BASIS PATHOFYSIOLOGIE BIJ HERSENTRAUMATA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BASIS PATHOFYSIOLOGIE BIJ HERSENTRAUMATA"

Transcriptie

1 VAKGROEP HEELKUNDE - NEUROCHIRURGIE BASIS PATHOFYSIOLOGIE BIJ HERSENTRAUMATA G. Hallaert, Neurochirurg UZ Gent / UGent, 22 oktober 2016

2 Studiedag Verzekeringsgeneeskundige aspecten bij neurotrauma Basis Pathofysiologie bij Hersentraumata G. Hallaert, neurochirurg UZ Gent / UGent OLV Aalst, 22/10/2016

3 Inhoud Korte inleiding De centrale rol van de Monro- Kellie hypothese Pathofysiologie: ICP CPP intracraniële hypertensie Behandeling Prognose

4 Inleiding Neurotrauma ( Traumatic Brain Injury, TBI) = doodsoorzaak nr 1 in USA voor leeftijdsgroep 1-45 jaar Overlevenden meestal ernstige handicap ernstige psychologische en sociale gevolgen ernstige economische schade : in 2000 geschat op $9,2 biljard dollar medische kosten en op $51,2 biljard verlies aan inkomsten (bron: UpToDate, 2016)

5 Inleiding Neurotrauma = vaak geassocieerd met andere traumatische pathologie ( polyneurotrauma ); Voorbije 20 jaar: ontwikkeling van guidelines, met als doel prognose te verbeteren Echter: (nog) geen harde evidentie, dat dit klopt Ernstig neurotrauma = nood aan neurochirurgische - intensieve zorgen PREVENTIE van het primaire letsel verplichte autogordel alcohol-limieten veiliger wagens helm Secundaire letsel (ischemie, ICP stijging, ) = therapeutische aangrijpingspunt

6 Monro-Kellie 80% HERSENPARENCHYM Schedel gesloten doos; met een vast volume 10% BLOED 10% CSF Normale ICP volwassene < of = 15mmHg (20cm H2O) In volumes (gemiddeld): 1400mL parenchym 150mL bloed 150mL CSF Fig. 1. The trepanned skull of Chios. The arrow points to the healed linear fracture associated with the bur hole. Copyright Hellenic Ministry of Education and Religious Affairs, Cultural Sector, 20th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities, Archaeological Museum of Chios. Published with permission.

7 Monro-Kellie : aannames I. Hersenen zijn opgesloten in een gesloten niet-expandeerbare schedel. II. Het hersenparenchym is quasi niet samendrukbaar. III. Het intracraniële bloedvolume is quasi constant. IV. Dus is er een continue uitstroom van veneus bloed nodig om de instroom van arterieel bloed mogelijk te maken. Intracraniële Hypertensie

8 Cerebral Perfusion Pressure (CPP), Cerebral Blood Flow (CBF) & Autoregulation Normale CPP = of > 50mmHg CPP = Mean Arterial Pressure - ICP

9 ICP en Intracranieel volume Non-lineaire verhouding! De compliantie neemt AF naarmate het intracraniële volume stijgt.

10 Druk - Volume curves

11 Intracraniële Hypertensie Licht gestegen ICP: CSF wordt vanuit subarachnoidaal ruimte en ventrikels weggeperst richting spinale axis, doorheen foramen magnum ook veneus bloed kan via de vv jugulares internae weggestuwd worden Verder doorstijgen ICP: minder arteriële instroom; ergo daling CPP; ergo ischemie (ICP = MAP : stop van cerebrale circulatie) hersenoedeem of massa-effect kan herniatie veroorzaken (hersenstam wordt verpletterd)

12 Intracraniële overdruk : klinisch Klinisch: Triade van Cushing Arteriële hypertensie Bradycardie Irregulaire ademhaling Vaak ook pupilafwijkingen (anischorie) Bewustzijnsstoornissen / Coma

13 Intracraniële hypertensie: oorzaken Hersenoedeem (cytotoxisch, dus toename intracellulair vocht) Hyperemie (= normale respons op neurotrauma) Posttraumatisch massa-effect epiduraal hematoom subduraal hematoom intraparenchymateuze bloeding vreemd lichaam (bvb kogel) indeukingsfractuur Hydrocefalie (hetzij obstructief hetzij communicerend) Hypoventilatie (hypercapnie, ergo vasodilatatie) Veneuze sinus trombose (en stuwingsinfarcten) Status Epilepticus

14 Secundaire ICP stijging 3-10 dagen post neurotrauma oorzaken: laattijdige hematoom vorming (epiduraal, subduraal, intraparenchymateus) cerebraal vasospasme laattijdig hersenoedeem (meer in pediatrische pten) hyponatriëmie

15

16 Behandeling DOEL ICP lager dan 20mm Hg (voorkomt plateau-golven die de CBF compromitteert, waardoor ischemie en/of hersendood) CPP hoger dan 50mmHg CHIRURGISCH externe ventrikeldrain / ICP sensor (kan geen CSF evacueren) verwijderen hematoom (epi, sub) hemicraniëctomie (discussie)

17 cave: ICP bij normale CT hersenen 10-15% van de patiënten met een normale CT hersenen, zullen overdruk ontwikkelen Plaatsen ICP sensor en/of EVD GCS 3-8, na reanimatie en met abnormale CT Normale CT én ouder dan 40jr of arteriële hypertensie of uni- of bilaterale strekbeweging N = 753 N = 45 ALGEMEEN: suspicion at risk = wettigt agressieve behandeling

18 Behandeling : algemeen algemeen (routinegewijs) halfzittende houding vermijd druk op de nek/hals vermijd arteriële hypotensie controleer arteriële hypertensie vermijd hypoxie streef naar normocapnie lichte sedatie (cave: neuro-observatie)

19 Behandeling : specifiek specifiek (bovenop algemene maatregelen; neuro-intensieve zorgen vereist) diepe sedatie externe ventriculaire drainage (EVD) hyperventilatie mannitol hypertoon zout Corticosteroïden hebben GEEN plaats (meer) in behandeling neurotrauma (level I evidentie, oa Lancet 2004, Roberts).

