RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Pius X College, locatie Aalderinkshoek HAVO VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Pius X College, locatie Aalderinkshoek HAVO VWO Plaats : Almelo BRIN nummer : 02EK C1 BRIN nummer : 02EK 00 HAVO BRIN nummer : 02EK 00 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 9 december 2014 Datum vaststelling : 3 februari 2015

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 9 december 2014 een onderzoek uitgevoerd op het Pius X College, vestiging Aalderinkshoek te Almelo, op de afdelingen havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Wij hebben voor de afdeling een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdelingen risicovol zijn. Uit deze analyse kwam tevens naar voren dat er mogelijk tekortkomingen zijn op het gebied van de kwaliteit van het onderwijsproces. Op 25 april 2014 hebben we de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Om het onderzoek goed te laten aansluiten bij de specifieke kenmerken van de school en de onderzochte afdelingen hebben we het onderzoek aangevuld met een indicator uit het zogenaamde aanvullende kader. Een indicator over het stimuleren van ambitieniveau bij leerlingen is toegevoegd. Deze indicator is toegevoegd, omdat tijdens de voorbereiding van het onderzoek hierover vragen zijn ontstaan. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: We hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij we in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. We hebben gesprekken gevoerd met de directie, vaksecties, leraren, zorgcoördinatoren, mentoren en leerlingen. Pagina 3 van 12

4 Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht. Pagina 4 van 12

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdelingen havo en vwo van het Pius X College te Almelo is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling havo het basisarrangement toe, omdat de opbrengsten weer een stijgende lijn vertonen en de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling vwo een aangepast arrangement zwak toe vanwege onvoldoende opbrengsten. Hoewel de opbrengsten op het moment van het onderzoek nog voldoende zijn, zullen zij bij het verschijnen van de opbrengstenkaart 2015 onvoldoende worden. Het onderwijsproces is voldoende, maar kent wel tekortkomingen. We wijken met dit arrangement af van onze beslisregels. De afdeling valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag hebben wij afgesproken dat de opbrengsten in het najaar van 2016 weer van voldoende niveau zijn. Hieraan voorafgaand zullen wij een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) uitvoeren om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Verder maken wij nadere afspraken met het bevoegd gezag over te bereiken tussenresultaten. Deze afspraken worden vastgelegd in een toezichtplan voor de afdeling vwo. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 12

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de havoen vwo-afdeling van het Pius X College te Almelo. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld Het Pius X College kenmerkt zich door een prettige sfeer en door kleinschaligheid. Leerlingen vinden de docenten aardig en voelen zich door hen serieus genomen. De docenten zijn betrokken bij hun leerlingen. Verder voelen de docenten de urgentie om de opbrengsten van beide afdelingen te verbeteren. Men heeft hoge verwachtingen van de invoering van rtti als kapstok voor de verbetering van de onderwijskwaliteit als geheel. Wel maken docenten zich zorgen over de tijdsinvestering die gepaard gaat met de invoering en verwachten zij meer sturing van de schoolleiding. De school heeft weinig ervaring met het evalueren van onderwijsveranderingen en dat maakt dat het onduidelijk is wat leerpunten zijn als er een nieuwe verandering staat te gebeuren. Wat de onderwijskwaliteit betreft: de lessen verlopen ordelijk, maar leraren brengen niet voldoende expliciet structuur aan. De uitleg is duidelijk, maar niet alle leraren weten hun leerlingen in voldoende mate bij de les te houden, door bijvoorbeeld hoge verwachtingen van hun pupillen uit te spreken. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 12

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. 02EK 00 HAVO - HAVO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. 7.6 De leraar stimuleert de leerlingen tot het leveren van hoge prestaties. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. Pagina 7 van 12

8 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. 02EK 00 VWO - VWO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. 7.6 De leraar stimuleert de leerlingen tot het leveren van hoge prestaties. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. Pagina 8 van 12

