Sporten met een handicap

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sporten met een handicap"

Transcriptie

1 P KATHOLIEKE VERENIGING GEHANDICAPTEN APRIL 2014 nummer 3 - jaargang 69 MAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER HANDICAP EN INCLUSIE Sporten met een handicap Afgiftekantoor: Gent X Verschijnt maandeijks, behave tijdens de maanden februari en augustus Retouradres: A. Goemaereei 66, 2018 Antwerpen Ook KVG gaat digitaa Onderwijshervormingen op ti Een kind met een handicap kost vee

2 Inhoud 3Digitae week Een kennismaking met de websites van de KV-groep, KVG op facebook en twitter 5 Standpunt Het M-decreet: één zwauw maakt te ente niet 6 Hoe is het met Michie? 8G-sport Vaanderen aat van zich horen Basketter Toon en tafetennisster Nicoe sporten in een G-cub Kunst zonder voorbedachte rade Sint-Nikaas bereidt zich voor op een kunstenfestiva Uitkijken naar een hoopvoe toekomst Een kind kost een huis, een kind met een handicap twee huizen! 16 Marge Studiemomenten, Ten sotte, Zoek en Vind 18 Agenda KVG-vormingsmomenten en vrijetijdsaanbod in de provincies Wetten en weten Successie en handicap Jonge heden Kwinten en Pau vereggen hun grenzen 23 Bezinning Hoog tijd Coofon HANDISCOOP is een uitgave van de Kathoieke Vereniging Gehandicapten-Vormingsbeweging vzw, Verantwoordeijke uitgever: Pierre Gyseinck, Waregemsesteenweg 53, 9770 Kruishoutem Hoofdredactie: Lief Vanbae Eindredactie: Luc Van Tohuyzen Administratie: Maria Ceiren Lay-Out: Peter Sackx Coverfoto: Tom Danssaert Redactieteam: Lief Vanbae, Marc Kempen, Veronique Miche, Peter Sackx Druk: De Cuyper, Drukkerijstraat 11, 9240 Zee, Redactieadres: KVG, Huize Mathieu Van Gorp, Arthur Goemaereei 66, 2018 Antwerpen, te , fax , e-mai handiscoop@kvg.be, Prk , Recame: KVG-Vorming vzw, A. Goemaereei 66, 2018 Antwerpen, te , Jaarabonnement: 21. De redactieraad is niet verantwoordeijk voor ingezonden artikes (teksten van geegenheidsschrijvers, ezersbrieven, koopjes, zoekertjes). Enke teksten die ondertekend zijn kunnen worden opgenomen. De redactieraad be houdt zich het recht om in gezonden stukken in te korten of te weigeren. Overname van teksten en iustraties is enke toegeaten met uitdrukkeijke toestemming van de redactie. De redactie is niet verantwoordeijk voor de advertenties. Een opname van een advertentie in Handiscoop biedt geen garantie voor goede kwaiteit van de aangeprezen producten. Verschijnt maandeijks op exemparen. Sommige informatie uit Handiscoop (o.m. Standpunten) is ook na te ezen op internet. Handiscoop is 6 maanden na de verschijningsdatum beschikbaar in pdf op Redactionee Hoe schaarser een product, hoe iever wij het wien hebben! Wij hebben dan zefs de tijd niet om de aanschaf kritisch onder de oep nemen. We moeten er nameijk bij zijn voor een ander er gaat mee open! Economisten weten dit a ang. Gaan ze er misschien ook vanuit dat de kant bijgevog niet za recameren as er iets niet correct is? Gaan ze uit van het principe dat het te nemen of te aten is? As een persoon met een handicap eindeijk, vaak na jaren wachten en pas as zijn netwerk de zorg en ondersteuning niet anger aankan, in een van de schaarse paatsen in een voorziening terechtkan (oé die vrije keuze!) of een van die gegeerde assistentiebudgetten krijgt toegewezen, hebben mensen vaak het gevoe dat zij voora bij mogen zijn, moeten zijn omdat ze tot de geukkigen behoren. En oopt het niet naar wens, dan hebben gebruikers vaak de moed niet om daar tegenin te gaan. Ze zijn bang om beschouwd te worden as de moeiijke, bang dat zoon of dochter het in de dageijkse begeeiding za moeten bekopen wanneer zij as ouders hun ongenoegen aten bijken, bang dat iemand anders we eens hun paats zou kunnen innemen,... Begrijp ons niet verkeerd. Het overgrote dee van de voorzieningen en aanbieders van zorg en assistentie werkt pichtbewust en kwaiteitsvo! Ook voor deze mensen is het niet eenvoudig om in deze tijd van voortdurende veranderingen de weg te vinden. Maar wij kunnen de verhaen die de aatste maanden bij ons toekomen niet zomaar naast ons neereggen. Verhaen van gebruikers die erg ontgooched zijn omdat de geboden ondersteuning niet aan de verwachtingen vodoet. Nadat ze met ae betrokkenen hee open gecommuniceerd en samengewerkt door Lief Vanbae hebben om tot een gedragen ondersteunings- of handeingspan te komen, steen ze vast dat gemaakte afspraken niet of amper nagekomen worden. Ook de onachtzaamheid waarmee met de persoonijke spuen van een gebruiker wordt omgegaan, zorgt voor noga wat ongenoegen. Mensen met een assistentiebudget die een beroep doen op een georganiseerde PA-dienst (dienst persoonijke assistentie) betaen we de voedige kostprijs van een assistent, maar hebben vaak bitter weinig inspraak over wie er die assistentie evert en wanneer. De beoofde vervanging van een zieke assistent gebeurt niet of wordt extra dik betaad. Hee wat kachten gaan over onterecht aangerekende suppementen in voorzieningen en de te hoge kostprijs die een dienst aanrekent voor geeverde assistentie,... Wij kunnen de verhaen die de aatste maanden bij ons toekomen niet zomaar naast ons neereggen! Mensen met een handicap en hun ouders zijn bijzonder afhankeijk van de ondersteuning die zij krijgen en hun vrees die te veriezen is groot. Met as gevog dat ze een ijdzame houding aannemen: horen, zien en zwijgen. Het is te begrijpen, en toch betreuren wij dit. Want ook a heb je, na een vee te ange periode van onzekerheid, eindeijk die weverdiende zorg en ondersteuning verkregen, dan heb je naast pichten ook rechten! Recht op kwaiteitsvoe ondersteuning, recht op inspraak en participatie, recht op een correcte factuur voor de verkregen dienstverening, Laat je niet doen!

3 Digitae week Van zaterdag 19 apri tot zondag 27 apri vindt de Digitae Week paats. In hee Vaanderen en Brusse worden dan ta van mutimedia-activiteiten georganiseerd. Van een cursus Ik schrijf mijn eerste e-mai tot een workshop coudcomputing, van de beginnersmiddag Een muis in huis! tot initiaties skypen en onine bankieren: dit initiatief wi iedereen mee op de digitae trein. Ook KVG maakt gebruik van de digitae en sociae media om mensen met een handicap en hun omgeving nog beter te informeren en met ekaar in contact te brengen. Hieronder ees je hoe je ons van achter je computerscherm of via je smartphone te pakken krijgt. Ben je er toch (nog) niet aan toe? Geen nood! KVG bijft gewoon bereikbaar via teefoon en op de regionae secretariaten, en je kan onze informatie ook steeds op papier opvragen. vakanties voor kinderen en jongeren (6 tot 30 jaar) met en zonder handicap tewerksteingsproject van JKVG handicap bespreekbaar maken bij werkgevers toegankeijke uitstappen voor het hee gezin hee binnenkort: schooveratersagenda onine (nieuwe website) Websites Op een website vind je hee wat nuttige informatie, zowe inhoudeijk as praktisch (contactgegevens, aankondiging van infomomenten, ). De website bundet het aanbod van de voedige KVG- Groep. Daarnaast heeft eke deevzw zef ook een of meer websites waar je terechtkan voor een uitgebreidere bik op hun werking: aanspreekpunt voor gezinnen met een kind met een handicap budgethoudersvereniging (persoonijke-assistentiebudget (PAB) en directe financiering) eidraad voor toegankeijke evenementen voor jonge ouders van een kind met een handicap Spreken Met Ondersteuning van Gebaren Een bik op de website van absouutvzw kan je even een nieuwe wending geven. Nick vond werk via een zoekertje op onze website! (Absouut vzw) Facebook Facebook is de bekendste sociae netwerksite. Het is - in tegensteing tot websites die eerder eenrichtingsverkeer zijn - bij uitstek een interactief medium. Reageren en deen is de boodschap. Je kan een berichtje euk vinden, een ink deen of je direct inschrijven voor een aangekondigd evenement. Je vindt de Facebookpagina s van de KVG-Groep as je vogende zoektermen intikt: 3

4 Regionae pagina s van de vereniging: KVG Antwerpen Mecheen KVG Limburg KVG Oost-Vaanderen KVG regio Turnhout KVG Vaams-Brabant & Brusse KVG West-Vaanderen Regionae pagina s van de vrijetijdswerking: KVG Vrijetijdswerking Antwerpen-Mecheen Steunpunt Vrijetijd Gehandicapten Kempen Andere KVG-deetakken: KVG: de KVG-Groep SOS Superheden: campagne voor jonge gezinnen met een kind met een handicap Steunpunt handicap en arbeid Absouut vzw Intro vzw Hanniba Vakanties Ook hee wat KVG-afdeingen en doegroepwerkingen hebben een eigen Facebookpagina. Daarnaast zijn een aanta (gesoten) Facebookgroepen actief. Facebook is een venster op een wered die jij euk vindt. Het nieuws wordt echt gepersonaiseerd, het is beschikbaar op jouw maat. En op de KVG-Facebook krijg je as persoon met een handicap a het interessant nieuws over handicap op één pagina. (Koen, beheer Facebookpagina Intro is er niet aeen voor mensen met een handicap op evenementen, maar ook voor de thuisbijvers. Via onze socia media aten we iedereen proeven van onze werking en verkeinen we de afstand tussen Intro en haar gebruikers, maar ook tussen personen met een handicap ondering. (Intro vzw) Digitae nieuwsbrieven De regio s Antwerpen-Mecheen, Vaams-Brabant, Oost- Vaanderen en Limburg as ook KVG-Vorming nationaa versturen regematig digitae nieuwsbrieven. Zo bijven eden, vrijwiigers en/of beangrijke speers uit de sector op de hoogte van bovenokae KVG-initiatieven zoas infoavonden, sportieve of cuturee manifestaties, Ook de deevzw s Gezin en Handicap, Absouut en Intro gebruiken dit medium om geïnteresseerden te informeren. De nieuwsbrief van Hanniba is momentee nog niet digitaa maar er zijn we pannen om hier naar over te schakeen. En ook nog De Werkbank communiceert ook via padet (onine prikbord) en issuu (onine patform waarop je documenten in digitae boekvorm pubiceert): Twitter is een gratis internetdienst waarmee gebruikers korte berichtjes van maximaa 140 tekens pubiceren. Het is een sociae netwerksite waarbij mensen op ekaar kunnen reageren en ekaar Pierre Gyseinck, voorzitter KVG vzw en @introvzw Je kan ook een aanta personeeseden met een KVG-account vogen op Twitter: Handicap en werk: het gaat echt we samen. Daarom verzameden we onine goede praktijkvoorbeeden uit Vaanderen. Neem een inspirerend kijkje op onze padet: goede praktijken. Ken je nog goede praktijken, geef ons gerust de ink door. (De Werkbank) 4

5 Het M-decreet : één zwauw maakt de ente niet! Wij hebben a we vaker het gevoe gehad dat we in onze sector in een processie van Echternach iepen Drie stappen vooruit en twee achteruit. Soms is zo n tempo niet secht, want dan wordt eke stap weoverwogen gezet. Maar een processie waar je meer dan 15 jaar over doet om maar een hee kein stukje richting einddoe te geraken? Dat is er ook voor ons over. Nochtans vroeg het zovee tijd om een decreet goedgekeurd te krijgen waardoor kinderen en jongeren met een handicap meer kansen moeten krijgen in het gewone onderwijs. Massa s obstakes en weerstanden moesten er hiervoor overwonnen worden. En a die jaren werden er zo goed as geen initiatieven genomen om eeringen met een handicap in het gewone onderwijs te ondersteunen en werden er asmaar meer eeringen naar het buitengewoon onderwijs verwezen. M-decreet eindeijk gestemd! Op 12 maart werd het M-decreet of het decreet met maatregeen voor eeringen met specifieke onderwijsbehoeften goedgekeurd door het Vaams Parement. Eindeijk! Want er worden a jaren pogingen ondernomen om een ruim draagvak te creëren voor onderwijshervormingen waardoor eeringen met een handicap of met eerprobemen zovee mogeijk naar de gewone schoo zouden kunnen. In 2002 deed onderwijsminister Mareen Vanderpoorten een verdiensteijke poging om een nota Maatwerk in samenspraak op tarijke onderhandeingstafes te brengen. Maar het water was voora voor de onderwijskoepesen vakbonden vee te diep. Incusief onderwijs zou vogens hen een afbouw van het buitengewoon onderwijs met zich meebrengen en daar horen ae kinderen en jongeren met een handicap toch thuis. Sindsdien staat het thema incusief onderwijs op de agenda en passeerden tarijke nota s de revue. De conceptnota Leerzorg van onderwijsminister Frank Vandenbroucke ( ) was het meest concreet en verregaand. Maar ook hij saagde er niet in om knopen door te hakken wegens te weinig draagvak binnen de sector onderwijs. Huidig minister Pasca Smet ondernam nog pogingen om, verder bouwend op het voorontwerp van decreet Leerzorg, een draagvak in de onderwijswered te creëren. Zonder deze sector zou het immers onmogeijk zijn om de onderwijstanker ook maar een beetje te doen keren. Onderwijskoepes en -vakbonden widen echter niet mee marcheren. Toch moest er zo dringend mogeijk iets gebeuren, want binnen enkee weken stopt deze Vaamse regering haar werkzaamheden. En Vaanderen had zich a in 2009 geëngageerd om het VNverdrag voor geijke kansen voor personen met een handicap in de praktijk te brengen. In artike 24 van dat verdrag staat dat personen met een handicap niet op grond van hun handicap mogen uitgesoten worden van het agemene onderwijssysteem ( ) en personen met een handicap moeten binnen het agemene onderwijssysteem de ondersteuning ontvangen die ze nodig hebben om effectief te kunnen deenemen aan het onderwijs. Niemand mag worden uitgesoten. Kare taa is dat! En toch ziet Vaanderen jaar na jaar meer kinderen en jongeren uit de gewone onderwijsboot vaen. Op dit moment vogen ruim eeringen es in het buitengewoon onderwijs, dat is ruim 6% van de schoogaande jongeren. Een Europees record! Met kop en schouder staat Begië bovenaan de Europese statistieken (ter vergeijking: in Nederand vogt amper 2,7% van de eeringen buitengewoon onderwijs). Geen record om trots op te zijn. Integendee, want dit betekent dat ons onderwijssysteem vee te vee kinderen en jongeren niet de nodige kansen biedt om mee te kunnen. Een aanta van deze eeringen za in het buitengewoon onderwijs ongetwijfed de beste kansen krijgen om zich te ontwikkeen. Maar andere eeringen zouden, mits de nodige ondersteuning, in het gewone onderwijs vee betere kansen krijgen om uit te groeien tot zefbewuste, (beroeps)bekwame jongvowassenen die voorbereid zijn om hun weg in de sameneving te vinden, zo incusief mogeijk. Hen van jongs af aan naar een apart, buitengewoon circuit verwijzen, doet soms meer kwaad dan goed. De M van Maatregeen Gewoon onderwijs as het kan, buitengewoon onderwijs as het nodig is! 5

