote invloed hadden op het dagelijks leven. In 2001 vielen de Amerikanen het land binnen op zoek naar Osama Bin Laden. Deze vonden ze niet, maar ze zetten in 2004 wel het Talibanregime af. In Afghanistan wonen veel verschillende bevolkingsgroepen, waarvan er niet één de meerderheid vormt, hetgeen de ontwikkelingen naar een nieuwe staatsvorming danig bemoeilijkt. De grootste immigratie van de Afghanen in Nederland vond plaats in de tweede helft van de jaren 90. Evenals de Irakazen is ongeveer een kwart van de Afghanen hoog opgeleid, maar is er ook een aanzienlijke groep (42%) met maximaal basisonderwijs. Hun participatie op de arbeidsmarkt is vergelijkbaar met die van de Irakezen en zij zijn ongeveer even vaak werkloos. Ook wat betreft het hebben van autochtone Nederlanders in de vriendenkring lijken de Afghanen op Irakezen, al zeggen ze in het algemeen wat minder vaak contact met autochtonen te hebben dan Irakezen. Maar nog altijd doen ze dat vaker dan Turken en Marokkanen. Op de Somaliërs na, zijn de Afghanen het meest religieus. Maar liefst 86% rekent zichzelf tot een religie. Daarnaast lijken ze in hun ideeën over de verhouding tussen mannen en vrouwen weer meer op de Irakezen. De Afghanen rapporteren het minst vaak discrimatie en zijn het meest positief over de acceptatie van allochtonen in Nederland. Somaliërs Van de vier vluchtelingengroepen zijn de Somaliërs de enige groep uit Afrika. Op dit moment is er geen centrale regering in Somalië en bestrijden verschillende bevolkingsgroepen elkaar. Sinds de onafhankelijkheid in 1960 heeft het land diverse (militaristische) regeringen gehad. In 1991 riep het voormalig Britse deel van Somalië de onafhankelijkheid uit, maar dat is door geen enkel land erkend. Daarna bestreden versch-llende krijgsheren elkaar en splitsten delen van het land zich (tijdelijk) af. De bijna 10 miljoen Somaliërs zijn onder te verdelen in vijf clans (familieverbanden) en het merendeel van de Somaliërs is moslim (Soennietisch). De immigratie naar Nederland begint vanaf 1990, maar daalt na het restrictieve beleid dat vanaf 1995 wordt ingezet. Ook verhuist een deel van de Somaliërs door naar Engeland, omdat de kansen op werk daar beter zijn. Een deel van de Somaliërs kwam binnen als alleenstaande minderjarige asielzoeker (AMA). Het onderzoek van 2003 onder vluchtelingen in Nederland laat zien dat het de Somaliërs gemiddeld genomen het slechtste afgaat. Maar liefst 19% van de Somaliërs heeft nooit onderwijs genoten en nog eens 4

153 ruim een derde alleen het basisonderwijs. Dat betekent overigens niet dat deze groep meer moeite heeft met het Nederlands dan de andere vluchtenlingengroepen: dat blijkt uit zowel de eigen rapportage als die van de interviewers. Van alle vier de vluchtelingengroepen participeren de Somaliërs het minste op de arbeidsmarkt en ook in deze groep is ruim eenderde werkloos. De Somaliërs hebben het minst vaak autochtone Nederlanders als vriend en hebben daar ook minder vaak behoefte aan dan andere vluchtelingen. Als hun kind zou thuiskomen met een Nederlandse partner zouden ze dat ongeveer even erg vinden als Irakese ouders. Maar liefst 93% van de Somaliërs rekent zich tot een religie, en bijna altijd is dat de islam. Deze groep bezoekt dan ook het vaakst religieuze bijeenkomsten. Voor wat betreft de verhoudingen tussen mannen en vrouwen zijn Somaliërs het minst modern. Daarin houden zij er meer traditionele opvattingen over de rol van mannen en vrouwen in het huishouden en daarbuiten op na dan Turken en Marokkanen in Nederland. Discriminatie speelt onder Somaliërs niet meer dan onder de andere vluchtelingengroepen en ook zij zien allochtonen geaccepteerd in de Nederlandse samenleving. Chinezen De Chinese beschaving wordt als één van de oudste ter wereld genoemd. Ver voordat we in Europa op het idee kwamen, hadden de Chinezen al papier, de boekdrukkunst, het buskruit en het kompas uitgevonden. Eeuwenlang was China een keizerrijk, waar in 1911 een einde aan kwam. Daarna volgde een aantal jaren waarin verschillende groepen en leiders elkaar afwisselden, zonder dat één groep of persoon de leiding over heel China had. Chian Kai-shek werd in 1925 de leider van de Nationalistische Kwo Min Tang-partij en president van het land. Hij versloeg de verschillende warlords en herenigde China. In 1931 viel Japan China binnen en veroverde Mantjoerije, waardoor China bij de Tweede Wereldoorlog betrokken raakte. Na de oorlog werd de strijd tussen de Kwo Min Tang en de communistische partij voortgezet en deze werd in 1949 door de laatste gewonnen. De leider Mao Zedong voerde een waar schrikbewind met als dieptepunt de Culturele Revolutie van 1966 tot Na de dood van Mao in 1971 blijft China een éénpartijstaat met veel macht voor de voorzitter van deze partij. De eerste Chinezen kwamen al als zeelieden rond 1911 naar Nederland, maar bijna allen verlieten ze Nederland weer. De Chinezen die na de Tweede Wereldoorlog kwamen, richtten zich vooral op het restaurantwezen. De restauranthouder haalde mensen uit het eigen dorp naar Nederland om hier als kok of kelner te werken. Zodra deze mensen genoeg geld hadden gespaard, begonnen ze ook hun eigen restaurant en lieten op hun beurt mensen overkomen. Hierdoor zijn Chinezen zeer verspreid over Nederland komen te wonen. Ondanks deze spreiding bleef de Chinese gemeenschap lange tijd zeer gesloten en werden veel zaken, zoals werk, huisvesting, gezondheidszorg, financiën en het aangaan van huwelijken, onderling geregeld. En zo bleven de Chinezen als groep buiten het zicht van media, beleidsmakers en overheid. Vanaf het einde van de jaren 70 lieten de Chinezen in Nederland ook hun partner overkomen, en via de schoolgaande kinderen kwamen de Chinezen wat meer in contact met de Nederlandse samenleving. In de jaren 80 ging het economisch wat minder goed met Nederland en kregen de vele Chinese restaurants concurrentie van andere etnische eetgelegenheden. De hierdoor ontstane restaurantcrisis maakte veel Chinezen afhankelijk van de Nederlandse overheid. In 1999 is voor het laatst onderzoek gedaan naar de positie van Chinezen in Nederland. Dat onderzoek vertelt ons dat er aan de ene kant veel Chinezen zijn die geen of alleen basisonderwijs gevolgd hebben (met name in de eerste generatie), terwijl bijna eenderde van de tweede generatie het HBO of een universitaire opleiding heeft afgerond. Deze verschillen tussen de eerste en de tweede generatie werken ook door in de beheersing van de Nederlandse taal. Chinezen zijn, vergeleken met andere minderheidsgroepen, relatief vaak actief op de arbeidsmarkt. Het merendeel van de Chinezen werkt in de horeca, waarbij een eigen bedrijf in de horeca vooral onder de Chinezen van de eerste generatie veel voorkomt. Omdat veel van de eerste generatie Chinezen van plan was om tijdelijk in Nederland te blijven, 5