20 Behandeling : refractaire ICP stijging Barbituraat coma (cave: cardiovasculaire effecten) Doorgedreven Hyperventilatie (tot PaCO mmHg) Hemicraniëctomie (of bifrontale decompressie, Kjellberg), al dan niet samen met EVD Hypothermie (?) Hypertensieve therapie (?)

21 RESCUEicp Trial new england The journal medicine of established in 1812 September 22, 2016 vol. 375 no. 12 Trial of Decompressive Craniectomy for Traumatic Intracranial Hypertension P.J. Hutchinson, A.G. Kolias, I.S. Timofeev, E.A. Corteen, M. Czosnyka, J. Timothy, I. Anderson, D.O. Bulters, A. Belli, C.A. Eynon, J. Wadley, A.D. Mendelow, P.M. Mitchell, M.H. Wilson, G. Critchley, J. Sahuquillo, A. Unterberg, F. Servadei, G.M. Teasdale, J.D. Pickard, D.K. Menon, G.D. Murray, and P.J. Kirkpatrick, for the RESCUEicp Trial Collaborators*

22 RESCUEicp-Trial CONCLUSIONS At 6 months, decompressive craniectomy in patients with traumatic brain injury and refractory intracranial hypertension resulted in lower mortality and higher rates of vegetative state, lower severe disability, and upper severe disability than medical care. The rates of moderate disability and good recovery were similar in the two groups. (Funded by the Medical Research Council and others; RESCUEicp Current Controlled Trials number, ISRCTN ) A GOS-E Results at 6 Mo (primary end point) Dead Vegetative state Lower severe disability Upper severe disability Lower moderate disability Upper moderate disability Lower good recovery Upper good recovery Surgical Group Medical Group Percent

23 B GOS-E Results at 12 Mo (secondary end point) Dead Vegetative state Lower severe disability Upper severe disability Lower moderate disability Upper moderate disability Lower good recovery Upper good recovery Surgical Group Medical Group Percent Figure 2. Stacked Bar Chart of Extended Glasgow Outcome Scale (GOS-E) Results at 6 Months and 12 Months. The primary-outcome measure was assessed with the use of the GOS-E, a global outcome scale assessing functional independence, work, social and leisure activities, and personal relationships. 12 The eight outcome categories are death, vegetative state (unable to obey commands), lower severe disability (dependent on others for care), upper severe disability (independent at home), lower moderate disability (independent at home and outside the home but with some physical or mental disability), upper moderate disability (independent at home and outside the home but with some physical or mental disability, with less disruption than lower moderate disability), lower good recovery (able to resume normal activities with some injury-related problems), and upper good recovery (no problems). See the Supplementary Appendix for additional descriptions of the outcome categories.

24 Prognose : parameters (CRASH trial, BMJ, 2008)

25 Key-messages Neurotrauma kan aanleiding geven tot ICP stijging bloedingen hersenoedeem schedelfracturen ICP én CPP worden behandeld op neuro-intensieve zorgen medisch chirurgisch: EVD, hemicraniëctomie (?) Indien patiënt overleeft, meestal matige tot ernstige blijvende deficieten (neurocognitief!)

26 DANK U! VRAGEN? Discussie?

27 Bronnen Greenberg, Handbook of Neurosurgery, 8th Edition, Thieme, 2016 UpToDate, 2016, Management of Acute Severe Traumatic Brain Injury Werner C, Engelhard K, Pathophysiology of traumatic brain injury, Br J Anaesth 99 (1): 4-9, 2007

Neurotraumatologie. Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50

Neurotraumatologie. Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50 Neurotraumatologie Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50 1 Primair letsel A-B-C-D-E Uitsluiten chirurgisch letsel Voorkomen secundaire schade Beperken O2 verbruik hersenen Normo-/hypothermie

Nadere informatie

Neurotrauma bij kinderen

Neurotrauma bij kinderen Neurotrauma bij kinderen Hilde Mulder, kinderarts-intensivist Landelijke bijscholing Neurologica, Bunnik 04-10-2018 1 Ernstig traumatisch hersenletsel (ETHL): GCS 8 2 3 Mechanism of injury falls motor

Nadere informatie

PACT traumatic brain injury Fellow onderwijs dec 2013. Astrid Hoedemaekers

PACT traumatic brain injury Fellow onderwijs dec 2013. Astrid Hoedemaekers PACT traumatic brain injury Fellow onderwijs dec 2013 Astrid Hoedemaekers Hersenoedeem Uren-7 dgn Dgn-2 wkn Donkin et al, Curr Op Neurol 2010 Stocchetti et al, J Neurotrauma 2007 Ropper et al, NEJM 2012

