Opgaven Kansrekening Datastructuren, 29 mei 2019, Werkgroep.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opgaven Kansrekening Datastructuren, 29 mei 2019, Werkgroep."

Transcriptie

1 Opgaven Kansreening Datastructuren, 9 mei 019, Wergroep. Gebrui deze opgaven, naast die uit het boe, om de stof te oefenen op het wercollege. Cijfer: Op een toets rijg je meestal zes tot acht opgaven. 1. Segmenten: Boe Cormen, Vraag C.1-1. Oplossing: Een substring is een aaneengesloten deelrij, oo wel segment genoemd. Als de deelrij lang moet zijn, an hij beginnen op positie 0 t/m n, dus op n + 1 plaatsen. Als we ijen naar niet-lege deelrijen, dan hebben deze lengtes van 1 t/m n dus hun aantal vinden we door de term n +1 te sommeren voor van 1 t/m n. Dit is een reenundige rees met som 1 n(n + 1. Beoordeling/Toelichting: Aanvullingen: L = Als je oo Lege deelrijen (van lengte 0 meetelt, zijn het er 1 (n + (n + 1. V = Er wordt gesteld dat deelrijen op Verschillende posities apart worden geteld, oo als daar dezelfde letters staan.. Functies Tellen: Boe Cormen, Vraag C.1-. Oplossing: De functie heeft een domein van n verschillende inputs en heeft m outputs. Je unt hem dus omschrijven als een n -string over een verzameling S van m elementen. Het aantal functies is dus ( m (n. Beoordeling/Toelichting:. Ronde Tafel: Boe Cormen, Vraag C.1-. Oplossing: Het aantal is (n 1!. Je unt dit inzien door eerst te denen aan het aantal manieren waarop de professoren op de n pleen unnen zitten, zonder rotaties erin te betreen. Dat aantal is n!. Nu is de tafel rond en wordt er gezegd dat twee tafelschiingen gelij zijn, dus feitelij als 1 tellen, als je de ene door rotatie in de andere unt veranderen. Omdat je eenzelfde tafelschiing zo in n posities unt draaien, beteent dit eigenlij dat steeds groepjes n van de schiingen gelij zijn. Het aantal verschillende schiingen is dan n!/n, dus (n 1!. Beoordeling/Toelichting:

2 4. Even: Boe Cormen, Vraag C.1-4. Wat is de ans op een even totaal als je random drie getallen uit het berei 1 tot 99 tret? Oplossing: Er zijn 49 even getallen en 50 oneven getallen. Het is zinvol, hier een gevalsonderscheid te maen. Een even totaal rijg je met alledrie ( de getallen even, of met 1 getal 49 even en twee stus oneven. Drie even getallen an op is 1844 manieren. Eenmaal ( 50 even en twee oneven an (productregel op 49 maal is 6005 manieren. Totaal aan even combinaties (somregel is dus is ( mogelijheden. 99 Bij een random treing beschouwen we el van de is combinaties als een even waarschijnlije elementaire gebeurtenis. Omdat er even combinaties zijn, is de ans op zo n combinatie ofwel 0, Beoordeling/Toelichting: ( T = Het lijt voor de hand liggend om het totale aantal 99 combinaties,, door twee te delen omdat de helft wel even zal zijn. Maar nee, het ( 99 aantal even en oneven combinaties is niet gelij, en bovendien is oneven. 5. Absorptie: Boe Cormen, Vraag C.1-5. ( n n! Oplossing: Gebrui de multiplicatieve araterisering =. Vaa gaat het (n!! bewijzen maelijer als je aan de ingewieldste ant van de stelling begint, dus hier de RHS, en stapsgewijs vereenvoudigt. ( n n 1 1 = n (n 1! ((n 1 ( 1!( 1! = n (n 1! (n!( 1! n (n 1! = (n! ( 1! n! = (n!! n = Def. Bin.Co. Enen vallen weg Verdeel factoren Combineer faculteiten Def. Bin.Co. Het gegeven 0 < is nodig omdat hierdoor het getal 1 steeds niet-negatief is. Beoordeling/Toelichting:

3 6. Additieve Binomiaalcoëfficient: Boe Cormen, Vraag C.1-7. Oplossing: Hier wordt feitelij gevraagd naar een combinatorisch ( bewijs voor de additieve n araterisering van binominaalcoëfficienten. De LHS is het aantal deelverzamelingen van omvang uit een toaal van n. Noem willeeurig een van de n elementen x en vraag je af, hoeveel deelverzamelingen er met x en zonder x zijn. Een deelverzameling zonder x is in ( feite een willeeurige deelverzameling van de andere n 1 elementen en daarvan n 1 zijn er. Een deelverzameling met x moet je vormen door, behalve x, nog 1 ( n 1 elementen uit de andere te iezen en dat an op precies manieren. De stelling 1 volgt uit de Somregel. Beoordeling/Toelichting: 7. Paren: Boe Cormen, Vraag C.1-9. Oplossing: De LHS is een reenundige rees met som (Aantal eer (Eerste plus Laatste gedeeld door 1 (n+1n n(n + 1. De RHS laat zich uitschrijven naar ofwel 1 (n + 1n.! Beoordeling/Toelichting: Beetje zinloze opgave misschien want wat heeft dit eigenlij met het reenen met binominaalcoëfficienten te maen? Maar wel weer een handig feitje om te weten. 8. Pie in combinaties: Boe Cormen, Vraag C Je moet hier, voor een vaste n, ijen naar het maximum over. Oplossing: Gebruimaend ( ( van de multiplicatieve araterisering van de B.C., un je de n n verhouding tussen en beijen: + 1 ( n + 1 n! = (n 1!(+1! n! (n = (n!!(+1 = ( n n +1 ( ( Als < n/, is + 1 < n dus n > 1 zodat n n > ( ( + 1 > n dus n < 1 zodat n n < Als > n/, is Beoordeling/Toelichting: Oo hier weer een uiterst handig weetje. Als je ijt naar het aantal deelverzamelingen van n dingen, afhanelij van de omvang van die deelverzameling, dan ligt het maximale aantal deelverzamelingen rond een grootte van n/.

4 9. Permutatie en Combinatie: Geef de formule voor de bereening van P (n,. Hoeveel rijtjes van 1 speelaarten uit een pa van 5 zijn er (geef een getal? Geef de formule voor de bereening van C(n,. Hoeveel deelverzamelingen van 1 aarten uit een set van zijn er (geef een getal? Oplossing: P (n, = n!/(n! = n(n 1... (n + 1. Er zijn P (5, 1 rijtjes dus (reenmachine.95e1. C(n, = n!/!(n!. Er zijn C(, 1 deelverzamelingen dus Beoordeling/Toelichting: Een punt voor P en een punt voor C. Als je de formule goed hebt en niet al te dom doet met getallen un je de punt al rijgen. Codes: F = Geen Formule. G = Alleen Getal, onduidelij hoe je eraan omt. R = Een wetenschappelije Reenmachine heeft doorgaans noppen gemareerd met npr en ncr. Als je deze functies hebt, un je P (5, 1 vinden door achtereenvolgens te beuen op 5,, npr, 1,, =. 10. Sommatie: Bewijs (Boe C.1-15 dat n =0 ( n = n n 1. Oplossing: Een combinatorisch bewijs: beide formules representeren het aantal commissies met voorzitter dat je unt vormen in een groep met n leden. De linerant rijg je door eerst de commissie ( te iezen en daaruit de voorzitter: er zijn n deelverzamelingen, n maar el van de dv met leden telt eer mee omdat je verschillende voorzitters unt iezen. De rechterant beschrijft hoe je eerst de voorzitter iest (n manieren en dan de commissie aanvult met een dv van de overige n 1 leden (dus n 1 mogelijheden. Een reenundig bewijs: n =0 ( n = ( n =0 n n 1 Absorptie 1 = n n 1 ( n 1 = 1 Const. Fac., Dummytransf. = n n 1 Binomium Beoordeling/Toelichting: Twee punten.

