Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP)

Transcriptie

1 Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP) B7.1 Identificatie met eigen groep van vluchtelingengroepen...2 B7.1a Aandeel hoofden van huishoudens dat zich tot de eigen groep rekent, naar etnische groep, jarigen, (in procenten)...2 B7.2 Aandeel allochtonen dat zich vooral lid voelt van de eigen groep, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten)...3 B7.3 Houding van de hoofden van huishoudens tegenover de herkomst van vrienden en partner van de kinderen, naar etnische groep, jarigen, 1994, 1998, 2002 (in procenten)...3 B7.4 Frequentie van vrijetijdscontacten van allochtonen met autochtonen naar etnische groep, respectievelijk van autochtonen met allochtonen, jarigen, 2004/2005 (in procenten)...3 B7.5 Aandeel allochtonen dat in de vrije tijd meer contact heeft met de eigen groep, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2003, 2004/2005 (in procenten)...4 B7.6 Herkomst van de huwelijkspartner van mannen die in 2001 zijn getrouwd, naar etnische groep en generatie, 2004 (in procenten)...4 B7.7 Herkomst van de huwelijkspartner van vrouwen die in 2001 zijn getrouwd, naar etnische groep en generatie, 2004 (in procenten)...5 B7.8 Kenmerken van de toekomstige partner waar Turken en Marokkanen van de tweede generatie (zeer) veel belang aan hechten, jarigen, 2004 (in procenten)...5 B7.9 Opvattingen over man-vrouwrollen, 2004/ B7.9a Opvattingen over man-vrouwrollen naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in gemiddelde scores: 1 = traditioneel, 5 = modern)...6 B7.10 Opvattingen over man-vrouwrollen, 1998, 2002, 2004/ B7.10a Opvattingen over man-vrouwrollen naar etnische groep, geslacht en generatie, jarigen, 1998, 2002, 2004/2005 (in gemiddelde schaalscores: 1 = traditioneel, 5 = modern)...7 B7.11 Religieuze toewijzing naar etnische groep en soort religie, jarigen, 2003 (SPVA, hoofden van huishoudens) en 2004/2005 (LAS, alle respondenten) (in procenten)...8 B7.12 Personen die zich rekenen tot een bepaald geloof en wekelijks een religieuze bijeenkomst bezoeken, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2003 (SPVA, hoofden van huishoudens) en 2004/2005 (LAS, alle respondenten) (in procenten)...8 B7.13 Aandeel Turkse en Marokkaanse moslims dat vijf keer per dag bidt en alle dagen meedeed met de laatste ramadan, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten)...9 B7.14 Religieuze beleving, opvattingen en mobilisatie van moslims, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten (helemaal) mee eens )...10 Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 1

2 B7.1 Identificatie met eigen groep van vluchtelingengroepen Over de mate waarin vluchtelingen zich met de eigen groep identificeren, is op een andere wijze informatie verzameld. In de SPVA 03 is aan de hoofden van huishoudens gevraagd of zij zich tot de eigen groep rekenen. De respondenten konden met ja of nee antwoorden. Deze vraagstelling laat zich slecht vergelijken met die in het LAS-onderzoek. Wel kan op grond van de SPVA 02 een vergelijking met de vier grote minderheden worden gemaakt. De verschillen met de klassieke groepen zijn opmerkelijk groot. Vluchtelingen rekenen zich aanmerkelijk minder vaak tot de eigen groep dan de vier grote allochtone groepen. Mogelijk speelt een rol dat leden van vluchtelingengroepen vanwege hun migratiemotieven (oorlog, instabiele politieke situatie, verdeeldheid in het herkomstland) zich minder verbonden voelen met hun groep. Ook kan het zijn dat ze zich eerder tot subgroepen rekenen, hetgeen bij (voormalig) Joegoslaven, maar ook bij Irakezen en Afghanen in de rede ligt. 1 Hiertegen is echter in te brengen dat ook binnen de Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse groepen subgroepen zijn te onderscheiden. Het valt niet goed uit te maken of deze gegevens onderling vergelijkbaar zijn. De grote verschillen kunnen echter niet worden veronachtzaamd. Het heeft er de schijn van dat vluchtelingen minder gebonden zijn aan het lidmaatschap van de eigen groep, hetgeen mogelijk een indicatie is voor een sterke gerichtheid op de Nederlandse samenleving en op integratie. B7.1a Aandeel hoofden van huishoudens dat zich tot de eigen groep rekent, naar etnische groep, jarigen, (in procenten) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen Bron: ISEO/SCP (SPVA 02 en 03) gewogen (vrm.) Joegoslaven Irakezen Afghanen Iraniërs Somaliërs De verschillen met de klassieke groepen zouden ook te maken kunnen hebben met de vraagvolgorde in de respectievelijke surveys. In de SPVA 02 (klassieke groepen) volgen de vragen of men zich rekent tot de herkomstgroep direct na vragen over nationaliteit. Mogelijk zet dit respondenten op een bepaald spoor. In de SPVA 03 worden de vragen over het zich rekenen tot een bepaalde groep voorafgegaan door vragen over religie. Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 2