Nadere informatie

Traumatisch schedelhersenletsel

Traumatisch schedelhersenletsel Traumatisch schedelhersenletsel Arjen Slooter neuroloog intensivist Symposium Intensive Care, UMC Utrecht, 1 april 2011 Traumatisch schedelhersenletsel -Meestal combinatie van extra- en intracraniëel letsel

Nadere informatie

AZO scholingsavond: neurotrauma Operatief ingrijpen? Of juist niet? Hugo den Boogert Neurochirurg in opleiding

AZO scholingsavond: neurotrauma Operatief ingrijpen? Of juist niet? Hugo den Boogert Neurochirurg in opleiding AZO scholingsavond: neurotrauma Operatief ingrijpen? Of juist niet? Hugo den Boogert Neurochirurg in opleiding Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (Potentiële)

Nadere informatie

Traumatic Brain Injury (PACT module)

Traumatic Brain Injury (PACT module) Traumatic Brain Injury (PACT module) Fellowonderwijs Opleiding Intensive Care Traumatic Brain Injury Incidentie 150-200/100.000 inwoners per jaar 10 à 15% met dodelijke afloop USA 52.000/jaar & 70.000-90.000

Nadere informatie

VERENIGING VOOR ZIEKENHUISAPOTHEKERS. Studie namiddag implantaten, 15 mei 2018

VERENIGING VOOR ZIEKENHUISAPOTHEKERS. Studie namiddag implantaten, 15 mei 2018 !1 VERENIGING VOOR ZIEKENHUISAPOTHEKERS Studie namiddag implantaten, 15 mei 2018 CRANIOPLASTIE ALGEMENE BESCHOUWINGEN Dr. G. Hallaert & Dr. W. Maenhoudt, 15/5/2018 KORTE INHOUD Kort historisch overzicht

Nadere informatie

Acute neurologische problemen

Acute neurologische problemen Acute neurologische problemen Nascholing neuro-oncologie Judith de Bont Kinderneuroloog Acute neurologische problemen Neuro-oncologie Verhoogde intracraniële druk/inklemming Hydrocefalus Epilepsie Neurologische

Nadere informatie

Fellowonderwijs ICP meting en behandeling. Astrid Hoedemaekers

Fellowonderwijs ICP meting en behandeling. Astrid Hoedemaekers Fellowonderwijs ICP meting en behandeling Astrid Hoedemaekers Moeten we ICP meten? Elk meetinstrument op de IC Balans risico meting en opbrengst informatie Patiënten selectie Juiste interpretatie van de

Nadere informatie

DE AANPAK VAN INTRACRANIELE HYPERTENSIE

DE AANPAK VAN INTRACRANIELE HYPERTENSIE DE AANPAK VAN INTRACRANIELE HYPERTENSIE K. Gillis, I. De Mil, Odisee Hogeschool verpleegkunde, Sint-Niklaas Een ernstig verhoogde intracraniële hypertensie is een situatie die niet alleen tot blijvende

Nadere informatie

Verhoogde intracraniële druk en behandeling. Onderwijs neuro-intensive care september 2012

Verhoogde intracraniële druk en behandeling. Onderwijs neuro-intensive care september 2012 Verhoogde intracraniële druk en behandeling Onderwijs neuro-intensive care september 2012 Intracraniële druk (ICP) Monroe-Kellie doctrine: schedel: fixed volume Totaal volume 1400 1700 ml CSF Bloed 3 componenten

Nadere informatie

Decompressieve craniëctomie DILEMMA S BIJ PATIËNTEN MET ERNSTIG TRAUMATISCH SCHEDEL-HERSENLETSEL

Decompressieve craniëctomie DILEMMA S BIJ PATIËNTEN MET ERNSTIG TRAUMATISCH SCHEDEL-HERSENLETSEL KLINISCHE LES Decompressieve craniëctomie DILEMMA S BIJ PATIËNTEN MET ERNSTIG TRAUMATISCH SCHEDEL-HERSENLETSEL Nicolaas A. Bakker, D.L. Marinus Oterdoom, Joost G. Regtien, Henriëtte E. Westerlaan, Joukje

Nadere informatie

THE DARK SIDE OF THE BRAIN

THE DARK SIDE OF THE BRAIN THE DARK SIDE OF THE BRAIN >ernstig < Hedy Folkersma neurochirurg inleiding TBI belangrijkste doodsoorzaak leeftijd < 35 jaar in NL overlijden ~1000 personen per jaar hoge mate van blijvende invaliditeit

Nadere informatie

Posttraumatische intracraniele hematomen. Roel De Wyngaert

Posttraumatische intracraniele hematomen. Roel De Wyngaert Posttraumatische intracraniele hematomen Roel De Wyngaert Huisartsensymposium 12 maart 2016 Overzicht 1. Canadian CT head rule 2. Anatomie 3. Posttraumatisch: A. Hersencontusie B. Subduraal hematoom C.