154 concentreerden zij zich vooral op het eigen gezin, en eventueel op mensen uit de eigen streek. De omgang met andere Chinezen houdt het merendeel beperkt, dankzij de onderlinge concurrentie in de horeca en wantrouwen ten aanzien van mensen uit een andere streek. Ook met autochtonen gaan Chinezen niet veel om, dit komt echter vaker voor onder Chinezen die in de kleinere gemeentes wonen en Chinezen van de tweede generatie. Een deel van de oudere Chinezen in Nederland bevindt zich mede hierdoor in een sociaal isolement. Over hoe de Chinezen in Nederland over de Nederlandse samenleving en hun rol daarin denken, is nauwelijks iets bekend. Het SING2009 moet nieuw licht schijnen op hoe het nu met de Chinezen in Nederland gaat. Polen De geschiedenis van Polen begint niet bij 1917, het einde van de Eerste Wereldoorlog, maar dit stukje voor het gemak wel. Toen ontstond een groot Polen dat succesvol was in de oorlog tegen Rusland ( ). Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het land verdeeld tussen diezelfde Russen en nazi-duitsland en het land leed flink onder de oorlog. Na de oorlog werden de grenzen van het land naar het Westen verplaatst, hetgeen betekent dat het land er grote stukken Duitsland bij kreeg, maar ook grote stukken verloor aan Rusland. De inwoners van de voormalige Duitse gebieden werden hardhandig aangepakt door de nieuwe (communistische) leiders en aan de andere kant sloegen veel Polen op de vlucht voor de Russen. In 1989 won de partij van vakbondsleider Lech Walesa de (eerste vrije) verkiezingen, hetgeen de instorting van de andere communistische satelietstaten versnelde. De bijna 36 miljoen Polen zijn overwegend Rooms- Katholiek. Van de Polen in Nederland weten we relatief weinig. Een deel van de Polen is hier al een aantal jaar geleden gekomen, vaak waren dat vrouwen in het kader van gezinsvorming, maar het merendeel zal nog pas sinds kort in Nederland zijn. Deze Polen zijn naar Nederland gekomen om te werken en geld te verdienen. Of deze Polen zullen blijven of dat ze na verloop van tijd weer terugkeren naar hun geboorteland, dat is onbekend. Een paar jaar geleden werd ervanuitgegaan dat ze terug zouden keren, maar steeds vaker laten de Polen zelf weten, in interviews met kranten bijvoorbeeld, dat ze hier een toekomst willen opbouwen. Naar de leefen arbeidssituatie van (deze) Polen en naar hun ideeën over de Nederlandse samenleving zal nu met het SING2009 voor het eerst systematisch onderzoek gedaan worden. 5. DE ADRESSENSTEEKPROEF 5.1 definitie adressensteekproef Ondervraagd worden autochtone Nederlanders, Afghanen, Irakezen, Iraniërs, Somaliërs, Chinezen en Polen van 15 jaar en ouder. Iemand behoort tot de genoemde allochtone groepen als: hij/zij zelf in het betreffende land is geboren OF één of beide ouders in het betreffende land zijn geboren. Deze definitie wordt tegenwoordig in Nederland gehanteerd om te bepalen wie tot welke groepering behoren. Het is een definitie gebaseerd op de herkomst van mensen en niet op de nationaliteit. Daarom kan het voorkomen dat er mensen in de steekproef terechtkomen die zichzelf niet tot deze groepering rekenen. Bijvoorbeeld iemand die in China geboren is omdat zijn/haar ouders toevallig daar werkzaam waren. De vragenlijst is zo geprogrammeerd dat als beide ouders in Nederland zijn geboren, de respondent als Nederlander wordt beschouwd. 6

