Volwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Volwassenen met een aangeboren hartafwijking. Imaging problemen, oriëntatie en analyse"

Transcriptie

1 Volwassenen met een aangeboren hartafwijking Imaging problemen, oriëntatie en analyse donderdag 24 januari 2019 Poli cardiologie

2 Zijn specifieke echocardiografische expertise en protocollen NOODZAKELIJK Bij volwassenen met aangeboren hartafwijking (ACHD)

3 ACHD Echocardiografie Echocardiografist Aangeboren hartafwijkingen - groot aantal CHD patiënten - kennis en begrip van CHD - weten waar ze naar op zoek zijn - begrijpen waar ze naar kijken - maken gebruik van atypische doorsneden - geleid door klinische richtlijnen en protocollen - expertise in kwantificatie beperkt Echocardiografist Verworven hartafwijkingen - klein aantal CHD patiënten - elke CHD echo is een uitdaging experts in - LV functie bepaling - kwantificatie klep functie - contrast & stress echo - geleid door klinische richtlijnen en protocollen - expertise in anatomie beperkt

4 Bij een patiënt met CHD is volwassen echo-logica en kwantificatie methoden ONGESCHIKT

5 ACHD Systeem RV analyse kan niet worden bepaald door standaard LV kwantificatie methoden

6 ACHD Sub-pulmonary LV analyse kan niet worden bepaald door standaard RV kwantificatie methoden

7 EEN ACHD ECHOCARDIOGRAM

8 ACHD echocardiogram Beeld optimalisatie: Suboptimale penetratie van het ultrageluid chirurgisch litteken weefsel obesitas Gebruik ALLE nodige instellingen voor optimale beeldvorming Doorsneden: Standaard doorsneden onvoldoende niet conventionele doorsneden vereist

9 ACHD echocardiogram: Transducer positie Erg afhankelijk van transducer positie

10 ACHD echocardiogram: Niet-conventionele doorsneden

11 ACHD echocardiogram: Sweeps

12 ACHD echocardiogram: Protocollen Afwijking gerichte protocollen zijn essentieel Uitgebreide en structurele benadering gebaseerd op pathologie en chirurgische ingreep 1 e echocardiogram : volledig sequentiële segmentale analyses (herhaal alleen wanneer er tussentijds therapeutische veranderingen hebben plaatsgevonden)

13 Protocol: 1 e bezoek Poli ACHD

14 ACHD echocardiogram: Protocollen Follow-up echocardiogrammen - afwijking gerichte protocollen: - Focus: functionele informatie: kwantitatieve en/of semi- kwantitatieve bepaling

15 ACHD echocardiogram: Protocol 4-TOF 4-TOF lang-protocol 4-TOF kort-protocol

16 Bij een patiënt met CHD is volwassen echo-logica en kwantificatie methoden ONGESCHIKT

17 Kwantitative analyses: LV functie - systolisch LV systolisch functie kwantificatie: - 3D full-volume data analyse heeft voorkeur boven 2D analyse - Gecomprimeerde LV vanwege ernstige RV dilatatie, geen geometrische vorm. TDI, longitudinale strain

18 Kwantitatieve analyses: LV functie - diastolisch LUPV Septal TDI: 7.1cm/s Mitralisklep: E:1.1/A:0.3 E/e 15.5 E:A = 3.7 Decl.tijd. 155ms

19 Kwantitatieve analyses: LV functie - diastolisch LUPV Lateraal TDI: 7.1cm/s Mitralisklep:E1.1/A:0.3 E/e 7.1 E:A = 3.7 Decl.tijd. 155ms

20 Kwantitatieve analyses: LV functie: diastolisch LV diastolische dysfunctie E/e soms niet accuraat. < E/e vanwege chirurgische litteken weefsel van het IVS, LV vrije wand of VSD GEEN verminderde functie

21 Kwantitatieve analyses: RV functie Er wordt lokale informatie verkregen welke niet altijd te vertalen is naar globale kamerfunctie RVFAC - 3D - Free wall strain

22 Kwantitatieve analyses Vergelijk meetresultaten met vorige echo onderzoek Niet met normaal waarden.

23 Rapportage Afwijking gerichte rapportage: - structureel normaal hart - gecorrigeerde coarctatio - gecorrigeerde 4-TOF

24 Sequentiële Segmentale Analyse

25 Gestructureerde benadering Aangeboren hartafwijkingen: Complexe anatomie & morfologie Veel variëteiten en combinaties Van belang voor begrip Van levensbelang voor behandeling Sequentiële segmentale analyse!

