Leefbaarheid in Culemborg

Transcriptie

1 Leefbaarheid in Culemborg Vervolgmeting 2006 In opdracht van Gemeente Culemborg Annelien Thedinga Lotte Reneman maart 2006 Rapportnummer: RIGO Research en Advies BV De Ruyterkade AC Amsterdam telefoon telefax

2

3 Inhoudsopgave 1 INLEIDING INLEIDING LEEFBAARHEIDSMONITOR LEMON LEESWIJZER 1 2 ALGEMENE TOELICHTING INLEIDING ONDERZOEKSOPZET 3 3 TOTAALOORDEEL EN SAMENVATTING INLEIDING TOTAALOORDEEL ONTWIKKELING VAN DE BUURT SAMENVATTING UITKOMSTEN OP DEELASPECTEN 8 4 FYSIEKE WOONOMGEVING INLEIDING WONINGEN WOONOMGEVING DE GROENVOORZIENINGEN SPEELVOORZIENINGEN SCHOLEN WINKELS DIENSTEN CONCLUSIES FYSIEKE WOONOMGEVING 18

4 5 DE SOCIALE WOONOMGEVING INLEIDING SAMENLEVEN ALGEMEEN SAMENLEVEN VAN ALLOCHTONEN EN AUTOCHTONEN BETROKKENHEID BIJ DE BUURT CONCLUSIES SOCIALE WOONOMGEVING 23 6 VEILIGHEID INLEIDING OVERLAST VAN PERSONEN CRIMINALITEIT VEILIGHEIDSGEVOEL CONCLUSIES VEILIGHEID 28 7 ONGENOEGENS INLEIDING VERVUILING OVERLAST VAN ACTIVITEITEN VERKEERSHINDER VERKEERSVEILIGHEID CONCLUSIES ONGENOEGENS 36 8 BUURTPROFIELEN INLEIDING ACHTER DE POORT LANDZICHT MOLENZICHT HOGE PRIJS DIJKZICHT PARIJSCH BINNENSTAD / CENTRUM VEERWEG/ HAVENKWARTIER/ DREVEN NIEUWSTAD 42

5 8.11 WESTERKWARTIER / TRIOSINGEL BLOEMENBUURT ORANJEBUURT DE HOND VOORKOOP NOORD VOORKOOP MIDDEN VOORKOOP ZUID TERWEIJDE-COMPONISTEN TERWEIJDE-STAATSLIEDEN ACHTER T ZAND LANXMEER SAMENVATTING AANDACHTSPUNTEN 50

6

7 INLEIDING 1 1 Inleiding 1.1 Inleiding De gemeente Culemborg en Stichting Betuwse Combinatie Woongoed (BCW) zijn in 2001 overeen gekomen om tweejaarlijks de leefbaarheid in Culemborg te meten. Dit leidde in 2002 tot de nulmeting Culemborg: Leefbaarheid tussen water, weg en spoor en in 2004 tot de 1-meting: De leefbaarheid in Culemborg. Dit rapport geeft de resultaten van de vervolgmeting in Daarvoor is, net als bij de eerste twee metingen, gebruik gemaakt van de leefbaarheidsmonitor Lemon. In deze rapportage zal, naast de stand van zaken in 2006, de ontwikkeling van de leefbaarheid in Culemborg aan de orde komen. 1.2 Leefbaarheidsmonitor Lemon De leefbaarheidsmonitor Lemon is een instrument om beleving van leefbaarheid te meten en te presenteren. Op basis van een schriftelijke vragenlijst wordt bewoners gevraagd een oordeel te geven over diverse leefbaarheidsthema s in hun buurt. In januari 2006 zijn, verdeeld over 19 buurten, mensen ondervraagd over de leefbaarheid. In de enquêtes zijn 19 vragen voorgelegd, verdeeld over vijf thema s. Aan de hand van de verschillende thema s leest u in dit rapport hoe de bewoners over hun buurt oordelen. Denk bijvoorbeeld aan het thema fysieke woonomgeving. Welke buurten scoren hoog voor de kwaliteit van de woningen? Welke buurten worden gewaardeerd om het groen? Waar is men minder te spreken over het voorzieningenniveau? Per vraag wordt een beeld geschetst van de stand van zaken in Culemborg en waar mogelijk de verandering ten opzichte van de uitkomsten in 2002 en Leeswijzer Hoofdstuk 2 bespreekt de opzet van het onderzoek. Het behandelt onderzoeksmatige zaken, zoals de respons en de steekproefgrootte. Hoofdstuk 3 geeft bij wijze van samenvatting de belangrijkste uitkomsten en het totaaloordeel. In de hoofd-

8 2 INLEIDING stukken 4 tot en met 7 wordt vervolgens dieper op de uitkomsten van de derde meting ingegaan. In deze hoofdstukken worden vier thema s uitgewerkt (zie tabel). Per thema, bijvoorbeeld veiligheid, wordt aangegeven wat de best en minst scorende buurten zijn. Ook Vier thema s De fysieke woonomgeving wordt, indien mogelijk, een vergelijking gemaakt De sociale woonomgeving met de gemiddelde scores van alle Lemononderzoeken in Nederland in In het laatste Veiligheid Ongenoegens hoofdstuk (hoofdstuk 8) wordt middels de buurtprofielen ingezoomd op de afzonderlijke buurten. Hierbij ligt de nadruk ligt op de ontwikkelingen ten opzichte van 2002 en 2004; de zogenaamde trendanalyse.

9 ALGEMENE TOELICHTING 3 2 Algemene toelichting 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden inhoud en opzet van deze rapportage toegelicht. Aan bod komen onder meer de leefbaarheidsaspecten, de buurtindeling, de opzet van het onderzoek, de betrouwbaarheid en de respons op de enquêtes. De leefbaarheidsmonitor Lemon Voor het meten van de leefbaarheid in Culemborg is gebruik gemaakt van Lemon, de leefbaarheidsmonitor. Dit instrument maakt de oordelen van bewoners over de leefbaarheid aan de hand van kaartbeelden inzichtelijk. Met behulp van een inlogcode zijn de uitkomsten te bekijken op: Naast de uitkomsten van de leefbaarheidsmonitor van Culemborg in 2002 en 2004 zijn op de Lemon-website de uitkomsten van onderzoeken in andere Nederlandse gemeenten te bekijken (zoals in Tiel, Leerdam en binnenkort ook Zaltbommel). Daar krijgt u antwoord op de vraag of bepaalde leefbaarheidsaspecten in Culemborg beter worden beoordeeld dan gemiddeld in Nederland of juist niet. 2.2 Onderzoeksopzet In de leefbaarheidsmonitor 2006 hebben de bewoners in Culemborg een oordeel gegeven over 19 leefbaarheidsvragen, onderverdeeld naar de volgende thema s. De fysieke woonomgeving De woning De woonomgeving De groenvoorzieningen De speelvoorzieningen Scholen Winkels Diensten De sociale woonomgeving Samenleven van bewoners Samenleven van allochtone/autochtone mensen Betrokkenheid bij de wijk Veiligheid Overlast van personen Criminaliteit Veiligheidsgevoel Ongenoegens Vervuiling Overlast van activiteiten Verkeershinder Verkeersveiligheid Totaaloordeel Totaaloordeel Ontwikkeling van de buurt

10 4 ALGEMENE TOELICHTING De vragen zijn vergelijkbaar met de vorige metingen. Alleen de vraag naar ontwikkeling van de buurt is in deze meting voor het eerst opgenomen en daarmee niet vergelijkbaar met voorgaand onderzoek. De buurtindeling Bij de opzet van het onderzoek is uitgegaan van de onderstaande buurtindeling: Buurt Buurtnaam Buurt Buurtnaam 1 Achter de Poort 11 Bloemenbuurt 2 Landzicht 12 Oranjebuurt 3 Molenzicht 13 De Hond 4 Hoge Prijs 14 Voorkoop Noord 5 Dijkzicht 15 Voorkoop Midden 6 Parijsch 16 Voorkoop Zuid 7 Binnenstad/Centrum 17 Terweijde-Componisten 8 Veerweg/ Havenkwartier/ Dreven 18 Terweijde-Staatslieden 9 Nieuwstad 19 Achter t Zand-Lanxmeer 10 Westerkwartier/Triosingel De respons Via een aselecte steekproef is een selectie gemaakt van de bewoners van Culemborg. Voor het onderzoek zijn mensen benaderd. De vragenlijsten zijn schriftelijk afgenomen. Op de meting reageerden uiteindelijk 864 mensen: een respons van 41%. Culemborg scoort hiermee goed; de landelijke respons ligt tussen de 35 en 40%. De respons per buurt is in de volgende tabel weergegeven. Met deze respons is het mogelijk om de uitkomsten van het onderzoek op buurtniveau als algemeen geldend te rekenen. Het aantal ondervraagde mensen is voldoende groot

