5 Zijn er bijkomende congenitale anomalieën? (Bijvoorbeeld bicuspide aortaklep bij coarctatio
|
|
- Jasper van der Ven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2 Hoofdstuk 1 Inleiding 1 Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 1400 kinderen geboren met een aangeboren hartafwijking (AHA). De prognose en levensverwachting van deze patiënten is in de afgelopen decennia sterk verbeterd, met name door de toegenomen mogelijkheden op het gebied van de hart- en vaatchirurgie. De succesvolle resultaten van de hartchirurgie hebben ertoe geleid dat meer dan 90% van deze kinderen thans de volwassen leeftijd bereikt. Dit betekent dat er een nieuwe patiëntenpopulatie is ontstaan: volwassenen die geopereerd zijn wegens een AHA. Ruw geschat zijn er momenteel in Nederland volwassenen met een AHA en dit aantal groeit nog steeds met ongeveer 5%/jaar. Van deze groep heeft 75% een palliatieve of correctieve hartoperatie ondergaan. Behalve na een persisterende ductus Botalli (PDB) die op jonge leeftijd spontaan of chirurgisch gesloten is, hebben al deze patiënten in meer of mindere mate restafwijkingen na chirurgische correctie. Bij een substantieel deel van deze populatie bestaat een aanzienlijke restmorbiditeit, waarvoor specifieke zorg noodzakelijk is. Over de uitkomsten op de lange termijn is nog weinig bekend. In 2001 is in Nederland de landelijke registratie en DNA-bank CONCOR (CONgenitale CORvitia) opgezet, met het doel onderzoek naar de langetermijnresultaten en onderliggende genetische oorzaak van verschillende hartafwijkingen te faciliteren. De landelijke onderzoeksresultaten geven steeds meer inzicht in de problematiek van deze patiëntengroep. Factoren die bij iedere individuele patiënt in ogenschouw genomen dienen te worden, zijn de volgende. 5 Welke afwijkingen zijn opgetreden als gevolg van de oorspronkelijke hartafwijking? (Sequelae van de laesie, bijvoorbeeld hypertrofie van de linkerventrikel (LV) bij aortastenose (AS).) 5 Zijn er bijkomende congenitale anomalieën? (Bijvoorbeeld bicuspide aortaklep bij coarctatio aortae.) 5 Welke nieuwe problemen zijn ontstaan door de hartoperatie? (Sequelae van chirurgie, bijvoorbeeld totaal hartblok.) 5 Welke restafwijkingen zijn na de operatie aanwezig? (Bijvoorbeeld pulmonalisstenose (PS) na correctie van een tetralogie van Fallot.) Jaarlijks overlijdt ongeveer 1% van de volwassen populatie met een AHA. Een kwart hiervan overlijdt plotseling, nog een kwart overlijdt ten gevolge van hartfalen. De morbiditeit is aanzienlijk: bijna de helft van de patiënten met thans een gemiddelde leeftijd < 40 jaar heeft één van de volgende complicaties: ritmestoornissen, pompfalen (vaak van de rechterventrikel (RV), endocarditis, conduitobstructies, klepinsufficiënties en pulmonale hypertensie. De complicaties uiten zich lang niet altijd op dezelfde wijze als bij patiënten met een verworven hartafwijking. Ritmestoornissen kunnen ontstaan als onderdeel van het natuurlijk beloop van bepaalde afwijkingen, en na chirurgie kunnen dezelfde of nieuwe ritmestoornissen later of juist eerder in het beloop optreden. Niet alleen ventriculaire ritmestoornissen maar ook boezemflutters kunnen in deze populatie leiden tot een plotse dood, als het subtiele hemodynamische evenwicht bij een reeds sterk gestoorde ventrikelfunctie wordt verstoord. Bovendien kan het lastig zijn een boezemflutter met 1:1-geleiding bij een patiënt met een rechterbundeltakblok (RBTB) na chirurgie te differentiëren van een ventriculaire tachycardie (VT). Boezemflutters kunnen de eerste uiting zijn van obstructie van een conduit of kunnen het gevolg zijn van hemodynamische belasting door kleplijden. Daarom is hierbij verder onderzoek of doorverwijzing geïndiceerd. Endocarditis wordt niet altijd tijdig herkend bij deze patiënten. Vaak wordt nagelaten bloedkweken af te nemen alvorens te starten met antibiotica. Endocarditis, degeneratie van kleppen en conduits, klepinsufficiënties en nieuwe laesies kunnen een reoperatie noodzakelijk maken. Tijdige herkenning en evaluatie zijn van groot
2 Literatuur 3 1 belang om de mortaliteit van een reoperatie zo laag mogelijk te houden. Deze moeilijke problematiek vereist inzicht in het natuurlijk beloop van de verschillende aandoeningen, kennis van geïmplanteerde kleppen en conduits, bestudering van oude gegevens van de kindercardiologie en van operatieverslagen, weten hoe een eventuele obstructie herkend kan worden en/of tijdige verwijzing naar een centrum. Naast de specifieke problemen van deze populatie kunnen natuurlijk op volwassen leeftijd ook hypertensie en coronairlijden optreden. Behalve over de cardiale problematiek vragen patiënten ook op andere terreinen advies, zoals over verzekeringen, zwangerschap, erfelijkheid, rijbewijs, beroepskeuze, woning, anticonceptie en psychologische problemen rondom hun hartafwijking. Voor deze patiëntengroep is dus een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk in een centrum waarin een cardioloog, kindercardioloog, thoraxchirurg, psycholoog, maatschappelijk werker, eventueel gynaecoloog en klinisch geneticus samenwerken. Concentratie biedt de beste mogelijkheid voor specifieke expertise en kennis en daardoor optimale patiëntenzorg voor deze groep. Anderzijds is het wenselijk dat een deel van de zorg ook kan plaatsvinden in regionale ziekenhuizen. Goede onderlinge afspraken en een goede organisatie van zorg zijn hiervoor noodzakelijk. Hoe we dit in Nederland het beste vorm kunnen geven, staat beschreven in hoofdstuk 2. Literatuur CONCARE: naar efficiënte zorg voor patiënten met een aangeboren hartafwijking. Werkgroep Concare, Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, Drenthen W, Boersma E, Balci A, Pieper PG. ZAHARA Investigators. Predictors of pregnancy complications in women with congenital heart disease. Eur Heart J. 2010; 31 (17): Velde ET van der, Vriend JW, Mannens MM, et al. CONCOR, an initiative towards a national registry and DNAbank of patients with congenital heart disease in the Netherlands: rationale, design, and first results. Eur J Epidemiol. 