Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Transcriptie

1 Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst

2 GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in Met deze gezondheidsmonitor wordt de gezondheidssituatie van volwassenen en en uit gemeenten in de regio IJsselland in kaart gebracht. Hiermee kan het regionaal en lokaal gezondheidsbeleid onderbouwd worden. In deze factsheet staan de resultaten van de vragenlijsten die zijn ingevuld door volwassen en en in Staphorst uitgesplitst naar drie kernen: Staphorst, Rouveen en IJhorst*. Er zijn in totaal vragenlijsten verstuurd in Staphorst: aan volwassenen (19 tot 65 jaar) en 996 aan en (65 jaar en ). In totaal hebben 681 volwassenen en 448 en de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 41%. *Voor de kern IJhorst worden de gegevens in tabellen en grafieken niet uitgesplitst naar leeftijd en worden totaalcijfers voor de kern genoemd. Tabel 1: Absoluut aantal respondenten, uitgesplitst naar de kernen en Staphorst totaal Aantal respondenten Staphorst Rouveen IJhorst Staphorst totaal 19 tot 65 jaar jaar en Totaal Demografische gegevens Demografische kenmerken van de respondenten kunnen een belangrijke rol spelen bij het verklaren van verschillen in gezondheid, welzijn, zorgconsumptie en zorgbehoefte. Tabel 2: Demografische gegevens, uitgesplitst naar de kernen en Staphorst totaal Staphorst Rouveen IJhorst Staphorst totaal Leeftijd 19 tot 65 jaar 80% 82% 66% 79% 65 tot 75 jaar 13% 11% 20% 13% 75 jaar en 7% 7% 14% 8% Opleiding Laag (LO, LBO, 40% 40% 36% 40% MAVO) Midden (HAVO, 42% 46% 36% 42% VWO, MBO) Hoog (HBO, 18% 13% 29% 18% WO) Samenstelling Woont niet 86% 91% 85% 87% huishouden alleen Woont alleen 14% 9% 15% 13% Moeite met rondkomen Nee 91% 89% 85% 90% Ja 9% 11% 15% 10% 2

3 Staphorst Gezondheid Ervaren gezondheid Regio IJsselland 65% 82% Staphorst Totaal 69% 87% Staphorst 66% 86% Rouveen 79% 91% IJhorst * 0% 79% 0% 20% 40% 60% 80% 100% (zeer) goed ervaren gezondheid jaar (zeer) goed ervaren gezondheid 65 jaar en Figuur 1: (Zeer) goede ervaren gezondheid van respondenten in de kernen van Staphorst, Staphorst en de regio. In de kern Rouveen ervaren respondenten hun gezondheid vaker als (zeer) goed dan respondenten in Staphorst totaal (89% vs. 83%). Van de respondenten ervaart 83% hun gezondheid als goed of zeer goed. Volwassenen in Staphorst totaal ervaren hun gezondheid vaker als (zeer) goed dan volwassenen in de gehele regio (87% vs. 82%). Mannen ervaren hun gezondheid net zo vaak als (zeer) goed als vrouwen (84% vs. 83%). Mensen die samenwonen ervaren hun gezondheid vaker als (zeer) goed dan mensen die alleen wonen (86% vs. 66%). Mensen met een hoog opleidingsniveau ervaren hun gezondheid vaker als (zeer) goed dan mensen met een laag opleidingsniveau (89% vs. 54%). 3

4 Staphorst Beperkingen met horen, zien en/of mobiliteit Regio IJsselland 72% 90% Staphorst Totaal 73% 91% Staphorst 72% 90% Rouveen 80% 93% IJhorst * 0% 86% 0% 20% 40% 60% 80% 100% heeft geen beperking met horen, zien en/of mobiliteit jaar heeft geen beperking met horen, zien en/of mobiliteit 65 jaar en Figuur 2: Respondenten die geen beperkingen hebben in horen, zien en mobiliteit in de kernen van Staphorst, Staphorst en de regio. In de kern Staphorst hebben evenveel volwassenen en en een beperking in horen, zien of mobiliteit als in de regio. In de kern Rouveen hebben en minder vaak een beperking in horen, zien of mobiliteit dan in Staphorst totaal (20% vs. 27%). Van de respondenten heeft 12% één of meerdere lichamelijke beperkingen. Alleenwonenden hebben vaker een lichamelijke beperking dan mensen die samenwonen (25% vs. 11%). Achtentwintig procent van de respondenten heeft een chronische aandoening. De meest voorkomende chronische aandoeningen zijn gewrichtsslijtage van de heupen of knieën (18%) en hoge bloeddruk (18%). 4

