Copyright SBR, Rotterdam. stichting bouwresearch

Transcriptie

1 stichting buwresearch

2 Rapprteur: J.H. van der Veek, DHV AIB B.V., Amersfrt Bijdragen: S. Verkrst, A.J. Uythven, e.e. de Berg (BB-check) Vrmgeving: GRID Design, Hfddrp Druk: W.O. Meinema B.V., Delft

3 stichting buwresearch Checklist Buwbesluit wningen en wngebuwen Rtterdam. mei 2000

4 DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Stichting Buwresearch (SBR) verleent de buwnijverheid hulp bij het vrkmen en het plssen van knelpunten bij tepassing van nieuwe inzichten en ntwikkelingen gericht p verbetering van kwaliteit, prductiviteit, arbeidsmstandigheden en zrg vr de werkgelegenheid. Belangrijke delstellingen zijn: Het verzamelen van knelpunten en het waarnemen van relevante ntwikkelingen vr de buwnijverheid. Het stimuleren van de cördinatie van de prgrammering van nderzek. Het leidinggeven aan nderzekprjecten. Het verspreiden en uitdragen van de resultaten naar alle geledingen van de bedrijfstak. De Stichting en degenen die aan dit prduct hebben meegewerkt, hebben een z grt mgelijke zrgvuldigheid betracht bij het verwerken - naar de laatste inzichten - van de pgenmen gegevens. De mgelijkheid dat zich desndanks tch njuistheden en / f nvlkmenheden kunnen vrden, kan niet wrden uitgeslten. De gebruiker van het prduct aanvaardt daarvr het risic. De Stichting sluit, mede ten beheve van degenen die aan dit prduct hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit vr schade die mcht vrtvleien uit het gebruik van infrmatie uit dit prduct. Stichtin g Buwresearch Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, getransfrmeerd tt sftware, f penbaar gemaakt, in enige vrm f p enige wijze, hetzij elektrnisch, mechanisch, dr ftkpieën, pname f enige andere manier, znder vrafgaande schriftelijke testemming van de uitgever. Vrzver het maken van kpieën uit deze uitgave is tegestaan p grnd van artikel16b Auteurswet 1912 in verbinding met het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvr wettelijk verschuldigde vergedingen te vlden aan de Stichting Reprrecht (Pstbus 882, 1180 AW Amstelveen). Vr het vernemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in blemlezingen, readers en andere cmpilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient u zich te richten tt: Stichting Buwresearch, Pstbus 1819, 3000 BV Rtterdam. N part f this bk may be reprduced in any frm by print, phtprint, micrfilm, stred in a database r retrieval system, r any ther means withut written permissin frm the Stichting Buwresearch.

5 Inhud Wrd vraf Inleiding Wegwijs in het Buwbesluit Reikwijdte van het Buwbesluit Structuur van het Buwbesluit Gebuwfunctie Opbuw van een vrschrift Aanwijzingen vr de interpretatie van vrschriften Checklist Tepassingsgebied Opbuw checklist vr gebruikstechnische eisen Opbuw checklist vr buwtechnische eisen Vrbeeld tepassing van de checklist Overzicht van termen en begrippen Zekstructuur Checklist gebruikstechnische eisen Checklist buwtechnische eisen stichting buwresearch 3