2005; 20(6): Verheugt CL, Uiterwaal CS, Velde ET van der, et al. Mortality in adult congenital heart disease. Eur Heart J. 2010; 31(10): Verheugt CL, Uiterwaal CS, Velde ET van der, et al. The emerging burden of hospital admissions of adults with congenital heart disease. Heart. 2010; 96(11): Williams RG, Pearson GD, Barst RJ, et al. Report of the National Heart, Lung, and Blood Institute Working Group on research in adult congenital heart disease. J Am Coll Cardiol. 2006; 47 (4): Zomer AC, Vaartjes I, Uiterwaal CS. Social burden and lifestyle in adults with congenital heart disease. Am J Cardiol. 2012; 109(11): Zomer AC, Verheugt CL, Vaartjes I, et al. Surgery in adults with congenital heart disease. Circulation. 2011; 124 (20):
3
4 5 2 Organisatie van zorg in Nederland P.G. Pieper, A.P.J. van Dijk en B.J.M. Mulder
5 6 Hoofdstuk 2 Organisatie van zorg in Nederland 2 Uit het vorige hoofdstuk is duidelijk gebleken dat de groeiende populatie volwassenen met AHA gespecialiseerde en multidisciplinaire zorg nodig heeft. Om kwalitatief goede zorg voor deze patiëntengroep te realiseren, is concentratie van zorg in gespecialiseerde centra nodig, maar een deel van de zorg kan en moet ook plaatsvinden buiten deze centra. Een adequate organisatie van deze zorg vereist een heldere visie, die in 2012 is ontwikkeld en beschreven door de commissie CONCARE van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC). In deze commissie waren drie betrokken beroepsgroepen vertegenwoordigd: cardiologen (NVVC ), thoraxchirurgen (Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie, NVT ) en kindercardiologen (Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, NVK ). Om te komen tot optimale zorg wordt een indeling in drie niveaus van zorg voorgesteld: Niveau 1 representeert volledige zorg in een congenitaal hartcentrum. Niveau 2 betekent zorg in een shared care model: de zorg vindt plaats in geaffilieerde ziekenhuizen door cardiologen met een zekere mate van deskundigheid op het gebied van AHA. Deze geaffilieerde ziekenhuizen werken samen met een congenitaal hartcentrum. Niveau 3 houdt in dat de volledige zorg kan plaatsvinden door een algemeen cardioloog, in ieder ziekenhuis. Het niveau van zorg dat voor een bepaalde patiënt nodig is, wordt gekozen naar aanleiding van de complexiteit van de afwijking (zie kader) en de noodzaak voor een invasieve ingreep. In congenitale hartcentra en geaffilieerde ziekenhuizen is het belangrijk dat de transitie van de kinderarts of kindercardioloog naar de cardioloog voor volwassenen goed is georganiseerd, zodat een soepele overdracht van zorg gegarandeerd is. Mogelijkheden voor psychosociale begeleiding dienen aanwezig te zijn. De verschillende ziekenhuizen werken geformaliseerd samen in een samenhangend netwerk, waarbij het congenitale centrum een superviserende rol heeft. Iedere patiënt met een AHA wordt een keer besproken met het congenitale centrum, waarbij in overleg het niveau van zorg wordt vastgesteld. Als een cardiochirurgische of percutane interventie nodig is, worden de indicatie, de (aanvullende) diagnostiek en het behandelplan, inclusief de locatie waar de interventie zal plaatsvinden, besproken en vastgesteld in het multidisciplinaire congenitale hartteam. Interventies vinden in principe plaats in de congenitale hartcentra door erkende gespecialiseerde congenitale hartchirurgen en congenitale interventiecardiologen. Acute opvang moet in alle ziekenhuizen kunnen plaatsvinden en mede daarom blijft het nodig dat in de opleiding tot cardioloog aandacht wordt besteed AHA. Overleg met een congenitaal centrum moet laagdrempelig beschikbaar zijn. Terminale zorg kan vaak het best in de woonomgeving van de patiënt plaatsvinden. Niet-cardiale chirurgie heeft voor sommige patiëntengroepen een hoog risico. Voorbeelden zijn congenitale patiënten met hartfalen, New York Heart Association (NYHA)-klasse III-IV, een systemische RV of het Eisenmenger-syndroom. Deze patiënten worden bij voorkeur geopereerd in een congenitaal hartcentrum, en in ieder geval wordt het operatieplan met een congenitaal cardioloog overlegd. Ook bij matig complexe afwijkingen is het aan te bevelen voor niet-cardiale chirurgie te overleggen met een congenitaal hartcentrum. Anticonceptie, zwangerschap, bevalling en abortus brengen voor de patiënte met een AHA en haar ongeboren kind risico s met zich mee. De zorg op dit gebied vereist tijdige, goede advisering van iedere jonge vrouw met een AHA. Waar de begeleiding van zwangerschap en bevalling plaatsvindt, is afhankelijk van het maternale risico en van de deskundigheid van het lokale multidisciplinaire team.
