Handbek indicatren GGZ Indicatren Gede Zrg vr Zrginkp GGZ 2016 1-8-2015
Inhud Inleiding... 3 Werkwijze en cntrle... 3 Hfdstuk 1. Kwaliteit... 5 Depressie... 5 Indicatren depressie... 5 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen... 6 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling... 10 Zrgprgramma en zrgpaden... 11 Expertise behandelaar... 12 Behandelplan... 13 Nazrg... 14 In en exclusiecriteria... 14 Drp-ut... 15 Terugkeerksten... 16 Wachttijden... 18 Vlumenrm... 19 Intercllegiale tetsing... 19 Angst... 20 Overzicht indicatren angst... 20 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen... 20 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling... 23 Zrgprgramma en zrgpad... 23 Expertise behandelaar... 24 Behandelplan... 24 Nazrg... 24 Drp-ut... 24 Terugkeerksten... 24 Wachttijden... 24 Smatfrme strnissen... 25 Overzicht indicatren smatfrm... 25 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen smatfrm... 25 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling... 27 Zrgprgramma en zrgpaden... 27 Expertise behandelaar... 27 Behandelplan... 27 Nazrg... 28 Drp-ut... 28 Terugkeerksten... 28 Wachttijden... 28 Intercllegiale tetsing... 28 Selectieve inkp p basis van minimumnrmen... 29 Eetstrnissen... 29 Nrmen Selectieve inkp... 29 Waardering Vergelijk en Kies... 29 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen (indicatr 1) en vlume nrm (indicatr 11).. 29 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling... 30 Behandelplan... 30 1
Terugkeerksten... 30 Wachttijden... 31 Intercllegiale tetsing... 31 Alchl en verig aan een middel gebnden strnissen... 32 Nrmen Selectieve inkp... 32 Waardering Vergelijk en Kies... 32 Evidence based werken vlgens de richtlijn behandelen.... 32 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling... 33 Behandelplan... 33 Nazrg... 33 Terugkeerksten... 34 Wachttijden... 34 Dementie... 35 Hfdstuk 2 klantbeleving... 36 Over welke data gaat het?... 36 Cnsumer Quality index... 36 Reviews and Ratings... 36 Cliëntenraad Review... 36 He bepaalt VGZ het aantal sterren per indicatr vr wat betreft de CQ-Index?... 37 He bepaalt VGZ de uitkmsten van het Review and Rating nderzek?... 37 He bepaalt VGZ het keurmerk vr wat betreft de Cliëntenraad Review?... 37 2
Inleiding Vr u ligt het VGZ handbek Gede Zrg vr de Geestelijke Gezndheidszrg. cvgz berdeelt gede zrg p basis van de pijlers kwaliteit, klantbeleving en ksten. Deze pijlers meten vr cliënten 1 in balans zijn m van gede zrg te kunnen spreken. Dit handbek is een resultaat van het prject Gede Zrg GGZ. Het uitgangspunt van dit prject was: vr Gede Zrg, zrg je samen! Dit handbek is dan k tt stand gekmen in nauwe samenwerking en in afstemming met het GGZ veld. Dit handbek biedt de dr VGZ gehanteerde indicatren en hierbij geldende nrmenp het gebied van kwaliteit en klantbeleving. Omdat er binnen de GGZ verschillende delgrepen met verschillende aandeningen zijn, waarbij verschillende inhudelijke aspecten binnen de behandeling van andere waarde zijn, is ervr gekzen m de kwaliteitsindicatren per aandening te beschrijven. Wel zijn een aantal indicatren tepasbaar bij verschillende aandeningen. Vr 2016 zijn er indicatren pgesteld vr de aandeningen: Angststrnissen Depressieve strnissen Smatfrme strnissen Alchl en verig aan een middel gebnden strnissen Eetstrnissen Dementie Per aandening en indicatr zal dit handbek uitleggen waarm we dit willen meten. Vervlgens wrdt de relatie met kwaliteit gelegd en wrdt aangegeven he cvgz dit meet. Als laatste zal per indicatr k de nrmering wrden aangegeven. Er wrdt in het handbek een nderverdeling gemaakt tussen de inkp p basis van minimumnrmen (vr alle natura plissen) vr vier aandeningen: dementie, eetstrnissen, alchlstrnissen en verig aan een middel gebnden strnissen. Daarnaast de tweede categrie; de inkp p basis van streefnrmen vr drie aandeningen in de gespecialiseerde GGZ (angststrnissen, depressieve en smatfrme strnissen). Deze laatste categrie verzrgt vr de GGZ de inhud van de selectief plissen van cvgz en biedt huvast vr de selectie van aanbieders die deze zrg mgen leveren. Nta bene: Helaas is het in de GGZ sectr in Nederland ng niet mgelijk m uitkmstindicatren als nrmen vr kwaliteit te gebruiken. Daarm wrden prces- en structuurindicatren gehanteerd. Deze indicatren zijn gekzen mdat VGZ ervan vertuigd is dat deze een bijdrage leveren aan de gede kwaliteit van zrg en zijn ntstaan na een zrgvuldig gelpen traject met het veld. Het is wel van belang m te vermelden dat deze nrmen in ntwikkeling zijn en VGZ hiermee niet pretendeert de waarheid rndm kwaliteit in pacht te hebben. Wanneer er reden is m deze bij stellen dr bijvrbeeld vernieuwde wetenschappelijke literatuur, nieuwe richtlijnen f berepsgrepnrmen zal dit na berdeling gebeuren. Werkwijze en cntrle Antwrden wrden pgevraagd bij aanbieders en zveel mgelijk gecategriseerd. Let p deze uitvraag is een zelfassessment gebaseerd p vertruwen. Berdeling vindt plaats dr assistent inkpers en zrginkpers en Medisch Advies VGZ dient als backffice. Na berdeling van de input wrdt deze teruggekppeld aan de aanbieders alvrens deze te publiceren p Vergelijk & Kies. Wat betekenen de sterren? VGZ hanteert in haar werkwijze de vlgende definities (zie beleidsvisie en methdiek Gede Zrg). Een minimumnrm, is de minimale ndergrens waaraan zrg met vlden. Een streefnrm. Is de beste zrg vlgens VGZ vr die indicatr. Gede keuze nrm, is de hgste scre p een f meerdere pijlers van gede zrg. Het gaat hierbij dus m de ptelsm van streefnrmen samen die tt een gede keuze nrm leiden. De VGZ GGZ indicatren bestaan uit kwantitatieve beschrijvingen, waaraan vervlgens categrieën zijn gekppeld. Hiervr is de vlgende indeling naar sterren gemaakt: 1 In dit dcument is ervr gekzen m de term cliënten te hanteren. Dit mdat dit binnen de GGZ wereld de geëigende term is vr mensen die gebruik maken van zrg. Er kan hier echter k patiënt f verzekerde gelezen wrden. 3
1 Ster: Minimaal implementatie nrmen verantwrde zrg 2 Sterren: In ntwikkeling van nrmen van verantwrde zrg naar gede zrg. 3 Sterren: Minimaal ndig m zrg te leveren vlgens het veld geldende richtlijnen en criteria (basis niveau nrmen vr Gede Zrg) 4 Sterren: Aanwezigheid van de bendigde elementen m zrg vlgens de richtlijn en berepsethiek te leveren. Dit is een streefnrm. 5 Sterren: Optimale aanwezigheid van elementen (f sms zelfs meer) m zrg vlgens de richtlijn en berepsethiek te leveren. Dit is de beste zrg vlgens cvgz vr deze indicatr. 4
