Emancipatie Opinies 2016 (EMOP) Onderzoeksverantwoording

Transcriptie

1 Emancipatie Opinies 2016 (EMOP) Onderzoeksverantwoording In opdracht van: Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) Kenmerk: Datum: mei 2016 Vertrouwelijk Alle rechten voorbehouden GfK Panel Services Benelux is gecertificeerd voor het Research Keurmerk

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Achtergrond Korte beschrijving van het onderzoek Onderzoeksopzet Onderzoeksmethode Onderzoeksperiode Vragenlijst Steekproeftrekking Steekproefkader Bruto en netto steekproef Verwerking en rapportage Verwerking Rapportage Weging... 7 Overzicht toegevoegde bijlage: Bijlage-1: Vragenlijst EMOP Online Bijlage-2: Vragenlijst EMOP schriftelijk Bijlage-3: Uitnodigingstekst EMOP 2016_offline Bijlage-4: Targets tbv weging WT WTA Bijlage-5: SPSS bestand resultaten EMOP /7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

3 1. Inleiding Achtergrond In april/mei 2016 heeft GfK in opdracht van het SCP ten behoeve van de Emancipatiemonitor 2016 de enquête Emancipatie-opinies (EMOP) laten uitvoeren. In dit onderzoek worden de opvattingen gepeild van de Nederlandse bevolking ten aanzien van emancipatie-onderwerpen. Dit onderzoek is sinds de Emancipatiemonitor 2000 steeds eens per twee jaar uitgevoerd. Voor dit onderzoek worden aan de Nederlandse bevolking stellingen over emancipatie-onderwerpen voorgelegd, gecombineerd met enkele vragen over taakverdeling, economische zelfstandigheid en achtergrondkenmerken. De EMOP 2016 bevat daarnaast ook vragen over ambities, seksualiteit en geweld/agressie. Korte beschrijving van het onderzoek De opdracht betreft de uitvoering van het veldwerk voor het onderzoek Emancipatieopinies 2016 van het SCP onder de Nederlandse bevolking vanaf 16 jaar. Het onderzoek moet een zo representatief mogelijk beeld opleveren van opinies en gedrag van de bevolking. Het SCP levert de vragenlijst aan en verzorgt de analyse en rapportage. De taken van de opdrachtnemer zijn: Het organiseren en doen uitvoeren van de dataverzameling in de periode april-mei 2016; Het controleren van de kwaliteit van de respons; Coderen, verwerken en opschonen van gegevens; Opleveren van de data in de vorm van een SPSS-exportbestand; Opleveren van een adequate onderzoeksverantwoording. 2. Onderzoeksopzet 2.1 Onderzoeksmethode Het onderzoek is via een mixed-mode aanpak uitgevoerd waarbij de vragenlijst online en schriftelijk werd afgenomen. De online aanbieding vond plaats bij personen die toegang hebben tot het internet (online panel). De schriftelijke vragenlijst werd aangeboden aan personen waarvan GfK weet dat zij geen toegang hebben tot het internet (offline panel). De personen zijn allemaal afkomstig uit het GfK consumentenpanel. 2/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

4 Het veldwerk kende de volgende stappen: Stap 1: GfK heeft de steekproef uit het online - en offline panel van GfK getrokken. Stap 2: De online respondenten ontvingen via de mail een uitnodiging om deel te nemen aan het onderzoek in opdracht van het SCP. De offline respondenten ontvingen per post een brief (zie bijlage-3) vanuit GfK. De schriftelijke vragenlijst is hieraan toegevoegd inclusief een retour envelop, waarmee de ingevulde vragenlijst kosteloos aan GfK kon worden teruggestuurd. Stap 3: Alle non-respondenten van het online deel ontvingen per na ongeveer 2 weken na het initiële contact een herinnering om de vragenlijst alsnog in te vullen. Omdat de respons van het offline deel binnen twee weken voorspoedig verliep is aan deze groep geen reminder gestuurd. Tijdens het veldwerk heeft GfK een telefonische en online helpdesk ter beschikking gesteld, om respondenten in de gelegenheid te stellen om eventuele vragen te stellen over het invullen van de vragenlijst. 2.2 Onderzoeksperiode Het veldwerk van het online en offline deel heeft plaatsgevonden in de periode 31 maart tot en met 2 mei Vragenlijst SCP heeft de 2016-vragenlijst in concept aangeleverd. GfK heeft dit concept vanuit haar kennis kritisch beoordeeld en aanbevelingen gedaan ter verbetering. De netto duur van de vragenlijst is circa 11 minuten. Na intensief overleg tussen de SCP en GfK is een definitieve versie van de online vragenlijst tot stand gekomen. Deze online vragenlijst is opgenomen in bijlage 1. GfK heeft de finale vragenlijst ten behoeve van het onderzoek via Internet geprogrammeerd in Confirmit. Voor de start van het veldwerk is de geprogrammeerde vragenlijst aan SCP voorgelegd ter goedkeuring. Met de online vragenlijst als uitgangspunt is een schriftelijke variant gemaakt. Deze is in een layout gezet die aan het SCP is voorgelegd. Na goedkeuring is de vragenlijst (zie bijlage-2) met een begeleidende brief verstuurd naar de leden van het offline panel. 3. Steekproeftrekking 3.1 Steekproefkader De populatie voor het onderzoek EMOP 2016 bestaat uit personen in Nederland van 16 jaar en ouder. Uitgangspunt is een netto respons van ten minste personen. Daarnaast is de populatie respondenten met een partner van hetzelfde geslacht oversampled, met als doel om netto 500 respondenten met een partner van hetzelfde geslacht te ondervragen. 3/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

