Ventrikelseptumdefect
|
|
- Andrea de Meyer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 55 Ventrikelseptumdefect B.J.M. Mulder en E.S. Hoendermis.1 Inleiding 56.2 Pathofysiologie 56.3 Klinisch beeld 56.4 Diagnostiek 58.5 Behandeling en prognose 59.6 Zwangerschap 61 Literatuur 61
2 56 Hoofdstuk Ventrikelseptumdefect.1 Inleiding Het VSD is de meest voorkomende AHA bij kinderen (30%), maar door spontane sluiting (circa 50%) wordt het bij volwassenen minder vaak gezien. Een VSD in de volwassen populatie kan zijn: 5 een chirurgisch gesloten VSD zonder restshunt; 5 een klein (rest) VSD met kleine shunt (< 1,5:1) en normale RV-druk; 5 een VSD met matig grote shunt en normale of licht verhoogde RV-druk; 5 een groot VSD met Eisenmenger-syndroom. De VSD s kunnen onderverdeeld worden in drie groepen, naar de morfologische structuur aan de rand van het defect: perimembraneus (65%), musculeus (30%) en subarterieel (doubly committed) (5%). Perimembraneuze en musculeuze defecten kunnen verder onderverdeeld worden in instroom-, trabeculaire en uitstroomdefecten, afhankelijk van de plaats waar het defect uitkomt in het septum van de RV (. figuur.1). Bij de subarteriële defecten ontbreekt het uitstroomseptum onder de aortaklep en pulmonalisklep. Deze defecten sluiten meestal niet spontaan, maar in de loop van de tijd kan één van de aortaklepcusps uitzakken en zo het defect gedeeltelijk sluiten. Dit kan ook gebeuren bij een perimembraneus VSD. Er ontstaat dan secundair een aorta-insufficiëntie (AI) (. figuur.2). Cardiale afwijkingen die bij een VSD vaker dan gewoonlijk voorkomen, zijn: ASD, PDB, rechteraortaboog, MI, tricuspidalisinsufficiëntie (TI) en pulmonalisinsufficiëntie (PI)..2 Pathofysiologie De grootte van de shunt is afhankelijk van de omvang van het defect en de relatieve weerstand van het long- en systeemvaatbed. Bij kleine defecten is er een grote drukgradiënt tussen RV en LV (restrictief VSD) en een kleine links-rechtsshunt. De pulmonalisdrukken blijven normaal. Het grootste risico bij deze patiënten is endocarditis. Bij een matig groot defect (met een diameter kleiner dan de helft van het aortaklepoppervlak) is er nog een duidelijk drukverschil tussen de ventrikels (pieksystolisch 20 mmhg), maar de pulmonalisdrukken zullen wel enigszins verhoogd zijn (pulmonale flow-hypertensie). Ernstige PH of een Eisenmenger-syndroom ontstaat echter zelden. Bij grote VSD s (vergelijkbaar met minstens het aortaklepoppervlak) is er geen restrictie van de bloedstroom over het septum en zullen de drukken in RV en LV gelijk zijn. Zolang er geen PH bestaat, is er een grote links-rechtsshunt met volumeoverbelasting van het longvaatbed, het LA en de LV (. figuur.3). De chronisch verhoogde druk gecombineerd met de verhoogde flow in het longvaatbed veroorzaakt progressieve histologische vaatveranderingen in de longvaten, die uiteindelijk onomkeerbaar worden. De pulmonale vaatweerstand zal geleidelijk toenemen, waardoor de links-rechtsshunt via het VSD afneemt. Als gefixeerde PH is ontstaan, treedt uiteindelijk bidirectionele shunting op, met vooral een rechts-linksshunt, en ontstaat er cyanose (het Eisenmenger-syndroom)..3 Klinisch beeld Kleine defecten veroorzaken meestal geen klachten. Bij lichamelijk onderzoek kan een thrill palpabel zijn met een holosystolisch geruis graad IV-VI/VI. Bij kleine musculeuze defecten
3 .3 Klinisch beeld 5. Figuur.1 Lokalisaties van ventrikelseptumdefecten.. Figuur.2 Schematische weergave van het mechanisme van progressieve sluiting van een membraneus VSD als gevolg van uitzakking van een cusp van de aortaklep (aortaklepprolaps). Hierdoor ontstaat tevens aorta-insufficiëntie (rechts). ao: aorta ascendens. hoeft het geruis niet holosystolisch te zijn omdat het defect wordt dichtgeknepen tijdens de systole (Roger-defect). Bij matig grote defecten, als de bloedstroom door de longen minstens twee keer zo groot is als die door de systeemcirculatie, kan soms tevens een middiastolische roffel gehoord worden, passend bij toegenomen flow over de mitralisklep. De pulmonale component van de tweede toon is luid. Defecten met forse shunts die klachten veroorzaken zoals dyspnoe d effort, afgenomen inspanningstolerantie en frequente luchtweginfecties, zullen meestal