Nadere informatie

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes Fysiologie vaak gedomineerd door uitgebreide ischemie/reperfusie schade

Nadere informatie

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist

Nadere informatie

Neuro-Trauma. Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg NEUROTRAUMA

Neuro-Trauma. Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg NEUROTRAUMA 1 Neuro-Trauma Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg NEUROTRAUMA 2 MUG-artsen zien zowel: 1) zware neurotrauma s: (8 of < 8 G.C.S.) 2) mindere neurotrauma s 3) lichte tot niets: - wat hoofdpijn

Nadere informatie

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes Fysiologie vaak gedomineerd door uitgebreide ischemie/reperfusie schade

Nadere informatie

Koptrauma: spoedbehandeling en monitoring

Koptrauma: spoedbehandeling en monitoring Koptrauma: spoedbehandeling en monitoring Laura Ruys Dierenarts Medisch Centrum voor Dieren, afdeling Spoedkliniek Specialist in opleiding Emergency and Critical Care Ondersteund door Hill s Pet Nutrition

Nadere informatie

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 Inleiding: Een post-anoxisch coma wordt veroorzaakt door globale anoxie of ischemie van de hersenen,

Nadere informatie

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born (Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding Bert-Jan van den Born Leerdoelen Welke behandeling in acute fase infarct/bloeding? - grenswaarden en streefwaarden? - IV middel? Hoe na de acute

Nadere informatie

PERFUSIE CT VAN DE HERSENEN BIJ DE ACUTE CVA-PATIËNT. 26 maart 2019 Dr. Naïm Jerjir AZ Nikolaas (Sint-Niklaas)

PERFUSIE CT VAN DE HERSENEN BIJ DE ACUTE CVA-PATIËNT. 26 maart 2019 Dr. Naïm Jerjir AZ Nikolaas (Sint-Niklaas) PERFUSIE CT VAN DE HERSENEN BIJ DE ACUTE CVA-PATIËNT 26 maart 2019 Dr. Naïm Jerjir AZ Nikolaas (Sint-Niklaas) OVERZICHT Inleiding Praktijk voorbeeld Theorie & interpretatie Gelijkaardige technieken OVERZICHT

Nadere informatie

Mortaliteit TBI. Autoregulatie TRAUMATIC BRAIN INJURY (TBI)

Mortaliteit TBI. Autoregulatie TRAUMATIC BRAIN INJURY (TBI) TRAUMATIC BRAIN INJURY (TBI) Traumatic Brain Injury & Acute Spinal Cord Injury Reviewed Dr. Wout Vandervennet Dr. Cédric Van Dijck Dr. Raf Van den Eynde Mortaliteit TBI Autoregulatie -

Nadere informatie

Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase

Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase J.M. Fock Kinderneuroloog UMCG Groningen Disclosures GEEN Traumatisch schedelhersenletsel Definitie: letsel door geweld van buiten

Nadere informatie

Infuusbeleid bij massale bloeding. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud Nijmegen NIVAZ 2012

Infuusbeleid bij massale bloeding. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud Nijmegen NIVAZ 2012 Infuusbeleid bij massale bloeding J.G. van der Hoeven UMC St Radboud Nijmegen NIVAZ 2012 Driehoek des doods Hypothermie Stoornissen in de stolling Metabole acidose Doelstellingen Herstel van weefselperfusie

Nadere informatie

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome Gerlant van Berlaer Met dank aan Dr J Marchand, Dr D Bulckaert Shaken baby syndrome Niet-accidenteel hoofdtrauma (NAHT): SIS penetrerend trauma Impact Whiplash

Nadere informatie

Bijscholing AZ Damiaan. Neurochirurgie, cranieel, januari 2013

Bijscholing AZ Damiaan. Neurochirurgie, cranieel, januari 2013 Bijscholing AZ Damiaan Neurochirurgie, cranieel, januari 2013 Selektie: 1. Hydrocefalie 2. Craniocerebraal trauma 3. Spontane intracraniële bloeding 1. Hydrocefalie Anatomie Classificatie Symptomen en

Nadere informatie

Een aanslag op de hersenen?

Een aanslag op de hersenen? Een aanslag op de hersenen? Dr. R.P.W. Rouhl, neuroloog Symposium Be Aware Limburgse Vereniging voor Intensieve Zorgen (LVIZ) Inhoud Acute behandeling van hersenletsel Psychiatrische verschijnselen bij

Nadere informatie

Low Pressure Hydrocephalus. Loes Didden

Low Pressure Hydrocephalus. Loes Didden Low Pressure Hydrocephalus Loes Didden 25-8-2016 Casus Epidermoïdcyste cerebellair al jaren VP drain in situ, waarvoor meerdere ingrepen D1 ingreep: Zeer ruime debulking epidermoïdcyste, 60cc verwijderd

Nadere informatie

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij

Nadere informatie

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie Spinal cord injury 26-02-2016 Laura Cox Aios anesthesiologie 5000 jaar geleden door Egyptische physicians eerste beschrijving van mogelijke neurogene shock in een patient met spinal cord injury:...he has

Nadere informatie

Anatomie. Anatomie. Bloedtoevoer. Cerebrum Cerebellum Hersenstam. Schedel Hersenvliezen. Liquor cerebrospinalis Bloedvoorziening

Anatomie. Anatomie. Bloedtoevoer. Cerebrum Cerebellum Hersenstam. Schedel Hersenvliezen. Liquor cerebrospinalis Bloedvoorziening Anatomie Anatomie Cerebrum Cerebellum Hersenstam Schedel Hersenvliezen Liquor cerebrospinalis Bloedvoorziening Bloedtoevoer 1 Bewustzijnsdaling Verandering van: Bewust waarnemen van de omgeving Reactie

Nadere informatie

Ernstig traumatisch schedel-hersenletsel op de IC Aspecten van monitoring en behandeling

