Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg

Transcriptie

1 Palliatieve zorg in de eerste lijn Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg

2 Palliatieve zorg Geen Cure, maar Care streven naar een comfortabel einde

3 Als genezing niet meer mogelijk is Definitie palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, d.m.v. vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.

4 Belangrijke thema s Kwaliteit van leven Symptoommanagement Anticiperen Autonomie van de patient Integrale en multidimensionale benadering Zorg voor de naasten

5 Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Bij palliatieve zorg is het volgende van belang: het behandelen van pijn en andere symptomen het voorkomen en oplossen van psychologische en sociale problemen aandacht voor zingeving en spiritualiteit het ondersteunen van de patiënt om zo actief mogelijk te kunnen leven het ondersteunen bij het afronden van het bestaan en bij het nemen van afscheid het helpen van naasten in het omgaan met de zieke en bij de rouwverwerking na het overlijden. De laatste fase van het leven wordt ook wel terminale fase genoemd.

6 Hulpverleners Hulpverlener NIET de alleswetende beslisser, maar de voorlichter De patiënt heeft de regie De arts en de verpleegkundige dienen de patiënt te begeleiden volgens de door hem/haar gemaakte keuzen. Da s effe wennen voor veel hulpverleners om in deze rol te treden

7 Palliatieve zorg in de 1 e lijn Huisarts ziet hooguit 4 terminale patiënten per jaar Terminale zorg speelt zich meestal af in: Thuissituatie Ziekenhuis, verpleeghuis, verzorgingshuis Hospice

8 Hospice voorzieningen Voorziening aantal aantal plaatsen Hospicevoorziening - eigen verpleegkundige staf Hospicevoorziening - vooral vrijwilligers Hospicevoorziening - in/bij verpleeghuis Hospicevoorziening - in/bij verzorgingshuis Hospicevoorziening kinderhospice 5 50 Totaal Bron: Agora 2008

9 Terminale thuiszorg Mensen die thuis hun laatste levensfase doorbrengen, krijgen zorg van hulpverleners zoals huisarts, wijkverpleegkundige, fysiotherapeut, psycholoog en huishoudelijke hulp. De eigen partner, familie en vrienden zorgen voor de patiënt. Om deze mantelzorgers te ondersteunen kunnen vrijwilligers worden ingezet.

10 Terminale thuiszorg Ondersteuning van de huisarts Wijkverpleegkundige Ziekenverzorgende GVT team (verpleegkundige technologie) Palliatieve consulenten (Helpdesk)

11 Palliatieve Helpdesk Verpleegkundigen en artsen Gespecialiseerd in palliatieve zorg 24 uur telefonisch bereikbaar 7 dagen per week, 365 dagen per jaar

12 Logistiek bij hulpvraag Verpleegkundige inventariseert hulpvraag Overleg met de arts consulent Consult ingevoerd in Prado Terugkoppeling naar hulpvrager Follow up

13 Welke problemen / symptomen Pijn Dyspnoe Delier / onrust Misselijkheid / braken Angst Slapeloosheid Epileptische insulten / VCS syndroom / myoclonus etc? Emotioneel en existentieel lijden?

14 Zint es iz oyfgekoemen dos sjtarben, iz men niet zicher mitn leben.

15 Beeldvorming Ideën over levenseinde zorg in NL van het buitenland Beeldvorming binnen NL bij het publiek

16

17

18

19 Levenseinde zorg Wáár gaat het om?!

20 Het lijden verlichten! Palliatie Palliatieve sedatie Euthanasie

21 Hoe pakt U dit aan?

22 Veel misverstanden Zowel bij het publiek Als óók bij de zorg professionals Over palliatieve sedatie

23 Sedatie of (verkapte) euthanasie? Dubbel effect of toch dubbele intentie? Uitgaande van patiënt: autonome integriteit / recht weigering therapie / behandelovereenkomst Uitgaande van hulpverlener: futiliteit van handelen / verlenging sterven / discrepantie lust en last (complicaties)

24 Principe van dubbel effect Middel Effect Nadeel Verhouding

25 Keuzes rondom levenseinde Veel voorkomende worsteling voor HA Veel misverstanden Zowel bij patiënten als artsen Noodzaak voor mentaliteitsslag Levenseinde zorg is complex Verdient een multidisciplinaire aanpak

26 Zint es iz oyfgekoemen dos sjtarben, iz men niet zicher mitn leben. Sinds het sterven in zwang is gekomen, ben je je leven niet meer zeker.

27 Die angst is volstrekt overbodig Met de huidige ontwikkelingen van de palliatieve zorg is er meer aandacht gekomen voor kwalitatieve levenseindezorg En dus een goed levenseinde. Maar permanente educatie is en blijft een voorwaarde!

28 Dank voor uw aandacht