4 58 Hoofdstuk Ventrikelseptumdefect. Figuur.3 Schematische weergave van de gevolgen van een links-rechtsshunt op ventrikelniveau (VSD). Er is sprake van een volumeoverbelasting van de longvaten en van LA en LV, die daardoor groter worden. reeds op de kinderleeftijd gediagnosticeerd en gesloten zijn. Bij matig grote defecten kunnen soms klachten ontstaan als de shuntgrootte toeneemt door toename van de LV-systolische en/ of -diastolische drukken. De klachten dyspnoe d effort en verminderde inspanningstolerantie kunnen op volwassen leeftijd ook ontstaan bij subarteriële defecten met een aortaklepprolaps en zijn dan het gevolg van een progressieve AI. Bij een groot VSD met Eisenmenger-syndroom en centrale cyanose is het VSD-geruis niet of nauwelijks meer hoorbaar. De pulmonale component van de tweede toon is luid, een vierde toon en een pulmonale ejectietoon kunnen hoorbaar zijn en er is een RV-impuls. De geruisen ontstaan niet meer door het VSD, maar door de PH: een vroegdiastolisch geruis ten gevolge van PI en een holosystolische souffle ten gevolge van TI..4 Diagnostiek Het ECG en de thoraxfoto van een patiënt met een klein VSD zijn meestal normaal, maar bij een matig groot defect kunnen er tekenen zijn van LA- en LV-overbelasting. Met behulp van echodopplercardiografie kunnen de lokalisatie, de grootte en de hemodynamische consequenties van het VSD gewoonlijk goed in beeld worden gebracht (. figuur.4). Dilatatie van LA en LV kan aanwezig zijn en de pulmonalisdrukken kunnen geschat worden aan de hand van de TI. Met behulp van echo en pulsed doppler kan de cardiac output over het aortaklepvlak en over het pulmonalisklepvlak gemeten worden en zo kan ruwweg de grootte van de shunt worden geschat. Een hartkatheterisatie is slechts geïndiceerd bij twijfel over de grootte van de shunt en de pulmonale vaatweerstand.
5 .5 Behandeling en prognose 59. Figuur.4 Links: echocardiografische apicale vijfkameropname van een perimembraneus VSD tijdens systole (links): een turbulente flow gaat door het septum vlak bij de aortaklep. Rechts: parasternale lengteasopname waarbij de flow door het VSD ook diastolisch waarneembaar is; er is nauwelijks turbulentie door het diastolisch geringe drukverschil tussen LV en RV. ao: aorta..5 Behandeling en prognose Het natuurlijk beloop van een VSD hangt af van de grootte en lokalisatie van het defect, de pulmonale vaatweerstand en effecten van bijkomende afwijkingen. Ongeveer 50% van alle VSD s sluit spontaan, meestal op kinderleeftijd, maar soms ook op latere leeftijd. Spontane sluiting treedt vooral op bij kleine defecten: 5% sluit voor de leeftijd van 10 jaar. Bij patiënten met een klein VSD ontstaat geen PH, maar er is wel een aanzienlijk risico op endocarditis (4% gedurende het leven). Omdat de prognose overigens uitstekend is bij patiënten met een klein VSD, is operatie bij hen niet geïndiceerd behalve na een doorgemaakte endocarditis. Ook bij een klein subarterieel VSD met prolaps van een van de cusps van de aortaklep kan sluiting van het VSD eventueel overwogen worden, vanwege het risico op het ontstaan van een progressieve AI. Het VSD moet in ieder geval gesloten worden als progressieve AI door prolaps van de aortaklep inderdaad bestaat. Het voordeel van vroegere sluiting kan zijn dat de kans op geslaagde reparatie van de aortaklep groter is. Patiënten met een matig groot VSD zonder klachten, een licht verhoogde druk in de art. pulmonalis en/of een lichte volumeoverbelasting van de LV kunnen in principe conservatief behandeld worden. Het risico op PH is klein. Toch kunnen complicaties optreden die chirurgisch ingrijpen noodzakelijk maken. Behalve de reeds genoemde aortaklepprolaps en AI kan een subvalvulaire AS ontstaan. Bij een klein aantal patiënten (6-18%) kan zich in de loop van vele jaren (door een nog onbekend mechanisme) een double chambered right ventricle