Hfdstuk 1. Kwaliteit Depressie Algemene gegevens aantal cliënten : 22.568 Zrgksten : 107 M Aantal aanbieders : 2498 Depressie staat als strnis p de tweede plek van ziekten die de meeste disability adjusted life years (DALY) tevegen, na crnaire hartziekten. Daarnaast staat depressie p de derde plek van ziekten die van grtste invled zijn p de ervaren kwaliteit van leven (Vlksgezndheid en gezndheidszrg J.P. Mackenbach, 2012). Indicatren depressie Onderstaande tabel bevat een verzicht van de Indicatren die nderzcht zijn vr depressie. De zwartgedrukte indicatren wrden uitgevraagd. De blauwe indicatren bleken ngeschikt f ng niet haalbaar. Daarnaast staat achter elke indicatr beschreven f het m een harde f een zachte nrm gaat. Indien een aanbieder niet vldet aan een harde nrm dan is er geen reden vr inkp. De indicatren zijn p de vlgende pagina s uitgewerkt met nderbuwing. De uitwerkingen zijn k te raadplegen dr p de grene hyperlink in de tabel te klikken. Indicatr Omschrijving Harde nrm, selectieve inkp 1 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen Sub 1 Cliëntinfrmatie Sub 2 EBM methden Sub 3 Evalueren Sub 4 Intervisie/supervise 2 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling Nee Ja: indien geen sterren Nee Nee Nee 3 Zrgprgramma en zrgpaden Nee a Expertise behandelaar Ja, indien niet vlden aan HBschap 4 Behandelplan Ja: indien geen BHP wrdt gebruikt b Nazrg n.v.t. 5 In en exclusiecriteria indien Umami breed beschikbaar is, harde nrm vr DBC s. Nu te gebruiken als kwaliteitsinfrmatie 6 Drp-ut Nee 7 Terugkeerksten Nee 8 Wachttijden Nee, wel tekmstig c Vlumenrm n.v.t. d Intercllegiale tetsing In ntwikkeling 5
Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen 1. Wat meet het? De indicatr tetst f de aanbieder evidence based medicine (EBM) behandelt, waarbij richtlijnen als leidraad wrden gebruikt. 2. Waarm meten we het? EBM behandelen betekent dat interventies vereenkmstig de richtlijnen wrden tegepast, regelmatige evaluatie en bijstelling vlgens de richtlijn plaatsvindt. Het behandelen cnfrm prtcllen en multidisciplinaire richtlijnen (MDR) geeft een grtere kans p betere behandel resultaten. Een richtlijn berust p resultaten van wetenschappelijk nderzek en aansluitende meningsvrming dr berepsbeefenaren en cliënten, gericht p het uitdrukkelijk mschrijven van ged handelen (Multidisciplinaire richtlijn Depressie 3e revisie, 2013.) We weten dat: Het naleven van de MDR leidt tt betere uitkmsten van zrg (M. K. van Dijk et al, 2014). Slechts 33% van een nderzchte grep chrnisch depressieve cliënten een adequate behandeling met antidepressiva had gekregen (Kscis et al, 2008). Ok de cntrle grep die een standaard EBM behandeling krijgt vr angst en/f depressie pknapt. Het betrf hier cliënten die langer dan 2 jaar in zrg waren en vergeleken werden met een nieuwe interventie (Spijker J, et al; vrlpige cnclusie cvgz p basis van eerste presentatie data ZemCad studie). Krtm er valt winst te halen dr het juist tepassen van de richtlijnen. Het aanbieden van een EBM interventie geeft geen garantie dat de techniek van de interventie k juist wrdt uitgeverd, dit blijkt k het nderzek van Stbie et al (2007). Daaruit bleek dat 60% van cliënten met een behandeling vr OCD, geen expsure f huiswerk pdrachten had gekregen, zals hrt bij een CGT behandeling. Ze hadden enkel gesprken met een therapeut. Therapeuten die getraind wrden p een behandelprtcl passen deze beter te. Dit blijkt uit de studie van Becker et al. (2004) waar 83% van therapeuten in de behandeling van PTSS geen imaginaire expsure tepaste. Na training van de therapeuten, paste ng (maar) 33% geen imaginaire expsure te. Deze nderzeken richten zich p de behandeling van strnissen die nder angst vallen. De verwachting is dat dit te veralgemeniseren is naar alle strnissen waar psychtherapeutische interventies wrden ingezet. Redenen m van de behandeling af te wijken, zijn te vinden in emties, gedrag en pvattingen van de therapeut (Waller, 2009). Supervisie en intervisie zijn middelen van feedback en geven de mgelijkheden een therapeut bij te sturen in zijn pvattingen en gedrag en z tch de juiste technieken te te passen. Onderzek in de psychtherapie laat zien dat het geven van feedback aan behandelaars ver de resultaten bij cliënten bijdraagt aan de effectiviteit van hun werk (Lambert, 2010). Vlgens Miller en Hubble (2007) nderscheidt de effectieve therapeut zich van de minder effectieve cllega s dr het feit dat hij vrtdurend en systematisch zijn eigen feedback rganiseert. 3. He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Is er vrlichtingsmateriaal specifiek ver de diagnse, prgnse en mgelijke behandeling vr cliënten? Antwrden - Nee - Ja, p papier beschikbaar vr de cliënt - Ja, digitaal via de website Vraag 2. Welke behandeling/ behandelinterventies biedt u aan mensen met: a) Een lichte depressieve episde krter dan 3 maanden b) Een lichte depressieve episde langer dan 3 maanden c) Een matig ernstige depressieve episde, eerste episde d) Een matig ernstige depressieve episde, recidief 6
Antwrden: Categrie: Geel Gren Turquise Paars Grijs Blauw Geen Lichttherapie ECT Vaktherapie MBCT Zelfhulp/ Zelfmanagement; Activerende begeleiding; Cunseling; Psychsciale interventies; Fysieke inspanning/ lichamelijke activiteit/ Running therapie; EHealth interventies Psych educatie Prbleem plssende therapie (PST) Krtdurende behandeling (KDB) Cgnitieve gedragstherapie (CGT) Cgnitieve therapie (CT); Interpersnlijke therapie (IPT); Krtdurende psychdynamische therapie Farmactherapie via aanbieder Farmactherapie via huisarts Systeemtherapie, Therapeutische relatietherapie Acceptance and cmmittent therapie ACT Handicapm del Anders, namelijk: Actief vlgen Dagstructurering Vraag 3. He vaak vindt behandelevaluatie plaats bij een: a) Een lichte depressieve episde krter dan 3 maanden? b) Een lichte depressieve episde langer dan 3 maanden? c) Een matig ernstige depressieve episde, eerste episde? d) Een matig ernstige depressieve episde, recidief? Antwrden: - Per 6 weken - Per 3 maanden - Per 4 maanden - Per half jaar - Per jaar - Anders, namelijk Vraag 4. Past u een vrm van intervisie f supervisie te (waarbij methdisch handelen en interacties tussen behandelaar en cliënt het nderwerp van gesprek is)? - Ja - Nee Wie geeft de supervisie/ intervisie, bij? a) Cgnitieve GedragsTherapie (CGT) b) Interpersnlijke therapie (IPT) c) Mindfulness Based Cgnitive Therapie (MBCT) d) Krtdurende Psychdynamische Therapie (KPT) e) Vaktherapie f) Therapeutische relatie therapie g) Acceptance and Cmmitment Therapie (ACT) Antwrden: - Psychiater - Klinisch psychlg 7
