Dengue en chikungunya In Europees Nederland werden in week 41 t/m positieve bepalingen van dengue gemeld en 2 van chikungunya.

Transcriptie

1 Surveillanceverzicht van zikavirus (ZIKV), dengue en chikungunya in Eurpees en Caribisch Nederland en de verzeese Rijksdelen Vierwekelijks verslag t/m week Rijksinstituut vr Vlksgezndheid en Milieu Ministerie van Vlksgezndheid, Welzijn en Sprt Auteurs: Janneke Duijster, Susan Hahné (RIVM-CIb EPI-SIS) In dit bulletin: Surveillance van ZIKV-infecties Eurpees Nederland Caribisch Nederland (Bnaire, St. Eustatius, Saba) Overzeese Rijksdelen (Curaça, Aruba, St. Maarten) Surveillance van dengue-infecties Eurpees Nederland Caribisch Nederland Surveillance van chikungunya-infecties Eurpees Nederland Caribisch Nederland Syndrmsurveillance in Caribisch Nederland en de verzeese Rijksdelen Samenvatting/cnclusies ZIKV-infecties In week 41 t/m 44 zijn 8 nieuwe ZIKV-infecties gemeld vanuit Bnaire. Het ttaal aantal gemelde ZIKV-infecties in Caribisch Nederland kmt daarmee p 86, in Eurpees Nederland zijn 98 infecties gemeld. Op 1 nvember jl. is vr Eurpees en Caribisch Nederland een meldingsplicht vr een selectie van ZIKV-infecties (.a. infectie bij zwangeren, pasgebrenen met cngenitale aandeningen en gecmpliceerde infecties) Op Curaça is het aantal gemelde ZIKV-infecties de afgelpen maanden flink tegenmen, het aantal bevestigde infecties bedraagt 820. Op Aruba en St. Maarten zijn in week 1 t/m 44 enkele nieuwe gevallen gemeld. Infectie werd in ttaal vastgesteld bij 39 zwangeren, tt p heden znder cmplicaties/afwijkingen; Dengue en chikungunya In Eurpees Nederland werden in week 41 t/m psitieve bepalingen van dengue gemeld en 2 van chikungunya. Syndrmsurveillance Uit de syndrmsurveillance blijkt dat p Bnaire en Curaça t/m week 44 ng steeds een verhgde incidentie van huiduitslag en krts wrdt gezien. Daarnaast is er een tenemend aantal patiënten met huiduitslag en/f gewrichtspijnen znder krts. Op Aruba neemt het aantal meldingen van vermedelijke muggenverdraagbare infectieziekten (zika, dengue f chikungunya) af vanaf half april, dezelfde trend wrdt de afgelpen weken k gezien p St. Eustatius en Saba. 1

2 Surveillance van ZIKV-infecties Meer infrmatie ver ZIKV-symptmen, diagnstiek en de wereldwijde situatie is te vinden p rivm.nl/zikavirus. Met ingang van 1 nvember 2016 (week 44) is een meldingsplicht ingegaan vr een selectie van ZIKV-infecties in zwel Caribisch als Eurpees Nederland. De gegevens in dit verzicht vr ingang van de meldplicht zijn gebaseerd p vrijwillige melding van ZIKV-gevallen dr labratria en artsen. Eurpees Nederland In Eurpees Nederland zijn tt en met week ZIKV-infecties gemeld. Infectie is vastgesteld bij 72 vruwen (gemiddelde leeftijd: 42 jaar, range 19-77, mediaan: 41) en 26 mannen (gemiddelde leeftijd: 47 jaar, range 8-70, mediaan: 50). 15 patiënten waren zwanger p mment van infectie. Zver bekend zijn vier patiënten bevallen en is 1 zwangerschap geëindigd in een miskraam [1]. Tt p heden is één patiënt gemeld met Guillain Barré syndrm [2]. In één geval is waarschijnlijk sprake van seksuele transmissie. Beide persnen zijn in ZIVKgebied geweest waardr seksuele transmissie niet met zekerheid is vast te stellen, echter gezien de lange peride tussen het begin van ieders klachten is deze vrm van verdracht aannemelijk. Ok in andere Eurpese landen zijn gevallen van seksuele transmissie bekend [3, 4] Labratriumdiagnse berustte in 79 gevallen p RT-PCR, in 19 gevallen p serlgie met virusneutralisatie. In 2015 en het eerste kwartaal van 2016 werd Suriname het meest frequent gemeld als vermedelijk land van besmetting. Dit is mgelijk te verklaren dr het intensieve reizigersverkeer tussen Nederland en Suriname tijdens de kerstvakantie. In week 3 (23 januari) werd vanuit het RIVM aan zwangeren geadviseerd reizen naar ZIKV-gebieden z mgelijk uit te stellen. Rnd week 18 is k een tename van mgelijke infecties in Suriname te zien, dit valt samen met de meivakantie. Vanaf week 20 nam het aantal gemelde gevallen met Dminicaanse Republiek (n=12) en Csta Rica/Nicaragua (n=7) als meest waarschijnlijke land van besmetting te. De Dminicaanse Republiek staat in de tp 4 van Nederlandse reisbestemmingen naar Midden-Amerika [5]. In de meeste landen in Centraal- en Zuid-Amerika en de Caraïben is een afnemende trend te zien in het aantal gerapprteerde infecties, met uitzndering van nder andere Guatemala, Panama, Belize [6]. Half ktber maakte het CDC bekend dat het gebied met lkale ZIKVtransmissie dr muggen in de cunty Miami-Dade, Flrida, is uitgebreid [7]. Op 2 nvember bedreg het aantal lkale ZIKV-infecties 139 in de Verenigde Staten [8]. 2