6 Dat is het doe van het M-decreet. Het M-decreet brengt voor zowe het gewoon as het buitengewoon onderwijs veranderingen met zich mee. Zo za een gewone schoo in de toekomst eeringen met specifieke onderwijsbehoeften moeten inschrijven op voorwaarde dat ze, mits redeijke aanpassingen het gewone curricuum (esprogramma) kunnen vogen. Redeijke aanpassingen zijn bijv.: een aptop mogen gebruiken, meer tijd krijgen om oefeningen of toetsen te maken of minder oefeningen moeten maken, een rekenmachine mogen gebruiken, een examen mondeing afeggen i.p.v. schrifteijk. Dit betekent dus niet dat ek kind met een handicap in het gewone onderwijs terechtkan. As voor een eering een individuee aangepast esprogramma nodig is, hangt het van de goodwi van de schoo af of dat kind er terechtkan. In zo n geva mag de schoo atijd de inschrijving weigeren. Het recht op vrije schookeuze gedt nog niet voor iedereen! Het buitengewoon onderwijs bijft bestaan. Maar er verandert we een en ander. Zo za type 1 (onderwijs voor eeringen met een icht verstandeijke handicap) en type 8 (onderwijs voor eeringen met ernstige eerstoornissen) in het basisonderwijs en opeidingsvorm 3, type 1 (onderwijs gericht naar integratie in het gewone eef- en werkmiieu) in het secundair onderwijs omgevormd worden tot een nieuw type basisaanbod. Het is de bedoeing dat eeringen die in dit nieuwe onderwijstype terechtkomen regematig zuen geëvaueerd worden. Na een positieve evauatie van de schoo en het CLB (Centrum voor LeeringenBegeeiding) kunnen zij terug naar het gewone onderwijs doorstromen. En er komt een nieuw type 9 voor onderwijs aan kinderen en jongeren met autisme die geen bijkomende verstandeijke handicap hebben maar niet in het gewone onderwijs terechtkunnen, ook a krijgen zij GON-begeeiding (GON staat voor Geïntegreerd Onderwijs). Er komen ook nieuwe toeatingsvoorwaarden voor het buitengewoon onderwijs. Zo za een gewone schoo bij de doorverwijzing van een eering naar een schoo voor buitengewoon onderwijs moeten aantonen dat ze, in samenwerking met het CLB, een zorgtraject dooropen hebben en via verschiende maatregeen (bijv. sticordimaatregeen: zie kaderstuk) geprobeerd hebben om het kind op de gewone schoo te houden. De evoutie van het onderwijstype 1 en -type 8 naar het type basisaanbod en de oprichting van het type 9 zou moeten starten in september Naast de veranderingen in het gewoon en het buitengewoon onderwijs za er o.a. ook nog een en ander veranderen voor de werking van het CLB. Zij krijgen de opdracht om werk te maken van een handeingsgerichte diagnostiek en van handeingsgericht werken. En zij zuen schoen moeten ondersteunen as er voor een eering gepaste en redeijke aanpassingen nodig zijn. De weerstanden bijven groot Voorstanders van dit decreet zeggen dat hiermee een beangrijke stap richting incusief onderwijs gezet wordt. Maar er zijn meer tegenstanders dan voorstanders en de tegenstand komt vanuit verschiende hoeken. De onderwijsvakbonden zeggen dat dit decreet a vee te ver gaat, want er zijn vogens hen onvodoende middeen om het uit te voeren. Bovendien zijn zij van mening dat de eerkrachten niet vodoende opgeeid zijn om ook es te geven aan kinderen met een of andere beperking. Dit zeiden ze 15 jaar geeden ook a. Zo groot is dus hun vertrouwen in de capaciteiten van eerkrachten en hun opeiding! Vee ouders van een kind met een handicap of een eerstoornis zeggen dat dit decreet niet ver genoeg gaat. En dat is ook onze mening! Vee eeringen met een handicap zuen nog atijd niet in een gewone schoo terechtkunnen. As de schoo van mening is dat de aanpas- Goed om weten! As ouder van een kind dat om een of andere reden niet zo goed meekan op schoo zu je in de nabije toekomst ongetwijfed geconfronteerd worden met het begrip sticordi -maatregeen. Want het zijn o.a. deze maatregeen die eke schoo moet inzetten om een kind toe te aten zo ang mogeijk op een gewone schoo te kunnen bijven. Sticordi-maatregeen maken dee uit van het agemene zorgbeeid op schoo. Sticordi staat voor: - Stimueren: eeringen aanmoedigen en het positieve benadrukken; - Compenseren: het gebruik van bepaade (technische) hupmiddeen toeaten, bijv. een kind met dysexie toeaten om een aptop te gebruiken met eessoftware en een speingscontroe. - Remediëren: individuee eerhup aanbieden om eerachterstand te vermijden. - Differentiëren: variatie aanbrengen in de eerstof en aanpak om beter te kunnen inspeen op de noden van individuee eeringen. - Dispenseren: bepaade onderdeen van de eerstof aten vaen en eventuee vervangen door iets geijkaardigs. singen niet redeijk zijn of as er een aangepast individuee esprogramma nodig is, is gewoon onderwijs geen recht maar een gunst. Ook a zijn ouders ervan overtuigd dat hun kind de meeste kansen za krijgen om te ontwikkeen as het samen met de broertjes en zusjes naar de schoo om de hoek kan. Het recht op een vrije schookeuze, het recht op incusief onderwijs gedt dus nog niet voor iedereen! Enthousiast over het M-decreet zijn wij niet, maar na a die jaren wachten op een initiatief zeggen we: beter één voge in de hand dan tien in de ucht! Lief Vanbae 6

7 Hoe is het met Michie? Eén september startte Michie in het eerste eerjaar. Voor de kerstvakantie kwam hij met een schitterend rapport naar huis en vernamen zijn mama en papa tijdens een teamovereg op schoo dat er geen redenen waren om zich zorgen te maken. Michie deed het erg goed op schoo. Na de krokusvakantie had Michie het thuis a aangekondigd: ik ga een goed rapport hebben!. Mama Karoien en papa Frederik widen hem we geoven, maar waren voora benieuwd naar wat er tijdens het oudercontact en tijdens de teamvergadering naar boven zou komen. As je a eerder ervaren hebt dat je kind niet echt wekom is op schoo omdat directie en sommige eerkrachten van mening zijn dat het buitengewoon onderwijs beter zou zijn, bijf je nu eenmaa onzeker. Maar Karoien: Onze Michie had geijk! Hij had een hee goed rapport. Wij vernamen dat hij enorm goed zijn best doet. Met deze boodschap waren wij hee bij, want wij wien dat Michie, net as zijn zusjes, ae kansen grijpt die hij heeft en het onderste uit de kan haat. Wij vonden het ook fijn te vernemen dat Michie zich goed voet op schoo en dat hij goed kan opschieten met de andere kinderen. Omdat sommige kinderen we eens vragen steen, hebben ze gewerkt rond het thema even met een beperking. Zij hebben geeerd dat het niet atijd om een zichtbare beperking gaat. In zijn kas zit ook een kindje met ADHD waarvoor ook een en ander moet aangepast worden. Op deze manier eren kinderen van jongs af aan omgaan met kinderen die anders zijn. Dat Michie het zo goed doet, is voora te danken aan de ondersteuning die hij krijgt: van de GON-begeeidster en van de begeeidster waar wij zef voor zorgden. Zonder deze ondersteuning zou de juf handen te kort hebben. Na eke schooweek wisseen zijn juf en de andere ondersteuners ervaringen uit en worden ook wij geïnformeerd. Zo kunnen wij kort op de ba speen as er zich eens een probeem voordoet, eens iets extra inoefenen as het nodig is. Enkee weken geeden had Michie we een dipje en maakten wij ons zorgen. Handi-Move TIL & VERZORGINGS systemen Toen wij probeerden te achterhaen wat er aan de hand was, vertede hij dat hij soms boos is. Boos op zichzef omdat hij af en toe fouten maakte. Wij hebben hem dan moeten overtuigen dat dit heemaa niet erg is, dat je net naar schoo gaat om te eren. Ook zijn juf heeft dit nog eens individuee met hem opgenomen, hem de toetsen van andere kinderen aten zien zodat hij kon vaststeen dat ook andere kinderen fouten maken. Dit heeft hem gerustgested. En het feit dat ook zijn juf in hem geooft en haar uiterste best voor hem doet, is voor ons hee erg geruststeend. van en naar rostoe, toiet, bad, douche, bed... advies over woningaanpassing & subsidies demo's in toonzaa of thuis TEL INFO@HANDIMOVE.COM Lief Vanbae

8 aat van zich horen De afgeopen jaren nam de Vaamse overheid het initiatief om het sportaanbod voor personen met een handicap beter in kaart te brengen. Dit was en is zeker nodig. Er zijn hee wat sportieve initiatieven die nog onvodoende bekend zijn bij personen met een handicap. Momentee wordt gewerkt aan een Vaamse (G)-sportdatabank met een overzicht van sportcubs en evenementen die aangepast zijn voor personen met een handicap. Meteen werd ook de term G-sport geanceerd. De verzamenaam voor ae sporten waaraan personen met een handicap kunnen deenemen, buiten het reguiere sportaanbod. Ook KVG tet hee wat sportieveingen onder haar eden. Toon De Maersschack (16 jaar), een fervente rostoebasketter en Nicoe Van De Wiee (53 jaar), een actieve G- tafetennisspeester, verteen wat hun sport voor hen betekent. Handiscoop: Toon, hoe kwam je bij een rostoebasketcub terecht? Toon: Vroeger deed ik aan judo. Omwie van mijn handicap, werd deze sport te pijnijk voor mij. A vond ik judo we hee pezant. Ik ben nog een tijdje gaan zwemmen, maar ik had meer interesse in een teamsport dan individuee te sporten. Via een vriendin van mijn mama, maakte ik kennis met rostoebasketpoeg Feniks uit Dendermonde en deze sport bevie me goed. Handiscoop: Om deze sport goed te kunnen beoefenen, heb je we specifiek materiaa nodig? Toon speet iever in een poeg dan aeen te sporten. 8

