ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Lentiz Floracollege VMBOGT

Transcriptie

1 ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Lentiz Floracollege VMBOGT Plaats : Naaldwijk BRIN nummer : 14YD C4 BRIN nummer : 14YD 03 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 19 november 2015 Datum vaststelling : 19 februari 2016

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 november 2015 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op de afdeling vmbo (g)t van het Floracollege om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende: Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 5 juni en 26 september 2014 stelde de inspectie van het onderwijs tekortkomingen vast in de opbrengsten op het Floracollege. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 12 december De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en of de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, voeren we nu een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uit. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie In juni en september 2014 is bij de afdeling vmbo-(g)t een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd dat leidde tot de conclusie dat de kwaliteit van het onderwijs bij die afdeling zwak was. Voor de afdeling is door de school een plan van aanpak opgesteld. In dit plan heeft de schoolleiding beschreven welke verbeteractie zij zal ondernemen om tot verbetering van de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-(g)t te komen. Met het bevoegd gezag hebben wij afgesproken dat de opbrengsten in 2015 weer van voldoende niveau zijn. Op verzoek van de school heeft de inspectie van het onderwijs op 1 juli 2015 een voortgangsgesprek gevoerd met de directie en beleidsmedewerker van het Floracollege en de beleidsmedewerker van het bestuursbureau van de Stichting Lentiz Onderwijsgroep. Tijdens dit gesprek is de voortgang besproken van het verbetertraject dat ingezet is om de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-(g)t te verbeteren. Pagina 3 van 11

4 Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Om het onderzoek goed aan te laten sluiten bij de specifieke kenmerken van de school en de onderzochte afdeling hebben we het onderzoek aangevuld met indicatoren uit het zogenaamde aanvullende kader. Zo zijn indicatoren over het taal- en rekenaanbod toegevoegd en een indicator over het tegengaan van achterstanden. Deze indicatoren zijn toegevoegd omdat ze gezien de leerlingenpopulatie van extra belang zijn. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: We hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd; Schoolbezoek, waarbij we in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd; We hebben gesprekken gevoerd met de directie, met leraren, met teamleiders,met zorgfunctionarissen en met leerlingen; Aan het eind van het schoolbezoek hebben wij de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering zoals wij hebben uitgevoerd, heeft tot doel om te beoordelen of de kwaliteit van het onderwijs weer van voldoende niveau is en of aan alle afspraken is voldaan die in het toezichtplan zijn vastgelegd. Onze conclusie voor de afdeling vmbo-(g)t van het Floracollege is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling vmbo-(g)t het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten alsook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. De opbrengsten van de afdeling vmbo-(g)t zijn weliswaar volgens de huidige gegevens nog onvoldoende, maar gezien de sterke verbetering van de opbrengsten, die in 2016 van voldoende niveau zullen zijn en gezien de positieve beoordeling van het kwaliteitsbeleid, wijken wij beredeneerd af van de beslisregels voor het oordeel over de onderwijskwaliteit. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht op het Floracollege te intensiveren. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen. Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe Algemeen Beeld Het Floracollege is erin geslaagd de opbrengsten van de afdeling vmbo-(g)t op een hoger niveau te brengen. Verschillende factoren hebben bijgedragen aan deze verbetering. Dat betreft in de eerste plaats een systematische aandacht voor opbrengstgegevens binnen de school middels een aanpak van opbrengstgericht werken. Daarbij is de rol van alle betrokkenen aangescherpt en is aandacht gegeven aan een grotere betekenis en verantwoordelijkheid van de docenten voor de leergebieden. Daarnaast heeft ook de actieve betrokkenheid en inbreng van de medewerkers bij de uitwerking van de koersafspraken geleid tot een vergroting van het draagvlak en eigenaarschap. Winst kan de school nog behalen uit de verdere ontwikkeling en implementatie van de kwaliteitszorg. Er is een cyclisch systeem in werking gezet, maar de kwaliteitscyclus is in de huidige fase van ontwikkeling nog niet doorlopen. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Pagina 6 van 11

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen. 3.5 De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. Pagina 7 van 11