3 Aamtal gemelde ZIKV-bevestigde gevallen 10 9 Onbekend Overig Zuid-Amerika Centraal-Amerika Suriname zwanger Figuur 1. Aantal gemelde ZIKV-infecties naar week van 1 e ziektedag 1, zwangerschap en herkmst van infectie*, Eurpees Nederland; week 48, 2015 week 44, 2016 (n=98). Opvulling met patrn: patiënt zwanger p mment van infectie. Pijl: week waarin het reisadvies werd verstrekt. Caribisch Nederland (Bnaire, St. Eustatius, Saba) In Caribisch Nederland zijn, tt en met week ZIKV-bevestigde infecties gemeld; 60 vanuit Bnaire, 16 uit St. Eustatius en 10 uit Saba. ZIKV-infectie werd vastgesteld bij 38 vruwen (gemiddelde leeftijd: 39 jaar, range 5-74, mediaan: 42) en 22 mannen (gemiddelde leeftijd: 35 jaar, range 5-68, mediaan: 37) en 26 nbekend; Tt p heden zijn er geen zwangeren met ZIKV-infectie gemeld uit Caribisch Nederland; 30 gemelde gevallen waren autchtne infecties, bij 12 gevallen werd imprt met name vanuit Curaça gemeld. In 44 gevallen was de herkmst van infectie nbekend. 1 Vr een aantal gevallen was de 1 e ziektedag niet bekend. Hier is, naar vlgrde van vrkeur gebruikt: datum mnsterafname, datum labratriumdiagnse, melddatum. * Zuid-Amerika: Brazilië, Frans Guyana, Venezuela; Centraal Amerika: Aruba, Barbads, Belize, Bnaire, Csta Rica, Curaça, El Salvadr, Dminicaanse Republiek, Guatemala, Kaaiman eilanden, Martinique, Nicaragua, St Maarten; Overig: Kaapverdië, Mexic, Thailand. 3