11 ALGEMENE TOELICHTING 5 om aan te kunnen nemen dat hun oordeel overeenkomt met het algemene oordeel van de totale bevolking van de buurt. Respons per buurt Buurt enquêtes uitgezet respons absoluut respons procentueel Achter de Poort % Landzicht % Molenzicht % Hoge Prijs % Dijkzicht % Parijsch % Binnenstad/Centrum % Veerweg/ Havenkwartier/ Dreven % Nieuwstad % Westerkwartier/Triosingel % Bloemenbuurt % Oranjebuurt % De Hond % Voorkoop Noord % Voorkoop Midden % Voorkoop Zuid % Terweijde-Componisten % Terweijde-Staatslieden % Achter t Zand-Lanxmeer % Totaal % De onderzoekspopulatie De onderstaande figuur laat zien dat alle leeftijdsgroepen zijn ondervraagd. Leeftijdsopbouw leeftijd <25 0% 5% 10% 15% 20% 25% percentage

12 6 ALGEMENE TOELICHTING Betrouwbaarheid Rapportcijfers zijn subjectieve oordelen. Dat betekent dat rapportcijfers van persoon tot persoon kunnen verschillen en zelfs bij een en dezelfde persoon in de tijd kunnen veranderen ook bij een gelijkblijvende omgeving. Wanneer meer mensen worden ondervraagd, wordt het gemiddelde cijfer betrouwbaarder. Er zullen echter altijd bepaalde marges rondom het gemiddelde blijven bestaan. De marges verschillen per aspect en per buurt. Grofweg kan men voor Culemborg de volgende marge (bij 95% zekerheid ) aanhouden: Voor de gemeente totaal: 0,1 plus en min het rapportcijfer Voor de afzonderlijke buurten in de gemeente: 0,5 plus en min het rapportcijfer. Vergelijking resultaten Culemborg met het landelijk gemiddelde Om een beeld te krijgen hoe Culemborg scoort ten opzichte van andere Nederlandse gemeenten is, indien mogelijk, per aspect een vergelijking gemaakt met het Nederlands gemiddelde. Dit is het gemiddelde van de uitkomsten van de gemeenten die in 2005 een Lemon-meting hebben gedaan. Vergelijking meting 2002, 2004 en 2006 Omdat de gemeente Culemborg de leefbaarheid voor de derde keer meet, is ook een vergelijking met de vorige metingen mogelijk. In de tabellen in het rapport worden zowel de scores van 2002, 2004 als 2006 weergegeven. Oordelen die 0,5 punt of meer afwijken van de vorige meting worden benoemd. Kleinere afwijkingen vallen binnen de betrouwbaarheidsmarge en hoeven niet direct te duiden op een verbetering of verslechtering. Leefbaarheidsmonitor meet beleving Voor u start met het lezen van de uitkomsten nog een belangrijke algemene opmerking. De leefbaarheidsmonitor geeft de beleving van de leefbaarheid weer. Er dient benadrukt te worden dat beleving en feitelijke situatie niet altijd overeenkomen. De resultaten uit Lemon geven de gevoelens van bewoners weer en niet in hoeverre deze gevoelens in overeenstemming zijn met feitelijke cijfers.

13 TOTAALOORDEEL EN SAMENVATTING 7 3 Totaaloordeel en samenvatting 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden de antwoorden die de bewoners hebben gegeven over de leefbaarheid in hun buurt samengevat. Ten eerste wordt aandacht besteed aan het totaaloordeel van de bewoners over de leefbaarheid. Vervolgens kijken we hoe de bewoners de ontwikkeling van hun buurt beoordelen. Ten slotte wordt een overzicht gegeven van de scores die de bewoners per buurt hebben gegeven voor alle leefbaarheidsvragen en worden opvallende uitkomsten en aandachtspunten besproken. Voor een nadere uitwerking per leefbaarheidsthema wordt verwezen naar de hoofdstukken 4 tot en met 7. Een beschrijving van buurten (buurtprofiel) volgt in het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 8). 3.2 Totaaloordeel Aan de bewoners is gevraagd om een totaaloordeel voor hun buurt te geven. Dit is het cijfer dat zij in algemene zin geven aan de leefbaarheid in hun buurt. In tabelvorm laat het totaaloordeel zich als volgt weergeven: Buurt Buurt Achter de Poort 6,4 6,6 6,3 Bloemenbuurt 7,4 7,3 7,2 Landzicht 6,9 7,4 7,7 Oranjebuurt 7,6 8,2 7,9 Molenzicht 7,6 7,5 7,7 De Hond 8,1 8,1 8,0 Hoge Prijs 7,3 7,1 7,2 Voorkoop Noord 7,8 7,3 7,4 Dijkzicht 7,5 7,3 7,5 Voorkoop Midden 7,2 7,4 7,5 Parijsch 7,3 7,5 7,5 Voorkoop Zuid 7,2 7,6 7,7 Binnenstad/Centrum 6,7 6,8 6,9 Terweijde-Componisten 7,2 6,9 6,8 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,7 7,6 7,5 Terweijde-Staatslieden 6,4 6,4 5,9 Nieuwstad 6,8 6,4 5,7 Achter 't Zand - Lanxmeer 7,3 7,1 7,8 Westerkwartier/ Triosingel 6,1 7,7 7,8 Culemborg totaal 7,2 7,2 7,3 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende Met een 7,3 gemiddeld geven de inwoners van de gemeente Culemborg aan over het algemeen tevreden te zijn met de leefbaarheid in hun buurt. Landelijk lag dit cijfer in 2005 op een 7,5. Een aantal buurten scoort opvallend lager dan het ge-

14 8 TOTAALOORDEEL EN SAMENVATTING meentegemiddelde; Achter de Poort (6,3), Binnenstad/Centrum (6,9), Nieuwstad (5,7), Terweijde-Componisten (6,8) en Terweijde-Staatslieden (5,9). Verder valt op dat de Achter t Zand-Lanxmeer een positieve stijging laat zien ten opzichte van de voorgaande metingen. In totaal geeft bijna de helft (48%) van de respondenten een 8 of hoger als algemene waardering van hun buurt. Slechts 10% geeft een 5 of lager. 3.3 Ontwikkeling van de buurt De bewoners is ook gevraagd een oordeel te geven over de ontwikkeling van de buurt: gaat de buurt achteruit of vooruit? Buurt 2006 Buurt 2006 Achter de Poort 4,6 Bloemenbuurt 5,3 Landzicht 6,1 Oranjebuurt 6,2 Molenzicht 6,1 De Hond 6,1 Hoge Prijs 6,0 Voorkoop Noord 6,4 Dijkzicht 6,0 Voorkoop Midden 5,8 Parijsch 6,6 Voorkoop Zuid 6,1 Binnenstad/Centrum 6,0 Terweijde Componisten 5,6 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 5,7 Terweijde Staatslieden 5,0 Nieuwstad 4,2 Achter 't Zand - Lanxmeer 5,9 Westerkwartier/ Triosingel 6,5 Culemborg totaal 5,8 Hoogste score Laagste score Op een schaal van 1 (sterk achteruit) tot 10 (sterk vooruit) blijft Culemborg met een 5,8 ongeveer in evenwicht. 9% van de respondenten is echt negatief over de ontwikkeling van de buurt (scores 1 tot en met 3), terwijl bijna 13% hoog gestemd is (scores 8 tot en met 10). Alleen de bewoners van de buurten Achter de Poort (4,6) en Nieuwstad (4,2) zijn negatief gestemd over de ontwikkeling van hun buurt. 3.4 Samenvatting uitkomsten op deelaspecten De tabel op de volgende pagina toont de gemiddelde scores per buurt voor alle leefbaarheidsvragen. De verschillende kleuren in de tabel laten zien welke aspecten in welke buurten hoog worden beoordeeld (groen) en welke laag (rood). De leefbaarheid van de gemeente Culemborg is over het geheel positief te noemen. Zoals in de paragraaf 3.2 al beschreven, geven de bewoners gemiddeld een ruime zeven voor het totaaloordeel van hun buurt. Alleen de buurten Nieuwstad (5,7) en Terweijde-Staatslieden (5,9) scoren laag. Op de deelaspecten is men kritischer, maar dat is bij alle Lemon-onderzoeken elders ook het geval: op de deelaspecten heeft men zonder meer wel wat aan te merken, maar het algemeen oordeel ligt gauw een half punt of meer hoger. Ouderen (65-plussers) geven voor nagenoeg alle aspecten een hogere beoordeling dan de jongere leeftijdsgroepen. Vooral voor de aspecten kwaliteit van de woning,