3 B7.2 Aandeel allochtonen dat zich vooral lid voelt van de eigen groep, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen totaal man vrouw jaar jaar jaar maximaal bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Bron: SCP (LAS 04/ 05) gewogen B7.3 Houding van de hoofden van huishoudens tegenover de herkomst van vrienden en partner van de kinderen, naar etnische groep, jarigen, 1994, 1998, 2002 (in procenten) (helemaal) geen bezwaar tegen autochtone vrienden van kinderen Turken Marokkanen Surinamers Antillianen (helemaal) geen bezwaar tegen autochtone partner van kinderen Turken Marokkanen Surinamers Antillianen Bron: ISEO (SPVA 94), ISEO/SCP (SPVA 98 en 02) B7.4 Frequentie van vrijetijdscontacten van allochtonen met autochtonen naar etnische groep, respectievelijk van autochtonen met allochtonen, jarigen, 2004/2005 (in procenten) vaak soms nooit Turken Marokkanen Surinamers Antillianen autochtonen Bron: SCP (LAS 04/ 05) gewogen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 3

4 B7.5 Aandeel allochtonen dat in de vrije tijd meer contact heeft met de eigen groep, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2003, 2004/2005 (in procenten) (vrm.) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen Joegoslaven Irakezen Afghanen Iraniërs Somaliërs totaal man vrouw jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Bron: ISEO/SCP (SPVA 03) gewogen: (vrm.) Joegoslaven, Irakezen, Afghanen, Iraniërs, Somaliërs; SCP (LAS 04/ 05) gewogen: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen B7.6 Herkomst van de huwelijkspartner van mannen die in 2001 zijn getrouwd, naar etnische groep en generatie, 2004 (in procenten) met autochtoon met herkomstgenoot met huwelijksmigrant overig Turken 1 e generatie e generatie Marokkanen 1 e generatie e generatie Surinamers 1 e generatie e generatie Antillianen 1 e generatie e generatie Bron: CBS (Structuurtelling 04) Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 4

5 B7.7 Herkomst van de huwelijkspartner van vrouwen die in 2001 zijn getrouwd, naar etnische groep en generatie, 2004 (in procenten) met autochtoon met herkomstgenoot met huwelijksmigrant overig Turken 1 e generatie e generatie Marokkanen 1 e generatie e generatie Surinamers 1 e generatie e generatie Antillianen 1 e generatie e generatie Bron: CBS (Structuurtelling 04) B7.8 Kenmerken van de toekomstige partner waar Turken en Marokkanen van de tweede generatie (zeer) veel belang aan hechten, jarigen, 2004 (in procenten) Turkse mannen Turkse vrouwen Marokkaanse mannen Marokkaanse vrouwen zelfde geloofsovertuiging zelfde afkomst opgegroeid in herkomstland Bron: CBS (OGJA 04) SCP bewerking Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 5

6 B7.9 Opvattingen over man-vrouwrollen, 2004/2005 Er is nagegaan of de volgende items onder een noemer gebracht kunnen worden: als de man niet wil dat de vrouw werkt, moet de vrouw dat accepteren; bij het krijgen van een kind moet de vrouw stoppen met werken; de vrouw kan het beste de verantwoordelijkheid hebben voor het huishouden; de man kan het beste de verantwoordelijkheid hebben voor het geld; een eigen inkomen is voor jongens belangrijker dan voor meisjes. Dit blijkt het geval. Reliabilityanalyse op de emancipatie-items wijst op een redelijke goede schaal (alpha=.75), weglaten van een van de items leidt tot een verlaging van de alpha. De schaal die de opvattingen meet over de gewenste rolverdeling van mannen en vrouwen, loopt van 1 tot en met 5. B7.9a Opvattingen over man-vrouwrollen naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in gemiddelde scores: 1 = traditioneel, 5 = modern) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen autochtonen totaal 2,9 3,1 3,6 3,5 3,8 man 2,8 3,0 3,4 3,4 3,7 vrouw 3,1 3,3 3,7 3,6 4, jaar 3,0 3,4 3,7 3,5 3, jaar 3,0 3,2 3,7 3,6 3, jaar 3,6 3,1 3,4 3,3 3,7 maximaal bao 2,7 2,7 3,2 3,0 vbo/mavo 2,9 3,1 3,4 3,3 mbo/havo/vwo 3,2 3,5 3,8 3,6 hbo/wo 3,5 3,8 3,9 3,9 3,4 3,5 3,8 4,1 2 e generatie 3,1 3,6 3,8 3,8 1 e generatie 2,9 3,0 3,5 3,4 Bron: SCP (LAS 04/ 05) gewogen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 6