- Psychtherapeut - GZ psychlg - Erkende CGT therapeut - Erkende IPT therapeut - Erkende MBCT therapeut - Erkende kdp therapeut - Erkende vaktherapeut - Erkende ACT therapeut Wanneer past u supervisie/ intervisie te? - Structureel tijdens het MDO - Ad hc tijdens het MDO - Ad hc In een apart verleg - Structureel in een apart verleg 4 He wrdt het gewaardeerd? Deze in frmatie hebben de aanbieders niet! Vraag 1: Is er vrlichtingsmateriaal vr de cliënten? Sterren Antwrd Harde nrm Geen Nee Nee 1 2 3 Ja p papier, 4 Ja digitaal penbaar, beide 5 Vraag 2: Welke behandeling/ behandelinterventies biedt u aan mensen met? Richtlijn, met de ingezette interventies is rekening gehuden f er sprake is van basis GGZ f gespecialiseerde GGZ. De vlledige uitwerking is terug te vinden in het cde bek GGZ Sterren Geen Niet minimaal 1 EBM uit de richtlijn ( alleen basis interventies) 1 Minimaal 1 EBM interventie ( gren/ turquise) 2 1 van de basis interventies (nderste drie uit geel) + 1 EBM interventie 3 Alle basis interventies (nderste 3 uit geel) + 1 EBM 4 Alle basis interventies + meerdere EBM 5 Alle basis interventie + alle EBM interventies Harde nrm De uitwerking per strnis is beschreven in het Cdebek Gede zrg. Ja Vraag 3. He vaak vindt behandelevaluatie plaats bij? Sterren GBGGZ Harde nrm Geen Grter dan 4 maanden nee 1 Anders namelijk, tussen de 3-4 maanden 2 3 Na 6 weken en na 3-4 maanden 4 Na 6 weken en na 3-4 maanden, ROM teruggekppeld tijdens de behandeling 8
5 Na 6 weken en na 3-4 maanden en ROM wrdt p elk evaluatie mment teruggekppeld Vraag 3. He vaak vindt behandelevaluatie plaats bij? Sterren SBGGZ Harde nrm Geen Jaarlijks nee 1 6 maanden 2 Anders namelijk, krter dan 6 maanden 3 Na 6 weken en na 3 f 4 maanden 4 Na 6 weken en na 3 f 4 maanden, ROM teruggekppeld tijdens de behandeling 5 Na 6 weken en na 3 f 4 maanden en ROM wrdt p elk evaluatiemment teruggekppeld Vraag 4. Alleen vr SGGZ: Past u een vrm van intervisie f supervisie te (waarbij methdisch handelen en in interacties tussen behandelaar en cliënt het nderwerp van gesprek is)? Sterren Instelling Harde nrm Geen Nee nee 1 Ja, maar geen cgn gedragstherapeut, psychiater, klinisch psychlg, psychtherapeut ad hc 2 Ja, maar geen cgn gedragstherapeut psychiater, klinisch psychlg, psychtherapeut wel structureel 3 Ja, structureel n.a.v. prblemen gecnstateerd in MDO/ apart verleg met psychiater, klinisch psychlg, psychtherapeut, erkende therapeut 4 Ja, apart verleg met erkende therapeut 5 Ja, structureel in apart verleg met minimaal 2 erkende therapeut Sterren Vrijgevestigde Harde nrm Geen Nee nee 1 2 3 Ja ad hc in apart verleg met psychiater f klinisch psychlg f psychtherapeut 4 5 Ja structureel in apart verleg met psychiater f klinisch psychlg f psychtherapeut Zie vr tijdschrijven Supervisie/ intervisie DBC spelregels, hier met men zich aan huden. 9
Vraag 3. Vr sterren cmbineren met indicatr 2 ROM. In de nrmering vr evalueren vlgens de richtlijn hebben we het gebruik van klachten specifieke vragenlijst vr uitkmstmetingen (ROM) in de classificering. Uit nderzek blijkt dat tepassen van ROM vral meerwaarde heeft bij behandelingen die niet vlgens verwachting verlpen. ROM is dan een instrument dat kan helpen in m het behandelresultaat te bjectiveren en waardr de behandeling tijdig bijgesteld kan wrden. Het geeft de behandelaar en cliënt de kans m gestructureerd feedback p de behandeling te geven. We gaan er van uit dat indien de aanbieder EBM behandeling aanbiedt en ROM wrdt gebruikt bij de evaluatie, de aanbieder k daadwerkelijk de behandeling vlgens de algritmes zal bijstellen. Dit laatste is uiteraard niet hard te maken, deze indicatr is dan k een structuur indicatr. Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling 1. Wat meet het? Een uitkmstmeting wrdt systematisch en peridiek teruggekppeld als nderdeel van de behandeling (.a. dr bespreking/evaluatie van metingen met cliënt en tijdens MDO). 2. Waarm meten we het? Behandelmtivatie en therapie truw wrdt gestimuleerd drdat de cliënt daadwerkelijk vrderingen in de behandeling ziet. Klachten mnitring wrdt sinds 2000 tegepast in de psychiatrische zrg in Nederland en heeft in de behandeling de vlgende delstellingen (presentatie SBG 2014): - Het peridiek bepalen van de behandeluitkmst - Feedback ver de uitkmst (Shared Decisin Making) - De vrtgang vlgen - Bijtijds verstappen p andere vrm van behandelen Klachten mnitring blijkt in RCT s, wanneer het gebruikt wrdt als feedback instrument, een psitief effect te hebben p de psychische testand. Systematische klachten mnitring lijkt vral effectief bij cliënten van wie de behandeling nvldende aanslaat, mdat behandeling kan wrden bijgesteld. Daarnaast wrden er psitieve resultaten gezien van het mnitren van klachten p de cmmunicatie tussen cliënt en behandelaar. Resultaten p aspecten als cliënttevredenheid en ksteneffectiviteit zijn minder eenduidig (I. V. E. Calier, 2012). Daarnaast kan systematische klachtenmnitring gebruikt wrden m te benchmarken. Sinds 2011 wrdt Rutine utcme mnitring (ROM) k vr benchmark tegepast (presentatie SBG, 2014), hierdr wrdt: - Vergelijkbare uitkmstgegevens verzameld ( vinger aan de pls bij de aanbieder/afdeling) - Feedback ver geaggregeerde uitkmstdata verzameld - Van data geleerd wat werkt het beste bij wie - Verbetering p basis van uitkmsten inzichtelijk - Afname van variatie in uitkmsten mgelijk - Verantwrding naar de financier en samenleving mgelijk. De afspraken ver het aanleveren van ROM data aan SBG zet vral in p het laatste del van het mnitren van klachten. Dit heeft als negatief neveneffect dat klachtenmnitring uit de behandeling dreigt te raken en alleen wrdt ingezet ter verantwrding naar de zrgverzekeraar. Om bij te dragen aan betere zrg vr de cliënt is het eerste aspect van belang, daarm zetten we in p klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling. 3. He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Meet u systematisch de uitkmst van zrg dr middel van (klachten) specifieke vragenlijsten - Ja - Nee Vraag 2.Indien ja, wanneer meet u? - Bij binnenkmst - Bij start behandeling - Peridiek, ngeveer elke 6 weken - Peridiek, ngeveer elke 3 maanden - Peridiek, ngeveer elke 4 maanden 10