155 Taalproblemen Omdat het te verwachten valt dat mensen die nog maar kort in Nederland zijn het Nederlands niet goed genoeg zullen beheersen om aan het interview deel te nemen, zullen ook tweetalige interviewers worden ingezet. Deze zullen de respondenten die vijf jaar of korter in Nederland zijn benaderen. Alle overige respondenten zullen in principe door de autochtone interviewers worden benaderd. Stuit u toch op taalproblemen dan kan de vertaalde vragenlijst mogelijk een uitkomst bieden. De vragenlijst is in elk van de belangrijkste talen vertaald. Natuurlijk hebben we er geen bezwaar tegen als er tijdens het gesprek wordt geholpen met de taal, bijvoorbeeld door een kind dat goed Nederlands spreekt. Maar het is niet de bedoeling dat u een gesprek voert met iemand die geen woord Nederlands spreekt, zodat alles vertaald moet worden. In zo n geval moet u de benadering tot de non-respons rekenen, en expliciet vastleggen dat de respondent wegens taalproblemen niet mee kan doen. Deze mensen zullen eventueel dan door een tweetalige interviewer worden benaderd. De medewerking aan onderzoek gebeurt altijd op basis van vrijwilligheid, niemand is verplicht mee te werken. U moet er dan ook begrip voor hebben als iemand niet mee wil werken. 5.2 Het samenstellen van de steekproef en de keuze van de respondent Het CBS heeft uit de bestanden van de bevolkingsregisters van de in het onderzoek betrokken gemeenten (GBA) een a-selecte personensteekproef uit alle zeven bevolkingsgroepen getrokken. Het is de bedoeling dat het gesprek wordt gevoerd met deze persoon, en niet met iemand anders op het adres. Zouden we daarvan afwijken, dan ontstaat het risico dat bepaalde groepen (bijvoorbeeld jongeren die minder vaak thuis zijn) te weinig in het onderzoek terechtkomen. Het onderzoek heeft alleen waarde als er een goede afspiegeling van de bevolking wordt ondervraagd. 6. DE BENADERING VAN DE RESPONDENTEN 6.1 Interviewperiode We zullen wekelijks nieuwe adressen voor dit onderzoek uitzetten; hier heeft u dan steeds vijf weken de tijd voor. Als we de adressen naar u versturen, wordt ook een brief en folder van het SCP naar uw respondenten verzonden. Wacht u dus niet te lang met het maken van afspraken, dan verliest de brief zijn effect. Indien na enige tijd zou blijken, dat u in staat bent meer adressen per week te ontvangen, neem dan contact met ons op. 6.2 Introductiebrief voorafgaand aan de komst van de interviewer Alle geselecteerde personen worden door middel van een introductiebrief en folder van het SCP op de hoogte gesteld van het onderzoek en van de komst van een interviewer. Bij uw materiaal krijgt u een kopie van deze brieven; mocht de brief niet zijn aangekomen of weggeraakt, dan kunt u de respondent de kopie laten zien. 6.3 De benadering van de respondenten Het is de bedoeling dat u de respondenten persoonlijk benadert. De adressen zijn zoveel mogelijk in één buurt bij elkaar gevoegd, u kunt als iemand niet thuis is makkelijk nog bij een ander adres langsgaan. Treft u iemand niet aan dan moet op andere dagen en tijdstippen proberen contact te leggen. Schikt het niet op het 7

156 moment dat u langskomt, dan kunt u natuurlijk een afspraak maken voor het gesprek. De meeste kans om de respondenten thuis te treffen heeft u als u 's avonds rond etenstijd of in het weekend langs gaat. Als een respondent niet mee kan of wil werken, dient u dat aan te geven op het benaderingsverslag/in de laptop. Als u zes keer bij een adres langs bent gegaan en de respondent was steeds niet thuis, dan kunt u dit adres ook als non-respons beschouwen. Houdt u er rekening mee dat moslims op vrijdagmiddag de moskee zullen kunnen bezoeken. Moslims zullen achtereenvolgens het vaakst voorkomen onder Somaliërs (bijna iedereen), Afghanen, Irakezen en Iraniërs (ca. de helft). In deze groepen kunt u echter wel op zondag contact proberen te leggen. De Polen zijn voornamelijk Rooms-Katholiek, wat betekent dat u hen op zondag beter niet kunt storen. Van de respondent is de leeftijd in december 2008 bekend. Dat betekent dat iemand een jaar ouder kan zijn dan op uw benaderingsverslag staat. Bijvoorbeeld als de respondent bijvoorbeeld in februari jarig is en u diegene in maart bezoekt. 6.4 Beloning na afloop van het gesprek Alle respondenten die hebben meegewerkt ontvangen een cadeaubon ter waarde van 10 euro. Dat kunt u natuurlijk aan de respondenten vertellen (het staat ook in de introductiebrief). Men kan kiezen uit een bon van Blokker of van de Free Record Shop. Wij sturen deze cadeaubon binnen enkele weken vanuit kantoor per post toe. 7. DE VRAGENLIJST 7.1 pilotonderzoek De door het SCP ontwikkelde vragenlijst is uitgetest in een pilotonderzoek. De meeste vragen in de vragenlijst konden door de respondenten uit de verschillende bevolkingsgroepen goed beantwoord worden. Op basis van de pilot is de vragenlijst aangepast en zo duidelijk mogelijk gemaakt. 7.2 algemeen De vragenlijst is niet echt ingewikkeld, met de aanwijzingen op het scherm komt u er wel uit. Er zitten vragen in de vragenlijst die ingaan op de meningen over allochtonen. Uit de pilot bleek dat een autochtone interviewer deze vragen prima kan stellen aan een allochtone respondent, mits de interviewer zich neutraal en respectvol opstelt. Dat geldt ook voor de vragen over godsdienst e.d. Een paar spelregels: Inleidende teksten en de vragen altijd letterlijk voorlezen Antwoorden alleen voorlezen als het er expliciet bij staat (ENQ,: lees voor); in alle andere gevallen de respondent spontaan laten antwoorden en antwoord onderbrengen in 1 van de categorieën In principe één antwoord invoeren, tenzij expliciet staat aangegeven dat er meer antwoorden mogelijk zijn (ENQ.: meerdere antwoorden mogelijk) Bij sommige vragen wordt verwezen naar een kaart. Deze kaarten zijn opgenomen in een kaartenboekje. Leg in dat geval de betreffende kaart voor aan de respondent en laat een antwoord kiezen; dat bespaart tijd! Kan een respondent de kaart niet goed lezen, dan moet u de tekst op de kaart voorlezen. Bij sommige vragen kunt u het antwoord van de respondent letterlijk intypen. Soms wordt door de computer automatisch een deel van de vraag ingevuld. Dat is bijvoorbeeld het geval als het gaat over het herkomstland van de respondent, maar soms ook als een bepaalde groep een extra toevoeging moet krijgen en een andere groep weer niet. 8