Ernstig traumatisch schedel-hersenletsel op de IC Aspecten van monitoring en behandeling Ernstig traumatisch schedel-hersenletsel op de IC Aspecten van monitoring en behandeling Mathieu van der Jagt Neuroloog-intensivist IC volwassenen m.vanderjagt@erasmusmc.nl Traumatisch schedel-hersenletsel

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel bij kinderen. Maayke Hunfeld

Traumatisch hersenletsel bij kinderen. Maayke Hunfeld Traumatisch hersenletsel bij kinderen Maayke Hunfeld 08-03-2017 Traumatisch (schedel)hersenletsel Definitie THL: Hersenletsel ontstaat door een oorzaak buiten het lichaam. Van buitenaf wordt een kracht

Nadere informatie

Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP. Carine van Rijn

Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP. Carine van Rijn Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP Carine van Rijn Inleiding Verhoogde intracraniële druk zou een contra-indicatie zijn voor cannulatie van de v. jugularis interna v. subclavialijn

Nadere informatie

Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent

Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent Willem- Jan Schellekens CASUS van de Dag 9-9- 2015 Casus 47 jarige pa+ënte: D1 SAB obv vertebralisdissec+e wv coiling en EVD Dag 7 na SAB: neurologische

Nadere informatie

Naam procedure. Intracraniële drukmeting

Naam procedure. Intracraniële drukmeting Naam instelling: AZ KLINA Verantwoordelijke persoon : Geert Vinck Naam procedure Intracraniële drukmeting Datum: Herziening: 5/5/2010 Update: oktober 2012 Monique Van den Bulck Omschrijving Monitoring

Nadere informatie

AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog

AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Casus. De patiënt met een neuro trauma. Op SEH: CT- Cerebrum. Op de IC. Conclusie en beleid. VICV 2013 Neuro expertise werkgroep

Casus. De patiënt met een neuro trauma. Op SEH: CT- Cerebrum. Op de IC. Conclusie en beleid. VICV 2013 Neuro expertise werkgroep De patiënt met een neuro trauma VICV 2013 Neuro expertise werkgroep Dhr Huisen, 12-10- 1993 Eenzijdig ongeval auto versus boom Initiële EMV E1 M3 V1 Aldaar gesedeerd en geïntubeerd i.v.m. onrust, zou beide

Nadere informatie

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome D C Gerlant van Berlaer Met dank aan Dr J Marchand, Dr D Bulckaert B A inhoud Achtergrond en mechanismen Eerste aanpak Kliniek en tweede aanpak gestructureerde

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn

Traumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn Traumatisch hersenletsel 17 mei 2016 Ella Fonteyn Inhoud Definities traumatisch hersenletsel Protocol SEH Gevolgen en behandeling Niet in deze presentatie: letsel wervelkolom, myelum of zenuwen Definities

Nadere informatie

NHG richtlijnen. Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen. NHG richtlijnen. Beleid bij criteria 1 en 2

NHG richtlijnen. Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen. NHG richtlijnen. Beleid bij criteria 1 en 2 NHG richtlijnen Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen Drs. Ernst Delwel, neurochirurg Afdeling Neurochirurgie Erasmus MC Rotterdam Criteria voor [1] hoofdtrauma met sterk

Nadere informatie

Waarom koelen na out of hospital reanimatie? Klinische les IC-verpleegkundigen 1 december 2006 Intensive Care Laurentius ziekenhuis, Roermond

Waarom koelen na out of hospital reanimatie? Klinische les IC-verpleegkundigen 1 december 2006 Intensive Care Laurentius ziekenhuis, Roermond Waarom koelen na out of hospital reanimatie? Marlous Steeghs,, keuze co-assistent Klinische les IC-verpleegkundigen 1 december 2006 Intensive Care Laurentius ziekenhuis, Roermond Inleiding Cardiac arrest

Nadere informatie

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief

Nadere informatie

Klinisch redeneren D. Michel van Megen

Klinisch redeneren D. Michel van Megen Klinisch redeneren D Michel van Megen SEH/IC vpk CWZ Begrippen: Intracraniële infecties» meningitis» encefalitis Ruimte innemende processen» hersenabces» hersentumoren brughoektumor astrocytomen hypofysetumor

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

Behandeling Neurochirurgische patient. Astrid Hoedemaekers Internist-Intensivist C.Hoedemaekers@ic.umcn.nl

Behandeling Neurochirurgische patient. Astrid Hoedemaekers Internist-Intensivist C.Hoedemaekers@ic.umcn.nl Behandeling Neurochirurgische patient Astrid Hoedemaekers Internist-Intensivist C.Hoedemaekers@ic.umcn.nl Secundaire hersenschade Oxygenatie Circulatie Intracraniele druk Temperatuur Hb Milieu interne

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

Als het mis gaat. Stoornissen bewustzijn. Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts

Als het mis gaat. Stoornissen bewustzijn. Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts Als het mis gaat. Stoornissen bewustzijn Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts Casus 1 Vrouw, 74 jaar diep bewusteloos gevonden in de tuin Bekend met diabetes type II Langzame snurkende ademhaling Langzame

Nadere informatie

Patiënt met SAB op de IC

Patiënt met SAB op de IC Patiënt met SAB op de IC AZO-scholingsavond acute neurologie November 2018 Jan Pouwels IC verpleegkundige Neural Practitioner Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond

Nadere informatie

Licht schedel-/hersenletsel

Licht schedel-/hersenletsel Licht schedel-/hersenletsel Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog Martini ziekenhuis Groningen Frans Plötz Kinderarts Tergooi Blaricum Disclosure Leerdoelen De waarde en de beperkingen van de huidige

Nadere informatie

Verpleegkundigen onderwijs Nieuwegein. 10 februari 2015 Sander Diederen, arts-assistent/onderzoekster neurochirurgie

Verpleegkundigen onderwijs Nieuwegein. 10 februari 2015 Sander Diederen, arts-assistent/onderzoekster neurochirurgie Verpleegkundigen onderwijs Nieuwegein 10 februari 2015 Sander Diederen, arts-assistent/onderzoekster neurochirurgie Inhoud Een patiënt op de SEH Ziektebeelden Trauma capitis Commotio cerebri Contusio cerebri

Nadere informatie

Sepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige

Sepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige Sepsis Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige Inhoud Inleiding Sepsis Behandeling sepsis Hemodynamiek bij sepsis Onderzoek Resultaten

Nadere informatie

Traumatologie NIVAZ Deel II

Traumatologie NIVAZ Deel II Traumatologie NIVAZ 2013 Deel II Samenvatting Vrouw 24 jaar - HET auto versus boom Mogenlijk TS - TCA Geïntubeerd voor bedreigde luchtweg en longcontusie Hemodynamisch nu stabiel na fixateur externe +

Nadere informatie

Centraal veneuze druk is niet belangrijk

Centraal veneuze druk is niet belangrijk Mythe Centraal veneuze druk is niet belangrijk J.G. van der Hoeven Argumenten CVD zegt niets over de vullingstatus CVD voorspelt niet of een patiënt op vulling reageert Fysiologie HMV Preload Uiteindelijke

Nadere informatie

Safar Oorzaak vaststellen en behandelen Hypothermie Gecontroleerd beademen Tracheostoma Epilepsie behandelen Monitoring Voeding

Safar Oorzaak vaststellen en behandelen Hypothermie Gecontroleerd beademen Tracheostoma Epilepsie behandelen Monitoring Voeding Peter Safar Safar 1964 Oorzaak vaststellen en behandelen Hypothermie Gecontroleerd beademen Tracheostoma Epilepsie behandelen Monitoring Voeding Acute coronaire interventie Cornonaire interventie Beademen

Nadere informatie

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Ernstige pneumococcen pneumonie MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Case record Man, 69 Blanco voorgeschiedenis Griepachtige symptomen gedurende 8-10 D Opgenomen EH ziekenhuis elders - ernstige pneumococcen

Nadere informatie

Hypertensie bij ouderen

Hypertensie bij ouderen Medisch Symposium: Geriatrie voor Huisartsen 01/10/2011 Hypertensie bij ouderen Em. Prof. R. Fagard Afdeling Hypertensie en Cardiovasculaire Revalidatie KU Leuven SBP and DBP (mmhg) Bloeddruk vs leeftijd

Nadere informatie

Research. Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC

Research. Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC Vrijuit reizen 1 1 Research Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC 2 Inhoud presentatie Inleiding Probleem en doel stelling Onderzoeksmethode en resultaten Conclusie en aanbevelingen Rol en taak

Nadere informatie

Neurotrauma : linksom of rechtsom? Prehospitale beslismomenten vanuit ambulanceperspectief. Marieke Bosman Ambulance verpleegkundige Gelderland-Zuid

Neurotrauma : linksom of rechtsom? Prehospitale beslismomenten vanuit ambulanceperspectief. Marieke Bosman Ambulance verpleegkundige Gelderland-Zuid Neurotrauma : linksom of rechtsom? Prehospitale beslismomenten vanuit ambulanceperspectief Marieke Bosman Ambulance verpleegkundige Gelderland-Zuid SPEERPUNTEN EARLY MANAGEMENT OF SEVERE TRAUMATIC BRAIN

Nadere informatie

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma Fanny Vuik Keuze Coassistent IC 17-09-2014 Inhoud. Casus Epidemiologie Indeling Pathofysiologie Kliniek Diagnostiek Therapie Conclusie Casus Man, 32 jaar.

Nadere informatie

Lange termijn follow up van coarctatio aorta

Lange termijn follow up van coarctatio aorta Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home

Nadere informatie

HERZIENING CONSENSUS ERNSTIG TRAUMATISCH HERSENLETSEL

HERZIENING CONSENSUS ERNSTIG TRAUMATISCH HERSENLETSEL CBO HERZIENING CONSENSUS ERNSTIG TRAUMATISCH HERSENLETSEL ORGANISATIE: - Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing IN SAMENWERKING MET: - Nederlandse Vereniging van Neurochirurgen -

Nadere informatie

Arterio-veneuze malformatie

Arterio-veneuze malformatie Arterio-veneuze malformatie Behandeling Sanne Roijackers, coassistent IC 7-12-2016 Casus 60 jarige man Bewusteloos gevonden in badkamer Anisocorie L>R; bdz lichtreactief Subduraal hematoom met midlineshift

Nadere informatie

Ilse van Langeveld ANIOS IC. ELD-plaatsing bij thoracale aorta chirurgie

Ilse van Langeveld ANIOS IC. ELD-plaatsing bij thoracale aorta chirurgie Ilse van Langeveld ANIOS IC ELD-plaatsing bij thoracale aorta chirurgie Casus: Patient 69 jr RvO/ TAAA III ivm vals aneurysma. Stenten nierarteriën en inhechten intercostaal arterie. Pre-op ELD gekregen.

