Plotse dood bij jongeren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Plotse dood bij jongeren"

Transcriptie

1 Plotse dood bij jongeren Dr. Christian van der Werf AIOS Cardiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam

2 Inhoud Epidemiologie Oorzaken Erfelijkheid Zorg omtrent plotse dood in Nederland

3 Definities Aanwezigheid getuige ( witnessed ) Myerburg RJ, Castellanos A. Braunwald s Heart Disease 2007

4 Definities Geen getuige ( unwitnessed : <24 uur voor overlijden in goede gezondheid gezien Onverwacht: blanco voorgeschiedenis of geen terminale ziekte Dood : soms ook overlevers reanimatie Hartdood : geen niet-cardiale of nietnatuurlijke dood Jong : 1 tot 35/40/45 jaar

5 Algemene incidentie Myerburg RJ, Castellanos A. Braunwald s Heart Disease 2007

6 Algemene incidentie Berdowski J, et al. Eur Heart J 2013

7 Overleving hartstilstanden Berdowski J, et al. Eur Heart J 2013

8 Overleving hartstilstanden kinderen Totale overleving Neurologisch goede uitkomst Overall 12/51 (24%) 10/12 (83%) <1 jaar 4/14 (29%) 3/4 (75%) 1-11 jaar 2/17 (12%) 2/2 (100%) jaar 6/20 (30%) 5/6 (83%) Bardai A, van der Werf C, et al. JACC 2011

9 Determinanten overleving Berdowski J, et al. Eur Heart J 2013

10 Premature atherosclerose

11 Coronairanomalie

12 Aortaklepstenose

13 Hypertrofische cardiomyopathie

14 Aritmogene cardiomyopathie Corrado D, et al. Heart 2009

15 Congenitale lange-qt syndroom Goldenberg I, et al. JACC 2008

16 Brugada syndroom Mizusawa Y, et al. Circ Arrhythm Electrophysiol 2012

17 Catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardieën Leenhardt A, et al. Circulation 1995

18 Idiopathisch ventrikelfibrilleren Alders M, et al. Am J Hum Genet 2009

19 Oorzaken overlevenden hartstilstand 42/69 (61%) van der Werf C, et al. Heart Rhythm 2010

20 Doodsoorzaken van der Werf C, et al. Circ Arrhythm Electrophysiol 2010

21 Doodsoorzaken onverklaarde gevallen 47/140 (33%) van der Werf C, et al. Heart Rhythm 2010

22 Doodsoorzaken sporters 8-40 jaar Maron B, et al. Circulation 2009

23 Doodsoorzaken sporters jaar N=35 Coronarialijden 15 Aritmogene cardiomyopathie 5 Linkerventrikelhypertrofie 4 Onverklaard 4 Myocarditis 2 Overig 5 Risgaard B, et al. Heart Rhythm 2014

24 Doodsoorzaken kinderen Winkel BG, et al. Eur Heart J 2014

25 Erfelijke factoren Ranthe MF, et al. Eur Heart J 2013

26 Erfelijke hartziekten Premature atherosclerose Erfelijke dyslipidemieën Erfelijke cardiomyopathieën Primaire aritmiesyndromen Hendrix A, van der Werf C, et al. Neth Heart J 2010

27 Founder mutaties Postema PG, et al. Neth Heart J 2011

28 Optimale postmortale diagnostiek Semsarian C, Hamilton RM. Heart Rhythm 2011

29 CAREFUL studie

30 CAREFUL - doelen 1. Informatie verschaffen over incidentie en oorzaken van acute hartdood jonge mensen in Nederland 2. Optimale strategie identificeren om aantal obducties en onderzochte familieleden te verhogen Hendrix A, van der Werf C, et al. Neth Heart J 2010

31 CAREFUL - design Plotse, onverwachte dood 1-45 jaar Prospectief, populatie gebaseerd Twee interventie regio s Twee controle regio s ~37% van Nederlandse algemene bevolking binnen leeftijdscategorie Hendrix A, van der Werf C, et al. Neth Heart J 2010

32 CAREFUL - interventies Gericht op huisartsen en gemeentelijk lijkschouwers Noord-Holland Maximale interventie: 24/7 telefoonnummer en website Utrecht Optimale interventie: educatie Hendrix A, van der Werf C, et al. Neth Heart J 2010

33 CAREFUL - dataverzameling Cases Ambulancediensten Gemeentelijk lijkschouwers Aanvullende informatie cases Huisartsen Obducties PALGA Nederlands Forensisch Instituut Verwijzing familieleden Cardiogenetische centra Huisartsen van cases Hendrix A, van der Werf C, et al. Neth Heart J 2010