5 11. Schoppen: Klaverjassen wordt gespeeld met aarten, waarvan 8 van type Schoppen. Je begint met een hand van acht aarten. Wat is de ans dat je begint met precies zes Schoppen-aarten? Oplossing: Gebrui de formule P r(e = #E. De mogelije handen zijn alle combinaties ( #S van 8-uit-, dat zijn er =! = Een hand met zes Schoppen rijg 8 8!.4! ( 8 je met een greep van 6-uit-8 Schoppen (an op = 8 manieren aangevuld met ( 6 4 een greep van -uit-4 non-schoppen (an op = 76 manieren. De beschreven ( ( 8 4 gebeurtenis bestaat dus uit = 778 elementaire uitomsten. De ans is = 0, Beoordeling/Toelichting: Twee punten. Beoordelingscodes: A = Vergeet de C(4, manieren om de 6 schoppen Aan te vullen tot acht aarten, antwoord is dan,66e-6; 1pt. A+ = Neemt som ipv product van twee binomiaalcoefficienten in teller; 1pt. U = Geen Uitleg en antwoord fout; 0pt. V = Bereent de ans op een van de volgorden, antwoord,6e-5; 1pt. 1. Combinaties en ansen: Uit een vaas met 1 rode en 8 blauwe ballen worden 4 ballen willeeurig getroen (zonder terugleggen. (a Wat is de ans dat alle vier deze ballen rood zijn? (b Wat is de ans dat de treing rode ballen en 1 blauwe bal oplevert? (c Wat is n =0 +1 ( n? (d Wat is n =0 ( + 1 ( n? Oplossing: Er zijn C(0,4 = 4845 mogelije deelverzamelingen van vier ballen, el een elementaire gebeurtenis. a. Er zijn C(1,4 = 495 verzamelingen van 4 rode, de ans op een Verz van 4 rode is C(1,4/C(0,4 = 0,10. b. Er zijn C(1,.C(8,1 = 1760 verz met rode, ans dus 1760/4845 = 0,6. c. Breng de buiten haajes en gebrui Newtons Binomium: +1 C(n, =. C(n, = 4 n. d. Gebrui (1 Termsplitsing, ( Absorptie en Constante Factor en ( Som van BC op een rij en (4 vereenvoudig: ( + 1C(n, =. C(n, + C(n, = n. C(n 1, 1 + C(n, = n.n 1 + n = (n + 1. n Beoordeling/Toelichting:

6 1. Elementaire Gebeurtenis: Svatoplu heeft nog zes oude Slowaase Kronen en gooit ze op tafel. Hij vraagt zich af, hoe groot de ans is dat er precies twee met de opzijde naar boven vallen. (a Svatoplu zegt dat het aantal oppen nul, een, twee, drie, vier, vijf of zes an zijn. Hij definieert de elementaire gebeurtenis A i als er zijn i oppen zichtbaar. Hij concludeert dat de ans op twee oppen precies een zevende is. Wele fout maat Svatoplu? (b Hoe moet het wel? Oplossing: (a De formule P = #E vooronderstelt dat ele elementaire gebeurtenis even #S waarschijnlij is. Wanneer die vooronderstelling gerechtvaardigd is, laat zich niet heel gemaelij omschrijven, maar hier is dat in ieder geval niet zo. (b Leg in gedachten een volgorde van de zes ronen vast, dan un je de elementaire uitomsten beschrijven ( als 6-rijtjes over {K, M} en daar zijn er 64 van. Het aantal rijtjes 6 met oppen is dus 15, zodat de ans op oppen 15 is. 64 Beoordeling/Toelichting: Deze opdracht laat je nadenen over een onjuiste en een juiste aanpa van dit probleem. Cruciaal verschil tussen de aanpaen is natuurlij, dat in de eerste niet gerechtvaardigd is dat el van de gebeurtenissen dezelfde ans heeft, en in de tweede wel. 14. Volgorde: Boe Cormen, Vraag C.-. Oplossing: De ambachtelije aanpa beschouwt de treing als een permutatie en ele permutatie als een elementaire uitomst. Het aantal permutaties is P (10, dus 70. Het aantal oplopende permutaties is precies gelij aan het aantal combinaties, 10. Immers, ele oplopende greep omt precies met 1 combinatie overeen. De ans op oplopen is dus is 1 6 volgens elementaire ansreening. Beoordeling/Toelichting: U = Uiteindelij ga je ansproblemen oo iets Uitgeooter aanpaen. Als je een paar dingen pat, hoe groot de oorpronelije stapel oo is, staan die dingen in willeeurige volgorde. Een volgorde is maar oplopend van de! is 6 volgorden. De oplopende volgorde heeft dus ans 1 6.

7 15. Pepernoten: Een tutorlas van twaalf studenten is verdeeld in twee introductieprojectgroepjes van zes studenten. Van hun tutor rijgen ze allemaal een pepernoot uit een goed geschudde za. Helaas blijen vier pepernoten bedorven, waardoor er vier random studenten zie worden. Hoe groot is de ans dat er drie uit één groep zie zijn en één uit de andere groep? gebruien. Neem als elementaire uitomst: de verzameling van vier zieen. Daarvan zijn er C(1, 4 = 495; dit is #S. Noem de groepjes even A en B. Het aantal verzamelingen met uit A en 1 uit B is C(6, C(6, 1 = 0 6 = 10. Het aantal met 1 uit A en uit B is oo 10. Hiermee Oplossing: We gaan de formule P r(e = #E #S is #E = 40 dus de ans is = 16 = Beoordeling/Toelichting: Voor het juiste antwoord pt. Beoordelingscodes: A = Je bereent iets Anders, namelij de ans op een groepje met drie zieen als je groepjes iest nar het uitdelen van de gifnoten. D = Je reent alsof ieder met ans een Derde zie wordt, onafhanelij van de anderen. Uitomst is dan , geeft 1pt. P = Neemt C(6,1 Plus C(6, ipv maal. R = Neem altijd een Reenmachine mee! S = Je vergeet de Symmetrie en reent alleen de ans op uit A (8/ of : -1pt. 16. Carré: Je tret vijf aarten uit een goed geschud pa van 5. Hoe groot is de ans op een carré? (Bij een carré heb je allevier de tweeën, of drieën, etc. Oplossing: Neem als elementaire gebeurtenis een deelverzameling (hand van de aarten; dus niet een rijtje, dan om je er niet uit! Het aantal handen is C(5, 1 = Je unt van 1 waarden het carré hebben, waarbij het wordt aangevuld met een van de overige 48 aarten. Er zijn dus #C = 1 48 = 64 handen die een carré zijn, de ans is dus 64/ oftewel 0,0004 of 1/4165. Beoordeling/Toelichting: Twee punten voor een goed antwoord. C = Niet ingezien dat het met Combinaties maelijer gaat. E = Geen duidelije Elementaire gebeurtenissen gedefinieerd. F = Fout antwoord. L = Laatste aart an niet op 5 of 9 manieren, maar 48, -1/. N = Je hebt de Noemer van de breu #C/#S fout; max 1pt. R = Reenmachine na laten ijen! T = Je hebt de Teller van de breu #C/#S fout; max 1pt.