4 Aantal gemelde ZIKV-bevestigde gevallen 9 Bnaire St. Eustatius Saba Figuur 2. Aantal gemelde bevestigde ZIKV-infecties naar week van 1 e ziektedag 1 per eiland, Caribisch Nederland, week 2, 2016 week 44, 2016 (n=86) Overzeese Rijksdelen (Curaça, Aruba, St Maarten) Tijdens de ZIKV-epidemie wrdt vrijwillig melding gedaan van het aantal bevestigde ZIKVinfecties p Curaça, Aruba en St. Maarten. Curaça: De afgelpen maanden is het aantal ZIKV-infecties p Curaça flink tegenmen. T/m 29 ktber bedreg het aantal bevestigde infecties 820. Er zijn ruim 3000 labtesten uitgeverd. De afgelpen weken is er meer regen gevallen, waardr het aantal muggen is tegenmen. 30 patiënten waren zwanger p mment van infectie, 15 vruwen zijn reeds bevallen. Er zijn tt nu te geen cngenitale afwijkingen gerelateerd aan ZIKV gecnstateerd. Er zijn 14 gevallen van GBS gemeld. Aruba: T/m week 40 waren er p Aruba 28 bevestigde ZIKV-infecties bekend waarvan 12 bij mannen en 14 bij vruwen en 2 nbekend. Daarnaast waren er 614 verdachte infecties. De meeste gevallen werden gerapprteerd in week 3-20, daarna nam het aantal infecties af. St. Maarten: Zver bekend waren 8 patiënten zwanger p mment van infectie. 5 patiënten ntwikkelden neurlgische symptmen. T/m week waren er p St. Maarten 62 bevestigde ZIKV-infecties en 168 verdachte infecties bekend waarvan 78 bij vruwen, 35 mannen en 117 nbekend. Eén patiënt was zwanger p mment van infectie. Er zijn geen gevallen van GBS f cngenitaal syndrm gemeld. Op St. Martin (het Franse deel van Sint Maarten) zijn t/m week bevestigde ZIKVinfecties en 2670 klinisch verdachte gevallen van ZIKV-infectie. Infectie werd bevestigd bij 36 zwangeren, t/m week 39 zijn er geen gevallen van cngenitaal syndrm bekend. Er is één geval van GBS gemeld [9]. 1 Vr een aantal gevallen was de 1 e ziektedag niet bekend. Hier is, naar vlgrde van vrkeur gebruikt: datum mnsterafname, datum labratriumdiagnse, melddatum. 4

5 Aantal psitieve bepalingen Surveillance van dengue-infecties Infrmatie ver dengue symptmen, diagnstiek en de wereldwijde situatie is te vinden p rivm.nl/dengue. In Caribisch Nederland zijn bevestigde en waarschijnlijke dengue-infecties meldingsplichtig 2. Tevens wrden deze infecties in Caribisch Nederland gemnitrd dr middel van syndrmsurveillance (zie paragraaf Syndrmsurveillance). In Eurpees Nederland zijn dengue-infecties niet meldingsplichtig. Surveillance berust p de melding van denguevirus psitieve bepalingen dr medisch micrbilgische labratria in de virlgische weekstaten 3. Eurpees Nederland In 2016 zijn tt en met week psitieve bepalingen van denguevirus gemeld (Figuur 3). Tijdens de zmervakantie nam het aantal gemelde bepalingen van denguevirus te, dit kmt vereen met de trend in de afgelpen jaren (Figuur 4). 12 Dengue Figuur 3. Aantal denguevirus psitieve bepalingen naar week van labratriumdiagnse gemeld in de virlgische weekstaten, Eurpees Nederland; week 1 t/m 44, 2016 (n=166) Meldcriteria: Chikungunya: acute krts én artralgie, myalgie f artritis in cmbinatie met chikungunya diagnstiekaanvraag. Dengue: acute krts en ten minste 2 andere symptmen passend bij dengue-infectie (.a. artralgie, myalgie, leukpenie, afwijkende leverenzymen) in cmbinatie met diagnstiekaanvraag f detectie van dengue-antilichamen

6 2009_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _26 Aantal psitieve bepalingen 12 Zmervakantie Denguevirus Figuur 4. Aantal denguevirus psitieve bepalingen naar week van labratriumdiagnse met een 5-weeks lpend gemiddelde, gemeld in de virlgische weekstaten en de timing van de zmervakanties, Eurpees Nederland; week t/m week (n=1238). Caribisch Nederland In Caribisch Nederland zijn sinds 2015 t/m 2016 week waarschijnlijke en bevestigde dengue-infecties gemeld via de meldplicht. De meldingen waren allen afkmstig van Bnaire. Tabel 1. Aantal gemelde dengue-infecties naar jaar van infectie, Caribisch Nederland. Dengue Eiland Ttaal Vruwen Mannen Gemiddelde leeftijd (range) 2015 Bnaire (15-82) jaar 2016 Bnaire (12-77) jaar Brn: Osiris Surveillance van chikungunya-infecties Infrmatie ver chikungunya symptmen, diagnstiek en de wereldwijde situatie is te vinden p rivm.nl/chikungunya. In Caribisch Nederland zijn bevestigde en waarschijnlijke chikungunya-infecties meldingsplichtig 4. Tevens wrden deze infecties in Caribisch Nederland gemnitrd dr middel van syndrmsurveillance (zie paragraaf Syndrmsurveillance). In Eurpees Nederland zijn chikungunya-infecties niet meldingsplichtig. Surveillance berust p de melding van chikungunyavirus psitieve bepalingen in de virlgische weekstaten. Chikungunyavirus is sinds 1 februari 2016 pgenmen in de virlgische weekstaten. Eurpees Nederland In 2016 zijn vanaf 1 februari tt en met week psitieve bepalingen van chikungunyavirus gemeld (Figuur 5). 4 Meldcriteria chikungunya: acute krts én artralgie, myalgie f artritis in cmbinatie met chikungunya diagnstiekaanvraag 6