5 Het onderzoek is mixed mode uitgevoerd via één en hetzelfde steekproefkader: het online- én offline deel van het GfK panel. De steekproef is zo getrokken dat per huishouden maximaal één persoon werd benaderd voor deelname aan het onderzoek. De steekproef is representatief naar de kenmerken leeftijd, geslacht, hoogst voltooide opleiding en district. Leeftijd bestond uit zes klassen: jaar jaar jaar jaar jaar jaar Opleiding bestond uit klassen: - Laag (Lager onderwijs, Lager beroepsonderwijs, Mavo, Mulo, Opleiding leerlingwezen) - Midden (Havo, VWO, Gymnasium, HBS, Middelbaar Beroepsonderwijs) - Hoog (Hoger beroepsonderwijs, Post HBO onderwijs, WO) 3.2 Bruto en netto steekproef Bruto steekproef Bij de bepaling van de bruto steekproef is rekening gehouden met de verwachte responsverschillen tussen de leeftijdsgroepen. Daarom zijn jongeren in de brutosteekproef oververtegenwoordigd en ouderen ondervertegenwoordigd. De steekproef uit het offline panel is random getrokken en is gecontroleerd op dezelfde variabelen als de online steekproef. De groep ouderen is hierin sterker aanwezig en de hoger opgeleiden en jongeren minder in vergelijking met de online steekproef. 4/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

6 Netto steekproef Uitgangspunt voor de netto steekproef is personen. Hiervan zijn netto 100 respondenten afkomstig uit het offline panel en respondenten uit het online panel. Doordat de respons bij zowel de online als offline panel voorspoedig is verlopen zijn er uiteindelijk in totaal n=2.612 geslaagde respondenten gerealiseerd. In onderstaande tabel is de verdeling van de twee methodes weergegeven waarbij op voorhand is uitgegaan van een lagere respons verwachting binnen het offline panel. De uiteindelijke respons van de offline personen is uitgekomen op 63%. Overwogen is om het veldwerk nadat de target van 100 schriftelijke vragenlijsten was gerealiseerd, eerder dan gepland af te sluiten. Om een selectieve respons binnen deze groep te voorkomen is besloten het veldwerk open te laten staan en volgens afspraak af te sluiten. Tabel 3: Netto respons steekproef verdeeld over methode Soort panel Totaal uitgezet Respons verwachting Respons gerealiseerd Offline panel (40%) 156 (62%) Online panel (63%) (63%) Totaal (61%) (63%) 4. Verwerking en rapportage 4.1 Verwerking De digitale vragenlijst kent een aantal op voorhand ingebouwde controles. Na afsluiting van het veldwerk is het bestand geschoond door middel van check op legitimiteit van de codes en consistentie. De schriftelijke vragenlijsten zijn na controle op volledigheid met behulp van een invoerprogramma handmatig ingevoerd. Na het invoeren zijn de data gecontroleerd op routing en inconsistenties. Vervolgens zijn de bestanden samengevoegd tot één databestand dat in zijn totaal nogmaals is gecheckt op legitimiteit van de codes en consistentie. De resultaten zijn vastgelegd in een SPSS-databestand. In dit bestand zijn alle variabelen voorzien van een naam en een label. De naam van de variabele verwijst naar het vraagnummer. Om vergelijking met eerdere bestanden mogelijk te maken zijn enkele variabelen voorzien van een naam en label die overeenkomen met eerder onderzoek. Elk record in het bestand vertegenwoordigt één respondent. Alle respondenten zijn uniek. In het SPSS databestand waarin n=2.612 respondenten zijn opgenomen, kan via variabele METHODE de offline/online steekproef worden geselecteerd. Met behulp van de variabele geslpart kunnen respondenten met/zonder partner van hetzelfde geslacht geselecteerd worden. 5/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