9 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Pagina 9 van 12

10 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsproces, leerlingzorg en -begeleiding, kwaliteitszorg. Opbrengsten Zowel op de havo- als op de vwo-afdeling laten de CE-cijfers de afgelopen jaren een dalende lijn zien. De resultaten van het CE vwo in 2014 laten opnieuw geen rooskleurig beeld zien. Wij verwachten, met de school, dat zowel het gemiddeld CE-cijfer als het bovenbouwrendement op de opbrengstenkaart 2015 onvoldoende worden. Op het moment van het kwaliteitsonderzoek zijn de opbrengsten van het vwo, volgens de opbrengstenkaart 2014 nog voldoende. Desondanks wijken wij af van onze beslisregel en beoordelen we de opbrengsten, vooruitlopend op de opbrengstenkaart 2015, als onvoldoende. De opbrengsten van de havo-afdeling beoordelen wij als voldoende. Hoewel het bovenbouwrendement is gedaald, zien we in het CE-cijfer een voorzichtige stijgende lijn ontstaan. De havo-afdeling geven wij een attendering aangaande de opbrengsten: de school moet actie ondernemen om de stijgende lijn vast te houden en de resultaten weer stabiel voldoende te laten worden. De daling in het bovenbouwrendement van beide afdelingen is enerzijds het resultaat van ingrepen in de bevorderingsnormen. Waar de school leerlingen voorheen geneigd was kansen te bieden is men nu strenger in de toelating tot de havo- en vwo-stroom vanuit de tweede klas. Anderzijds is het dalende bovenbouwrendement het gevolg van afstroom. Het komt regelmatig voor dat leerlingen die stagneren in 5 vwo uitstromen naar het hbo of leerlingen in 4 vwo afstromen naar havo. Onderwijsproces De basiskwaliteit van de lessen op het Puis X College beoordelen wij als voldoende. Positief opvallend vinden wij de manier waarop leerlingen feedback krijgen op hun leerproces. Over het algemeen is dit feedback die hen helpt verder te komen in hun leerproces. Leerlingen noemen dat docenten soms foutenanalyses maken, zodat je weet welke vervolgstap je moet zetten. Een belangrijke tekortkoming in het onderwijsproces is de doelgerichtheid van de lessen. Soms wordt het lesprogramma met leerlingen besproken, maar een lesdoel hebben wij niet expliciet genoemd zien worden. In de afsluiting van de lessen blikken de docenten niet terug op het lesdoel of op wat leerlingen gedaan hebben. Leerlingen noemen dat er soms gebrek aan structuur is in de lessen. Pagina 10 van 12

11 Met een toename van het doelgericht werken in de les, zal het leerrendement van de les toenemen. Een ander punt waar winst te behalen is, is de actieve betrokkenheid van leerlingen in de les. Hoewel de lessen zeer ordelijk verlopen, moeten groepen leerlingen te vaak te lang wachten tot de docent weer uitleg gaat geven of stof gaat bespreken. Leraren stellen weinig denkvragen aan leerlingen en leerlingen mogen in beperkte mate samenwerken in de les. De wijze waarop veel leraren hun les opbouwen en inrichten maakt het leerlingen bovendien mogelijk een voornamelijk passieve of consumptieve houding aan te nemen. Als leerlingen snel klaar zijn is er geen motiverend werk voor hen te doen. Leerlingen geven zelf blijk van weinig ambitie en zeggen liever eerder vrij te zijn dan extra werk te doen. Ook extra werk buiten de lessen wordt door leerlingen eerder als last dan als winst ervaren. Leerlingzorg en -begeleiding De leerlingenzorg beoordelen wij als voldoende. Leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, zijn goed in beeld en krijgen de begeleiding en hulp die ze nodig hebben. Bij alle leerlingen in klas 1, 2 en 3 neemt de school genormeerde toetsen af voor Nederlands, wiskunde en Engels. De resultaten van deze toetsen worden betrokken bij de determinatie van leerlingen en de mentoren beschikken over de gegevens van hun leerlingen. Omdat taalvaardigheid belangrijker is geworden voor schoolsucces, heeft de school een stevig taalbeleid opgezet en dit is zichtbaar en hoorbaar in de lessen. Docenten van zaakvakken geven aandacht aan (vak)woordenschat en wijzen leerlingen op het belang van leesvaardigheid. Ook het rekenbeleid is van goede kwaliteit en de school ziet de resultaten van haar inspanningen in de resultaten op de toetsen die zij jaarlijks afneemt in de onderbouw en waarvan het resultaat op het rapport van leerlingen vermeld wordt. Kwaliteitszorg Met het opzetten van het Datateam heeft de school proactief gereageerd op de dalende opbrengsten. Het Datateam evalueert systematisch de opbrengsten. Toch beoordelen wij de kwaliteitszorg op het Pius X College als onvoldoende. Bij het verbeteren van de opbrengsten en het onderwijsproces ontbreekt het namelijk aan doelgerichtheid. Er worden veel verbeteractiviteiten gestart, maar het is vaak onduidelijk wat evaluatiecriteria zijn en wanneer men tevreden is. Pagina 11 van 12

12 De gesprekkencyclus is nu goed op gang, maar de schoolleiding heeft zelf nog geen totalisatie gemaakt van de in het team aanwezige competenties, noch van de algehele leskwaliteit. De gesprekkencyclus wordt nog niet genoeg gebruikt als sturingsinstrument voor schoolontwikkeling. De schoolleiding maakt nog niet altijd individuele prestatieafspraken met leraren. Pagina 12 van 12