College: Stedenbouwtheorie 3 Opdrachtformulerende Stedenbouw

Transcriptie

1 Cllege: Stedenbuwtherie 3 Opdrachtfrmulerende Stedenbuw Type kennis: Geschiedenis & Therie Studiejaar: 4 e kwartaal 2010/2011 Vrijdag: 10u45 12u30 Bijeenkmsten: 13, 20 en 27 mei, 17 en 27 juni, en 1 en 8 juli 2011 Let p: de bijeenkmst van vrijdag 10 juni vervalt! In plaats daarvan is er een bijeenkmst p maandagavnd 27 juni, 18u50 20u50. Studielast: 2 studiepunten (56 uur, waarvan 14 tijdens de clleges en 42 vr de afrnding) Werkvrm: Hrcllege Tetsvrm: presentatie(s), discussies en werkstuk met resultaten deelpdrachten en reflectie Inleverdatum: uiterlijk vijf weken na aflp van de reeks (vrijdag 12 augustus) Dcent: Chris van Langen Algemene delstelling van de cllegereeks Stedenbuwtherie 3 De reeks stelt de therievrming binnen de stedenbuw aan de rde. Op dit niveau bestaat geen chrnlgica van het geheel van therieën, maar wrdt een selectie gemaakt van denkbeelden, therieën en hudingen die naast elkaar beschuwd wrden. Minder vanuit een histrisch perspectief, meer vanuit een arsenaal van mgelijk denken wrdt een reflectief kader geschapen waarbinnen de stedenbuwkundige prductie tt stand kan kmen. Specifieke inhud van de cllegereeks Stedenbuwtherie 3 in studiejaar 2010/2011 Het stedenbuwcurriculum van de Rtterdamse Academie van Buwkunst is al sinds enige tijd verrijkt met iets dat we vralsng pdrachtfrmulerende stedenbuw nemen. Deze vrm van stedenbuw beslaat het deel van de stedenbuwkundige discipline dat maatschappelijke pgaven verkent, duidt en vertaalt naar ruimtelijk-prgrammatisch pgaven. Krt dr de bcht gaat het daarbij dus m de stedenbuwkundige bijdrage aan de definiëring van de pgave. Dit deel van het vakgebied is de afgelpen decennia ngal verwaarlsd. De huidige cntext vraagt echter m aandacht vr dat strategische, aan de vrkant van stedenbuwkundige prcessen gepsitineerde deel van de stedenbuw. Maar wat is het stedenbuwkundig instrumentarium dat ingezet zu kunnen wrden m de pgave te definiëren? Deze vraag naar het instrumentarium van die pdrachtfrmulerende stedenbuw staat centraal in deze cllegereeks. Het is dezelfde vraag die k aan de basis stnd van het nderzek dat de Academie, met financiële steun van het Stimuleringsfnds vr de Architectuur en in samenwerking met.fabric, het afgelpen half jaar heeft uitgeverd. De resultaten van dat nderzek vrmen dan k het startpunt van de cllegereeks. Van daaruit zullen we echter gaan prberen een vlgende stap te zetten in de zektcht naar dat Dat zal enerzijds gebeuren dr het werk (in tekst en ntwerp) van een aantal (mgelijke) representanten van dat deel van de stedenbuwkundige discipline tegen het licht te huden. En anderzijds dr het uit dat werk plichtende, vr die pdrachtfrmulerende stedenbuw wellicht relevante, instrumentarium te gaan testen. Literatuur - Let p: de verplichte literatuur bestaat uit nderdelen van de aanbevlen literatuur en is pgenmen in de krte telichting p de inhud per cllege Aanbevlen literatuur: Erik Pasveer, Peter Paul Witsen en e.a., BVR NL, Ruimte en Regie, Thth Uitgevers,

2 - Han Meyer, Le van den Burg (redactie), In Dienst van de Stad, 25 jaar werk van de stedenbuwkundige diensten van Amsterdam, Den Haag en Rtterdam, Uitgeverij SUN, 2005 Crimsn Architectural Histrians & Felix Rttenberg, WiMBY! Hgvliet, Tekmst, verleden en heden van een New Twn, NAi Uitgevers, ZUS, Re-public, Naar een nieuwe ruimte-plitiek, NAi Uitgevers, 2007 Luuk Belens, The Urban Cnnectin, An actr-relatinal apprach t Urban Planning, 010 Publishers, Henk Ovink, Ellen Wierenga (Red.), Ontwerp en plitiek, Design and Plitics #1, Uitgeverij 010, Bernard Secchi, Pala Vigan (Ed.), Antwerp. Territry f a New Mdernity, Uitgeverij SUN, Nancy Meijsmans (Ed.), Designing fr a Regin, SUN Academia, 2010 Stedenbuw als strategie, De transfrmatie van de bestaande stad, Stadscahiers, SUN Trancity / KEI, Uitgeverij SUN, 2010 Hans Venhuizen, Game Urbanism, Handleiding