6 60 Hoofdstuk Ventrikelseptumdefect (DCRV) ontwikkelen met significante obstructie in de RV. De ontwikkeling van een van deze complicaties kan dus een indicatie zijn voor het sluiten van een matig groot VSD. Preventieve sluiting ter voorkoming van genoemde complicaties wordt echter ook wel gepropageerd. Bij afwezigheid van een complicatie vormt ook het ontstaan van een aanzienlijke volumebelasting van de LV een indicatie om een matig groot VSD te sluiten. Bij oplopende pulmonalisdrukken kan het VSD nog gesloten worden als de links-rechtsshunt ten minste 1,5:1 bedraagt of als een duidelijke reactiviteit van de pulmonalisdrukken aangetoond kan worden met inhalatie van 100% zuurstof of NO. Een irreversibel sterk verhoogde pulmonale vaatweerstand is een contraindicatie voor sluiting van een VSD. Bij patiënten met een groot VSD met links-rechtsshunt is er een indicatie voor sluiting van het defect. Samenvattend is er een indicatie voor sluiten van het VSD bij: 5 symptomatische patiënten met klachten ten gevolge van de links-rechtsshunt; 5 asymptomatische patiënten met tekenen van LV-volume overbelasting ten gevolge van het VSD; 5 patiënten met een doorgemaakte endocarditis; 5 patiënten met een VSD en prolaps van een aortaklepcusp die leidt tot progressieve AI (zie tekst voor details); 5 patiënten met PAH met een links-rechtsshunt > 1,5 (Qp:Qs > 1,5) en PAP < 2/3 van systeemdruk (eventueel na vasoreactiviteitsmeting met NO). Sluiting is gecontra-indiceerd bij patiënten met een VSD en Eisenmenger-syndroom of wanneer desaturatie optreedt tijdens inspanning. Als het VSD klein is, niet subarterieel gelegen, niet leidt tot klachten, volumeoverbelasting of PH, en er geen doorgemaakte endocarditis is, kan het beter niet gesloten worden. Hoewel ook grote defecten spontaan kleiner kunnen worden of sluiten, is van tevoren niet te voorspellen bij welke patiënten dat zal gebeuren en sluiting van een groot defect moet op jonge leeftijd geschieden. Als de operatie in het eerste levensjaar heeft plaatsgevonden, is de prognose uitstekend. Operatie op latere leeftijd resulteert in restafwijkingen zoals late PH of persisterende LV-disfunctie. De leeftijd bij operatie en de mate van pulmonale weerstandshypertensie preoperatief zijn voornamelijk bepalend voor het optreden van late PH. Ventriculaire ritmestoornissen kunnen voorkomen bij alle patiënten met een geopereerd of niet-geopereerd VSD, maar minder vaak dan bij patiënten met een tetralogie van Fallot. Na chirurgische (maar ook na percutane) sluiting van het VSD kan een totaal AV-blok ontstaan. Ook kan een RBTB-patroon op het ECG aanwezig zijn, vooral na ventriculotomie. In combinatie met een verworven linkerbundeltakblok (LBTB) op volwassen leeftijd kan dan alsnog een totaal AV-blok ontstaan. Chirurgische sluiting van een VSD is de gangbare behandeling. De operatie kan uitgevoerd worden met een laag risico (1-2%) en goede langetermijnresultaten. Percutane transkathetersluiting van een VSD wordt nog niet frequent verricht in verband met de technische moeilijkheden, met kans op een restshunt, klepbeschadiging en AV-blok (het laatste in 1-4% bij sluiting van perimembraneuze defecten). De laatste jaren zijn de resultaten steeds verder verbeterd. Vooral de kans op een belangrijke restshunt is kleiner geworden en is nu 1 jaar na kathetersluiting < 10%. Alleen centraal gelokaliseerde musculeuze defecten, apicale en perimembraneuze defecten kunnen in principe percutaan gesloten worden. Percutane VSD-sluiting kan overwogen worden bij patiënten met een verhoogd operatierisico, meerdere doorgemaakte chirurgische ingrepen, of met een VSD dat moeilijk toegankelijk is voor chirurgie, zoals apicale of multipele VSD s. Grotere onderzoeken zijn nodig alvorens de morbiditeit van de percutane sluiting vergeleken kan worden met de morbiditeit van chirurgie.