26 Sequentiële segmentale analyse Eenduidige beschrijving gebaseerd op morfologie Atria en ventrikels worden gekarakteriseerd door hun morfologie Elk atrium en ventrikel heeft zijn intrinsieke kenmerken Atria en ventrikels worden niet gekenmerkt door hun lokalisatie!!

27 Sequentiële segmentale analyse 1. Positie, situs & oriëntatie in de thorax 2. Drie segmenten: - Atria, ventrikels, grote arteriën 3. Connecties - Atrio-ventriculair - Ventriculo-arterieel Een systematische aanpak is essentieel

28 Positie en oriëntatie van het hart in de thorax Positie Levopositie Mesopositie Dextropositie Oriëntatie Levocardie Mesocardie Dextrocardie

29 Oriëntatie (waar wijst de apex naar toe) Dextrocardia Mesocardia Levocardia

30 Cardiale Situs Situs solitus (normaal): - Morfologische rechter atrium ligt rechts van het morfologische linker atrium Situs inversus: - Morfologische rechter atrium ligt links van het morfologische linker atrium Situs ambiguus: - Onbepaalde situs bij isomerisme

31 Cardiale Situs Rechterhartoor Linkerhartoor

32 Atriale en Abdominale Situs Situs solitus vs situs inversus

33 Echocardiografische bepaling van Situs Situs Solitus S.Y.Ho,Cardiac Morphology and Nomenclature

34 Echocardiografische bepaling van Situs Situs inversus

35 Echocardiografische bepaling van Situs Situs Solitus S.Y.Ho,Cardiac Morphology and Nomenclature Situs inversus

36 Sequentiële segmentele analyse - samenvattend Localisatie - positie (levo dextro ambiguus) Oriëntatie - cardie (levo dextro ambiguus) Situs - solitus, inversus, ambiguus

37 Het hart in drie segmenten Atria Ventrikels Grote arteriën S.Y.Ho, Cardiac Morphology and Nomenclature

38 Sequentiële segmentele analyse Rechter en linker hartoor Bron. A Cook CardiacMorpholgy

39 Kenmerken Rechter Hartoor Kenmerken: Driehoekig Brede basis Spierbundeltjes Bron. A Cook CardiacMorpholgy

40 Kenmerken Linker Hartoor Kenmerken: Spits Gladwandig Bron. A Cook CardiacMorpholgy

41 Het hart in drie segmenten Atria Ventrikels Grote arteriën S.Y.Ho,Cardiac Morphology and Nomenclature

42 Connecties Atrio ventriculair Concordant Discordant RA naar RV LA naar LV RA naar LV LA naar RV

43 Atrio-ventriculair concordantie Kenmerken LV Gladde wand AV klepinsertie minder apicaal dan RV Mitralisklep hoort bij LV

44 Atrio-ventriculair concordantie Kenmerken RV Trabekels AV klepinsertie meer apicaal dan LV Tricuspidalisklep hoort bij RV

45 Atrio-ventriculair concordantie

46 Connecties Ventriculo arterieel Concordant Discordant RV naar AP LV naar Aorta RV naar Aorta LV naar AP

47 Ventriculo- arteriële concordantie Arteriële pulmonalis Kenmerk: bifurcatie

48 Ventriculo- arteriële concordantie Art. pulmonalis Aorta

49 Aanvullende terminologie op AV niveau Overriding: Annulus van één van de AV- of semilunair kleppen overrijdt het ventriculaire septum Straddling: Abnormale insertie van chordae of papillairspieren in de contra-laterale ventrikel (VSD, AVSD!!!)

