RV dimensies en functie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "RV dimensies en functie"

Transcriptie

1 RV dimensies en functie J. McGhie, A. van den Bosch Interactieve echocursus voor gevorderden : aangeboren hartafwijkingen 29 januari 2015 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis

2 Overzicht RA drukken en afgeleiden Arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie Conclusies

3 Intra-thoracale positie rechter ventrikel Retrosternaal gelegen: FH Netter, Atlas of Human Anatomy, 2006

4 Intra-thoracale positie rechter ventrikel Lateraal- apicaal 4 kamer doorsneden FH Netter, Atlas of Human Anatomy, 2006

5 De rechter ventrikel: basis Complexe geometrie Outflow Dunne myocardiale wand Veel trabekels Inflow Apex Peristaltisch contractiepatroon: inlet apex- outlet FH Netter, Atlas of Human Anatomy, 2006

6 Rechts overbelasting Welke opname past bij een druk overbelasting? A B 1. A 2. B 3. A en B

7 Rechts overbelasting Welke opname past bij een druk overbelasting? 1. A 2. B 3. A en B

8 RV chronische drukoverbelasting Systolic septal bulging Chronisch drukoverbelasting = IVS gedurende systole en diastole naar links verplaats Haddad et al. Circulation Apr 1;117(13): , Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

9 RV drukoverbelasting De RV tolereert een drukoverbelasting maar matig Acute drukoverbelasting RV dilatatie en falen Chronische drukoverbelasting RV hypertrofie Eccentricity index(d1/d2)- systolisch >1 Haddad et al. Circulation Apr 1;117(13): Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

10 RV volume-overbelasting RV diastolische druk stijgt = IVS diastolisch naar links verplaatst Systole = normale positie septum Diastolic septal bulging Haddad et al. Circulation Apr 1;117(13): , Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

11 RV volume-overbelasting Volume-overbelasting RV dilatatie RV tolereert volume-overbelasting langdurig zonder afname in de RV systolische functie Echter, langdurige volume overbelasting is geassocieerd met een toename van morbiditeit en mortaliteit Eccentricity index(d1/d2) - diastolisch >1 Diastolic septal bulging Haddad et al. Circulation Apr 1;117(13): , Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

12 RA drukken en afgeleiden RV en arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie Conclusies

13 RA druk RV vullingsdruk De RA druk wordt weerspiegeld in de vena cava inferior absolute diameter reactie op geforceerde inspiratie sniff test VCI 20 mm; collaps > 50%: RA druk 3 mmhg (range 0-5 mmhg) VCI > 21 mm; collaps < 50%: RA druk 15 mmhg (range mmhg) VCI diameter en een collaps die niet past bij dit paradigma: gebruik 8 mmhg (range 5-10 mmhg) Indien geen sniff test mogelijk en een VCI collaps van <20% bij rustige ademhaling: RA druk 8 mmhg J Am Soc Echo 2010;23:685

14 RA druk: sniff test, absolute diameter Meten: tijdens eind expiratie proximaal van de vena hepatica

15 Rechterkamer systolische druk Oh, The Echo Manual, 1999

16 Rechterkamer systolische druk Rechter kamer systolische duk = Pulmonalis systolische druk ALS ER GEEN PULMONAALKLEPSTENOSE IS

17 Tricuspidalisinsufficiëntie Hoek > 20 corrigeren Zonder hoekcorrectie kan RV druk ernstig worden onderschat Denk aan patiënten met geringe PH!(normal druk wordt afgeven)

18 Tricuspidalisinsufficiëntie AP4k Vmax 2.5m/s

19 Tricuspidalisinsufficiëntie RV inflow Vmax 3.1m/s

20 Gain instelling *

21 RA drukken en afgeleiden Arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling Conclusies - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie

22 Meten van pulmonaal druk Gemiddelde PAP = 4 x piek PR snelheid² + RA druk PA eind-diastolische druk = 4 x (PR eind-diastolische snelheid) ² + RA druk Oh J.K. The Echo Manual, 1999

23 Pulmonalisklep insufficiëntie flowpatroon PSSAX NB invloed van ademhaling: bij inspiratie Interpretatie? eind-diastolische stroomsnelheid Omdat inspiratie de eind-diastolische druk verhoogd ten gevolge van een toename van het einddiastolische volume