34 CAREFUL flowchart inclusie

35 CAREFUL - basiskarakteristieken N = 390 Man 274 (70.3%) Leeftijd 38 (29-42) Lokatie Thuis 261 (68.9%) Sportveld 14 (3.7%) Omstandigheden Rust 129 (49.4%) Slaap 86 (33%) Inspanning 21 (8%)

36 CAREFUL - voorgeschiedenis N = 390 Blanco 134 (39.6%) Risicofactoren HVZ 51 (15.1%) Drugs/alcohol abusus 47 (13.9%) Cardiaal 41 (12.1%) Psychiatrisch 25 (7.4%) Epilepsie 24 (7.1%) Pulmonaal 16 (4.7%)

37 CAREFUL obductie Obductie verricht N = 390 Totaal 169 (43.3%) Blanco voorgeschiedenis 80 (59.7%) Belaste voorgeschiedenis 76 (37.3%) Doodsoorzaken N = 169 Cardiaal 94 (58%) Niet-cardiaal 46 (28.4%) Onverklaard 22 (13.6%)

38 CAREFUL cardiale oorzaken N = 162 Coronairlijden 53 (32.7%) Myocarditis 14 (8.6%) Idiopathische linkerventrikelhypertrofie Niet-gespecificeerde cardiomyopathie Idiopathische dilaterende cardiomyopathie 6 (3.7%) 6 (3.7%) 5 (3.1%) Aorta dissectie 3 (1.9%)

39 CAREFUL familieonderzoek Geïndiceerd in 296 cases (75.9%) Uitgevoerd in 42/296 cases (14.2%) Poli cardiogenetica: 25 (8.4%) Poli cardiologie: 17 (5.7%) Erfelijke hartziekte in 8/32 families (25%; geen gegevens van 10 families)

40 CAREFUL interventies Amsterdam Utrecht Controle Obductie 67/173 (38.7%) 55/121 (45.5%) 47/96 (49%) Familieonderzoek 17/137 (12.4%) 16/91 (17.6%) 9/68 (13.2%)

41 CAREFUL - conclusie Obductie en familieonderzoek na het plots overlijden van jonge personen vindt in Nederland weinig plaats

42 Focusgroeponderzoek plotse dood jonge personen Viermaal 7-9 huisartsen en/of gemeentelijk lijkschouwers Casuistiek, vragen, stellingen over: Afgifte verklaring natuurlijke dood Aanvraag klinische obductie Verwijzing familieonderzoek (huisartsen) Bakker RH, van der Werf C, et al. Huisarts Wet 2013

43 Focusgroeponderzoek verklaring natuurlijke dood Huisartsen: Bij voorkeur advies gemeenlijk lijkschouwer In de praktijk wil deze soms niet komen Gemeentelijk lijkschouwers: Huisarts geen gerichte vraag of geen voorwerk verricht Officier van Justitie besluit sporadisch tot gerechtelijke sectie Artikel-10-verklaring: heel circus Bakker RH, van der Werf C, et al. Huisarts Wet 2013

44 Focusgroeponderzoek Huisartsen: obductieverzoek Emotioneel zwaar Financiële en logistieke drempels Te tijdrovend Niet overtuigd van nut obductie Gemeentelijk lijkschouwers: Geen taak van gemeentelijk lijkschouwer Z.s.m. via eigen huisarts regelen Bakker RH, van der Werf C, et al. Huisarts Wet 2013

45 Focusgroeponderzoek mogelijke oplossingen Verhelpen financiële drempels door b.v. zorgverzekeraars Aanstellen van case-managers Overzicht regionale contactgegevens voor huisartsen Meer aandacht in opleiding en vakliteratuur huisartsen Bakker RH, van der Werf C, et al. Huisarts Wet 2013

46 Overige problemen Geen registratie van plotselinge dood slachtoffers Kwaliteit obducties Niet gestandaardiseerd Weinig toxicologisch onderzoek Niet altijd DNA veilig gesteld Vergoeding zorgverzekeraar

47 Perspectief familieleden Kwalitatief onderzoek 10 nabestaanden jonge plotse dood slachtoffers Gerekruteerd via polikliniek cardiogenetica Interviews gericht op ervaringen en emoties van der Werf C, et al. Eur Heart J 2011

48 Perspectief familieleden Zelf initiatief genomen tot erfelijkheidsonderzoek Oorzaak overlijden begrijpen en herhaling voorkomen belangrijkste motivatie Meer informatie van en verwijzing via medische professionals zou op prijs gesteld zijn van der Werf C, et al. Eur Heart J 2011

49 Conclusies Erfelijke hartziekten spelen belangrijke rol bij plotse dood op jonge leeftijd Obductie en familieonderzoek vindt in Nederland te weinig plaats Beste oplossing voor dit probleem nog niet duidelijk

50 Back-up slides

51 Casus Overlijdensverklaring en obductie Scenario 1 20-jarige, voorheen gezonde student Daags na voetballen dood op studentenkamer gevonden Lichaam: g.a. voor misdrijf Kamer: behoudens enkele joints g.b. Natuurlijke dood?