5 Psychische gezondheid Tabel 3: Risico op angststoornis of depressie en voldoende eigen regie over eigen leven, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Risico op angststoorn is of depressie Voldoende regie over eigen leven 19 tot 65 jaar 40% 35% - 38% 43% 65 jaar en 44% 41% - 43% 44% Totaal 41% 36% 32% 39% 43% 19 tot 65 jaar 89% 92% - 90% 93% 65 jaar en 86% 87% - 87% 86% Totaal 88% 92% 95% 90% 91% In de kern Staphorst hebben meer respondenten een risico op een angststoornis of depressie dan in de kern IJhorst. In de kern Staphorst geven minder respondenten aan voldoende regie over eigen leven te hebben dan in de kern IJhorst. Bijna veertig procent van de respondenten in Staphorst heeft een matig of hoog risico op een angststoornis of depressie. Tien procent van de respondenten geeft aan onvoldoende eigen regie over het leven te hebben. Mensen met een laag opleidingsniveau geven vaker aan onvoldoende regie te hebben over het eigen leven dan mensen met een hoog opleidingsniveau (30% vs. 4%). Mensen die alleen wonen geven vaker aan onvoldoende regie te hebben over het eigen leven dan mensen die samenwonen (22% vs. 9%). Welbevinden Het welbevinden van mensen hangt samen met veel aspecten van gezondheid en vice versa. Gezonde mensen voelen zich over het algemeen gelukkiger en mensen die zich gelukkig voelen kunnen meestal ook beter overweg met problemen en ziekten en herstellen sneller. Gelukkig zijn Tabel 4: Respondenten die een 8 of meer geven voor geluk, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Geeft een 8 of meer voor geluk 19 tot 65 jaar 71% 69% - 71% 67% 65 jaar en 66% 71% - 67% 66% Totaal 70% 70% 74% 70% 66% In de kern IJhorst geven meer respondenten een 8 of meer voor geluk dan in de regio (74% vs. 66%). Er is weinig verschil tussen de kernen. In Staphorst totaal geeft 70% van de respondenten een 8 of meer voor geluk. 5

6 Zinvol leven Tabel 5: Zinvolheid van het leven, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Vindt het leven zinvol 19 tot 65 jaar 88% 90% - 89% 88% 65 jaar en 78% 80% - 78% 73% Totaal 86% 88% 88% 87% 84% Er is weinig verschil tussen de kernen. Van de respondenten vindt 87% het leven zinvol. Volwassenen vinden het leven vaker zinvol dan en (89% vs. 78%). Ouderen in Staphorst totaal vinden het leven vaker zinvol dan en in de regio (78% vs. 73%). Eenzaamheid Tabel 6: Eenzaamheid, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Is eenzaam (matig tot zeer ernstig) 19 tot 65 jaar 41% 36% - 39% 37% 65 jaar en 47% 46% - 46% 45% Totaal 42% 38% 39% 41% 39% In de kern Rouveen voelen minder volwassenen zich eenzaam dan in de kern Staphorst (36% vs. 41%). Ouderen voelen zich vaker eenzaam dan volwassenen (46% vs. 39%). Alleenwonenden voelen zich vaker eenzaam dan samenwonenden (74% vs. 35%). 6