vr een culturele ruimtelijke rdening, Valiz, Walter de Vries en Frank van den Beuken, Nieuwe stedenbuwkundige trts, in: S+RO 2010/01, p Eric Frijters en Olv Klijn, Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, in: Huig #12, februari 2011 Planning + inhud per cllege 1. Vrijdag 13 mei 2011: Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, een intrductie Tijdens de eerste bijeenkmst verkennen we de pdrachtfrmulerende stedenbuw. Dit zal gebeuren aan de hand van de hypthese vr en de resultaten van het startnderzek pdrachtfrmulerende stedenbuw. Te bestuderen teksten: Chris van Langen, Inhudelijke telichting p de subsidieaanvraag vr het startnderzek prgramma Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, ngepubliceerd (zal krt na het sluiten van de inschrijving vr de cllegereeks verspreid wrden) Eric Frijters en Olv Klijn, Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, ngepubliceerd: een tekst waarin de belangrijkste statements uit de 11 interviews in het kader van het startnderzek verzameld zijn (zal krt na het sluiten van de inschrijving vr de cllegereeks verspreid wrden) Michiel Raats, Naar een lectraat Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, Expertmeetings Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, ngepubliceerd: een verslag van de 2 expertmeetings in het kader van het startnderzek (zal krt na het sluiten van de inschrijving vr de cllegereeks verspreid wrden) Eric Frijters en Olv Klijn, Opdrachtfrmulerende Stedenbuw, in: Huig #12, februari 2011 (de wrd-versie van de tekst zal krt na het sluiten van de inschrijving vr de cllegereeks verspreid wrden) 2. Vrijdag 20 mei 2011: Reflectie p cllege 1 + Ruimte en Regie - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 1 aan de hand van de presentatie van een deel van de eerste pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: de prcesmatige benadering in het werk van BVR. Te bestuderen tekst(en): Erik Pasveer, Peter Paul Witsen en e.a., BVR NL, Ruimte en Regie, Thth Uitgevers, 2004 de te bestuderen pagina s zullen ng bekend gemaakt wrden. 3. Vrijdag 27 mei 2011: Reflectie p cllege 2 + Welcme int My Backyard - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 2 aan de hand van de presentatie van een deel van de tweede pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: de bttm up benadering in het werk van Crimsn Architectural Histrians in het kader van WiMBY! aan de rde kmen. Te bestuderen tekst(en): Crimsn Architectural Histrians & Felix Rttenberg, WiMBY! Hgvliet, Tekmst, verleden en heden van een New Twn, NAi Uitgevers, 2007 de te bestuderen pagina s zullen ng bekend gemaakt wrden. 4. Vrijdag 17 juni 2011: Reflectie p cllege 3 + The Urban Cnnectin - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 3 aan de hand van de presentatie van een deel van de derde pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: de actrgerichte benadering in het werk van Urban Unlimited. Te bestuderen teksten: Luuk Belens, The Urban Cnnectin, An actr-relatinal apprach t Urban Planning, 010 Publishers, 2009 de te bestuderen pagina s zullen ng bekend gemaakt wrden. 2

3 5. Maandag 27 juni 2011: Reflectie p cllege 4 + Stedenbuw is Strategie - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 4 aan de hand van de presentatie van een deel van de vierde pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: de strategische benadering in het werk van Enn Zuidema Stedenbuw. Te bestuderen teksten: Enn Zuidema, Stedenbuw is strategie, Ontwerpen dr tijd en ruimte, in: Stedenbuw als strategie, De transfrmatie van de bestaande stad, Stadscahiers, SUN Trancity / KEI, Uitgeverij SUN, 2010, p Wuter Vanstiphut, De splijtende kwestie, in: Stedenbuw als strategie, De transfrmatie van de bestaande stad, Stadscahiers, SUN Trancity / KEI, Uitgeverij SUN, 2010, p Vrijdag 1 juli 2011: Reflectie p cllege 5 + Game Urbanism - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 5 aan de hand van de presentatie van een deel van de vijfde pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: de culturele benadering in het werk van Bureau Venhuizen. Te bestuderen tekst(en): Hans Venhuizen, Game Urbanism, Handleiding vr een culturele ruimtelijke rdening, Valiz, 2010 de te bestuderen pagina s zullen ng bekend gemaakt wrden. 