52 Natuurlijke dood in Nederland Wet op de Lijkbezorging, artikel 7 1. Hij die de schouwing heeft verricht geeft een verklaring van overlijden af, indien hij ervan overtuigd is dat de dood is ingetreden ten gevolge van een natuurlijke oorzaak Indien de behandelende arts in andere gevallen dan die bedoeld in het tweede lid meent niet tot afgifte van een verklaring van overlijden te kunnen overgaan, doet hij hiervan onverwijld door invulling van een formulier mededeling aan de gemeentelijke lijkschouwer of een der gemeentelijke lijkschouwers

53 Niet-natuurlijke dood in Nederland Gemeenlijk lijkschouwer 1. Natuurlijke dood 2. Niet-natuurlijke dood melden aan Officier van Justitie gerechtelijke sectie of vrijgave

54 Casus Overlijdensverklaring en obductie Scenario 1 20-jarige, voorheen gezonde student Collaps en reanimatiesetting op voetbalveld Geintubeerd en al reanimerend naar ziekenhuis Overlijdt in ziekenhuis Afhandeling via medisch specialist

55 Casus Overlijdensverklaring en obductie Scenario 2 20-jarige, voorheen gezonde student Daags na voetballen dood op studentenkamer gevonden Tijdens kantooruren en eigen huisarts beschikbaar afhandeling via eigen huisarts en/of gemeentelijk lijkschouwer

56 Casus Overlijdensverklaring en obductie Scenario 3 20-jarige, voorheen gezonde student Daags na voetballen dood op studentenkamer gevonden Buiten kantooruren en/of eigen huisarts niet beschikbaar afhandeling via dienstdoende huisarts en/of gemeentelijk lijkschouwer

Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge dood in de Sport. Plotse dood tijdens sport in Nederland

Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge dood in de Sport. Plotse dood tijdens sport in Nederland Plotselinge hartdood bij sporters Plotselinge hartdood bij sporters 3 juni 2009 6e reanimatiecongres Arend Mosterd Meander Medisch Centrum, Amersfoort Julius Centrum & HLC, UMC Utrecht Is sporten gezond?

Nadere informatie

Premature plotse dood

Premature plotse dood Premature plotse dood Denk aan ernstige familiaire hartritmestoornissen Pieter G. Postema, Imke Christiaans, Marielle Alders, Nynke Hofman, Arthur A.M. Wilde Erratum Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3391

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 13 en 14 maart 2014 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 7 en 8 november 2013 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Plotse dood bij sporters. Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige

Plotse dood bij sporters. Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige Plotse dood bij sporters Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige http://www.youtube.com/watch?v=wzhrn MX7sOU VRAGEN????? Welke vragen willen jullie zeker vandaag beantwoord hebben?

Nadere informatie

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu?

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu? Inhoud Post reanimatie onderzoek Wat was de oorzaak van het arrest? Hans Breur, kindercardioloog Potentiële belangenverstrengeling: geen Introductie Waar praten we eigenlijk over? Oorzaken arrest welke

Nadere informatie

Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes)

Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp 800 800 700 700 600 500 400 300 600 500 400 300 Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) 200 200 100 100

Nadere informatie

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Patiëntendag PLN vereniging Paul van Haelst, cardioloog Antonius Ziekenhuis Sneek Erfelijke hartziekten Welke hartziekten kunnen erfelijk zijn?

Nadere informatie

Informatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden

Informatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden Informatie voor nabestaanden bij niet natuurlijk overlijden 1 Deze informatiebrochure is aan u overhandigd omdat een familielid of naaste van u plotseling en/of ten gevolge van een niet natuurlijke oorzaak

Nadere informatie

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C.

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. Link to publication Citation for published version (APA): van der Werf, C.

Nadere informatie

Voorlichtingsfolder obductie, gericht aan de nabestaanden

Voorlichtingsfolder obductie, gericht aan de nabestaanden Voorlichtingsfolder obductie, gericht aan de nabestaanden U krijgt deze folder omdat uw partner, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of wij obductie mogen doen. Obductie

Nadere informatie

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C.

