Medische- en psychsciale basiskennis vr zrgverleners in de cmplementaire zrg. Eindtermen Juli 2013 Ingebrg Tönis Frwine den Oudendammer PLATO/Universiteit Leiden 071 527 3418 In pdracht van: Achmea, Cöperatie VGZ, CZ, Menzis, ONVZ Zrgverzekeraar
Inhud 1. Inleiding... 1 2. Tabel A. Eindtermen Algemene Basiskennis... 3 3. Tabel B. Eindtermen Medische Basiskennis... 5 4. Tabel C. Psychsciale Basiskennis... 24 5. Rde en gele vlaggen... 31 6. Bijlage: Telichting p niveaus van Blm... 33
1. Inleiding Dit dcument bevat eindtermen vr medische- en psychsciale basiskennis vr zrgverleners werkzaam in de cmplementaire zrg. Deze eindtermen geven aan ver welke nderwerpen deze zrgverleners kennis meten hebben en p welk beheersingsniveau: reprductie, inzicht/ begrijpen, tepassen, analyseren, f evalueren. Infrmatie ver de betekenis van deze niveaus is pgenmen in de bijlage. De hier gepresenteerde eindtermen zijn ntwikkeld vanuit het perspectief cliënt/patiëntveiligheid. Ze gaan echter nadrukkelijk niet m het daadwerkelijk (in de praktijk) laten zien van handelingen en gedrag. Wél vrmt het vlden aan deze eindtermen een ndzakelijke vrwaarde vr prfessineel gedrag van de zrgverlener vanuit het perspectief van patiënt/cliëntveiligheid. Bij tekenning van de pdracht aan PLATO is afgesprken dat PLATO de eindtermen zu ntwikkelen p basis van de, p dat mment (dr kepelrganisaties) bij de zrgverzekeraars aangeleverde vrstellen vr eindtermen. Daarbij is er niet vr gekzen m PLATO adviezen te laten ntwikkelen m.b.t. de didactische inbedding van de eindtermen in pleidingen. Bij de ntwikkeling van de eindtermen hebben vier deskundigen p 2 mmenten in het ntwikkelprces feedback gegeven. Na pleveren van het cncept knden kepelrganisaties een reactie geven. Van de feedbackpunten die dat pleverde, is een grt aantal verwerkt. Vr een nadere telichting p de ttstandkming van de eindtermen en de ratinale daarachter, wrdt verwezen naar het dcument: Achtergrndinfrmatie en ratinale bij eindtermen medischeen psychsciale basiskennis in de cmplementaire zrg. Daarin wrdt tevens ingegaan p de adviserende inbreng van inhudsdeskundigen en de keuzes die gemaakt zijn bij het verwerken van reacties van de kepelrganisaties. Vrliggend dcument is definitief in die zin dat in de pleidingspraktijk en bij accreditatie van pleidingen met deze eindtermen zal wrden gewerkt. De eindtermen vrmen echter geen statisch geheel. Aanbevlen wrdt daarm de eindtermen peridiek te evalueren. Op die manier kunnen nderbuwd wijzigingen wrden aangebracht en kunnen de eindtermen meegreien met veranderingen in de cntet. Opbuw en indeling van de eindtermen De eindtermen zals beschreven in dit dcument zijn als vlgt pgebuwd: A. Algemene basiskennis. Dit betreft een gemeenschappelijk deel vr alle zrgverleners ver dezelfde nderwerpen en p hetzelfde niveau. B. Medische basiskennis. Dit is bedeld vr dat deel van de zrgverleners die vanuit het gpunt van veiligheid meer van de medische basiskennis meten weten. Hier zitten k enkele meer psychsciale nderwerpen in. Het niveau waarp dit beheerst met wrden verschilt van de psychsciale basiskennis zals beschreven nder C. C. Psychsciale basiskennis. Dit is bedeld vr therapeuten die in hun werk het accent leggen p psychsciale begeleiding en hulpverlening. Tt deze basiskennis behrt k enige medische basiskennis, maar de mvang en het beheersingsniveau verschilt van de medische basiskennis zals beschreven nder B. PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 1