8 De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, aanbod (taal en rekenen), het onderwijsproces en de kwaliteitszorg. Opbrengsten De afdeling vmbo-g(t) van het Floracollege heeft de eerder ingezet verbetering van de opbrengsten vast te houden. Volgens de voorlopige gegevens over de opbrengstenkaart 2016 zijn de opbrengsten weer van voldoende niveau. Het aantal leerlingen dat met succes de bovenbouw doorloopt is sterk toegenomen en het gemiddelde cijfer van het centraal examen is verder gestegen tot ruim boven het landelijk gemiddelde van vergelijkbare scholen. Verder weet de school in de onderbouw haar leerlingen op of boven het niveau te brengen dat ten opzichte van het advies van de basisschool mag worden verwacht. Wel zien we hierin de afgelopen jaren een lichte daling optreden, maar deze indicator voor de onderwijskwaliteit ligt nog steeds ruim boven de norm. Ook het aantal leerlingen dat zonder de vertraging de onderbouw doorloopt, ligt boven de norm. Pagina 8 van 11

9 De maatregelen voor verbetering van de opbrengsten zijn effectief gebleken. Genoemd kunnen worden de aanscherping van het determinatiebeleid, een steviger sturing op de examenresultaten en extra begeleidingsuren. Daarnaast heeft de inzet op meer ouderbetrokkenheid, het nieuwe plaatsingsbeleid in relatie tot de ondersteuningsbehoefte van de leerlingen en de verhoging van de kwaliteit van toetsing en examinering een goede basis gelegd voor een duurzame verbetering van de kwaliteit van de opbrengsten. Aanbod rekenen en taal Het Floracollege heeft haar taal- en rekenbeleid vormgegeven in beleidsplannen. Doel van de plannen is om te borgen dat de leerlingen zo goed mogelijk worden begeleid naar het niveau 2F. In alle leerjaren wordt aandacht besteed aan taalen rekenondersteuning. Hiervoor zijn lesuren opgenomen in het rooster. Bij rekenen wordt gebruik gemaakt van een lesmethode die de mogelijkheid biedt voor afstemming op de begeleidings- en ondersteuningsbehoeftes van de leerlingen. Het taalaanbod van de school hebben wij in de huidige fase van ontwikkeling als onvoldoende beoordeeld. De school kan nog onvoldoende aantonen dat taalzwakke leerlingen een passend aanbod krijgen. De uitvoering van het taalbeleid zal in januari 2016 moeten plaatsvinden. Vooralsnog is in het plan nog onvoldoende concreet gemaakt wat er aan activiteiten wordt ondernomen voor de preventie en bestrijding van taalachterstanden. Ook maakt de school nog onvoldoende gebruik van de beschikbare gegevens van landelijk genormeerde toetsen om te bepalen wat de omvang is van het probleem en wat gewenste maatregelen zijn. Onderwijsproces Het onderwijsproces is als voldoende beoordeeld. Op basis van lesobservaties, gesprekken met leerlingen, docenten en management zijn wij positief over de kwaliteit van het pedagogisch en didactisch handelen van de docenten. Floracollege heeft ontwikkeling doorgemaakt door gericht te werken aan het versterken van het didactisch handelen. Er is gekozen voor een didactisch model, waarbij de les volgens een vaste structuur wordt opgebouwd. Uit onze observatie blijkt dat lessen nog niet altijd volgens het gewenste model worden uitgevoerd. Door gerichte observaties tijdens lesbezoeken kan het management beter zicht krijgen of docenten zich conformeren aan de gemaakte afspraken op het gebied van didactisch handelen. Pagina 9 van 11