24 Lichte pulmonalisklep insufficiëntie PSSAX PI Interpretatie PI Doppler curve? Weergave van drukverschil tussen PA en RV = drijvende kracht achter insufficiëntie

25 Doppler patroon in art. Pulmonalis(RVOT) Symmetrisch -normale situatie met normale drukken

26 Doppler patroon in art. Pulmonalis(RVOT) Asymmetrische bij pulmonaal hypertensie Gemiddelde druk art. Pulmonalis = 79 (0.45 x acc.tijd) NB van hartminuutvolume = acceleratietijd

27 Acceleratietijd in art.pulmonalis(rvot) Tijd meeting op m/sec Normaal acceleratie-tijd is 120ms

28 Doppler patroon in art. Pulmonalis(RVOT) Symmetrische paraboolvormige Acceleratie fase = deceleratie fase Asymmetrische curve tgv Toename pulmonaal weerstand W-patroon Hoge kans dat pulm hypert. echt aanwezig is

29 RA drukken en afgeleiden Arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling: - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie Conclusies

30 2D qualitative assessment of RV Function

31 RV functie beoordeling: 2D echo Eye balling: kwalitatieve beoordeling RV functie Gebaseerd op monoplanes

32 Rechter kamer wand dikte Subcostal 4k view Infer. wand dikte > 5mm = RVH

33 2D echo measurements according to guidelines RVOT 1 & 2 TAPSE Area ED Area ES Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

34 Beoordeling RV dimensies: 2D echo Eind-diastolische RV diameter basaal - Normaal < 42mm RV oppervlakte > 60% van links dilatatie RV Rudski et al. J Am Soc Echocardiogr Jul;23(7):

35 RV functie beoordeling: 2D echo FAC Hoe moet de RV eind-diastolische oppervlakte getraced worden? A B 1. A 2. B 3. A en B zijn even goed

36 RV functie beoordeling: 2D echo FAC Hoe moet de RV eind-diastolische oppervlakte getraced worden? 1. A 2. B 3. A en B zijn even goed

37 Globale RV functie beoordeling: 2D echo FAC RV fractional area change: end diastolic area(cm²) end systolic area(cm²) end diastolic area(cm²) Gebruik van contrast

38 Globale RV functie beoordeling: 2D echo Kwalitatieve meting van RV grootte en functie RVFAC: ((25 cm 2 10 cm 2 ) / 25 cm 2 ) * 100 = 60% (Normaal >35%) Horton et al. J Am Soc Echocardiogr 2009 Jul;22(7):776-92

39 RV functie beoordeling: TAPSE Welke opname is correct voor meting van de TAPSE? A 1. A 2. B 3. A en B zijn even goed B

40 RV functie beoordeling: TAPSE Welke opname is correct voor meting van de TAPSE? 1. A 2. B 3. A en B zijn even goed

41 TAPSE: de mate van verplaatsing v/d tricuspidalis klepring Zorg dat tricuspidalisklep annulus langs deze m-mode lijn verplaatst Anders: meet het verschil in annulus positie op het 2D beeld

42 TAPSE: de mate van verplaatsing v/d tricuspidalis klepring Meet: RV lange as functie (Normaal > 16mm) Minder representatief bij een druk belaste RV: predominant korte as functie

43 TDI qantitative assessment of RV Function Hoek afhankelijke meting: Doppler in lijn met de longitudinale beweging v/d RV-wand Normale waarde; Spectrale doppler S' > 14m/s Kleuren tissue doppler S' > 10m/s

44 Er wordt lokale informatie verkregen welke niet altijd te vertalen is naar globale kamerfunctie

45 RV functiebepaling: 2D echo Geen accurate geometrische modellen voor de rechter ventrikel geen goede overeenkomst met MRI! Jiang et al. Echocardiography 1997 Mar; 14(2):

46 Valkuilen M-mode, 2D echo en TDI Hoek waaronder gemeten wordt (M mode, TDI) Er wordt lokale informatie verkregen welke niet altijd te vertalen is naar globale kamerfunctie (cave post-operatieve patiënten; tetralogie van Fallot; pulmonale hypertensie) Fore-shortened beelden Grote variabiliteit afhankelijk van positie patiënt

47 RA drukken en afgeleiden Arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling: - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie Conclusies