157 7.3 de onderwerpen in de vragenlijst De vragenlijst is opgebouwd uit veel onderwerpen, verdeeld in vraagblokken. Achtereenvolgens komen aan de orde: blok omschrijving A. Achtergrondgegevens respondent/gezin B. De migratiegeschiedenis en verblijfsstatus C. Opleiding D. Arbeid + Inkomen E. Taalvaardigheid F. Huisvesting en buurt G. Gezondheid H. Identiteit I. Band met herkomstland J. Sociale contacten en vrije tijd K. Culturele integratie L. Mediagebruik M. Politiek N. Wederzijdse beeldvorming en oordelen over de Nederlandse samenleving O. Discriminatie P. Godsdienst Q. Afsluiting 7.4 Toelichting op enkele vragen Op een aantal vragen willen we een nadere toelichting geven. Leden van het huishouden en andere huisgenoten In de vragenlijst wordt op twee verschillende plaatsen naar andere bewoners van het huis gevraagd. In het begin van de vragenlijst wordt gevraagd met hoeveel personen de respondent een huishouden voert. Studenten en andere kamerbewoners zullen hier in principe 1 persoon (dat zijn zijzelf) moeten antwoorden. Nadat we gevraagd hebben of de respondent met een partner of kinderen samenwoont, wordt ook gevraagd naar eventuele andere leden van het huishouden. Denk hierbij aan (groot)ouders, broers, zussen en andere familieleden of personen. VRAAG FORMULIER VRAAG Wonen er nog andere personen hier in huis die tot het huishouden behoren? (ENQ.: let op! het gaat hier om andere mensen dan partner en kinderen waar de respondent een gezamenlijk huishouden mee voert. Personen uit studentenhuis tellen niet mee) Zo ja: hoeveel andere personen? In het deel van de vragenlijst over het huis en de buurt wordt iedereen nog gevraagd of er ook andere mensen in de woning wonen die niet tot het huishouden behoren. Studenten en kamerbewoners moeten hier vertellen met hoeveel mensen zij het huis bewonen. VRAAG Hoeveel andere personen wonen in dit huis? (ENQ.: geen partner \ leden van het kerngezin \ huishouden) 9

158 Verblijfsstatus Een belangrijke vraag in het onderzoek is die naar de verblijfsstatus. De eerste zes antwoorden geven de namen weer van de huidige verblijfsvergunningen. De antwoordcategorieën 7 t/m 12 zouden nu niet meer kunnen voorkomen, maar als de respondent alleen deze naam van het document weet, dan dit antwoord noteren. Als u het antwoord van de respondent niet in de lijst terugvindt, deze graag zo volledig mogelijk noteren onder anders. Als de respondent het antwoord niet weet, zal met de twee volgende extra vragen geprobeerd worden de reden van het verblijf en de verblijfsduur vast te stellen, zodat de onderzoekers de respondent toch kunnen indelen. VRAAG Welke papieren heeft u om in Nederland te verblijven? 1 verblijfsvergunning voor bepaalde tijd regulier (type I) 2 verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd regulier (type II) 3 verblijfsvergunning voor bepaalde tijd asiel (type III) 4 verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd asiel (type IV) 5 verblijfskaart voor gemeenschapsonderdaan (type EU\EER) 6 w-document 7 vergunning tot vestiging (A-document) 8 toelating als vluchteling (B-document) 9 vergunning tot verblijf voor onbepaald duur (C-document) 10 vergunning tot verblijf (D-document) 11 verblijfskaart voor Gemeenschaps-onderdanen (E-document) 12 voorwaardelijke vergunning tot verblijf (F1\F2\F3-document) 13 machtiging voor voorlopig verblijf (MVV) 14 in procedure 15 geen geldige papieren 16 anders nl.: 17 weet niet Heen- en weerreisgedrag van Polen Het is goed mogelijk dat een Pool meerdere keren in Nederland is geweest. Deze keren willen we in kaart brengen met de volgende vragen: VRAAG Heeft u eerder een periode langer dan 3 maanden in Nederland gewoond? 1 ja 2 nee VRAAG Hoe vaak heeft u een periode in Nederland gewoond? (ENQ: alleen periodes langer dan 3 maanden meetellen.) VRAAG Hoe lang bent u de eerste keer in Nederland geweest? VRAAG In welk jaar bent de eerste keer gekomen? 10

159 Deze vragen verschillen van de vraag naar hoe vaak de respondent tussentijds naar Polen/naar huis is gegaan, terwijl hij hier in Nederland verblijft. Sommige Polen reizen ieder weekend terug, anderen om de week, en daar willen we met de volgende vragen inzicht in krijgen. VRAAG Bent u in 2008 in <?> geweest? 1 ja 2 nee VRAAG Hoe vaak bent u in 2008 in <?> geweest? (ENQ.: -als respondent in 2008 voor het eerst naar Nederland kwam, de periode die hij\zij daarvoor in LVH woonde niet meetellen -vul een 0 in bij 'geen enkele keer in 2008') VRAAG Hoe lang bent u in 2008 in totaal in <?> geweest? Als u meer dan 1 keer bent geweest, kunt u de bezoeken bij elkaar optellen. (ENQ.: als respondent in 2008 voor het eerst naar Nederland kwam, de periode die hij\zij daarvoor in <?> woonde niet meetellen) 1 korter dan een maand 2 tussen de een en drie maanden 3 langer dan drie maanden Opleiding Om het opleidingsniveau van de partner en ouders van de respondent te achterhalen, stellen we iedere keer maar één vraag. Vraag hier goed door, want het is voor het onderzoek erg belangrijk om het niveau en de aard van de opleiding te weten. VRAAG Nu stel ik een paar vragen over de opleiding van uw ouders. Wat is het hoogste schooldiploma van uw vader? (Enq.: - gebruik kaart OPLEIDING-4 - Vraag goed door over AARD EN NIVEAU van de opleiding (lager, middelbaar of hoger).) 1 nooit naar school geweest 2 lagere school niet afgemaakt 3 lager onderwijs 4 lager beroepsonderwijs (LBO, LTS, LEAO, LHNO, huishoud-\ambachts-school, VMBO basisberoepsgericht of kaderberoepsgericht) 5 middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (MAVO, ULO, MULO, 3 jaar HBS\gymnasium\VWO, VMBO theoretische of gemengde leerweg) 6 middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO, BOL, BBL) 7 hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (HAVO, VWO, HBS, MMS, gymnasium, lyceum) 8 hoger beroepsonderwijs (HBO, HEAO, HTS, sociale academie) 9 wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 10 anders nl.: 97 weet niet\geen antwoord 11