50 Aanvullende terminologie op AV niveau Annulus van één van de AV kleppen overrijdt het ventriculaire septum Abnormale insertie van chordae of papillairspieren in de contra-laterale ventrikel Combinatie van boven genoemde morfologie

51 Conclusies Echocardiografie is HET onderzoek om: De complexe anatomie en morfologie van de aangeboren hartafwijking in kaart te brengen Eenduidige taal & verslaglegging De segmentele analyse is onmisbaar gereedschap

52 Bedankt voor jullie aandacht

Basiscursus Congenitale echocardiografie

Basiscursus Congenitale echocardiografie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Poli cardiologie Introductie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018

Nadere informatie

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Casus Mw. V G3P1, AD 20+6 Voorgeschiedenis/ depressie (Sertraline) Obstetrisch/ 1 gezond kind, 1 miskraam Geen combinatietest

Nadere informatie

RCPSNH; casuïstiek bespreking. Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek

RCPSNH; casuïstiek bespreking. Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek RCPSNH; casuïstiek bespreking Presentatie situs problematiek Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Situs bepaling Oriëntatie foetale ligging en situs Rug rechts Hart links en voor Maag links en

Nadere informatie

Atrioventricular septum defect

Atrioventricular septum defect Atrioventricular septum defect Annemien van den Bosch Martijn Kauling Echocursus voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking 24 januari 2019 Atrioventriculair Septum Defect Incidentie 0.8 % van de

Nadere informatie

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?

Nadere informatie

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Laurens Koopman Interactieve echocursus voor gevorderden: aangeboren hartafwijkingen 26 januari 2017 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Opbouw Diagnose

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42799 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haeck, M.L.A. Title: Right ventricular function assessment in cardiopulmonary

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38631 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Calkoen, Emmeline E. Title: Atrioventricular septal defect : advanced imaging

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22985 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klitsie, Liselotte Maria Title: Tissue Doppler and speckle tracking strain echocardiography

Nadere informatie

Samenvatting. Deel 1: Linker ventrikelfunctie na myocardinfarct

Samenvatting. Deel 1: Linker ventrikelfunctie na myocardinfarct , conclusies en toekomstperspectieven De aanwezigheid van een verminderde functie van het linker ventrikel (LV) van het hart na een doorgemaakt myocardinfarct is van sterk klinisch belang gebleken. In

Nadere informatie

RV dimensies en functie

RV dimensies en functie RV dimensies en functie J. McGhie, A. van den Bosch Interactieve echocursus voor gevorderden : aangeboren hartafwijkingen 29 januari 2015 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Overzicht RA drukken en

Nadere informatie

Echocardiografie bij acuut coronair syndroom. J. van Etten, beeldvormend cardioloog

Echocardiografie bij acuut coronair syndroom. J. van Etten, beeldvormend cardioloog Echocardiografie bij acuut coronair syndroom J. van Etten, beeldvormend cardioloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Een Gedilateerde RV-wat nu?

Een Gedilateerde RV-wat nu? Een Gedilateerde RV-wat nu? J. McGhie, A. van den Bosch, J. Cuypers Basiscursus Congenitale echocardiografie 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Casus 24-jarige man Verwezen door longarts

Nadere informatie

Verwarring in de zwangerschap

Verwarring in de zwangerschap Verwarring in de zwangerschap The 5th Utrecht Sessions for Congenital Heart Disease Henriëtte ter Heide Kindercardioloog aorta long Hartafwijkingen Geboortecijfer 2016: 172.520 (CBS) 0.8% aangeboren hartafwijkingen:

Nadere informatie

Indeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen

Indeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen Congenitale Indeling Congenitale pathologie Current surgical diagnosis and treatment 10th edition L. Way Obstructieve aandoeningen Aandoeningen met verhoogd pulmonaal debiet Aandoeningen met verminderd

Nadere informatie

Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK

Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK Diastolische functie HOUTHUIZEN PATRICK CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN Ik ga op reis en ik neem mee FYSICA IN PRAKTIJK een koffer KOFFER A KOFFER B Compliance volume Compliance C = ΔV ΔP druk mate waarin

Nadere informatie

Samenvatting en Conclusies

Samenvatting en Conclusies Samenvatting en conclusies In de introductie van dit proefschrift wordt een overzicht gegeven van de huidige en toekomstige rol van geavanceerde beeldvormende technieken, in het bijzonder RT3DE, strain