8 17. Ballenvraag: Uit een ba die 0 rode en 0 gele ballen bevat, pa je in het doner willeeurig acht ballen. Wat is de ans dat je hierbij precies vijf rode ballen pat? Oplossing: Pas lassiee ansreening toe, waarbij ele deelverzameling van acht ballen een elementaire gebeurtenis is. Het aantal grepen van acht ballen is C(40, 8 = Hoeveel deelverzamelingen hebben exact 5 rode? Er zijn C(0, 5 = combinaties van vijf rode ballen en C(0, = 1140 combinaties van drie gele ballen, dus 15504*1140 = grepen met vijf rode. De gevraagde ans is / = 0.. Beoordeling/Toelichting: Twee punten voor een goed onderbouwde 0.. Codes: D = Antwoord Deels goed. Meerdere eren werd in de teller opgeteld ipv vermenigvuldigd, dan 1/ totaal. F = Foute formule/uitomst zonder uitleg; 0pt. T = Bereening met Teruglegging: ans is C(8, = 0.. Geeft 1pt, mits goed uitgevoerd. Bedoeling van opgave was zonder teruglegging en test geeft geen aanleiding dat terugleggen gebeurt. 18. Rode aart: Een standaard pa van 5 aarten heeft 6 rode en 6 zwarte aarten. Als je willeeurig tien aarten eruit pat, wat is dan de ans dat je precies 4 rode (en dus 6 zwarte erbij hebt? Oplossing: Pas lassiee ansreening toe, waarbij ele deelverzameling van tien aarten een elementaire gebeurtenis is. Het aantal grepen van 10 aarten is C(5, 10 = 1, 58e10. Hoeveel deelverzamelingen hebben exact vier rode? Er zijn C(6, 4 = combinaties van vier rode aarten en C(6, 6 = 00 combinaties van zes zwarte, dus 14950*00 = grepen van tien met vier rode. De gevraagde ans is dus C(6, 4* C(6, 6 / C(5,10 = Beoordeling/Toelichting: Twee punten voor een goed onderbouwde Codes: D = Antwoord Deels goed. Meerdere eren werd in de teller opgeteld ipv vermenigvuldigd, dan 1/ totaal. F = Foute formule/uitomst zonder uitleg; 0pt. P = Als je met Permutaties reent rijg je P(6, 4* P(6, 6 / P(5,10 = , de ans dat je eerst achterelaar vier rode en dan achterelaar zes zwarte pat. Vraag gaat hier niet over, 1/pt. T = Bereening met Teruglegging: ans is C(10, 4 1 = Geeft 1pt, mits goed 10 gemotiveerd en uitgevoerd. Bij teruglegging geeft ele treing een onafhanelije ans van 1/ op een rode aart, en dan un je bernoulli gebruien. Bedoeling van opgave was zonder teruglegging en test geeft geen aanleiding dat terugleggen gebeurt.

9 19. Three-of-a-Kind: Hoe groot is de ans om, bij het nemen van 5 aarten uit een spel van 5, een three-of-a-ind te rijgen? Three-of-a-ind beteent dat je van een van de aartwaarden drie exemplaren hebt, bv drie boeren of drie achten. Vier boeren telt niet als three-of-a-ind. Van de andere twee aarten maat het niet uit of de aartwaarde gelij is; dwz. drie boeren en twee zevens is wel three-of-a-ind. ( 5 Oplossing: Ele combinatie van vijf aarten is even waarschijnlij, dus neem de = combinaties als elementaire gebeurtenissen. Hoeveel combinaties tellen als ToaK? Er zijn dertien mogelijheden voor de ( drievoudige 48 aartwaarde, vier mogelijheden voor de missende aart van die waarde, en = 118 mogelijheden om het trio aan te vullen met twee aarten van andere waarde. Dit geeft een ans van = 0, Beoordeling/Toelichting: Twee pt voor een goed antwoord. 0. Utrechters in bier: Bob oopt tien flesjes alcoholvrij bier waar als reclameactie foto s van beende Nederlanders inzitten. Het is beend dat voor el flesje de ans op een Utrechter is en dat de plaatjes per flesje onafhanelij zijn geozen. 1 (a Wat is de ans dat Bob in zijn biertjes exact vier Utrechters aantreft? (b Wat is de verwachting van het aantal Utrechters dat Bob aantreft? Oplossing: (a Bij n( tests met succesans p (en faalans ( q = 1 p is de ans op n successen gelij aan p q n 10. Dat is hier dus ( ( 6 (reenmachine, beu beu is 0,76. (b Bij n tests met succesans p is de verwachting van het aantal successen n.p, hier 1. Beoordeling/Toelichting: Voor el goed antwoord (0,76 en 1 een punt. Codes: A = De verwachting niet Afronden! Voor alleen ( antwoord rijg je 0pt. 10 D = Een flin aantal antwoorden vergat de factor. Getal ( ( 6 is de ans op een bepaalde rees van Utrechters en niet-utrechters in die volgorde. U = Een Utrechtenaar is iets heel anders, beter dit niet verwarren! 1. Uitleg: Randomiserende algoritmen: In een algoritme un je treing van random getallen gebruien om betere eigenschappen te rijgen. Een Monte Carlo algoritme heeft wel een garantie op een eindig aantal stappen, maar met een bepaald ans mag de uitomst onjuist zijn. Een Las Vegas algoritme heeft juist wel een garantie op de juistheid van het resultaat, maar de reentijd is in theorie niet begrensd. Voorbeelden hiervan zie je in de opgaven Monte Carlo Upper Class en Las Vegas Odd. Er bestaan oo Sherwood algoritmen, die zowel de zeerheid ieden van eindigheid als een garantie op correct resultaat; een voorbeeld van een Sherwoord algoritme is Quicsort. Oplossing: Beoordeling/Toelichting:

10 . Monte Carlo Upper Class: Gegeven is een verzameling van n verschillende getallen; een element hieruit heet upper class als zijn rang (het aantal leinere elementen tenminste n/ is. Het Upper Class probleem vraagt, een upper class element te geven. (a Bewijs dat een (deterministisch algoritme tenminste n/ + 1 elementen moet beijen. (b Monty tret eer een random element en onthoudt de grootste hiervan. Bewijs dat de ans minstens 1 ( 1 is dat dit element upper class is. (c Monty overweegt zijn algoritme aan te passen, om altijd verschillende elementen te beijen (treing zonder teruglegging. Wordt de ans op een juiste uitomst hierdoor groter of leiner? Oplossing: (a Als een algoritme maar n/ elementen beijt, is het mogelij dit dit precies de lower class elementen zijn. De output van een elagoritme dat hoogstens n/ elementen beijt, an dus een lower class element zijn. (b Het aantal upper class elementen is tenminste zo groot als het aantal lower class (bij oneven n zelfs 1 groter. De ans dat een random element upper class is, is daarom minstens 1/. Monty eindigt alleen met een lower class element wanneer el van de getroen getallen lower class is, wat met ans hoogstens ( 1 n gebeurt. (c Bij een treing zonder teruglegging un je de getallen niet afzonderlij beijen, maar moet je de combinatie van uit n als een geheel analyseren. Het aantal combinaties ( n (elementaire gebeurtenissen is nu ( n/ elementen zitten is. Het aantal combinaties waarin alleen lower class ( ( n/ n /,. De ans op een onjuiste uitomst is dus nu wat leiner is dan ( n/ n. Het algoritme wordt dus beter. Beoordeling/Toelichting: Verdere opmeringen. S = Het treen van conclusies uit Steeproeven is altijd een vorm van Monte Carlo verwering.

11 . Las Vegas Odd: Gegeven is een verzameling van n getallen, waarvan beend is dat er n/ even zijn; je taa is een oneven getal uit de verzameling te vinden. (a Bewijs dat el deterministisch algoritme tenminste n/ + 1 elementen moet beijen. (b Viola besluit, random treingen te doen totdat een oneven getal is gevonden. Is er een worst case aantal treingen? Waarom is dit een goede methode? (c Zou je Viola adviseren, haar methode aan te passen om zonder teruglegging te treen? Oplossing: (a Op wele manier je oo de getallen beijt, er is een invoer mogelij waarin de eerste n/ beeen waarden allemaal even zijn. Pas bij het volgende getal is het gegarandeerd dat het oneven is. (b Bij treing zonder teruglegging is er geen maximum, je unt willeeurig vaa een oneven getal treen. Zou je met teruglegging treen, dan is er natuurlij weer een maximum van n + 1. Het mooie van deze methode is, dat, onafhanelij van hoe groot n is, de ans dat je veel stappen moet doen, astronomisch lein is. Inderdaad, de ans dat je na treingen nog geen oneven getal hebt gezien is (leiner dan ( 1. De ans is 1/ dat je na 1x laar bent, 1/4 dat je na twee eer laar bent, 1/8 dat je na eer laar bent, etc. Uiteindelij is de verwachting van het aantal treingen maar. (c I zou dat niet adviseren. Het te verwachten aantal treingen wordt iets leiner, maar de methode flin ingewielder. Beoordeling/Toelichting: Verdere opmeringen. B = Om herhaling van elementen te vooromen zou je moeten Bijhouden wele indices al geweest zijn. U = Verschil met het Upper Class probleem is, dat je aan een element zelf unt zien of het oneven is, terwijl de class van een element alleen blijt uit vergelijing met alle andere. W = Treen zonder terugleggen is maelijer met de Wisselmethode, dit vereist dat je de opslag van de verzameling mag wijzigen. Tre eerst een random index leiner dan n, als deze niet oneven is, wissel hem om met A[n 1] en ga verder met de leinere verzameling van de voorste n 1 elementen. 4. Uitleg: Input-modellering: Het uitvoeren van een algoritme wordt een ans-experiment wanneer we veronderstellen dat de invoer een random euze uit alle mogelije invoeren is. Onder die aanname un je bereeningen aan het algoritme doen en hieruit volgens claims over de zogenaamde gemiddelde complexiteit (Engels: average complexity. De waarde van deze claims is altijd afhanelij van de gemaate veronderstelling over de heromst van de invoer. Oplossing: Beoordeling/Toelichting: D = In DomJudge plaatsen we soms expres worst case invoeren. Oplossingen met een lage gemiddelde complexiteit unnen die invoeren dan toch niet snel oplossen.