7. Vrijdag 8 juli 2011: Reflectie p cllege 6 + afrnding - Eerste uur: reflectie p bijeenkmst 6 aan de hand van de presentatie van een deel van de zesde pdrachten (zie k hiernder: pgave afrnding). - Tweede uur: afsluitende discussie ver het instrumentarium van pdrachtfrmulerende stedenbuw. Opgave afrnding De afrnding van de cllegereeks Stedenbuwtherie 3 Opdrachtfrmulerende Stedenbuw bestaat uit een 6-tal deelpdrachten, waarvan de resultaten, samen met een reflectie p het geheel, wrden gebundeld in een uiterlijk p 12 augustus in te leveren werkstuk. Vanaf de 2 de bijeenkmst zal, gedurende het eerste uur van elke bijeenkmst, een aantal aan de reeks deelnemende studenten de resultaten van de deelpdracht krt (5 minuten) presenteren; deze presentaties vrmen de basis vr de reflectie p het vrafgaande cllege. Het aantal presentaties per cllege hangt af van het aantal deelnemende studenten; iedere student zal in ieder geval 1 presentatie meten verzrgen. Deelpdracht 1: - Benem vr de pgave van het atelier waar je dit semester aan werkt 1 de (ntwerp)instrumenten die je gebruikt hebt m de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige 2 ) pgave te frmuleren (f de gegeven pgave te interpreteren en te vertalen naar juw ruimtelijkprgrammatische (stedenbuwkundige) pgave). - Benem welke van die instrumenten vlgens ju het meest prductief waren bij het frmuleren van die pgave en nderbuw het. - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 1 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de bijeenkmst p vrijdag 20 mei. Deelpdracht 2: - Benem welke nderdelen van het dr BVR gehanteerde (en tijdens het cllege besprken, dan wel in de vr het 2 de cllege verplichte literatuur aan de rde gestelde) instrumentarium vlgens ju interessant f relevant zijn vr het (her)frmuleren van de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt en nderbuw het. - Gebruik één f meer van die dr BVR gehanteerde en vlgens ju relevante instrumenten in een krte efening: (her)frmuleer de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt met behulp van dat 1 Het atelier waar je dit semester aan werkt, vrmt het uitgangspunt vr alle deelpdrachten. Indien je dit semester geen atelier det, dien je het laatste atelier waar je aan gewerkt hebt als uitgangspunt te nemen. Indien je al met je afstudeerprject bent begnnen, dien je je afstudeerpgave als uitgangspunt te nemen. 2 Indien je architectuur studeert en/f in je huidige atelier werkt aan een architectnische pgave (dan wel, als je nu geen atelier det, in je laatste atelier aan een architectnische pgave hebt gewerkt), met je vr stedenbuwkundige steeds architectnische lezen. 3

4 - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 2 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de bijeenkmst p vrijdag 27 mei. Deelpdracht 3: - Benem welke nderdelen van het dr Crimsn in het kader van WiMBY! gehanteerde (en tijdens het cllege besprken, dan wel in de vr het 3 de cllege verplichte literatuur aan de rde gestelde) instrumentarium vlgens ju interessant f relevant zijn vr het (her)frmuleren van de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt en nderbuw het. - Gebruik één f meer van die dr Crimsn in het kader van WiMBY! gehanteerde en vlgens ju relevante instrumenten in een krte efening: (her)frmuleer de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt met behulp van dat - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 3 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de bijeenkmst p vrijdag 17 juni. Deelpdracht 4: - Benem welke nderdelen van