7 Staphorst Leefstijl Leefstijlthema s die onderzocht zijn: overgewicht, roken, alcohol consumptie, voeding, bewegen en sporten. Er is een samenhang tussen deze leefstijlthema s: respondenten scoren vaak goed dan wel slecht op meerdere van deze thema s. Alcoholgebruik Tabel 7: Alcoholgebruik, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Heeft het afgelopen jaar alcohol gedronken 19 tot 65 jaar 87% 85% - 87% 85% 65 jaar en 69% 70% - 71% 78% Totaal 84% 82% 85% 84% 84% Het percentage respondenten dat alcohol heeft gedronken in het afgelopen jaar is in de kernen vrijwel gelijk. Van de respondenten heeft 84% in de afgelopen 12 maanden alcohol gedronken. In Staphorst totaal hebben minder en alcohol gedronken in het afgelopen jaar dan in de regio (71% vs. 78%). Regio IJsselland 19% 20% Staphorst Totaal 10% 18% Staphorst 9% 18% Rouveen 4% 17% IJhorst * 0% 17% 0% 5% 10% 15% 20% 25% overmatig drinker volgens nieuwe norm jaar overmatig drinker volgens nieuwe norm 65 jaar en Figuur 3: Overmatig alcoholgebruik in de kernen van Staphorst, Staphorst en de regio volgens de nieuwe norm voor overmatig alcoholgebruik (mannen >14 glazen per week, vrouwen >7 glazen per week). Minder en in de kern Rouveen zijn overmatige drinkers dan in de kern Staphorst (4% vs. 9%). Zestien procent van de respondenten is een overmatige drinker (mannen > 14 glazen per week, vrouwen > 7 glazen per week). Volwassenen zijn vaker overmatige drinker dan en (18% vs. 10%). Minder en in Staphorst totaal zijn overmatige drinkers dan in de regio (10% vs. 20%). 7

8 Staphorst Roken Tabel 8: Roken, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Rookt nu 19 tot 65 jaar 19% 23% - 21% 22% 65 jaar en 6% 3% - 7% 11% Totaal 16% 19% 27% 18% 20% In de kern IJhorst roken meer respondenten dan in de andere kernen en de regio. Ouderen in de kern Staphorst en Rouveen roken minder vaak dan en in de regio. Achttien procent van de respondenten rookt op dit moment. Meer mannen dan vrouwen geven aan dat ze roken (22% vs. 14%). Overgewicht. Regio IJsselland 45% 60% Staphorst Totaal 38% 65% Staphorst 41% 66% Rouveen 31% 73% IJhorst * 0% 39% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% heeft overgewicht (BMI>25) jaar heeft overgewicht (BMI>25) 65 jaar en Figuur 4: Respondenten met overgewicht in de kernen van Staphorst, Staphorst en de regio. In de kern Rouveen hebben minder volwassenen overgewicht dan in de kern Staphorst. In de kern Rouveen hebben meer en overgewicht dan in de kern Staphorst. Drieënveertig procent van de respondenten heeft overgewicht. Van de volwassenen is dit 38% en van de en 65%. In Staphorst totaal hebben minder volwassenen overgewicht ten opzichte van de regio, maar meer en hebben overgewicht ten opzichte van de regio. Alleenwonenden hebben vaker overgewicht dan mensen die samenwonen (51% vs. 42%). 8

9 Staphorst Bewegen Regio IJsselland 64% 74% Staphorst Totaal 52% 65% Staphorst 51% 61% Rouveen 52% 69% IJhorst * 0% 70% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% voldoet aan de beweegnorm jaar voldoet aan de beweegnorm 65 jaar en Figuur 5: Respondenten die voldoen aan de beweegnorm in de kernen van Staphorst, Staphorst en de regio. * Volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen = tenminste 5 dagen per week voldoende bewegen (minimaal 30 minuten matig intensief). In Staphorst voldoet 55% van de volwassen en en aan deze norm. Hierbij is opvallend dat meer en voldoen aan deze norm dan volwassenen (65% vs. 52%). In Staphorst totaal voldoen minder volwassenen en en aan deze norm dan in de regio. Leefstijl en positief ervaren gezondheid Een gezonde leefstijl hangt vaak samen met een positieve ervaren gezondheid: mensen die voldoende bewegen ervaren hun gezondheid vaker als goed dan mensen die onvoldoende bewegen*, mensen zonder overgewicht ervaren hun gezondheid vaker als goed dan mensen met overgewicht en mensen die niet roken ervaren hun gezondheid vaker als goed dan mensen die wel roken. 9