- Peridiek, ngeveer elke 6 maanden - Peridiek, maar perides zijn langer dan 6 maanden - Elke keer als er een MDO is - Aan het eind - Anders, namelijk: Vraag 3. Indien ja, he gebruikt u de uitkmsten? - Structurele aanlevering bij SBG - Wrden structureel besprken met cliënt - Wrden structureel besprken in MDO - Wrden structureel besprken p team niveau, prestatie van behandelaren - Wrden structureel gebruikt m behandelplan te vlgen/ bij te stellen 4. He wrdt het gewaardeerd? Als nderdeel van indicatr (evalueren vlgens de richtlijn) Vr indicatr 2. Sterren Geen Nee 1 Vraag 1: Ja 2 Vraag 1: ja 3 Vraag 1: Ja 4 Vraag 1: Ja 5 Vraag 1: Ja Vraag 3: Alleen aanlevering bij SBG Vraag 2: Minimaal start en eind f met peridiek maar alleen m prestatie team bij te stellen Vraag 2: Bij binnenkmst f start en eind) en een peridieke meting Vraag 3: Besprken met cliënt f MDO. Vraag 2: Bij binnenkmst f start en eind) en een peridieke meting Vraag 3: Besprken met cliënt f MDO f bijstellen BHP. Vraag 2: Bij binnenkmst f start en eind en een peridieke meting Vraag 3: Besprken met cliënt f MDO en bijstellen BHP en prestatie behandelaren. Harde nrm GBGGZ: nee SGGZ: ja Zrgprgramma en zrgpaden 1. Wat meet het? De indicatr tetst f de aanbieder een middel inzet m de adviezen uit de richtlijn p systematische wijze in te plannen en p te vlgen. 2. Waarm meten we het? Een zrgpad is een cncretisering van het zrgprgramma vr een specifieke cliëntengrep met een specifieke zrgvraag. Het del van een zrgpad is m kwalitatieve en efficiënte zrgverlening te verkrijgen. Uit nderzek blijkt dat actief implementeren van de richtlijn (bijvrbeeld via een zrgpad) tt beter hanteren van de richtlijn leidt dan passieve disseminatie (M. K. van Dijk et al, 2014). Het zrgpad beschrijft peenvlgende stappen, beslismmenten en criteria in het zrgprces m te kiezen vr een bepaalde behandeling. 3. He wrdt het getetst? 11
Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Heeft u uw behandeling beschreven in een zrgpad? - Ja - Nee Vraag 2. Indien ja, geef aan welke elementen u in het zrgpad beschreven heeft: - Inclusie en exclusie criteria - Een beslisbm p basis van criteria die leidt naar een specifiek zrgprgramma - De behandelinterventies die in dat prgramma wrden aangebden - De duur van het zrgprgramma - De mmenten van evaluatie - Welke behandelfuncties wrden ingezet - Een beslisbm p basis van evaluatiecriteria ver het vervlg 4. He wrdt het gewaardeerd? Deze vraag wrdt niet meegenmen vr vrijgevestigde, alleen vr instellingen Sterren Geen Geen 3 sterren behaald bij EBM interventies, f ZP = nee 1 Minimaal EBM met 3 sterren en ZP= ja, met in- en exclusiecriteria 2 Minimaal EBM met 3 sterren, ZP=JA, inen exclusiecriteria en een beslisbm vr indicatie 3 Minimaal EBM met 3 sterren, ZP=JA, inen exclusiecriteria en beslisbm vr indicatie en evaluatie 4 Minimaal EBM met 3 sterren, ZP=JA, inen exclusiecriteria en beslisbm vr indicatie, evaluatie en duur 5 Minimaal EBM met 3 sterren, ZP=JA in- en exclusiecriteria en een beslisbm vr indicatie, evaluatie, duur en dr wie. Harde nrm Nee, vrijgevestigde. GGZ aanbieders ja Het element dr wie de zrg geleverd wrdt staat nu niet gespecificeerd in richtlijnen. Het beschrijven ervan schept helderheid en geeft inzicht in welke expertise wrdt ingezet. Daarm wrdt hieraan wel een extra ster tegekend. Bij de categrie van 3 sterren staat de duur niet pgenmen, dr de tijdsduur van de behandelnderdelen niet te bewaken is er kans dat behandelingen te lang drlpen en niet tijdig wrdt bijgestuurd. Expertise behandelaar 1. Wat meet het? De indicatr meet f er vldende GGZ behandelexpertise is betrkken bij de behandeling. 2. Waarm meten we het? Inzet van de juiste expertise vergt de kans dat de cliënt de juiste diagnse krijgt en vervlgens de juiste behandelinzet wrdt gepleegd. Bij de behandeling van depressie is bekend dat behandelen vlgens een geprtclleerd aanbd meer invled heeft p de behandeluitkmst dan de expertise van de behandelaar. Expertise maakt dat de behandelaar minder tijd kwijt is aan zaken als uitwerken van een sessie f vrbereiding van een behandelsessie. 12
Vr depressie is de expertise van de behandelaar minder van belang, wel is van belang dat iemand getraind wrdt in het geven van de behandeling en gesuperviseerd wrdt tijdens de behandeling. Dit nemen we mee met de indicatr intervisie/supervisie. Uit RCT s blijkt dat wanneer zwel in de cntrle cnditie als in de interventie cnditie zaken als training van de therapeut, supervisie, en mnitren van navlgen van de behandeling was pgenmen, verschillen tussen behandeluitkmsten van cntrle en interventie kleiner waren. Expertise van de behandelaar was hierp niet van invled. (Cntrl cnditin design and implementatin features in cntrlled trials: a meta-analysis f trials evaluating psychtherapy fr depressin Mhr DC, H J, Hart TL; Transl Behav Med. 2014 Dec;4(4):407-23). 3. He wrdt het getetst? Niet van tepassing, aanbieders meten vlden aan eisen van hfdbehandelaarschap, deze eis kan gezien wrden als inkpcriterium, f streefnrm vr inkp. Dit betekent dat er één van de dr cvgz benemde disciplines vr het dmein vlwassenen directe tijd met besteden in de behandeling aan de cliënt. Deze directe tijd met minimaal ingezet wrden in diagnstiek, evaluatie en besluit tt afsluiten van de behandeling. Zie hiervr cvgz dcument hfdbehandelaarschap 2016. Behandelplan 1.Wat meet het? Deze indicatr meet f dr juist gebruik van het behandelplan structuur wrdt aan gebracht in de behandeling en de behandeling wrdt gecncretiseerd. 2. Waarm meten we het? Het behandelplan biedt structuur aan de uitvering van de behandeling. Het is een middel m vr alle betrkkenen bij de behandeling, cliënt, team behandelaren, mantelzrgers en ketenpartners, duidelijk te maken waar de behandeling zich p richt en he rllen en verantwrdelijkheden liggen. Het behandelplan is daarmee een middel m de vrtgang van de behandeling te evalueren en bij te stellen, waarbij de cliënt samen met het behandelteam vrm geeft aan de behandeling. Een behandelplan is geen wettelijke verplichting, maar wrdt dr het veld wel gezien als ndzakelijk vr het leveren van verantwrde zrg. Uit nderzek is bekend dat multidisciplinaire teams beter functineren indien er cncreet mschreven delen zijn met meetbare uitkmsten (D. Fay et al, 2006).Teams die gestructureerd aan de hand van een behandelplan ver de behandeldelen vergaderen zijn beter instaat m de behandelrichtlijnen te vlgen. Het blijkt echter uit nderzek in grt Brittannië dat multidisciplinaire teams in de GGZ hierte minder in staat zijn. In een vergadering wrdt een heel scala aan nderwerpen besprken, znder dat duidelijk is he dit bijdraagt aan het behalen f evalueren van de behandeldelstellingen. Gerichte beslissingen blijven daardr uit (Raine R, et al, 2014). Hezeer het behandelplan als leidend nderdeel in de behandeling in de Nederlandse GGZ wrdt gebruikt is nbekend. Wel wrden behandelplannen gezien in zeer veel verschillenden variaties en met verschillende inhud. Met deze indicatr meten we f het behandelplan de juiste elementen bevat m structuur aan te brengen in de behandeling, we hebben daarbij de elementen uit Treatment plans under the Mental Health Act Chief Psychiatrist s Guideline, Victria, Australia 2009 vergenmen. 