6 7 2 Literatuur Complexiteit van aangeboren hartafwijkingen en relatie tot het niveau van zorg complexe afwijkingen (zorg vindt meestal plaats in niveau 1, soms in niveau 2) 5 ongecorrigeerde/gepallieerde cyanotische afwijkingen 5 double outlet rechterventrikel 5 Eisenmenger-syndroom 5 Fontan-procedure 5 truncus arteriosus 5 transpositie van de grote vaten 5 afwijkingen gecorrigeerd met conduits 5 andere afwijkingen van atrioventriculaire/ventriculoarteriële connecties, zoals isomerisme, heterotaxiesyndromen matig complexe afwijkingen (geschikt voor zorg in niveau 2) 5 partiële of totale abnormale longvenedrainage 5 partieel of compleet atrioventriculair septumdefect 5 sinus venosus atriumseptumdefect 5 ongecorrigeerde ductus Botalli 5 matige of ernstige pulmonalisstenose 5 infundibulaire pulmonalisstenose 5 subvalvulaire membraneuze aortastenose 5 supravalvulaire aortastenose 5 coarctatie van de aorta 5 ziekte van Ebstein 5 tetralogie van Fallot 5 ventriculair septumdefect met bijkomende afwijkingen eenvoudige afwijkingen (geschikt voor zorg in niveau 3) 5 geïsoleerde congenitale valvulaire aortastenose 5 geïsoleerde congenitale mitralisklepafwijkingen (afgezien van parachutemitralisklep, cleft in mitralisklepblad) 5 klein secundum atriumseptumdefect 5 klein ventrikelseptumdefect zonder bijkomende afwijkingen 5 geringe pulmonalisstenose 5 kleine geïsoleerde persisterende ductus Botalli 5 status na sluiten ductus Botalli 5 status na sluiten secundum of sinus venosus atriumseptumdefect zonder residua 5 status na sluiten ventrikelseptumdefect zonder residua Literatuur Baumgartner H., Bonhoeffer P., Groot N.M. de, et al. Task Force on the Management of Grown-up Congenital Heart Disease of the European Society of Cardiology (ESC); Association for European Paediatric Cardiology (AEPC). ESC Guidelines for the management of grown-up congenital heart disease (new version 2010). Eur Heart J. 2010; 31:
7 8 Hoofdstuk 2 Organisatie van zorg in Nederland 2 Concentratie van congenitale hartchirurgie en catheterinterventies advies van de Commissie kinderhart-interventies Den Haag, 11 juni advies-commissie-kinderhartinterventies-concentratie-van-congenitale-hartchirurgie-en-catheterinterventies.html. Daenen W, Lacour-Gayet F, Aberg T, et al. Optimal structure of a congenital heart surgery department in Europe. EACTS Congenital Heart Disease Committee. Eur J Cardiothorac Surg. 2003; 24: Dearani JA. Surgery for adults with congenital heart disease should be performed by congenital heart surgeons. J Thorac Cardiovasc Surg. 2009; 138: 5 7. Landzberg M. J., Murphy D.J., Davidson W. R. et al. Task Force 4: organization of delivery systems for adults with congenital heart disease. J Am Coll Cardiol. 2001; 37: NHS /2006 Adult Congenital Heart Disease A commissioning guide for services for young people and Grown Ups with Congenital Heart Disease (GUCH). Warnes C.A., Liberthson R., Danielson G.K., et al. Task Force 1: the changing profile of congenital heart disease in adult life. J Am Coll Cardiol. 2001;37: Warnes, C. A., Williams, T. G., Bashore, T. M., et al. (2008). ACC/AHA 2008 Guidelines for the Management of Adults With Congenital Heart Disease. Journal of the American College of Cardiology, 52, e
CONCARE naar excellente zorg voor patiënten met een aangeboren hartafwijking
2013 CONCARE naar excellente zorg voor patiënten met een aangeboren hartafwijking Werkgroep CONCARE CONCARE Namens de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie 22 april 2013 2 Inhoudsopgave Inleiding: Historie
Nadere informatieVerwarring in de zwangerschap
Verwarring in de zwangerschap The 5th Utrecht Sessions for Congenital Heart Disease Henriëtte ter Heide Kindercardioloog aorta long Hartafwijkingen Geboortecijfer 2016: 172.520 (CBS) 0.8% aangeboren hartafwijkingen:
Nadere informatieEen aangeboren hartafwijking, levenslang? Maarten Witsenburg, kinder- /congenitaal cardioloog ErasmusMC Thoraxcentrum en Sophiakinderziekenhuis
Een aangeboren hartafwijking, levenslang? Maarten Witsenburg, kinder- /congenitaal cardioloog ErasmusMC Thoraxcentrum en Sophiakinderziekenhuis Aangeboren hartafwijkingen Embryonale ontwikkeling, wat kan
Nadere informatiePatienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose
Patienten met een aangeboren hartafwijking: Lange termijn prognose Aangeboren Hartafwijkingen (AHA) 8 per 1000 pasgeborenen (0.8%) AHA meestal niet ernstig (geen behandeling): klein ventrikelseptum defect
Nadere informatieFoetale beeldvorming van Fallot
Foetale beeldvorming van Fallot 6 th Utrecht Sessions on Congenital Heart Disease Tetralogy of Fallot Trinette Steenhuis Foetaal cardioloog / Kindercardioloog WKZ Foetale cardiologie bestudeert het hart
Nadere informatieInclusief levendgeboren kinderen, doodgeboren kinderen en afgebroken zwangerschappen.