9 Omdat ik regematig tegen iemand anders spee, eer ik vee mensen kennen. Toon: Een goede sportrostoe is het beangrijkste. Deze rostoeen hebben schuinstaande wieen en ze zijn ichter en wendbaarder dan een gewone rostoe. Daar hangt natuurijk een serieus kostenpaatje aan vast, dat opoopt van tot euro en meer. Onze cub heeft een beperkt aanta sportrostoeen ter beschikking. Ikzef kon een tweedehands sportrostoe op de kop tikken, maar het bijft een serieuze investering. Handiscoop: Wat vind je zo fijn aan rostoebasketba? Toon: Voor mij is beangrijk dat het een echte poegsport is. Door te sporten wi ik andere jongeren eren kennen. We trainen wekeijks en speen ook een competitie en een eigen tornooi. Ook de andere cubactiviteiten zoas een nieuwjaarsdrink en eetfestijn, zijn mooi meegenomen. Minder euk is dat we ons as Dendermondse cub moeten verpaatsen naar Lede. De terreinen in de Dendermondse sporthaen zijn minder geschikt voor rostoebasket omdat ze zacht zijn en vee weerstand bieden. In een andere sportha stede zich dan weer een probeem met de brandveiigheid, door de stockage van de sportrostoeen. Er is dus we nog wat werk aan de winke om onze sport dichter bij huis te kunnen uitoefenen. Lieven Jakobs G-Sportdag anders sporten voor iedereen Mede onder impus van KVG-bestuursid Bettie Van De Wiee werd binnen de tafetenniscub Zee een G-tafetenniscub opgericht. Deze tet momentee een 25-ta eden. Bettie nam dit initiatief onder andere omdat ze voor haar zus Nicoe, die het syndroom van Down heeft, een sportieve ontspanning zocht. Handiscoop: Bettie, hoe ging de pingpongba in Zee precies aan het roen? Bettie: In 2012 sprak ik de burgemeester aan over de nood aan sportactiviteiten voor personen met een handicap in de gemeente. A sne kwamen we uit bij de oprichting van een G-sportafdeing binnen de reguiere tafetenniscub in Zee. Met medewerking van de cub en sportfederatie Parantee, zag de G-afdeing van de tafetenniscub het evensicht. Buiten onze verwachting tede onze cub na vijf maanden a 17 eden. Er is dus we degeijk vraag naar sportieve activiteiten voor personen met een handicap. Aansuiten bij een gewone sportcub is voor vee mensen met een handicap niet vanzefsprekend. Op zaterdag 14 juni organiseert KVG een G-sportdag in Laarne-Kaken. In de voormiddag kun je deenemen aan toegankeijke wandeingen van 5 en 10 km of een fietstocht van 13 km. In de namiddag staan er o.a. initiaties rostoebasket, rostoedans, G-Judo, Ampfootba op het menu. Voor kinderen en de jongeren met een handicap voorzien de organisatoren workshops G-gymnastiek en G-dans. Daarnaast kunnen de jongeren zich, samen met hun brussen, uiteven op de CM-obstakebaan en de springkasteen. Of ze kunnen deenemen aan dooropende activiteiten voor jong en oud zoas Nintendo Wii-sports, carpet bows, curing, voksspeen, SNAG-Gof, enzovoort. Er is muzikae randanimatie en een smakeijke verrassing voor eke deenemer. Vodoende redenen dus om op 14 juni naar Laarne-Kaken af te zakken. Praktisch: deenemen aan de G-sportdag kost 5 euro per persoon of 10 euro per gezin. Koude schote of beegde broodjes kunnen vooraf bested worden. Deze sportdag is een organisatie van de gemeente, de sportdienst en de KVG-afdeing van Laarne-Kaken, met de steun van CM en Funnyjump. Vanaf 9.30 u. is iedereen wekom in het Sportcentrum Vedmeers, Leeweg 25, 9270 Laarne-Kaken (ruime parkeermogeijkheid). Het is ook mogeijk om enke in de voor- of namiddag aan te suiten. Info en inschrijven: ieven. jacobs@kvg.be,

10 Visietekst Handiscoop: Naar wie richten juie zich precies? Bettie: Zowe personen met een fysieke as een verstandeijke handicap zijn wekom. Er wordt zowe gewoon tafetennis gespeed as schuiftafetennis. Misschien is G-sport ook iets voor jou? Ongetwijfed vind je ook een G-sportcub in je eigen buurt, een cub waar je jezef kan en mag zijn en waar je niet aeen sportief uitgedaagd wordt maar ook echte vrienden maakt. Voor informatie: Steunpunt G-sport Vaanderen, , Ook de medewerkers van de vrijetijdswerking van KVG kunnen je hepen met a je vragen over sporten en de sportcubs in je buurt. Een vrijetijdsmedewerker vind je op ek provinciaa KVG-secretariaat (adresgegevens op p. 23). Handiscoop: Schuiftafetennis? Bettie: Dat is een aangepaste vorm van tafetennis die gespeed wordt met een sponsba en een speciae tafetennisbat, met vakke onderkant. Zo kan die over de tafe worden geschoven. Er wordt ook een boarding gepaatst aan de zijkanten van de tafetennistafe. Ideaa dus voor rostoegebruikers of personen met een ernstige fysieke handicap. Het materiaa is aemaa ter paatse aanwezig. Handiscoop: Nicoe, waarom ga je graag naar de tafetennis? Nicoe: Ik vind het pezierig om in beweging te bijven bij een sportcub in de buurt. Verre verpaatsingen zijn vermoeiend voor mij. Omdat ik regematig tegen een andere speer mag pingpongen eer ik zo ook vee mensen kennen. Ik spee eveneens tegen personen in een rostoe. Onze cub neemt ook dee aan een competitie en een eigen cubtornooi. Bettie: Er heerst ook een echt cubgevoe en een vriendschappeijke sfeer. Met ouders en famiie zetten we aes kaar en ruimen ater samen op. Wij organiseren ook ek jaar een nieuwjaarsdrink en suiten het seizoen samen feesteijk af. Het gaat in onze cub dus over meer dan sport en spe. As de kunstrechter moet oordeen of een werk kunst of geen kunst is, doet het er dan toe of dit kunstwerk gemaakt is door iemand met een verstandeijke handicap? Neen. Hoe komt het dan dat u nog nooit naar een tentoonsteing bent geweest van een kunstenaar met een verstandeijke handicap? Het is hier dat het Specia Art Festiva een innovatieve schokgof brengt in de kunstwered: SAF is het aereerste stadsfestiva dat kunstenaars met een verstandeijke handicap centraa stet, een primeur in Vaanderen! Met dit initiatief wi de vzw Specia Art Foundation deze kunst zonder voorbedachte rade uit de iefdadigheidssfeer haen en in het professionee circuit brengen. Deze kunst moet in de gaerijen en musea prijken naast andere kunst die we soms aangrijpend vinden en soms eijk, innovatief of shockerend. Hoe het ook zij, deze SAF-kunst is uniek. Artistiek directeur Leo Trienpont egt uit: Deze kunst is eerijk en geeft magie aan eke creatie; of het nu een schiderij, theaterstuk of poëzie is. Dankzij deze creaties treed je binnen in nieuwe wereden zoas de repetitieve wered van mensen met autisme die minder abstraheren. Dat is een unieke kunstbeeving. Deze kunst is niet vomaakt, maar geen enkee kunstenaar is vomaakt. En dat is perfect. Lieven Jabobs Rostoebasketcub Feniks Personen met een motorische handicap trainen eke maandag van u. tot 22 uur (niet op feestdagen) in Sportcompex De Ommegang, Ommegangaan 60A, 9340 Lede. Info: Danië Dierickx, , , e-mai: danie.dierickx1@teenet.be. G-Tafetennis TTC Zee Personen met fysieke of verstandeijke handicap trainen eke zaterdag van 14 uur tot u. in Sportha De Zeven, Koeviet 1, 9240 Zee. Info: Eisabeth Van De Wiee,

11 Kunst zonder voorbedachte rade Van 16 mei tot 10 juni is de stad Sint- Nikaas gastheer van een kunstenfestiva gebracht door personen met een verstandeijke handicap. Op ta van paatsen staan deze bijzondere kunstenaars op de bühne met theater, dans, poëzie en muziek. Ook worden er her en der exposities met o.a. schider- en tekenkunst en projecttentoonsteingen georganiseerd. Het initiatief werd Specia Art Festiva gedoopt. Een buitengewoon tweejaarijks kunsttreffen, waar personen met een verstandeijke handicap hun creativiteit en mogeijkheden aan het grote pubiek kunnen tonen. We zoemen in op het theaterstuk Het Boedmooie Mensenmeisje met regisseur Kris De Hooghe. Kris werkt momentee as eerkracht buitengewoon onderwijs in SBSO Baken in Sint- Nikaas, met de nadruk op muzische vorming. Voorheen was hij tien jaar ang ateierbegeeider muziek en theater in home Vesta, een voorziening voor personen met verstandeijke handicap. Handiscoop: Kan je a een tip van de suier ichten over deze unieke theaterproductie? Kris: Het stuk vertet het verhaa over de paneten Aarde en Raarde. Op Raarde even mensen die er ongeveer hetzefde uitzien as wij, maar die toch anders denken, bewegen en praten dan de aardbewoners. Er wonen ook raardingen op aarde, niemand weet precies hoe ze er terechtgekomen zijn, maar ze even er vredig. De aardbewoners hebben er echter een potje van gemaakt op hun kuit, er is nauweijks nog iets eefbaars te vinden. Daarom sturen de bazen van Raarde hun beste raardonauten naar Aarde om hun onderdanen daar weg te haen. Na een ongeukkige anding met ruimteschip Lunatic, vuchten raardevaarders Barrie en Freek de aardse wered in. Op hun zoektocht komen ze merkwaardige dieren tegen. Ze haten mensen maar doen toch hartstikke hun best om de twee rare heden te hepen, of net niet? En wat doet een boedmooi mensenmeisje tussen a deze dieren? Za zij Freek en Barrie hepen hun soortgenoten terug te vinden? Maar om te weten hoe het aemaa precies afoopt, moet je komen kijken natuurijk! Handiscoop: We zijn avast benieuwd. Kan je iets meer verteen over de acteurs? Kris: Er werken zestien acteurs mee aan het stuk, waarvan tien personen met een verstandeijke handicap. Zowe voor de beroepsacteurs as de acteurs met een verstandeijke handicap werden er audities gehouden. Handiscoop: Hoe veroopt de voorbereiding? Kris: Eerst werd er een goede roverdeing uitgedokterd. Streefdoe was ae acteurs een ro op hun maat en taenten toe te wijzen. En daarna was het repeteren, repeteren en nog eens repeteren. Zo zijn we a van september 2013 bezig met wekeijkse repetities in groepjes. Vanaf eind apri worden dit zefs hee dagen. Het is dus een bijzonder intensief proces, maar hee aangenaam met een intense betrokkenheid van ae medewerkers. Handiscoop: Weke uitdagingen en mogeijkheden ervaar je in de samenwerking met deze bijzondere acteurs? 11

12 Specia Art Festiva Het voedige programma van het Specia Art Festiva van 16 mei tot 10 juni in Sint-Nikaas kun je raadpegen op de website van het Specia Art Festiva: Kris: Hun spontaniteit en expressie bieden een absoute meerwaarde voor het theaterstuk. We geven dan ook de ruimte voor hun eigen creativiteit en inbreng. Er wordt we rekening gehouden met de hoeveeheid tekst die ze voor de kiezen krijgen, omdat het memoriseren zeker een uitdaging is. Want onze hoofdrospeers hebben aanzienijk wat tekst te onthouden. En toch, het moet gezegd dat ze die vaak beter kennen dan de beroepsacteurs die ook aan dit stuk meewerken. De samenwerking tussen de acteurs met een verstandeijke handicap en de beroepsacteurs veroopt trouwens hee goed. Handiscoop: Waar en wanneer krijgen we de vruchten van juie werk te zien? Kris: Op 6, 7 en 8 juni treden we op in de stadsschouwburg van Sint-Nikaas. Op 18 september kan je het theaterstuk bewonderen in desinge in Antwerpen. Verder pannen we nog een najaarstournee. Handiscoop: Aen daarheen en nog vee succes met de repetities. Lieven Jacobs Een greep uit het programma: Begische Meesterwerken: expositie van schider- en tekenkunst, door bijzondere kunstenaars uit hee Begië. Deze meesterwerken werden geseecteerd door professioneen vogens de strengste artistieke kwaiteitseisen. Stedeijk Museum, Zwijgershoek 14, Sint- Nikaas. - Individuee tentoonsteing door een bijzondere kunstenaar die reeds faam heeft verworden in het gewone kunstencircuit. Kunstgaerij Beek, Truweestraat 122, Sint-Nikaas. - Projecttentoonsteingen op de wanderoutes binnen de stad. - Waer bist du beven? Videomontage en foto-expo met audio, die het verhaa vertet over de rijke herinneringswered van Aex De Graef. Een man met een verstandeijke handicap wiens ervaringen gegoten worden in een fiosofisch sprookje over heimwee, vergankeijkheid en de zoektocht naar zijn veroren moeder. In regie en choreografie van Serena en Maya Wuytack. - Driemeters nhaf: een theatervoorsteing in regie van Patform K, over het even en opgroeien van broer en zus. De zus heeft het syndroom van Down. Zus en broer ontdekken samen verschien in kracht, engte, tempo en mens-zijn. Een voorsteing over zoeken, proberen, ukken en misukken. Eveneens te bewonderen op 22 november 2014 in CC Stroming te Berare, een organisatie van KVG Verbond Dendermonde. De aardbewoners hebben er echt een potje van gemaakt, niks eefbaars is er nog te vinden op hun paneet. 12

13 Uitkijken naar een hoopvoe toekomst Een kind grootbrengen kost een huis. Een kind met een handicap grootbrengen kost twee huizen. Deze uitspraken zijn duideijk meer dan een ciché! Zo berekende de Gezinsbond onangs nog dat een kind van de wieg tot zijn/haar 25ste minstens euro kost voor gezinnen met een aag inkomen. Voor gezinnen met een gemidded inkomen gaat het a om euro, omdat zij meer uitgeven aan basiskosten zoas een woning, voeding, keding, en meer betaen voor kinderopvang. Het steunpunt WSVG (Wezijn, Voksgezondheid en Gezin) deed onderzoek naar de kostprijs van een kind met een handicap. Op de vraag hoevee ouders het afgeopen jaar uitgegeven hebben aan de formee, directe ondersteuning van hun kind met een handicap, rapporteerden de ouders een gemiddede kost van 1.596,23 euro die niet kon teruggevorderd worden. Voor een kind met een handicap zijn de uitgaven we niet zo eenduidig omdat er vee afhankeijk is van de aard van de handicap, de eventuee nood aan hupmiddeen en/of therapie en/of extra zorgkosten voor o.a. incontinentiemateriaa, sondevoeding enz. enz.. Duideijk is we dat de verhoogde kinderbijsag of eventuee tussenkomsten van VAPH of ziekenfonds zeker niet ae gemaakte extra kosten compenseren. En dan hebben wij het nog niet over de daende inkomsten voor het gezin omdat een van de ouders noodgedwongen moet stoppen met werken of deetijds moet gaan werken Uschi is de mama van Foran (bijna 8 jaar) en Frauke (5 jaar). Foran iep bij zijn geboorte een hersenbeschadiging op. Hierdoor heeft hij motorische en verstandeijke beperkingen en zorgt ook zijn compexe, soms moeiijke gedrag vaak voor probemen. Het ukt Foran asmaar beter om te verwoorden wat er scheet en hoe hij zich voet. 13