Nadere informatie

The year in review Traumatologie en hematologie. Astrid Hoedemaekers

The year in review Traumatologie en hematologie. Astrid Hoedemaekers The year in review Traumatologie en hematologie Astrid Hoedemaekers Trauma Eurotherm studie Gerandomiseerde studie Inclusie: TBI met ICP meter, ICP > 20 mmhg na fase 1 Protocol aanpassing Inclusie 72h

Nadere informatie

Dexmedetomidine and Neuroprotection. A systematic review of currently available evidence from human, animal and in vitro primary research

Dexmedetomidine and Neuroprotection. A systematic review of currently available evidence from human, animal and in vitro primary research Dexmedetomidine and Neuroprotection A systematic review of currently available evidence from human, animal and in vitro primary research Lisa Van Dyck Promotor: Prof. Dr. S. Rex Overzicht Inleiding Methods

Nadere informatie

HersenletselCongres 2017

HersenletselCongres 2017 HersenletselCongres 2017 6-11-2017 A2a Kinderen met traumatisch hersenletsel; een stille epidemie? Maayke Hunfeld Neuroloog, kinderneuroloog Erasmus Medisch Centrum en Sophia kinderziekenhuis (potentiële)

Nadere informatie

Post-cardiac arrest syndroom

Post-cardiac arrest syndroom Post-cardiac arrest syndroom Medisch Centrum Leeuwarden Dr. M.A. Kuiper FCCP FCCM Neuroloog-Intensivist Medisch Centrum Leeuwarden Uitkomsten van reanimaties Wereldwijd wordt gerapporteerd dat maar 5-10%

Nadere informatie

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald

Nadere informatie

PDPH: overzicht en analyse van 9 maand registratie. Vrijdag 19 april 2013 Co-assistent: Astrid Barbé Promotor: Dr. Johan De Coster

PDPH: overzicht en analyse van 9 maand registratie. Vrijdag 19 april 2013 Co-assistent: Astrid Barbé Promotor: Dr. Johan De Coster PDPH: overzicht en analyse van 9 maand registratie Vrijdag 19 april 2013 Co-assistent: Astrid Barbé Promotor: Dr. Johan De Coster Definitie Pathogenese Kliniek PDPH: een overzicht Incidentie en risicofactoren

Nadere informatie

Neuromonitoring op de IC. Astrid Hoedemaekers Internist-intensivist

Neuromonitoring op de IC. Astrid Hoedemaekers Internist-intensivist Neuromonitoring op de IC Astrid Hoedemaekers Internist-intensivist Doel Minimaliseren van secundaire hersenschade door Detectie van secundaire letsels in reversibele fase Monitoring/sturing van therapie

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar ANESTHESIE BIJ AANDOENINGEN VAN DE HERSENEN. door. Robin VAES

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar ANESTHESIE BIJ AANDOENINGEN VAN DE HERSENEN. door. Robin VAES UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2011 2012 ANESTHESIE BIJ AANDOENINGEN VAN DE HERSENEN door Robin VAES Promotor: Dierenarts Tim Waelbers Medepromotor: Prof. dr. Ingeborgh Polis

Nadere informatie

Neuro-Trauma. Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg

Neuro-Trauma. Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg Neuro-Trauma Guy Vundelinckx Urgentie-arts Ziekenhuis Oost-Limburg NEUROTRAUMA MUG-artsen zien zowel: 1) zware neurotrauma s: (8 of < 8 G.C.S.) 2) mindere neurotrauma s 3) lichte tot niets: - wat hoofdpijn

Nadere informatie

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk ECLS: Goede en minder goede indicaties Diederik van Dijk Extra Corporeal Life Support Bloedsomloop en ademhaling uit de muur Extra Corporeal Life Support De ultieme vorm van life support Maar ken uw beperkingen!

Nadere informatie

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam

Nadere informatie

Syllabus Landelijke bijscholing Neurotrauma bij kinderen. Georganiseerd door de landelijke werkgroep Intensive Care Kinderen 7 oktober 2010 Groningen

Syllabus Landelijke bijscholing Neurotrauma bij kinderen. Georganiseerd door de landelijke werkgroep Intensive Care Kinderen 7 oktober 2010 Groningen Syllabus Landelijke bijscholing Neurotrauma bij kinderen Georganiseerd door de landelijke werkgroep Intensive Care Kinderen 7 oktober 2010 Groningen Voorwoord Vol trots presenteert de landelijke werkgroep

Nadere informatie

Neurologie. Hersenvliezen. Beschermende structuren. Functies: 1. de schedel, hersenvliezen. 2. de bloed-hersen barrière. 3. autoregulatie. Nadelen?

Neurologie. Hersenvliezen. Beschermende structuren. Functies: 1. de schedel, hersenvliezen. 2. de bloed-hersen barrière. 3. autoregulatie. Nadelen? Neurologie Hoeveel hersencellen heeft een mens? Hoeveel raak je er per dag kwijt? Wat is het gewicht van onze hersenen? Hoeveel % van de totale energie verbruiken onze hersenen? Hoeveel liter bloed per

Nadere informatie

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson

Nadere informatie

Chirurgische decompressie bij het ruimte-innemende herseninfarct: zinvol of onzinnig?