7 Literatuur 61 Bij het grootste deel van de volwassen patiënten met een VSD die bij een cardioloog komen, is het VSD gesloten in de kinderjaren. De levensverwachting van deze patiënten is waarschijnlijk goed maar niet normaal. Late postoperatieve complicaties zijn progressieve PH, verminderde LV-functie, AI, ventriculaire aritmieën en AV-blok. Het risico op endocarditis blijft bestaan als er sprake is van een rest-vsd of van klepinsufficiënties..6 Zwangerschap In het algemeen wordt een zwangerschap bij patiënten met een ongecompliceerd VSD goed verdragen. Een toename van het circulerend volume en van de veneuze terugvloed naar het RA kunnen een toename van de reeds bestaande linkszijdige volumeoverbelasting veroorzaken. Met de afname van de systeemvaatweerstand die tijdens een zwangerschap optreedt, zal de links-rechtsshunt in principe enigszins afnemen. Anderzijds kan de links-rechtsshunt op andere momenten ook fors toenemen, bijvoorbeeld door toename van de systeemvaatweerstand ten gevolge van acuut bloedverlies zonder hypotensie. Bij een matig verhoogde pulmonale vaatweerstand is het risico van een zwangerschap aanzienlijk groter. Bij een gefixeerde verhoogde pulmonale vaatweerstand ontbreekt een snelle aanpassing aan schommelingen in de systeemvaatweerstand, cardiac output en bloedvolume tijdens de partus en in het kraambed. Bij ernstige pulmonale vaatweerstandsverhoging (Eisenmenger-syndroom) is er een hoog risico op maternale mortaliteit en is zwangerschap gecontra-indiceerd ( H. 10 en 24). Het is waarschijnlijk dat bij milde PH (gemiddelde PAP-druk van 30 mmhg) het risico lager is, maar een veilig afkappunt is niet bekend en ook bij deze patiënten kan zwangerschap alleen worden overwogen na zorgvuldige risico-inschatting in een gespecialiseerd centrum. Na operatieve sluiting van het defect kunnen een verminderde LV-functie en geleidingsstoornissen nog enige problemen veroorzaken tijdens de zwangerschap. Literatuur Baumgartner H, Bonhoeffer P, Groot NM de, et al. ESC Guidelines for the management of grown-up congenital heart disease (new version 2010). Eur Heart J. 2010; 31(23): Butera G, Chessa M, Carminati M. Percutaneous closure of ventricular septal defects. State of the art. J Cardiovasc Med. 200; 8: Ellis JH, Moodie DS, Sterba R, et al. Ventricular septal defect in the adult: natural and unnatural history. Am Heart J. 198; 114: Gabriel HM, Heger M, Innerhofer P, et al. Long-term outcome of patients with ventricular septal defect considered not to require surgical closure during childhood. J Am Coll Cardiol. 2002; 39(6): Gabriels C, Gewillig M, Meyns B, et al. Doubly committed ventricular septal defect: single-centre experience and midterm follow-up. Cardiology. 2011; 120(3): Kidd L, Driscoll DJ, Gersony WM, et al. Second natural history study of congenital heart defects. Circulation. 1993; 8(suppl I): I 38-I 51. Perloff JK. Pregnancy in congenital heart disease, the mother and the fetus. In: Perloff JK, Child JS, red., Congenital heart disease in adults. Philadelphia, PA: Saunders, 1991, pp Piéchaud JF. Closing down: transcatheter closure of intra-cardiac defects and vessel embolisations. Heart. 2004; 90: Soufflet V, Bruaene A Van de, Troost E, et al. Behavior of unrepaired perimembranous ventricular septal defect in young adults. Am J Cardiol. 2010; 105(3):
Persisterende ductus Botalli
6 Persisterende ductus Botalli B.J.M. Mulder en E.S. Hoendermis.1 Inleiding 70.2 Anatomie en pathofysiologie 70.3 Klinisch beeld en diagnostiek 70.4 Beloop en behandeling 70.5 Zwangerschap 73 Literatuur
Nadere informatieAtrioventricular septum defect
Atrioventricular septum defect Annemien van den Bosch Martijn Kauling Echocursus voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking 24 januari 2019 Atrioventriculair Septum Defect Incidentie 0.8 % van de
Nadere informatieAtrioventriculair septumdefect
63 Atrioventriculair septumdefect B.J.M. Mulder en F.J. Meijboom.1 Inleiding 64.2 Pathofysiologie 64.3 Klinisch beeld 65.4 Behandeling en prognose 66.5 Zwangerschap 67 Literatuur 6 64 Hoofdstuk Atrioventriculair
Nadere informatieIndeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen
Congenitale Indeling Congenitale pathologie Current surgical diagnosis and treatment 10th edition L. Way Obstructieve aandoeningen Aandoeningen met verhoogd pulmonaal debiet Aandoeningen met verminderd
Nadere informatieDe waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog
De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?
Nadere informatieDownsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd
Downsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd 19 juni 2013 Indeling Deel 1: Anatomie hart Aangeboren hartaandoeningen Deel 2: Promotieonderzoek Eisenmenger syndroom
Nadere informatieLange termijn follow up van coarctatio aorta
Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home
Nadere informatieJolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg
Congenitale Cardiologie Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Patiënte Meisje wordt geboren: ze is blauw en in de problemen. Snel naar het ziekenhuis: ErasmusMC locatie Sophia! Diagnose:
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium
Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen
Nadere informatie5 Zijn er bijkomende congenitale anomalieën? (Bijvoorbeeld bicuspide aortaklep bij coarctatio
2 Hoofdstuk 1 Inleiding 1 Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 1400 kinderen geboren met een aangeboren hartafwijking (AHA). De prognose en levensverwachting van deze patiënten is in de afgelopen decennia
Nadere informatieVerwarring in de zwangerschap
Verwarring in de zwangerschap The 5th Utrecht Sessions for Congenital Heart Disease Henriëtte ter Heide Kindercardioloog aorta long Hartafwijkingen Geboortecijfer 2016: 172.520 (CBS) 0.8% aangeboren hartafwijkingen:
Nadere informatiePatienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose
Patienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose Aangeboren Hartafwijkingen (AHA) 8 per 1000 pasgeborenen (0.8%) AHA meestal niet ernstig (geen behandeling): klein ventrikelseptum defect
Nadere informatie44 Aangeboren hartziekten
391 44 Aangeboren hartziekten B.J.M. Mulder, M. Gewillig, P.G. Pieper, F.J. Meijboom, M. Witsenburg en J.P.M. Hamer Inhoud 44.1 Inleiding 391 44.2 Etiologie, genetica en pathofysiologie 392 44.3 Atriumseptumdefect
Nadere informatieEen aangeboren hartafwijking, levenslang? Maarten Witsenburg, kinder- /congenitaal cardioloog ErasmusMC Thoraxcentrum en Sophiakinderziekenhuis
Een aangeboren hartafwijking, levenslang? Maarten Witsenburg, kinder- /congenitaal cardioloog ErasmusMC Thoraxcentrum en Sophiakinderziekenhuis Aangeboren hartafwijkingen Embryonale ontwikkeling, wat kan
Nadere informatieHet Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.
Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam
Nadere informatieBehandeling van aangeboren hartafwijkingen. De grootste uitdagingen voor de toekomst
Behandeling van aangeboren hartafwijkingen De grootste uitdagingen voor de toekomst Normaal hart 100/60 99% 70% 70% 70% 25/10 99% 99% Druk (mm Hg Zuurstof % Facts 8: 1000 pasgeboren ( 1500 kinderen per
Nadere informatieTranspositie van de grote vaten Kinderleeftijd
Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Laurens Koopman Interactieve echocursus voor gevorderden: aangeboren hartafwijkingen 26 januari 2017 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Opbouw Diagnose
Nadere informatieAtriumseptumdefect, persisterend foramen ovale en abnormale pulmonaalveneuze connecties
43 Atriumseptumdefect, persisterend foramen ovale en abnormale pulmonaalveneuze connecties B.J. Bouma, E. Hoendermis en B.J.M. Mulder.1 Atriumseptumdefect 44.1.1 Inleiding 44.1.2 Vormen 44.1.3 Pathofysiologie
Nadere informatieReanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017
Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij
Nadere informatieRV dimensies en functie
RV dimensies en functie J. McGhie, A. van den Bosch Interactieve echocursus voor gevorderden : aangeboren hartafwijkingen 29 januari 2015 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Overzicht RA drukken en
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42799 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haeck, M.L.A. Title: Right ventricular function assessment in cardiopulmonary
Nadere informatieVolwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse
Volwassenen met een aangeboren hartafwijking Imaging problemen, oriëntatie en analyse donderdag 24 januari 2019 Poli cardiologie Zijn specifieke echocardiografische expertise en protocollen NOODZAKELIJK
Nadere informatieHartafwijkingen bij het Marfan syndroom. Lieke Rozendaal kindercardioloog LUMC
Hartafwijkingen bij het Marfan syndroom Lieke Rozendaal kindercardioloog LUMC 20 januari 2015 Marfan syndroom 28 Fevrier 1896 Autosomaal dominant overervende bindweefselziekte Incidentie 1/5000, 25-30%
Nadere informatieTAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April 2016. Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team
TAVI (Un) limited transcatheter aorta valve implantation NVVC 1 April 2016 Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Zijn er grenzen aan
Nadere informatieFoetale beeldvorming van Fallot
Foetale beeldvorming van Fallot 6 th Utrecht Sessions on Congenital Heart Disease Tetralogy of Fallot Trinette Steenhuis Foetaal cardioloog / Kindercardioloog WKZ Foetale cardiologie bestudeert het hart
Nadere informatiecasus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015
Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38631 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Calkoen, Emmeline E. Title: Atrioventricular septal defect : advanced imaging
Nadere informatieRichtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017)
Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht Onderbouwing Aangeboren hartafwijkingen In Nederland is de prevalentie van aangeboren hartafwijkingen 8 op 1000 levendgeborenen
Nadere informatieNIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN. MC Herregods HARPA
NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN MC Herregods HARPA 02-2018 4 hartkleppen functie van de hartkleppen functie van de hartkleppen welke problemen kunnen hartkleppen stellen? vernauwing of stenose
Nadere informatiePulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in
1 2 Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in rust de gemiddelde druk in de longslagader 25 mm Hg
Nadere informatieDe behandeling van cardiovasculaire ziekten tijdens de zwangerschap
De behandeling van cardiovasculaire ziekten tijdens de zwangerschap NVVC-richtlijn in zakformaat Richtlijnen voor de Behandeling van cardiovasculaire ziekten tijdens de zwangerschap, gebaseerd op het ESC
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22985 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klitsie, Liselotte Maria Title: Tissue Doppler and speckle tracking strain echocardiography
Nadere informatiePercutane sluiting van een perimembraneus ventrikelseptumdefect; de eerste 4 Nederlandse patiënten
casuïstische mededelingen Percutane sluiting van een perimembraneus septumdefect; de eerste 4 Nederlandse patiënten A.M.van Oort, H.R.Gehlmann en N.A.Blom Bij 4 vrouwelijke patiënten van 30, 10, 8 en 2,75
Nadere informatieDiastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK
Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN Ik ga op reis en ik neem mee FYSICA IN PRAKTIJK een koffer KOFFER A KOFFER B Compliance volume Compliance C = ΔV ΔP druk mate waarin
Nadere informatieB.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer. Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen
B.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen Onder redactie van B.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen
Nadere informatieLeft Ventriculair Assist Device