14 werken en ik diende mijn ontsag in. Geukkig vond ik sne een geijkaardige job in een bedrijf dichter bij huis. Vanaf het eerste moment heb ik aan mijn baas en aan mijn coega s verted dat ik een zoontje met een handicap heb en dat ik regematig met hem naar het ziekenhuis moest. Hiervoor konden zij begrip opbrengen. Toen kwam er een nieuwe manager aan de macht en hij dacht er anders over. Na de geboorte van onze dochter Frauke vroeg ik zorgkrediet aan. De zorg voor een baby én de zorg voor Foran combineren met een votijdse job, was niet haabaar. Dit tijdskrediet werd toegestaan door mijn werkgever, maar na enkee weken werd ik ontsagen wegens economische crisis. Ik ben nog naar de vakbond gestapt, maar daar verteden ze me dat ik tegenover zo n argument weinig verhaa had. Voor iemand zonder kind met een handicap, is het moeiijk om te begrijpen wat de impact van een dergeijke gebeurtenis is. Uschi: Toen de bevaing zich aandiende, kwam de pacenta vroegtijdig os. Foran kreeg daardoor geen zuurstof meer. Wij zijn dan hasoverkop naar het ziekenhuis vertrokken. De eerste maanden was het nog ang niet duideijk wat dit zuurstofgebrek voor Foran zou betekenen. Maar de eerste testen wezen avast uit dat er sprake was van een hersenbeschadiging. As je zo n nieuws krijgt, ijkt er een bom in je gezicht te ontpoffen. Wij waren ontzettend ongerust en ik heb hee vee gehuid. Voora omdat ik mij zo machteoos en onzeker voede. Ook had ik het hee moeiijk om mijn gevoeens en mijn zorgen met anderen te deen. Voor iemand zonder kind met een handicap, is het moeiijk om te begrijpen wat de impact van een dergeijke gebeurtenis is. Foran was een mooie baby en die eerste maanden zag je amper dat er met hem iets aan de hand was. A vug na de geboorte van Foran ging ik dan ook opnieuw aan het werk. Foran kon terecht bij een goede onthaamoeder. Ik had een goed betaade, verantwoordeijke job in een bedrijf en mijn baas wide dat ik sne weer aan de sag zou gaan. Maar Foran was vaak ziek en wij moesten ook regematig met hem naar het ziekenhuis voor aerei testen en onderzoeken. Tekens moest ik dan vrijaf nemen, want voor mijn man was het nog moeiijker om op zijn werk verof te krijgen. Geukkig had mijn baas vee begrip voor onze gezinssituatie. Hij zorgde voor een aptop zodat ik af en toe van bij mij thuis kon werken. Op deze manier kon ik de zorg voor Foran en mijn werk beter combineren. Met mijn coega s heb ik atijd hee open over Foran en onze zorgen gepraat. In het begin kon ik op begrip rekenen en was er atijd we een coega die bereid was om te uisteren. Tot ik van mijn baas de faciiteiten kreeg om af en toe thuis te mogen werken. Toen kwamen de reacties: Ik heb ook kinderen, ik wi ook we thuis werken. Het werd zo erg dat er na een tijdje praktisch niemand nog contact met mij zocht. Tien vrouweijke coega s had ik, ook jonge mama s, en er was amper iemand die mij nog aansprak. Niemand vroeg hoe het met Foran ging. In zo n sfeer kon ik niet anger Zoang Foran naar de kinderopvang ging, waar hij terechtkon van 8 tot 18 uur, was er geen probeem om tijdig op het werk te zijn. Maar toen Foran naar schoo ging, moest hij s morgens gebracht en rond 16 uur opgehaad worden of moest er iemand thuis zijn as de schoobus eraan kwam. Aanvankeijk kon mijn man, David dit nog opnemen. Tot zijn werkuren veranderden. Van mijn baas kreeg ik dan de toestemming om s morgens wat ater op het werk te komen en mocht ik s avonds vroeger stoppen. Ik deed mijn werk graag en kreeg ook atijd positieve evauaties. Ook a kreeg ik voortdurend van mijn coega s scherpe opmerkingen over de uitzondering die voor mij gemaakt werd in verband met de werkuren. Ik beef aan de sag. Met hee vee energie en wiskracht. Het werd een uitputtingssag en ik heb er een burnout aan over gehouden. Tekens as een coega nog maar eens gemeen reageerde en geen begrip kon opbrengen voor de situatie thuis, had ik het gevoe dat ik het niet meer kon uithouden. Dan wide ik het iefst de handdoek in de ring gooien. Op een dag ben ik opgestaan en naar huis gegaan om nooit meer naar mijn werk terug te keren. Ondertussen was ik ook aan een erarenopeiding begonnen in avondonderwijs. 14

15 Even dacht ik nog om te soiciteren voor een andere job. Maar ik besefte dat het niet reaistisch was om votijds te werken, voor een baby te zorgen en er bovendien atijd te moeten zijn voor een kind dat extra zorgen nodig heeft. Handiscoop: De zorg voor Foran is waarschijnijk ook hee intens? Uschi: De zorg voor hem weegt ontzettend zwaar. Niet aeen omwie van het geoop naar aerhande onderzoeken en therapieën, maar voora omdat het gedrag van Foran zo onvoorspebaar en moeiijk is. Vaak krijgt hij, schijnbaar om niets, astige en moeiijke buien. Hysterisch wordt hij dan en wat wij ook doen, hem knuffeen en aanhaen of kordaat optreden, niets ijkt te hepen. David kan soms meer gedud opbrengen dan ikzef. Ik voe me op zo n momenten echt radeoos en uitgeput. En dan word ik we eens boos op Foran waardoor ik me ater weer schudig voe omdat hij er tensotte niets kan aan doen. Er gebeurt iets in zijn hersenen waar hij echt geen vat op heeft. Van de thuisbegeeidingsdienst kreeg ik we wat tips om met Foran om te gaan as hij zo n aanva van hysterie krijgt. As je totaa op bent, dan zijn die tips echter ver weg. Bovendien iggen theorie en praktijk vaak zo ver uit ekaar. Begin er maar aan as je secht gedrag moet bestraffen door geen verhaatje voor te ezen voor het sapengaan, as Foran net dat verhaatje nodig heeft in zijn rituee om s avonds tot rust te komen. Het heeft ang geduurd voor Foran tot communicatie kwam, maar nu ukt het hem asmaar beter om te verwoorden wat er scheet en hoe hij zich voet. Vroeger begrepen wij hem niet, waardoor hij nog agressiever en hysterischer reageerde. Nu wij beter met ekaar kunnen communiceren, heb ik het gevoe dat wij vooruitgang maken. Doordat wij Foran nu beter kunnen begrijpen, reageert hij ook rustiger. Hij kan ook echt hee ief zijn en hij is hee creatief. Met andere kinderen speen ukt nog niet zo goed omdat hij op een bepaad moment, as het spe bijv. stopt, weer hysterisch reageert waardoor die kinderen ook van sag zijn. Frauke kan daar a vrij goed mee om en weet hoe zij een spe met Foran moet beëindigen. Ook zijn nichtje kan hee fijn met Foran speen. En het doet ons zovee deugd om een bije en tevreden Foran te zien. Op schoo, in het Sint-Gerardusinstituut in Diepenbeek, heeft hij op korte tijd ook vee geeerd. Wij zijn dus hoopvo voor de toekomst, ook a weten we dat het niet atijd gemakkeijk za zijn. Financiëe probemen zorgen voor extra stress. Handiscoop: Ondertussen moeten juie het steen met sechts één inkomen en brengt de handicap van Foran ongetwijfed ook hee wat extra kosten met zich mee. Uschi: David zorgt voor het gezinsinkomen. Maar hij is van opeiding kunstenaar en moet nu noodgedwongen in een fabriek gaan werken om voor ons inkomen te zorgen. Hij heeft echter geen keuze. En wij voeen a aankomen dat zijn baas het niet in dank za afnemen as David nog eens sociaa verof moet nemen omdat Foran naar het ziekenhuis moet. Zef krijg ik 400 euro stempeged per maand. Dit is amper een fractie van het mooie oon dat ik vroeger kreeg. Wij hebben gebouwd en hebben een ening af te betaen. Financiëe probemen zorgen voor extra stress. Ons een extraatje verooroven, nieuwe keren kopen zoas wij vroeger vaak deden, een keertje op vakantie gaan, is er niet meer bij. Soms moeten onze ouders financiee een handje toesteken en dat geeft echt geen goed gevoe. Voor Foran krijgen wij we verhoogd kinderged, maar een dee ervan gaat naar de bijdragen voor het semiinternaat. De aanpassingen van de woning werden grotendees, maar niet voedig terugbetaad. Ook de kosten voor incontinentiemateriaa en hupmiddeen worden voor een dee terugbetaad. Maar er zijn atijd nog kosten, die voor eigen rekening zijn. Omdat Foran moeiijk oopt en op gras niet vooruit kan, ieten wij een groot stuk terras betegeen. Voor zoiets is er geen tussenkomst. De trampoine hebben wij ingebouwd in de grond, wat ook extra kosten met zich meebracht. Wij hebben in en rond ons huis ae drempes weggewerkt om te vermijden dat Foran vat. A die kosten zijn voor ons. Ook de kosten voor de vee verpaatsingen naar ziekenhuis en therapieën, zijn niet te onderschatten. Ook a heb ik a twee bacheordipoma s, toch ben ik een paar jaar geeden gestart met een erarenopeiding. Ik hoop in juni af te studeren. Een job in het onderwijs zou het mogeijk maken om te werken én te zorgen voor Foran. Ook a besef ik dat ik dan niet pots een dag kan vrij nemen om met Foran naar het ziekenhuis te gaan. Dus dromen wij ervan dat David de kans krijgt om zich te herschoen en wat meer de zorg voor Foran op te nemen as ik zou werken. Maar zover zijn we nog niet. Binnenkort moet Foran een zware operatie in Peenberg ondergaan. Er is sprake van drie maanden ziekenhuisopname en een jaar revaidatie. Maak dan maar eens pannen om terug aan het werk te gaan Lief Vanbae TE KOOP: RANST, Schawijkstraat 92, Recente via (bouwjaar 2000) op 950 m² met 5 sk, 3 badk., garage en west-tuin. Bewoonb. opp. 336 m². Deze via is rostoetoegankeijk gebouwd en voorzien van: ruime personenift, autom. deuren, autom. gordijnen, iftsysteem in sk en aangepaste badkmr, enz.! EPC 146 kwh/m², VP euro, 03/

16 Pubicaties Vaanderen is koers, en koers is Vaanderen Of je nu zef graag op de t r a p p e r s duwt, aan het stuur van je h a n d b i k e seurt of iever je heden aanmoedigt met een streek biertje of zakje friet in de hand, Vaanderen en de koers hebben je hee wat te bieden. De nieuwe brochure Vaanderen: een A In fietsbestemming maakt een fijne seectie van goed berijdbare paden, paatsen waar je aangepaste fietsen kunt huren, ogies en bezienswaardigheden die verband houden met de koers of in de buurt van de beangrijkste wedstrijden iggen, enz. Ook tips om in het spoor van je wieerheden op een comfortabe, toegankeijk adres te overnachten vind je hier terug. De brochure Vaanderen: een A In fietsbestemming is samengested door het Infopunt Toegankeijk Reizen van Toerisme Vaanderen. De A In in de tite verwijst naar iedereen inbegrepen. Want ook a ben je niet zo n fietsiefhebber: met deze informatie in de hand wórd je er waarschijnijk één. Je kunt ae info downoaden op of een gratis brochure aanvragen bij: Infopunt Toegankeijk Reizen (Toerisme Vaanderen), , info@toegankeijkreizen.be, Ten sotte Fonds Jan Fiiers Het Fonds Jan Fiiers werd opgericht met as doe beurzen uit te reiken aan jongeren tussen 12 en 25 jaar die het sachtoffer werden van een ongeva, waarbij de betrokken jongere ten gevoge daarvan een bijvende fysieke handicap heeft. Deze beurs wi de jongere ondersteunen in zijn/haar verdere persoonijke ontwikkeing. Deze ondersteuning kan bestaan uit een financiëe bijdrage voor het bekostigen van bijvoorbeed de revaidatie, bouwkundige aanpassingen aan de woning, het ter beschikking steen van speciaisten op het vak van verzekeringen, administratieve afhandeing van dossiers, juridische hup, De aangeboden hup za aanvuend zijn aan de dekking, voorzien via de verzekeraar. Een aanvraag voor deze beurs kan ingediend worden via de Koning Boudewijnstichting, ofwe onine (een kandidaatsdossier invuen) ofwe via het contactcentrum van de Koning Boudewijnstichting: of via mai. proj@kbs-frb.be. Meer info: t Staat niet sti! Een team onderzoekers van de Universiteit in Georgia (VS) bedachten een systeem waardoor mensen met een hoge dwarsaesie door midde van een tongpiercing zef hun rostoe kunnen besturen. Voor het draadoos systeem is er aeen een tongpiercing nodig die voorzien is van een magnetisch knopje. De piercing functioneert as een joystick. Op deze manier kunnen mensen met een simpee beweging van hun tong hun rostoe besturen. Ef mensen, veramd vanaf hun nek, deden mee aan het onderzoek van de Universiteit in Georgia en hadden binnen de kortste keren de techniek onder controe. Met het zogenaamde Tongue Drive System manoeuvreerden ze hun rostoe angs de moeiijkste hindernissen. Op dit moment zit het onderzoek nog in een experimentee fase en er zuen in de toekomst ongetwijfed nog meer toepassingen mogeijk worden. Design with a Heart Voor oudere mensen of personen met een handicap zijn gewone aedaagse activiteiten vaak minder vanzefsprekend. Hupmiddeen kunnen soms hepen, maar ze zijn vaak duur en niet aangepast. Net om die reden beoont Handicap Internationa a vee jaren simme uitvindingen die het dageijkse even van oudere mensen of mensen met een handicap verbeteren. Ae creatieveingen die voor hun kind, hun ouder, hun partner, hun vriend, met een handicap een of ander hupmidde creëerden om zefstandiger te kunnen functioneren worden aangespoord om hun uitvinding in te sturen voor de wedstrijd Design with a Heart. Je hoeft zeker geen Einstein te zijn. Het zijn vaak hee eenvoudige en goedkope trucjes die een praktische opossing bieden. Zo bedacht de papa van Gies, een van de winnaars van de vorige editie, een aangepaste verzorgingstafe en vieen ook de stoekem en de trombonehup in de prijzen. De winnende uitvindingen zijn terug te vinden op be/uitvindingen. Dankzij de wedstrijd Design with a Heart kunnen de bedenkers hun uitvinding deen met andere mensen, ook met mensen in het Zuiden die vaak nog minder mogeijkheden hebben om hupmiddeen aan te schaffen. Een gespeciaiseerde jury (waaronder de redactie van Handiscoop) beoordeet de inzendingen. Drie winnaars krijgen een waardebon van 500 euro bij Brico en een jaarabonnement op Dobbit. Er is ook een speciae categorie voor schoen (technische schoen, ergotherapie, design, ingenieurs). Ae projecten moeten ingediend worden voor 30 juni 2014: een technisch pan van de uitvinding (A4-formaat), een agemene omschrijving van het gebruik, digitae foto s van het prototype (max. 500 KB) en een ijst van het gebruikte materiaa pus de kostprijs. Stuur je dossier bij voorkeur via e-mai (nicoe. uyckx@handicap.be) of per post naar Spastraat 67, 1000 Brusse. Meer info 16

