KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2014

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2014 Unie Noord VMBO, Horeca Vakschool Rotterdam VMBOK Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 02VG C8.3 BRIN nummer : 02VG 11 VMBOK Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : januari 2014 Datum vaststelling :

2 Pagina 2 van 10

3 1. INLEIDING De inspectie van het Onderwijs heeft op 28 en 30 januari 2014 een onderzoek uitgevoerd op de Horeca Vakschool Rotterdam, afdeling vmbo-k, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Daarmee geldt dat onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor het Onderwijsverslag 2013/2014. In dit onderzoek verzamelen wij informatie over een aantal aspecten. Deze aspecten hebben naast de kernindicatoren betrekking op de onderwerpen waarover afspraken zijn gemaakt in het bestuursakkoord (opbrengstgericht werken en differentiatie). Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. De verzamelde informatie gebruiken wij bovendien voor rapportage over de kwaliteit van het stelsel in het Onderwijsverslag 2013/2014. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over een aantal thema s waarover we in het Onderwijsverslag 2013/2014 zullen rapporteren, te weten zittenblijven en achterstandenbestrijding. Wij hebben de sociaal-emotionele zorg niet betrokken in het onderzoek, omdat er momenteel twee onderzoeken naar aanleiding van een incident op dit terrein worden uitgevoerd op de school. Onderzoeksopzet De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader in het onderzoek betrokken. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt gehanteerd. Pagina 3 van 10

4 In het onderzoek is ook een aantal indicatoren uit het aanvullende kader meegenomen waarmee de stand van zaken van de afspraken in het bestuursakkoord in beeld kunnen worden gebracht. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd; Het leerlingvolgsysteem is ingezien. In aansluiting daarop is een aantal dossiers van leerlingen bestudeerd; Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd; Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, de zorgcoördinator; Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 10

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op de afdeling vmbo-k van de Horcea Vakschool Rotterdam hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangment voor kwaliteit en/of naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of naleving. Onze conclusie voor de Horeca Vakschool Rotterdam, afdeling vmbo-k is als volgt: De Horeca Vakschool Rotterdam, afdeling vmbo-k, ontvangt een basisarrangement. Pagina 5 van 10

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-k van Horeca Vakschool Rotterdam. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe 3.1 Algemeen beeld De opbrengsten, het onderwijsproces en de kwaliteitszorg van de afdeling vmbok van Horeca Vakschool Rotterdam zijn voldoende. De school heeft een voor leerlingen die in horeca of bakkerijsector willen gaan werken aansprekend aanbod. Dit garandeert dat leerlingen versneld in een vakopleiding (niveau 2) kunnen instromen of op mbo-niveau 4 onderwijs kunnen volgen. Dit neemt niet weg dat de opbouw van de lessen beter moet, leerlingen tijdens de lessen meer tijd aan het leren moeten besteden, de verbetering van het onderwijsleerproces planmatiger ter hand genomen moet worden en dat de opbrengsten bij bepaalde vakken hoger moeten. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke oordelen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Pagina 6 van 10

7 Leeropbrengsten De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2_K 1.3_K 1.4_K De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k. De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen. 3.5 De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de analyse van de prestaties van de leerlingen. 8.2 De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. Pagina 7 van 10