Factsheet Aangeboren hartafwijkingen bij kinderen Cijfers en feiten Prevalentie Aangeboren hartafwijkingen betreffen aanlegstoornissen in de structuur van het hart en/of de grote vaten. De gemiddelde totale
Nadere informatieJolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg
Congenitale Cardiologie Jolien Roos-Hesselink Judith Cuypers Maarten Witsenburg Patiënte Meisje wordt geboren: ze is blauw en in de problemen. Snel naar het ziekenhuis: ErasmusMC locatie Sophia! Diagnose:
Nadere informatieDe waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog
De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?
Nadere informatieVeel volwassenen met een aangeboren hartaandoening niet meer onder controle
Onderzoek Veel volwassenen met een aangeboren hartaandoening niet meer onder controle Jeroen C. Vis, Mark J. Schuuring, Enno T. van der Velde, Lia C.J.M. Engelfriet-Rijk, Irene M. Harms, Sylvia Mantels,
Nadere informatieB.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer. Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen
B.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen Onder redactie van B.J.M. Mulder P.G. Pieper F.J. Meijboom J.P.M. Hamer Aangeboren hartafwijkingen bij volwassenen
Nadere informatieBehandeling van aangeboren hartafwijkingen. De grootste uitdagingen voor de toekomst
Behandeling van aangeboren hartafwijkingen De grootste uitdagingen voor de toekomst Normaal hart 100/60 99% 70% 70% 70% 25/10 99% 99% Druk (mm Hg Zuurstof % Facts 8: 1000 pasgeboren ( 1500 kinderen per
Nadere informatieAtrioventriculair septumdefect
63 Atrioventriculair septumdefect B.J.M. Mulder en F.J. Meijboom.1 Inleiding 64.2 Pathofysiologie 64.3 Klinisch beeld 65.4 Behandeling en prognose 66.5 Zwangerschap 67 Literatuur 6 64 Hoofdstuk Atrioventriculair
Nadere informatieSport en aangeboren hartafwijkingen. Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC
Sport en aangeboren hartafwijkingen Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC Angst voor sport bij kinderen met aangeboren hartafwijking Gevaren van sport voordelen van sport Sport bij aangeboren hartafwijkingen
Nadere informatieAantallen en uitkomsten van congenitale cardiothoracale chirurgie in Nederland
Aantallen en uitkomsten van congenitale cardiothoracale chirurgie in Nederland Congenitale cardiothoracale chirurgie is het onderdeel van de cardiothoracale chirurgie dat zich specifiek bezig houdt met
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium
Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen
Nadere informatieHet Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.
Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam
Nadere informatieTransitie van jongvolwassenen
9 Transitie van jongvolwassenen P. Moons en F.J. Meijboom.1 Levenslange zorg voor patiënten met een AHA 10.2 Transfer en transitie: definities 10. Praktische uitvoering van transitie 11..1 Voor de patiënt
Nadere informatieOverzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model
Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hart Inspanning als therapie Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking
Nadere informatieIndeling. Congenitale pathologie. B. Verhoogde pulmonaal flow (links - rechts shunt) A. Obstructieve aandoeningen
Congenitale Indeling Congenitale pathologie Current surgical diagnosis and treatment 10th edition L. Way Obstructieve aandoeningen Aandoeningen met verhoogd pulmonaal debiet Aandoeningen met verminderd
Nadere informatieLange termijn follow up van coarctatio aorta
Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home
Nadere informatietransitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie
transitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie Van de kindercardioloog naar de volwassen cardioloog? congenitaal cardioloog?