Chirurgische decompressie bij het ruimte-innemende herseninfarct: zinvol of onzinnig? 4 Chirurgische decompressie bij het ruimte-innemende herseninfarct: zinvol of onzinnig? J. Hofmeijer, L.J. Kappelle, A. Algra, G.J. Amelink, H.B. van der Worp Patiënten met een ruimte-innemend supratentorieel

Nadere informatie

Longrecruitment met behulp van de P/V Tool

Longrecruitment met behulp van de P/V Tool 14 december 2017 Longrecruitment met behulp van de Recruteren en instellen van de optimale PEEP op de Intensive Care van Ziekenhuis Amstelland Mark van den Brink, Ventilation Practitioner Afbeelding: Hamilton

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

En plots lig je op de stroke Wat nu?

En plots lig je op de stroke Wat nu? En plots lig je op de stroke Wat nu? Over verschillende trajecten bij CVA. dr. Peter Soors, neuroloog, Jessa Ziekenhuis CVA in cijfers (voor België) Incidentie (per jaar): 19000/jaar Mortaliteit: Eerste

Nadere informatie

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Glasgow Coma Scale (GCS) 23 maart 2012 Review: Invoer: Sandra Joeris E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende

Nadere informatie

Titel. Indicatie voor opname op de IC GCS < 9 (zie Tabel) GCS 9 en (dreigend) respiratoir en/of hemodynamisch falen (link richtlijn NVIC)

Titel. Indicatie voor opname op de IC GCS < 9 (zie Tabel) GCS 9 en (dreigend) respiratoir en/of hemodynamisch falen (link richtlijn NVIC) Titel Behandeling ernstig traumatisch hersenletsel Datum vaststelling: 12-2011 Datum revisie: 12-2013 Verantwoording: Medische protocollen commissie Intensive Care Brondocument: Literatuurstudie + Richtlijnen

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

SIS. Het Shaken Infant Syndrome. Dr. Johan Marchand. Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette

SIS. Het Shaken Infant Syndrome. Dr. Johan Marchand. Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette SIS Het Shaken Infant Syndrome Dr. Johan Marchand Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette Wetenschappelijk dossier 1 A. Inleiding B. Epidemiologische gegevens

Nadere informatie

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Fysiologie van de aortaklem Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Aorta = autosnelweg In geval van probleem onstaat er een file: Eigenschappen van de autosnelweg Bestaande problemen Eigenschappen

Nadere informatie

Protocol massale bloedtransfusie op de SEH

Protocol massale bloedtransfusie op de SEH Spoedeisende hulp Protocol massale bloedtransfusie op de SEH J.Rebel, 9/9/2013 OLVG Oosterpark 9 1091AC Amsterdam T (020) 5999111 F (020)5992996 Jasper_rebel@hotmail.com www.olvg.nl Doel: Beschrijving

Nadere informatie

Acuut Leverfalen. Sjoerd Kuiken MDL- arts. SLAZ (OLVG- loca>e west)

Acuut Leverfalen. Sjoerd Kuiken MDL- arts. SLAZ (OLVG- loca>e west) Acuut Leverfalen Sjoerd Kuiken MDL- arts SLAZ (OLVG- loca>e west) Opzet Anatomie Belangrijkste leverfunc>es Oorzaken acuut leverfalen Behandeling / IC opvang pa>ënt met ALF Criteria acute levertransplanta>e

Nadere informatie

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 INHOUD I Inhoud Hoofdstuk 1 Klinische aspecten van hypertensie 1 1. Voorkomen en definitie 1 2. Over risico en risicoreductie 3 3. Klinische manifestaties 9 4. De bloeddrukmeting 10 A. De bloeddrukmeting

Nadere informatie

VAK STUDIE PUNTEN LESUREN EVALUATIE De normale werking van het zenuwstelsel 3 14 Schriftelijk examen Anatomie en fysiologie van het zenuwstelsel Diagnostiek binnen de neurologie (kliniek beeldvorming)

Nadere informatie

Vasculaire problematiek op de IC. Nascholing neuriochirurgie

Vasculaire problematiek op de IC. Nascholing neuriochirurgie Vasculaire problematiek op de IC Nascholing neuriochirurgie Inhoud icva bcva SAB CVA 47.000 patienten/jaar Ndl (126/d) 80% ischemisch, 20% bloedig 15-20% vd patienten naar IC Stroke unit verbetert uitkomst

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

Casusbespreking Verwardheid na neurochirurgie. Liselotte Boerman, ANIOS IC

Casusbespreking Verwardheid na neurochirurgie. Liselotte Boerman, ANIOS IC Casusbespreking Verwardheid na neurochirurgie Liselotte Boerman, ANIOS IC Casus Man, 66jr Acute nekpijn bij persen op toilet, met nadien toenemend nekpijn en hoofdpijn. Neurologisch onderzoek: n. abducens

Nadere informatie

Endovasculaire behandeling van intracraniële vasculaire aandoeningen

Endovasculaire behandeling van intracraniële vasculaire aandoeningen Endovasculaire behandeling van intracraniële vasculaire aandoeningen Click to add title Click to add subtitle intracraniële vasculaire aandoeningen Aneurysma Arterio Veneuze Malformatie (AVM) Durale Arterio

Nadere informatie

BE HOT: COOL DOWN. Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007

BE HOT: COOL DOWN. Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007 BE HOT: COOL DOWN Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007 Koelen na reanimatie Bij comateuze patiënten na cardiac arrest Doel van de presentatie Deskundigheidsbevordering Achtergrondinformatie

Nadere informatie