12 5. Vergelijingen in Insertion Sort: Neem aan dat de invoer van Insertion Sort een random permutatie van n verschillende getallen is. Noem V het aantal vergelijingen dat wordt gedaan om element A[] in te voegen, en V het totale aantal vergelijingen. (a Bewijs dat P r(v = i gelij is aan 1 +1 (b Bewijs dat E[V ] = 1 1 ( voor i = 1 t/m 1, en aan +1 voor i =. (c Bewijs, dat Insortion Sort op n verschillende elementen, gemiddeld 1 4 n(n + H n vergelijingen doet. Oplossing: (a Kij, om te begrijpen wat er in ronde gebeurt, naar de verzameling S van de + 1 getallen die in de invoer stonden op plaatsen A[0] t/m A[]. Wanneer ronde begint, staat het getal x = A[] nog op zijn invoerple, de andere getallen staan dan al oplopend. Omdat de invoerpermutatie random was, heeft el van de + 1 getallen uit 1 S een evengrote ans,, om op ple A[] te staan Dus met ans is x het leinste getal uit S +1 en dan wordt hij met alle getallen vergeleen 1 (V = en met ans is x het tweede getal en wordt hij oo met alles vergeleen. +1 Verder is er steeds een ans van 1 dat er i vergelijingen worden gedaan, omdat er i 1 +1 elementen leiner zijn dan x. (b Gebrui de definitie van verwachting, de al afgeleide ans P r(v = i, en de reenregels voor sommaties: E[V ] = i=1 i P r(v = i Definitie Verwachting = 1 i=1 i 1 + (a en Afsplitsen = 1( 1 + 1( 1 + Reen. Rees is (E+LA/ = 1( + Samenvoegen = 1( + Samenvoegen +1 = 1( (+1(+ Ontbind teller +1 = 1 1 ( + Splits +1 (c Gebrui Lineairiteit van Verwachting, resultaat (b en sommatietechnieen: E[V ] = E[ n 1 =1 V ] Definitie V = n 1 =1 E[V ] E is lineair = n =1 ( + Gebrui (b +1 = 1(n + 4(n 1 (H 4 n 1 Splits, Reen, Harm. = 1n(n + H 4 n 1 overbrengen Beoordeling/Toelichting: B = De gemiddelde complexiteit van Insortion Sort is nauwelijs beter dan de worst case (de helft ongeveer. E = De analyse van Insortion Sort wordt in wetenschappelije ringen als een Elementaire toepassing gezien. Je mert, dat als je dit in detail wilt doorreenen, je al diverse reenregels en definities nodig hebt. Het is daarom niet zo ge, dat meestal geen exacte bereening wordt gemaat, maar een asymptotische (grote O.

Opgaven Bewijzen en Inductie 1 mei 2019, Datastructuren, Werkcollege.

Opgaven Bewijzen en Inductie 1 mei 2019, Datastructuren, Werkcollege. Opgaven Bewijzen en Inductie mei 09, Datastructuren, Wercollege. Gebrui deze opgaven, naast die uit het boe, om de stof te oefenen op het wercollege. Cijfer: Op een toets rijg je meestal zes tot acht opgaven..

Nadere informatie

Differentiequotiënten en Getallenrijen

Differentiequotiënten en Getallenrijen Lesbrief 4 Binomiaalcoëfficiënten, Differentiequotiënten en Getallenrijen Binomiaalcoëfficiënten Het is beend dat (a + b 2 = a 2 + 2ab + b 2 en dat (a + b 3 = a 3 + 3a 2 b + 3ab 2 + b 3. In het algemeen

Nadere informatie

Examen G0U13 - Bewijzen en Redeneren,

Examen G0U13 - Bewijzen en Redeneren, Examen G0U13 - Bewijzen en Redeneren, 2010-2011 bachelor in de Wisunde, bachelor in de Fysica, bachelor in de Economische Wetenschappen en bachelor in de Wijsbegeerte Vrijdag 4 februari 2011, 8u30 Naam:

Nadere informatie

Telproblemen. K. P. Hart

Telproblemen. K. P. Hart Telproblemen K. P. Hart 1. Theorie en opgaven voor zelfstudie Inleiding Iedereen weet wat tellen is. Hoeveel studenten zijn er in de collegezaal? Even tellen: één, twee, drie,..., éénenvijftig,... Wat

Nadere informatie

102 < 11. Je kunt ook snel na 102 < 10, 5 ( = 110, 25).

102 < 11. Je kunt ook snel na 102 < 10, 5 ( = 110, 25). DE FORMULE VAN MACLAURIN. Inleiding: de wortel uit 0. Als je nou eens geen reenmachine had, hoe bereen je dan de wortel uit 0? Met proberen om je een heel eind. 0 > 0 omdat 0 > 0 en 0 < omdat reenen dat

Nadere informatie

Uitwerkingen Tentamen Wat is Wiskunde (WISB101) Donderdag 10 november 2016, 9:00-12:00

Uitwerkingen Tentamen Wat is Wiskunde (WISB101) Donderdag 10 november 2016, 9:00-12:00 Uitweringen Tentamen Wat is Wisunde (WISB101) Donderdag 10 november 2016, 9:00-12:00 Docenten: Barbara van den Berg & Carel Faber & Arjen Baarsma & Ralph Klaasse & Vitor Blåsjö & Guido Terra-Bleeer Opgave

Nadere informatie

NATUURLIJKE, GEHELE EN RATIONALE GETALLEN

NATUURLIJKE, GEHELE EN RATIONALE GETALLEN II NATUURLIJKE, GEHELE EN RATIONALE GETALLEN Iedereen ent getallen: de natuurlije getallen, N = {0,1,2,3,...}, gebruien we om te tellen, om getallen van elaar af te unnen treen hebben we de gehele getallen,

Nadere informatie

Oplossen van lineaire differentiaalvergelijkingen met behulp van de methode van Leibniz-MacLaurin

Oplossen van lineaire differentiaalvergelijkingen met behulp van de methode van Leibniz-MacLaurin Oplossen van lineaire differentiaalvergelijingen met behulp van de methode van Leibniz-MacLaurin Calculus II voor S, F, MNW 7 november 2005 1 De n-de afgeleide van het product van twee functies Voor we

Nadere informatie

4.1 Rijen. Inhoud. Convergentie van een reeks. Reeksen. a k. a k = lim. a k = s. s n = a 1 + a 2 + + a n = k=1

4.1 Rijen. Inhoud. Convergentie van een reeks. Reeksen. a k. a k = lim. a k = s. s n = a 1 + a 2 + + a n = k=1 Reesen en Machtreesen Reesen en Machtreesen 4-0 Reesen en Machtreesen Inhoud. Rijen 2. Reesen Definities en enmeren Reesen met niet-negatieve termen Reesen met positieve en negatieve termen 3. Machtreesen

Nadere informatie

Universiteit Leiden, 2015 Wiskundewedstrijdtraining, week 14

Universiteit Leiden, 2015 Wiskundewedstrijdtraining, week 14 Universiteit Leiden, 0 Wisundewedstrijdtraining, wee Wee : reesen Een rees is een speciaal soort rij, dus: den altijd eerst na over convergentie! bijzonder: monotone, begrensde rijen convergeren In het

Nadere informatie

Opgaven Eigenschappen van Getallen Security, 2018, Werkgroep.