17 op of bij Nicoe Luyckx, Roze boekhande De Roze Wapper organiseert activiteiten voor hoebi s met een verstandeijke handicap. Op zaterdag 12 apri bezoeken ze hoebiboekhande t Verschi (met vooreesmomenten en muziek). Locatie: Antwerpen-Centraa - ingang Antwerpse Zoo. Gratis. Inschrijven: info@hetrozehuis.be. Vrijwiigers gezocht voor jongerenwerking in Puurs De Jong KVG-werking De Rattekes uit Puurs -Wiebroek zoekt enthousiaste vrijwiigers voor de organisatie van activiteiten en begeeiding van jongeren met een handicap die zin hebben voor avontuur. Ae jonge mensen die hun grenzen wien vereggen en zich wien engageren in een boeiende werking zijn harteijk wekom: of derattekes@gmai.com. KVG-eden kunnen gratis een advertentie paatsen in de rubriek Zoek&Vind. Niet-eden betaen 25 euro. Teksten hiervoor kun je bezorgen aan de redactie: Handiscoop, A. Goemaere ei 66, 2018 Antwerpen, te , e-mai: handiscoop@kvg.be. Geef ook je idnummer door. Te koop Bij een aanta Handiscoopezers zet het feit dat er voor een tweedehandshupmidde vaak nog vee ged gevraagd wordt kwaad boed. Een aanta van deze hupmiddeen werden immers grotendees door het VAPH of het RIZIV vergoed. Wij beseffen echter dat vee mensen geen of sechts een gedeeteijke terugbetaing krijgen voor de aanschaf van een hupmidde. Wij rekenen erop dat mensen die een hupmidde in Handiscoop aanbieden in eer en geweten de verkoopprijs bepaen. n Eektrische age opstapdriewiefiets - keur: schaduwbauw - sechts 150 km mee gefietst - 6 versneingen - aankoopprijs: euro - geen VAPHtoeage gekregen - vraagprijs: overeen te komen - Inichtingen: verheeuc@ hotmai.com (Izegem). n Tandem Gazee - keur: bauw - in goede staat - met draagtas en sot - prijs: overeen te komen - Inichtingen: Wittouck, of n Scootmobie - keur: rood - vierwieer - goed in orde - met gebruiksboekje, opaadsysteem, verichting, pinkers, verstebare zithoogte, instebare stuurkoom, draaibare comfortstoe, opkapbare armeggers met boodschappenmandje vooraan, accu-indicatiemeter - vraagprijs: 500 euro - Inichtingen: (Sint-Nikaas). n Pafondift Handimove met pafondmotor en verschiende raisystemen - goed onderhouden + Apha Trance decubitus matras + bed - vraagprijs: overeen te komen - Inichtingen: deprettere1@hotmai.com, n Auto, Renaut Kangoo - 1,4 benzine 55 kw - bouwjaar km - winterbanden extra - voedig aangepast voor mensen met een handicap - met kniesysteem op achtervering - prijs: overeen te komen - Inichtingen: Erna Bommaert, n Eektrische reax-, massagestoe - uitgerust met een uitgebreide ro-, kneed-, strijk- en kopmassage - keur: zwart - in goede staat - vraagprijs: euro + toietverhoger Thuasne - om vast te kikken op toiet - vraagprijs: 20 euro - Inichtingen: B. Cauberg, , beindacauberg@hotmai.com n TV-oep EVS Merin 20 coor + VGA scherm (= eektronisch eestoeste voor sechtzienden) met tafe Tagarna 52 x 52cm - in goede staat - vraagprijs: 700 euro - Inichtingen: Pau Versteven, n Eektrische scooter Shoprider Carpo 3 - bronskeur - met een speciae angdurige batterij - aes verstebaar - wordt verkocht wegens verhuis naar een bejaardentehuis - in goede staat (van 2010) - aankoopprijs: euro - vraagprijs: euro - Inichtingen Dobbes Rosette te huur n Vakantiehuis in Bertogne - ook geschikt voor rostoegebruikers - voor 8 personen - 4 saapkamers - info vind je op of via een maitje naar vakantiehuisbertogne@teenet.be. GEZOCHT n Ria, een 63-jarige vrouw uit Turnhout houdt van rummikub en met de kaarten speen, een terrasje doen, een uitstapje maken en een gezeige babbe doen. Omdat zij moeiijk te been is, zoekt zij iemand die haar kan vergezeen en haar thuis kan ophaen om aan activiteiten dee te nemen. Wie zin heeft om er samen met haar op uit te trekken en ook graag tijd uittrekt voor een gezeige babbe kan contact op nemen met Katrien Boonen, Steunpunt vrijetijd gehandicapten Kempen, of , katrien.boonen@kvg.be n Roza is op zoek naar een ander huurappartement in Gee dat rustig geegen is. Omwie van haar handicap kan ze weinig geuiden verdragen. Huurprijs maakt niet uit. Wie Roza kan hepen kan haar contacteren op

18 Regematig terugkerende activiteiten (wekeijks, tweewekeijks, ) staan niet in deze agenda. Je vindt ze in de kaender op onze website: Wie niet over internet beschikt, kan de ijst voor zijn/haar regio opvragen op het regionaa KVGsecretariaat (adressen: zie p. 23). Antwerpen KVG Vorming te antwerpen@kvg.be 12/ u. - G Sportdag KVG Noorderkempen - Wuustweze - Inschrijven: Lutgard Debaecke, of , Lutgardis.debaecke@ teenet.be. Vrije Tijd te gsm vrijetijd.antwerpen@kvg.be 26/ u. - KVG-Famiiedag Panckendae - Mecheen. 28/ u. - koken - Lier. eke eerste zaterdag - 10 uur - Country ine dance - Oostmae - Info: An Van Den Broeck, eke derde zaterdag - jonass - Mecheen/ Leuven - Info: Dimi van Mo, dimivanmo@hotmai.com. Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 14/ u. - infoavond: eren communiceren met je kind met een handicap - Mecheen. Inschrijven verpicht Vaams-Brabant Vrije Tijd regio Hae-Vivoorde te te. snoezeruimte vrijetijd.vaamsbrabant@ kvg.be 30/04-20 uur - uitdagende gezeschapsspeen voor vowassenen met een normae begaafdheid en autisme - Zeik - Info: heyvaert.dominiek@skynet.be, Laatste week van de paasvakantie - aangepaste speedagen voor kinderen met een handicap - Zeik. 10/ u. - zang, knutseen, speetjes, snoezeen voor kinderen met een verstandeijke handicap vanaf 6 jaar - Zeik - Info: juie.vanderveken@hotmai. com, / u. - praatgroep voor vowassenen met een normae begaafdheid en autisme - Kesse-Lo - Info: michae.ambrigts@gmai.com, pass.euven@gmai. com, /04 - Bakende Hoeve voor jongeren met en zonder handicap - Leuven - Info: info@ekseeko. be, / u. - samen muziek maken en zingen voor personen met een normae begaafdheid, een fysieke handicap of een icht verstandeijke handicap - Leuven. 13/04-14 uur - wandeing in Peenberg voor iedereen die wi bewegen of sport met en zonder handicap - Lubbeek. 15/04 - daguitstap naar Pairi Daiza voor kinderen en jongeren tussen 10 en 18 jaar met ASS - Info: users.teenet.be/oepekka, oepekka@gmai.com, /04-19 uur - Proost: praatcafé voor personen met en zonder fysieke handicap - Leuven. 26/04 - spe voor jongeren met en zonder handicap - Leuven - Info: info@roetsj.org. 26/04 - JonASS werking voor jongeren met autisme - Leuven - Info: informatie@jonass. be, /05 - praatcafé voor jongeren met en zonder handicap - Leuven - Info: Ekseeko. 9/ u. - praatgroep voor vowassenen met een normae begaafdheid en autisme - Kesse-Lo - Info: Michaë Lambrigts. 10/05 - andschapswandeing in het Koesebos voor kinderen en jongeren tussen 10 en 18 jaar met ASS uit het buitengewoon onderwijs en hun famiie - Info: Oepekka (zie hoger) /05 -Uitstap naar Wid in t Park voor jongeren met en zonder handicap - Leuven - Info: en info@roetsj.org, info@ekseeko.be, Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 22 en 29/04, 6 en 13/ u. - cursus: ontwikkeing stimueren - Leuven. 14/ u. - infoavond: psychische probemen en hupverening bij personen met een handicap - Leuven. Inschrijven verpicht Turnhout Steunpunt Vrijetijd Gehandicapten Kempen te svgk@acw.be midden apri - G-tennis - Turnhout. 16/ u. - Adventure day (vot bouwen) - Oud Turnhout. 18/04-19 uur - Mega Party - Turnhout. 23/ u. - KVG Boccia - Meerhout. 24/04-19 uur - Kein Kaffee - Gee. 26/04-10 uur - KVG-Famiiedag Panckendae - Mecheen. vanaf 26/04-12 uur - G-tennis - Rijkevorse. 2/ u. - bowing - Rijkevorse. Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 30/04 en 7/ u. - initiatie SMOG, Spreken Met Ondersteuning van Gebaren voor ouders, famiieeden en vrijwiigers - Turnhout. 8/ u. - infoavond: kiezen voor een schoo - Turnhout. Inschrijven verpicht Limburg KVG Vorming te of 05 imburg@kvg.be 26/04-10 uur - KVG-Famiiedag Panckendae - Mecheen. Vrije tijd te of 05 vrijetijd.imburg@kvg.be 18

19 12/ u. - kookcub van Rita voor vowassenen met een verstandeijke handicap - Hasset. 19/ u. - kookcub van Davy voor vowassenen met een verstandeijke handicap - Hasset. 9/05-20 uur - caféavond voor jongvowassenen met een fysieke handicap - Hasset. Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 23/ u. - workshop Reaxatie - Hasset. 24/ u. - infoavond: om en rond prenatae diagnostiek - Hasset. 8/ u. - infoavond: kiezen voor een schoo - Hasset. Inschrijven verpicht Oost-Vaanderen Vrije tijd te vrijetijd.oost-vaanderen@kvg.be Eke zaterdag u. - G-judo voor personen met een fysieke, verstandeijke of auditieve handicap - Kruibeke - watervh24@hotmai.com of / u. - DyNAHmiek (voor jongeren en vowassenen met een nietaangeboren hersenetse) - Gent - info@ dynahmiek.be of /04 en 17/ uur - ZOEMkids (speedag voor kinderen met een handicap en broers, zussen, vrienden, ) - Beveren-Waas - zoem@beveren.be of /04 - daguitstap naar Beewaerde - vertrekpaats in Sint-Nikaas en Gent. 2/05-19 uur - kaartavond - Gent. Inschrijven verpicht Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 29/ u. - infoavond: autisme en verstandeijke handicap - Gent. 13/ u. - infoavond: kiezen voor een schoo - Aast. Inschrijven verpicht West-Vaanderen Vrije tijd te vrijetijd.west-vaanderen@kvg.be 6/04 - JONASS doe-groep - regio Roeseare - Info: Wouter Wiems, contact@jonasskvg-wv.be. 26/04-10 uur - t Spook: KVG-Famiiedag Panckendae - Mecheen - Info: Anneore Mouton, /04-10 uur - JONASS: KVG-Famiiedag Panckendae - Mecheen - Info: Anneies Ramboer, , contact@jonasskvg-wv.be. 3/05 - watergewenning voor gezinnen met kinderen met een handicap (3-9 jaar) - Izegem. 11/05-14 uur - t Spook: crea-activiteit - Tiet. Gezin en Handicap te gezinenhandicap@kvg.be 30/ u. - infoavond: zorg/ondersteuning voor personen met een handicap in de toekomst - Roeseare. 6/ u. - infonamiddag: nieuwe wetgeving beschermingsmaatregeen - Brugge. Inschrijven verpicht Watergewenning Absouut vzw te info@absouutvzw.be 24/ u - infoavond: wat is PAB? - Zeik - Inschrijven: , administratie@absouutvzw.be. Intro te info@intro-events.be 6/04 - Ronde van Vaanderen - Brugge en Ronse (Oude Kwaremont). 11/04 - Ennio Morricone - Brusse. 12/04 - I Love The 90 s - Hasset. 12/04 - Poitiek debat KVG - Sint- Nikaas. 15/04 - Francis Cabre - Brusse. 24/04 - Misdaad & Straf - Turnhout. 24/04 - Dranouter Bad - De Panne /04 - River Dance - Brusse. 26 en 27/04 - Festiva aan Zee - De Panne 2-3/05 - Groezrock - Meerhout. 9-11/05 - Robin des Bois - Brusse. Water wordt door kinderen as een vrij natuurijke omgeving ervaren omdat ze voor de geboorte ook in de buik van de mama rondzwommen. Door rond te zwemmen krijgen ze het gevoe dat ze gedragen worden door het water. Tijdens de sessie watergewenning is er een samenspe tussen kind en ouders (en eventuee broertjes en/of zusjes) wat bijdraagt aan het hechtingsproces en de stimuatie van de totae ontwikkeing. Bij kindjes voor wie bewegen niet atijd vanzefsprekend is, biedt water de kans om zonder pijn of a te vee inspanning te bewegen. Dit zorgt er dan weer voor dat die kindjes hun ichaam op een andere manier beeven. Ae kinderen met een handicap tussen 3 en 9 jaar en hun ouders, broers en zussen verwekomen we zaterdag 3 mei 2014 van u u. in De Kreke, Heiig Hartstraat 17, 8870 Izegem. Inschrijven: KVG West- Vaanderen, , geert.vantournhout@kvg.be voor 26 apri Dit is een initiatief van KVG West-Vaanderen in samenwerking met Vives en Aympic. 19 jui