6 Wrd vraf Cl).c Cl) en Cl) Cl) en Aan DHV is dr Stichting Buwresearch pdracht verstrekt m de publica ties SBR 277, SBR 277 A en SBR 335 te actualiseren. Bvendien is gevraagd de verschillende deelrapprten die respectievelijk in 1992 en 1995 zijn uitgebracht, te rdenen en tekstueel beter p elkaar af te stemmen. In verleg met SBR is gekzen vr de structuur zals weergegeven in fi guur 1. Krt gezegd betekent dit: De publicatie: Buwbesluit en wningntwerp (SBR 277 tekstdeel) is niet geactualiseerd mdat de hfdmt gericht is p een vergelijking tussen de regelgeving va n vr en na de intrductie van het Buwbesluit. Tekstdelen uit deze publica tie die betrekking hebben p de structuur van de buw regelgeving zijn nu geplaatst in de inleiding van de vlledig herziene checklist vr wningen en wngebuwen. Er is gekzen vr twee aparte checklisten: één vr wningen en wngebuwen, en één vr niet tt bewning bestemde gebuwen: kantren en lgiesgebuwen en lgiesverblijven. De indeling en structuur van beide rapprten is z veel mgelijk gelijk gehuden. Ok de inleidende teksten zijn z veel mgelijk p gelijke leest gescheid. Vertrekpunt is geweest de publica tie SBR 335 (checklist kantren en lgiesgebuwen). Dit betekent dat de checklist vr wningen en wngebu wen vlledig is herzien. Dit rapprt bevat alle infrmatie met betrekking tt de checklist Buwbesluit: wningen en wngebuwen. De tekst vr de inleidende hfdstukken is hiernder integraal weergegeven. Hierin is de rsp rnkelijke inleiding verwerkt en die tekstdelen uit de publica tie 'Buwbesluit en wningntwerp' die relevant zijn. Checklist wningen en wngebuwen SBR A Checklist kantrgebuwen lgiesgebuwen SBR335 Buwbesluit en wningntwerp SBR 277 Inleidende hfdstukken Inleidende hfdstukken Overhevelen relevante delen Zekstructuur gebruikstechnische eisen Zekstructuur gebruikstechnische eisen BB-check buwtechnische eisen buwtechnische eisen Figuur 1 4 sti chti ng buw research

7 1 Inleiding Nad at het Buwbesluit in 1992 in werking is getreden, zijn er verschillende wijzigingen drgeverd. Deze w ijzigingen hadden nder meer betrekking p de implementatie van de EG-richtlijn vr liften, de in vering van de energieprestatienrmering en een verscherping van eisen d ie aan de tegankelijkheid van wningen werden gesteld. Dit was aanl eiding vr de Sti chting Buwresearch m reeds gepubliceerde checklisten, die in de praktijk als bruikbare hulpmiddelen wrden beschuwd vr het ntwerpen van gebuwen, te actualiseren. Er zijn afznde rlijke checklists pgesteld vr het ntwerpen van: wningen en wngebuwen; kantrgebuwen, lgiesgebuwen en -verblijven. Deze SBR-publica tie "Checklist Buwbeslu it: wningeil en waal/gebuwen" maakt de regelgeving in het Buwbesluit hanteerbaa r vr ntwerpers. Aan de publica tie is een diskette tegevegd nder de naam " BB-check". Deze diskette biedt de mgelijkheid m de gebrilikstech nische eisen vr zwel wningen en wngebuwen, kantrgebu wen als lgiesgebuwen en lgiesverblijven p een digitale w ijze te ntsluiten. De publica tie met diskette is er één in de reeks SBR-publica ties ver praktische hantering van het Buwbesluit. De checkli st bevat alle eisen uit het Buwbesluit die van belang zijn vr het planvrmingsp rces en de materialisatie van het ntwerp. De inf rmatie die van belang is vr het nemen van ntwerpbeslissingen is daarm vrp gesteld. Daarbij is niet de letterlijke tekst van het Buwbeslu it gebruikt. Die tekst is vr praktijkmensen vaak meilijk tegankelijk. Om deze reden is geprbeerd de vrschri f- ten in krte, kernachtige en herkenba re frmuleringen m te zetten. De vertaling van vrschriften naar een vr de praktij k hanteerbaar instrument, betekent dat niet alle ntwerpsituaties vr de vlle hnderd prcent zijn afgedekt. De checklist met dan k wrden gezien als een hulpmiddel. Vr bijzndere ntwerpplssingen is het raadzaam het Buwbesluit te raad plegen. stichting buwresearch 5