Opgaven Eigenschappen van Getallen Security, 2018, Werkgroep. Opgaven Eigenschappen van Getallen Security, 2018, Werkgroep. Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege. Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes tot acht

Nadere informatie

Convexe functies op R (niet in het boek)

Convexe functies op R (niet in het boek) Convee uncties op R (niet in het boe Een unctie : R R heet conve, als voor alle, R en ele λ [0,] geldt dat (λ + (-λ λ( + (-λ(. Voor een unctie op R beteent dit dat als je twee willeeurige punten op de

Nadere informatie

Opgaven Sommaties Datastructuren, 8 mei 2019, Werkgroep.

Opgaven Sommaties Datastructuren, 8 mei 2019, Werkgroep. Opgaven Sommaties Datastructuren, 8 mei 019, Werkgroep. Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege. Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes tot acht opgaven.

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 2007

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 2007 Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 007 Opgave. a. Een beslissingsboom beschrijft de werking van het betreffende algoritme (gebaseerd op arrayvergelijkingen) op elke mogelijke invoer. In

Nadere informatie

Set 2 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20)

Set 2 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20) 1 Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Wisunde en Informatica Set Inleveropgaven Kansreening (WS) 14-15 1. (Functies van normale verdelingen) Stel dat X een standaard normale verdeling heeft. (a)

Nadere informatie

Eerste Toets Datastructuren 22 mei 2019, , Educ-β en Megaron.

Eerste Toets Datastructuren 22 mei 2019, , Educ-β en Megaron. Eerste Toets Datastructuren 22 mei 209, 3.30 5.30, Educ-β en Megaron. Motiveer je antwoorden kort! Stel geen vragen over deze toets; als je een vraag niet duidelijk vindt, schrijf dan op hoe je de vraag

Nadere informatie

Zin en onzin van de normale benadering van de binomiale verdeling

Zin en onzin van de normale benadering van de binomiale verdeling Zin en onzin van de normale benadering van de binomiale verdeling Jef Hendricx 1, 18 november 26 In lassiee handboeen van statistie worden ansen van de binomiale verdeling bereend met tabellen. Voor grotere

Nadere informatie

_., i _._ Lo-. -J EEN ANALYSE VAN EEN SPELLETJE MET DOMINOSTENEN. door. Jacob Wijngaard.

_., i _._ Lo-. -J EEN ANALYSE VAN EEN SPELLETJE MET DOMINOSTENEN. door. Jacob Wijngaard. _.,.....-..-...------.---i 7703520 -_._------ Lo-. -J EEN ANALYSE VAN EEN SPELLETJE MET DOMINOSTENEN door Jacob Wijngaard Bd/OR/75-06 Een veel beoefend spelletje met dominostenen is het volgende: Zet aile

Nadere informatie

Combinatoriek groep 1 & 2: Recursie

Combinatoriek groep 1 & 2: Recursie Combinatoriek groep 1 & : Recursie Trainingsweek juni 008 Inleiding Bij een recursieve definitie van een rij wordt elke volgende term berekend uit de vorige. Een voorbeeld van zo n recursieve definitie

Nadere informatie

Combinatoriek groep 1

Combinatoriek groep 1 Combinatoriek groep 1 Recursie Trainingsweek, juni 009 Stappenplan homogene lineaire recurrente betrekkingen Even herhalen: het stappenplan om een recurrente betrekking van orde op te lossen: Stap 1. Bepaal

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2017

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2017 Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 017 Opgave 1. a. Een pad van de wortel naar een blad stelt de serie achtereenvolgende arrayvergelijkingen voor die het algoritme doet op zekere invoer.

Nadere informatie

Faculteit, Binomium van Newton en Driehoek van Pascal

Faculteit, Binomium van Newton en Driehoek van Pascal Faculteit, Binomium van Newton en Driehoek van Pascal 1 Faculteit Definitie van de faculteit Wisnet-hbo update aug. 2007 (spreek uit k-faculteit) is: k Dit geldt voor elk geheel getal k groter dan 0 en

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2016

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2016 Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 016 Opgave 1. (3+10++7+6) a. De hoogte van de beslissingsboom (lengte van het langste pad) stelt het aantal arrayvergelijkingen in de worst case voor.

Nadere informatie

Opgaven Verwachting Datastructuren, 12 juni 2019, Werkgroep.

Opgaven Verwachting Datastructuren, 12 juni 2019, Werkgroep. Opgaven Verwachting Datastructuren, 12 juni 2019, Werkgroep. Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege. Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes tot acht opgaven.

Nadere informatie

OEFENOPGAVEN OVER REEKSEN

OEFENOPGAVEN OVER REEKSEN OEFENOPGAVEN OVER REEKSEN Opgave. Bereen n=0 ( 3 n + 6n 7 n ) (antwoord 0). Opgave. Ga voor de volgende reesen na of ze convergent of divergent zijn: a) (convergent); (ln ) b) c) d) e) f) g) h) 5 5 3 +

Nadere informatie

Discrete Wiskunde, College 2. Han Hoogeveen, Utrecht University

Discrete Wiskunde, College 2. Han Hoogeveen, Utrecht University Discrete Wiskunde, College 2 Han Hoogeveen, Utrecht University Productregel Als gebeurtenis Z bestaat uit de combinatie van delen X en Y, waarbij iedere mogelijkheid voor X kan worden gecombineerd met

Nadere informatie

Tentamen Numerieke Wiskunde (WISB251)

Tentamen Numerieke Wiskunde (WISB251) 1 Tentamen Numeriee Wisunde WISB51 Maa één opgave per vel en schrijf op ieder vel duidelij je naam en studentnummer. Laat duidelij zien hoe je aan de antwoorden omt. Onderstaande formules mag je zonder

Nadere informatie

Introductie Coach-modelleren

Introductie Coach-modelleren Inhoud Introductie Coach-modelleren... Coach-modelleren versus Excel...4 Opgave: Kennismaing met Coach-Modelleren...4 Satellietbanen in COACH-Modelleren...5 Opgave: GPS-satelliet...5 Alleen voor de geïnteresseerden...7

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 4: Rekenregels (deze les sluit aan bij de paragraaf 8 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

Tentamen Discrete Wiskunde 1 10 april 2012, 14:00 17:00 uur

Tentamen Discrete Wiskunde 1 10 april 2012, 14:00 17:00 uur Tentamen Discrete Wiskunde 0 april 0, :00 7:00 uur Schrijf je naam op ieder blad dat je inlevert. Onderbouw je antwoorden, met een goede argumentatie zijn ook punten te verdienen. Veel succes! Opgave.

Nadere informatie

Binomiale verdelingen

Binomiale verdelingen Binomiale verdelingen Les 1: Kans en combinatoriek (Deze les sluit aan bij paragraaf 1 van Hoofdstuk 2 Binomiale en normale verdelingen van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

Definitie 1.1. Een partitie van een natuurlijk getal n is een niet stijgende rij positieve natuurlijke getallen met som n

Definitie 1.1. Een partitie van een natuurlijk getal n is een niet stijgende rij positieve natuurlijke getallen met som n Hoofdstuk 1 Inleidende begrippen 1.1 Definities Definitie 1.1. Een partitie van een natuurlijk getal n is een niet stijgende rij positieve natuurlijke getallen met som n Voor het tellen van het aantal

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 3: Het vaasmodel (deze les sluit aan bij de paragrafen 5, 6 en 7 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door een scholier 1647 woorden 18 oktober keer beoordeeld. Wiskunde A

5,1. Samenvatting door een scholier 1647 woorden 18 oktober keer beoordeeld. Wiskunde A Samenvatting door een scholier 1647 woorden 18 oktober 2010 5,1 4 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Samenvatting A2 Recht evenredig Bij een stapgrootte van y hoort een constante eerste augmentatie van x Omgekeerd

Nadere informatie

Uitwerkingen eerste serie inleveropgaven

Uitwerkingen eerste serie inleveropgaven Uitwerkingen eerste serie inleveropgaven (1) Gegeven het 4 4 grid bestaande uit de 16 punten (i, j) met i, j = 0,..., 3. Bepaal het aantal driehoeken dat je kunt vinden zodanig dat ieder hoekpunt samenvalt

Nadere informatie

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten.