Nadere informatieCONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten. Barbara JM Mulder Amsterdam
CONgenitale CORvitia Lange termijn resultaten Barbara JM Mulder Amsterdam Vooruitgang therapie Aantal patienten met AHA 1400/jaar 1980 2018 0.8? 10 20 30 40 50 10 20 30 40 50 60 age CONCARE: optimale organisatie
Nadere informatieDe overstap naar het AZU: Transitie Kinderhartcentrum
Wilhelmina Kinderziekenhuis De overstap naar het AZU: Transitie Kinderhartcentrum Wat staat er in deze folder De overstap van het WKZ naar het AZU: transitie 2 Het transitietraject 3 Het transitietraject
Nadere informatiePersisterende ductus Botalli
6 Persisterende ductus Botalli B.J.M. Mulder en E.S. Hoendermis.1 Inleiding 70.2 Anatomie en pathofysiologie 70.3 Klinisch beeld en diagnostiek 70.4 Beloop en behandeling 70.5 Zwangerschap 73 Literatuur
Nadere informatieAtrioventricular septum defect
Atrioventricular septum defect Annemien van den Bosch Martijn Kauling Echocursus voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking 24 januari 2019 Atrioventriculair Septum Defect Incidentie 0.8 % van de
Nadere informatieCitation for published version (APA): Zomer, A. C. (2012). Facing the future of adults with congenital heart disease
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Facing the future of adults with congenital heart disease Zomer, A.C. Link to publication Citation for published version (APA): Zomer, A. C. (2012). Facing the future
Nadere informatieTAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April 2016. Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team
TAVI (Un) limited transcatheter aorta valve implantation NVVC 1 April 2016 Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Zijn er grenzen aan
Nadere informatie3.3 Aangeboren hartafwijkingen
3.3 Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen vormen de grootste groep van aangeboren aandoeningen met een van ruim 6 op de 1. geboorten. Dit betekent dat er in Nederland per jaar ongeveer
Nadere informatiePROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR
PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR Maart 2018 Voor de geschiktheidbeoordeling zijn bij hart- en vaatziekten van belang: de actuele lichamelijke conditie (al of geen klachten optredend bij deelname aan het verkeer),
Nadere informatieCoarctatie. Catheter behandeling. dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog. Tuesday 10 April 18
Coarctatie Catheter behandeling dr TJF ten Cate Radboudumc/ErasmusMC, Interventie cardioloog Tuesday 10 April 18 Achtergrond Incidentie: 5-8% van de congenitale hart afwijkingen prevalentie: 4 per 10 000
Nadere informatieprof. dr. B.J.M. Mulder
Volwassen worden met een aangeboren hartafwijking.. en ze leefden nog lang éngelukkig! Maayke Sluman arts-onderzoeker cardioloog CHP 2012 prof. dr. B.J.M. Mulder GUCH Grown-Ups with Congenital Heart disease
Nadere informatieEindrapportage CoA studie (Outcome of Repair of Coarctation of the Aorta)
Eindrapportage CoA studie (Outcome of Repair of Coarctation of the Aorta) Projectnummer Stichting Hartekind: 2012.001 CCMO Dossiernummer: NL39345.041.12 Onderzoekers: Dr. M.G. Slieker (kindercardioloog,
Nadere informatieHart voor uw kind en zijn/haar kwaliteit van leven
Hart voor uw kind en zijn/haar kwaliteit van leven 1 nov 08, Soest Mascha Kamphuis Voorstellen Jeugdarts, consultatiebureau De Lier Onderzoeker TNO Promotie KvL en hart (2002) Medisch technisch wetenschappelijk
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen (in het algemeen)
Hartcentrum Aangeboren hartafwijkingen (in het algemeen) Patiëntenfolder aandoeningen Inhoudsopgave De werking van een gezond hart... 3 Wat doet het hart?... 3 Hoe zit het hart in elkaar?... 3 De bloedsomloop...
Nadere informatieDe reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog. Irene Kuipers Amsterdam UMC
De reis van 0-18 jaar bij de kindercardioloog Irene Kuipers Amsterdam UMC Voordracht 22 juni Hartekind Aangeboren hartafwijkingen Het voorkomen van de aangeboren hartafwijkingen Prenatale diagnostiek Echocardiografie
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kinderen met een hartaandoening en de rol van de verpleegkundig specialist
Psychosociale problemen bij kinderen met een hartaandoening en de rol van de verpleegkundig specialist Theresia Vissia-Kazemier Verpleegkundig specialist Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Verpleegkundig specialist
Nadere informatieFellowship congenitale cardiologie bij volwassenen
Fellowship congenitale cardiologie bij volwassenen OPLEIDINGSEISEN NEDERLANDSE VERENIGING VOOR CARDIOLOGIE 13 april 2012 Opgesteld door: Werkgroep Congenitale Cardiologie Fellowship congenitale cardiologie
Nadere informatiecasus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015
Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,
Nadere informatieCasuïstiek bespreking 22 mei 2017
Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Onderzoek naar 3 vessel view van het hart: wat betekent dit? Dr. EWM Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Dr. L. Torn, kindercardioloog Amphia ziekenhuis, Breda Overzicht
Nadere informatieLevenslang met Fallot. Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015
Levenslang met Fallot Ad Backx (Kinder)cardioloog AMC 20-11-2015 Welkom in de kindercardiologische wereld.. En welkom in de GUCH wereld.. Tetralogie van Fallot Meestal Prognose Niet geopereerd: 95% overleden
Nadere informatieConclusies, advies en resultaten van het inspectieonderzoek naar de concentratie van zorg voor aangeboren hartafwijkingen.