20 Successie en handicap Op de sociae dienst van KVG krijgen we noga wat vragen over erven en wat het effect van een erfenis is op de tegemoetkoming van een persoon met een handicap. Ja, een persoon met een inkomensvervangende of integratietegemoetkoming kan en mag erven en nee, de tegemoetkoming wordt hierdoor niet verminderd. Dat is toch zo in de meeste situaties, maar ste dat je één of meerdere huizen erft. Dan ben je verpicht netjes de kadastrae inkomens te vermeden in je aangifte van de personenbeasting. En aangezien er bij de berekening van je tegemoetkoming rekening gehouden wordt met je beastbaar inkomen, krijgt je erfenis toch nog een impact op je tegemoetkoming. Voor een tegemoetkoming aan bejaarden is het effect van een erfenis echter nog groter, want voor de berekening van deze tegemoetkoming wordt a je kapitaa in kaart gebracht voor de berekening. In Handiscoop van oktober (rubriek wetten en weren ) gingen wij op deze materie nog wat verder in. In dit artike wien we het voora hebben over de successierechten. Leeftijdsgroep De vermindering houdt rekening met de aard van de erfenis: in rechte ijn (bijv. tussen ouders en hun kinderen) of tussen andere personen, de eeftijd van de persoon die de erfenis krijgt en met het verminderd verdienvermogen van de betrokkene. Hoe jonger de persoon met een handicap, hoe anger de periode van verminderd verdienvermogen kan duren en hoe groter de vrijsteing. De bedragen van de vermindering zijn: euro wanneer het gaat om een erfenis in rechte ijn, tussen echtgenoten en tussen samenwonenden; euro wanneer het gaat om een erfenis tussen andere personen dan in rechte ijn, echtgenoten en samenwonenden. Dat ijkt weinig maar dit basisbedrag wordt vermenigvudigd met een cijfer overeenkomstig de eeftijd van de persoon die erft, gaande van 18 voor personen met een handicap van 20 jaar of jonger tot 2 voor personen ouder dan 80 jaar. Dit geeft de vrijsteingsbedragen zoas opgenomen in de tabe onderaan. De vermindering wordt eerst toegepast op het netto onroerend gedeete Vermenigvudigingsfactor van de erfenis. Is de vrijsteing dan nog niet voedig uitgeput, wordt het restant toegepast op het netto roerend gedeete. Wie kan hiervan genieten? Wij citeren uit de wetgeving: De vowassen persoon (ongeacht zijn eeftijd) bij wie, as gevog van feiten overkomen en vastgested vóór de eeftijd van 65 jaar, werd vastgested dat: - ofwe zijn ichameijke of geesteijke toestand zijn verdienvermogen heeft verminderd tot één derde of minder van wat een vaide persoon door een of ander beroep op de agemene arbeidsmarkt kan verdienen (criterium inkomensvervangende tegemoetkoming); - ofwe zijn gezondheidstoestand een voedig gebrek aan, of een vermindering van zefredzaamheid van ten minste 9 punten tot gevog heeft (aanta punten integratietegemoetkoming); - ofwe hij, ingevoge een administratieve of gerechteijke besissing, tot ten minste 66% bijvend ichameijk of geesteijk gehandicapt of arbeidsongeschikt is verkaard; - ofwe zijn verdienvermogen, na de periode van primaire ongeschiktheid die bepaad is in de ziekte- en invaiditeitsverzekering, verminderd is tot één derde of minder. Vrijsteing voor erfenis in rechte ijn (in euro) Vrijsteing voor andere erfenis dan in rechte ijn (in euro) Vermindering van successierechten Personen met een handicap die een erfenis krijgen, moeten minder successierechten betaen. Deze maatrege is heaas vrij onbekend, en sommige notarissen bijken hiervan niet op de hoogte te zijn. Hou dit dus zef in de gaten! 0-20 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 9, jaar jaar jaar jaar en meer

BROCHURE Cursus Klantgericht Werken. rendabel. tevreden. trouw. klantgericht. Klantgericht Werken. Sales Force Consulting

BROCHURE Cursus Klantgericht Werken. rendabel. tevreden. trouw. klantgericht. Klantgericht Werken. Sales Force Consulting BROCHURE Cursus Kantgericht Werken rendabe kantgericht tevreden trouw Kantgericht Werken Saes Force Consuting Ineiding De Cursus Kantgericht Werken gaat in eerste instantie over kantgerichtheid. Kort gezegd

Nadere informatie

Een korte kennismaking met t Verlaet

Een korte kennismaking met t Verlaet Een korte kennismaking met t Veraet t Veraet is een woonzorgcentrum in Westdorpe. Het maakt onderdee uit van SOKA, ofwe Stichting Ouderenzorg Kanaazone. t Veraet biedt vee diensten: wooncomfort, zorg,

Nadere informatie

Inhoud. voorwoord 3. individuele coaching 4. teamtrainingen 7. workshops / intervisie 8. coachings thema s 9. profiel en persoonlijke kleur 10

Inhoud. voorwoord 3. individuele coaching 4. teamtrainingen 7. workshops / intervisie 8. coachings thema s 9. profiel en persoonlijke kleur 10 voorwoord 3 individuee coaching 4 teamtrainingen 7 workshops / intervisie 8 coachings thema s 9 profie en persoonijke keur 10 partners 11 contact 12 Inhoud 2 Voorwoord Persoonijke groei en effectiviteit

Nadere informatie

Gespannen of overspannen? Sterk in ieders belang

Gespannen of overspannen? Sterk in ieders belang Gespannen of overspannen? Sterk in ieders beang Gespannen of overspannen? De boog kan niet atijd gespannen zijn. De kruik gaat net zo ang te water tot hij barst. Deze bekende gezegden geven aan dat er

Nadere informatie

U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraal Beheer Achmea

U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraal Beheer Achmea U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraa Beheer Achmea 1 Inhoud Een goede basis voor uw auto. 3 Een goede basis voor uw bromfiets. Daarom kiest u voor onze

Nadere informatie

ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg

ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg Op vijf badzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de eeringen gevraagd. Wanneer

Nadere informatie

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profielkeuze

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profielkeuze euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profiekeuze Op zes badzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de eeringen gevraagd. Wanneer de werkboeken op schoo

Nadere informatie

Als zwanger worden niet vanzelfsprekend is

Als zwanger worden niet vanzelfsprekend is Psychosociae begeeiding bij ongewenste kinderoosheid As zwanger worden niet vanzefsprekend is Stichting Ambuante Fiom Psychosociae begeeiding bij ongewenste kinderoosheid Een zwangerschap is niet vanzefsprekend.

Nadere informatie

Cloud Hosting Checklist it starts here

Cloud Hosting Checklist it starts here Previder Coud Hosting Checkist it starts here Coud Hosting Checkist pagina 2 De 10 punten waar u over na moet denken As u gebruik wit gaan maken van coud hosting zijn een aanta punten van groot beang.

Nadere informatie

BROCHURE Training Klantgericht Verkopen. Klantgerichte Verkooptraining. Sales Force Consulting

BROCHURE Training Klantgericht Verkopen. Klantgerichte Verkooptraining. Sales Force Consulting BROCHURE Training Kantgericht Verkopen Kantgerichte Verkooptraining Saes Force Consuting ineiding Kanten vormen de beangrijkste inkomstenbron van je onderneming. Je wit dan ook optimaa rekening houden

Nadere informatie

Gewoon is soms niet speciaal genoeg. AmbulAnte begeleiding (V)SO de PirAmide

Gewoon is soms niet speciaal genoeg. AmbulAnte begeleiding (V)SO de PirAmide AmbuAnte begeeiding (V)SO de PirAmide Gewoon is soms niet speciaa genoeg deskundige begeeiding en PrAKtiSCHe OnderSteuning VOOr OnderWiJS AAn eeringen met een Angdurige ZieKte OF ichameijke beperking.

Nadere informatie

Zonder zorgen blijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraal Beheer Achmea

Zonder zorgen blijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraal Beheer Achmea Zonder zorgen bijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraa Beheer Achmea 1 Inhoud Een goede basis voor uw auto. 3 Een goede basis voor uw auto. Daarom kiest u voor onze Autoverzekering! 4 U kiest

Nadere informatie

VOORBEELD. Supplement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60

VOORBEELD. Supplement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60 VOORBEELD Suppement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60 Reaties zijn gemakkeijk vandaag. We stappen er sne in en zetten er ook sne een punt achter. Wat we durven te vergeten, is dat eke duurzame nieuwe

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN Schoo/insteing/vestiging: Montessori Lyceum Herman Jordan Afdeing: vwo Paats: Zeist BRIN-nummer:

Nadere informatie

De griffier gewaardeerd Een klantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadsleden

De griffier gewaardeerd Een klantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadsleden De griffier gewaardeerd 2011 Een kantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadseden Vereniging van Griffiers Apri 2011 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 1 Ineiding... 4 1.1 Achtergrond... 4 1.2 Enquête en

Nadere informatie

De praktijk: het project dorp op school HOOFDSTUK

De praktijk: het project dorp op school HOOFDSTUK De praktijk: het project dorp op schoo HOOFDSTUK 3 Dorp Op Schoo 1 is een project waarin kinderen uitgedaagd worden om een dorp of een site in miniatuur te bouwen. In de maquette moeten zo vee mogeijk

Nadere informatie

havo/vwo profielkeuze opdrachten via internet

havo/vwo profielkeuze opdrachten via internet euzedossier havo/vwo profiekeuze opdrachten via internet Op drieëntwintig badzijden in het werkboek is het gebruik van het digitaa portfoio uitdrukkeijk noodzakeijk of gewenst. Wanneer de werkboeken op

Nadere informatie

BROCHURE Cursus Klantgericht Verkopen. Klantgericht Verkopen. Sales Force Consulting

BROCHURE Cursus Klantgericht Verkopen. Klantgericht Verkopen. Sales Force Consulting BROCHURE Cursus Kantgericht Verkopen Kantgericht Verkopen Saes Force Consuting ineiding Kanten vormen de beangrijkste inkomstenbron van je onderneming. Je wit dan ook optimaa rekening houden met de wensen

Nadere informatie

CoperfinFash Uitgave nr. 5 - Jui 2002 Coperfin op bezoek... een campagne zoas nooit tevoren! Met deze speciae uitgave van CoperfinFash wien we het enthousiasme en het engagement van onze okae communicatoren

Nadere informatie

Marketingplan Verkoopleider. BROCHURE Workshop Marketingplan Verkoopleider. Sales Force Consulting. toekomstvisie. analyse factoren.