Nadere informatie

3.3 Aangeboren hartafwijkingen

3.3 Aangeboren hartafwijkingen 3.3 Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen vormen de grootste groep van aangeboren aandoeningen met een van ruim 6 op de 1. geboorten. Dit betekent dat er in Nederland per jaar ongeveer

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies 080237 Henneman boek.indb 171 03-11-2008 10:57:48 172 Samenvatting en conclusies In de algemene introductie van dit proefschrift worden de verschillende niet-invasieve technieken

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21650 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Shanks, Miriam Title: Evolving imaging techniques for the assessment of cardiac

Nadere informatie

PRACTICUM: ANATOMIE EN FUNCTIE VAN HET HART

PRACTICUM: ANATOMIE EN FUNCTIE VAN HET HART PRACTICUM: ANATOMIE EN FUNCTIE VAN HET HART INLEIDING De bouw en de functie van het hart zal worden bestudeerd door het ontleden van een schapen of varkenshart. Deze harten zijn vergelijkbaar met dat van

Nadere informatie

Exameneisen certificatie basis spoedechografie

Exameneisen certificatie basis spoedechografie Exameneisen certificatie basis spoedechografie juni 2017 Hieronder worden alle vereiste einddoelen opgesomd die tijdens het certificatie examen behaald moeten worden. Tijdens de examen dag wordt doorlopend

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 208 Samenvatting Samenvatting 209 Hartfalen is een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Als gevolg van deze

Nadere informatie

LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie.

LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie. LV diastolische disfunctie. Een samenvatting van de Update Recommendations van ASE en EACVI voor Echocardiografie. Gepubliceerd in: J Am Soc Echocardiogr 2016;29:277-314, kort samengevat door WF. Wonnink-de

Nadere informatie

Atrioventriculair septumdefect

Atrioventriculair septumdefect 63 Atrioventriculair septumdefect B.J.M. Mulder en F.J. Meijboom.1 Inleiding 64.2 Pathofysiologie 64.3 Klinisch beeld 65.4 Behandeling en prognose 66.5 Zwangerschap 67 Literatuur 6 64 Hoofdstuk Atrioventriculair

Nadere informatie

Foetale beeldvorming van Fallot

Foetale beeldvorming van Fallot Foetale beeldvorming van Fallot 6 th Utrecht Sessions on Congenital Heart Disease Tetralogy of Fallot Trinette Steenhuis Foetaal cardioloog / Kindercardioloog WKZ Foetale cardiologie bestudeert het hart

Nadere informatie

Hartbijgeruisen: hoe pak je dit aan?

Hartbijgeruisen: hoe pak je dit aan? Hartbijgeruisen: hoe pak je dit aan? Dominique De Clercq, Gunther van Loon Vakgroep Inwendige Ziekten Grote Huisdieren, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Gent Hartgeruisen worden frequent vastgesteld

Nadere informatie

anatomie en fysiologie van het hart

anatomie en fysiologie van het hart 1 KLINISCHE INTERPRETATIE VAN ECG S 1 anatomie en fysiologie van het hart 1.1 Het hart is de pomp van het lichaam Het hart pompt met gecoördineerde bewegingen bloed door het lichaam en voorziet zo de weefsels

Nadere informatie

DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein

DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein Betrokkenen in de keten Kinderarts-Cardex St Antonius ziekenhuis Betrokkenen in de keten 25 kinderartsen

Nadere informatie

Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg

Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Congenitale Cardiologie Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Patiënte Meisje wordt geboren: ze is blauw en in de problemen. Snel naar het ziekenhuis: ErasmusMC locatie Sophia! Diagnose:

Nadere informatie

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Kwaliteitsbeoordeling SEO Het Centraal Orgaan prenatale screening heeft in 2014 vastgesteld dat SEO-beeldbeoordeling een onderdeel is van

Nadere informatie

SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN

SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN SAMENVATTING, CONCLUSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEVEN Samenvatting Ondanks de indrukwekkende resultaten van cardiale resynchronizatie therapie (CRT) in de grote gerandomiseerde studies, blijkt een constant