160 Toonkaart eens-oneens De kaart met 5 antwoordcategoriën die variëren van helemaal mee eens tot helemaal mee oneens wordt in de vragenlijst veel gebruikt. Graag deze de eerste keer goed uitleggen. Dit is de eerste vraag waarbij deze kaart gebruikt wordt: VRAAG In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: Mijn Nederlands is verbeterd door het inburgeringsprogramma. (ENQ.: lees op / TOONKAART) 1 helemaal eens 2 eens 3 niet eens en niet oneens 4 oneens 5 helemaal oneens Betaald werk en stage Bij de vragen naar betaald werk telt een stage niet mee! Over bijbanen en vakantiewerk Bij de huidige baan kunnen ook kleine bijbanen naast school of studie en vakantiebanen worden meegeteld. VRAAG De volgende vragen gaan over betaald werk in Nederland. Heeft u nu betaald werk? Ook 1 uur per week of tijdelijk werk telt mee. Evenals freelancewerk of meewerken in het bedrijf van partner of ouders. 1 ja, betaald werk 2 nee Maar bij de vraag naar de allereerste baan van de respondent tellen deze kleine bijbanen of vakantiebanen NIET mee. Daar gaat het echt om de eerste serieuze baan. VRAAG Heeft u ooit<?> betaald werk gehad? Vakantiewerk of een klein baantje naast school tellen we niet mee. 1 ja, betaald werk gehad in Nederland 2 nee 7 weet niet Uitkering De vraag of iemand een uitkering heeft, wordt aan iedereen gesteld. Het is namelijk heel goed mogelijk dat iemand een betaalde baan heeft èn 1 van de genoemde uitkeringen ontvangt. VRAAG Wilt u aangeven of u de volgende uitkering ontvangt? - een bijstandsuitkering (ABW) 1 ja 2 nee 9 weet niet 12

161 Zelfstandig wonen Een vraag die mogelijk verwarring kan opleveren is de vraag naar wanneer men voor het eerst zelfstandig in Nederland ging wonen. Hiermee bedoelen we dat iemand niet meer in een asielzoekerscentrum of iets dergelijks woont, maar ook niet bij vrienden, familie of ouders inwoont. Het gaat om het moment dat de respondent een eigen huis (huur of koop) betrekt, al dan niet met de partner samen of dat de respondent bij de partner gaat inwonen. Voor autochtonen en kinderen die hier geboren of op jonge leeftijd gekomen zijn, wordt het moment dat ze het ouderlijk huis verlieten bedoeld. VRAAG We gaan het nu hebben over uw huis en de buurt waarin u woont. In welk jaar ging u (in Nederland) voor het eerst zelfstandig wonen? Dus in een huis, flatwoning etc. voor uzelf?" Contact met familie Het gaat bij deze vraag om contact met familie in het land van herkomst. VRAAG Heeft u veel, soms of nooit contact met uw familie in <?>. (ENQ.: Bijvoorbeeld via de telefoon of via internet?) 1 ja, veel 2 ja, soms 3 nee, nooit 4 niet van toepassing Alle vragen letterlijk oplezen Dit is een goed voorbeeld van een vraag die letterlijk voorgelezen moet worden zodat elke respondent dezelfde definitie van lichaamsbeweging te horen krijgt. VRAAG Inspannende lichaamsbeweging is alle lichaamsbeweging die net zo inspannend is als een half uur stevig doorlopen of fietsen. Hoeveel dagen per week heeft u in de winter inspannende lichaamsbeweging gehad? De thermometer-vraag In deze vraag is het de bedoeling dat de respondent per bevolkingsgroep een temperatuur tussen de 0 en 100 graden geven. Dat mogen voor iedere groep dezelfde temperaturen zijn, maar allerlei verschillende is ook goed. Er zijn geen regels voor. Het gaat erom dat de mening van de respondent over deze groepen weerspiegeld worden. VRAAG Wat vindt u van de verschillende groepen in Nederland? Bijvoorbeeld Turken, Marokkanen en autochtone Nederlanders. Stel u zelf een thermometer voor waarop u dit kunt aangeven. U mag iedere temperatuur tussen 0 en 100 graden gebruiken; 100 graden betekent zeer positieve gevoelens en 0 graden zeer negatieve gevoelens. Het gaat om een beeld van de groep, ook als u niemand uit die groep kent. Hoe denkt u over -Turken- (antwoord op schaal van 0-100) 13

162 Verkiezingen Het gaat er niet om wat men bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen (maart 2006) of de laatste verkiezingen voor de Tweede kamer (november 2006) heeft gestemd, maar wat men zou gaan stemmen als er nu verkiezingen voor de Tweede kamer zouden zijn. VRAAG Als er nu verkiezingen zouden zijn voor de Tweede kamer, zou u dan gaan stemmen? 1 ja 2 misschien 3 nee 4 niet stemgerechtigd 5 wil niet zeggen 8. TOT SLOT Tot zover deze instructie. Wij vertrouwen erop dat u met behulp van deze informatie en wat we op de mondelinge instructie hebben verteld, de werkzaamheden goed kunt uitvoeren. Heeft u vragen over het onderzoek of krijgt u vragen van respondenten dan kunt u natuurlijk contact opnemen met Tanja van Beurden of Mounia Elbokri van TNS NIPO: of Mocht u door ziekte of een andere situatie van overmacht niet meer in staat zijn het werk af te maken, laat dat dan zo snel mogelijk weten. U brengt ons in ernstige problemen als u dit niet meldt! Het honorarium staat vermeld op uw declaratie; er wordt onderscheid gemaakt tussen een geslaagd vraaggesprek binnen eigen gebied en een gesprek buiten uw gebied. Natuurlijk gelden deze bedragen alleen als de werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens de in deze instructie beschreven richtlijnen. Verder doen we er niet geheimzinnig over dat uw werkzaamheden na afloop van het onderzoek worden gecontroleerd; daarbij wordt niet alleen nagegaan of u het gesprek inderdaad heeft gevoerd, maar ook of dat volgens onze instructies is gebeurd. Veel succes met het voeren van de gesprekken! Veldkamp Marktonderzoek bv Yolanda Schothorst en Marsha Hilhorst, projectleiders SING2009-onderzoek 14