3. He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Wat staat beschreven in het behandelplan? - De wensen/ hulpvraag van de cliënt - Behandeldel - Behandelinterventie - Welke behandelaar de behandelinterventie uit vert - Welke interventies een cliënt zelf kan uitveren (signaleringsplan) - Welke interventies een familielid/ mantelzrger kan uitveren (signaleringsplan) - Wanneer effect verwacht wrdt - Wanneer evaluatie van het del plaats vindt - Wat het effect van behandeling is geweest, met eventueel bijgesteld behandeldel - Geen behandelplan beschreven 13
Vraag 2. Is het behandelplan drlpend inzichtelijk vr de cliënt? - Nee - Ja, kan inzicht krijgen als erm wrdt gevraagd. - Ja krijgt kpie mee van laatst actuele BHP p papier f via mail. - Kan via prtal BHP actueel inzien. 4. He wrdt het gewaardeerd? Sterren Geen Naast wensen van de cliënt en behandeldel geen andere zaken beschreven in BHP. 1 Wensen van cliënt, behandeldel en dr wie behandeld is mschreven 2 Wensen van cliënt, behandeldel en dr wie behandeld en interventie is mschreven 3 Wensen van de cliënt, behandeldel, dr wie behandeld, welke interventie, wanneer evaluatie is mschreven en cliënt krijgt actuele kpie mee via mail, p papier f dit is inzichtelijk via prtal 4 Wensen van de cliënt, behandeldel, dr wie behandeld, welke interventie, wanneer evaluatie, welk effect is mschreven en cliënt krijgt actuele kpie mee via mail, p papier f dit is inzichtelijk via prtal 5 Wensen van de cliënt, behandeldel, dr wie behandeld, welke interventie, wanneer evaluatie, welk effect is mschreven en cliënt en mantelzrger krijgen een actuele kpie mee via mail, p papier f dit is inzichtelijk via prtal Harde nrm Indien geen behandelplan wrdt gebruikt Nazrg Nazrg heeft met name een effect p de preventie van terugval. Nazrg wrdt benemd in de MDR depressie, maar is niet gespecificeerd. In de richtlijn is niet pgenmen wat het effect van nazrg is vr de kwaliteit van de behandeling f he nazrg eruit met zien. Vanuit nderzek dr middel van een cliëntenpanel wrdt in de richtlijn het vlgende aanbevlen: Hulpverleners zijn verantwrdelijk vr een zrgvuldige afrnding van de behandeling. Hun wrdt aangeraden afspraken met cliënten te maken ver het afbuwen en stppen van hulp en ver eventuele nazrg, plus de cliënt krijgt hier gede uitleg ver. Dit biedt nvldende huvast m deze indicatr vr depressie vrm te geven. Recent nderzek tnt aan dat tegang tt preventieve psychlgische interventies de kans p terugval f een recidief depressieve episde kan vrkmen. Dit lijkt dus de meest belangrijke vrm van nazrg (Effectiveness f psychlgical interventins in preventing recurrence f depressive disrder: Meta-analysis and meta-regressin & Biesheuvel-Leliefeld KE, Kk GD, Bckting CL & J Affect Disrd). 2014 Dec 13;174C:400-410. Di: 10.1016/j.jad.2014.12.016). Geïndiceerde preventie valt in Nederland nder het budget van de huisartsenzrg. Deze indicatr zal vr depressie niet pgenmen wrden in de uitvraag aan aanbieders van zrg in de GGZ. In en exclusiecriteria 1. Wat meet het? 14
Met het uitvragen van de in- en exclusie criteria meten we f de zrg die gedeclareerd wrdt k passend is binnen het echeln. Daarnaast meet het f de GGZ aanbieder aan de prt selecteert p makkelijke cliënten. 2. Waarm meten we het? We meten deze indicatr m GGZ aanbieders te waarderen p de mate waarp zij zich p de delgrep richten die past binnen het echeln. In- en exclusie criteria kunnen iets zeggen ver de cmplexiteit van de strnis. Exclusie criteria zijn niet van invled p de behandeling zals beschreven in de richtlijn. De inclusie is al uitgevraagd dr de vragen passend bij de indicatr zrgprgramma en gaan ver de ernst van de strnis 3. He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Hanteert u exclusie criteria vr behandeling p het gebied van ernst, cmplexiteit f gevaar? - Ja - Nee Vraag 2. Z ja, welke? Cmplexiteit Psychtische klachten Persnlijkheidskenmerken Suïcidale klachten Persnlijkheidsprblematiek Smatische prblematiek Medicatiegebruik Bekend met schizfrenie Verslavingsprblematiek Trauma gerelateerde klachten Eet gestrd gedrag Eetstrnis Gevaar Ernstige zelfverwaarlzing Verwaarlzing van naasten, Decmpensatie, (Huiselijk) geweld Kindermishandeling Autmutilatie Aan deze indicatr wrden geen sterren tegekend, maar de infrmatie is vr cvgz wel van belang vr de inkp(gesprekken). 4. He wrdt het gewaardeerd? - Basis GGZ: Kunnen al deze exclusiecriteria hanteren, indien zij geen criteria hanteren p: Persnlijkheidsprblematiek, verslavingsprblematiek, eetgestrd gedrag, eetstrnissen, Trauma gerelateerde klachten f gevaarcriteria. Dan als zrginkp het gesprek aangaan met de vraag f dit wel veilige zrg is. Is dit wel matched care? - SGGZ: Indien criteria p gevaar wrden gehanteerd (rd gearceerd): Dan als zrginkp gesprek ver aan gaan. Indien ze criteria p cmplexiteit hanteren (met uitsluiting van verslaving f eetstrnis): Dan als zrginkp gesprek ver aangaan. Indien ze zwel cmplexiteit als gevaar, als criteria hanteren vr exclusie, dan is er geen sprake van SGGZ. Geen sterren tegekend, geen harde indicatr, als Umami gaat lpen kan p basis van invullen van deze indicatr besparingsptentieel wrden geschat, grtste deel van hetgeen niet risicvl f cmplex is kan naar Umami. Drp-ut 1. Wat meet het? 15