8 2 Wegwijs in het Buwbesluit Een checklist kan een handig hulpmiddel zijn m de technische buw regelgeving p een systematische w ijze te drgrnden. Maar het gebruik van de ntwikkelde cntrlelijst, vereist wel een zekere basiskennis van het Buwbesluit. De gebruiker met in ieder geval p de hgte zijn van de betekenis van de begrippen die in de vrschriften vrkmen. Om de vrgeschreven eisen uit de checklist ged te kunnen bevatten, is nder andere kennis va n de bepalingsmethden vr ppervlakten znder meer ndzakelijk. In paragraaf 4 van deze b rchure is een verzicht pgenmen van termen en begrippen die vr het gebruik van de checklist het meest relevant zijn. Basiskennis is k nuttig waar het gaat m de inhud van het Buwbesluit en de pbuw van de vrschriften. Bij het tepassen van de checklist kan het - zeker in het begin - wel eens ndig zijn de desbetreffende artikelen uit het Buwbesluit en de telichting er ng eens p na te slaan. Het is dan handig m te weten waar het vrschrift precies te vinden is en he het is pgebuwd. Hiernder gaan we p deze aspecten nader in. Reikwijdte van het Buwbesluit Na de frmele inwerkingtreding p 1 ktber 1992, is het Buwbesluit het centrale dcument gewrden binnen de publiekrechtelijke buwregelgeving in Nederl and. Vlgens de telichting bevat het Buwbesluit 'de minimum vrschriften waaraan een buwwerk publiekrechtelijk met vlden wil, wat deze vrschriften betreft, vr het buwen daarvan buwvergunning kunnen wrden verleend, alsmede de minimum vrschriften waaraan een bestaand buwwerk met vlden'. Het Buwbesluit vervult dus verschillende functies. In het Bu wbesluit zijn p de eerste plaats alle technische eisen pgenmen waaraan een nieuw gebuw f ander buwwerk met vlden m vr een buwvergunning in aanmerking te kmen. Een bu wvergunning mag in beginsel niet wrden verleend als niet vld aan wrdt aan de eisen die in het Buw besluit wrden gesteld. Bvendien vrmt het Buwbesluit het tetsingskader vr de uitvering van kleine buwacti vi teiten, waarvr geen buwvergunning ndig is. De zgeheten 'vrije' en 'meldingsplichtige' buwwerken mgen dus niet in strijd zijn met de minimumeisen die in het Buwbesluit zijn vastgelegd. Een gemeente kan dit cntrleren nadat de buw is vltid. Daarnaast legt het Buwbesluit een kwaliteitsni - veau vast waaraan bestaande gebuwen en buwwe rken minimaal meten vlden. Hier gaat het dus niet m buwplannen f uitgeverde buwactiviteiten, maar m de technische staat van gebuwen en buwwerken. Als de technische staat niet vldet aan het minimumniveau vr bestaande buw dat het Buwbesluit vrschrijft, dan kan dit vr de gemeente aanleiding zijn de eigenaar van het gebuw aan te schrijven m de ndzakelijke reparaties f aanpassingen uit te veren. De technische eisen van het Buwbesluit zijn dr middel van artikel 2 van de Wningwet landelijk van kracht verklaard. De technische buwvrschriften die vrheen in de gemeentelijke buwverrdening waren pgenmen, zijn daarmee vergeheveld van buwverrdening naar Buwbesluit. Overal in Nederland gelden dus gelijke technische vrschriften. Dr de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is een nieuw mdel vr de gemeentelijke buwverrdening ntwikkeld d at inspeelt p de nieuwe structuur van de regelgeving (aangeduid als MBV 1992; latere aanvullingen en wijzigingen zijn in supplementen verwerkt). In de MBV 1992 kmen geen technisch buwvrschriften meer vr (zie figuur 2). Figuur 2 Structuur van de buwregelgeving. 6 stichting buwresearch