Nadere informatie

Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief

Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting, Conclusies en Toekomstperspectief Samenvatting De introductie (Hoofdstuk 1) van dit proefschrift geeft een overzicht van de epidemiologie

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen

Nadere informatie

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in 1 2 Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in rust de gemiddelde druk in de longslagader 25 mm Hg

Nadere informatie

SEO. Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0

SEO. Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0 SEO Beelden op te slaan voor SEO protocol 2.0 beeldkwaliteit het logboek bestaat grotendeels uit optimale beelden, het is niet de verwachting dat deze kwaliteit van de beelden bij iedere zwangere te bereiken

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32654 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nucifora, Gaetano Title: Clinical applications of non-invasive imaging techniques

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19036 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bommel, Rutger Jan van Title: Cardiac resynchronization therapy : determinants

Nadere informatie

Echocardiografie. bij cardiale resynchronisatie therapie. Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven

Echocardiografie. bij cardiale resynchronisatie therapie. Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven Echocardiografie bij cardiale resynchronisatie therapie Houthuizen Patrick Catharina ziekenhuis Eindhoven The basics Linker bundeltak blok normale geleiding linker bundeltak blok Consequenties normale

Nadere informatie

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X IX.II

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X IX.II XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Samenvatting en Toekomst Perspectieven XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX X Tjeerd Germans ITjeerd Germans IX.II (XXXXXX XXXX: XX; xxx-xxx) Samenvatting en toekomst

Nadere informatie

Samenvattingen en Conclusies

Samenvattingen en Conclusies De algemene inleiding van het proefschrift (Hoofdstuk 1) beschrijft de epidemiologie van CAD wereldwijd, en specifiek in Nederland. De onderliggend principes van atherosclerose vorming en progressie worden

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net// holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kröner, Eleanore Sophie Jeanine Title: Magnetic resonance imaging of vessel wall morphology

Nadere informatie

Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via De Start van het Hart. Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie

Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via De Start van het Hart. Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie Achtergrondinformatie en filmpjes zijn opvraagbaar via m.c.deruiter@lumc.nl De Start van het Hart Marco de Ruiter afd. Anatomie & Embryologie WAT KUNT U IN HET KOMENDE UURTJE VERWACHTEN?? 1. Wat zijn de

Nadere informatie

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO

Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Instructies voor aanlevering logboek Kwaliteitsbeoordeling SEO Kwaliteitsbeoordeling SEO Het Centraal Orgaan prenatale screening heeft op 13 maart 2014 vastgesteld, dat SEObeeldbeoordeling een onderdeel

Nadere informatie

Downsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd

Downsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd Downsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd 19 juni 2013 Indeling Deel 1: Anatomie hart Aangeboren hartaandoeningen Deel 2: Promotieonderzoek Eisenmenger syndroom

Nadere informatie

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam

Nadere informatie

Beide kamers zijn met de grote slagaders verbonden. Vanuit de rechterkamer gaat deze slagader naar de

Beide kamers zijn met de grote slagaders verbonden. Vanuit de rechterkamer gaat deze slagader naar de Werkstuk door een scholier 1980 woorden 4 februari 2003 6,2 62 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het werkstuk gaat over hoe een gezond hart werkt, de anatomie van het hart en de bloedsomloop en aangeboren

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39145 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Debonnaire, Philippe Jean Marc Rita Title: Advanced echocardiography and clinical

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie Anatomie / fysiologie Cxx53 7 en 8 Hart 1 FHV2009 / Cxx53 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Ligging van het hart Kegelvormig, hol, gespierd orgaan. Ca. 10 cm lang en omvang vuist FHV2009 / Cxx53

Nadere informatie

Patienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose

Patienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose Patienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose Aangeboren Hartafwijkingen (AHA) 8 per 1000 pasgeborenen (0.8%) AHA meestal niet ernstig (geen behandeling): klein ventrikelseptum defect

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24521 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Uijl, Dennis Wilhemus den Title: Radiofrequency catheter ablation in atrial arrhythmias

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20135 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Braun, Jerry Title: Surgical treatment of functional mitral regurgitation Issue

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35207 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Joyce, E. Title: Myocardial mechanics through the spectrum of cardiac dysfunction

Nadere informatie

Op uw tafel licht het hart van een varken. Dit is wat kleiner dan een mensenhart, maar verder zeer vergelijkbaar.