Schematisch ziet dit er als vlgt uit: A. Algemene basiskennis B. Medische basiskennis C. Psychsciale basiskennis Medische basiskennis p hger cgnitief Psychsciale basiskennis p hger cgnitief niveau niveau Psychsciale basiskennis p elementair niveau Medische basiskennis p elementair niveau Een eindterm m.b.t. basiskennis in de cmplementaire zrg bestaat uit een nderwerp en een aanduiding van het niveau waarp kennis met betrekking tt dat nderwerp beheerst met zijn. In de hierna vlgende tabellen zijn de eindtermen vr A, B en C weergegeven. Daarbij is in de laatste klm bij elk nderwerp het gewicht dr middel van een cijfer 1 t/m 4 aangegeven. Deze gewichten huden het vlgende in: Gewicht 1: vr nderwerpen die p het niveau van reprductie meten wrden getetst. Dit telt dus 1 mee. Gewicht 2: vr nderwerpen die p het niveau van inzicht/begrijpen tt en met analyse meten wrden getetst. Gewicht 3: vr nderwerpen die p het niveau van evaluatie meten wrden getetst. Hierbij gaat het bijvrbeeld m het maken van afwegingen waarvr meerdere kennis/themagebieden met elkaar wrden gecmbineerd/ infrmatie uit verschillende brnnen ndig is. Gewicht 4: indien een appel wrdt gedaan p het signaleren van de zgenaamde rde en/f gele vlaggen en het daarbij maken van een vertaalslag naar adequaat (medisch- en /f psychsciaal handelen (vanuit het gpunt van cliënt/patiëntveiligheid). Bij een beperkt aantal nderwerpen is, mwille van een evenwichtige verdeling, afgeweken van dit principe. Dat is bijvrbeeld het geval als er bij een nderwerp veel subnderwerpen p reprductieniveau liggen en deze samen te zwaar zuden gaan wegen ten pzichte van andere nderwerpen als ze allemaal afznderlijk het gewicht 1 zuden krijgen. In die situaties is het gewicht 1 tegekend aan een cluster van subnderwerpen. Ok kmt het vr dat een nderwerp een zwaarder gewicht krijgt tegekend dan sec p grnd van bvenstaande richtlijn mag wrden verwacht. Dit zien we bijvrbeeld bij het laatstgenemde nderwerp in lijst A (algemene basiskennis). Op grnd van de richtlijn zu hier gewicht 2 meten wrden tegekend. Vanwege het belang van dit nderwerp te midden van het ttaal, is hier gewicht 3 aan gegeven. Het laatste nderdeel van dit dcument betreft een verzicht van de zgenaamde rde en gele vlaggen. Dit betreft medische (rde vlaggen) en psychsciale (gele vlaggen) signalen die meten wrden pgemerkt dr zrgverleners en aanleiding meten geven vr verwijzing naar een BIG geregistreerde zrgverlener. Bij een aantal eindtermen wrdt verwezen naar deze rde en gele vlaggen. PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 2
2. Tabel A. Eindtermen Algemene Basiskennis Dit betreft eindtermen vr alle zrgverleners in het cmplementaire werkveld, waarvr bij allen hetzelfde niveau wrdt verwacht. Onderwerp Subnderwerpen en begrippen bij nderwerp Reprductie / Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht begrijpen Gezndheid en ziekte Preventie Curatie Palliatie Symptmen Begripskennis Infectie Klachten Besmetting Anatmie: rgaanstelsels en ligging van de rganen Fysilgie: definitie en basisbegrippen Diagnstisch prces binnen de geneeskunde Reguliere medische en psychsciale behandelwijzen Organisatie van en samenwerking binnen de Nederlandse gezndheidszrg Pathlgie: rzaken van ziekte en reacties lichaam Definitie gezndheid vlgens WHO Theretische nderbuwing van medisch algemeen lichamelijk nderzek Schriftelijke cmmunicatie met de reguliere en cmplementaire gezndheidszrg De sciale kaart: rganisaties in (geestelijke) gezndheidszrg in NL en hun delen. Wetgeving en gezndheidsethiek Wetten in de gezndheidszrg kennen met hun del: BIG; Klachtenwet Cliënten Zrgsectr; WBP; WGBO. 2