48 Real-time 3D echo: Rechterkamer 4 beat single beat RV volumina en ejectiefractie voor het eerst mogelijk met echo!

49 RT3DE dataset analysis Sagittal Source: TomTec Coronal 4 Chamber Software: semi automated finding algorithms using endocardial boarder delineation in the three major cut planes

50 RT3DE dataset analysis: dedicated software Countour revision 3D surface model is created providing: - end diastolic and end systolic volumes - dynamic RV volume-time curves and EF%

51 RVF: I-rotate B A C D A. Mitral view: Lateral wall B. Coronary sinus view: Anterior wall C. Aorta view: Inferior wall D. RVOT(coronal) view: Inferior wall & anterior wall of RVOT

52 RVF: I-rotate A B A C D

53 RA drukken en afgeleiden Arteria pulmonalis drukken Het belang van RV functiebepaling: - 2-Dimensionale echocardiografie - 3-Dimensionale echocardiografie Conclusies

54 Take home messages RV disfunctie wordt ofwel veroorzaakt door myocardiale afwijkingen, ofwel door volume- of drukbelasting Bepaling van de RV functie is belangrijk bij een verscheidenheid van aandoeningen, omdat dit voorspellend is voor de klinische uitkomst en overleving Hoek waaronder gemeten wordt (M mode,cw,tdi) Grote variabiliteit van metingen afhankelijk van positie patiënt

55 Take home messages Fore-shortened beelden(2d) Er wordt lokale informatie verkregen welke niet altijd te vertalen is naar globale kamerfunctie (cave post-operatieve patiënten; tetralogie van Fallot; pulmonale hypertensie) Er bestaat geen echotechniek die DE meting voor RV functie op zal leveren; daarom moet 3D echo gebruikt worden naast 2D echo metingen als oppervlaktes en TAPSE voor seriële follow-up

Een Gedilateerde RV-wat nu?

Een Gedilateerde RV-wat nu? Een Gedilateerde RV-wat nu? J. McGhie, A. van den Bosch, J. Cuypers Basiscursus Congenitale echocardiografie 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Casus 24-jarige man Verwezen door longarts

Nadere informatie

Volwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse

Volwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse Volwassenen met een aangeboren hartafwijking Imaging problemen, oriëntatie en analyse donderdag 24 januari 2019 Poli cardiologie Zijn specifieke echocardiografische expertise en protocollen NOODZAKELIJK

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42799 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haeck, M.L.A. Title: Right ventricular function assessment in cardiopulmonary

Nadere informatie

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in 1 2 Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in rust de gemiddelde druk in de longslagader 25 mm Hg

Nadere informatie

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Laurens Koopman Interactieve echocursus voor gevorderden: aangeboren hartafwijkingen 26 januari 2017 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Opbouw Diagnose

Nadere informatie

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,

Nadere informatie

Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK

Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN Ik ga op reis en ik neem mee FYSICA IN PRAKTIJK een koffer KOFFER A KOFFER B Compliance volume Compliance C = ΔV ΔP druk mate waarin

Nadere informatie

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen

Nadere informatie

Indeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen

Indeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen Congenitale Indeling Congenitale pathologie Current surgical diagnosis and treatment 10th edition L. Way Obstructieve aandoeningen Aandoeningen met verhoogd pulmonaal debiet Aandoeningen met verminderd

Nadere informatie

Exameneisen certificatie basis spoedechografie

Exameneisen certificatie basis spoedechografie Exameneisen certificatie basis spoedechografie juni 2017 Hieronder worden alle vereiste einddoelen opgesomd die tijdens het certificatie examen behaald moeten worden. Tijdens de examen dag wordt doorlopend

Nadere informatie

Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief

Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting De introductie (Hoofdstuk 1) van dit proefschrift geeft een overzicht van de epidemiologie

Nadere informatie

Basiscursus Congenitale echocardiografie

Basiscursus Congenitale echocardiografie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Poli cardiologie Introductie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22985 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klitsie, Liselotte Maria Title: Tissue Doppler and speckle tracking strain echocardiography

Nadere informatie

Samenvatting. Deel 1: Linker ventrikelfunctie na myocardinfarct

Samenvatting. Deel 1: Linker ventrikelfunctie na myocardinfarct , conclusies en toekomstperspectieven De aanwezigheid van een verminderde functie van het linker ventrikel (LV) van het hart na een doorgemaakt myocardinfarct is van sterk klinisch belang gebleken. In

Nadere informatie

Echocardiografie bij acuut coronair syndroom. J. van Etten, beeldvormend cardioloog

Echocardiografie bij acuut coronair syndroom. J. van Etten, beeldvormend cardioloog Echocardiografie bij acuut coronair syndroom J. van Etten, beeldvormend cardioloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie.

LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie. LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie. Gepubliceerd in: J Am Soc Echocardiogr 2016;29:277-314, kort samengevat door WF. Wonnink-de

Nadere informatie

Verwarring in de zwangerschap

Verwarring in de zwangerschap Verwarring in de zwangerschap The 5th Utrecht Sessions for Congenital Heart Disease Henriëtte ter Heide Kindercardioloog aorta long Hartafwijkingen Geboortecijfer 2016: 172.520 (CBS) 0.8% aangeboren hartafwijkingen:

Nadere informatie

Samenvatting en Conclusies

Samenvatting en Conclusies Samenvatting en conclusies In de introductie van dit proefschrift wordt een overzicht gegeven van de huidige en toekomstige rol van geavanceerde beeldvormende technieken, in het bijzonder RT3DE, strain

Nadere informatie

Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg

Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Congenitale Cardiologie Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Patiënte Meisje wordt geboren: ze is blauw en in de problemen. Snel naar het ziekenhuis: ErasmusMC locatie Sophia! Diagnose:

Nadere informatie

Kijk, wat klopt daar?

Kijk, wat klopt daar? Kijk, wat klopt daar? De rol van MRI bij de diagnostiek van LV-hypertrofie N.A. van der Meer, cardioloog Inhoud LV hypertrofie Definitie en metingen - echo vs CMR Mechanisme hypertrofie Rol van CMR in

Nadere informatie

Atrioventricular septum defect

Atrioventricular septum defect Atrioventricular septum defect Annemien van den Bosch Martijn Kauling Echocursus voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking 24 januari 2019 Atrioventriculair Septum Defect Incidentie 0.8 % van de

Nadere informatie

SEO. Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0

SEO. Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0 SEO Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0 beeldkwaliteit het logboek bestaat grotendeels uit optimale beelden, het is niet de verwachting dat deze kwaliteit van de beelden bij iedere zwangere te bereiken

Nadere informatie

Lange termijn follow up van coarctatio aorta

Lange termijn follow up van coarctatio aorta Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home

Nadere informatie

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven Arteriële bloeddruk meting J.G. van der Hoeven Voordelen zijn duidelijk Nauwkeurig Onmiddellijke vaststelling van bloeddrukveranderingen Bloedafname Wat gaan we bespreken Algemene fysiologische principes

Nadere informatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie Take-home toets Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie 1. I Arterien vervoeren altijd zuurstofrijk bloed II Arterien vervoeren het bloed naar het hart 2. Waar vindt de kleine

Nadere informatie

Echocardiografie. bij cardiale resynchronisatie therapie. Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven

Echocardiografie. bij cardiale resynchronisatie therapie. Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven Echocardiografie bij cardiale resynchronisatie therapie Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven The basics Linker bundeltak blok normale geleiding linker bundeltak blok Consequenties normale

Nadere informatie

Anatomie en fysiologie

Anatomie en fysiologie 1 Anatomie en fysiologie Samenvatting Dit hoofdstuk gaat in op de anatomie van de thorax en fysiologie van het hart. Een afwijkende bouw van de thorax kan zowel oorzaak als gevolg zijn van cardiale afwijkingen.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38631 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Calkoen, Emmeline E. Title: Atrioventricular septal defect : advanced imaging

Nadere informatie

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Pulmonale hypertensie (PH) is een ziekte die gekenmerkt wordt door een sterk verhoogde bloeddruk in de longslagader als

Nederlandse samenvatting Pulmonale hypertensie (PH) is een ziekte die gekenmerkt wordt door een sterk verhoogde bloeddruk in de longslagader als Nederlandse samenvatting Pulmonale hypertensie (PH) is een ziekte die gekenmerkt wordt door een sterk verhoogde bloeddruk in de longslagader als gevolg van aandoeningen in de kleine longvaatjes. In de

Nadere informatie

De reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog. Irene Kuipers Amsterdam UMC

De reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog. Irene Kuipers Amsterdam UMC De reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog Irene Kuipers Amsterdam UMC Voordracht 22 juni Hartekind Aangeboren hartafwijkingen Het voorkomen van de aangeboren hartafwijkingen Prenatale diagnostiek Echocardiografie

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies 080237 Henneman boek.indb 171 03-11-2008 10:57:48 172 Samenvatting en conclusies In de algemene introductie van dit proefschrift worden de verschillende niet-invasieve technieken

Nadere informatie

ESC echo examen TTE. Indeling: Fysiologie Formules Normaalwaardes Guidelines

ESC echo examen TTE. Indeling: Fysiologie Formules Normaalwaardes Guidelines ESC echo examen TTE Indeling: Fysiologie Formules Normaalwaardes Guidelines Fysiologie Echogolven: backscatter, refractie en transmissie Backscatter produceert het meeste van het ultrasound beeld Refractie

Nadere informatie

Hartfalen : diagnose en definities

Hartfalen : diagnose en definities Hartfalen : diagnose en definities Dr. Flor Kerkhof Dr. Stefan Verstraete Dr. Filip De Vlieghere Cardiologie AZ Zeno hartfalensymposium Brugge 17/1/2019 Groei van hartfalen in Europa Prevalentie in Europa

Nadere informatie

RCPSNH; casuïstiek bespreking. Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek

RCPSNH; casuïstiek bespreking. Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek RCPSNH; casuïstiek bespreking Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Situs bepaling Oriëntatie foetale ligging en situs Rug rechts Hart links en voor Maag links en

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve

Nadere informatie

3.3 Aangeboren hartafwijkingen

3.3 Aangeboren hartafwijkingen 3.3 Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen vormen de grootste groep van aangeboren aandoeningen met een van ruim 6 op de 1. geboorten. Dit betekent dat er in Nederland per jaar ongeveer

Nadere informatie

1 e trimester markers. Eva Pajkrt

1 e trimester markers. Eva Pajkrt 1 e trimester markers Eva Pajkrt Combinatietest Bij 1:300 Sens 90%, spec 95% PPV 11%, NPV ~100% +LR 17,4; -LR 0,10 Nicolaides et al. Ultrasound Obstet Gynecol 2005 1 e trimester markers Neus botje Ductus

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 208 Samenvatting Samenvatting 209 Hartfalen is een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Als gevolg van deze

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21650 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Shanks, Miriam Title: Evolving imaging techniques for the assessment of cardiac

Nadere informatie

Praktische echocardiografie

Praktische echocardiografie Praktische echocardiografie Praktische echocardiografie Onder redactie van: dr. J.P.M. Hamer dr.p.g.pieper Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij

Nadere informatie

Therapieresistente Hypertensie. Dr Paul Dendale

Therapieresistente Hypertensie. Dr Paul Dendale Therapieresistente Hypertensie Dr Paul Dendale Wat is hypertensie? Categorie Systolisch Diastolisch Optimaal Normaal Hoog normaal Graad 1 hypertensie (licht) Graad 2 hypertensie (matig) Graad 3 hypertensie

Nadere informatie

Diastolische LV functie

Diastolische LV functie Diastolische LV functie R.K. Riezebos Cursus echocardiografie AMC/Groningen 2016 Indeling Fysiologie en pathofysiologie Epidemiologie en prognose Echografische diastolische patronen Schatting van de vullingsdrukken

Nadere informatie

Tachycardie bij sepsis

Tachycardie bij sepsis Tachycardie bij sepsis Een geblokte strategie? J.G. van der Hoeven Normaal Vroege fase EF SV, HF Hart Perifere circulatie Septische shock Vasodilatatie Permeabiliteit Resolutie fase EF SV Volume Late fase

Nadere informatie

Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed.

Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. CABG: PAC: PiCCO: Preload: Afterload: Systole: Diastole: CO: CVD: PAOP: GEDV: ITBV: EVLW: Coronary Artery

Nadere informatie

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en

Nadere informatie

Overzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model

Overzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hart Inspanning als therapie Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking

Nadere informatie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie Hartfalen Manon van der Meer AIOS cardiologie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie)

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 1 2 3 Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 4 B: Knijpen, perifeer koud, cyanose, perifere circulatie Bewaakt: centraal,

Nadere informatie

Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via De Start van het Hart. Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie

Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via De Start van het Hart. Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via m.c.deruiter@lumc.nl De Start van het Hart Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie WAT KUNT U IN HET KOMENDE UURTJE VERWACHTEN?? 1. Wat zijn de

Nadere informatie

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Casus (1) Man, 37 jaar Altijd gezond Acute pijn op de borst met ernstige kortademigheid Bloeddruk 85/50 mmhg, HF 115/min, CVD, S1 S2 luide P2, systolisch

Nadere informatie

Cardiologie. Afkortingenlijst. Cardiologie. www.catharinaziekenhuis.nl

Cardiologie. Afkortingenlijst. Cardiologie. www.catharinaziekenhuis.nl Cardiologie Afkortingenlijst Cardiologie www.catharinaziekenhuis.nl In bijgaand overzicht vindt u de meest gebruikte afkortingen die worden toegepast op de afdeling Cardiologie van het Catharina Ziekenhuis:

Nadere informatie

Samenvatting en Conclusies

Samenvatting en Conclusies Well, we don t have to worry about that for a while Chapter 8 Samenvatting en Conclusies 8.1 Samenvatting Het hoge aantal gevallen van cardiovasculaire aandoeningen wereldwijd onderstreept het belang van

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Uijl, Dennis Wilhemus den Title: Radiofrequency catheter ablation in atrial arrhythmias

Nadere informatie

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het 1 Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het hart mee. De relatie tussen de eindsystolische punten

Nadere informatie

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Onderzoek naar 3 vessel view van het hart: wat betekent dit? Dr. EWM Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Dr. L. Torn, kindercardioloog Amphia ziekenhuis, Breda Overzicht

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20135 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Braun, Jerry Title: Surgical treatment of functional mitral regurgitation Issue

Nadere informatie

Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017)

Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017) Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht 1. Werking van het hart Fysiologie van het hart Afbeelding 1: de normale volwassen bloedsomloop. Bronvermelding: Uitgeverij

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2015-2016 Klinische casus: Atriaal septum defect en pulmonalisklep stenose bij een Amerikaanse staffordshireterriër door Charlyne Polderman Promotoren:

Nadere informatie

Ventrikelseptumdefect

Ventrikelseptumdefect 55 Ventrikelseptumdefect B.J.M. Mulder en E.S. Hoendermis.1 Inleiding 56.2 Pathofysiologie 56.3 Klinisch beeld 56.4 Diagnostiek 58.5 Behandeling en prognose 59.6 Zwangerschap 61 Literatuur 61 56 Hoofdstuk

Nadere informatie

Definitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose!

Definitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose! Acuut Myocardinfarct I Dieter Nuyens Cardiologie Definitie van infarct Klinische diagnose Anamnese Cardiale enzymes ECG veranderingen Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige

Nadere informatie

Cardiac hemodynamics in PCI : effects of ischemia, reperfusion and mechanical support Remmelink, M.

Cardiac hemodynamics in PCI : effects of ischemia, reperfusion and mechanical support Remmelink, M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Cardiac hemodynamics in PCI : effects of ischemia, reperfusion and mechanical support Remmelink, M. Link to publication Citation for published version (APA): Remmelink,

Nadere informatie

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee?

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee? ECG diagnostiek Aansluiten Electrode tbv Electro Cardio Gram Rood Geel :Rechter arm / Schouder : Linker arm /schouder Groen : Linker been/ onderbuik/heup links Zwart : Rechter been/ onderbuik/heup rechts

Nadere informatie

Echografie Abdominale Aorta

Echografie Abdominale Aorta Echografie Abdominale Aorta Inleiding Deze leidraad is richtinggevend voor het gebruik van spoedechografie op de SEH door SEHartsen en is geenszins verplichtend of allesomvattend. Er mag afgeweken worden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Bij foetale en neonatale long hypoplasia is het aantal long cellen, luchtwegen en alveoli verminderd hetgeen resulteert in een verminderd long volume en gewicht. Long hypoplasie

Nadere informatie

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,

Nadere informatie

diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar

diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar HARTFALEN ANNO 2010 diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar http://www.nvvc.nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2 nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2

Nadere informatie

DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein

DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein Betrokkenen in de keten Kinderarts-Cardex St Antonius ziekenhuis Betrokkenen in de keten 25 kinderartsen