Op uw tafel licht het hart van een varken. Dit is wat kleiner dan een mensenhart, maar verder zeer vergelijkbaar. Practicum Hart. De uitwendige vorm van het hart Op uw tafel licht het hart van een varken. Dit is wat kleiner dan een mensenhart, maar verder zeer vergelijkbaar. Probeer, met behulp van de bijgevoegde

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 20 januari 2015 Aangeboren hartafwijkingen (AHA) Zeldzaam: 6-8 op 1000 pasgeborenen Complexe hartafwijkingen:

Nadere informatie

Klinische Elektrocardiografie

Klinische Elektrocardiografie Klinische Elektrocardiografie Prof. Dr. J. Saenen Cardiologie Elektrofysiologie - Cardiogenetica Email: Johan.Saenen@uza.be Doelstelling 1. Hoe ontstaat het ECG 2. Correlatie met wat in het hart gebeurt

Nadere informatie

Cardiale oorzaken CVA

Cardiale oorzaken CVA CVA Up to Date in RZ Tienen 2/2017 Cardiale oorzaken CVA Opening STROKE-Unit 2/2017 Dr DE WOLF Axel, Cardiologie Is er een cardio-emboligene bron? Voorkamerfibrillatie Endocarditis Myocardinfarct + akinesie

Nadere informatie

Definitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose!

Definitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose! Acuut Myocardinfarct I Dieter Nuyens Cardiologie Definitie van infarct Klinische diagnose Anamnese Cardiale enzymes ECG veranderingen Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige

Nadere informatie

hebben op de mate van eventuele autonome dysfunctie. Verder ondersteunen de resultaten uit dit proefschrift het groeiende bewijs voor het feit dat

hebben op de mate van eventuele autonome dysfunctie. Verder ondersteunen de resultaten uit dit proefschrift het groeiende bewijs voor het feit dat Van alle aangeboren afwijkingen komt een aangeboren hartafwijking het meest voor. Ongeveer 1 op 100 baby s wordt geboren met een hartafwijking. Dankzij de (chirurgische) technieken die tegenwoordig beschikbaar

Nadere informatie

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE Drs. E. Göbel; J. Rademakers Differentiaaldiagnose in tachy-aritmieën AV nodale reentry tachycardie (AVNRT) Twee gescheiden geleidingsbanen in AV knoop Snel geleidend,

Nadere informatie

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013 Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00 Maandag 11 maart 2013 Faculteit Biomedische Technologie BSc opleiding Medische Wetenschappen en Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Coördinator

Nadere informatie

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling I.M.E. Frohn-Mulder, kindercardioloog P.C. Schut, prenataal arts Erasmus MC Casuïstiekavond SPSZN 21 november 2017 Als het hart van

Nadere informatie

Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017)

Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017) Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht 1. Werking van het hart Fysiologie van het hart Afbeelding 1: de normale volwassen bloedsomloop. Bronvermelding: Uitgeverij

Nadere informatie

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie)

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 1 2 3 Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 4 B: Knijpen, perifeer koud, cyanose, perifere circulatie Bewaakt: centraal,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38453 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Veltman, Caroline Emma Title: Prognostic value of coronary anatomy and myocardial

Nadere informatie

RX THORAX: BASIC. Dr. Sarah Claerhoudt, DVM, PhD 21/2/2019

RX THORAX: BASIC. Dr. Sarah Claerhoudt, DVM, PhD 21/2/2019 RX THORAX: BASIC Dr. Sarah Claerhoudt, DVM, PhD 21/2/2019 Techniek Hoge kv (inherent hoog contrast thorax), laag ms (korte belichtingstijd) RX abdomen Positionering: extensie voorpoten naar Craniaal Min.

