Gezondheid en leefstijl

Transcriptie

1 Gezondheid en leefstijl 2018: WHO: 2600 voor Christus: Neijing Eerste handboek geneeskunde Dokters taak: patient gezond houden! Goede dokter: houdt patient gezond Slechte dokter: wacht tot patient ziek wordt en komt dan pas in actie Leefstijl : ~ % totale ziektelast ongezonde voeding (overgewicht, zout) roken, alcohol gebrek aan lichaamsbeweging stress, slaapgebrek

2 in d iv id u a ls (% ) Geneeskunde anno 2018: sterke en zwakke punten > 8 0 a g e (y e a r s ) D D S 0 D D S 1 D D S 2 D D S 3 D D S 4 D D S 5 D D S 6 D D S 7 Sterk in: Afzonderlijke ziekten: 1 oorzaak, 1 ziekte, 1 therapie Grote vooruitgang in de 19 e en 20 e eeuw Zwakte: In een verouderende samenleving zijn afzonderlijke ziekten de uitzondering ouderdomskwalen komen niet alleen! Meems et al (Annals Med: LifeLines study group, 2015)

3 Een (gewoon) praktijkvoorbeeld Overgewicht Hart-vaat-nierziekte Hoge bloeddruk Suikerziekte Gewrichtsslijtage/jicht > minder bewegen Hoog cholesterol Depressie Behandeling: optelsom-model Duur Ingewikkeld (gaat veel fout) Veel bijwerkingen! Hoge belasting voor patient en samenleving

4 Een (gewoon) praktijkvoorbeeld Overgewicht Hart-vaat-nierziekte Hoge bloeddruk Suikerziekte Gewrichtsslijtage/jicht > minder bewegen Hoog cholesterol Depressie Behandeling: optelsom-model Duur Ingewikkeld (gaat veel fout) Veel bijwerkingen! Hoge belasting voor patient en samenleving

5 Een (gewoon) praktijkvoorbeeld Overgewicht Hart-vaat-nierziekte Hoge bloeddruk Suikerziekte Gewrichtsslijtage/jicht > minder bewegen Hoog cholesterol Depressie Behandeling: optelsom-model Duur Ingewikkeld (gaat veel fout) Veel bijwerkingen! Hoge belasting voor patient en samenleving

6 Doe mij maar een pilletje. Helaas! Zout/dag Evidence-based geneesmiddel bij suikerziekte: Werkt niet bij teveel zout! Heerspink, Kidney Int 2012

7 Geneesmiddelen kunnen effect van leefstijl niet wegpoetsen! Kennissynthese Voeding als Medicijn Zon-MW/VWS (Witkamp & Navis, 2017)

8 Hoe kan het anders?

9 Wat kunnen we leren van Blue Zones? Blue zones: gebieden waar mensen tot op hoge leeftijd gezond en aktief blijven Gemeenschappelijk: gezonde leefstijl, sociale samenhang, zingeving Gezonde sociale omgeving, betrokkenheid op gemeenschap Gezonde leefstijl: normal way of life (tuin ipv sportschool): deel van waarden en voorkeuren: zo doen we dat hier. Verschillen: er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden! Aandacht voor: 1. Kracht van omgeving voor gezondheid en welzijn 2. Diversiteit ipv one-size fits all!! -

10 Wat kunnen we leren van Blue Zones? Blue zones: gebieden waar mensen tot op hoge leeftijd gezond en aktief blijven Gemeenschappelijk: gezonde leefstijl, sociale samenhang, zingeving Gezonde sociale omgeving, betrokkenheid op gemeenschap Gezonde leefstijl: normal way of life (tuin ipv sportschool): deel van waarden en voorkeuren: zo doen we dat hier. Verschillen: er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden! Aandacht voor: 1. Kracht van omgeving voor gezondheid en welzijn 2. Diversiteit ipv one-size fits all!! -

11 Noord-Nederland: Unieke kansen door LifeLines data Net weer verlengd (VWS) Voeding/leefstijl, leefomgeving Gezondheid /welzijn Gezondheidsuitkomsten lange termijn 3 generaties (toekomstbestendig) 8000 gegevens per deelnemer (uitgebreide vragenlijsten) Deelnemers gespreid over Noord Nederland!

12 Voeding in Noord-Nederland Score obv Richtlijnen Goede Voeding Voedingsscore 25 Mannen Vrouwen We zijn niet allemaal gelijk! < >60 < 40 Age category >60 High education Moderate education Low education Voedingskwaliteit hangt af van leeftijd, geslacht en opleiding! Ongezonder: jeugd, mannen, laag opgeleid PC Vinke, 2017, Lifelines

13 Lifelines: maakt regionale verschillen voeding en gezondheid zichtbaar Brood en koek Snacks en fast food Hollandse prak, borreltje Foodies: groente, vis, peulvruchten Dekker, Rijnks et al: 2017 Richtlijnen en preventie: one-size-fits all Meer aandacht nodig voor regionale diversiteit!

14 Regionale verschillen in gezondheidsfactoren: halfleeg of half-vol? Lichamelijk functioneren (traplopen, boodschappen doen etc) Overgewicht

15 Regionale verschillen in gezondheidsfactoren: halfleeg of half-vol? Ervaren gezondheid Lichamelijk functioneren (traplopen, boodschappen doen etc) Overgewicht Preventie gericht op medisch model : sluit niet aan bij behoefte Beter in kaart brengen van regionale diversiteit: kan helpen om dure mislukkingen te voorkomen door beter aansluiten bij bottom-up behoeften

16 Regionale verschillen in gezondheidsfactoren: halfleeg of half-vol? Ervaren gezondheid Lichamelijk functioneren (traplopen, boodschappen doen etc) Overgewicht Preventie gericht op medisch model : sluit niet aan bij behoefte Beter in kaart brengen van regionale diversiteit: kan helpen om dure mislukkingen te voorkomen door beter aansluiten bij bottom-up behoeften Objectieve gegevens als remedie tegen simplificaties en vooroordelen!

17 Regionale verschillen in gezondheidsfactoren: halfleeg of half-vol? Ervaren gezondheid Lichamelijk functioneren (traplopen, boodschappen doen etc) Emotioneel functioneren Preventie gericht op medisch model : sluit niet aan bij behoefte Beter in kaart brengen van regionale diversiteit: kan helpen om dure mislukkingen te voorkomen door beter aansluiten bij bottom-up behoeften Beter in kaart brengen van de regionale diversiteit: hoe kunnen we Lifelines gebruiken om de positieve aanknopingspunten voor welzijn en gezondheid boven tafel te halen?

18 Hoe verder? Verbinding wetenschap met regionale kracht