Nadere informatie

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV Verandering in P ra en P

Nadere informatie

More than lung cancer: automated analysis of low-dose screening CT scans

More than lung cancer: automated analysis of low-dose screening CT scans Onno Mets More than lung cancer: automated analysis of low-dose screening CT scans Er zijn sterke aanwijzingen dat de sterfte als gevolg van longkanker zal afnemen wanneer zware rokers gescreend worden

Nadere informatie

Drukmeting. Circulatie. Bewaking centrale circulatie. Module Acute zorg ARTERIEEL(CENTRAAL) PERIFEER(VENEUS EN CAPILLAIR)

Drukmeting. Circulatie. Bewaking centrale circulatie. Module Acute zorg ARTERIEEL(CENTRAAL) PERIFEER(VENEUS EN CAPILLAIR) Drukmeting Module Acute zorg Circulatie ARTERIEEL(CENTRAAL) Hoge druk en flow 15% van het circulerend volume PERIFEER(VENEUS EN CAPILLAIR) Lage druk en flow 85% van het circulerend volume Bewaking centrale

Nadere informatie

SDM. Het nieuwe toverwoord?

SDM. Het nieuwe toverwoord? SDM Het nieuwe toverwoord? Disclosures M. Joosten (potentiële) belangenverstrengeling Geen Er komt een patiënt bij de dokter De patiënt heeft klachten en wil daar iets mee Geruststelling Onderzoek Een

Nadere informatie

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X IX.II

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X IX.II XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X Tjeerd Germans ITjeerd Germans IX.II (XXXXXX XXXX: XX; xxx-xxx) Samenvatting en toekomst

Nadere informatie

Voorspellen van fluid responsiveness; a challenge?

Voorspellen van fluid responsiveness; a challenge? Bron: Echo ED: Diagnostic Medical Sonography Education Voorspellen van fluid responsiveness; a challenge? Caroline Kleiberg IC-verpleegkundige, Circulation Practitioner i.o. 30-1-2019 Een nieuwe parameter

Nadere informatie

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD Pt krijgt donker gekleurde vingers maar is ook gestart met norepinefrine 10 mg/50 ml st 8 inmiddels. Wat doe je? De curve op de monitor is Figuur 1. De

Nadere informatie

HET NORMALE RECHTER HART

HET NORMALE RECHTER HART HET NORMALE RECHTER HART Jonathan Van Gucht Stamnummer: 01207660 Promotor: Prof. dr. Ernst Rietzschel Masterproef voorgelegd in het kader tot het behalen van de graad Master of Medicine in de Geneeskunde

Nadere informatie

CNE Congenitale Cardiologie 20-1-2015. Congenitale hartafwijkingen kliniek, X-thorax en echocardiografie Arno A.W. Roest Kindercardiologie LUMC

CNE Congenitale Cardiologie 20-1-2015. Congenitale hartafwijkingen kliniek, X-thorax en echocardiografie Arno A.W. Roest Kindercardiologie LUMC CNE Congenitale Cardiologie 20-1-2015 Congenitale hartafwijkingen kliniek, X-thorax en echocardiografie Arno A.W. Roest Kindercardiologie LUMC Congenitale hartafwijkingen Meest frequente aangeboren afwijking:

Nadere informatie

Atrioventriculair septumdefect

Atrioventriculair septumdefect 63 Atrioventriculair septumdefect B.J.M. Mulder en F.J. Meijboom.1 Inleiding 64.2 Pathofysiologie 64.3 Klinisch beeld 65.4 Behandeling en prognose 66.5 Zwangerschap 67 Literatuur 6 64 Hoofdstuk Atrioventriculair

Nadere informatie

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 Inleiding: Een post-anoxisch coma wordt veroorzaakt door globale anoxie of ischemie van de hersenen,

Nadere informatie

Levenslang met Fallot. Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015

Levenslang met Fallot. Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015 Levenslang met Fallot Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015 Welkom in de kindercardiologische wereld.. En welkom in de GUCH wereld.. Tetralogie van Fallot Meestal Prognose Niet geopereerd: 95% overleden

Nadere informatie

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Introductie RV falen (1) Pulmonale vasculaire dysfunctie Pulmonale endotheel dysfunctie Veranderde long