Conclusies, advies en resultaten van het inspectieonderzoek naar de concentratie van zorg voor aangeboren hartafwijkingen. 1 Inleiding Aanleiding en belang Per brief van 23 augustus 2011 (kenmerk CZ/TSZ-3072791)
Nadere informatieBETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN
BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen en erfelijkheid
Aangeboren hartafwijkingen en erfelijkheid 13 november 2010 Klaartje van Engelen Klinische genetica Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat kunnen we met alle kennis over DNA en genen in de medische
Nadere informatieDownsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd
Downsyndroom: verleden, heden en toekomst Down en hartafwijkingen op volwassen leeftijd 19 juni 2013 Indeling Deel 1: Anatomie hart Aangeboren hartaandoeningen Deel 2: Promotieonderzoek Eisenmenger syndroom
Nadere informatieGeriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian
Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie
Nadere informatieBeide kamers zijn met de grote slagaders verbonden. Vanuit de rechterkamer gaat deze slagader naar de
Werkstuk door een scholier 1980 woorden 4 februari 2003 6,2 62 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het werkstuk gaat over hoe een gezond hart werkt, de anatomie van het hart en de bloedsomloop en aangeboren
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015
Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 20 januari 2015 Aangeboren hartafwijkingen (AHA) Zeldzaam: 6-8 op 1000 pasgeborenen Complexe hartafwijkingen:
Nadere informatieDE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT. Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein
DE VERWIJZER VAN EEN KIND MET TETRALOGIE VAN FALLOT Ramon Tak, Kinderarts St Antonius ziekenhius Nieuwegein Betrokkenen in de keten Kinderarts-Cardex St Antonius ziekenhuis Betrokkenen in de keten 25 kinderartsen
Nadere informatieInformatie voor de huisarts over. Aangeboren Hartafwijkingen
Informatie voor de huisarts over Algemene aandachtspunten bij de begeleiding van patiënten met zeldzame ziekten Afhankelijk van het ziektebeeld kunnen bepaalde aandachtspunten in het overzicht niet of
Nadere informatieVentrikelseptumdefect
55 Ventrikelseptumdefect B.J.M. Mulder en E.S. Hoendermis.1 Inleiding 56.2 Pathofysiologie 56.3 Klinisch beeld 56.4 Diagnostiek 58.5 Behandeling en prognose 59.6 Zwangerschap 61 Literatuur 61 56 Hoofdstuk
Nadere informatieDuitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1
Functionele mitrale regurgitatie VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1 Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2 Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3 Hartfalen is een aandoening die wereldwijd
Nadere informatieResultaten Kinderhartchirurgie
Wilhelmina Kinderziekenhuis Resultaten Kinderhartchirurgie 2012 Resultaten Kinderhartchirurgie Klinische resultaten 1 Operaties bij aangeboren hartafwijkingen 1 Sterfte per leeftijdscategorie 1 Hoogcomplexe
Nadere informatieStage - Cardiologie. Lokaal Opleidingsplan Interne Geneeskunde, UMC Utrecht,
Stage - Cardiologie Keuzestage 4 maanden Dit is de afdeling, dit zijn de patiënten Op de hartbewaking worden patiënten behandeld met acute hart- en vaatproblemen. Voorbeelden hiervan zijn: hartinfarct,
Nadere informatieCompleet atrioventriculair septumdefect bij kinderen met het syndroom van Down: goede resultaten van chirurgische correctie op steeds jongere leeftijd
oorspronkelijke stukken Compleet atrioventriculair septumdefect bij kinderen met het syndroom van Down: goede resultaten van chirurgische correctie op steeds jongere leeftijd M.S.Q.Kortenhorst, M.G.Hazekamp,
Nadere informatieTRANSITIE: de weg naar op eigen benen
TRANSITIE: de weg naar op eigen benen 3 November 2018 Bijeenkomst Stichting Hartekind & Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen Groningen Theresia Kazemier, verpleegkundig specialist kindercardiologie
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex.
Raad van de Europese Unie Brussel, 8 maart 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 7 maart 2016 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: het secretariaat-generaal
Nadere informatieVolumenormen cardiologie 2016
Volumenormen cardiologie 2016 Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Auteur: Moniek Elsendoorn, beleidsmedewerker kwaliteit Vastgesteld: 14 september 2016 Evaluatiedatum:
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22985 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klitsie, Liselotte Maria Title: Tissue Doppler and speckle tracking strain echocardiography
Nadere informatieKind zijn, hart nodig!
Kind zijn, hart nodig! Welkom bij Stichting Hartekind Boom klimmen, zandkastelen bouwen, voetballen in het park. Allemaal heel normaal. Maar helaas niet voor elk kind vanzelfsprekend. Kinderen met een
Nadere informatieTerminaal hartfalen, palliatie en thuisbegeleiding. Louise Bellersen cardioloog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen
Terminaal hartfalen, palliatie en thuisbegeleiding Louise Bellersen cardioloog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen Terminaal hartfalen, palliatie en thuisbegeleiding Louise Bellersen UMC
Nadere informatiePacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL)
Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Te traag hartritme: pacemakerbehandeling
Nadere informatieRichtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht begin 2017)
Richtlijn Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen (2005; update verwacht Onderbouwing Aangeboren hartafwijkingen In Nederland is de prevalentie van aangeboren hartafwijkingen 8 op 1000 levendgeborenen
Nadere informatieKindergeneeskunde. Hemofiliebehandelcentrum. Eindhoven. www.catharinaziekenhuis.nl
Kindergeneeskunde Hemofiliebehandelcentrum Eindhoven www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat doet het hemofiliebehandelteam?... 3 Het hemofiliespreekuur... 3 Thuisbehandeling... 4 Bestellen van de medicatie...