15 TOTAALOORDEEL EN SAMENVATTING 9 woonomgeving, betrokkenheid bij de buurt, criminaliteit en verkeershinder zijn de 65-plussers positiever gestemd. Gemeentebreed is een aantal opvallend hoge dan wel lage gemiddelde scores waarneembaar. De kwaliteit van de woningen in de buurt, de scholen, de winkels, de overlast van activiteiten en veiligheidsgevoel krijgen goede scores. De kwaliteit van de speelvoorzieningen, betrokkenheid, vervuiling en verkeersveiligheid krijgen een lagere, maar wel voldoende score. Totaaloordeel Woningvoorraad Woonomgeving Groenvoorzieningen Speelvoorzieningen Scholen Winkels Buurt/Aspect Achter de Poort 6,3 5,7 5,7 5,9 5,0 7,4 6,3 6,1 5,6 5,8 5,2 5,9 4,8 8,8 6,2 6,1 5,3 5,2 4,6 Landzicht 7,7 7,4 7,3 7,6 7,3 7,3 6,6 6,5 6,9 6,6 5,9 6,5 6,1 8,9 6,5 7,6 7,0 6,5 6,1 Molenzicht 7,7 7,7 6,8 7,0 7,1 7,5 7,2 6,5 6,8 6,6 6,0 6,6 6,6 8,9 6,3 7,1 6,7 5,9 6,1 Hoge Prijs 7,2 7,2 6,0 5,7 6,1 7,6 7,5 6,5 6,8 6,5 6,2 6,6 6,1 8,7 7,7 7,5 6,2 5,9 6,0 Dijkzicht 7,5 7,5 6,9 7,2 6,9 7,6 7,0 6,7 6,8 6,0 5,7 6,3 6,7 8,5 6,3 7,5 7,1 6,7 6,0 Parijsch 7,5 8,0 6,9 6,6 7,1 7,5 7,6 6,5 7,2 7,0 6,9 7,2 6,4 8,5 7,6 7,7 6,6 5,8 6,6 Binnenstad 6,9 6,8 6,1 5,9 5,0 7,2 6,8 7,1 6,9 6,6 6,0 5,0 4,9 6,5 5,4 6,5 6,5 6,5 6,0 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,5 7,3 6,1 6,8 5,5 7,5 6,9 6,9 7,1 6,4 6,7 6,4 6,5 7,9 6,6 7,2 6,4 6,1 5,7 Nieuwstad 5,7 5,6 4,3 5,0 4,4 7,6 7,9 7,5 6,2 5,8 5,4 5,2 4,5 7,8 5,1 5,8 4,5 4,4 4,2 Westerkwartier/Triosingel 7,8 7,8 6,2 5,9 5,5 7,6 7,8 7,6 7,5 6,5 6,9 6,9 6,2 7,9 7,5 7,7 5,8 5,1 6,5 Bloemenbuurt 7,2 6,6 5,7 5,3 5,5 7,5 7,0 6,6 7,0 6,7 5,7 6,9 5,7 8,3 6,5 7,3 5,1 5,0 5,3 Oranjebuurt 7,9 7,5 5,8 6,6 6,5 7,3 6,9 6,9 7,5 6,8 6,0 7,8 6,3 9,0 7,7 7,9 7,5 6,1 6,2 De Hond 8,0 7,9 7,1 7,5 7,0 7,8 6,8 6,8 7,5 7,2 6,7 7,2 6,5 8,6 7,5 7,7 7,3 6,7 6,1 Voorkoop Noord 7,4 7,2 7,0 6,7 6,2 7,8 7,4 6,5 6,7 6,4 5,6 6,4 6,2 8,6 7,0 7,5 6,6 6,3 6,4 Voorkoop Midden 7,5 7,2 6,5 6,8 6,1 7,7 7,0 6,3 7,0 6,7 5,7 6,7 6,1 9,0 6,5 7,6 7,2 6,6 5,8 Voorkoop Zuid 7,7 7,1 6,8 7,3 6,2 7,8 7,1 6,3 6,9 6,3 6,4 7,2 6,5 8,2 6,7 7,0 6,7 6,1 6,1 Terweijde-Componisten 6,8 7,3 6,4 6,4 5,8 7,4 7,7 6,9 6,6 5,5 5,4 6,1 5,8 8,0 5,6 6,6 6,4 6,0 5,6 Terweijde-Staatslieden 5,9 6,8 5,7 5,8 5,5 7,5 7,6 6,3 5,9 5,2 4,8 4,8 4,8 8,4 4,8 5,4 6,2 4,8 5,0 Achter 't Zand / Lanxmeer 7,8 7,5 6,6 6,7 6,4 7,9 6,9 7,3 8,0 7,0 7,1 7,0 6,5 8,4 6,0 7,7 6,0 5,4 5,9 Totaal Culemborg 7,3 7,2 6,3 6,4 6,1 7,5 7,2 6,7 6,9 6,4 6,0 6,4 5,9 8,4 6,5 7,1 6,4 5,8 5,8 R uim voldoende Hoogste score Laagste score Onvoldoende Diensten Samenleven Samenleven etnisch Betrokkenheid Overlast personen Vervuiling Overlast activiteiten Criminaliteit Veiligheidsgevoel Verkeershinder Verkeersveiligheid Ontwikkeling buurt Kijken we naar de verschillen tussen de buurten dan valt vooral Oranjebuurt in positieve zin op. Ook Achter t Zand-Lanxmeer, De Hond en Landzicht laten goede scores zien. De buurten Achter de Poort, Nieuwstad en Terweijde-Staatslieden krijgen op veel aspecten de laagste scores. Zoals eerder gesteld: dit is een samenvatting op hoofdlijnen. In het slothoofdstuk wordt dieper ingegaan op de profielen van de verschillende buurten.

16 10 TOTAALOORDEEL EN SAMENVATTING

17 FYSIEKE WOONOMGEVING 11 4 Fysieke woonomgeving 4.1 Inleiding De fysieke woonomgeving betreft de gebouwde omgeving van de buurten in Culemborg. Binnen het thema fysieke woonomgeving worden zeven leefbaarheidsaspecten onderscheiden: de kwaliteit van de woningen, kwaliteit van de woonomgeving in het algemeen, de groenvoorzieningen, de speelvoorzieningen, scholen, winkels en diensten.