Nadere informatie

Diastolische LV functie. R.K. Riezebos

Diastolische LV functie. R.K. Riezebos Diastolische LV functie R.K. Riezebos Indeling Fysiologie en pathofysiologie Epidemiologie en prognose Echografische diastolische patronen Schatting van de vullingsdrukken De rol van het linker atrium

Nadere informatie

Dr. J.P.M. Hamer Dr. P.G. Pieper. Praktische echocardiografie

Dr. J.P.M. Hamer Dr. P.G. Pieper. Praktische echocardiografie Dr. J.P.M. Hamer Dr. P.G. Pieper Praktische echocardiografie Onder redactie van: Dr. J.P.M. Hamer Dr. P.G. Pieper Praktische echocardiografie derde, herziene druk Houten 2015 ISBN 978-90-368-0751-7 Bohn

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

Ria Keuter (echolaborant)

Ria Keuter (echolaborant) Vraag & Antwoord Echodag, 27 november 2015 Ria Keuter (echolaborant) Scheper ziekenhuis Emmen Voorwoord/uitleg. In dit blok Vraag en Antwoord zal ik een vraag stellen, waarna jullie ongeveer 20 seconden

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32654 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nucifora, Gaetano Title: Clinical applications of non-invasive imaging techniques

Nadere informatie

Foetale cardiologie. screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak. 13-Sep-16. Insert 1 > Header & footer

Foetale cardiologie. screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak. 13-Sep-16. Insert 1 > Header & footer Foetale cardiologie screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak Insert 1 > Header & footer 13-Sep-16 Waarom willen we screenen? Detectie van CHD: - adequate opvang - minder morbiditeit

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 20 januari 2015 Aangeboren hartafwijkingen (AHA) Zeldzaam: 6-8 op 1000 pasgeborenen Complexe hartafwijkingen:

Nadere informatie

Chapter. De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie. Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie. Nederlandse samenvatting

Chapter. De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie. Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie. Nederlandse samenvatting Chapter 9 Nederlandse samenvatting De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie Samenvatting Pulmonale arteriële hypertensie is een ziekte van de longvaten,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19036 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bommel, Rutger Jan van Title: Cardiac resynchronization therapy : determinants

Nadere informatie

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Kwaliteitsbeoordeling SEO Het Centraal Orgaan prenatale screening heeft op 13 maart 2014 vastgesteld, dat SEObeeldbeoordeling een onderdeel

Nadere informatie

Waar zorg Bewaakt. Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. sietske Eerens CP i.o. PiCCO uw maatje? Medisch Centrum Haaglanden 1

Waar zorg Bewaakt. Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. sietske Eerens CP i.o. PiCCO uw maatje? Medisch Centrum Haaglanden 1 Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. 1 PiCCO Uw Maatje?? Ter afronding van de training Circulation Practitioner. i.s.m. Dr. P. Dennesen Inleiding Uitgangspunt. Doelstelling. Probleemstelling.

Nadere informatie

SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN

SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN Samenvatting Ondanks de indrukwekkende resultaten van cardiale resynchronizatie therapie (CRT) in de grote gerandomiseerde studies, blijkt een constant

Nadere informatie

Kruispunt Diagnostiek en observaties

Kruispunt Diagnostiek en observaties Kruispunt Diagnostiek en observaties Hypoplastisch linkerhartsyndroom Tetralogie van Fallot Hypoplastisch linkerhartsyndroom Linkerhelft van het hart en de aorta onderontwikkeld Rechter ventrikel moet

Nadere informatie

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam

Nadere informatie

Wanneer faalt het hart? Wanneer faalt het hart? . een rondje langs de toehoorders. Hartfalen in de Middeleeuwen. Hartfalen in de loop der eeuwen

Wanneer faalt het hart? Wanneer faalt het hart? . een rondje langs de toehoorders. Hartfalen in de Middeleeuwen. Hartfalen in de loop der eeuwen Wanneer faalt het hart? 14 april 2011 Aggie H.M.M. Balk, cardioloog Thoraxcentrum,, Erasmus MC Wanneer faalt het hart?. een rondje langs de toehoorders Hartfalen in de loop der eeuwen Hartfalen in de Middeleeuwen

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2012-2013 VENTRICULAIR SEPTUM DEFECT BIJ DE FLATCOATED RETRIEVER door Lien Hebbelinck Promotor: Dr. Valérie Bavegems Medepromotor: Dr. Pascale Smets

Nadere informatie