Marketingplan Verkoopleider. BROCHURE Workshop Marketingplan Verkoopleider. Sales Force Consulting. toekomstvisie. analyse factoren. BROCHURE Workshop Marketingpan Verkoopeider toekomstvisie anayse factoren verkoopstrategie marktbewerking organisatieontwikkeing Marketingpan Verkoopeider Saes Force Consuting ineiding Een goed functionerende

Nadere informatie

Slachthuisstraat 39. 2033 HC Haarlem 145 500,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl

Slachthuisstraat 39. 2033 HC Haarlem 145 500,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl makeaars Sachthuisstraat 39 2033 HC Haarem 145 500,- k.k. haarem.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen Sachthuisstraat 39, 2033 HC Haarem

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen gereged? In dit Pensioen 1-2-3 eest u wat u we en niet krijgt in onze pensioenregeing. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonijke informatie over uw pensioen. Die vindt u we op www.mijnpensioenoverzicht.n

Nadere informatie

Cursus Bedrijfsplan MKB

Cursus Bedrijfsplan MKB BROCHURE Cursus Bedrijfspan MKB visie anayse strategieën actiepannen Cursus Bedrijfspan MKB Saes Force Consuting ineiding Hoe groot of kein je onderneming ook is, je zut je regematig de vraag moeten steen

Nadere informatie

Bestevaerstraat 6. 1971 BT IJmuiden 178 000,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl

Bestevaerstraat 6. 1971 BT IJmuiden 178 000,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl makeaars Bestevaerstraat 6 1971 BT IJmuiden 178 000,- k.k. haarem.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen makeaars Woning Ligging: aan rustige

Nadere informatie

1. Doelstelling. Verhuisplan ARDU!N. Begripsbepalingen. 3. Uitgangspunten

1. Doelstelling. Verhuisplan ARDU!N. Begripsbepalingen. 3. Uitgangspunten Verhuispan Verhuispan ARDU!N 1. Doesteing Bij een verhuizing van de woning of de werkpek /dagbesteding komt vee kijken. In dit pan staat beschreven hoe dat gaat. Wat kan de ciënt van Arduin verwachten

Nadere informatie

IVERA 2.10: Feilloze communicatie tussen centrales en verkeersregelingen

IVERA 2.10: Feilloze communicatie tussen centrales en verkeersregelingen IVERA 2.10: Feioze communicatie tussen centraes en verkeersregeingen IVERA 2.10: feioze functionaiteit Verkeersregeingen en verkeers - centraes die gebruikmaken van het IVERA-protoco kunnen naadoos met

Nadere informatie

Insula. Centraal. e d. u d. o C a. u s. Insula College

Insula. Centraal. e d. u d. o C a. u s. Insula College christeijke schoengemeenschap voor mavo, havo, atheneum en gymnasium Insua Coege Insua Centraa Insua Coege e g e o C a u s In! k j i e d i u d s Da ocatie Koningstraat, mavo pag. 2-6 ocatie Hamaheirapein,

Nadere informatie

J J. September 2015 I ~I= =1= = 1

J J. September 2015 I ~I= =1= = 1 j September 2015 ~= =1= = 1 ~ ~ " neiding De voetbavereniging Vathermond bestaat nu 85 jaar en is niet aeen een begrip in het dorp Vathermond maar ook in de wijde omgeving. Veen uit het dorp beeven zef

Nadere informatie

Prattenburg 107. 2036 SE Haarlem 215 000,- k.k. makelaars. tel (023) 5 531 631 fax (023) 5 531 632 haarlem@hiermakelaars.nl

Prattenburg 107. 2036 SE Haarlem 215 000,- k.k. makelaars. tel (023) 5 531 631 fax (023) 5 531 632 haarlem@hiermakelaars.nl makeaars Prattenburg 107 2036 SE Haarem 215 000,- k.k. haarem.hiermakeaars.n www.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen Prattenburg 107,

Nadere informatie

Ouders begrijpen, ouders begrenzen

Ouders begrijpen, ouders begrenzen Ouders begrijpen, ouders begrenzen Samenwerken met ouders in een diverse sameneving Lies Ledegen Integratief kindertherapeute www.kroost.be Programma Ineiding en opwarmer Basisvaardigheden omtrent communicatie

Nadere informatie

Woningen met het Slimmer Kopen label hebben een lagere aankoopprijs. Het voordeel kan wel oplopen tot 25 procent!

Woningen met het Slimmer Kopen label hebben een lagere aankoopprijs. Het voordeel kan wel oplopen tot 25 procent! feiten & spereges Woningen met het Simmer Kopen abe hebben een agere aankoopprijs. Het voordee kan we opopen tot 25 procent! As koper van een Simmer Kopen woning bent u voor de voe honderd procent eigenaar.

Nadere informatie

euzedossier & uitgeverij remmers instructie bij het decaanaccount versie 03.09.13

euzedossier & uitgeverij remmers instructie bij het decaanaccount versie 03.09.13 euzedossier instructie bij het decaanaccount versie 03.09.13 & uitgeverij remmers Voor vragen, opmerkingen en suggesties bij deze instructie kunt u contact opnemen met: Uitgeverij Remmers Nieuwe Bosscheweg

Nadere informatie

Aanvragen zelf beleggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zelf Beleggen (Zakelijk)

Aanvragen zelf beleggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zelf Beleggen (Zakelijk) Aanvragen zef beeggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zef Beeggen (Zakeijk) Aeen voedig ingevude formuieren nemen we in behandeing. I Mijn gegevens A Gegevens bedrijf Rechtsnaam Postcode en vestigingspaats

Nadere informatie

Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde. Strategisch meerjaren beleidsplan 2011 2014

Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde. Strategisch meerjaren beleidsplan 2011 2014 Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde Strategisch meerjaren beeidspan 2011 2014 Introductie Nieuw Unicum is onomkeerbaar veranderd Dit strategisch meerjaren beeidspan 2011 2014 bouwt in ae opzichten

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... (Zakeijke) Dienstverening Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor (zakeijke) dienstvereners In de (zakeijke) dienstverening

Nadere informatie

2/01/18. Programma. Waarom kinderen leren omgaan met gevoelens? Praten met kinderen hoe doe je dat?

2/01/18. Programma. Waarom kinderen leren omgaan met gevoelens? Praten met kinderen hoe doe je dat? Praten met kinderen hoe doe je dat? Lies Ledegen www.kroost.be info@kroost.be Programma Ineiding Doesteing Gebieden in de binnenwered Hoe maak je contact? Bedenkingen Oefening Vragen Waarom kinderen eren

Nadere informatie

Zelf klussen in uw huurwoning

Zelf klussen in uw huurwoning Zef kussen in uw huurwoning U wit iets aan uw huurwoning veranderen zodat deze beter bij u past. Een nieuwe keuken, een andere badkamer of misschien we een dakkape. Wij geven u graag de geegenheid om zef

Nadere informatie

Wij wensen alle lezers van hettivoliaantje Veel geluk en voorspoed in 2011. Namens: Bestuur en vrijwilligers Stichting Tivoli i lov it

Wij wensen alle lezers van hettivoliaantje Veel geluk en voorspoed in 2011. Namens: Bestuur en vrijwilligers Stichting Tivoli i lov it Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 maart 2011. Liefst per e-mai: i.tivoi@upcmai.n 2011 nummer 1 Wij wensen ae ezers van hettivoiaantje Vee geuk en voorspoed in 2011 Namens:

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

l r k bas i s s c h ool

l r k bas i s s c h ool r k bas i s s c h oo SCHOOLGIDS 2015-2019 ALGEMENE GEGEVENS Basisschoo de V Hertstraat 4 5408 XL Voke Teefoon: 0413-335363 E-mai: info@devvoke.n Website: www.devvoke.n Dependance De V Reestraat 47 5408

Nadere informatie

Verder. Tips en tricks voor verpleegkundig rekenen

Verder. Tips en tricks voor verpleegkundig rekenen Verder Tips en tricks voor verpeegkundig rekenen Inhoud 2 Van de druppesneheid van een infuus tot het kaarmaken van een injectie: het maken van berekeningen is onosmakeijk verbonden met het werk van verpeegkundigen.

Nadere informatie

In vijf stappen naar een goed gesprek

In vijf stappen naar een goed gesprek In vijf stappen naar een goed gesprek Een handige vragenijst en dagoverzicht 5 EDITIE 2018 Eerijk, betrouwbaar en onafhankeijk 1 Coofon Geen enke onderdee van deze brochure, noch de gehee uitgave mag op

Nadere informatie

Bekijk onze resultaten van 2017

Bekijk onze resultaten van 2017 Vog ons: in f Nieuwsbrief Trivire 1 augustus 2018 Bekijk onze resutaten van 2017 Onze resutaten van 2017 staan onine! Hier kunt u aes ezen over onze activiteiten, inspanningen en projecten van het afgeopen

Nadere informatie

Partner Network it starts here

Partner Network it starts here Previder Partner Network it starts here Partner Network It starts here IT bevindt zich in een nieuw tijdperk. Steeds meer organisaties houden ae zorgen van IT etterijk buiten de deur, door gebruik te maken

Nadere informatie

Schoolgids. r.k. basisschool De Smidse. www.bsdesmidse.nl

Schoolgids. r.k. basisschool De Smidse. www.bsdesmidse.nl Schoogids r.k. basisschoo De Smidse www.bsdesmidse.n 1 Hoefsmidhof 1 1445 KD Purmerend te: 0299-641699 fax: 0299-649516 brin-nummer: 12BP e-mai: desmidse@bsdesmidse.n Inhoudsopgave Onderwerp ( Kik op het

Nadere informatie

Sales Force Boost. een Strategisch Verkoopplan maken. Sales Force Consulting. Sales Force Consulting Brochure Sales Force Boost

Sales Force Boost. een Strategisch Verkoopplan maken. Sales Force Consulting. Sales Force Consulting Brochure Sales Force Boost Saes Force Boost een Strategisch Verkooppan maken Saes Force Consuting ineiding Saes Force Boost Saes Force Boost is een cursus voor commerciëe managers en verkoopeiders. De cursus is beschikbaar in 2

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Retai ondernemingen Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor Retai organisaties Het Nieuwe Winkeen, de Nieuwe Consument,

Nadere informatie

Handreiking. Balans in Beeld. E.J.W. Rot. Jongeren met een licht verstandelijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen

Handreiking. Balans in Beeld. E.J.W. Rot. Jongeren met een licht verstandelijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen Handreiking Baans in Beed Jongeren met een icht verstandeijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen E.J.W. Rot www.kennispeingehandicaptensector.n/baansinbeed www.kennispeingehandicaptensector.n

Nadere informatie

CONGRES De APEXRESECTIE

CONGRES De APEXRESECTIE CONGRES De APEXRESECTIE Michie de Ceen Thomas von Arx Marga Ree Vrijdag 27 mei 2011 De Fint Amersfoort Vrijdag 27 mei 2011 Congresprogramma Periapicae chirurgie of herbehandeing? Nieuwe inzichten & moderne

Nadere informatie

Gemaakt door: Marinka Bruining en Marianne Fokkema Klas: 4E en 5C

Gemaakt door: Marinka Bruining en Marianne Fokkema Klas: 4E en 5C Gemaakt door: Kas: Marinka Bruining en Marianne Fokkema 4E en 5C Inhoudsopgave Samenvatting Voorwoord Ineiding Deevragen - Wat is geuk? - Hoe kun je beoordeen of je geukkig bent? - Hoe gaan we de inkomensgroepen

Nadere informatie

Een nieuwe dimensie in beveiliging. Galaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE

Een nieuwe dimensie in beveiliging. Galaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE Gaaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE OPLOSSING MET DE FLEXIBILITEIT die vodoet AAN AL UW ZAKELIJKE BEHOEFTEN Een nieuwe dimensie in beveiiging Gaaxy

Nadere informatie

OPQ Manager Plus Rapport

OPQ Manager Plus Rapport OPQ Profie OPQ Manager Pus Rapport Naam Dhr. Sampe Candidate Datum 25 september 2013 www.ceb.sh.com INTRODUCTIE Dit rapport is bestemd voor gebruik door ijnmanagers en HR professionas. Het bevat aerei

Nadere informatie

Esschilderstraat 7. 2012 BB Haarlem 279 000,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl

Esschilderstraat 7. 2012 BB Haarlem 279 000,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl makeaars Esschiderstraat 7 2012 BB Haarem 279 000,- k.k. haarem.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen Esschiderstraat 7, 2012 BB Haarem

Nadere informatie

Een evenementenvergunning

Een evenementenvergunning Een evenementenvergunning aanvragen 2 Een evenementenvergunning aanvragen In onze gemeente worden jaarijks vee activiteiten georganiseerd. Dat is euk. Maar soms kan een evenement ook voor irritatie en

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Branche- en beangenoranisaties Pyades evert software die werkt! Voor u, uw medewerkers en eden. Pyades dé speciaist voor branche- en beangenorganisaties Ook in uw organisatie

Nadere informatie

euzedossier & uitgeverij remmers vmbo loopbaanoriëntatie Sjors van de Hasselt Rob Veldhoen Dit werkboek is van:

euzedossier & uitgeverij remmers vmbo loopbaanoriëntatie Sjors van de Hasselt Rob Veldhoen Dit werkboek is van: euzedossier vmbo oopbaanoriëntatie Sjors van de Hasset Rob Vedhoen Dit werkboek is van: Voor www.keuzedossier.n is het controenummer van onze schoo: Mijn gebruikersnaam is: & uitgeverij remmers UITGEVERIJ

Nadere informatie

Armoede bij mensen met beperkingen

Armoede bij mensen met beperkingen Resutaten van onderzoek naar oorzaken, gevogen voor incusie, preventie en benodigde ondersteuning Armoede bij mensen met beperkingen Martin Schuurman, Hans Kröber, Manon Verdonschot Coofon Armoede bij

Nadere informatie

Anders kijken naar werk. CNV-voorzitter Van Boggelen Werken voor geld of geluk? Dienend leiderschap

Anders kijken naar werk. CNV-voorzitter Van Boggelen Werken voor geld of geluk? Dienend leiderschap Magazine voor bestuurders, toezichthouders en managers in het kathoiek onderwijs JAARGANG 30 I FEBRUARI 2010 I NUMMER 1 Anders kijken naar werk CNV-voorzitter Van Boggeen Werken voor ged of geuk? Dienend

Nadere informatie

evenementenlocatie P2 Euroborg

evenementenlocatie P2 Euroborg evenementenocatie P2 Euroborg Evenementen in de stad Groningen Groningen is een bruisende en eefbare stad met een ruim en gevarieerd aanbod aan evenementen. Dit aanbod is zowe binnen, in de vee theaters,

Nadere informatie

n-- J Bij elk ander verwarmingssysteem is dit niet het geval, de temperatuur tegen het '-.!:> plafond is altijd hoger dan bij de vloer.

n-- J Bij elk ander verwarmingssysteem is dit niet het geval, de temperatuur tegen het '-.!:> plafond is altijd hoger dan bij de vloer. Nummer 19 Onderwerp: Voerverwarming neiding Het systeem van voerverwarming is op de Nederandse markt nooit een gewedig sukses geworden. Was het jaren geeden een mooi systeem voor woningen weke in de koopsfeer

Nadere informatie

WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL

WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 maart 2012. Liefst per e-mai: info@stichtingtivoi.n 2012 nummer 1 WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL 1 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

makelaars haarlem.hiermakelaars.nl

makelaars haarlem.hiermakelaars.nl makeaars Nagtzaamstraat 68 2032 TH Haarem 224 000,- k.k. haarem.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen Nagtzaamstraat 68, 2032 TH Haarem

Nadere informatie

JAARVERSLAG RUIMTE VOOR MOBILITEIT

JAARVERSLAG RUIMTE VOOR MOBILITEIT NETWERK > MOBILITEIT > KENNISDELING > Wij hechten vee beang aan uw mening as het gaat om de beoordeing van onze dienstverening. Het invuen van de enquête kost u sechts enkee minuten. Wij verzoeken u onderstaande

Nadere informatie

U kunt er volgende zaken mee meten : DC Spanning AC Spanning DC Stroom Weerstand Diode test Continuiteitstest

U kunt er volgende zaken mee meten : DC Spanning AC Spanning DC Stroom Weerstand Diode test Continuiteitstest Mini Digitae Mutimeter 1. Omschrijving Uw is een professionee digitae mutimeter met een 3 ½ digit LCD uitezing. U kunt dit toeste gebruiken voor een breed scaa toepassingen zoas thuis, op de werf, op schoo,...