Left Ventriculair Assist Device Hans Tempelman Tim Lisman 8 december 2011 Inhoud Inleiding Indicatie LVAD Opvang op de IC na implantatie LVAD Monitor LVAD, wat houden die getallen in Problemen (RV, trombus
Nadere informatieBoezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB
Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren Ontbreken van relatie tussen sinusknoop activiteit en ventriculaire activiteit Elektrische activatie uit meerdere
Nadere informatieKamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018
Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Casus (1) Man, 37 jaar Altijd gezond Acute pijn op de borst met ernstige kortademigheid Bloeddruk 85/50 mmhg, HF 115/min, CVD, S1 S2 luide P2, systolisch
Nadere informatieDe behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010
De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie
Nadere informatieYour snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017
Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017 Casus: Reanimatie na sneeuwscheppen Patient, 1950 Buiten sneeuwscheppen, onwelwording
Nadere informatieCONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten. Barbara JM Mulder Amsterdam
CONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten Barbara JM Mulder Amsterdam Vooruitgang therapie Aantal patienten met AHA 1400/jaar 1980 2018 0.8? 10 20 30 40 50 10 20 30 40 50 60 age CONCARE: optimale organisatie
Nadere informatieCoarctatie. Catheter behandeling. dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog. Tuesday 10 April 18
Coarctatie Catheter behandeling dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog Tuesday 10 April 18 Achtergrond Incidentie: 5-8% van de congenitale hart afwijkingen prevalentie: 4 per 10 000
Nadere informatie3.3 Aangeboren hartafwijkingen
3.3 Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen vormen de grootste groep van aangeboren aandoeningen met een van ruim 6 op de 1. geboorten. Dit betekent dat er in Nederland per jaar ongeveer
Nadere informatieMevr. A, 38 jaar. Inspanningstesten bij pulmonale vasculaire ziekten. Conclusie 27/11/2017. Mevr. A, 38 jaar Eerste hart-longhulp PET-CT
Mevr. A, 38 jaar Inspanningstesten bij pulmonale vasculaire ziekten Verpleegkundige, vraagt via de wandelgangen een X-thorax aan: Mathias Leys Joost van den Aardweg Mevr. A, 38 jaar Eerste hart-longhulp
Nadere informatieGender differences in heart disease. Dr Danny Schoors
Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen
Nadere informatieCongenitaal hartlijden: explosieve groei University Hospitals Leuven. Alive In continuous follow-up N = 17436
Congenitaal hartlijden: explosieve groei Congenitaal hartlijden: explosieve groei Outpatient visits CONGENITALE CARDIOLOGIE EN SPORT: EEN NIEUWE LOGISCHE STRUCTUUR VOOR GEPAST ADVIES 500 6146 10790 University
Nadere informatieEen Gedilateerde RV-wat nu?
Een Gedilateerde RV-wat nu? J. McGhie, A. van den Bosch, J. Cuypers Basiscursus Congenitale echocardiografie 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Casus 24-jarige man Verwezen door longarts
Nadere informatieCasuïstiek bespreking 22 mei 2017
Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Onderzoek naar 3 vessel view van het hart: wat betekent dit? Dr. EWM Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Dr. L. Torn, kindercardioloog Amphia ziekenhuis, Breda Overzicht
Nadere informatieChapter. De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie. Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie. Nederlandse samenvatting
Chapter 9 Nederlandse samenvatting De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie Samenvatting Pulmonale arteriële hypertensie is een ziekte van de longvaten,
Nadere informatieRichtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017)
Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht 1. Werking van het hart Fysiologie van het hart Afbeelding 1: de normale volwassen bloedsomloop. Bronvermelding: Uitgeverij
Nadere informatieJGZ-STANDAARD Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar
JGZ-STANDAARD Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar JGZ-standaard Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar ONDER REDACTIE VAN J.A. de Wilde (namens de
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal
Nadere informatiePlasma volume expansie in ernstige hypertensieve aandoeningen van de zwangerschap
Samenvatting Plasma volume expansie in ernstige hypertensieve aandoeningen van de zwangerschap Samenvatting Dit proefschrift beschrijft het effect van plasma volume expansie in de behandeling van ernstige
Nadere informatieLevenslang met Fallot. Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015
Levenslang met Fallot Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015 Welkom in de kindercardiologische wereld.. En welkom in de GUCH wereld.. Tetralogie van Fallot Meestal Prognose Niet geopereerd: 95% overleden
Nadere informatieBasiscursus Congenitale echocardiografie
Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Poli cardiologie Introductie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018
Nadere informatieInclusief levendgeboren kinderen, doodgeboren kinderen en afgebroken zwangerschappen.