Onderwerp Reprductie / Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Subnderwerpen en begrippen bij nderwerp begrijpen (ethische) Gedragscdes Ethische vraagstukken en handelingspties 3 daarbij Algemene praktijkrichtlijnen Geïntegreerde geneeskunde Integratie tussen fysieke, psychsciale en sciale factren. Infrmatievaardigheden Zeken en berdelen van infrmatie in vr het vakgebied relevante databases zals: PubMed, Cchrane, ERIC, Ggle Schlar 2 Relevantie van (wetenschappelijke) artikelen in vaktijdschriften bepalen. 2 Grenzen van vakgebied / eigen deskundigheid Grenzen kennen van het vakgebied en eigen deskundigheid. 4 Gezndheidsgedrag van mensen Cntetfactren van invled p welbevinden, ziekte en ziektebeleving Over- en nder rapprteren van klachten. Gezndheid bevrderend en gezndheid belemmerend gedrag O.a. risicfactren en beschermende factren 3 2 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 4
3. Tabel B. Eindtermen Medische Basiskennis Deze tabel bevat eindtermen vr medische basiskennis, specifiek bedeld vr zrgverleners waarvr het accent p het medische dmein ligt. Dit kmt bvenp de eindtermen die vr alle zrgverleners in het cmplementaire werkveld gelden (zie tabel A). Onderwerp Meest gangbare (medische) nderzekstechnieken Algemene farmaclgie Subthema s bij nderwerp Farmackinetiek Begrippen in farmaclgie Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Zals: Labratriumnderzekzek chlesterl, leverfunctie, bledsuikerregulatie anemie ntstekingsmarkers Resrptie, distributie, transfrmatie en ecretie Therapeutische breedte, halfwaardetijd, klaring Werkingsprincipes van een geneesmiddel Bijwerkingen Interacties Veranderde werking van geneesmiddelen Hfdgrepen Geneesmiddelen en vaccinaties Analgetica Antibacteriële middelen Antimytica Antivirale middelen Antithrmbtica PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 5
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Psychfarmaca: (antipsychtica, anti-depressiva, hypntica/anilytica, verige psychfarmaca. Hrmnale middelen Antihistaminica Bleddrukregulerende medicijnen Maagzuurremmers en maagbeschermers Chlesterl verlagers Insuline Cytstatica Vaccinaties Cellen en weefsels Anatmie en fysilgie De buw van een menselijke cel De functie van de celrganellen: transprt in de menselijke cel zals: diffusie, smse, actief transprt; Celdeling (mitse / meise) Differentiatie van cellen in een menselijk lichaam De verschillende weefselgrepen PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 6
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Pathlgie symptmen, pathfysilgie, rzaken, cmplicaties en medische benadering Aangebren en genetisch bepaalde aandeningen Ontstekingen en infecties Kanker en tumren Hart en vaatstelsel Bled- en Lymfestelsel en afweer Anatmie en fysilgie Pathlgie: symptmen, pathfysilgie, rzaken, cmplicaties, en medische benadering: Anatmie en fysilgie De grte en de kleine bledsmlp De buw van een slagader, haarvat en een ader; Anatmie en werking van het hart Regulering arteriële bleddruk Kenmerken systlische druk, diastlische druk en plsdruk; angina pectris; dreigend hartinfarct en hartinfarct; decmpensati crdis; hartritmestrnissen; 2 hypertensie en hyptensie; athersclerse; claudicati intermittens; hg chlesterl; trmbse en emblie; varices. edeem De functies en samenstelling van het bled PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 7