163 Bijlage 7 Non-responsverslag

164 - Grote Bickersstraat KS Amsterdam - telefoon: Projectnummer: V5033 Amsterdam, 2009 Nipo onderzoeksnummer: BENADERINGSVERSLAG INTERVIEWNUMMER RESPONDENTNUMMER Adres : Woonplaats: Postcode : Naam en voorletters geselecteerde respondent: Geboortedatum: Groep: A. INTRODUCTIE Dag meneer, mevrouw, mijn naam is. Ik ben medewerk(st)er van Bureau Veldkamp. In opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau voeren wij het onderzoek Leefsituatie in Nederland uit. Als het goed is heeft u over deze enquête een brief en folder gekregen. ENQ.: LAAT EVENTUEEL ZIEN B. GESPREK Ik zou graag met (naam respondent) een gesprek willen voeren. Komt het nu gelegen of maakt u liever een afspraak? gesprek nooit mogelijk ENQ.: NOTEER REDEN IN BLOK D gesprek nu niet mogelijk ENQ.: MAAK AFSPRAAK EN NOTEER IN BLOK C gesprek nu wel mogelijk ENQ.: START GESPREK resultaat contactlegging C. CONTACTEN datum: tijd: respondent ondervraagd respondent niet thuis op: afspraak tijdstip: gesprek niet mogelijk SING2009 P5033 Veldkamp benaderingsverslag januari

165 - Grote Bickersstraat KS Amsterdam - telefoon: D. GEEN GESPREK MOGELIJK OMDAT: E. REDEN WEIGERING: adres is geen woonadres 1 komt nu niet uit 1 respondent niet meer woonachtig op adres 2 geen tijd, te druk 2 respondent spreekt geen Nederlands 3 geen interesse 3 respondent woont niet zelfstandig 4 verspilling van geld 4 respondent is onbereikbaar tot... 5 wil geen persoonlijke informatie geven 5 respondent is ziek/psychisch niet in staat 6 doet nooit mee aan onderzoek 6 respondent is overleden 7 doet al te vaak mee aan onderzoek 7 respondent is minstens zes keer niet aanwezig 8 geen vertrouwen in onderzoek 8 respondent weigert ENQ.: NOTEER REDEN IN 9 slechte ervaringen met onderzoek 9 BLOK E weerstand tegen onderwerp 10 anders, nl.:. F. INSCHATTING MEDEWERKING TOEKOMST: G. INTERVIEW(ST)ER zal beslist niet meewerken zal waarschijnlijk niet meewerken zal misschien wel meewerken zal waarschijnlijk wel meewerken Naam:... ENQ.nummer:... H. HANDTEKENING Aldus naar waarheid ingevuld:... I. OPMERKINGEN: SING2009 P5033 Veldkamp benaderingsverslag januari

166 Bijlage 8 Controleformulier

167 Antwoordformulier respondenten project: V //Blokker/ 2009 Heeft u onlangs meegewerkt aan het onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau over uw leefsituatie? Vond u het nuttig om aan dit onderzoek mee te werken? ja nee wilt u dan toch dit formulier aan ons opsturen? U hoeft verder geen vragen meer te beantwoorden. ja, heel nuttig ja, wel nuttig nee, niet nuttig Hoe lang duurde het gesprek?.. minuten Vond u de lengte van het gesprek: goed een beetje te lang veel te lang Hoe is het onderzoek uitgevoerd? telefonisch persoonlijk bij u thuis mbv een computer schriftelijk anders, nl. Wat is uw geboortejaar? 19. Bent u een man of een vrouw? man vrouw Heeft u nog opmerkingen over dit onderzoek, over de vraagstelling of over onze enquêteur / enquêtrice? Hartelijk dank voor uw medewerking! U kunt dit antwoordformulier terugsturen in de meegestuurde retourenveloppe. Een postzegel is niet nodig.