Nadere informatieLet s get organized P E J va n Po l C a rd i o l o o g, R i j n l a n d zo rg g ro e p, L e i d e rd o r p
Let s get organized PEJ van Pol Cardioloog, Rijnland zorggroep, Leiderdorp Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieZwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam
Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)
Nadere informatieNieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen
Nieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen Werner Budts Congenitale en Structurele Cardiologie UZ Leuven Inleiding Chronische thromboembolische pulmonale hypertensie (CTEPH) =
Nadere informatie1 Algemene informatie
1 Algemene informatie 1.1 Korte geschiedenis 3 1.2 Hartafwijkingen 4 1.2.1 Hoe ontstaan hartafwijkingen? 4 1.3 Behandelingsmogelijkheden 5 1.3.1 Behandeling met medicijnen 5 1.3.2 Hartoperatie 6 1.3.3
Nadere informatieKinderhartcentrum Jaarverslag Patiëntenzorg 2010
UMC Utrecht Locatie WKZ Kinderhartcentrum Bezoekadres: Lundlaan 6 3584 EA Utrecht www.umcutrecht.nl www.kinderhartcentrum.nl Kinderhartcentrum Jaarverslag Patiëntenzorg 2010 Kinderhartcentrum Jaarverslag
Nadere informatieTetralogie van Fallot
6e Utrecht Sessions over Aangeboren Hart Afwijkingen Tetralogie van Fallot Donderdag 31 januari 2019 Wilhelmina Kinderziekenhuis www.utrechtsessions.nl Wilhelmina Kinderziekenhuis Geachte genodigde, Met
Nadere informatiePlotse dood bij jongeren
Plotse dood bij jongeren Dr. Christian van der Werf AIOS Cardiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Inhoud Epidemiologie Oorzaken Erfelijkheid Zorg omtrent plotse dood in Nederland Definities Aanwezigheid
Nadere informatieTetralogie van Fallot
6e Utrecht Sessions over Aangeboren Hart Afwijkingen Tetralogie van Fallot Donderdag 31 januari 2019 Wilhelmina Kinderziekenhuis www.utrechtsessions.nl Wilhelmina Kinderziekenhuis Geachte genodigde, Met
Nadere informatieOpgroeien met een Tetralogie van Fallot: de ontwikkeling van kinderen na een Fallot correctie Drs. M.C.A. (Maaike) Sprong
Hart op Weg Opgroeien met een Tetralogie van Fallot: de ontwikkeling van kinderen na een Fallot correctie Drs. M.C.A. (Maaike) Sprong Kinderfysiotherapeut/Orthopedagoog Cluster Ontwikkelingsgerichte zorg
Nadere informatieKinderhartchirurgie. Prof. Dr. Filip Rega Cardiale Heelkunde, Universitaire Ziekenhuizen Leuven
Kinderhartchirurgie Prof. Dr. Filip Rega Cardiale Heelkunde, Universitaire Ziekenhuizen Leuven Inleiding Geschiedenis Overzicht Toekomst 5 6 7 8 9 extra cardiaal coarctatio 1955 Potts 1955 Blalock - Taussig
Nadere informatieHartafwijkingen bij het Marfan syndroom. Lieke Rozendaal kindercardioloog LUMC
Hartafwijkingen bij het Marfan syndroom Lieke Rozendaal kindercardioloog LUMC 20 januari 2015 Marfan syndroom 28 Fevrier 1896 Autosomaal dominant overervende bindweefselziekte Incidentie 1/5000, 25-30%
Nadere informatieProjectplan overzicht (deel 1)
Projectplan overzicht (deel 1) Algemeen Naam umc Projectleiders + email Titel activiteit Programmathema Werkplaats Beoogde deliverables Academisch Medisch Centrum Mark J Schuuring M.D. Ph.D. m.j.schuuring@amc.uva.nl
Nadere informatieDe preventie van hersenschade bij hartekinderen
De preventie van hersenschade bij hartekinderen drs. Raymond Stegeman, arts-onderzoeker Kindercardiologie, Kinder Intensive Care, Neonatologie Bijeenkomst Wilhelmina Kinderziekenhuis, UMC Utrecht 6 oktober
Nadere informatieNIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN. MC Herregods HARPA
NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN MC Herregods HARPA 02-2018 4 hartkleppen functie van de hartkleppen functie van de hartkleppen welke problemen kunnen hartkleppen stellen? vernauwing of stenose
Nadere informatiePolikliniek atriumfibrilleren
P.J. Musters, verpleegkundig specialist Thoraxcentrum Erasmus MC Rotterdam Disclosure Geen potentiële belangenverstrengeling Eigen route voor specifieke doelgroepen Doelgroep-polikliniek Uniforme diagnostiek
Nadere informatieBesluiten over de behandeling van uw kind Hoe doen we dat?