het dr Urban Unlimited gehanteerde (en tijdens het cllege besprken, dan wel in de vr het 4 de cllege verplichte literatuur aan de rde gestelde) instrumentarium vlgens ju interessant f relevant zijn vr het (her)frmuleren van de ruimtelijkprgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt en nderbuw het. - Gebruik één f meer van die dr Urban Unlimited gehanteerde en vlgens ju relevante instrumenten in een krte efening: (her)frmuleer de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt met behulp van dat - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 4 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de bijeenkmst p maandag 27 juni. Deelpdracht 5: - Benem welke nderdelen van het dr Enn Zuidema Stedenbuw gehanteerde (en tijdens het cllege besprken, dan wel in de vr het 5 de cllege verplichte literatuur aan de rde gestelde) instrumentarium vlgens ju interessant f relevant zijn vr het (her)frmuleren van de ruimtelijkprgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt en nderbuw het. - Gebruik één f meer van die dr Enn Zuidema Stedenbuw gehanteerde en vlgens ju relevante instrumenten in een krte efening: (her)frmuleer de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt met behulp van dat - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 5 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de bijeenkmst p vrijdag 1 juli. Deelpdracht 6: - Benem welke nderdelen van het dr Bureau Venhuizen gehanteerde (en tijdens het cllege besprken, dan wel in de vr het 6 de cllege verplichte literatuur aan de rde gestelde) instrumentarium vlgens ju interessant f relevant zijn vr het (her)frmuleren van de ruimtelijkprgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt en nderbuw het. 4

5 - Gebruik één f meer van die dr Bureau Venhuizen gehanteerde en vlgens ju relevante instrumenten in een krte efening: (her)frmuleer de ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave vr het atelier waar je dit semester aan werkt met behulp van dat - Vat de resultaten van deze deelpdracht samen in een pwerpint- f pdf-presentatie van De hardcpy van de pwerpint- f pdf-presentatie met de samenvatting van de resultaten van deelpdracht 6 dient ingeleverd te wrden tijdens f direct na aflp van de sltbijeenkmst p vrijdag 8 juli. Het afsluitende werkstuk: - Verzamel de resultaten van de 6 deelpdrachten in één werkstuk, vrzie dat van een vrwrd en een sltcnclusie. In de sltcnclusie dien je te reflecteren p de bruikbaarheid en relevantie van het in de cllegereeks aan de rde gestelde instrumentarium bij/vr het frmuleren van een ruimtelijk-prgrammatische (stedenbuwkundige) pgave en, in meer algemene zin, p de cnturen van het instrumentarium dat ndig is vr pdrachtfrmulerende stedenbuw. Als nderdeel van de sltcnclusie dien je tevens terug te kijken naar hetgeen je bij deelpdracht 1 hebt genteerd en, vanuit de kennis die je hebt pgedaan, te reflecteren p de vraag f je die pdracht nu aan het einde van de cllegereeks anders zu hebben beantwrd. Het afsluitende werkstuk dient uiterlijk vrijdag 12 augustus 2011 ingeleverd te wrden dr het als pdfdcument te mailen naar c.r.van.langen@hr.nl. Berdelingscriteria De afrnding (in de vrm van 7 deelpdrachten) wrdt berdeeld p basis van de vlgende criteria: - Aanwezigheid: De aan de cllegereeks deelnemende studenten dienen bij minimaal 6 bijeenkmsten aanwezig te zijn en actief te participeren; indien een student bij minder dan 6 bijeenkmsten aanwezig is, kan de cllegereeks niet afgernd wrden. - Kwantitatief: Alle 6 deelpdrachten meten gemaakt zijn en pgenmen zijn in het afsluitende werkstuk. Dat betekent dus dat k de deelpdracht naar aanleiding van een eventueel gemist cllege gedaan met wrden. Indien niet alle 6 deelpdracht-resultaten pgenmen zijn en/f het vrwrd en/f de sltcnclusie ntbreekt, is de afrnding niet berdeelbaar en kunnen er geen studiepunten tegekend wrden. - Kwalitatief/inhudelijk: de ingeleverde resultaten