Factsheet Aangeboren hartafwijkingen bij kinderen Cijfers en feiten Prevalentie Aangeboren hartafwijkingen betreffen aanlegstoornissen in de structuur van het hart en/of de grote vaten. De gemiddelde totale
Nadere informatieNieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen
Nieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen Werner Budts Congenitale en Structurele Cardiologie UZ Leuven Inleiding Chronische thromboembolische pulmonale hypertensie (CTEPH) =
Nadere informatieOverzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model
Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hart Inspanning als therapie Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking
Nadere informatieBehandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie
12-12-2018 Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis Pieter Hoogland AIOS chirurgie Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieNiet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)
Nadere informatieSessie Electrofysiologie
Multidisciplinaire aanpak van de cardiale patie nt Sessie Electrofysiologie Dr Vanhuffel Christian Situatie Man, 68j Sociaal: Gepensioneerd Sportief, loopt nog frequent Geen ethyl abusus, occasioneel roker
Nadere informatieTwee patiënten met het syndroom van Eisenmenger behandeld met nieuwe medicijnen gericht op vasodilatatie van het longvaatbed
drukwaarden van 95/55 mmhg. Operatief ingrijpen was niet mogelijk, omdat de hypertensie zou leiden tot een acuut rechterkamerfalen, waarbij de kans op overlijden groot is. In de daaropvolgende decennia
Nadere informatieSport en aangeboren hartafwijkingen. Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC
Sport en aangeboren hartafwijkingen Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC Angst voor sport bij kinderen met aangeboren hartafwijking Gevaren van sport voordelen van sport Sport bij aangeboren hartafwijkingen
Nadere informatietransitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie
transitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie Van de kindercardioloog naar de volwassen cardioloog? congenitaal cardioloog?
Nadere informatieTransitie van jongvolwassenen
9 Transitie van jongvolwassenen P. Moons en F.J. Meijboom.1 Levenslange zorg voor patiënten met een AHA 10.2 Transfer en transitie: definities 10. Praktische uitvoering van transitie 11..1 Voor de patiënt
Nadere informatieRichtlijn Hartafwijkingen (2017)
Richtlijn Hartafwijkingen (2017) 2. Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen zijn aanlegstoornissen in de structuur van het hart en/of de grote bloedvaten. In dit thema wordt achtergrondinformatie
Nadere informatieHartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene
Hartlijden en zwangerschap Dr. Alexander Van De Bruaene Belangenconflicten Belangenconflicten Doel van de presentatie Casus Vrouw 27 jaar A0G1P0, 6 weken zwanger Geen klachten, hartgeruis Casus Vrouw 24
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieBETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN
BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon
Nadere informatieDE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein
DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein Betrokkenen in de keten Kinderarts-Cardex St Antonius ziekenhuis Betrokkenen in de keten 25 kinderartsen
Nadere informatieInspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige
Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en
Nadere informatiePulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven
Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV Verandering in P ra en P
Nadere informatiePROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR
PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR Maart 2018 Voor de geschiktheidbeoordeling zijn bij hart- en vaatziekten van belang: de actuele lichamelijke conditie (al of geen klachten optredend bij deelname aan het verkeer),
Nadere informatieCitation for published version (APA): van der Plas, M. N. (2010). Exercise limitations in various forms of pulmonary hypertension
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Exercise limitations in various forms of pulmonary hypertension van der Plas, M.N. Link to publication Citation for published version (APA): van der Plas, M. N. (2010).
Nadere informatieSDM. Het nieuwe toverwoord?
SDM Het nieuwe toverwoord? Disclosures M. Joosten (potentiële) belangenverstrengeling Geen Er komt een patiënt bij de dokter De patiënt heeft klachten en wil daar iets mee Geruststelling Onderzoek Een
Nadere informatieHartfalen: pompen of verzuipen
https://www.artstation.com/artwork/aaj5m Hartfalen: pompen of verzuipen Louis Handoko, cardioloog / fellow hartfalen (HFpEF) Nationale Hartfalendag (Zeist), 28 september 2018 ml.handoko@vumc.nl Disclosures
Nadere informatieDe reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog. Irene Kuipers Amsterdam UMC
De reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog Irene Kuipers Amsterdam UMC Voordracht 22 juni Hartekind Aangeboren hartafwijkingen Het voorkomen van de aangeboren hartafwijkingen Prenatale diagnostiek Echocardiografie
Nadere informatieHart: ischemie en kleppen. Prof. Paul Herijgers
Hart: ischemie en kleppen Prof. Paul Herijgers Coronary artery disease Pathofysiologie Maximaal onttrekken zuurstof aan coronair bloed Toename enkel via coronaire vasodilatatie en vooral door openen van
Nadere informatieStaken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een
Nadere informatieRechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee?