8 De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Pagina 8 van 10

9 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengstgericht werken en onderwijsleerproces Opbrengstgericht werken De Horeca Vakschool Rotterdam richt zich op leerlingen die op jonge leeftijd al weten dat zij in de gastvrijheidsindustrie of de bakkerijsector willen gaan werken. Dit trekt leerlingen aan die gemotiveerd zijn voor geïntegreerd vakonderwijs. Circa 35% van de leerlingen heeft een advies vmbo-tl van de basisschool gekregen, maar kiest bewust voor vmbo-k op de Horeca Vakschool. Veel van deze leerlingen doen bij de avo-vakken examen op vmbo-tl niveau, maar praktijkexamen op het niveau vmbo-k. Hierdoor is het verklaarbaar en acceptabel voor de inspectie dat het onderbouwrendement lager is dan dat van andere scholen met een afdeling vmbo-b/k. Op de Horeca Vakschool Rotterdam blijven vrijwel geen leerlingen zitten. Ook de afstroom is beperkt. Het rendement van de bovenbouw is bovengemiddeld goed. Dit geldt ook voor de gemiddelde cijfers die leerlingen op het centraal examen halen. Dit is gemiddeld 6.5. Ín het schooljaar is dit gemiddelde cijfer op 5.9 uitgekomen. Bij de vakken Frans en wiskunde haalden de leerlingen opvallend lage cijfers. Ook dit jaar zijn veel leerlingen met een achterstand in deze vakken aan het examenjaar begonnen. De school heeft inmiddels maatregelen genomen en werkt aan het wegwerken van achterstanden bij deze vakken. De examenresultaten 2014 zullen uitwijzen of de lage cijfers bij wiskunde en Frans in 2013 een incident was. Uit de analyses van de taalbeheersing blijkt dat de meeste leerlingen weinig taalachterstanden hebben en dat 60% van de leerlingen na het eerste jaar al bovengemiddeld presteren. Ook de leerlingen met taalachterstanden verbeteren zich in de onderbouw. Bij rekenen is er een ander beeld. De meeste leerlingen hebben een forse achterstand op rekenen. De school heeft vastgesteld dat het rekenonderwijs moet verbeteren en heeft daarom een nieuwe methode aangeschaft. Deze methode is geschikt om individuele achterstanden te bestrijden. Ook gaat de school overzichten samenstellen waaruit afgelezen kan worden hoe de rekenvaardigheden van leerlingen zich ontwikkelen en waarop de ondersteuning zich moet richten. De leerlingen op de afdeling vmbo-k ontvangen bij de avo-vakken onderwijs op maat. Leerlingen die op tl-niveau examen gaan doen, hebben andere leermiddelen, opdrachten en toetsen dan leerlingen die op vmbo-k examen gaan doen. Hieraan ligt een analyse van de onderwijsprestaties van leerlingen ten grondslag. Pagina 9 van 10

10 Door de methode en de toetsing wordt gewaarborgd dat leerlingen onderwijs op hun niveau ontvangen. De school heeft een aantal belangrijke ingrediënten voor opbrengstgericht onderwijs in huis en kan dit versterken door opbrengstdoelen te formuleren en de toetsresultaten inhoudelijker te beoordelen. Onderwijsleerproces De schoolleiding kijkt met regelmaat naar de kwaliteit van het lesgeven en de toetsing. Er worden individuele verslagen van lesbezoeken gemaakt. Het valt hierbij op dat de toonzetting positief is en dat belangrijke tekortkomingen voor derden nauwelijks zijn te ontdekken. In de analyse van het onderwijsleerproces worden de opbrengsten op zichzelf of de toegevoegde waarde van het onderwijs voor de opbrengsten onvoldoende betrokken. Ook merkten wij dat de schoolleiding hoge verwachtingen heeft van de onderwijskwaliteit van lesgevenden, van hun vermogen om leerlingen te kunnen binden en boeien en om gedifferentieerd les te geven. Een verbetertraject zoals dat op het gebied van "gedifferentieerd onderwijs" kent daardoor een globale opzet en is onvoldoende ondersteunend voor leraren die niet aan het verwachtingspatroon voldoen. Wij constateren dat er grote verschillen zijn tussen de lessen op de Horeca Vakschool. Circa tweederde van de lessen kent een heldere lesindeling en - opbouw en wordt bij de verwerking van de lesstof rekening gehouden met de verschillen tussen leerlingen (vmbo-k of vmbo-tl). Maar bij eenderde van de lessen hebben wij een onduidelijke lesopbouw gezien, een lage taakgerichtheid bij leerlingen waargenomen en hadden leerkrachten nauwelijks aandacht voor de verschillen tussen leerlingen. De taakgerichtheid van de leerlingen in de lessen moet beter, maar ook moeten leraren de leerdoelen beter benoemen en meer nagaan of leerlingen die doelen realiseren. Pagina 10 van 10