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten. Versie 16 januari 2017 Sorteren unplugged Sorteren gebeurt heel veel. De namen van alle leerlingen in de klas staan vaak op alfabetische volgorde. De wedstrijden van een volleybal team staan op volgorde

Nadere informatie

-- III De variatiemethode berust voor de grondtoestand op het volgende theorema:

-- III De variatiemethode berust voor de grondtoestand op het volgende theorema: -- III - 1 - HOOFDSTUK III VARIATIEREKENING Alleen voor enele zeer eenvoudige systemen an de Schrödinger Vergeliing exact worden opgelost, in alle andere gevallen moeten benaderingen worden toegepast.

Nadere informatie

Verwachtingswaarde en spreiding

Verwachtingswaarde en spreiding Les 13 Verwachtingswaarde en spreiding 13.1 Stochasten In een paar voorbeelden hebben we al gezien dat we bij een experiment vaa niet zo zeer in een enele uitomst geïneteresseerd zijn, maar bijvoorbeeld

Nadere informatie

Kansrekening en statistiek WI2105IN deel I 4 november 2011, uur

Kansrekening en statistiek WI2105IN deel I 4 november 2011, uur Kansrekening en statistiek WI05IN deel I 4 november 0, 4.00 7.00 uur Bij dit examen is het gebruik van een (evt. grafische) rekenmachine toegestaan. Een formuleblad wordt uitgereikt. Meerkeuzevragen Toelichting:

Nadere informatie

1.0 Voorkennis. Getallenverzameling = Verzameling van getallen met een bepaalde eigenschap

1.0 Voorkennis. Getallenverzameling = Verzameling van getallen met een bepaalde eigenschap 1.0 Voorkennis Getallenverzameling = Verzameling van getallen met een bepaalde eigenschap Natuurlijke getallen: Dit zijn alle positieve gehele getallen en nul. = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6,...} De getallen 0,

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 3: Het vaasmodel (deze les sluit aan bij de paragrafen 5, 6 en 7 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

significantie van de co-occurentiescore bepalen. De vraag is echer of dit zinnig is

significantie van de co-occurentiescore bepalen. De vraag is echer of dit zinnig is Het idee achter een rbabilistische interretatie van ccurentie vr een beaald enbject is dat de uiteindelije scre te interreteren is als een leesans ver dat enbject f anders gezegd dat deel van de ttale

Nadere informatie

1.1 Rekenen met letters [1]

1.1 Rekenen met letters [1] 1.1 Rekenen met letters [1] Voorbeeld 1: Een kaars heeft een lengte van 30 centimeter. Per uur brand er 6 centimeter van de kaars op. Hieruit volgt de volgende woordformule: Lengte in cm = -6 aantal branduren

Nadere informatie

The bouncing balls and pi

The bouncing balls and pi The bouncing balls and pi naar een idee van Dir Dancaert 9 september 05 Samenvatting Wisundecollega Dir Dancaert ontdete onlangs een merwaardig filmpje op het internet (https://wwwyoutubecom/user/numberphile

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleiding. Het binomiaalgetal ( n

Hoofdstuk 1. Inleiding. Het binomiaalgetal ( n Hoofdstuk 1 Inleiding Het binomiaalgetal ( n berekent het aantal -combinaties van n elementen; dit is het aantal mogelijkheden om elementen te nemen uit n beschikbare elementen Hierbij is herhaling niet

Nadere informatie

Verwachtingswaarde en spreiding

Verwachtingswaarde en spreiding Les 3 Verwachtingswaarde en spreiding 3.1 Stochasten In een paar voorbeelden hebben we al gezien dat we bij een experiment vaa niet zo zeer in een enele uitomst geïneteresseerd zijn, maar bijvoorbeeld

Nadere informatie

x x y y Omdat de som van twee kwadraten niet negatief kan zijn, is er geen enkel punt van het oppervlak dat in het grondvlak ligt.

x x y y Omdat de som van twee kwadraten niet negatief kan zijn, is er geen enkel punt van het oppervlak dat in het grondvlak ligt. Hoofdstu 4 Functies van twee of meer variabelen 4.13 Herhalingsopgaven 1a z x y 4x y 6 Doorsnijden met grondvla geeft 0 x y 4x y 6 x 4x y y 6 0 x x y y 4 4 4 11 6 0 x y x y 4 1 1 6 0 1 1 Omdat de som van

Nadere informatie

Examen Discrete Wiskunde donderdag 8 maart, 2018

Examen Discrete Wiskunde donderdag 8 maart, 2018 Examen Discrete Wiskunde 2017-2018 donderdag 8 maart, 2018 De opgaven dienen duidelijk uitgewerkt te zijn en netjes ingeleverd te worden. Gebruik hiervoor de ruimte onder de vraag; er is in principe genoeg

Nadere informatie

ALGORITMIEK: antwoorden werkcollege 5

ALGORITMIEK: antwoorden werkcollege 5 ALGORITMIEK: antwoorden werkcollege 5 opgave 1. a. Brute force algoritme, direct afgeleid uit de observatie: loop v.l.n.r. door de tekst; als je een A tegenkomt op plek i (0 i < n 1), loop dan van daaruit

Nadere informatie

Verwachtingswaarde en spreiding

Verwachtingswaarde en spreiding Les 3 Verwachtingswaarde en spreiding 3.1 Stochasten In een aantal voorbeelden hebben we gezien dat we bij een experiment vaa niet zo zeer in een enele uitomst geïneteresseerd zijn, maar bijvoorbeeld wel

Nadere informatie

Eerste Toets Datastructuren 11 juli 2018, , Educ-α.

Eerste Toets Datastructuren 11 juli 2018, , Educ-α. Eerste Toets Datastructuren 11 juli 2018, 13.30 15.30, Educ-α. Motiveer je antwoorden kort! Stel geen vragen over deze toets; als je een vraag niet duidelijk vindt, schrijf dan op hoe je de vraag interpreteert

Nadere informatie

In Katern 2 hebben we de volgende rekenregel bewezen, als onderdeel van rekenregel 4:

In Katern 2 hebben we de volgende rekenregel bewezen, als onderdeel van rekenregel 4: Katern 4 Bewijsmethoden Inhoudsopgave 1 Bewijs uit het ongerijmde 1 2 Extremenprincipe 4 3 Ladenprincipe 8 1 Bewijs uit het ongerijmde In Katern 2 hebben we de volgende rekenregel bewezen, als onderdeel

Nadere informatie

Opgaven Fibonacci-getallen Datastructuren, 23 juni 2017, Werkgroep.

Opgaven Fibonacci-getallen Datastructuren, 23 juni 2017, Werkgroep. Opgaven Fibonacci-getallen Datastructuren, 3 juni 017, Werkgroep Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes tot acht

Nadere informatie

Tweede college complexiteit. 12 februari Wiskundige achtergrond

Tweede college complexiteit. 12 februari Wiskundige achtergrond College 2 Tweede college complexiteit 12 februari 2019 Wiskundige achtergrond 1 Agenda vanmiddag Floor, Ceiling Rekenregels logaritmen Tellen Formele definitie O, Ω, Θ met voorbeelden Stellingen over faculteiten

Nadere informatie

In het vervolg gaan we steeds uit van een verzameling A bestaande uit n verschillende objecten. We geven de elementen van A een naam door ze te

In het vervolg gaan we steeds uit van een verzameling A bestaande uit n verschillende objecten. We geven de elementen van A een naam door ze te Tellen 1. Telproblemen Tussen sommige objecten maken we onderscheid (die beschouwen we dus allemaal als verschillend), bijvoorbeeld tussen de 26 letters van het alfabet, tussen een peer, een appel en een

Nadere informatie

Differentiëren. Training met de rekenregels en de standaard afgeleiden

Differentiëren. Training met de rekenregels en de standaard afgeleiden Differentiëren Training met de rekenregels en de standaard afgeleiden Wisnet-HBO update maart 2011 Voorkennis Repeteer de standaardafgeleiden en de rekenregels voor differentiëren. Draai eventueel het

Nadere informatie

Wiskunde D Online uitwerking oefenopgaven 4 VWO blok 3 les 1

Wiskunde D Online uitwerking oefenopgaven 4 VWO blok 3 les 1 Paragraaf De kansdefinitie Opgave a) Als de kikker verspringt, gaat hij van zwart naar wit, of andersom Hij zit dus afwisselend op een zwart en een wit veld Op een willekeurig moment is de kans even groot

Nadere informatie

Tweede Toets Datastructuren 27 juni 2018, , Olympos Hal 2.