18 12 FYSIEKE WOONOMGEVING 4.2 Woningen Bewoners is gevraagd een oordeel te geven over de kwaliteit van de woningen in de buurt. Bij kwaliteit van de woningen in de buurt gaat het om de aantrekkelijkheid, de uitstraling en staat van onderhoud van de woningen in de nabije omgeving. De beoordeling van de bewoners is als volgt: Buurt Buurt Achter de Poort 5,6 6,6 5,7 Bloemenbuurt 6,2 7,3 6,6 Landzicht 7,4 7,4 7,4 Oranjebuurt 7,2 8,2 7,5 Molenzicht 7,8 7,5 7,7 De Hond 8,0 8,1 7,9 Hoge Prijs 7,6 7,1 7,2 Voorkoop Noord 6,8 7,3 7,2 Dijkzicht 7,9 7,3 7,5 Voorkoop Midden 7,1 7,4 7,2 Parijsch 7,3 7,5 8,0 Voorkoop Zuid 7,0 7,6 7,1 Binnenstad/Centrum 6,7 6,8 6,8 Terweijde-Componisten 7,1 7,1 7,3 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,0 7,6 7,3 Terweijde-Staatslieden 6,6 6,4 6,8 Nieuwstad 6,2 6,4 5,6 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,6 7,1 7,5 Westerkwartier/ Triosingel 4,9 7,7 7,8 Culemborg totaal 7,1 7,3 7,2 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende Gemiddeld geven de bewoners uit Culemborg een 7,2 voor de kwaliteit van de woningen. Dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde in 2005 en vergelijkbaar met de gemiddelde score in 2002 (7,1) en 2004 (7,3). Per buurt zijn er echter wel duidelijke veranderingen zichtbaar: de buurten Achter de Poort, Nieuwstad, Bloemenbuurt, Oranjebuurt en Voorkoop Zuid scoren een half punt of meer lager dan in De buurt Nieuwstad (5,6) behaalt net als in 2004 de laagste score binnen de gemeente. Parijsch (8,0) is in 2006 de best scorende buurt op het aspect woningen. Een bewoner van Nieuwstad merkt het volgende op: Staat van de huurwoningen in deze buurt is ronduit triest. Ik ben daarom ook zeer ingenomen met het feit dat de buurt hier wordt opgeknapt en het er niet meer zo armoedig uit ziet. Andere opmerkingen die zijn gemaakt gaan vooral over slecht onderhoud van woningen en de kleuren van de woningen (in Voorkoop Midden en Zuid) die een lelijk aanzien geven. Als we kijken naar de totstandkoming van de gemiddelden dan blijkt dat ongeveer een derde van de respondenten de woningen met een 7 (32%) of een 8 (35%) beoordeelt. Toch geeft ook 12% van de respondenten een 5 of lager.

19 FYSIEKE WOONOMGEVING Woonomgeving De bewoners is gevraagd naar hun mening over de woonomgeving. Hierbij moet worden gedacht aan de tevredenheid over en bruikbaarheid van de openbare ruimte. De bestrating, het straatmeubilair en de vormgeving van pleintjes bepalen onder andere hoe mensen de woonomgeving beleven. Buurt Buurt Achter de Poort 5,6 5,7 5,7 Bloemenbuurt 5,9 6,2 5,7 Landzicht 6,3 6,6 7,3 Oranjebuurt 5,6 6,6 5,8 Molenzicht 7,1 6,4 6,8 De Hond 7,4 7,2 7,1 Hoge Prijs 6,2 6,4 6,0 Voorkoop Noord 7,1 6,1 7,0 Dijkzicht 6,9 6,6 6,9 Voorkoop Midden 6,6 6,3 6,5 Parijsch 5,0 6,1 6,9 Voorkoop Zuid 5,6 6,3 6,8 Binnenstad/Centrum 6,1 5,7 6,1 Terweijde-Componisten 6,1 6,3 6,4 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,3 6,5 6,1 Terweijde-Staatslieden 5,6 6,3 5,7 Nieuwstad 5,5 5,3 4,3 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,5 5,9 6,6 Westerkwartier/ Triosingel 4,9 6,7 6,2 Culemborg totaal 6,3 6,3 6,3 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De gemeente Culemborg krijgt gemiddeld een 6,3 voor de woonomgeving. Dit is precies gelijk aan het gemeentegemiddelde in 2002 en 2004 en ligt iets onder het landelijke cijfer in 2005 (6,5). Dit betekent niet dat er geen verschillen waarneembaar zijn met de meting in Opvallend is dat de gemiddelde scores voor 13 buurten (aanzienlijk) verschillen ten opzichte van de eerdere metingen. Veel buurten die in 2004 een stijging lieten zien op het oordeel voor de woonomgeving, krijgen in 2006 een lagere score (vergelijkbaar met 2002). Nieuwstad behaalt met een 4,3 de laagste score binnen de gemeente. Het hoogste oordeel is voor de buurt Landzicht (7,3); deze buurt laat tevens een positieve ontwikkeling in de tijd zien wat betreft de woonomgeving. Een inwoner van Nieuwstad schrijft het volgende: Zodra je de Nieuwstraat inrijdt, vanaf de Boerenstraat, ziet het er als achterbuurt uit. Bezoek vindt het dreigend om te parkeren, worden bekeken. Totaal ongezellig! Een ander merkt op: Verschrikkelijk doodse buurt, andere inrichting van de straat nodig. De spreiding van de rapportcijfers laat zien dat 29% van de respondenten de woonomgeving met een 7 waardeert. Ruim een kwart van de respondenten geeft een 5 of lager.

20 14 FYSIEKE WOONOMGEVING 4.4 De groenvoorzieningen Groen vormt voor veel mensen een belangrijk aspect van de woonomgeving. Naast een belangrijke belevingswaarde heeft groen ook een belangrijke gebruikswaarde, bijvoorbeeld om de hond uit te laten, te joggen of te ontspannen in de buitenlucht. Veel groen kan echter ook nadelig zijn voor de beleving omdat het gevoelens van onveiligheid kan genereren. Het groen in Culemborg wordt gemiddeld met een 6,4 beoordeeld. Het landelijk gemiddelde in 2005 was een 6,3. Buurt Buurt Achter de Poort 6,0 5,9 5,9 Bloemenbuurt 5,2 6,1 5,3 Landzicht 7,3 6,8 7,6 Oranjebuurt 6,5 7,1 6,6 Molenzicht 7,0 6,6 7,0 De Hond 7,3 7,1 7,5 Hoge Prijs 5,8 6,2 5,7 Voorkoop Noord 6,6 6,2 6,7 Dijkzicht 7,1 7,1 7,2 Voorkoop Midden 6,1 6,5 6,8 Parijsch 5,4 5,1 6,6 Voorkoop Zuid 6,1 6,3 7,3 Binnenstad/Centrum 4,8 5,4 5,9 Terweijde-Componisten 6,5 6,2 6,4 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,3 5,8 6,8 Terweijde-Staatslieden 6,1 6,4 5,8 Nieuwstad 6,1 5,3 5,0 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,7 6,2 6,7 Westerkwartier/ Triosingel 5,1 6,9 5,9 Culemborg totaal 6,3 6,3 6,4 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De buurten Nieuwstad (5,0) en Bloemenbuurt (5,3) behalen een onvoldoende. De hoogste scores zijn voor Landzicht (7,6) en De Hond (7,5). In beide buurten is een positieve trend zichtbaar ten opzichte van 2002 en Dit geldt overigens ook voor de buurt Parijsch. In 2004 scoorde deze buurt nog een 5,1, in 2006 is dit een 6,6! In totaal worden er 60 opmerkingen gemaakt bij dit aspect. Een inwoner van de Bloemenbuurt schrijft: Helaas verpaupert de Oostersingel steeds meer. Al vijf jaar geleden zouden de gekapte bomen herplant worden, tot nu toe nog geen nieuw takje gezien. Andere opmerkingen gaan vooral over slecht onderhoud van het groen of het ontbreken van groen. Groen is altijd goed voor de geborgenheid in een wijk. Maar het moet wel bijgehouden worden! En na onderhoud moet het beter zijn en niet slechter! Uit de spreidingscijfers blijkt dat bijna de helft (49%) van de respondenten het groen met een 7 of een 8 waardeert. Toch geeft ook een kwart van de bewoners een 5 of lager. Opvallend is dat de spreiding vooral groot is in Nieuwstad, Veerweg/Havenkwartier/ Dreven en Achter t Zand-Lanxmeer. In deze buurten wordt dus zeer verschillend gedacht over het groen.