7 B7.10 Opvattingen over man-vrouwrollen, 1998, 2002, 2004/2005 In SPVA 98 en 02 en in LAS 04/ 05 zijn vier items opgenomen over man-vrouwrollen: bij het krijgen van een kind moet de vrouw stoppen met werken; de vrouw kan het beste de verantwoordelijkheid hebben voor het huishouden; de man kan het beste de verantwoordelijkheid hebben voor het geld; een eigen inkomen is voor jongens belangrijker dan voor meisjes. Op deze items is een schaalanalyse uitgevoerd. Voor de drie jaargangen vormen de items een redelijke schaal, namelijk.70,.68 en.68. De schaal wordt gevormd door somscores van antwoordcategorieën. Respondenten tellen mee met minstens drie antwoorden op een van de vier items. B7.10a Opvattingen over man-vrouwrollen naar etnische groep, geslacht en generatie, jarigen, 1998, 2002, 2004/2005 (in gemiddelde schaalscores: 1 = traditioneel, 5 = modern) /2005 Turken (totaal) 2,9 3,0 2,9 mannen 2,8 2,9 2,8 vrouwen 2,9 3,2 3,0 1 e generatie 2,9 3,0 2,8 2 e generatie 3,3 3,3 3,0 Marokkanen (totaal) 2,9 3,1 3,0 mannen 2,8 3,0 2,9 vrouwen 2,9 3,3 3,2 1 e generatie 2,8 3,1 2,9 2 e generatie 3,4 3,4 3,5 Surinamers (totaal) 3,6 3,5 3,4 mannen 3,4 3,4 3,3 vrouwen 3,7 3,6 3,6 1 e generatie 3,5 3,5 3,4 2 e generatie 3,8 3,7 3,7 Antillianen (totaal) 3,6 3,5 3,3 mannen 3,4 3,4 3,3 vrouwen 3,6 3,5 3,4 1 e generatie 3,5 3,5 3,6 2 e generatie 3,8 3,8 3,6 autochtonen (totaal) 3,8 3,7 mannen 3,7 3,5 vrouwen 3,9 3,9 Bron: ISEO/SCP (SPVA 98 en 02); SCP (LAS 04/ 05) gewogen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 7

8 B7.11 Religieuze toewijzing naar etnische groep en soort religie, jarigen, 2003 (SPVA, hoofden van huishoudens) en 2004/2005 (LAS, alle respondenten) (in procenten) (vrm.) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen Joegoslaven Irakezen Afghanen Iraniërs Somaliërs autochtonen geen islam christendom hindoeïsme overig Bron: ISEO/SCP (SPVA 03) gewogen: (vrm.) Joegoslaven, Irakezen, Afghanen, Iraniërs, Somaliërs; SCP (LAS 04/ 05) gewogen: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en autochtonen B7.12 Personen die zich rekenen tot een bepaald geloof en wekelijks een religieuze bijeenkomst bezoeken, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2003 (SPVA, hoofden van huishoudens) en 2004/2005 (LAS, alle respondenten) (in procenten) (vrm.) Turken Marokkanen Surinamers Antillianen Joegoslaven Irakezen Afghanen Iraniërs Somaliërs autochtonen totaal man vrouw jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Bron: ISEO/SCP (SPVA 03) gewogen: (vrm.) Joegoslaven, Irakezen, Afghanen, Iraniërs, Somaliërs; SCP (LAS 04/ 05) gewogen: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en autochtonen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 8

9 B7.13 Aandeel Turkse en Marokkaanse moslims dat vijf keer per dag bidt en alle dagen meedeed met de laatste ramadan, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten) vijf keer per alle dagen meedoen dag bidden aan de ramadan Turken mannen vrouwen jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Marokkanen mannen vrouwen jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Bron: SCP (LAS 04/ 05) gewogen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 9

10 B7.14 Religieuze beleving, opvattingen en mobilisatie van moslims, naar etnische groep, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en generatie, jarigen, 2004/2005 (in procenten (helemaal) mee eens ) de regels van de islam moeten streng worden nageleefd moslimmeisjes moeten buitenshuis een hoofddoek dragen mijn kinderen moeten naar een islamitische school kunnen moslims hebben de plicht in Nederland de islam te verspreiden Turken mannen vrouwen jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Marokkanen mannen vrouwen jaar jaar jaar max. bao vbo/mavo mbo/havo/vwo hbo/wo e generatie e generatie Bron: SCP (LAS 04/ 05) gewogen Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 7 10