van de eerste 6 deelpdrachten, de presentatie van (minimaal) 1 deelpdracht, de deelname aan de verschillende reflectieve discussierndes en het afsluitende werkstuk dienen aan te tnen f en in welke mate de student de (hierna genteerde) leerdelen heeft verwezenlijkt. Deze kwalitatief-inhudelijk berdeling bepaalt het cijfer. Leerdelen Na aflp heeft f kan de student: - kennis ver een aantal stedenbuwkundige therieën, stellingen en pvattingen die binnen het actuele debat van belang zijn - kennis van de verschillende psities die binnen de actuele praktijk en het hedendaagse debat wrden ingenmen ten pzichte van die stedenbuwkundige therieën, stellingen en pvattingen - inzicht in de betekenis van die therievrming vr de actuele stedenbuwkundige praktijk - inzicht in de wijze waarp een actueel discurs geplaatst kan wrden ten pzichte van belangrijke psities in de therie van de stedenbuw. - de ntwikkelde kennis en inzichten verwrden (verbaal en schriftelijk) - een werkstuk maken (inclusief het (literatuur)nderzek dat daarvr verricht met wrden) waarin de eigen pvattingen wrden nderbuwd Eindkwalificaties van de pleiding tt stedenbuwkundige die in deze reeks (deels) aan de rde kmen MUrb a 10b 10c 10d 10e 10f 10g 10h 10i 10j Frmuleert beargumenteerde vakinhudelijke rdelen en hudt daarbij rekening met maatschappelijke en ethische verantwrdelijkheden die zijn verbnden aan het tepassen van de eigen kennis. 5

6 7. Werkt en studeert zelfstandig en autnm in de berepspraktijk en de studie, reflecteert p eigen gedrag (reflectin in actin) en is in staat hierin vernieuwing aan te brengen. 9. Hanteert relevante methden van analyse, nderzek en ntwerp bij het maken van stedenbuwkundige prjecten en integreert de resultaten hiervan in (innvatieve) plssingsvarianten vr stedenbuwkundige cncepten en ntwerpen. 10a. Past bij het maken van stedenbuwkundige cncepten, ntwerpen en prjecten passende kennis van de geschiedenis en de therie van de stedenbuw en van de relatie met andere bij de ruimtelijke rdening betrkken disciplines te en verantwrdt deze kennis en inzichten. 10i. Past bij het maken van stedenbuwkundige cncepten, ntwerpen en prjecten inzicht in het berep van stedenbuwkundige en de rl van de stedenbuwkundige in de maatschappij te en verantwrdt deze kennis en inzichten. 12. Maakt p adequate wijze een ntwerp én plan in beeld, geschrift en wrd vr anderen inzichtelijk en reflecteert hier kritisch p. Eindkwalificaties van de pleiding tt architect die in deze reeks (deels) aan de rde kmen MArch a 9b 9c 9d 9e 9f 9g 9h 9i 9j Frmuleert beargumenteerde vakinhudelijke rdelen en hudt daarbij rekening met maatschappelijke en ethische verantwrdelijkheden die zijn verbnden aan het tepassen van de eigen kennis. 6. Werkt en studeert zelfstandig en autnm in de berepspraktijk en de studie, reflecteert p eigen gedrag (reflectin in actin) en is in staat hierin vernieuwing aan te brengen. 9f. Past bij het maken van architectnische cncepten, ntwerpen en prjecten passende kennis van stedenbuwkunde, planlgie en daarbij gebruikte technieken te en verantwrdt deze kennis en inzichten. 10. Maakt p adequate wijze een ntwerp én plan in beeld, geschrift en wrd vr anderen inzichtelijk en reflecteert hier kritisch p. Bi: Chris van Langen (1962) is directeur van de Academie (met k de cördinatie van het afstuderen in zijn prtefeuille). Chris studeerde in 1989 af aan de Faculteit Buwkunde van de Technische Universiteit Eindhven, afstudeerdifferentiaties Architectuurgeschiedenis en therie en Architectnisch Stedenbuwkundig Ontwerpen. Na zijn studie is hij, in 1990, bij de ds+v, Gemeente Rtterdam, gaan werken als, achtereenvlgens, ntwerper, ervaren ntwerper, cördinatr van het interne discussieplatfrm van de dienst en senir ntwerper. Tevens was hij twee jaar lid van de Staf Stedenbuw van de ds+v. Chris is in mei 2005 part time bij de Academie kmen werken en is er sinds januari 2008 full time aan verbnden. 6