7 Aantal psitieve bepalingen 3 Chikungunyavirus Week Figuur 5. Aantal chikungunyavirus psitieve bepalingen naar week van labratriumdiagnse gemeld in de virlgische weekstaten, Eurpees Nederland; week 5 t/m 44, 2016 (n=15). Caribisch Nederland In Caribisch Nederland zijn sinds 2015 t/m 2016 week waarschijnlijke en bevestigde chikungunya-infecties gemeld via de meldplicht (Tabel 2). De meldingen waren allen afkmstig van Bnaire. Tabel 2. Aantal gemelde chikungunya-infecties naar jaar van infectie, Caribisch Nederland. Chikungunya Eiland Ttaal Vruwen Mannen Gemiddelde leeftijd (range) 2015 Bnaire (12-79) jaar 2016 Bnaire (10-64) jaar Brn: Osiris Syndrmsurveillance in Caribisch Nederland en de verzeese Rijksdelen Met dank aan de Epidemilgy & Research Units van Curaça en Aruba. Naast de traditinele surveillance die berust p labratriumbevestiging van infecties, wrdt in Caribisch Nederland, Curaça en St. Maarten gebruik gemaakt van syndrmsurveillance. Dit hudt in dat enkele huisartsen 5 wekelijks het aantal patiënten rapprteren waarbij sprake was van.a. krts en/f huiduitslag. Krts en huiduitslag zijn symptmen die nder andere bij dengue-, chikungunya- en ZIKV-infecties vrkmen. In nderstaande figuren wrdt het syndrm huiduitslag & krts (rash&fever) vr elk eiland afznderlijk weergegeven. Aruba is niet pgenmen in de syndrmsurveillancerapprtages per eiland die wekelijks wrden verstuurd vanuit de Epidemilgy & Research Unit van Curaça. Echter Aruba heeft een eigen surveillance bulletin waarin de weergegeven data berust p meldingen van klinische en bevestigde gevallen van muggenverdraagbare infectieziekten dr huisartsen, specialisten en labratria. Uit de syndrmsurveillance blijkt dat p Bnaire en Curaça ng steeds veel huiduitslag, sms in cmbinatie met krts, wrdt gezien t/m week 44. Daarnaast is k het aantal gerapprteerde gevallen met huiduitslag en/f gewrichtspijn zónder krts verhgd p deze eilanden. De meeste van deze gerapprteerde gevallen zijn te te schrijven aan waarschijnlijke en bevestigde ZIKV-infecties. Onderstaande grafieken tnen alleen de gevallen 5 Aantal deelnemende huisartsen: Bnaire: 3; St. Eustatius: 3; Saba: 2; Curaça: 12; St. Maarten: 5. 7

8 met huiduitslag in cmbinatie met krts, het daadwerkelijke aantal verdachte ZIKV-infecties ligt daarm hger dan in de grafieken wrdt weergegeven. Op St. Maarten wrden eveneens meer persnen met ZIKV-gerelateerde symptmen gerapprteerd. Op St. Eustatius en Saba neemt het aantal verdachte gevallen van muggenverdraagbare infectieziekten af de afgelpen weken. Op Aruba werden in 2016 t/m week gevallen van vermedelijke mugggenverdraagbare aandeningen (zika, dengue f chikungunya) gemeld. Figuur 6. Syndrmen mgelijk gerelateerd aan muggenverdraagbare ziekten. Syndrm Surveillance Systeem, Bnaire , 9 nvember [10]. Figuur 7. Huiduitslag & Krts. Syndrm Surveillance Systeem, Bnaire 2016, 9 nvember [10]. 8