Deze indicatr meet f en he de GGZ aanbieder actief beleid vert p drp-ut. 2. Waarm meten we het? Het terugvalrisic bij een afgebrken behandeling is ruim twee keer z grt als bij een vrtgezette behandeling (Zrginstituut Nederland, 2013). Dit staat k bekend nder de term drp-ut: een dr de cliënt, tegen advies van de behandelaar, vregtijdige eenzijdige beëindiging van behandeling f begeleiding. Het percentage drp-ut is als indicatr in de praktijk geschikt gebleken vr interne kwaliteitsbewaking en verbetering. Ok wrdt deze maat in clinical trials gebruikt m het effect van behandelingen te meten. Uit nderzek is gebleken dat het percentage drp-uts samenhangt met het al dan niet hebben van een persnlijkheidsstrnis (Zrginstituut Nederland, 2013). Ok andere factren als verslaving en behandelmtivatie kunnen het percentage drp-uts beïnvleden. Vergelijking van percentages per GGZ aanbieder zegt daarm niet alles ver de kwaliteit van zrg van deze aanbieder, de ppulatie die ze behandelen is daarvr mede van invled. Drp-ut cijfers wrden hiervr nu niet gecrrigeerd. In de GGZ wrdt matched care tegepast, dat betekent dat aanbieders per definitie te maken hebben met verschillende zwaarte van cliëntcategrieën. Het percentage drp-ut zu daarm in regiperspectief gemeten meten wrden. Waarbij regi s nderling vergeleken wrden. Indien een regi afwijkt, kan vervlgens wrden ingezmd p de regi en naar de verschillende aanbieders gekeken wrden. Deze infrmatie is nu ng niet beschikbaar, mdat de publicatie van de Kernset prestatie indicatren niet bij een partij belegd is p dit mment. Daarm wrdt uitgevraagd f een aanbieder alert is p drp-ut en actief beleid vert m dit te verminderen. 3. He wrdt het gemeten? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Wat is het drp-ut percentage van 2013 en 2014? Vraag 2. Heeft u beleid m drp-ut te verminderen - Nee - Ja, Beleid kan p papier wrden aangeleverd, geen plan-d-check-act cyclus - Ja, beleid bevat een plan-d-check-act cyclus m drp ut te verminderen - Ja, we hebben een actieve mnitr p drp-ut met peridieke terugkppeling naar de afdeling 4. He wrdt het gewaardeerd? Deze vraag wrdt niet meegenmen vr vrijgevestigde, alleen vr instellingen Sterren Geen Nee Nee 1 Aanleveren van percentage 2 3 Beleid p papier 4 Plan, d, check, act cylcus m drp ut te verminderen 5 Actieve mnitr met plan, d, check, act cyclus Ontwikkeling indicatr Harde nrm Het percentage drp-ut zegt wel iets wanneer we dit in regiperspectief meten en berdelen. Regi s met een hge drp ut kunnen dan aangesprken wrden, daarbij kan aan de hand van het percentage bekeken wrden waar het hge drp-ut percentage nu in de keten zit. Verder inzicht p dit percentage is ndig p strnisniveau m het belang duidelijk te krijgen vr de specifieke behandelgrepen. Terugkeerksten 1. Wat meet het? Deze indicatr meet de ksten die een cliënt aanvullend maakt nadat hij in behandeling geweest is bij een GGZ aanbieder. 16
2. Waarm meten we het? Het percentage cliënten welke na een behandeling terugkeert vr een nieuwe f vervlgbehandeling zegt iets ver het effect van de eerste behandeling. Om meer inzicht te krijgen in het effect van een behandeling p langere termijn start cvgz met het inzichtelijk maken van het terugkeerpercentage. Hierbij realiseren we ns dat het een uitdaging is m GGZ aanbieders p een gede en zrgvuldige manier nderling met elkaar te vergelijken mdat rekening gehuden dient te wrden met factren als aard, ernst en cmplexiteit van de instrm bij een aanbieder. 3.He wrdt het gemeten? Per GGZ aanbieder wrdt het percentage cliënten per diagnsegrep inzichtelijk gemaakt welke na een GGZ behandeling in 2010 in de twee jaren daarpvlgend terugkeert vr een behandeling. Iedere unieke cliënt wrdt hierbij gevlgd en er wrdt vr het in kaart brengen van het terugkeerpercentage gekeken naar zwel behandelingen bij dezelfde als bij een andere GGZ aanbieder. Er wrdt uiteindelijk nderscheid gemaakt in cliënten die na de behandeling helemaal niet meer terugkeren, cliënten die alleen in 2011 terugkeren, cliënten die alleen in 2012 terugkeren en cliënten die in zwel 2011 als 2012 terugkeren. Hierbij is tevens een verdiepingsslag mgelijk p terugkeer vr rsprnkelijke diagnsegrep en p de terugkeer vr een andere diagnsegrep(en). Er is hierbij gekeken naar alle diagnsegrepen die in 2012 beschikbaar waren. De GGZ aanbieders zijn met srtgelijke instellingen ingedeeld in categrieën zdat een benchmark mgelijk is. Het is k mgelijk m de GGZ aanbieder te vergelijken met een andere benchmark categrie. De indeling welke hierbij gehanteerd is: - Ambulant - Beschermd wnen - Dyslexie - Geïntegreerde GGZ instelling - Overige - PAAZ - PUK - Verslavingszrg - Verstandelijk Gehandicapten - 4. He wrdt het gewaardeerd? Aantal Telichting Harde nrm sterren Geen Nee Nee 1 Percentage cliënten welke na behandeling in 2010 kstenvrij is in 2011 en 2012, is meer dan 50% lager dan benchmark 2 Percentage cliënten welke na behandeling in 2010 kstenvrij is in 2011 en 2012 is tussen de 15% en 50% lager dan benchmark 3 Percentage cliënten welke na behandeling in 2010 kstenvrij is in 2011 en 2012 is tussen 15% hger en 15% lager dan benchmark 4 Percentage cliënten welke na behandeling in 2010 kstenvrij is in 2011 en 2012 is tussen 15% en 50% meer dan benchmark 5 Percentage cliënten welke na behandeling in 2010 kstenvrij is in 2011 en 2012 is 50% f meer dan benchmark 17
Hiernder wrdt bvenstaande tabel ter verduidelijking ng een keer in een afbeelding tegelicht. Wachttijden 1. Wat meet het? Deze indicatr meet de peride die cliënten na aanmelding meten wachten p een intakegesprek en he lang ze vervlgens wachten p de start van de behandeling. 2.Waarm meten we het? Een langere wachttijd kan leiden tt verergering van de prblematiek. Daarnaast geeft het inzicht in de cntinuïteit van zrg van een zrgaanbieder. Naar aanleiding van een nderzek van Synquest blijkt dat de wachttijd bij depressie een belangrijke vrspeller kan zijn van de behandel uitkmst (B.J. van Pelt et al, 2014). Het gaat hierbij m de wachttijd na eerste cntact en start van de behandeling. Onbekend is echter waar het mslagpunt ligt in wachttijd en het effect van wachten negatief wrdt (bijvrbeeld na één week al f pas na 4 weken?). Vralsng vlgen we daarm de treeknrmen die gelden vr de tweedelijns geestelijke gezndheidzrg - Wachttijd bij aanmelding: 4 weken - Wachttijd bij berdeling: 4 weken - Wachttijd vr extramurale behandeling: 6 weken Uit nderzek van de NZa (marktscan geestelijke gezndheidzrg wachttijden 2009-2014) blijkt dat van de vlwassenen 29% langer dan vier weken mest wachten tt intake en 11% langer dan 10 weken mest wachten tt behandeling. Vr smmige strnissen is een behandeling zeer specifiek vanwege de ernst f het aantal mensen dat aan een strnis leidt. Depressie is echter een strnis met een hg vlume. Het streven zu daarm meten zijn dat iedereen binnen de treeknrm een behandeling kan starten. 3.He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders (p peildatum/pname in prductiemnitr). Vraag 1. Heveel weken is de wachttijd van aanmelding tt het eerste zrgcntact? Vraag 2. Heveel weken is de wachttijd van aanmelding tt start van een behandeling 2? Vraag 3. Kmt dit vereen met de wachttijden p de website? - Ja - Nee 4.He wrdt het gewaardeerd? Sterren Harde nrm Geen 16 weken Zie ntwikkeling indicatr 1 langer dan 15 weken 2 langer dan 14 weken < 15 weken 3 krter dan 14 weken > 10 weken 4 krter dan 10 weken > 6 weken 5 krter dan 6 weken 2 Onder start behandeling verstaan wij de eerst geleverde interventie cnfrm richtlijn 18