Besluiten over de behandeling van uw kind Hoe doen we dat? Willem Helbing Afd. Kindergeneeskunde-kindercardiologie Academisch Centrum Aangeboren Hartafwijkingen Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Amalia
Nadere informatiehebben op de mate van eventuele autonome dysfunctie. Verder ondersteunen de resultaten uit dit proefschrift het groeiende bewijs voor het feit dat
Van alle aangeboren afwijkingen komt een aangeboren hartafwijking het meest voor. Ongeveer 1 op 100 baby s wordt geboren met een hartafwijking. Dankzij de (chirurgische) technieken die tegenwoordig beschikbaar
Nadere informatieCARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013
CARDIOGENETICA Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 Inhoud Polikliniek Cardiogenetica DNA en mutaties Erfelijkheid en gedilateerde cardiomyopathie Taken Verpleegkundig
Nadere informatiekeurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6
uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische
Nadere informatieJGZ-STANDAARD Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar
JGZ-STANDAARD Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar JGZ-standaard Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar ONDER REDACTIE VAN J.A. de Wilde (namens de
Nadere informatie44 Aangeboren hartziekten
391 44 Aangeboren hartziekten B.J.M. Mulder, M. Gewillig, P.G. Pieper, F.J. Meijboom, M. Witsenburg en J.P.M. Hamer Inhoud 44.1 Inleiding 391 44.2 Etiologie, genetica en pathofysiologie 392 44.3 Atriumseptumdefect
Nadere informatieNoot voor de lezer: waar wordt gesproken over kind wordt ook foetus bedoeld.
1. Algemene cijfers Noot voor de lezer: waar wordt gesproken over kind wordt ook foetus bedoeld. Het aantal geboortes in Noord Nederland In tabel 1 is weergegeven hoeveel kinderen levend en dood geboren
Nadere informatieABC van de cardiologie
ABC van de cardiologie ABC van de cardiologie Inleiding in de diagnostiek en behandeling van hartziekten Jaap Deckers, Masieh Abawi, Sharif Khatibi & Yongzhao Feng (red.) 2010 Uitgevers, Rotterdam 2012
Nadere informatieDownsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3
Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3 Wat is Downsyndroom? Downsyndroom is een aangeboren aandoening. Het wordt veroorzaakt door een extra chromosoom. Chromosomen
Nadere informatiePRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatiewww.prenatalescreening.nl
Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. De informatie is bedoeld voor aanstaande ouders die meer willen weten over deze aandoening, omdat zij overwegen de combinatietest te laten
Nadere informatieGender differences in heart disease. Dr Danny Schoors
Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen
Nadere informatieAortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming
Aortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming Prof Dr JJM Takkenberg Afdeling Thoraxchirurgie Erasmus MC Disclosures: none Deze presentatie Aortaklepvervanging: Hoe bepalen we de beste optie voor de individuele
Nadere informatieRICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst)
8.7.2016 L 183/59 RICHTLIJNEN RICHTLIJN (EU) 2016/1106 VAN DE COMMISSIE van 7 juli 2016 tot wijziging van Richtlijn 2006/126/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het rijbewijs (Voor de
Nadere informatieFactsheet Indicatoren aneurysma aorta abdominalis (DSAA)
Factsheet en aneurysma aorta abdominalis (DSAA) DSAA 2017.2 Registratie gestart: 1 januari 2013 Datum Versie Mutatie Eigenaar 20-10-2017 2017.2 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA Versie 2017.2 pagina
Nadere informatieEuroSCORE. Wat kunnen we ermee? Wat doen we ermee? l. Noyez. CNE Thoraxchirurgie 15 april 2014
Wat kunnen we ermee? Wat doen we ermee? l. Noyez CNE Thoraxchirurgie 15 april 014 Disclosures Cardio-thoracaal chirurg Radboudumc, Nijmegen Bestuurslid NVT voorzitter com kwaliteit Bestuurslid BHN to construct
Nadere informatie1. Algemene cijfers Noot voor de lezer: waar wordt gesproken over kind wordt ook foetus bedoeld.
1. Algemene cijfers Noot voor de lezer: waar wordt gesproken over kind wordt ook foetus bedoeld. Het aantal geboortes in Noord Nederland In tabel 1 is weergegeven hoeveel kinderen levend en dood geboren
Nadere informatiePerioperatieve Cardiale Complicaties. BJ Amsel 12 januari 2008
Perioperatieve Cardiale Complicaties BJ Amsel 12 januari 2008 Simple ideas for the simple-minded De patiënt moet een [naam ingreep] ondergaan Cardiale Complicaties Preoperatieve screening Preventie Postoperatieve
Nadere informatieBasiscursus Congenitale echocardiografie
Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Poli cardiologie Introductie Basiscursus Congenitale echocardiografie donderdag 18 januari 2018
Nadere informatieHoe eerder, hoe beter..
Hoe eerder, hoe beter.. Rede uitgesproken door Mark Gerard Hazekamp Bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de geneeskunde om werkzaam te zijn op het vakgebied van de kinderhartchirurgie aan
Nadere informatieIntracardiale pacemaker
Introductie protocol NEDERLANDSE VERENIGING VOOR CARDIOLOGIE 25 augustus 2016 Opgesteld door: Nederlandse Hart Ritme Associatie (NHRA) Introductie protocol Inhoud INLEIDING... 2 EISEN VOOR CENTRUM EN IMPLANTEUR...
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE: 1. BESTUURSVERSLAG INLEIDING ORGANISATIE STICHTING HART4ONDERZOEK OVER HARTAANDOENINGEN 8
JAARVERSLAG 2018 INHOUDSOPGAVE: blz 1. BESTUURSVERSLAG 3 1.1 INLEIDING 4 1.2 ORGANISATIE STICHTING HART4ONDERZOEK 6 1.3 OVER HARTAANDOENINGEN 8 2. BALANS, STAAT VAN BATEN & LASTEN 9 2.1. BALANS PER 31
Nadere informatie