9 Figuur 8. Syndrmen mgelijk gerelateerd aan muggenverdraagbare ziekten. Syndrm Surveillance Systeem, St. Eustatius , 9 nvember [10]. Figuur 9. Huiduitslag & Krts. Syndrm Surveillance Systeem, St. Eustatius 2016, 9 nvember [10]. 9

10 Figuur 10. Syndrmen mgelijk gerelateerd aan muggenverdraagbare ziekten. Syndrm Surveillance Systeem, Saba , 9 nvember [10]. Figuur 11. Huiduitslag & Krts. Syndrm Surveillance Systeem, Saba 2016, 9 nvember [10]. Figuur 12. Syndrmen mgelijk gerelateerd aan muggenverdraagbare ziekten. Syndrm Surveillance Systeem, Curaça , 9 nvember [10]. 10

11 Figuur 13. Huiduitslag & Krts. Syndrm Surveillance Systeem, Curaça 2016, 9 nvember [10]. Figuur 14. Syndrmen mgelijk gerelateerd aan muggenverdraagbare ziekten. Syndrm Surveillance Systeem, St. Maarten , 2 nvember [11]. Figuur 15. Huiduitslag & Krts. Syndrm Surveillance Systeem, St. Maarten 2016, 2 nvember [11]. Figuur 16. Ntificatins f vectr brne diseases by epidemilgical week by caregivers, Aruba week 1-31, 2016 [12]. 11

12 Figuur 17. Percentage symptmen nder gerapprteerde gevallen van muggenverdraagbare ziekten, Aruba 2016 [12]. Brnnen: 1. Van der Eijk, A.A.; van Genderen, P.J.; Verdijk, R.M.; ( ); Raj, V.S. (2016). Miscarriage Assciated with Zika Virus Infectin. N Engl J Med. July 27, Van den Berg, B.; Van den Beukel, J.C.; Alsma, J.; ( ); Simn, C.C. (2016). Guillain-Barré syndrm na zikavirus-infectie. Ned Tijdschr Geneeskund. 160: Fréur, T.; Mirallié, S.; Hubert, B.; ( ); Leparc-Gffart, I. (2016). Sexual transmissin f Zika virus in an entirely asymptmatic cuple returning frm a Zika epidemic area, France, April Eursurv. 21: Frank, C.; Cadar, D.; Schlaphf, A.; ( ); Tappe, D. (2016). Sexual transmissin f Zika virus in Germany, April Eursurv. 21: GfK/ANVR Travelscan. Bekingscijfers Zuid- en Midden-Amerika. Persnlijke cmmunicatie: 16 June PAHO. Reginal Zika Epidemilgical Update (Americas) Nvember 3, CDC. CDC wrking with Flrida t respnd t new active Zika transmissin area in Miami-Dade Cunty. Press release, 13 Octber CDC. Case Cunts in the US. Last assessed n 10 Nvember 2016 at: 9. PAHO. Zika-Epidemilgical Reprt Saint Martin. 2 Nvember Weekly update syndrmic surveillance f Curaça, St. Maarten, & the BES islands including epi wk 44. Persnlijke cmmunicatie: Gerstenbluth, I. 9 nvember Weekly update syndrmic surveillance f St. Maarten including epi wk 43. Persnlijke cmmunicatie: Gerstenbluth, I. 2 nvember EPI INFO Update msquit brne diseases Aruba. Persnlijke cmmunicatie: Trmp, M. 17 augustus Met dank aan de vlgende persnen en instanties vr het aanleveren van epidemilgische gegevens: Annemiek van der Eijk (Erasmus MC, Rtterdam), Izzy Gerstenbluth (Curaça), Ken Hulshf (Saba), Nahaina de Cuba (Aruba), Virginia Asin (St. Maarten), Sharda Babe (St. Eustatius), Jey van Slbbe (Bnaire); Epidemilgy & Research Unit, ministerie van Vlksgezndheid, Milieu & Natuur, Curaça Epidemilgy & Research Unit, Aruba Erasmus Medisch Centrum, Rtterdam Medical Labratry Services (MLS), Analytisch Diagnstisch Centrum (ADC), Curaça. Labratri Familiar, Alpha Interlab en Fundacin Servici Labratri Medic Aruba (FSLMA), Aruba Directie Vlksgezndheid (DVG-Dienst Besmettelijke Ziekten), Aruba Osiris (meldingsplichtige ziekten); Deelnemende labratria virlgische weekstaten; 12