Ontwikkeling indicatr De indicatr kan nu alleen ng gehanteerd wrden als een zachte indicatr, er met ng een cultuurmslag plaatsvinden ver wachttijden: Cliënten meten actiever zelf aan de bel trekken indien hun wachttijd te lang is, zrgverzekeraars meten een grtere rl in zrgbemiddeling ppakken en aanbieders meten actiever reageren p knelpunten in wachttijden. Als deze ntwikkelingen hebben plaatsgevnden kan de indicatr een harde indicatr wrden. Het heeft de vrkeur dat dan k iets meer bekend is ver welke duur van wachttijd daadwerkelijk negatief van invled is. Vlumenrm Depressie en angst zijn strnissen met een hg vlume, het is daarm niet zinvl m vlume nrmen te hanteren, zrg met breed beschikbaar zijn. Intercllegiale tetsing In de psychiatrie wrdt intercllegiale tetsing tegepast als visitatie dr psychiaters. Depressie en angst wrden k behandeld dr veel niet-psychiaters, daarbij is de mvang van de depressie en angst behandelingen grt. Intercllegiale tetsing lijkt hier dan k niet als indicatr in eerste instantie haalbaar. 19
Angst Algemene gegevens Aantal cliënten : 15.293 Zrgksten : 59 Miljen Aantal aanbieders : 2500 Angststrnissen staan p de derde plaats in de tp tien van ziekten met de grtste ziektelast (Daly s, disability adjusted life years) naast depressie en crnaire hartziekten, de zesde plaats vr mannen en de eerste plaats vr vruwen (Natinaal Kmpas Vlksgezndheid 2014). Overzicht indicatren angst Onderstaande tabel bevat een verzicht van de Indicatren die nderzcht zijn vr angst. De zwartgedrukte indicatren wrden uitgevraagd. De blauwe indicatren bleken ngeschikt f ng niet haalbaar. Daarnaast staat achter elke indicatr beschreven f het m een harde f een zachte nrm gaat. Indien een aanbieder niet vldet aan een harde nrm dan is er geen reden vr inkp. De indicatren zijn p de vlgende pagina s uitgewerkt met nderbuwing en VGZ nrmering. De uitwerkingen zijn k te raadplegen dr p de grene hyperlink in de tabel te klikken. Indicatr mschrijving Harde nrm, selectieve inkp 1 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen Sub 1. EBM methden Sub 2. Evalueren Sub 3. Intervisie/supervise 2 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling Ja: indien geen sterren Nee Nee Nee 3 Zrgprgramma en zrgpaden Nee a Expertise behandelaar Ja, indien niet vlden aan HBschap 4 Behandelplan Ja: indien geen BHP wrdt gebruikt b Nazrg n.v.t. 5 In en exclusiecriteria Exclusie van zwel risic als gevaar: indien Umami breed beschikbaar is, harde nrm vr DBC s 6 Drp-ut Nee 7 Terugkeerksten Nee 8 Wachttijden Nee, wel tekmstig c Vlumenrm n.v.t. d Intercllegiale tetsing In ntwikkeling Indien één harde nrm niet gehaald geen selectieve inkp. Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen 1. Wat meet het? 20
De indicatr tetst f de aanbieder evidence based medicine (EBM) behandelt, waarbij richtlijnen als leidraad wrden gebruikt. 2. Waarm meten we het? EBM behandelen betekent dat interventies vereenkmstig de richtlijnen wrden tegepast, regelmatige evaluatie en bijstelling vlgens de richtlijn plaatsvindt. Het behandelen cnfrm prtcllen en multidisciplinaire richtlijnen (MDR) geeft een grtere kans p betere behandel resultaten. Een richtlijn berust p resultaten van wetenschappelijk nderzek en aansluitende meningsvrming dr berepsbeefenaren en cliënten, gericht p het uitdrukkelijk mschrijven van ged handelen (Multidisciplinaire richtlijn Depressie 3e revisie, 2013.) We weten dat: Het naleven van de MDR leidt tt betere uitkmsten van zrg (M. K. van Dijk et al, 2014). Slechts 33% van een nderzchte grep chrnisch depressieve cliënten een adequate behandeling met antidepressiva had gekregen (Kscis et al, 2008) Ok de cntrle grep die een standaard EBM behandeling krijgt vr angst en/f depressie pknapt. Het betrf hier cliënten die langer dan 2 jaar in zrg waren en vergeleken werden met een nieuwe interventie (Spijker J, et al; vrlpige cnclusie cvgz p basis van eerste presentatie data ZemCad studie). Krtm er valt winst te halen dr het juist tepassen van de richtlijnen. Het aanbieden van een EBM interventie geeft geen garantie dat de techniek van de interventie k juist wrdt uitgeverd, dit blijkt k het nderzek van Stbie et al (2007). Daaruit bleek dat 60% van cliënten met een behandeling vr OCD, geen expsure f huiswerk pdrachten had gekregen, zals hrt bij een CGT behandeling. Ze hadden enkel gesprken met een therapeut. Therapeuten die getraind wrden p een behandelprtcl passen deze beter te. Dit blijkt uit de studie van Becker et al. (2004) waar 83% van therapeuten in de behandeling van PTSS geen imaginaire expsure tepaste. Na training van de therapeuten, paste ng (maar) 33% geen imaginaire expsure te. Deze nderzeken richten zich p de behandeling van strnissen die nder angst vallen. De verwachting is dat dit te veralgemeniseren is naar alle strnissen waar psychtherapeutische interventies wrden ingezet. Redenen m van de behandeling af te wijken, zijn te vinden in emties, gedrag en pvattingen van de therapeut (Waller, 2009). Supervisie en intervisie zijn middelen van feedback en geven de mgelijkheden een therapeut bij te sturen in zijn pvattingen en gedrag en z tch de juiste technieken te te passen. Onderzek in de psychtherapie laat zien dat het geven van feedback aan behandelaars ver de resultaten bij cliënten bijdraagt aan de effectiviteit van hun werk (Lambert, 2010). Vlgens Miller en Hubble (2007) nderscheidt de effectieve therapeut zich van de minder effectieve cllega s dr het feit dat hij vrtdurend en systematisch zijn eigen feedback rganiseert. 3. He wrdt het getetst? Dr middel van het uitvragen van infrmatie bij GGZ aanbieders. Vraag 1. Wrdt cliënt en familie geïnfrmeerd ver de strnis? Antwrden: - Nee - Ja, altijd mndeling - Ja altijd schriftelijk - Ja mndeling en schriftelijk Vraag 2. Welke behandeling/ behandelinterventies biedt u aan mensen met: a) Paniek strnis b) Obsessieve Cmpulsieve Strnis(OCS) c) Psttraumatische stress-strnis (PTSS) d) Sciale angst strnis e) Gegeneraliseerde angst strnis 21