7 4.2 Rapportage De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in een SPSS-bestand. In overeenstemming met de vorige oplevering is de codering in het SPSS-bestand opgezet naar het codeboek van het SCP. Daarnaast is het SPSS-bestand opgebouwd conform het EMOP 2014 bestand. In dit bestand zijn de volgende standaardcoderingen gebruikt: - 5 Niet van toepassing, vanwege een routing in de vragenlijst. - 3 Weet niet. - 2 Geen antwoord De vraag is niet beantwoord, terwijl deze wel beantwoord zou moeten zijn; partiële non-respons. In het bestand zijn de volgende achtergrondkenmerken uit het steekproefbestand opgenomen: Invulmethode; Postcode (4 cijfers); Geboortedatum respondent Leeftijd van de respondent (exact); Afgeleide variabele: Leeftijd x Geslacht (in klassen); Opleiding (in klassen); Afgeleide variabele leeftijd x geslacht x opleiding; Geslacht van de respondent; District; Netto maandinkomen van respondent en eventuele partner Partner van hetzelfde geslacht ja/nee De antwoorden op de open vragen ('anders, namelijk...') zijn in het SPSS-bestand opgenomen. 6/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016

8 5. Weging In het op 20 mei 2016 opgeleverde bestand zijn twee weegvariabelen (=WT en WTA) opgenomen. Weegfactor WT : De hiervoor benodigde populatiegegevens zijn ontleend aan de Gouden Standaard. Dit is een databank van de MOA met populatiegegevens ten behoeve van de marktonderzoeksbranche, die gebaseerd is op CBS data. Door deze aanpak wordt de steekproef representatief voor de Nederlandse personenpopulatie van 16 jaar en ouder. Hiertoe is gebruik gemaakt van een iteratieve weegprocedure. Het bestand is gewogen naar de netto gerealiseerde aantallen van personen. De weging is uitgevoerd met behulp van een iteratieve weegprocedure, waarbij gewogen is naar de volgende kenmerken: Leeftijd persoon x geslacht persoon x opleiding x District. De weging heeft plaatsgevonden aan de hand van de in bijlage 4 (eerste tabblad) geleverde targets. Weegfactor WTA : Vanwege de oversampling van respondenten met een partner hetzelfde geslacht is er ook een tweede weging toegevoegd. Deze weegvariabele corrigeert voor deze oversampling door de respondenten met een partner van hetzelfde geslacht terug te wegen. Wegen op zowel Leeftijd persoon x geslacht persoon x opleiding x District als partner van hetzelfde geslacht was door de te lage vulling op celniveau niet mogelijk. Daarom is er gekozen voor een aangepaste weging. De netto steekproef is in eerste instantie gewogen naar Nederland 16+ op basis van wel of geen partner van hetzelfde geslacht (zie bijlage 4 voor de gebruikte targets). Targets voor het percentage met een partner van hetzelfde geslacht zijn op basis van het 16+ GfK panel bepaald. Of deze verdeling een daadwerkelijk weerspiegeling is van de populatie kan niet met zekerheid gezegd worden, omdat het GfK panel niet op dit kenmerk wordt geworven. Nadat op dit kenmerk is gewogen hebben wij factoren toegepast op de weegfactoren om te zorgen dat de verhouding op basis van Leeftijd persoon x geslacht persoon x opleiding x District recht werd getrokken. Om de verhouding op basis van deze kenmerken goed te krijgen zijn er wel kleine afwijkingen in het kenmerk partner van hetzelfde geslacht ontstaan. Deze weegfactor laat dus niet de daadwerkelijke verhoudingen zien, maar trekt de steekproef wel aanzienlijk richting de werkelijkheid. Zie onderstaande tabel voor de verhoudingen. Partner zelfde geslacht Geen partner zelfde geslacht Verhouding GfK panel 2.2% 97.8% Verhouding bij gebruik weegfactor WTA 3.4% 96.6% 7/7 Onderzoeksverantwoording Emancipatie Opinies 2016