ECG diagnostiek Aansluiten Electrode tbv Electro Cardio Gram Rood Geel :Rechter arm / Schouder : Linker arm /schouder Groen : Linker been/ onderbuik/heup links Zwart : Rechter been/ onderbuik/heup rechts
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28736 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Debeij, Jan Title: The effect of thyroid hormone on haemostasis and thrombosis
Nadere informatiePulmonale hypertensie en het Eisenmenger-syndroom
75 Pulmonale hypertensie en het Eisenmenger-syndroom B.J. Bouma, A.P.J. van Dijk en B.J.M. Mulder.1 Inleiding 76.2 Pathofysiologie 76.3 Klinische verschijnselen 77.4 Specifieke maatregelen en behandeling
Nadere informatieWanneer faalt het hart? Wanneer faalt het hart? . een rondje langs de toehoorders. Hartfalen in de Middeleeuwen. Hartfalen in de loop der eeuwen
Wanneer faalt het hart? 14 april 2011 Aggie H.M.M. Balk, cardioloog Thoraxcentrum,, Erasmus MC Wanneer faalt het hart?. een rondje langs de toehoorders Hartfalen in de loop der eeuwen Hartfalen in de Middeleeuwen
Nadere informatieVeel volwassenen met een aangeboren hartaandoening niet meer onder controle
Onderzoek Veel volwassenen met een aangeboren hartaandoening niet meer onder controle Jeroen C. Vis, Mark J. Schuuring, Enno T. van der Velde, Lia C.J.M. Engelfriet-Rijk, Irene M. Harms, Sylvia Mantels,
Nadere informatieUNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2012-2013 VENTRICULAIR SEPTUM DEFECT BIJ DE FLATCOATED RETRIEVER door Lien Hebbelinck Promotor: Dr. Valérie Bavegems Medepromotor: Dr. Pascale Smets
Nadere informatieEchocardiografie bij acuut coronair syndroom. J. van Etten, beeldvormend cardioloog
Echocardiografie bij acuut coronair syndroom J. van Etten, beeldvormend cardioloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieSyncope met betrekking tot cardiologie
Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend
Nadere informatieHartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018
Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling
Nadere informatieRechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD
Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Introductie RV falen (1) Pulmonale vasculaire dysfunctie Pulmonale endotheel dysfunctie Veranderde long
Nadere informatieHart voor uw kind en zijn/haar kwaliteit van leven
Hart voor uw kind en zijn/haar kwaliteit van leven 1 nov 08, Soest Mascha Kamphuis Voorstellen Jeugdarts, consultatiebureau De Lier Onderzoeker TNO Promotie KvL en hart (2002) Medisch technisch wetenschappelijk
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex.
Raad van de Europese Unie Brussel, 8 maart 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 7 maart 2016 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: het secretariaat-generaal
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
9 Nederlandse Samenvatting F.S. de Man 1,2, N. Westerhof 1,2, A. Vonk-Noordegraaf 1 Departments of 1 Pulmonology and 2 Physiology, VU University Medical Center / Institute for Cardiovascular Research,
Nadere informatieHartkloppingen plaatje Duodagen IJsselland Ziekenhuis 27-28/3/2014 J Wassing Cardioloog J Hordijk Huisarts Definitie van Hartkloppingen Is het gevoel van gewaarwording van je hartslag dat door patiënten
Nadere informatieEchografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek
Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015
Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 20 januari 2015 Aangeboren hartafwijkingen (AHA) Zeldzaam: 6-8 op 1000 pasgeborenen Complexe hartafwijkingen:
Nadere informatieUNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2015-2016 Klinische casus: Atriaal septum defect en pulmonalisklep stenose bij een Amerikaanse staffordshireterriër door Charlyne Polderman Promotoren:
Nadere informatieAortaklepinsufficiëntie
Hartcentrum Aortaklepinsufficiëntie Patiëntenfolder aandoeningen Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 De werking van een gezond hart... 3 Wat doet het hart?... 3 Hoe zit het hart in elkaar?... 3 De bloedsomloop...
Nadere informatieUniversity of Groningen. Paediatric pulmonary hypertension Loon, Rosa Laura Elisabeth van
University of Groningen Paediatric pulmonary hypertension Loon, Rosa Laura Elisabeth van IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.
Nadere informatieVentrikelstorm. Hoe zorg je dat de storm gaat liggen. J.G. van der Hoeven
Ventrikelstorm Hoe zorg je dat de storm gaat liggen J.G. van der Hoeven Definitie Minimaal 3 gescheiden episoden van sustained VT of VF binnen 24 uur of VT die minimaal 12 uur aanhoudt Bij aanwezigheid
Nadere informatie2 Patiëntspecifieke informatie Ventrikel Septum Defect (VSD)
2 Patiëntspecifieke informatie Ventrikel Septum Defect (VSD) 2.1 Bouw en werking van het normale hart 3 - De weg die het bloed aflegt door ons lichaam 3 2.2 Wat is een Ventrikel Septum Defect? 4 2.2.1
Nadere informatie