21 FYSIEKE WOONOMGEVING Speelvoorzieningen Speelvoorzieningen zijn op het eerste gezicht vooral voor kinderen van belang. Speelvoorzieningen - en het onderhoud ervan - vormen echter ook een belangrijk onderdeel van de totale inrichting van de woonomgeving en gaan in die zin alle bewoners aan, met of zonder kinderen. Buurt Buurt Achter de Poort 7,5 5,1 5,0 Bloemenbuurt 7,5 5,7 5,5 Landzicht 6,3 6,7 7,3 Oranjebuurt 7,5 6,8 6,5 Molenzicht 6,7 6,3 7,1 De Hond 8,1 6,5 7,0 Hoge Prijs 8,1 7,2 6,1 Voorkoop Noord 7,0 6,0 6,2 Dijkzicht 7,1 6,7 6,9 Voorkoop Midden 7,9 5,8 6,1 Parijsch 8,1 6,0 7,1 Voorkoop Zuid 6,7 5,9 6,2 Binnenstad/Centrum 5,2 4,5 5,0 Terweijde-Componisten 6,9 6,0 5,8 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,7 5,1 5,5 Terweijde-Staatslieden 6,0 6,3 5,5 Nieuwstad 6,5 4,4 4,4 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,8 5,5 6,4 Westerkwartier/ Triosingel 6,6 5,7 5,5 Culemborg totaal 7,1 6,0 6,1 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De bewoners van Culemborg beoordelen de speelvoorzieningen gemiddeld met een 6,1. Het landelijk gemiddelde in 2005 was een 5,9. De buurt Nieuwstad behaalt net als in 2004 de laagste score (4,4). Ook de inwoners van Achter de Poort (5,0) en Binnenstad/Centrum (5,0) zijn ontevreden over de speelvoorzieningen in hun buurt. Opvallend zijn de positieve ontwikkelingen ten opzichte van 2004 in Landzicht (+0,6), Parijsch (+1,1) en Achter t Zand-Lanxmeer (+0,9). De meeste opmerkingen van respondenten gaan over de afwezigheid van speeltoestellen voor alle leeftijden. Speelvoorzieningen zijn vooral gericht op de jongere kinderen. Inmiddels zijn er in de wijk ook "oudere" kinderen (Molenzicht). Andere respondenten maken zich zorgen over het verdwijnen van speelvoorzieningen: Speeltuintje op het hof stelt niets voor. 2 jaar geleden zijn speelwerktuigen weggehaald en niet teruggekomen. Op onze telefoontjes hebben we geen reacties gehad. (Binnenstad/ Centrum) Speeltoestellen verdwijnen, maar er komt niets nieuws voor terug. Twee wiebelbeesten is alles. (Voorkoop-Midden) Kijkend naar de spreiding van de rapportcijfers zien we dat er zeer verschillend wordt gedacht over de speelvoorzieningen. Een kwart van de respondenten geeft

22 16 FYSIEKE WOONOMGEVING 4.6 Scholen een 7, maar bijna een derde (32%) van de respondenten is ontevreden over de speelvoorzieningen en geeft een onvoldoende. Net als in 2004 is de bewoners gevraagd naar de kwaliteit van de scholen in Culemborg. Hierbij moet worden gedacht aan de variatie in het scholenaanbod (openbaar, bijzonder, speciaal onderwijs) en de nabijheid/bereikbaarheid van scholen. In 2002 werd gevraagd naar de kwaliteit van de scholen in de buurt in plaats van in de gemeente. Hierdoor zijn de uitkomsten van de metingen niet (geheel) vergelijkbaar. De resultaten van de alle metingen zijn wel in de tabel opgenomen. Buurt Buurt Achter de Poort 5,7 7,1 7,4 Bloemenbuurt 4,7 7,6 7,5 Landzicht 6,5 7,3 7,3 Oranjebuurt 6,0 7,5 7,3 Molenzicht 6,9 7,6 7,5 De Hond 7,3 7,4 7,8 Hoge Prijs 5,7 7,3 7,6 Voorkoop Noord 6,7 7,6 7,8 Dijkzicht 6,8 7,2 7,6 Voorkoop Midden 5,8 7,6 7,7 Parijsch 4,2 7,3 7,5 Voorkoop Zuid 4,9 7,9 7,8 Binnenstad/Centrum 4,9 7,4 7,2 Terweijde-Componisten 6,1 7,3 7,4 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 5,0 7,3 7,5 Terweijde-Staatslieden 5,6 7,5 7,5 Nieuwstad 4,4 7,0 7,6 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,0 7,4 7,9 Westerkwartier/ Triosingel 2,8 7,5 7,6 Culemborg totaal 5,8 7,4 7,5 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende We zien dat de cijfers van 2004 en 2006 dicht bij elkaar liggen. De Binnenstad/Centrum scoort met een 7,2 het laagst. Bewoners van Achter t Zand-Lanxmeer (7,9) zijn het meest tevreden over de kwaliteit van scholen in de gemeente. Bij dit aspect worden enkele opmerkingen gemaakt over de bereikbaarheid van de scholen. Onze kinderen zitten op de Prins Willem Alexanderschool. Het is jammer dat de fietspaden geen aansluiting hebben naar de school. Dit heeft tot gevolg dat wij (en velen) over de stoepen gaan fietsen uit veiligheidsoverweging. Bereikbaarheid met de fiets kan dus beter! (De Hond) Uit de spreidingscijfers blijkt dat 17% van de respondenten de vraag niet beantwoord heeft. Dit hoge percentage komt door het aandeel respondenten dat zelf niet meer naar school gaat of geen schoolgaande kinderen (meer) heeft. De kwaliteit van de scholen wordt het vaakst met het cijfer 8 (41%) beoordeeld. Slechts 3% beoordeelt de scholen met een onvoldoende.

23 FYSIEKE WOONOMGEVING Winkels 4.8 Diensten De bewoners is gevraagd naar de kwaliteit van de winkels in de buurt, waarbij net als voor scholen specifieke aandacht is gevraagd voor de variatie in aanbod en de bereikbaarheid ervan. Deze toevoeging (variatie en bereikbaarheid) was in 2002 niet gegeven, waardoor respondenten in 2002 wellicht iets anders gescoord hebben. Buurt Buurt Achter de Poort 6,8 5,9 6,3 Bloemenbuurt 7,5 7,4 7,0 Landzicht 6,4 5,9 6,6 Oranjebuurt 7,4 7,1 6,9 Molenzicht 7,0 5,6 7,2 De Hond 7,9 6,9 6,8 Hoge Prijs 7,9 3,4 7,5 Voorkoop Noord 7,7 7,3 7,4 Dijkzicht 7,2 5,6 7,0 Voorkoop Midden 7,5 7,0 7,0 Parijsch 7,4 5,6 7,6 Voorkoop Zuid 6,6 7,3 7,1 Binnenstad/Centrum 6,2 6,7 6,8 Terweijde-Componisten 7,2 7,3 7,7 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,8 6,7 6,9 Terweijde-Staatslieden 5,9 8,0 7,6 Nieuwstad 6,8 8,1 7,9 Achter 't Zand - Lanxmeer 7,2 6,7 6,9 Westerkwartier/ Triosingel 6,7 7,7 7,8 Culemborg totaal 7,1 6,8 7,2 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De gemeente scoort gemiddeld een 7,2 op dit aspect en dat is hoger dan in 2004, toen zes buurten (Culemborg West) nog onder de zes scoorden. In 2006 behaalt Achter de Poort met een 6,3 de laagste score. De bewoners in Nieuwstad (7,9) zijn, net als in 2004, het meest tevreden over de kwaliteit van de winkels. Er worden 29 opmerkingen gemaakt bij dit aspect. Een aantal respondenten noemt de beperkte variëteit van winkels in het centrum: Ik vind het zeer jammer dat het aanbod van winkels op de markt zo het zelfde is en grote ketens zijn. Op welke manier kunnen kleine ondernemers een plek krijgen? (Veerweg) De verdeling van de rapportcijfers laat zien dat ongeveer 60% van de bewoners de winkels met een 7 of een 8 beoordeelt. Zeer lage oordelen worden nauwelijks gegeven. De bewoners is gevraagd een oordeel te geven over de kwaliteit van de diensten in de buurt. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan de aanwezigheid en de bereikbaarheid van huisarts, gezondheidscentrum, buurthuis en bibliotheek.

24 18 FYSIEKE WOONOMGEVING Buurt Buurt Achter de Poort 5,6 4,7 6,1 Bloemenbuurt 4,7 6,0 6,6 Landzicht 7,4 5,6 6,5 Oranjebuurt 6,0 6,8 6,9 Molenzicht 6,3 5,2 6,5 De Hond 7,8 6,5 6,8 Hoge Prijs 6,0 3,3 6,5 Voorkoop Noord 6,9 6,2 6,5 Dijkzicht 6,1 5,7 6,7 Voorkoop Midden 7,1 5,8 6,3 Parijsch 6,4 5,1 6,5 Voorkoop Zuid 6,8 6,6 6,3 Binnenstad/Centrum 7,0 6,6 7,1 Terweijde-Componisten 6,8 6,5 6,9 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,0 7,2 6,9 Terweijde-Staatslieden 6,3 6,1 6,3 Nieuwstad 5,8 6,4 7,5 Achter 't Zand - Lanxmeer 5,5 5,8 7,3 Westerkwartier/ Triosingel 4,8 6,6 7,6 Culemborg totaal 6,4 5,9 6,7 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende Opvallend is de stijging van de oordelen ten opzichte van Na een behoorlijke daling in 2004 (ten opzichte van 2002) zit het aspect diensten weer in de lift en ligt het gemeente gemiddelde in 2006 zelfs hoger dan in Er worden in 2006 geen onvoldoendes meer gescoord. Net als in 2004 behaalt de buurt Achter de Poort (6,1) de laagste score. De meeste opmerkingen (14) gaan over het ontbreken van een huisarts in de buurt: Ik mis een huisartsenpost (spoedzorg buiten kantoortijden) in Culemborg zelf! (Landzicht) Uit de spreidingscijfers blijk dat een derde (33%) van de respondenten de diensten met een 7 waardeert. Toch is er ook een groep van 16% die een 5 of lager geeft. 4.9 Conclusies fysieke woonomgeving De kwaliteit van de fysieke woonomgeving zit in de ogen van de bewoners vooral in de kwaliteit van de woningen, winkels en de scholen. Al deze aspecten scoren gemiddeld een ruime zeven. Vrijwel alle scores zijn vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde in Opvallend zijn de aanzienlijk hogere scores op de aspecten winkels en diensten ten opzichte van de meting in Over de woonomgeving, groenvoorzieningen en speelvoorzieningen is men wat kritischer en worden een aantal onvoldoendes gescoord. Inzoomend op buurtniveau valt op dat Nieuwstad vaak de laagste score behaalt binnen de gemeente (scoort op drie aspecten zelfs een onvoldoende).

25 DE SOCIALE WOONOMGEVING 19 5 De sociale woonomgeving 5.1 Inleiding De sociale woonomgeving bestaat uit elementen die het samenleven van bewoners in de buurten bepalen. Die elementen geven een indicatie van de manier waarop de bewoners in de buurt met elkaar omgaan en van de mate waarin men zich daar prettig bij voelt. In dit onderzoek is door middel van drie elementen gemeten hoe men de sociale woonomgeving beleeft. Er is gevraagd hoe mensen in de buurt met elkaar omgaan. Deze vraag is toegespitst op de contacten tussen mensen van verschillende etnische afkomst. Tot slot is gevraagd naar de betrokkenheid van bewoners bij de eigen buurt. Al met al geven deze vragen een goed beeld van de sociale woonomgeving, respectievelijk van de sociale cohesie binnen alle buurten van Culemborg.

26 20 DE SOCIALE WOONOMGEVING 5.2 Samenleven algemeen De vraag naar hoe men met elkaar omgaat drukt uit hoe men denkt over het prettig samenleven met elkaar en de mate waarin men met elkaar rekening houdt. De scores voor de gemeente Culemborg zijn als volgt: Buurt Buurt Achter de Poort 6,7 6,0 5,6 Bloemenbuurt 7,2 6,9 7,0 Landzicht 6,9 7,2 6,9 Oranjebuurt 6,2 7,3 7,5 Molenzicht 7,3 6,5 6,8 De Hond 7,2 7,3 7,5 Hoge Prijs 7,2 7,0 6,8 Voorkoop Noord 7,3 5,9 6,7 Dijkzicht 7,1 6,7 6,8 Voorkoop Midden 7,6 6,4 7,0 Parijsch 6,6 7,0 7,2 Voorkoop Zuid 7,2 7,1 6,9 Binnenstad/Centrum 6,6 5,9 6,9 Terweijde-Componisten 6,8 6,6 6,6 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,8 7,2 7,1 Terweijde-Staatslieden 6,8 6,1 5,9 Nieuwstad 6,5 5,9 6,2 Achter 't Zand - Lanxmeer 7,3 6,6 8,0 Westerkwartier/ Triosingel 5,9 7,8 7,5 Culemborg totaal 7,0 6,6 6,9 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De inwoners van de gemeente Culemborg beoordelen het samenleven gemiddeld met een 6,9. Dit is een verbetering ten opzichte van Net als in de voorgaande metingen krijgt geen enkele buurt een onvoldoende, alleen de buurten Achter de Poort (5,6) en Terweijde- Staatslieden (5,9) scoren beneden de zes. De buurt Achter t Zand-Lanxmeer laat een positieve stijging zien ten opzichte van 2004 en krijgt de hoogste score in Culemborg (8,0). Eén van de bewoners merkt het volgende op: De buurt is betrekkelijk anoniem. Ik mis samenhang tussen de verschillende bewoners, maar het lukt niet om daar verandering in te krijgen. M.a.w. de buurt is inwisselbaar voor andere nieuwbouwwijken. We wonen prettig, maar voelen geen verbondenheid. (Molenzicht) Net als in 2004 heeft ongeveer 10% van de respondenten deze vraag niet beantwoord. Een derde (33%) van de respondenten beoordeelt het samenleven van bewoners met een 7. In totaal geeft 16% een onvoldoende voor dit aspect. 5.3 Samenleven van allochtonen en autochtonen Het al dan niet prettig samenleven in de buurt hangt mede samen met de verscheidenheid aan mensen die in de buurt woont. Mensen blijken het vaak prettig te vinden als de andere buurtbewoners min of meer hetzelfde leefpatroon hebben, of met andere woorden op hen lijken. Etniciteit speelt hierin een rol. De buurtbewo-

27 DE SOCIALE WOONOMGEVING 21 ners is gevraagd hoe mensen van verschillende etnische afkomst met anderen omgaan. Dat geeft het volgende beeld: Buurt Buurt Achter de Poort 6,8 5,8 5,8 Bloemenbuurt 7,4 6,3 6,7 Landzicht 5,6 6,5 6,6 Oranjebuurt 6,9 7,1 6,8 Molenzicht 5,5 6,3 6,6 De Hond 7,2 6,7 7,2 Hoge Prijs 3,8 6,6 6,5 Voorkoop Noord 7,7 6,2 6,4 Dijkzicht 4,9 5,7 6,0 Voorkoop Midden 7,0 6,0 6,7 Parijsch 3,2 7,0 7,0 Voorkoop Zuid 7,2 6,4 6,3 Binnenstad/Centrum 7,4 5,7 6,6 Terweijde-Componisten 7,6 5,4 5,5 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,6 6,2 6,4 Terweijde-Staatslieden 7,9 5,4 5,2 Nieuwstad 7,7 5,8 5,8 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,8 6,7 7,0 Westerkwartier/ Triosingel 6,8 6,2 6,5 Culemborg totaal 6,4 6,1 6,4 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende Het samenleven van allochtone en autochtone huishoudens wordt relatief lager beoordeeld dan het samenleven algemeen. Het gemiddelde van de gemeente Culemborg op dit aspect is een 6,4. De buurten Achter de Poort (5,8), Nieuwstad (5,8), Terweijde- Componisten (5,5) en Terweijde-Staatslieden (5,2) scoren alle onder de zes. In totaal zijn er 30 opmerkingen geplaatst bij dit aspect. Enkele opmerkingen gaan over de spreiding van allochtonen en autochtonen over de verschillende buurten: Door het aantal buitenlandse huishoudens over meer woonwijken te verspreiden en niet te veel in één wijk te concentreren zal de saamhorigheid en burenhulp toenemen. (Achter de Poort) Anderen geven aan dat er weinig contact is tussen de verschillende huishoudens: Allochtonen en autochtonen leven helemaal gescheiden van elkaar. We ontmoeten elkaar nergens. (Voorkoop Noord) De meeste bewoners beoordelen het samenleven van verschillende etnische groepen in de wijk met een 7 (32%). Niet alle mensen zijn tevreden, 23% geeft dan ook een 5 of lager. De meningen zijn voornamelijk in Veerweg/Havenkwartier/Dreven en Nieuwstad zeer verdeeld. Er is een groot verschil zichtbaar in de cijfers die mensen hier geven. Opvallend is het aandeel respondenten dat de vraag niet heeft ingevuld, namelijk bijna een kwart. Een verklaring hiervoor kan zijn dat mensen geen mening hebben over dit aspect, er voor kiezen hun menig voor zich te houden of de vraag niet van toepassing vinden. Dit laatste blijkt ook uit de opmerkingen die bij dit aspect geplaatst zijn.