168 Bijlage 9 Introductietekst zelfinvulvragenlijst Polen

169 AANVULLENDE INSTRUCTIE INTERVIEWERS SING ONDERZOEK (p5033) Op verzoek van het SCP worden er alleen nog Polen in het onderzoek betrokken die korter dan 5 jaar in Nederland zijn. Dat betekent dat de kans groter is dat zij geen of slecht Nederlands spreken. Hoe kunt u daar als interviewer mee omgaan? We hebben om deze Polen toch in het onderzoek te betrekken de volgende maatregelen genomen: U ontvangt een kaartje met daarop een in het Pools vertaalde introductietekst die u kunt laten lezen als de respondent geen Nederlands spreekt. Op de achterzijde van deze aanvullende instructie vindt u deze tekst ook in het Engels en Duits. U krijgt de beschikking over een Poolse vragenlijst die door de respondent zelf moet worden ingevuld. Aan het begin van de vragenlijst worden wat extra aanwijzingen voor het invullen opgenomen. Deze staan ook onderaan deze bladzijde. Let op het opstarten van de goede vragenlijst: v5033zpq Iedereen vult deze vragenlijst zelf in, maar wel in uw aanwezigheid. Met een vragenlijst in het Nederlands bij de hand kunt u aan de hand van de vraagnummers in de gaten houden hoe ver de respondent is. We willen u vragen erop te letten dat mensen de vragenlijst niet te snel invullen. Het gevaar bestaat dan dat mensen de vragen niet goed (genoeg) lezen en zomaar wat invullen, en dat willen we natuurlijk niet. Als u het idee heeft dat dit gebeurt, dan kunt u de respondent proberen af te remmen door even te vragen of het allemaal goed gaat, of hij/zij de vragen goed begrijpt, etc. U kunt de respondent ook uitleggen dat we graag willen dat de vragen goed worden gelezen en dat het niet gaat om de snelheid waarmee de vragen worden beantwoord. NB: als de respondent absoluut geen Nederlands begrijpt, kijk dan of een huisgenoot u even kan helpen bij deze uitleg! UITLEG INVULLEN VRAGENLIJST (Voor de respondent, dit staat aan het begin van de vragenlijst, in het Pools) Allereerst hartelijk dank voor uw bereidheid om aan ons onderzoek mee te werken! U gaat zo direct de vragenlijst zelf invullen. Dat gaat als volgt: Om met de vragenlijst te beginnen klikt u op <start>. Lees rustig elke vraag door. Snapt u een vraag niet, lees de tekst dan nog eens door. Lees ook de aanwijzingen en uitleg bij elke vraag goed door. U kunt uw antwoorden op verschillende manieren aangeven: - u typt het getal in dat voor uw antwoord staat OF u klikt het antwoord aan - u typt een getal in (bijvoorbeeld een aantal maanden) - u typt een tekst in Om met de volgende vraag verder te gaan, klikt u op <oké>. Op basis van de antwoorden die u geeft zorgt het programma er voor dat u de goede vervolg vragen krijgt. Bijvoorbeeld: als u invult dat u nu werkt, dan komen er andere vragen dan als u invult dat u nu niet werkt. Dat gaat helemaal vanzelf. Wilt u terug naar de vorige vraag, dan klikt u op <terug> Wilt u een antwoord corrigeren, dan klikt u op <wissen>. Is het tijdens het invullen niet duidelijk hoe het werkt, hoe u verder moet of zijn er technische problemen, vraag dan de medewerk(st)er om hulp! P5033 Aanvullende instructie interviewers augustus

170 INTRODUCTIETEKST Dag meneer, mevrouw. Ik kom voor het onderzoek van het SCP. Spreekt u Nederlands? 1: ja vervolg benadering in het Nederlands 2: nee laat rest van de tekst lezen! Ik spreek jammer genoeg geen Pools, daarom laat ik u deze tekst lezen. Het gaat om een onderzoek dat wij uitvoeren voor het SCP. Als het goed is, heeft u daarover een brief ontvangen. Ik wil u graag vragen om mee te werken aan dit onderzoek. Dat gaat als volgt. Op deze laptop staat een vragenlijst in het Pools en ik wil u vragen om deze zelf in te vullen. Ik denk dat het ruim een half uur duurt. Als dank voor uw medewerking sturen wij u later een cadeaubon ter waarde van 10 euro toe. Mag ik misschien binnenkomen? Niestety nie mówię po polsku, dlatego proszę o przeczytanie tego tekstu. Wykonujemy badanie dla SCP 1. Zapewne otrzymałeś/-aś już w tej sprawie pismo. Chciałbym poprosić Cię o wzięcie udziału w tym badaniu. Na czym ono polega? Na monitorze znajduje się lista pytań w języku polskim. Chciałbym poprosić Cię, abyś samodzielnie na nie odpowiedział/-a. Myślę, że zajmie to pełne pół godziny. W podziękowaniu za współpracę prześlemy Ci wkrótce bon upominkowy o wartości 10 euro. Czy mogę Cię odwiedzić? Leider spreche ich kein Polnisch, darum zeige ich Ihnen diesen Text. Es geht um eine Untersuchung, die wir für das SCP durchführen. Dazu müssten Sie einen Brief bekommen haben. Ich möchte Sie bitten, an dieser Untersuchung mitzuarbeiten. Das funktioniert folgendermaßen. Auf diesem Laptop befindet sich eine Fragenliste auf Polnisch und ich bitte Sie, diese selbstständig auszufüllen. Ich vermute, dass es eine gute halbe Stunde dauert. Als Dankeschön für Ihre Mitarbeit schicken wir Ihnen einen Geschenkgutschein im Wert von 10 Euro. Dürfte ich hereinkommen? Unfortunately I don t speak Polish; therefore I show you this text. At the moment, we carry out a survey commissioned by the SCP. You should have received a letter about this. I would like to ask you to participate in this survey. This can be done as follows: On this laptop you can find a questionnaire in Polish, which I would like to ask you to fill in yourself. It will take approximately 30 minutes. As a thank you for your participation, you will receive a gift voucher worth 10 euros. Could I please come in? 1 SCP =Sociaal Cultureel Planbureau = Institute for Social Research P5033 Aanvullende instructie interviewers augustus

171 Bijlage 10 Introductiebrief zelfinvulvragenlijst Polen

172 Sociaal en Cultureel Planbureau Geachte Het Sociaal en Cultureel Planbureau (scp) is bezig met een groot onderzoek onder inwoners van Nederland. We nodigen u graag uit om aan dit onderzoek mee te werken. Als dank voor uw medewerking ontvangt u een cadeaubon ter waarde van 10 euro. Waarom dit onderzoek? We willen te weten komen hoe de mensen in Nederland leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. Het is daarom erg belangrijk dat allerlei mensen aan het onderzoek meedoen, mannen én vrouwen, jong én oud, mensen die geboren zijn in Nederland én mensen die daarbuiten geboren zijn. En dus ook mensen zoals u, met een Poolse achtergrond! Wat houdt medewerking in? Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Veldkamp. Over een paar dagen komt een medewerk(st) er van dit bureau bij u langs. Het interview kan direct plaatsvinden, maar u kunt ook een afspraak voor een andere keer maken. De vragenlijst die we in dit onderzoek gebruiken, is vertaald in het Pools en staat op de laptop van de medewerk(st)er; hij of zij zal u vragen om de vragenlijst zelf in te vullen. Het invullen duurt ongeveer een half uur, en er worden onder andere vragen gesteld over uw werk, uw opleiding, uw huis, uw buurt, uw gezondheid en uw vrije tijd. Wat doen we met uw gegevens? We behandelen alle gegevens vertrouwelijk, we gebruiken de gegevens alleen om samenvattende tabellen te maken. Na afloop van het onderzoek worden alle adresgegevens vernietigd. Hebt u vragen? Heeft u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Bureau Veldkamp; het telefoonnummer is Ik hoop dat u wilt meedoen aan dit onderzoek. Ik bedank u daar alvast hartelijk voor. Met vriendelijke groet, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp Postbus bd Den Haag bezoekadres De Resident, gebouw Helicon Parnassusplein vx Den Haag