Onderwerp Zrgverlener is bekend met symptmen, pathfysilgie, rzaken en medische benadering van de aandening: Bewegingsstelsel Subthema s bij nderwerp Pathlgie Anatmie en fysilgie Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht De verschillende bledgrepen en bledtransfusieschema Resusantagnisme Hematcriet 1 De werking van erytrcyten Functie en plaats van vrming van leuccyten 1 Weerstand en immuniteit Bezinkingssnelheid Bledstelping 1 De buw en de werking van een lymfeklier; De functies van de milt; 2 De ligging en de functie van de thymus vrmen van anemie; carcinmen; leukemie; maligne lymfm & Hdgkin; allergieën; multipel myelm; pllinse; anafylactische shck; HIV en AIDS; lupus erythematdes; sclerdermie; plymysitis; plymyalgia reumatica. Functies van het skelet; PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 8
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Buw van bt(typen) btvrming De drie-deling van een pijpbeen; Benaming en indeling schedelbeenderen Opbuw van de wervelklm Opbuw van het thraskelet Opbuw van het skelet van de schudergrdel Opbuw van de bekkengrdel De beenderen van de nderste en bvenste etremiteiten Btverbindingen en gewrichtstypen Buw en functie van nderdelen van gewrichten Functies van het spierstelsel; Buw en functie spieren en pezen Ligging en functie van de grte- en kleine spiergrepen. de begrippen etensren, fleren, adductren, abductren, agnisten, synergisten en antagnisten, cntractie en spierfascie; Pathlgie afwijkende standen van de wervelklm PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 9
Onderwerp Ademhalingsstelsel Subthema s bij nderwerp symptmen, pathfysilgie, rzaken, cmplicaties en medische benadering van: Anatmie en fysilgie Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht spieratrfie en hypertrfie. plyartritis ndsa; reumatïde arthritis; acuut reuma; artrse; bacteriële f infectieuze reuma; jicht; (mrbus) Bechterew; rugpijn en rugaandeningen (hernia nuclei pulpsi;ziekte van Scheuermann); fibrmysitis; tendinitis; bursitis; btbreuken; pst traumatische dystrfie plyartritis ndsa; acuut trauma; verzwikking, verstuiking, zwelling De buw van het ademhalingsstelsel Functies neus- en mndademhaling Indeling van de lngen in kwabben en segmenten Gaswisseling De ademhalings- en hulpademhalingsspieren Ademhalingsbewegingen PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 10
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Pathlgie symptmen, pathfysilgie, rzaken, cmplicaties en medische benadering van: Anatmie en fysilgie Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Principes van regulering van ademhaling Refleen: hesten, braakrefle, niezen, geeuwen, hikken en slikken. Begrippen: ademvlume, epiratire reserve vlume, inspiratire reserve vlume, residulucht, vitale capaciteit en ttale capaciteit. Prductieve en niet prductieve hest. Symptmen bij ziekten van de luchtwegen: stridr, dyspne d'effrt en dyspne de reps, Kussmaul ademhaling, hyperventilatie, Cheyne- Stkes ademhaling, cyanse (centraal en perifeer), bradypne, en tachypne Afwijkingen in sputum astma en COPD; hyperventilatiesyndrm; pneumthra; pneumnie; lngkanker; lngemblie en lnginfarct; sarcïdse en Besnier Beck. Functies van de nieren; Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Ligging Buw en functie van PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 11
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht de nieren, urineleiders en de blaas Buw en functie nefrn Ultrafiltratie en filtratiedruk Terug resrptie en ecretie; De functie van de hrmnen: aldstern, A.D.H. en renine; Nieren en bleddrukregulatie De functie van erytrpëtine; De functie van de uitwendige en inwendige sluitspier Ontstaan en verlp mictierefle Urinebuis van de man en de vruw De samenstelling van nrmale urine Pathlgie afwijkingen in urine samenstelling Verschillende srten pijnklachten bij aandeningen van nieren en urinewegen cystitis; pyelnefritis; glmerulnefritis; 2 nierstenen; incntinentie; nierinsufficiëntie en chrnische nierinsufficientie; terminale nierinsufficiëntie; nefrtisch syndrm en PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 12