Tweede Toets Datastructuren 27 juni 2018, , Olympos Hal 2. Tweede Toets Datastructuren 27 juni 2018, 13.30 15.30, Olympos Hal 2. Motiveer je antwoorden kort! Stel geen vragen over deze toets; als je een vraag niet duidelijk vindt, schrijf dan op hoe je de vraag

Nadere informatie

Examen Discrete Wiskunde donderdag 7 maart, 2019

Examen Discrete Wiskunde donderdag 7 maart, 2019 Examen Discrete Wiskunde 2018-2019 donderdag 7 maart, 2019 De opgaven dienen duidelijk uitgewerkt te zijn en netjes ingeleverd te worden. Gebruik hiervoor de ruimte onder de vraag; er is in principe genoeg

Nadere informatie

eerste en laatste cijfers Jaap Top

eerste en laatste cijfers Jaap Top eerste en laatste cijfers Jaap Top JBI-RuG & DIAMANT j.top@rug.nl 3-10 april 2013 (Collegecarrousel, Groningen) 1 laatste, eerste?! over getallen 2,..., 101,..., 2014,...... laatste cijfers hiervan: 2,...,

Nadere informatie

Bij het oplossen van een telprobleem zijn de volgende 2 dingen belangrijk: Is de volgorde van de gekozen dingen van belang?

Bij het oplossen van een telprobleem zijn de volgende 2 dingen belangrijk: Is de volgorde van de gekozen dingen van belang? 4. tellen & kansen 4.1 Tellen Herkennen Je kunt een vraag over telproblemen herkennen aan signaalwoorden: - hoeveel mogelijkheden, manieren, routes, volgordes etc. zijn er?, - bereken het aantal mogelijkheden/manieren

Nadere informatie

1ste bach PSW. Statistiek 1. 2de semester. uickprinter Koningstraat Antwerpen B EUR

1ste bach PSW. Statistiek 1. 2de semester. uickprinter Koningstraat Antwerpen  B EUR 1ste bach PSW Statistie 1 2de semester Q uicprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quicprinter.be B00 4.80 EUR Nieuw!!! Online samenvattingen open via www.quicprintershop.be Leerstof zie testen op

Nadere informatie

1 Maasstroomtheorie of lusstroomtheorie.

1 Maasstroomtheorie of lusstroomtheorie. Maasstrootheorie of lusstrootheorie.. oel. lle spanningen en stroen zoeen in een schaeling, aar et inder vergelijingen dan de wetten van Kirchhoff. Minder vergelijingen beteent oo inder onbeenden. O dat

Nadere informatie

Uitwerking tentamen Analyse van Algoritmen, 29 januari

Uitwerking tentamen Analyse van Algoritmen, 29 januari Uitwerking tentamen Analyse van Algoritmen, 29 januari 2007. (a) De buitenste for-lus kent N = 5 iteraties. Na iedere iteratie ziet de rij getallen er als volgt uit: i rij na i e iteratie 2 5 4 6 2 2 4

Nadere informatie

is, dat de zijde met cijfer boven te liggen komt, evenzo als de kans voor de koningin 1 2

is, dat de zijde met cijfer boven te liggen komt, evenzo als de kans voor de koningin 1 2 Hoofdstuk III Kansrekening Les 1 Combinatoriek Als we het over de kans hebben dat iets gebeurt, hebben we daar wel intuïtief een idee over, wat we hiermee bedoelen. Bijvoorbeeld zeggen we, dat bij het

Nadere informatie

Automaten. Informatica, UvA. Yde Venema

Automaten. Informatica, UvA. Yde Venema Automaten Informatica, UvA Yde Venema i Inhoud Inleiding 1 1 Formele talen en reguliere expressies 2 1.1 Formele talen.................................... 2 1.2 Reguliere expressies................................

Nadere informatie

Samenvatting. r! n r! Het aantal permutaties van r uit n is gelijk aan. n r! Hoofdstuk 5

Samenvatting. r! n r! Het aantal permutaties van r uit n is gelijk aan. n r! Hoofdstuk 5 Hoofdstu Saenvatting Machten en faculteiten Machten en je al: 3 4 3 3 3 3 81 Je ent nu oo faculteiten:! 4 3 2 1 12 Machtsboen en faculteitsboen Een achtsboo is een boodiagra waarbij het aantal taen gelij

Nadere informatie

Tellen. K. P. Hart. Delft, Faculty EEMCS TU Delft. K. P. Hart Tellen

Tellen. K. P. Hart. Delft, Faculty EEMCS TU Delft. K. P. Hart Tellen Tellen Tá scéiĺın agam K. P. Hart Faculty EEMCS TU Delft Delft, 16-9-2015 Dingen om te tellen afbeeldingen injecties surjecties bijecties deelverzamelingen van diverse pluimage Wat notatie Afkorting: n

Nadere informatie

This item is the archived peer-reviewed author-version of:

This item is the archived peer-reviewed author-version of: This item is the archived peer-reviewed author-version of: Kettingbreuen, weefpatronen en de erststelling van Fermat Reference: Levrie Paul, Penne Rudi.- Kettingbreuen, weefpatronen en de erststelling

Nadere informatie

Inhoud leereenheid 13. Combinatoriek. Introductie 23. Leerkern 24. Samenvatting 45. Zelftoets 46

Inhoud leereenheid 13. Combinatoriek. Introductie 23. Leerkern 24. Samenvatting 45. Zelftoets 46 Inhoud leereenheid 13 Combinatoriek Introductie 23 Leerkern 24 13.1 Tellen, maar wat? 24 13.2 De ene verzameling is de andere niet, of toch wel? 27 13.3 Waar alle tellen mee begint 28 13.4 Herhalingsrangschikkingen

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2005 2006, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. 1. Splaybomen

Nadere informatie

1.3 Rekenen met pijlen

1.3 Rekenen met pijlen 14 Getallen 1.3 Rekenen met pijlen 1.3.1 Het optellen van pijlen Jeweetnuwatdegetallenlijnisendat0nochpositiefnochnegatiefis. Wezullen nu een soort rekenen met pijlen gaan invoeren. We spreken af dat bij

Nadere informatie

Volledige inductie. Hoofdstuk 7. Van een deelverzameling V van de verzameling N van alle natuurlijke getallen veronderstellen.

Volledige inductie. Hoofdstuk 7. Van een deelverzameling V van de verzameling N van alle natuurlijke getallen veronderstellen. Hoofdstuk 7 Volledige inductie Van een deelverzameling V van de verzameling N van alle natuurlijke getallen veronderstellen we het volgende: (i) 0 V (ii) k N k V k + 1 V Dan is V = N. Men ziet dit als

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 4 Donderdag 23 September 1 / 22 1 Kansrekening Indeling: Permutaties en combinaties 2 / 22 Vragen: verjaardag Wat is de kans dat minstens twee van jullie op dezelfde

Nadere informatie

uitwerkingen OefenTentamen kansrekening 2007

uitwerkingen OefenTentamen kansrekening 2007 Universiteit Utrecht *Universiteit-Utrecht Boedaestlaan Mathematisch Instituut 3584 CD Utrecht uitweringen OefenTentamen ansreening 2007 Uitwering van Ogave Ogave Veronderstel dat α de ans is dat van een

Nadere informatie

VB: De hoeveelheid neemt nu met 12% af. Hoeveel was de oorspronkelijke hoeveelheid? = 1655 oud = 1655 nieuw = 0,88 x 1655 = 1456

VB: De hoeveelheid neemt nu met 12% af. Hoeveel was de oorspronkelijke hoeveelheid? = 1655 oud = 1655 nieuw = 0,88 x 1655 = 1456 Formules, grafieken en tabellen Procenten - altijd afronden op 1 decimaal tenzij anders vermeld VB: Een hoeveelheid neemt met 12% toe to 1456. Hoeveel was de oorspronkelijke hoeveelheid? Oud =? Nieuw =

Nadere informatie

6. Op tafel liggen 10 verschillende boeken. Op hoeveel verschillende manieren kunnen 3 jongens daar ieder 1 boek uit kiezen?

