Preven+e%van%demen+e% Is%dat%mogelijk?% Vragen% 05#11#15% Pr%Frans%Verhey! University!of!Maastricht/!MUMC! Alzheimer!Centre!Limburg!

Transcriptie

1 Preven+e%van%demen+e% Is%dat%mogelijk?% Pr%Frans%Verhey! University!of!Maastricht/!MUMC! Alzheimer!Centre!Limburg! % Vragen% Wat%is%uw%beeld%van% Alzheimer?% Wat%kun%je%zelf%doen?% Wat%kan%de%dokter%doen?% Wat%kunnen%andere%professionals%doen?% Hoe%ziet%de%toekomst%eruit?% Alois Alzheimer %

2 Korte geschiedenis 1906 Lezing van Alois Alzheimer 1910 Kraepelin: ziekte van Alzheimer (naast seniele dementie) 1976 Robert Butler NIA: Ziekte van Alzheimer ook bij 65+, zelfde pathologie >1976 Enorme toename belangstelling en mn. biomedisch onderzoek > 2010 Nuancering Een hersenziekte 2%

3 Forma+on%of%amyloid%plaque% Nature%neuroscience%May%2015% Indeed,!for!a!disease!with!the! prevalence!and!complexity!of!ad,! the!real!surprise!would!be!if!there! were!in!fact!a!single,!linear!pathway! that!led!from!healthy!brain!aging!to! AD.! Nature%neuroscience%May%2015% 3%

4 05#11#15% Ziekte%of%veroudering%?% Geen%principieel%verschil% Natuurlijk%een%ziekte% Vanwege%func+everlies%en%lijden% Hulp%nodig% Maar%ook%veroudering% Bijna%iedereen%wordt%dement%op%(heel)%hoge% leetijd% Niet:%wie%krijgt%het?%Maar:%wanneer'en'hoe% Hoe%vroeger%het%begin,%hoe%meer%een%ziekte% De Alzheimer Paradox Zv%A%des+jds%bedoeld%om%aandacht%te%vragen,% op%de%kaart%te%zewen% Belangrijke%en%goede%beslissing% Maar%daarmee%ook%beeld%van%onbehandelbare% hersenziekte% Tegenstrijdig%met%idee%van%demen+e% vriendelijke%maatschappij% Beeldvorming Dementia op Google afbeeldingen 4%

5 Alterna+eve%visie% Geen%ziekte%zoals%griep%of%Ebola% HeeT%verschillende%(ws%vele)%oorzaken% Complexere%verklaringsmodellen%nodig% Verouderingsperspec+ef%met%toegenomen% kwetsbaarheid% Diffuus%klinisch%syndroom%met%geleidelijke% opstapeling%van%meervoudige%pathologie%% Biopsychosociaal%model% Alzheimer als multi-factor proces E=mc 2 Psycho% Sociaal% Bio% Apo-E Leefstijl, bewegen, educatie, voeding Hoge bloeddruk Overgewicht Vasculaire risicofactoren Alcohol Hersenschudding Suikerziekte Etc. Dementie Diagnose Normaal Normaal 5%

6 Afname van mensen met dementie in ± de laatste 20 jaar Larson EB et al. N Engl J Med 2013% Rela+e%tussen%pathologie%en%cogni+e%bij%AD%hangt% samen%met%de%omvang%van%sociale%netwerk% Bennet et al, Lancet verschillende gezichten van Alzheimer 6%

7 INnova've,*Midlife* INterven'on*for*Demen'a* Deterrence* Doelen%van%IN#MINDD% % Toegepaste!epidemiologie % Iden+ficeren%van%veranderbare%risicofactoren% Deze%vertalen%in%een%persoonlijk%risico%profiel% Persoonlijk%advies%voor%bevordering% hersengezondheid% Bevorderen%van%gezondheidsgedrag%via%social% media% Uitvoeren%van%een%uitvoerbaarheidsstudie%bij% huisartsen%in%de%dagelijkse%prak+jk% 7%

8 Doel%van%In#Mindd%WP1% Iden+ficeren%van%veranderbare%risicofactoren% % Systema+sche%literatuur%overzicht% KwanGtaGeve!literatuurstudie! Expert%opinion% Delphi!consensus!studie! QualitaGeve!ranking! ZOEKTOCHT%NAAR%RISICO%FACTOREN% Delphi%study% Systema+c%review%! 3500%abstracts%! 365%ar+kelen%! XX%risk%factors% Uiteindelijke* lijst* 8%

9 Staying cognitive healthy: dementia prevention ingredients PART 2: Delphi consensus Delphi method 9%

10 DE%RISICO%FACTOREN% ' Delphi'Round'1 Consistency'review Delphi'Round'2 RR'(meta:analyses) Depressie 4 90% Diabetes 2 89% 2 1k47 Cogni'eve*ac'viteiten 5 100% Lichamelijke*ac'viteiten 3 71% (Midlife)*hoge*bloeddruk 1 76% Gezond/Mediterr.*dieet 10 60% (Midlife)*obesitas 6 50% Roken 11 77% beetje/*ma'g*alcohol* 7 33% Hoog*cholesterol 8 80% Coronaire*vaataandoening # 80% Nierfunc'e*problemen # 100% # 1.39 MODEL%VALIDATION% In*2*bevolkingsonderzoeken,*>50years* Maastricht*Aging*Study*(MAAS)* % #%N%=%955% #%11/12%LIBRA%factoren%beschikbaar% #%Max%16%jaar%gevolgd% #%Nieuwe%gevallen%demen+e%(n=62),% cogni+eve%achteruitgang%(n=143)% DESCRIPA% % #%N%=%8143% # Verzameling%van%%8%Europese% studies% # 9/12%LIBRA%factoren%beschikbaar% # Max%16%jaar%gevolgd% # Nieuwe%gevallen%demen+e%n=993)% MAAS% Ieder%punt%op%de%LIBRA%score,%19%%meer%risico%op%demen+e% HR%=%1.19,%95%CI%=%1.08#1.32,%p%=%.001% LIBRA%score%ter+les% 10%

11 DESCRIPA% 55#70%years:%N%=%2996,%demen+a%=%184%(6%)% 70%years: %%%N%=%5147,%demen+a%%=%809%(16%)% DESCRIPA% 55#70%years:%N%=%2996,%demen+a%=%184%(6%)% 70%years: %%%N%=%5147,%demen+a%%=%809%(16%)% De%volgende%stap% % Het%ontwerpen%van%een% risicoprofiler% WP2% 11%

12 LIBRA%SCORE% LIfestyle%for%BRAin%:%maat%voor%hersengezondheid% Focus%op%waar%je%iets%aan%kunt%veranderen% Chronische%factoren%die%medische%monitoring%vragen% Manageable% Multi-factor Dementie Risk Model Persoonlijke LIfestyle for BRAin health Score and Profile 36 12%

13 Oranje%=%Ruimte%voor%verbetering% Rood%=%Houd%dit%goed%in%de%gaten% Blauw*=%Houd%dit%vol% 13%

14 Onderzoek%naar%toepasbaarheid% Ieder%land%150%mensen%tussen%40#60%jaar% Uit%huisartsprak+jk% Met%tenminste%één%risicofactor% Eerste%ervaringen%redelijk%posi+ef% Wel:%te%lange%lijst% Enige%skepsis% 14%

15 05#11#15% Vragen% Voor%wie%werkt%Braincoach%het%best?%% Voor%wie%niet?% Zou%U%het%nuqg/%wenselijk%vinden?% Zou%U%anders%gaan%leven%hierdoor?% In#MINDD%team%Maastricht%University% 15%