9 In het Buwbesluit wrdt verwezen naar nrmen f delen hiervan, en naar (mdel)aansluitvrwaarden. O p deze w ijze vrmen de nrmen en aansluitvrwaard en als het ware één geheel met het Buwbesluit. Ministeri ële Regelingen fungeren als tussenschakel tussen het Buwbesluit enerzijds en de nrmen en aansluitvrwaarden anderzijds. Deze regelingen zijn bedeld m aan te geven welk deel van de nrm, welke druk en welke w ijzigingsbladen van kracht zijn verklaard. Structuur van het Buwbesluit De indeling van het Buwbesluit is vrn amelijk gericht p de gebuwfunctie. In de hfd stukken II ti m XI zijn deze 'gebuwgebnden' vrschriften uitgewe rkt. De ande re hfd stukken zijn algemeen va n aard (zie fi guur 3). Hfdstukken in het Buwbesluit 1992 Begripsbepalingen Technilahe wcncfiriften m.b.t.: /I MtbuMn '411\ wningin «t "' IV... '18ft tiettiiilde wningen en fiet buwen wn WOi6rJwIOIJIi _1WIdpIeatIen en buwwerken. Er is een nderverdeling te maken in de vlgende hfd grepen: T t bewning bestemde gebuwen (hfdst ukken 11 tlm V) Hierte wrden gebuwen gerekend die vr pe rmanente bewning dienen, zals eengezinswningen, bejaardenwningen, wngebuwen (eventueel met gemeenschappelijke vrzieningen ), maar k wnwagens en de daarbij behrende standplaatsen e.d. Nie t tt bewning bestelll de geb ll wen (hfdstukken VI tlm IX) Hier gaat het m alle srten gebuwen waar de bestemming een andere is dan bewning. Er is sprake van een grte diversiteit. Het kan bijvrbeeld gaan m kantren, htels, ziekenhuizen, schlen, winkels en musea maar k m bijvrbeeld pslagldsen en dierenverblij ven. Overige bo ll wwerken (hfdstukken X en Xl) In de terminlgie van het Buwbesluit is deze grep aangeduid als 'bu wwerken geen gebuwen zijnde'. Een buwwerk nde rscheidt zich van een gebuw als er geen ruimten aanwezig zijn die vr mensen tegankelijk zijn. Deze ruimten meten bvendien geheel f gedeeltelijk mslten zijn. Vrbeelden: bruggen, viaducten, tunnels, elektriciteitsmasten, afzettingen en pen tribunes. Binnen de hfd grep ' niet tt bewning bestemde gebuwen' is - in tegenstelling tt de andere hfd - grepen - ng een verder nderverdeling gemaakt in algemene technische vrschri ften (hfd stuk VI) en nadere technische vrschriften (hfd stuk VII). XII Implementatie Richtlijn Buwprducten De nadere technische vrschriften zijn van tepassing p een gebuw met een specifieke functie. In het Buwbesluit zijn deze ingevuld vr twee categri eën gebuwen, namelijk: kantrgebuwen en lgiesgebuwen en lgiesverblijven. XIII XIV Figuur 3 Vrijstellingen Sltbepalingen Inhud van het Buwbesluit. Bij de uitwerking van de technische vrschriften is telkens een nderscheid gemaakt in de eisen die gelden vr nieuwbuw respectievelijk uitbreiding f aanpassing, en de eisen die va n tepassing zijn p de buwkundige staat van bestaande gebuwen Het is de bedeling bij de vlgende grte herziening van het Buwbesluit het aantal categri eën waarvr nadere eisen gelden, uit te breiden met nieuwe gebuwfuncties. Dit zal d an leiden tt de vlgende nderverdeling: wning en wngebuw; wnwagen en standplaats; kantrgebu w; lgiesverblijf en lgiesgebuw; bijeenkmstgebuw; gezndheidszrggebuw; industriegebuw; stichting buwresearch 7