Onderwerp Spijsverteringsstelsel Subthema s bij nderwerp Anatmie en fysilgie Pathlgie symptmen, pathfysilgie, r- Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht nephritis. Functies van de mndhlte Ligging speekselklieren Functies en samenstelling van speeksel; Samenstelling van het melkgebit en vlwassene gebit; De buw, functie en Werking van de slkdarm, maag, dunne darm en dikke darm en alvleesklier en lever; Slikbeweging De samenstelling en functies van maagsap Functie van de nervus vagus; Wijze van ntlediging van de maag Prces van resrptie van vedingsstffen; De samenstelling en functies van alvleessap De samenstelling van nrmale faeces; Buw en functie van galblaas en galwegen De samenstelling en de belangrijkste functie van gal; Verlp nrmale bilirubinestfwisseling; Prehepatische/hepatische en psthepatische icterus; PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 13
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Zintuigen en sensrisch zaken en medische benadering van: Anatmie en fysilgie en braakrefle Prjectiel, retentie en faecaal braken; Afwijkingen in geur, kleur en samenstelling van braaksel en ntlasting; carcinmen hernia diafragmatica ntstekingen slkdarmklachten ulcus pepticum maagbleding maagperfratie malabsrptie syndrm celiakie ziekte van Crhn IBS; hemrrïden; diarree en bstipatie; hepatitis A en B; galstenen; hernia inguinalis. vedselallergie en vedselintllerantie diabetes type 1 en 2 vergewicht/besitas nn fatty acid liver desease leverdysfunctie diverticulitus us ulcersclita Functies van de huid PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 14
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht systeem Zenuwstelsel /neurlgie Opbuw en functies lagen van de huid Buw en functie: haren, nagels, zweet-, talg en melkklieren Eigenschappen en functies van het sensrisch systeem Werking smaakvrming De buw van het g Prces van beeldvrming de buw van het r Prces van geluidsvrming De buw van het evenwichtsrgaan Prces van evenwichtsvrming Pathlgie carcinmen; infecties van huid, mnd, neus, r en g; eczeem; psriasis; ulcus cruris; cataract; glaucm; refractieafwijkingen; slechthrendheid; ziekte van Menière; tinnitus; Macula degeneratie. Onderdelen en functies van Anatmie en fysilgie Functies van het zenuwstelsel; PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 15
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht een zenuwcel Werking prikkelgeleiding en verdracht Typen zenuwcellen Buw, functies en werking van de grte hersenen Buw, functies en werking van de kleine hersenen; Ligging en werking van de Thalamus en de hypthalamus; De belangrijkste hersenzenuwen (I, II, V, VII, X); De ligging, buw en functie van het ruggenmerg; Buw en werking perifere zenuwstelsel (incl. Refleen) Indeling en functie mtrische systeem Ligging en functies vliezen rnd het zenuwstelsel Functies, samenstelling, ligging van liqur cerebr spinalis; Buw en lcatie ventrikelsysteem van de hersenen Animale en het vegetatieve zenuwstelsel; De bledvrziening van de hersenen Bled-hersenbarrière PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 16
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Pathlgie carcinmen; infecties; Transient Ischemic Attack en Cerebrvasculair accident; Bell s paralyse; carpaal tunnelsyndrm; perifere neurpathie; syndrm van Guillain- Barré; verschillende vrmen van hfdpijn; epilepsie; ziekte van Parkinsn; multiple sclerse; trauma s. Hrmnstelsel Anatmie en fysilgie Werkingsprincipe van hrmnen De ligging en de (hrmnale) functie van de hypfyse en hypthalamus, De werking en de plaats van prductie van mannelijke en vruwelijke hrmnen De ligging en functie van de schildklier(hrmnen); De ligging en functie van de bijschildklieren (hrmnen); De ligging en de buw van de bijnieren; Functies hrmngrepen van de bijnierschrs; Functies hrmnen bijnier- PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 17
Onderwerp Genitaal stelsel Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: merg Pathlgie diabetes mellitus; hypglycaemie en hyperglycaemie; hyperthyreïdie en hypthyreïdie; Cushing; Addisn; hyppituïtarisme; hyperparathyreïdie en hypparathyreïdie; vitamine D deficiëntie; steprse; besitas en metabl syndrm Anatmie en Menstruatiecyclus fysilgie Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Primaire en de secundaire geslachtskenmerken van de man en de vruw; De buw en de functies van de eierstk en eileider; Buw en functie van de baarmeder en baarmederwand Buw en de functie van de vagina Buw, de ligging en de functies van de zaadballen; De functie van de cellen van Sertli en de cellen van PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 18
Onderwerp Levensfase Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Leydig De ligging en functie van de zaadblaasjes De buw, de ligging en de functies van de prstaat Onderdelen van de penis en de werking van de zwellichamen De samenstelling van sperma Pathlgie carcinmen; infecties en sa s; variumcyste; menstruatieklachten; het climacterium en de menpauze; mastitis; Ply cysteus varieel syndrm mym; endmetrisis; verzakking; infertiliteit; prstaatklachten; erectiestrnissen; zwangerschaps-klachten; abrtus; graviditeit; bekkeninstabiliteit /symfysilyse. Pathlgie krts en vlekken; Pediatrie geslachtsafwijkingen; spina bifida; hydrcefalus; aangebren afwijkingen PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 19
Onderwerp Psychlgie Subthema s bij nderwerp Verudering/ sterven Deelgebieden psychlgie Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht van hart- en bledsmlp; pervasieve strnissen; pylrusstense; atresie / stense in het maagdarmkanaal; cngenitale hernia diafragmatica; cngenitale heupluatie; afwijkingen van de ledematen; meningitis; encefalitis; chrnische sereuze titis media; acute dyspneu bij kinderen; cnstitutineel eczeem; vergiftigingen; rde hnd waterpkken bf mazelen acute lymfatische leukemie; buikpijn grei- en ntwikkelingsstrnissen. Ouderdmsprblematiek; Dementie; Ruwprblematiek Bilgische benadering, Leertheretische benadering, PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 20
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Humanistische benadering, tegepaste (ntwikkelings) psychlgie en klinische psychlgie Psychpathlgie Systeem theretische benadering Persnlijkheid-ntwikkeling Leeftijdsfasen en bijbehrende ntwikkelingstaken Psychpathlgie en maatschappij DSM IV en V systeem en verschillen daartussen Algemene kenmerken psychpathlgie Diagnstisch prces psychpathlgie Strnissen: schizfrenie en andere psychtische strnissen; stemmingsstrnissen; angststrnissen; smatfrme strnissen; eetstrnissen; slaap/waakstrnissen; persnlijkheidsstrnissen; autismespectrumstrnissen; aandachts -en gedragsstrnissen; verslavingsprblematiek. PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 21