Nadere informatie

KeCo-opgaven elektricitietsleer VWO4

KeCo-opgaven elektricitietsleer VWO4 KeCo-opgaven eektricitietseer VWO4 1 KeCo-opgaven eektricitietseer VWO4 E.1. a. Wat is een eektrische stroom? b. Vu in: Een eektrische stroomkring moet atijd.. zijn. c. Een negatief geaden voorwerp heeft

Nadere informatie

Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoli leest u op pagina 3!

Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoli leest u op pagina 3! Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 mei 2011. Liefst per e-mai: i.tivoi@upcmai.n 2011 nummer 2 Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoi eest u op pagina 3! 1

Nadere informatie

CAGO GAS. IRV 42/C Mod Windfire 373 en 374 Turbo. Artikel nummer: 810007 CE 0051

CAGO GAS. IRV 42/C Mod Windfire 373 en 374 Turbo. Artikel nummer: 810007 CE 0051 CAGO GAS Instaatie - en gebruiks handeiding Infrarood kache IRV 42/C Mod Windfire 373 en 374 Turbo Artike nummer: 810007 CE 0051 Maximae votooiing: 4200W - 305 g/h LPG Voor gebruik van dit toeste a.u.b.

Nadere informatie

Avonturijn, vol van avontuur!

Avonturijn, vol van avontuur! Jaarversag 2013 Kinderopvang Avonturijn Gepersonaiseerde uitgave, kijk sne op pagina 3 g Avonturijn, vo van avontuur! 2013 was een bewogen jaar. De branche kinderopvang stond onder enorme druk. Dit betekende

Nadere informatie

CAGO GAS. Installatie - en gebruiks handleiding. Infrarood kachel IRV PETITE 63. Artikel nummer: 801206 CE 0051

CAGO GAS. Installatie - en gebruiks handleiding. Infrarood kachel IRV PETITE 63. Artikel nummer: 801206 CE 0051 CAGO GAS Instaatie - en gebruiks handeiding Infrarood kache IRV PETITE 63 Artike nummer: 801206 CE 0051 Maximae votooiing: 2800W - 200 g/h LPG Voor gebruik van dit toeste a.u.b. zorgvudig de instaatie

Nadere informatie

esdégé reigersdaal Afspraken over agressie

esdégé reigersdaal Afspraken over agressie esdégé reigersdaa Afspraken over agressie 1 Afspraken over agressie Voorwoord De afgeopen jaren zijn er op het terrein van omgaan met agressie/ongewenst gedrag zowe centraa as okaa binnen de organisatie

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

llllllllllllllllllll llïlfëil`š éïlllä* kopie. """`l* ' Betreft: Aandacht voor armoede- en schuldenproblematiek in de begroting voor 2015

llllllllllllllllllll llïlfëil`š éïlllä* kopie. `l* ' Betreft: Aandacht voor armoede- en schuldenproblematiek in de begroting voor 2015 M ï Z140055349888 Scan nummer 1 van 1 Scanpagina 1 van 5 4...... 1 _s,. ïfëi`š éïä* kopie. """`* '?*~$ ***"*" ~' ~W~W~ ^«»«««~ ~«Z140 055349 88 8 Aan: Gemeenteraden van de se Gemeenten 29 augustus 2014

Nadere informatie

Mobiele compressoren MOBILAIR M52/M64 Met het wereldwijd erkende SIGMA PROFIEL Debiet: 5,2 / 6,4 m³/min. www.kaeser.com

Mobiele compressoren MOBILAIR M52/M64 Met het wereldwijd erkende SIGMA PROFIEL Debiet: 5,2 / 6,4 m³/min. www.kaeser.com Mobiee compressoren MOBILAIR M52/M64 Met het weredwijd erkende SIGMA PROFIEL Debiet: / 6,4 m³/min www.kaeser.com Made in Germany Op de ocatie Coburg/Noord-Beieren worden vakbij de hoofdfabriek van KAESER

Nadere informatie

Leernetwerk Zeggenschap en Inclusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundelde resultaten Leernetwerk

Leernetwerk Zeggenschap en Inclusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundelde resultaten Leernetwerk Leernetwerk Zeggenschap en Incusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundede resutaten Leernetwerk www.kennispeingehandicaptensector.n vormgeving: Studio Tween Inhoudsopgave Ineiding

Nadere informatie

Therapeutisch elastische kousen

Therapeutisch elastische kousen C T Therapeutisch eastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen De therapeut weet raad K1 C H - T K1 - T K1 K2 C G C - G T G CF CE CD CC buiten engte A-omvang binnen engte C - F D CB C Therapeutisch

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

2970actief. Senior. Activiteitenkalender Schilde en s-gravenwezel. Energieke, ontspannende en vormende activiteiten!

2970actief. Senior. Activiteitenkalender Schilde en s-gravenwezel. Energieke, ontspannende en vormende activiteiten! 2970actief Activiteitenkaender Schide en s-gravenweze Energieke, ontspannende en vormende activiteiten! Activiteitenkaender en vormen een grote groep in onze gemeente. Deze groep bestaat uit vee verschiende

Nadere informatie

Engelandlaan 580. 2034 HA Haarlem 139 750,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl. tel (023) 5 531 631 fax (023) 5 531 632 haarlem@hiermakelaars.

Engelandlaan 580. 2034 HA Haarlem 139 750,- k.k. makelaars. haarlem.hiermakelaars.nl. tel (023) 5 531 631 fax (023) 5 531 632 haarlem@hiermakelaars. makeaars Engeandaan 580 2034 HA Haarem 139 750,- k.k. haarem.hiermakeaars.n Hier Makeaars Houtpein 26 2012 DH Haarem te (023) 5 531 631 haarem@hiermakeaars.n Agemeen Engeandaan 580, 2034 HA Haarem makeaars

Nadere informatie

2 De elektrische huisinstallatie

2 De elektrische huisinstallatie Newton vwo dee a itwerkingen Hoofdstuk De eektrische huisinstaatie 6 De eektrische huisinstaatie. neiding Eektrische schakeingen Toeichting: hieronder vogen mogeijke ontwerpen. ndere ontwerpen die aan

Nadere informatie

Ontdek de voordelen van integratie tussen Dynamics AX, Dynamics CRM en SharePoint!

Ontdek de voordelen van integratie tussen Dynamics AX, Dynamics CRM en SharePoint! Ontdek de voordeen van integratie tussen Dynamics AX, Dynamics CRM en SharePoint! Pyades gaat verder waar de standaard van Microsoft stopt. Pyades evert opossingen die werken! Voor toekomstige en bestaande

Nadere informatie

Betreft: Monitoring van kansengroepen in het personeelsbestand via vrijwillige registratie

Betreft: Monitoring van kansengroepen in het personeelsbestand via vrijwillige registratie Rondzendbrief Rondzendbrief Monitoring Aan ae entiteiten en personeeseden van de Vaamse overheid die gebruikmaken van een systeem van vrijwiige registratie van afkomst en arbeidshandicap in het kader van

Nadere informatie

Met klinkende munt. brochure sponsorprogramma Stadsharmonie KVA

Met klinkende munt. brochure sponsorprogramma Stadsharmonie KVA Met kinkende munt brochure sponsorprogramma Stadsharmonie KVA Muziek kinkt door de straat... Dat gevoe as op een afstand straatmuziek kinkt die hoorbaar dichterbij komt. Je oopt er naar toe, je voet je

Nadere informatie

Previder Cloud Hosting it starts here

Previder Cloud Hosting it starts here Whitepaper Previder Coud Hosting it starts here Whitepaper Previder Coud Hosting Inhoudsopgave 1. Managementsamenvatting... 3 2. Ineiding Coud Hosting... 4 2.1. Typen Couds... 4 2.2. Coudservicemodeen...

Nadere informatie

Verenigingsblad van de Amsterdamse Accordeonvereniging Forzando. nummer 67 16e jaargang september 2011

Verenigingsblad van de Amsterdamse Accordeonvereniging Forzando. nummer 67 16e jaargang september 2011 Verenigingsbad van de Amsterdamse Accordeonvereniging Forzando In dit nummer o.a. Perikeen huisvesting Afsuiting seizoen nummer 67 16e jaargang september 2011 ALLERLEI is het verenigingsbad van de Amsterdamse

Nadere informatie

n 1 een unieke opleiding iets voor jou? wat doe jij volgend jaar? Op kot of op trot? Geen evidente keuze!

n 1 een unieke opleiding iets voor jou? wat doe jij volgend jaar? Op kot of op trot? Geen evidente keuze! De hubrusse gidst je door je studiekeuze driemaandeijks magazine 2013 n 1 een unieke opeiding iets voor jou? Test! wat doe jij vogend jaar? Op kot of op trot? Geen evidente keuze! 1 van de 5 boeken Op

Nadere informatie

ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR MOBIELE TELEFOONDIENSTEN VAN YES TELECOM NETHERLANDS B.V.

ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR MOBIELE TELEFOONDIENSTEN VAN YES TELECOM NETHERLANDS B.V. ALGEENE VOORWAARDEN VOOR OBIELE TELEFOONDIENSTEN VAN YES TELECO NETHERLANDS B.V. Laatst gewijzigd: juni 2011 1. DEFINITIES In deze Agemene Voorwaarden worden de vogende begrippen gebruikt: Aanbiedingsvorm:

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

DE PASSER. Een fijne zomer na een bijzonder jaar! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt

DE PASSER. Een fijne zomer na een bijzonder jaar! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt JULI 2017, NUMMER 14 DE PASSER RESPONZ Passend antwoord op speciaa onderwijsvragen Infobuetin over reevante ontwikkeingen voor het personee Een fijne zomer na een bijzonder jaar! Wat een bijzonder schoojaar

Nadere informatie

Einde economische groei

Einde economische groei Duurzaamheidsadviseur Pau Giding verwacht totae ontwrichting met goede afoop inde economische groei is onze grootste uitdaging Magisch en onverwoestbaar. Voor de crisis dichtten we de economische markt

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Handes- en ogistieke ondernemingen Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor Handes- en ogistieke ondernemingen Sharepoint

Nadere informatie

nieuwsbrief Mantelzorgondersteuning goed geregeld? Activiteiten kalender VRIJDAG 23 OKTOBER VRIJDAG 30 OKTOBER VRIJDAG 13 NOVEMBER

nieuwsbrief Mantelzorgondersteuning goed geregeld? Activiteiten kalender VRIJDAG 23 OKTOBER VRIJDAG 30 OKTOBER VRIJDAG 13 NOVEMBER nieuwsbrief ANBO AFDELING ENSCHEDE OKTOBER 2015 NUMMER 16 Activiteiten kaender VRIJDAG 23 OKTOBER Thema Gezonde voeding Ineiding door diëtiste Proeven van maatijden Apetito Aanmeden bij Harry Oonk zie

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Alles met de BAL. www.idemasport.com. een bewegingslandschap van SVS voor de 2de gr. lager onderwijs. Showroom & Kantoor : SVS

Alles met de BAL. www.idemasport.com. een bewegingslandschap van SVS voor de 2de gr. lager onderwijs. Showroom & Kantoor : SVS SVS is onderwijs & vorming Vaanderen www.schoosport.be www.idemasport.com Sportmateriaa Projecten Sportuitrusting een bewegingsandschap van SVS voor de 2de gr. ager onderwijs Warandestraat 48, 1851 Humbeek

Nadere informatie

Studiefonds Vanni Sri Lanka

Studiefonds Vanni Sri Lanka Studiefonds Vanni Sri Lanka Kansarme kinderen kunnen verder eren na basisschoo Oorogsweduwen genereren eigen inkomen en toekomst Zonder externe financiering geen kansen Stichting ACNS Projecthup: wie zijn

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Importeurs & distributeurs van materiee en voertuigen Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor importeurs & distributeurs

Nadere informatie

Bijzondere vondst in Molenpark

Bijzondere vondst in Molenpark Stadswerken IBUzine is een magazine voor medewerkers en reaties van IBU-Stadsingenieurs en verschijnt enkee maen per jaar in een opage van 450 stuks IBUzine Forten Nieuwe Hoandse Waterinie 2 Fexibe opstebare

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Contractors & Engineering Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor de Contractors & Engineering sector Het voeren van

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie