Palliatieve zorg en dementie

Transcriptie

1 Palliatieve zorg en dementie 17 april 2014 Welkom Lied Leonie Meijer Inleiding op palliatieve zorg bij dementie Door Monique van den Broek Wat is dementie?door Lyan de Roos PAUZE Keten dementie adhveen casus Door Maria van Dartel en Thea Pittens Afsluiting door mimakkus Door Kim Hendriks 1

2 Certificaat wordt digitaal toegestuurd. Nadat het evaluatieformulier is ingevuld. Evaluatieformulier is te vinden op de website. Per mail ontvangt u na vanavond nog de directe link. Mam waar ben je nou Leonie Meijer 2

3 Inleiding palliatieve zorg en dementie Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en levensbeschouwelijke aard. WHO 2002 Inleiding palliatieve zorg en dementie Palliatieve zorg richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven van bewoners/cliënten EN hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Zeker bij dementie is zorg voor de naasten erg van belang! 3

4 Inleiding palliatieve zorg en dementie Inleiding palliatieve zorg en dementie 4

5 Inleiding palliatieve zorg en dementie Basisprincipes van palliatieve zorg Anticiperen(vooruitkijken) Continue professionele houding Betrokkenheid Respect voor de autonomie (zolang als dag mogelijk is) Werken in teamverband Wat is dementie? Monique Rath-ten Hove Specialist ouderengeneeskunde Brabantzorg 5

6 Inhoud: Dementie-algemeen Indeling dementie Alzheimer dementie Vasculaire dementie Lewy body dementie Beloop dementie behandeling dementie Waar loop je in de praktijk tegen aan? Dementie algemeen-1: Verzamelnaam van hersenziektes Waarbij geheugen, oriëntatie, denken, intelligentie, handelen en taal achteruit gaat en Verandering ontstaat in gedrag, stemming en persoonlijkheid 6

7 Dementie algemeen-2: Dementie is m.n. een ouderdomsziekte 2002: mensen Per jaar komen er mensen bij 2050: naar verwachting mensen! bron: richtlijn dementie en PZ 2010 (RTCM Koopmans, JT van der Steen, SU Zuidema, JSM Hobbelen) Risico factor voor Dementie, Alzheimer type Leeftijd jaren Kans in % 1,5 3,5 6,8 13,

8 Wie heeft last van de dementie: Ernst Patiënt Familie Tijd Klassieke indeling dementie Ziekte van Alzheimer (50-60%) Vasculaire dementie (10-15%) Lewy Body dementie (10%) Mengbeelden (20-30%) Fr Zeldzamere vormen: Frontotemporale dementie Parkinson dementie complex Ziekte van Creutzfeldt Jacob ect. ect. ect. 8

9 Alzheimer dementie: Meest voorkomende dementie, ook op jongere leeftijd Geleidelijk progressieve denk-en geheugenstoornissen Geen sterke fluctuaties Weinig/geen ziektebesef Geen behandeling (in 10-15% geeft medicatie een tijdelijke verbetering/stabilisatie van de MMSE score) Oorzaak? bij de ziekte van Alzheimer Een (normaal) oplosbaar eiwit wordt onoplosbaar, en slaat neer tussen de hersencellen met als gevolg schade aan cellen en bloedvaatjes Dit eiwit heet het β-amyloid en geeft vorming van plaques Daarna ontstaat het Taueiwit wat fibrillen/draden in de zenuwcel afzet en de cel gaat langzaam dood Indien heel veel hersencellen zijn aangetast, leidt dit uiteindelijk tot Alzheimer dementie NB Tussen het begin van de ziekte van Alzheimer en het ontstaan van dementie zit 3-9 jaar. Iemand heeft al lang de ziekte van Alzheimer voordat hij/zij dementerend wordt. Al die jaren daarvoor merk je niets. 9

10 Microscopie Vasculaire dementie: Beeld bepaald door hoeveelheid en locatie van de vasculaire afwijkingen Acuut begin bij grote infarcten; sluipend begin bij kleine infarcten trapsgewijs beloop Vaak sterk ziektebesef (met risico op depressie) Cardiovasculaire risicofactoren 10

11 Cardiovasculaire risicofactoren: Te hoge bloeddruk Te hoog cholesterolgehalte Roken Suikerziekte Belaste familie anamnese Lewy body dementie: Meest kenmerkend: fluctuaties van cognitieve functies en aandachtstoornis (kan per minuut wisselen) Visuele hallucinaties Geheugenstoornissen in eerste instantie wat minder op de voorgrond, wel progressief Stoornissen veroorzaken al in een vroeg stadium beperking in sociaal en beroepsmatig functioneren Ziektebesef is aanwezig (met kans op depressie) 11

12 Beloop dementie: Afhankelijk van type dementie Mensen met dementie hebben oha een kortere levensverwachting (7 jaar) Kans op overlijden is 2-4x groter Ook mensen met milde cognitieve stoornissen hebben een toegenomen sterftekans Slechts 14% van de dementerenden komt in de laatste fase van de dementie Van belang bij dementie: Symptoomherkenning Watzit er onder het symptoom Bv onrust tgv - Blaasontsteking - Innerlijke onrust bij dementie - Angst - Pijn(tgv ) - etc 12

13 Behandeling dementie: Genezen? nee Vertragen? Ziekte van Alzheimer en mengbeelden: Exelon, Reminyl en Ebixa Zorgen voor optimale randvoorwaarden (afhankelijk van levensfase): Behandelen van hypertensie, harfalenen/of hartritmestoornis, Instellen diabetes behandelen infectie Behandelen bloedarmoede zorgen voor optimaal gehoor en visus Medicatie optimaliseren gezien nier- en leverfunctie zo mogelijk stoppen van medicatie die nadelig is voor geheugen. Behandeling dementie: Tavgedragen stemming: tav pijn: adquate pijnstilling Tav valrisico: maken van afwegingen Tav slikproblemen: consult logopediste Tavgedragen stemming: op Tavpolyfarmacieof multipelepathologie; consult specialist ouderengeneeskunde Tavgedragen stemming: opvang, begeleidingen medicatie 13

14 Niet medicamenteuze benadering van gedragsproblemen: Validation Reminiscentie Belevingsgerichte zorg ROB Muziek, bewegen, dansen Contact met dieren, aquarium Warme zorg Snoezelen PDL Medicamenteuze behandeling stemmings- en gedragsproblemen: Antidepressiva Antipsychotica Anxiolytica Slaapmedicatie 14

15 Waar loop je tegen aan: Dementie met een terminale ziekte erbij Dementie als een terminale ziekte PAUZE 15

16 Bedankt voor uw aandacht Handoutszijn vanaf morgen terug te vinden op Specifieke scholing palliatieve zorg voor mensen met dementie 16