Onderwerp Gespreksvaardigheden Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Aanpassingsstrnissen Psych-rganische strnissen Psychfarmaca: antidepressiva (de klassieke, MAO-remmers en SSRI s); antipsychtica (de klassieke en de atypische); stemmingsstabilisatren (Lithium, anti-epileptica); psychstimulantia (Ritalin, Cncerta, Stratera); Benzdiazepinen. Psychiatrische behandeling Psychtherapie in grte lijnen, psychfarmaca, cgnitieve attributies, therapietruw bij gebruik van psychfarmaca, psych educatie. Begrippen als: nn verbaal gedrag; verbaal vlgen; gebruik stiltes; samenvatten; feedback; drvragen; reflecteren; cncretiseren; interpretatie; cnfrntatie; eigen vrbeelden geven; terugkppelen naar delen; Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 22
Onderwerp Subthema s bij nderwerp Hierbij gaat het m de vlgende begrippen: Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Therapeutische basisvaardigheden Medische en psychsciale signalen pmerken die (mgelijk) aanleiding geven vr verwijzing naar een BIG geregistreerde zrgverlener, en daarnaar handelen Medische en psychsciale signalen (zie rde en gele vlaggen zie H5). situatie verduidelijken; afsluiten van gesprek. Begrippen als: empathie; cngruentie; nvrwaardelijke acceptatie; attitude van de therapeut. 4 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 23
4. Tabel C. Psychsciale Basiskennis Dit betreft eindtermen die vr zrgverleners in het psychsciale vakgebied tt de basiskennis wrdt gerekend. Dit kmt bvenp de eindtermen die vr alle zrgverleners in het cmplementaire werkveld gelden (tabel A). Onderwerpen Deelgebieden van psychlgie Tegepaste (ntwikkelings)psychlgie en klinische psychlgie Gespreksvaardigheden Sub-Onderwerpen en begrippen Bilgische benadering Leertheretische benadering Humanistische benadering Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Systeem theretische benadering persnlijkheidsntwikkeling leeftijdsfasen en bijbehrende ntwikkelingstaken Psychpathlgie en maatschappij Verudering/sterven : uderdmsprblematiek; dementie; ruwprblematiek. M.b.t.: nn verbaal gedrag; verbaal vlgen; gebruik stiltes; samenvatten; feedback; drvragen; reflecteren cncretiseren; interpretatie; cnfrntatie; 1 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 24
Onderwerpen Therapeutische basisvaardigheden Psychpathlgie en herkennen van risicdragende situaties vr cliënt Sub-Onderwerpen en begrippen eigen vrbeelden geven; terugkppelen naar delen; situatie verduidelijken; afsluiten van gesprek. M.b.t: Empathie; Cngruentie; nvrwaardelijke acceptatie; attitude van de therapeut. Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Algemene kenmerken psychpathlgie Risic dragende situaties als: seksueel misbruik, verwaarlzing, mishandeling, nderdrukking, werken met gevaarlijke stffen, druggebruik Diagnstisch prces binnen psychiatrie structuur en gebruik van DSM IV en -V en de verschillen tussen beiden. Vr- en nadelen DSM-V en cnsequenties prfessineel handelen. Strnissen: schizfrenie en andere psychtische strnissen; stemmingsstrnissen angststrnissen dissciatieve strnissen smatfrme strnissen 3 1 1 4 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 25
Onderwerpen Psychiatrische behandeling Psychfarmaca en (bij)werkingen daarvan Gebruik vragenlijsten Sub-Onderwerpen en begrippen eetstrnissen seksuele strnissen en gender identiteitsstrnissen slaapstrnissen strnissen in de impulscntrle persnlijkheidsstrnissen aanpassingsstrnissen autismespectrumstrnissen aandachts- en gedragsstrnissen verslavingsprblematiek psych-rganische strnissen Psychtherapie in grte lijnen Psychfarmaca, Therapietruw bij gebruik van psychfarmaca. Psych-educatie Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Benzdiazepinen Antidepressiva 2 Antipsychtica Stemmingsstabilisatren Psychstimulantia Mtiveren tt gebruik (Bij)werkingen kennen en hierver infrmatie pzeken Typen (screeninglijsten vr UHR, depressie, angst, ADHD, 1 2 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 26
Onderwerpen Basisvaardigheden m.b.t. Cgnitieve edragstherapie (CGT) Algemene farmaclgie Sub-Onderwerpen en begrippen ASS etc. en gebruik daarvan. Eenvudige functie analyses en betekenis analyses, cgnitieve technieken. Farmackinethiek: resprptie; disributie; transfrmatie en ecretie. Begrippen in farmaclgie: therapeutische breedte, halfwaardetijd, klaring Werkingprincipes van een geneesmiddel Bijwerkingen en interacties Veranderde werking van geneesmiddelen Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht 2 1 1 Hfdgrepen geneesmiddelen en vaccinaties: analgetica antibacteriële middelen antimytica antivirale middelen antithrmbtica psychfarmaca: (antipsychtica, anti-depressiva, hypntica/anilytica, verige psychfarmaca. hrmnale middelen antihistaminica bleddrukregulerende medicijnen PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 27
Onderwerpen Ademhalingsstelsel Sub-Onderwerpen en begrippen maagzuurremmers en maagbeschermers chlesterl verlagers Insuline cytstatica vaccinaties Buw en functie va de luchtwegen Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Gaswisseling Regulatie van de ademhaling Pathlgie Zenuwstelsel /neurlgie Hyperventilatiesyndrm; Symptmen bij ziekten van de luchtwegen: stridr, dyspne d'effrt en dyspne de reps, Kussmaul ademhaling, hyperventilatie, Cheyne-Stkes ademhaling, cyanse (centraal en perifeer), bradypne, en tachypne. Algemene functies zenuwstelsel Buw en ligging: centrale zenuwstelsel en perifere zenuwstelsel. Functie animale zenuwstelsel en vegetatieve zenuwstelsel Zenuwweefsel Prikkelgeleiding en verdracht: Neurtransmitters 1 1 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 28
Onderwerpen Pathlgie Leren, geheugen, denken en intelligentie Sub-Onderwerpen en begrippen Netwerkvrming Plasticiteit zenuwweefsel Buw en functies van het centrale zenuwstelsel Grte hersenen Tussenhersenen: thalamus en hypthalamus Hersenstam Kleine hersenen ruggenmerg Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht Buw en functies van perifere zenuwstelsel (incl. Refleen) Verschillende vrmen van hfdpijn Epilepsie Ziekte van Parkinsn Multiple sclerse Trauma s Transient Ischemic Attack en Cerebrvasculair accident Verschillende leervrmen Functie en werking van het geheugen 1 Prblemen met het geheugen Vrmen van denkprcessen IQ testen: tepassing en betekenis 1 1 1 Genitaal stelsel De werking en de plaats van prductie van de vlgende hrmnen bij de man: FSH, LH en teststern. PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 29
Onderwerpen Hrmnaal stelsel Anatmie en fysilgie Pathlgie Medische en psychsciale signalen pmerken die (mgelijk) aanleiding geven vr verwijzing naar een BIG geregistreerde zrgverlener, en daarnaar handelen Sub-Onderwerpen en begrippen De werking en de plaats van prductie van de vlgende hrmnen bij de vruw: estrn, prgestern, FSH en LH. Wat er tijdens een menstruele cyclus gebeurt in de hypfyse, de eierstk en de baarmeder; Het climacterium en de menpauze. Epifyse Hypfyse Schildklier Bijschildklieren Pancreas Bijnieren Vruwelijke en mannelijke geslachtsklieren Diabetes Mellitus Hypfunctie en hyperfunctie van de endcriene klieren en daaraan gekppelde ziekten Medische en psychsciale signalen (zie rde en gele vlaggen zie H5). Reprductie Tepassen Analyseren Evalueren Gewicht 2 2 4 PLATO Universiteit Leiden / Eindtermen M&PS basiskennis cmplementaire zrg / juli 2013 30