28 22 DE SOCIALE WOONOMGEVING 5.4 Betrokkenheid bij de buurt De betrokkenheid van bewoners bij de buurt geeft aan of respondenten vinden dat andere buurtbewoners zicht voor de buurt (willen) inzetten en of de buurt hun een warm gevoel geeft. Het hoeft niet zo te zijn dat een lage score op betrokkenheid slecht is. Bewoners kunnen er bewust voor kiezen in een anonieme buurt te gaan wonen, waar bewoners niet betrokken zijn bij elkaar. Buurt Buurt Achter de Poort 5,9 5,0 5,2 Bloemenbuurt 6,6 5,7 5,7 Landzicht 5,7 6,3 5,9 Oranjebuurt 6,3 6,4 6,0 Molenzicht 5,4 5,2 6,0 De Hond 7,1 6,3 6,7 Hoge Prijs 4,1 6,5 6,2 Voorkoop Noord 6,2 5,4 5,6 Dijkzicht 4,8 6,2 5,7 Voorkoop Midden 6,2 5,4 5,7 Parijsch 4,3 6,1 6,9 Voorkoop Zuid 6,3 5,6 6,4 Binnenstad/Centrum 7,1 5,5 6,0 Terweijde-Componisten 7,0 5,1 5,4 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,5 6,4 6,7 Terweijde-Staatslieden 6,5 4,8 4,8 Nieuwstad 6,9 5,0 5,4 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,8 6,3 7,1 Westerkwartier/ Triosingel 6,3 6,8 6,9 Culemborg totaal 6,0 5,7 6,0 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende Het gemiddelde rapportcijfer voor betrokkenheid in de gemeente Culemborg is een 6,0. Dit cijfer is gelijk aan de meting in 2002 maar er is een verbetering zichtbaar ten opzichte van In vergelijking met het landelijk gemiddelde in 2005 (6,4) blijft de gemeente overigens achter. Vier buurten scoren een onvoldoende: Achter de Poort (5,2), Nieuwstad (5,4), Terweijde-Componisten (5,4) en Terweijde-Staatslieden (4,8). Opvallend is dat deze buurten op het aspect samenleven allochtone en autochtone mensen eveneens onder de zes scoorden. Eén van de opmerkingen van een bewoner uit Terweijde- Componisten: Iedereen is in deze straat met zijn eigen rasgenoten bezig, geen betrokkenheid. Opvallend zijn de scores van Molenzicht (6,0), Parijsch (6,9), Voorkoop Zuid (6,4) en Achter t Zand-Lanxmeer (7,1). Voor deze buurten geldt dat er een grote vooruitgang zichtbaar is ten opzichte van In totaal geeft meer dan de helft (52%) van de respondenten een 6 of een 7 voor de betrokkenheid van bewoners in de buurt. Toch geeft ook een derde van de respondenten een 5 of lager.

29 DE SOCIALE WOONOMGEVING Conclusies sociale woonomgeving De gemeente Culemborg scoort wat lager op de sociale aspecten in vergelijking met de landelijke gemiddelden in Toch is er een positieve trend waarneembaar ten opzichte van de meting in De aspecten samenleven algemeen, samenleven van allochtone en autochtone bewoners en betrokkenheid zitten, na een lichte achteruitgang in 2004, weer in de lift. De cijfers in 2006 zijn ongeveer gelijk aan die in Er worden niet heel veel opmerkingen gemaakt als het gaat om de sociale woonomgeving. Wel is duidelijk dat de buurten Achter de Poort, Nieuwstad, Terweijde-Componisten en Terweijde-Staatslieden relatief gezien de buurten zijn die aandacht vragen.

30 24 DE SOCIALE WOONOMGEVING

31 VEILIGHEID 25 6 Veiligheid 6.1 Inleiding Veiligheid is, mede door alle aandacht in de media, in de afgelopen jaren een belangrijk thema geworden. Ook voor de beleving van het woongenot is veiligheid steeds meer bepalend geworden. Veiligheid is een centraal element in de ervaring van de leefbaarheid van buurten. Gemeenten en corporaties reageren op de roep naar meer veiligheid door maatregelen te nemen die de veiligheid in de buurt vergroten. Inbraakpreventie, onder andere door het aanbrengen van sloten en de verlichting van fietspaden, is hiervan een voorbeeld. In het Lemon-onderzoek is bewoners gevraagd naar hun oordeel over de overlast die ze ervaren van anderen, criminaliteit in de buurt en het veiligheidsgevoel.

32 26 VEILIGHEID 6.2 Overlast van personen Overlast in de buurt door rondhangende jongeren. Geluidsoverlast door klussende of schreeuwende buren en rondhangende groepen. Het kan een inbreuk zijn op het woongenot. In het onderzoek is de respondenten gevraagd of ze last hebben van het gedrag van anderen. NB: Hoe hoger het cijfer, des te minder overlast men ervaart Buurt Buurt Achter de Poort 6,3 6,5 5,9 Bloemenbuurt 6,9 7,5 6,9 Landzicht 6,4 6,9 6,5 Oranjebuurt 6,8 7,5 7,8 Molenzicht 7,2 6,8 6,6 De Hond 7,5 7,7 7,2 Hoge Prijs 7,3 7,4 6,6 Voorkoop Noord 7,2 5,9 6,4 Dijkzicht 7,1 5,5 6,3 Voorkoop Midden 6,5 6,6 6,7 Parijsch 7,2 8,0 7,2 Voorkoop Zuid 6,7 7,4 7,2 Binnenstad/Centrum 6,7 5,0 5,0 Terweijde-Componisten 7,2 5,9 6,1 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,2 6,7 6,4 Terweijde-Staatslieden 5,9 5,3 4,8 Nieuwstad 6,9 5,9 5,2 Achter 't Zand - Lanxmeer 7,3 6,7 7,0 Westerkwartier/ Triosingel 7,3 7,6 6,9 Culemborg totaal 6,9 6,6 6,4 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De hinder van gedrag van personen komt in de gemeente Culemborg met een 6,4 lager uit dan het landelijk gemiddelde in 2005 (6,8). Bovendien ondervinden de bewoners van de gemeente Culemborg in 2006 meer overlast van personen dan in 2002 en Drie buurten krijgen een onvoldoende: Binnenstad/- Centrum (5,0), Nieuwstad (5,2), en Terweijde-Staatslieden, dat zelfs onder de 5 scoort (4,8). De Oranjebuurt krijgt met een 7,8 de hoogste scoren in Culemborg. De meeste opmerkingen gaan over (geluids)overlast van hangjongeren: Veel overlast door rondhangende jeugdgroepen: lawaai en zorgt voor onveilig gevoel gezien eerder berovingen op straat van buurtgenoten. Bovendien laten deze groepen veel rommel achter op straat. De spreiding van de rapportcijfers laat zien dat bewoners zeer verschillend denken over de overlast van personen. Zelfs bewoners binnen een buurt verschillen sterk van mening. In totaal geeft ongeveer een vijfde (19%) van de respondenten een 8, maar geeft ook bijna een derde (31%) een onvoldoende.

33 VEILIGHEID Criminaliteit Criminaliteit kan verschillende vormen aannemen. Van kleine vernielingen tot hinderlijk contact, bijvoorbeeld van rondhangende jongeren tot diefstal en geweldpleging. Bewoners is gevraagd in hoeverre inbraak, diefstal, vernielingen en geweldpleging in de buurt voorkomen. De bewoners van de gemeente Culemborg geven een gemiddelde score van 6,5 voor het aspect criminaliteit. Landelijk lag dit cijfer in 2005 op een (6,7). NB: Hoe hoger het cijfer, des te minder overlast men ervaart Buurt Buurt Achter de Poort 5,9 5,9 6,2 Bloemenbuurt 7,2 7,5 6,5 Landzicht 5,2 7,0 6,5 Oranjebuurt 7,4 7,3 7,7 Molenzicht 5,9 6,6 6,3 De Hond 7,9 7,4 7,5 Hoge Prijs 7,1 7,5 7,7 Voorkoop Noord 6,2 6,4 7,0 Dijkzicht 5,8 6,0 6,3 Voorkoop Midden 6,5 6,9 6,5 Parijsch 7,2 8,7 7,6 Voorkoop Zuid 7,2 6,7 6,7 Binnenstad/Centrum 4,6 5,5 5,4 Terweijde-Componisten 6,9 5,8 5,6 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 7,0 6,9 6,6 Terweijde-Staatslieden 5,6 4,8 4,8 Nieuwstad 7,1 7,1 5,1 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,9 6,6 6,0 Westerkwartier/ Triosingel 6,1 7,2 7,5 Culemborg totaal 6,4 6,6 6,5 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De criminaliteit lijkt zich, net als de overlast van personen, te concentreren in de buurten Binnenstad/Centrum (5,4), Nieuwstad (5,1), Terweijde-Componisten (5,6) en Terweijde-Staatslieden (4,8). Vooral de score voor de buurt Nieuwstad is opvallend. Hier is een achteruitgang zichtbaar van 2 punten! De hoogste scores zijn voor de buurten Hoge Prijs (7,7) en Oranjebuurt (7,7). Een bewoner uit de buurt Nieuwstad vat de problemen in de buurt als volgt samen: Inbraak door drugsverslaafden en vernielingen. Hangplekken. Veel andere opmerkingen gaan over vernielingen aan auto s: Vernielingen aan de auto's komt regelmatig voor, vooral autospiegels worden er afgetrapt. Dit gebeurt altijd 's avonds laat of 's nachts, waarschijnlijk door jeugd op een fiets. (Bloemenbuurt)) De meningen van de bewoners omtrent de criminaliteit in de buurt lopen uiteen. 38% van de respondenten geeft een 7 of een 8. Toch geeft ook 29% een 5 of lager.