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. Link to publication Citation for published version (APA): van der Werf, C.

Nadere informatie

Obductie. gemini-ziekenhuis.nl

Obductie. gemini-ziekenhuis.nl Obductie gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Obductie 3 Wat is obductie? 3 Waarom is obductie soms wenselijk of nodig? 3 De gang van zaken rond obductie 3 Hoe wordt een obductie uitgevoerd? 4 Uitslag van

Nadere informatie

Obductie. Onderzoek na overlijden

Obductie. Onderzoek na overlijden Obductie Onderzoek na overlijden Inleiding Als iemand overlijdt kunnen artsen niet altijd verklaren wat er precies met hem of haar aan de hand was. Onderzoek van de overledene kan helpen om beter te begrijpen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 564 Voorstel van wet van het lid Arib houdende wijziging van de Wet op de lijkbezorging Nr. 4 ADVIES RAAD VAN STATE EN REACTIE VAN DE INDIENER

Nadere informatie

OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS

OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS werkschema onverwacht overlijden al of niet in behandeltraject of bij onbegrepen ziekteverloop twijfel aan natuurlijke doodsoorzaak GGD-arts: schouwing natuurlijk overlijden

Nadere informatie

Erfelijkheidsonderzoek bij plotselinge dood

Erfelijkheidsonderzoek bij plotselinge dood Roel Bakker, Christian van der Werf, Henk van Weert, Kees Das, Geke Dijkstra, Erwin Birnie, Irene van Langen Onderzoek Erfelijkheidsonderzoek bij plotselinge dood Samenvatting Bakker RH, Van der Werf C,

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken

Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken B.T.J. Meursing en R.A. Waalewijn 1 Inleiding 2 Incidentie 3 Etiologie 4 Demografische kenmerken 5 Plotselinge dood en erfelijkheid 1 INLEIDING

Nadere informatie

Zorg na overlijden. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Zorg na overlijden. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Zorg na overlijden Informatie voor patiënten F0245-3415 december 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357

Nadere informatie

Syncope met betrekking tot cardiologie

Syncope met betrekking tot cardiologie Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend

Nadere informatie

Idiopathisch ventrikelfibrilleren

Idiopathisch ventrikelfibrilleren Idiopathisch ventrikelfibrilleren Ventrikelfibrilleren (VF) is een ernstige hartritmestoornis waarbij de hartkamers onsamenhangend samentrekken. Hierdoor wordt geen bloed meer door het lichaam gepompt,

Nadere informatie

Neemt u de tijd om deze informatie goed te lezen en spreekt u met de arts het tijdstip af waarop u uitsluitsel geeft over uw beslissing.

Neemt u de tijd om deze informatie goed te lezen en spreekt u met de arts het tijdstip af waarop u uitsluitsel geeft over uw beslissing. Pathologie Patiënteninformatie Autopsie (obductie) U ontvangt deze informatie, omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of een obductie (ook wel autopsie

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Toestemming voor obductie bij kinderen. Informatie voor nabestaanden

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Toestemming voor obductie bij kinderen. Informatie voor nabestaanden Toestemming voor obductie bij kinderen Informatie voor nabestaanden TOESTEMMING VOOR OBDUCTIE BIJ KINDEREN INFORMATIE VOOR NABESTAANDEN INLEIDING Een arts heeft met u gesproken om uw overleden zoon of

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INHOUD 01 Inleiding 4 02 Hartaandoening 5 03 Erfelijkheidsonderzoek 6 04 Genetische counseling 6 05 Wie komt in aanmerking 7 06 (Preventieve) behandeling

Nadere informatie

Obductie. Informatie over obductie voor nabestaanden. Obductie

Obductie. Informatie over obductie voor nabestaanden. Obductie Obductie Informatie over obductie voor nabestaanden Obductie Inleiding 3 Wat is een obductie of autopsie? 3 Waarom obductie? 4 Wat gebeurt er bij een obductie? 4 Het bewaren van weefsel en organen 5 Hoe

Nadere informatie

Cardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling

Cardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling Cardiogeneticapoli VUmc Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling De gecombineerde cardiogeneticapoli van de afdelingen cardiologie en klinische genetica is bedoeld voor patiënten

Nadere informatie

obductie informatie voor nabestaanden patiënteninformatie

obductie informatie voor nabestaanden patiënteninformatie patiënteninformatie obductie informatie voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht

Nadere informatie

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Informatie voor nabestaanden Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Inhoud Gerechtelijke sectie 4 Beslissing tot sectie 4 Het onderzoek bij een sectie 5 Resultaten van een sectie

Nadere informatie

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Informatie voor nabestaanden Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Inhoud Gerechtelijke sectie 4 Beslissing tot sectie 4 Het onderzoek bij een sectie 5 Resultaten van een sectie

Nadere informatie

Cascadescreening: hoe kan het (nog) beter?