Nadere informatie

Lange termijn follow up van coarctatio aorta

Lange termijn follow up van coarctatio aorta Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home

Nadere informatie

STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK (SEO) Versie 2.0

STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK (SEO) Versie 2.0 STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK (SEO) Versie 2.0 Datum Goedkeuring 07-03-2012 Methodiek Consensus based Discipline Monodisciplinair Verantwoording NVOG Voorwaarden en uitvoering Naar dit modelprotocol

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen (in het algemeen)

Aangeboren hartafwijkingen (in het algemeen) Hartcentrum Aangeboren hartafwijkingen (in het algemeen) Patiëntenfolder aandoeningen Inhoudsopgave De werking van een gezond hart... 3 Wat doet het hart?... 3 Hoe zit het hart in elkaar?... 3 De bloedsomloop...

Nadere informatie

DEVICE THERAPIE IN HARTFALEN ANNO 2015

DEVICE THERAPIE IN HARTFALEN ANNO 2015 DEVICE THERAPIE IN HARTFALEN ANNO 2015 Dr. TAHMASEB M DIENSTHOOFD CARDIOLOGIE AZ ST. JAN BRUGGE-OOSTENDE CAMPUS H SERRUYS Dr. TAHMASEB MEHRAN OOSTENDE 10/01/2015 HARTFALEN: DEFINITIE PREVALENTIE ETIOLOGIE

Nadere informatie

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,

Nadere informatie

SAMENVATTING EN CONCLUSIE

SAMENVATTING EN CONCLUSIE 511 SAMENVATTING EN CONCLUSIE De algemene inleiding van dit proefschrift beschrijft de rol van nieuwe echocardiografische beeldvormende technieken om de eigenschappen van het myocard te karakteriseren,

Nadere informatie

Aortaklepinsufficiëntie

Aortaklepinsufficiëntie Hartcentrum Aortaklepinsufficiëntie Patiëntenfolder aandoeningen Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 De werking van een gezond hart... 3 Wat doet het hart?... 3 Hoe zit het hart in elkaar?... 3 De bloedsomloop...

Nadere informatie

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee?

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee? ECG diagnostiek Aansluiten Electrode tbv Electro Cardio Gram Rood Geel :Rechter arm / Schouder : Linker arm /schouder Groen : Linker been/ onderbuik/heup links Zwart : Rechter been/ onderbuik/heup rechts

Nadere informatie

HET NORMALE RECHTER HART

HET NORMALE RECHTER HART HET NORMALE RECHTER HART Jonathan Van Gucht Stamnummer: 01207660 Promotor: Prof. dr. Ernst Rietzschel Masterproef voorgelegd in het kader tot het behalen van de graad Master of Medicine in de Geneeskunde

Nadere informatie

Ria Keuter (echolaborant)

Ria Keuter (echolaborant) Vraag & Antwoord Echodag, 27 november 2015 Ria Keuter (echolaborant) Scheper ziekenhuis Emmen Voorwoord/uitleg. In dit blok Vraag en Antwoord zal ik een vraag stellen, waarna jullie ongeveer 20 seconden

Nadere informatie

44 Aangeboren hartziekten

44 Aangeboren hartziekten 391 44 Aangeboren hartziekten B.J.M. Mulder, M. Gewillig, P.G. Pieper, F.J. Meijboom, M. Witsenburg en J.P.M. Hamer Inhoud 44.1 Inleiding 391 44.2 Etiologie, genetica en pathofysiologie 392 44.3 Atriumseptumdefect

Nadere informatie

Kijk, wat klopt daar?

Kijk, wat klopt daar? Kijk, wat klopt daar? De rol van MRI bij de diagnostiek van LV-hypertrofie N.A. van der Meer, cardioloog Inhoud LV hypertrofie Definitie en metingen - echo vs CMR Mechanisme hypertrofie Rol van CMR in

Nadere informatie

Hartgeruisen Oefening baart kunst?