34 28 VEILIGHEID 6.4 Veiligheidsgevoel Veiligheid is vandaag de dag een belangrijk thema: er wordt veel over gepraat en er wordt veel in geïnvesteerd. De bewoners hebben aangegeven in hoeverre ze zich veilig voelen in hun buurt. Bij de beoordeling van de veiligheid is onder andere rekening gehouden met donkere plekken, overhangend groen en een onprettige sfeer. De veiligheid wordt gemiddeld met een 7,1 gewaardeerd. Het landelijk gemiddelde in 2005 was een 7,3. Buurt Buurt Achter de Poort 5,2 6,0 6,1 Bloemenbuurt 6,7 7,7 7,3 Landzicht 5,6 7,5 7,6 Oranjebuurt 7,2 7,5 7,9 Molenzicht 6,5 7,1 7,1 De Hond 7,0 7,6 7,7 Hoge Prijs 7,0 7,7 7,5 Voorkoop Noord 7,1 6,7 7,5 Dijkzicht 6,0 7,1 7,5 Voorkoop Midden 6,1 7,0 7,6 Parijsch 6,5 8,2 7,7 Voorkoop Zuid 6,1 6,9 7,0 Binnenstad/Centrum 5,4 6,1 6,5 Terweijde-Componisten 5,6 6,3 6,6 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,0 7,1 7,2 Terweijde-Staatslieden 5,6 5,6 5,4 Nieuwstad 5,4 6,6 5,8 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,9 7,0 7,7 Westerkwartier/ Triosingel 4,8 7,3 7,7 Culemborg totaal 6,2 6,9 7,1 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende In veel buurten zien we ruim voldoende scores. Terweijde- Staatslieden (5,4) scoort een onvoldoende. Ook de buurten Achter de Poort (6,1) en Nieuwstad (5,8) scoren laag in vergelijking met de andere buurten binnen de gemeente Culemborg. Er zijn 41 opmerkingen gemaakt bij dit aspect. Veel opmerkingen gaan over een onveilig gevoel door hangjongeren en slechte verlichting. Door rondhangende groepen/jongeren voel je je niet veilig op straat. (Terweijde-Staatslieden) Graag betere verlichting op straat maar ook de poorten of op de hoek van de poorten. (Nieuwstad) Maar liefst de helft van de respondenten beoordeelt het veiligheidsgevoel met een 7 of 8. Ongeveer 9% scoort een 4 of lager en 6% geeft een 10. Een redelijk positieve score dus, ook als het gaat om de spreiding. 6.5 Conclusies veiligheid Binnen de gemeente, maar ook binnen de buurten, wordt heel verschillend gedacht over de veiligheid. Opvallend is dat de gemiddelde scores van de gemeente Culemborg net wat onder de landelijke gemiddelden in 2005 zitten. De grootste proble-

35 VEILIGHEID 29 men doen zich voor in de buurten Binnenstad/Centrum, Nieuwstad en Terweijde- Staatslieden. De aspecten overlast van personen en criminaliteit worden in deze buurten met een onvoldoende beoordeeld. Terweijde-Staatslieden scoort daarnaast ook nog onvoldoende op het aspect veiligheidsgevoel. Uit de opmerkingen blijkt dat de meeste problemen te maken hebben met (hang)jongeren. Volgens de bewoners maken ze lawaai, zijn verantwoordelijk voor vele vernielingen en zorgen voor een onveilig gevoel.

36 30 VEILIGHEID

37 ONGENOEGENS 31 7 Ongenoegens 7.1 Inleiding Ongenoegens zijn zaken die vooral storend werken in de beleving van leefbaarheid. Bijzonder kenmerk is dat deze aspecten slechts worden opgemerkt als ze er wél zijn en dragen daarmee negatief bij aan de leefbaarheid van de buurt. De bekendste voorbeelden zijn zwerfvuil en hondenpoep. In Culemborg is aan de bewoners gevraagd naar de overlast die ze ondervinden van activiteiten zoals horeca, markten en evenementen en overlast van vervuiling. Daarnaast is gevraagd naar de hinder die men ervaart van het verkeer en de verkeersveiligheid.

38 32 ONGENOEGENS 7.2 Vervuiling Aan de bewoners is gevraagd of zij in hun buurt overlast hebben van vervuiling. Voorbeelden zijn zwerfvuil en verkeerd of te vroeg geplaatst vuilnis op de stoep. En natuurlijk de grootste ergernis, hondenpoep. NB: Hoe hoger het cijfer, des te minder overlast men ervaart Buurt Buurt Achter de Poort 5,9 5,5 4,8 Bloemenbuurt 5,7 6,3 5,7 Landzicht 5,3 6,1 6,1 Oranjebuurt 5,8 6,3 6,3 Molenzicht 6,1 6,9 6,6 De Hond 6,8 6,8 6,5 Hoge Prijs 6,8 6,2 6,1 Voorkoop Noord 6,5 6,0 6,2 Dijkzicht 6,6 6,2 6,7 Voorkoop Midden 6,3 5,5 6,1 Parijsch 6,8 6,8 6,4 Voorkoop Zuid 5,5 6,7 6,5 Binnenstad/Centrum 4,8 5,1 4,9 Terweijde-Componisten 6,3 5,6 5,8 Veerweg/Havenkwartier/Dreven 6,6 6,2 6,5 Terweijde-Staatslieden 5,6 5,1 4,8 Nieuwstad 6,2 4,5 4,5 Achter 't Zand - Lanxmeer 6,5 5,3 6,5 Westerkwartier/ Triosingel 6,5 7,1 6,2 Culemborg totaal 6,2 5,9 5,9 Hoogste score Ruim voldoende Laagste score Onvoldoende De bewoners van Nieuwstad ondervinden net als in 2004 de meeste hinder van vervuiling en geven gemiddeld een 4,5. Ook de buurten Achter de Poort (4,8), Binnenstad/Centrum (4,9) en Terweijde-Staatslieden (4,8) scoren een onvoldoende. De buurt Dijkzicht scoort met een 6,7 het hoogst. Dit is ruim boven het gemiddelde oordeel van de gemeente op het aspect vervuiling (5,9). In Nederland lag het gemiddelde in 2005 aanzienlijk hoger, een 6,4. Juist op dit aspect worden aanvullend op de lage cijfers die bewoners hebben gegeven veel (111) opmerkingen geplaatst. Uit de opmerkingen blijkt dat bewoners van de gemeente Culemborg zich vooral storen aan hondenpoep, maar ook aan zwerfvuil veroorzaakt door jongeren. Twee typerende opmerkingen zijn: Hondenpoep is storend met name op kinderspeelplaatsen. Hondentoilet gewenst (Landzicht), Vervuiling van scholieren die door Beethovenlaan lopen. Nieuwe prullenbakken helpt wel! (Terweijde-Staatslieden) Vervuiling is dus zonder meer een punt van aandacht in vrijwel heel de gemeente. De ontevredenheid is groot blijkt zowel uit de opmerkingen als uit de cijfers.