6. Op tafel liggen 10 verschillende boeken. Op hoeveel verschillende manieren kunnen 3 jongens daar ieder 1 boek uit kiezen? 1. Iemand heeft thuis 12 CD s in een rekje waar er precies 12 inpassen. a. Op hoeveel manieren kan hij ze in het rekje leggen. b. Hij wil er 2 weggeven aan zijn vriendin, hoeveel mogelijkheden? c. Hij

Nadere informatie

Opgaven Analyse van Algoritmen 10 mei 2019, Datastructuren, Werkgroep.

Opgaven Analyse van Algoritmen 10 mei 2019, Datastructuren, Werkgroep. Opgaven Analyse van Algoritmen 10 mei 019, Datastructuren, Werkgroep. Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege. Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes tot

Nadere informatie

Havo 4, Handig tellen en Kansrekenen.

Havo 4, Handig tellen en Kansrekenen. Havo, Handig tellen en Kansrekenen. Getal en ruimte boek, hoofdstuk. Handig tellen. Paragraaf, de vermenigvuldig regel: Als je EN hoort, doe je en de plusregel: Als je OF hoort, doe je + a. Er zijn mogelijkheden,

Nadere informatie

wiskundeleraar.nl

wiskundeleraar.nl 2015-2016 wiskundeleraar.nl 1. voorkennis Volgorde bij bewerkingen 1. haakjes 2. machtsverheffen. vermenigvuldigen en delen van links naar rechts 4. optellen en aftrekken van links naar rechts Voorbeeld

Nadere informatie

Verzamelingen deel 3. Derde college

Verzamelingen deel 3. Derde college 1 Verzamelingen deel 3 Derde college rekenregels Een bewerking op A heet commutatief als voor alle x en y in A geldt dat x y = y x. Een bewerking op A heet associatief als voor alle x, y en z in A geldt

Nadere informatie

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 Katern 2 Getaltheorie Inhoudsopgave 1 Delers 1 2 Deelbaarheid door 2, 3, 5, 9 en 11 6 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 1 Delers In Katern 1 heb je geleerd wat een deler van een getal

Nadere informatie

III.2 De ordening op R en ongelijkheden

III.2 De ordening op R en ongelijkheden III.2 De ordening op R en ongelijkheden In de vorige paragraaf hebben we axioma s gegeven voor de optelling en vermenigvuldiging in R, maar om R vast te leggen moeten we ook ongelijkheden in R beschouwen.

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 5. Dinsdag 25 September 2012

Statistiek voor A.I. College 5. Dinsdag 25 September 2012 Statistiek voor A.I. College 5 Dinsdag 25 September 2012 1 / 34 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 34 Percentages 3 / 34 Vragen: blikkie Kinderen worden slanker als ze anderhalf jaar lang limonade

Nadere informatie

3. Structuren in de taal

3. Structuren in de taal 3. Structuren in de taal In dit hoofdstuk behandelen we de belangrijkst econtrolestructuren die in de algoritmiek gebruikt worden. Dit zijn o.a. de opeenvolging, selectie en lussen (herhaling). Vóór we

Nadere informatie

Berekenen van dynamisch evenwicht

Berekenen van dynamisch evenwicht Bereenen van dynamisch evenwicht Voor het bereenen van dynamische evenwichten zijn er verscheidene methodes. De meest beende zijn het gebrui van traagheidsreacties. Deze traagheidsreacties unnen verder

Nadere informatie

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de CONTINUE WISKUNDE: BINOMIUM VAN NEWTON EN RECURRENTE BETREKKINGEN Het Biomium va Newto Het Biomium va Newto is ee uitdruig voor a + b), waarbij a e b willeeurige getalle zij, e ee atuurlij getal I deze

Nadere informatie

opgaven formele structuren deterministische eindige automaten

opgaven formele structuren deterministische eindige automaten opgaven formele structuren deterministische eindige automaten Opgave. De taal L over het alfabet {a, b} bestaat uit alle strings die beginnen met aa en eindigen met ab. Geef een reguliere expressie voor

Nadere informatie

tripels van Pythagoras Jaap Top

tripels van Pythagoras Jaap Top tripels van Pythagoras Jaap Top BI-RuG & DIAMANT 9 en 10 en 11 april 2019 (collegecarrousel, Groningen) 1 Over natuurlijke getallen en Pythagoras: c b a a 2 + b 2 = c 2 2 Oplossingen in natuurlijke getallen

Nadere informatie

Zevende college Algoritmiek. 6 april Verdeel en Heers

Zevende college Algoritmiek. 6 april Verdeel en Heers Zevende college Algoritmiek 6 april 2018 Verdeel en Heers 1 Algoritmiek 2018/Backtracking Programmeeropdracht 2 Puzzel 2: D O N A L D G E R A L D + R O B E R T Elke letter stelt een cijfer voor (0,1,...,9)

Nadere informatie

Zevende college complexiteit. 7 maart Mergesort, Ondergrens sorteren (Quicksort)

Zevende college complexiteit. 7 maart Mergesort, Ondergrens sorteren (Quicksort) College 7 Zevende college complexiteit 7 maart 2017 Mergesort, Ondergrens sorteren (Quicksort) 1 Inversies Definitie: een inversie van de permutatie A[1],A[2],...,A[n] is een paar (A[i],A[j]) waarvoor

Nadere informatie

opgaven formele structuren tellen Opgave 1. Zij A een oneindige verzameling en B een eindige. Dat wil zeggen (zie pagina 6 van het dictaat): 2 a 2.

opgaven formele structuren tellen Opgave 1. Zij A een oneindige verzameling en B een eindige. Dat wil zeggen (zie pagina 6 van het dictaat): 2 a 2. opgaven formele structuren tellen Opgave 1. Zij A een oneindige verzameling en B een eindige. Dat wil zeggen (zie pagina 6 van het dictaat): ℵ 0 #A, B = {b 0,..., b n 1 } voor een zeker natuurlijk getal

Nadere informatie

Discrete Structuren. Piter Dykstra Sietse Achterop Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie

Discrete Structuren. Piter Dykstra Sietse Achterop Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie Discrete Structuren Piter Dystra Sietse Achterop Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie www.math.rug.nl/~piter piter@math.rug.nl 12 februari 2008 INLEIDING Discrete Structuren Wee1: Inleiding Onderwerpen

Nadere informatie

We beginnen met de eigenschappen van de gehele getallen.

We beginnen met de eigenschappen van de gehele getallen. II.2 Gehele getallen We beginnen met de eigenschappen van de gehele getallen. Axioma s voor Z De gegevens zijn: (a) een verzameling Z; (b) elementen 0 en 1 in Z; (c) een afbeelding +: Z Z Z, de optelling;

Nadere informatie

III (vervolg) Lineaire Transformaties in R

III (vervolg) Lineaire Transformaties in R III (vervolg) Lineaire Transformaties in R III.7 a Opmeringen over dit hoofdstu Oorspronelij waren de volgende paragrafen deel van hoofdstu III. De bedoeling ervan is om na te gaan hoe binnen het ader

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2016 2017, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees de hele

Nadere informatie

Tentamenset A. 2. Welke van de volgende beweringen is waar? c. N R N d. R Z R

Tentamenset A. 2. Welke van de volgende beweringen is waar? c. N R N d. R Z R Tentamenset A. Gegeven de volgende verzamelingen A en B. A is de verzameling van alle gehele getallen tussen de 0 en 0 die deelbaar zijn door, en B is de verzameling gehele positieve getallen deelbaar

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2018

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 2018 Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, juni 018 Opgave 1. a. Een pad van de wortel naar een blad stelt de serie achtereenvolgende arrayvergelijkingen voor die het algoritme doet op zekere invoer.

Nadere informatie

Inleiding Programmeren 2

Inleiding Programmeren 2 Inleiding Programmeren 2 Gertjan van Noord November 28, 2016 Stof week 3 nogmaals Zelle hoofdstuk 8 en recursie Brookshear hoofdstuk 5: Algoritmes Datastructuren: tuples Een geheel andere manier om te

Nadere informatie