173 Szanowni Państwo! Biuro Planowania Społeczno-Kulturalnego (SCP) prowadzi obecnie zakrojone na szeroką skalę badanie wśród mieszkańców Niderlandów. Zapraszamy do wzięcia udziału w tym badaniu. W podziękowaniu za współpracę prześlemy Ci wkrótce bon upominkowy o wartości 10 euro. Czemu ma służyć badanie? Chcemy się dowiedzieć, jak żyją ludzie w Niderlandach i co sądzą na temat społeczeństwa niderlandzkiego. Dlatego bardzo ważne jest, aby w badaniu uczestniczyły różne osoby, mężczyźni i kobiety, młodzi i starsi, osoby urodzone w Niderlandach i ci, którzy urodzili się poza ich granicami. Tak więc również osoby pochodzenia polskiego! Na czym ma polegać udział w badaniu? Badanie prowadzone jest przez Bureau Veldkamp. Za kilka dni odwiedzi Cię współpracownik biura. Ankieta będzie mogła zostać przeprowadzona od razu; będzie jednak istniała możliwość umówienia się na inny termin. Lista pytań, które wykorzystujemy w tym badaniu, została przetłumaczona na język polski i znajduje się na laptopie współpracownika biura. Poprosi Cię on(a) o samodzielne jej wypełnienie, które zajmie około pół godziny. Pytania będą dotyczyć między innymi Twojej pracy, wykształcenia, domu, okolicy, zdrowia i czasu wolnego. Co zrobimy z uzyskanymi od Ciebie danymi? Wszystkie dane będą traktowane jako poufne. Wykorzystamy je wyłącznie w celu opracowania tabel zbiorczych. Po zakończeniu badania wszystkie dane dotyczące adresów zostaną zniszczone. Czy masz jakieś pytania? Czy masz jakieś pytania dotyczące badania? Jeżeli tak, skontaktuj się z Bureau Veldkamp pod numerem telefonu Mam nadzieję, że zechcesz wziąć udział w badaniu, za co już teraz bardzo dziękuję. Z serdecznymi pozdrowieniami, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur scp <p5033 zlf inv POL1>

174 Bijlage 11 Brief niet meer benaderen Poolse adressen

175 Onderwerp: onderzoek Geachte heer/mevrouw, Het Sociaal en Cultureel Planbureau is bezig met een onderzoek naar de leefsituatie van mensen in Nederland. Hierover heeft u enige tijd geleden een brief gekregen met een uitnodiging om mee te doen aan dit onderzoek. Door een wijziging in de opzet van het onderzoek is er een verandering ontstaan in de doelgroep van het onderzoek. Als gevolg hiervan zal de interviewer van Bureau Veldkamp u niet meer bezoeken. De resultaten van het onderzoek kunt u over enige tijd nalezen op de website van het Sociaal en Cultureel Planbureau: Ik hoop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Indien u nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met Bureau Veldkamp, via Met vriendelijke groeten, Prof. dr. Paul Schnabel Directeur SCP

176 Bijlage 12 Terugbelkaartje

177 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus BX Amsterdam tel fax Wilt u meewerken aan het onderzoek, maar wilt u liever eerst aan afspraak maken, belt of mailt u dan naar Marsha Hilhorst: / m.hilhorst@veldkamp.net Wij zorgen er dan voor dat de interviewer u belt voor een afspraak. Bij voorbaat onze hartelijke dank! Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus BX Amsterdam tel fax info@veldkamp.net Wilt u meewerken aan het onderzoek, maar wilt u liever eerst een afspraak maken, belt of mailt u dan naar Marsha Hilhorst: / m.hilhorst@veldkamp.net Wij zorgen er dan voor dat de interviewer u belt voor een afspraak. Bij voorbaat onze hartelijke dank!

178 Bijlage 13 Introductiebrief herbenadering

179 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus BX Amsterdam tel fax Geachte, Hierbij willen wij u uitnodigen mee te werken aan een groot onderzoek dat wij in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uitvoeren. In dit onderzoek willen we een beeld krijgen van hoe allerlei groepen mensen in Nederland leven en wat ze van de Nederlandse samenleving vinden. De resultaten van dit onderzoek zullen worden gebruikt bij het maken van beleid. U heeft al eerder van ons een uitnodiging gekregen voor een gesprek met een van onze medewerk(st)ers. Waarom proberen we het dan toch nog een keer? We doen dat omdat we de ervaringen en meningen van alle mensen even belangrijk vinden! Binnenkort komt een medewerk(st)er van ons bureau daarom opnieuw bij u langs. Als u echt niet mee wilt doen, dan kunt u dat rustig tegen hem of haar zeggen. Want medewerking aan onderzoek is altijd vrijwillig. Uw beslissing wordt door hem of haar gerespecteerd. Maar we hopen natuurlijk dat u wel mee wilt doen. Het interview kan in dat geval direct plaatsvinden, maar u kunt natuurlijk ook een afspraak met de medewerk(st)er maken. Als dank voor uw medewerking ontvangt u een cadeaubon ter waarde van 10 euro. Het SCP en Bureau Veldkamp garanderen dat uw gegevens volledig vertrouwelijk blijven. Als u vragen over het onderzoek heeft, dan kunt u ons bellen: ; vraagt u dan naar Marsha Hilhorst of naar ondergetekende. Wij hopen van harte dat u mee wilt doen aan dit onderzoek en we willen u bij voorbaat hartelijk bedanken daarvoor. Met vriendelijke groeten, Veldkamp Marktonderzoek BV Yolanda Schothorst, algemeen directeur