10 Uit onze lesobservaties blijkt verder dat leerlingen taakgericht en met voldoende actieve betrokkenheid deelnemen aan het onderwijs. Alleen in grotere klassen kost het docenten meer moeite om de aandacht van de leerlingen vast te houden. Docenten lijken nog te moeten wennen aan de grotere omvang van groepen. Dit is een effect van het nieuwe plaatsingsbeleid van de school voor een meer homogene samenstelling van klassen. De wijze waarop leerlingen in de lessen worden bejegend door het docententeam is vriendelijk en positief van aard. Docenten geven constructieve feedback als leerlingen met antwoorden komen. Ook zagen wij goede voorbeelden van de bespreking van toetsen tijdens de lessen, waardoor leerlingen goed zicht kregen op wat goed gaat en wat nog meer aandacht nodig heeft. Leerlingen zijn tevreden over de school. Zij ervaren de school als toegankelijk en prettig, waar als het nodig is ook streng kan worden opgetreden. De school heeft een adequate zorgstructuur, waarbinnen de functionarissen blijk geven van deskundigheid en betrokkenheid. Leerlingen ervaren de zorg en de begeleiding als laagdrempelig: ze weten goed bij wie ze terecht kunnen als dat nodig is. Buiten de reguliere lessen is er de mogelijkheid van bijlessen. Hiertoe heeft de school voor alle leerjaren en op vaste uren een aanbod. Deze maatregel heeft dit jaar geleid tot een flinke toename van het aantal leerlingen dat van deze mogelijkheid gebruik maakt. De school zal voor dit aanbod de kaders nog verder moeten aanscherpen. Ook om te voorkomen dat de reguliere lessen onvoldoende benut worden voor de afstemming op de ondersteuningsbehoeftes van de leerlingen. Daarnaast biedt de school gerichte ondersteuning in de vorm van remedial teaching. De gestelde doelen ten aanzien van de op te heffen onderwijstekorten zijn globaal gesteld en vooral op activiteitsniveau geformuleerd. De kern van het probleem, de diagnose op welk vaardigheidsgebied of -gebieden de achterstand betrekking heeft, wordt onvoldoende in beeld gebracht. Dit maakt dat het proces van ondersteuning niet planmatig geëvalueerd wordt op effectiviteit van de genomen maatregelen. De persoonlijke aandacht en de begeleiding scoren hoog bij de leerlingen. Het mentoraat wordt zorgvuldig uitgevoerd. Dit leidt ertoe dat leerlingen zich gekend en gesteund voelen door de mentor en dat leerlingen bij problemen ook adequaat worden begeleid. Vanaf het schooljaar is er voor elke leerweg een leerwegcoördinator benoemd. De leerwegcoördinator volgt de ontwikkeling van leerlingen binnen een leerweg en speelt een belangrijke ondersteunende rol bij keuzeprocessen. Tijdens het onderzoek hebben we geconstateerd dat de invulling van de rol van leerwegcoördinator nog niet is uitgekristalliseerd. Leerlingen zien de Pagina 10 van 11

11 leerwegcoördinator nu als degene die sanctioneert bij te laat komen of bij verwijdering uit de les. Kwaliteitszorg Het kwaliteitsbeleid als geheel is door ons als voldoende beoordeeld. De school heeft in het afgelopen jaar op een systematische wijze gewerkt aan het verbeterplan Van goed naar beter onderwijs. Een sterk punt van het verbeterplan is dat de processen: kwaliteit, zorg & begeleiding, organisatieontwikkeling en onderwijs & opbrengsten met elkaar in samenhang zijn gebracht. Hierdoor is er sprake van integraliteit in de aanpak van verbetermaatregelen waardoor een verandering kan leiden tot aanpassingen op meerdere samenhangende niveaus binnen de school. Wel merken we op dat vanwege het grote aantal verbetermaatregelen en de daaraan gekoppelde activiteiten prioritering wenselijk is. Door middel van denktanks en gespreksrondes is ook aan medewerkers gevraagd om mee te denken over verbetermaatregelen. Op basis van deze input zijn maatregelen gespecifieerd in het verbeterplan. Het gevolg is dat er onder medewerkers draagvlak en eigenaarschap is ontstaan om de gewenste verbeteringen aan te pakken. Hiermee is een basis gelegd voor een cultuurverandering binnen de school die wordt omschreven als: nieuwe zakelijkheid met aandacht voor de mens en aandacht voor de ontwikkeling. Het Floracollege heeft geïnvesteerd in het expliciet beschrijven van de onderwijs- en begeleidingsprocessen in de school. In het document Goed onderwijs staan heldere afspraken beschreven rondom het omgaan met verschillen in de klas, op- en afstroom en de didactiek en pedagogiek binnen het Floracollege. Het gevolg is dat de school er zo in is geslaagd om structuur te scheppen met betrekking tot de invulling van de lessen en de begeleiding van leerlingen. Ondanks het feit dat kwaliteitszorg in de basis voldoende is, is er in de verankering van kwaliteitszorg een belangrijk verbeterpunt voor de school. Zoals genoemd worden door het management diverse maatregelen ingezet om tot verbeteringen te komen. Door tijdens het proces van kwaliteitsborging meer aandacht te besteden aan de effectmeting van de verbetermaatregelen, krijgt de school beter zicht op wat daadwerkelijk is bereikt met de actie. Pagina 11 van 11