Antwrden: Geel Gren Geen vulling Blauw Turquise Paars Zelfhulp/zelfman agement (e health); Activerende begeleiding; Psych- educatie, cliënt Psych- educatie familie Psych- educatie mantelzrger Cgnitieve gedragstherapie Cgnitieve therapie Expsure in viv Eye mvement desensitizatin and reprcessing (EMDR) Imaginaire expsure Schrijftherapie Sciale vaardigheidstraining; Farmactherapie via aanbieder Farmactherapie via huisarts Acceptance and cmmitment therapie (ACT) Handicapmdel repetitive Transcranial Magnetic Stimulatin (rtms) Deep Brain Stimulatin (DBS) Vraag 3. He vaak vind behandelevaluatie plaats? - Per 6 weken - Per 3 maanden - Per 4 maanden - Per half jaar - Per jaar - Anders, namelijk: Vraag 4. Past u een vrm van intervisie f supervisie te (waarbij methdisch handelen en in interacties tussen behandelaar en cliënt het nderwerp van gesprek is)? (Wrdt alleen uitgevraagd vr de SGGZ) - Ja - Nee Vraag 4a. Wie geeft de supervisie? - Cgnitief gedragstherapeut (Psychiater, Klinisch Psychlg, Psychtherapeut, Vcgt) - GZ psychlg - Anders, namelijk: Vraag 4b. Wanneer past u dit te? - Structureel tijdens het MDO - Ad hc tijdens het MDO - Ad hc In een apart verleg - Structureel in een apart verleg 4. He wrdt het gewaardeerd? Vraag 1+2. Welke infrmatie en behandelinterventies Met de ingezette interventies is rekening gehuden f er sprake is van basis GGZ f gespecialiseerde GGZ. De vlledige uitwerking is terug te vinden in het cde bek GGZ. Sterren Geen Geen EBM uit de richtlijn Ja 1 Minimaal 1 EBM interventie 2 1 van de basis interventies + 1 EBM interventie 3 Alle basis interventies + 1 EBM 4 Alle basis interventies + meerdere EBM Harde nrm 22
5 Alle basis interventie + alle EBM interventies + infrmatie schriftelijk en mndeling Vraag 3. He vaak wrdt geëvalueerd? Sterren Geen Jaarlijks nee 1 Elke 6 maanden 2 Anders namelijk, krter dan 6 maanden 3 Na 6 weken en na 3-4 maanden 4 Na 6 weken en na 3-4 maanden, ROM wrdt teruggekppeld aan begin en bij afsluiting 5 Na 6 weken en 3-4 maanden, ROM wrdt p elk evaluatiemment teruggekppeld Harde nrm Vraag 4. Welke vrm van supervisie/ intervisie Sterren Instelling Harde nrm Geen Nee nee 1 Ja, maar geen cgnitief gedragstherapeut 2 Ja, maar geen cgnitief gedragstherapeut, wel structureel 3 Ja, ad hc in MDO/ apart verleg met cgnitief gedragstherapeut 4 Ja, structureel in MDO met cgnitief gedragstherapeut 5 Ja, structureel in apart verleg met cgnitief gedragstherapeut Sterren Vrijgevestigde Harde nrm Geen Nee nee 1 2 3 Ja ad hc in apart verleg met psychiater f klinisch psychlg f psychtherapeut 4 5 Ja structureel in apart verleg met psychiater f klinisch psychlg f psychtherapeut Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling Vr telichting zie: Zrgprgramma en zrgpad Vr telichting zie: Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling Zrgprgramma en zrgpaden 23
Expertise behandelaar 1.Wat meet het? De indicatr meet f er vldende GGZ behandelexpertise is betrkken bij de behandeling. 2. Waarm meten we het? Inzet van de juiste expertise vergt de kans dat de cliënt de juiste diagnse krijgt en vervlgens de juiste behandelinzet wrdt gepleegd. Bij de behandeling van angst is bekend dat behandelen vlgens een geprtclleerd aanbd meer invled heeft p de behandeluitkmst dan de expertise van de behandelaar. Expertise maakt dat de behandelaar minder tijd kwijt is aan de behandeling. Vr angst is specifieke expertise van de behandelaar minder van belang. In de richtlijn staat: Wat betreft de uitvering van de behandeling: deze kan in principe cnfrm de wet BIG gedaan wrden dr eenieder die daarte bekwaam is en zich daarte in staat acht (MDR angst strnissen 2013). Deze indicatr zal daarm niet specifiek wrden meegenmen. 3. He wrdt het getetst? Niet van tepassing, aanbieders meten vlden aan eisen van hfdbehandelaarschap dit is een inkpcriterium, geen kwaliteitsnrm. Behandelplan Vr telichting zie: Behandelplan Nazrg Er is maar beperkte infrmatie bekend ver nazrg, de MDR angststrnissen (2013) schrijft: Alhewel er geen evidentie bestaat dat terugvalpreventie effectief is, adviseert de Richtlijnwerkgrep na een geslaagde psychlgische behandeling f na een geslaagde behandeling met farmaca aandacht te besteden aan het vrkómen van terugval. Daarnaast is het vlgens de richtlijn k van belang dat er verleg is tussen de eerste en tweede lijn. Dit geeft nvldende huvast m nazrg als indicatr uit te werken. Mgelijk bieden de standaarden die ntwikkeld wrden meer handvaten. Drp-ut Vr telichting zie: Terugkeerksten Vr telichting zie: Wachttijden Vr telichting zie: Drp-ut Terugkeerksten Wachttijden 24
Smatfrme strnissen Algemene gegevens aantal cliënten : 3504 Zrgksten : 12 M Aantal aanbieders : 2171 Overzicht indicatren smatfrm Onderstaande tabel bevat een verzicht van de Indicatren die nderzcht zijn vr Smatfrme strnissen. De zwartgedrukte indicatren wrden uitgevraagd. De blauwe indicatren bleken ngeschikt f ng niet haalbaar. Daarnaast staat achter elke indicatr beschreven f het m een harde f een zachte nrm gaat. Indien een aanbieder niet vldet aan een harde nrm dan is er geen reden vr inkp. De indicatren zijn p de vlgende pagina s uitgewerkt met nderbuwing en VGZ nrmering. De uitwerkingen zijn k te raadplegen dr p de grene hyperlink in de tabel te klikken. Indicatr Omschrijving Harde nrm, selectieve inkp 1 Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen smatfrm Sub 1. EBM methden Sub 2. Evalueren Sub 3. Intervisie/supervise 2 Klachtenmnitring als nderdeel van de behandeling n.v.t Nee n.v.t Nee 3 Zrgprgramma en zrgpaden Nee a Expertise behandelaar Ja, indien niet vlden aan HBschap 4 Behandelplan Ja: indien geen BHP wrdt gebruikt c Nazrg n.v.t. 5 In en exclusiecriteria Exclusie van zwel risic als gevaar: indien Umami breed beschikbaar is, harde nrm vr DBC s 6 Drp-ut Nee 7 Terugkeerksten Nee 8 Wachttijden Nee, wel tekmstig d Intercllegiale tetsing In ntwikkeling Evidence based en vlgens de richtlijn behandelen smatfrm 1. Wat meet het? De indicatr tetst f de aanbieder evidence based medicine (EBM) behandelt, waarbij richtlijnen als leidraad wrden gebruikt. 2. Waarm meten we het? EBM behandelen betekent dat interventies vereenkmstig de richtlijnen wrden tegepast, regelmatige evaluatie en bijstelling vlgens de richtlijn plaatsvindt. Het behandelen cnfrm prtcllen en multidisciplinaire richtlijnen (MDR) geeft een grtere kans p betere 25