10 c: 41 :I J:I 41 Cl c: c: 41 c: 41 Cl.5: c: nderwijsgebuw; sprtgebuw; winkelgebuw; cel- en cellengebuw; hrecagebuw; verige gebuwen. Gebuwfunctie De eisen die bijvrbeeld aan een kantrgebuw wrden gesteld, kunnen betrekking hebben p een gebuw dat geheel als kantr is bestemd. Maar de eisen kunnen k betrekking hebben p een deel van een gebuw. Vlgens de definitie in het Buwbesluit met men een kantrgebuw immers pvatten als: 'een gebuw f een gedeelte van een gebuw dat blijkens zijn cnstructie en inrichting bestemd is vr de/einden van administratie'. Vr andere gebuwsrten gelden srtgelijke frmuleringen. De term 'gebuw' heeft in het Buwbesluit dus een specifieke betekenis. In feite wrd t hiermee een functie binnen een gebuw bedeld. Een gebuw kan uit verschillende gebuwfuncties bestaan. Een aanzienlijk deel van de vlerppervlakte van bijvrbeeld een kantr zal vanzelfsprekend tt de gebuwfunctie 'kantrgebuw' wrden gerekend. Maar daarnaast zuden er k andere functies aanwezig kunnen zijn zals een 'bijeenkmstgebuw' (bijvrbeeld een recreatiezaaltje), een 'industriegebuw' (bijvrbeeld een drukkerij) f een 'sprtgebuw' (bijvrbeeld een fitnessruimte). Ok is het denkbaar dat binnen een ' tt bewning bestemd gebuw' (bijvrbeeld een verzrgingshuis) kantr- en andere functies zijn pgenmen. Naast de specifiek mschreven gebuwfuncties kunnen er binnen het gebuw k ng algemene ruimten vrkmen, die niet tt een f andere gebuwfunctie zijn te rekenen. De entree, gangen en algemene bergingen zijn vrbeelden van zulke algemene ruimten. Binnen de systematiek van het Buwbesluit rekent men de vlerppervlakte van deze ruimten evenredig te aan elke gebuwfunctie. Om een buwplan te kunnen tetsen aan het Buwbesluit, meten de relevante gebuwfuncties p tekening bij de buwaanvraag zijn aangegeven. De indiener beslist in beginsel welke gebuwfunctie waar ligt en beslist daarmee k aan welke vrschriften uit het Buwbesluit met wrden getetst. De gebruiksmgelijkheden van dat gebuwdeel zijn met deze beslissing vastgelegd (zie figuur 4). Figuur 4 D =====:::J ::::::J kantrgebuw ::::::J bijeenkmstgebuw industriegebuw sprtgebuw algemene ruimten Vrbeeld van gebuwfuncties in een gebuw. Opbuw van een vrschrift Een bezwaar van algemeen gefrmuleerde eisen - eisen met een functineel karakter - is dat dezelfde vrschriften per gemeente verschillend kunnen wrden ingevuld. Naast de ' functinele mschrijvingen' die het del van het vrschrift verduidelijken, zijn er zgeheten 'prestatie-eisen'. Prestatieeisen zeggen iets ver de eigenschappen van een gebuw f een deel daarvan: een ruimte, een buwdeel, een cnstructienderdeel f een buwmateriaal. In een prestatie-eis wrdt precies aangegeven welke waarde fwel prestatie vereist is. Bvendien met een prestatie-eis aangeven he dit resultaat bepaald met wrden. Een Buwbesluitvrschrift bevat in beginsel beide elementen (functinele mschrijving en prestatie-eis). artikel 44 In een wning met, pdat daarin vr het wnen kenmerkende activiteiten kunnen plaatsvinden, ten minste 55% van de gebruiksppervlakte met een minimum van 24 m2, in een f meer verblijfsgebieden zijn gelegen. functinele mschrijving prestatie-eis Figuur 5 Opbuw van een vrschrift. 8 Figuur 5 tnt waar de functinele mschrijving en de prestatie-eis in een willekeurig artikel te vinden is. De functinele mschrijving en de prestatie-eis zijn in één artikel f lid verwerkt. Deze redactievrm treffen we veel aan in het Buwbesluit. Vanwege de nderverdeling in algemene en nadere technische vrschriften kmt het binnen de categrie 'niet tt bewning bestemde gebuwen' k vr dat de prestatie-eis in hfdstuk VII is uitgestichting buwresearch