Hartgeruisen Oefening baart kunst? Hartgeruisen Oefeningbaartkunst? Dr.CharlieDeRycke,UA Promotor:Prof.Dr.PaulDeCort,KUL MasterofFamilyMedicine MasterproefHuisartsgeneeskunde Abstract Context Er is een dalend vertrouwen onder artsen in

Nadere informatie

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2015-2016 Klinische casus: Atriaal septum defect en pulmonalisklep stenose bij een Amerikaanse staffordshireterriër door Charlyne Polderman Promotoren:

Nadere informatie

Coarctatie. Catheter behandeling. dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog. Tuesday 10 April 18

Coarctatie. Catheter behandeling. dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog. Tuesday 10 April 18 Coarctatie Catheter behandeling dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog Tuesday 10 April 18 Achtergrond Incidentie: 5-8% van de congenitale hart afwijkingen prevalentie: 4 per 10 000

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Samenvatting Het primaire hartbuisje ontstaat uit cellen afkomstig uit het zogenaamde primary heart field. Uiteindelijk zal uit dit buisje een functionerend hart moeten ontstaan, bestaande uit een instroomdeel,

Nadere informatie

Foetale cardiologie. screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak. 13-Sep-16. Insert 1 > Header & footer

Foetale cardiologie. screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak. 13-Sep-16. Insert 1 > Header & footer Foetale cardiologie screening, diagnos0ek en advances in fetal monitoring' Monique Haak Insert 1 > Header & footer 13-Sep-16 Waarom willen we screenen? Detectie van CHD: - adequate opvang - minder morbiditeit

Nadere informatie

Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH. Petr Symersky

Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH. Petr Symersky Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH Petr Symersky Inspanning 2 VO 2 max Zuurstofopnamevermogen Bepaald door opname vervoer 3 Wat als normale inspanning niet mogelijk is? Dyspnoe 4

Nadere informatie

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde Prof. Dr. Rik Willems ECG protocol Ritme Frequentie P- golf Duur P- golf PR- segment Besluit ritme QRS- as QRS- duur QRS- ST- segment Duur QT T- top Algemeen besluit

Nadere informatie

Kunst op de X-thorax!

Kunst op de X-thorax! Kunst op de X-thorax! En wat doet de kindercardioloog eigenlijk? Arno Roest Kindercardiologie WILLEM ALEXANDER KINDERZIEKENHUIS Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Cardiovascualier

Nadere informatie

Foetale hartritmestoornissen

Foetale hartritmestoornissen Casuïstiek bespreking RCPSNH 12 maart 2019 Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Geneeskunde, Amsterdam UMC Opbouw presentatie: Achtergrond Overzicht hartritmestoornissen Etiologie Diagnostiek Behandeling

Nadere informatie

CONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten. Barbara JM Mulder Amsterdam

CONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten. Barbara JM Mulder Amsterdam CONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten Barbara JM Mulder Amsterdam Vooruitgang therapie Aantal patienten met AHA 1400/jaar 1980 2018 0.8? 10 20 30 40 50 10 20 30 40 50 60 age CONCARE: optimale organisatie

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 In Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1 In Hoofdstuk 2 Samenvatting 193 194 Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de cellulaire bijdrage van het second heart field in de aanleg en ontwikkeling van het hart. De focus ligt daarbij op de morfologische en functionele

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het 1 Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het hart mee. De relatie tussen de eindsystolische punten

Nadere informatie

Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter. Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis

Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter. Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis 5-6-2019 Inhoud Introductie Instabiele patiënten Stabiele patiënten Rhythm control vs rate control ECV vs

Nadere informatie

Hartcentrum. Hartklepaandoeningen. Patiëntenfolder aandoeningen

Hartcentrum. Hartklepaandoeningen. Patiëntenfolder aandoeningen Hartcentrum Hartklepaandoeningen Patiëntenfolder aandoeningen Inhoudsopgave De werking van een gezond hart... 3 Wat doet het hart?... 3 Hoe zit het hart in elkaar?... 3 De bloedsomloop... 4 Het hartritme...

Nadere informatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie Take-home toets Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie 1. I Arterien vervoeren altijd zuurstofrijk bloed II Arterien vervoeren het bloed naar het hart 2. Waar vindt de kleine

Nadere informatie

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht

Nadere informatie

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Onderzoek naar 3 vessel view van het hart: wat betekent dit? Dr. EWM Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Dr. L. Torn, kindercardioloog Amphia ziekenhuis, Breda Overzicht

Nadere informatie