10 Leefomgeving Ik vind de omgeving waar ik woon gezond 85% 92% Omdat mijn buurt groen is, beweeg ik meer (wandelen/fietsen) 37% 59% Ik vind dat er genoeg groen is in mijn buurt 88% 93% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Volwassenen (19 tot 65 jaar) Ouderen (65 jaar en ) Figuur 6: Respondenten die de eigen leefomgeving gezond vinden in Staphorst. Tabel 9: Gezonde leefomgeving, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Ik vind dat er genoeg groen is in mijn buurt Omdat mijn buurt groen is, beweeg ik meer (wandelen/ fietsen) Ik vind de omgeving waar ik woon gezond (helemaal) mee eens (helemaal) mee eens (helemaal) mee eens 86% 93% 99% 90% 83% 37% 43% 76% 41% 45% 85% 89% 100% 87% 78% In de kern IJhorst vinden de respondenten vaker dat er genoeg groen is in de buurt dan in de kernen Staphorst en Rouveen. De aanwezigheid van groen in de buurt is in de kern Staphorst minder vaak reden om te bewegen dan in de kernen Rouveen en IJhorst. In de kern IJhorst vinden de respondenten de omgeving vaker gezond dan in de kernen Staphorst en Rouveen. In Staphorst vind 90% van de respondenten dat er voldoende groen is in de buurt, 41% van de respondenten beweegt meer omdat de buurt groen is en 87% vindt de omgeving gezond. In Staphorst totaal vinden meer respondenten dat er genoeg groen is in de buurt dan in de regio (90% vs. 83%). In Staphorst totaal vinden meer respondenten dat de omgeving waar ze wonen gezond is dan in de regio (87% vs. 78%). 10

11 Ouderen in de gemeente zijn positiever over de leefomgeving dan volwassenen. Bijna 60% van de en geeft aan meer te bewegen, omdat de buurt groen is. Van de volwassenen geeft 37% aan meer te bewegen door het groen in de buurt. Sociaal maatschappelijke participatie In deze factsheet wordt sociaal maatschappelijk participeren weergegeven aan de hand van een aantal onderwerpen: sociale contacten, mantelzorg geven, vrijwilligerswerk doen en het ervaren van eenzaamheid. Tabel 10: Participatie, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Staphorst Bijhouden van het nieuws 19 tot 65 jaar 96% 65 jaar en 97% Contact houden via telefoon of 19 tot 65 jaar 91% internet 65 jaar en 80% Informatie opzoeken op internet 19 tot 65 jaar 90% 65 jaar en 53% Op bezoek gaan of bezoek 19 tot 65 jaar 61% ontvangen 65 jaar en 65% Hobby of cursus doen 19 tot 65 jaar 54% 65 jaar en 39% Verenigingswerk 19 tot 65 jaar 32% 65 jaar en 30% Bezoek aan kerk of moskee of 19 tot 65 jaar 50% actief zijn in de kerk 65 jaar en 43% Oppassen op (klein)kinderen 19 tot 65 jaar 31% 65 jaar en 27% Recreatieve of culturele 19 tot 65 jaar 15% activiteiten doen 65 jaar en 14% Klusjes doen 19 tot 65 jaar 11% 65 jaar en 11% 11

12 Vrijwilligerswerk en mantelzorg Tabel 11: Vrijwilligerswerk en mantelzorg, uitgesplitst naar de kernen, Staphorst totaal en de regio Doet vrijwilligers werk Geeft mantelzorg 19 tot 65 jaar 38% 50% - 41% 40% 65 jaar en 36% 39% - 38% 38% Totaal 38% 48% 43% 41% 39% 19 tot 65 jaar 17% 21% - 18% 16% 65 jaar en 17% 15% - 16% 16% Totaal 17% 20% 17% 18% 16% In de kern Rouveen doen meer respondenten vrijwilligerswerk dan in de kernen Staphorst en IJhorst. In de kern Rouveen doen meer volwassenen vrijwilligerswerk dan in de regio (50% vs. 40%). In de kern Rouveen geven meer volwassenen mantelzorg dan in de regio (21% vs. 16%). Van de respondenten doet 41% vrijwilligerswerk. Samenwonenden doen vaker vrijwilligerswerk dan alleenwonenden (42% vs. 33%). Achttien procent van de respondenten geeft mantelzorg. In de regio IJsselland is dit 16%. Volwassenen met een hoge opleiding geven even vaak mantelzorg als volwassenen met een lage opleiding (14% vs. 14%). 12

13 Colofon Uitgave: GGD IJsselland, 2017 Onderzoek uitgevoerd door: Kennis en Expertise Centrum GGD IJsselland Voor vragen over deze factsheet kunt u mailen naar het Kennis- en expertisecentrum van GGD IJsselland: KEC@ggdijsselland.nl.