Cascadescreening: hoe kan het (nog) beter? Cascadescreening: hoe kan het (nog) beter? Irene M. van Langen NACGG lustrumbijeenkomst Utrecht 22 september 2011 Wat is cascadescreening Systematisch familieonderzoek in families met (autosomaal dominant)

Nadere informatie

Toestemming voor obductie bij kinderen. Informatie voor nabestaanden

Toestemming voor obductie bij kinderen. Informatie voor nabestaanden Toestemming voor obductie bij kinderen Informatie voor nabestaanden Universitair Medisch Centrum Groningen Inleiding Een arts heeft met u gesproken om uw overleden zoon of dochter te laten onderzoeken.

Nadere informatie

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut

Informatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Informatie voor nabestaanden Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut U heeft deze brochure gekregen omdat een familielid of een andere dierbare van u is overleden en in opdracht van

Nadere informatie

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)

Nadere informatie

Obductie Informatie voor nabestaanden

Obductie Informatie voor nabestaanden 00 Obductie Informatie voor nabestaanden 1 Inleiding U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie gedaan mag worden.

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. DCM kan veel verschillende

Nadere informatie

Informatie voor nabestaanden

Informatie voor nabestaanden Algemeen Informatie voor nabestaanden Het overlijden van een familielid of naaste is heel verdrietig. Het moeilijke is, dat u juist in die heel emotionele tijd, kort na het overlijden, al een aantal praktische

Nadere informatie

Gang van zaken in het ziekenhuis

Gang van zaken in het ziekenhuis Na een overlijden Een familielid, vriend, vriendin of bekende van u is in ons ziekenhuis overleden. Wij willen u en uw naasten onze deelneming betuigen. Er begint nu een periode van afscheid nemen. Juist

Nadere informatie

De dood op de röntgentafel*

De dood op de röntgentafel* Roel van Dijk Bijdrage aan de syllabus van de NVvR-sandwichcursus, 8-11 juni 2004 De dood op de röntgentafel* Radiologen hebben weinig met sterfgevallen op hun afdeling te maken en weten vaak niet goed

Nadere informatie

Obductie. Patiënteninformatie. Informatie voor nabestaanden

Obductie. Patiënteninformatie. Informatie voor nabestaanden Obductie Informatie voor nabestaanden U krijgt dit patiënten- informatieblad omdat iemand bijvoorbeeld uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie

Nadere informatie

de rol van de forensisch arts

de rol van de forensisch arts de rol van de forensisch arts 16-02-2012 Arts en Strafrecht Peter Paul Bender forensisch arts KNMG Forensisch Artsen Rotterdam Rijnmond bender@farr.nl programma: - de forensisch arts - arts en strafrecht

Nadere informatie

MORTUARIUM. Informatie voor nabestaanden

MORTUARIUM. Informatie voor nabestaanden MORTUARIUM Informatie voor nabestaanden Informatie voor nabestaanden Het overlijden van een familielid of een naaste is een aangrijpende gebeurtenis, waarmee wij u onze deelneming betuigen. Het overlijden

Nadere informatie

Zorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ

Zorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Zorg na overlijden Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Omdat een naaste uit uw familie- of kennissenkring is overleden en het u moeilijk zal vallen nu uw aandacht te

Nadere informatie

Cardiomyopathie door phospholamban mutatie

Cardiomyopathie door phospholamban mutatie Cardiomyopathie door phospholamban mutatie De term cardiomyopathie betekent ziekte van de hartspier. Hartspierziekten kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder erfelijke oorzaken. Bij verschillende

Nadere informatie

Bijlage 1: Checklist/Stroomdiagram

Bijlage 1: Checklist/Stroomdiagram Inleiding Op 1 januari 2010 zal de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging, op een enkel artikel na, in werking treden. Vanaf dat moment dient een ieder zich dan ook aan deze wet te houden. De in de nieuwe

Nadere informatie

ICD patiënten dag 25 september 2015

ICD patiënten dag 25 september 2015 ICD patiënten dag 25 september 2015 Wie krijgt welke ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis Wie krijgt welke ICD? waarom heb ik deze ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis wie krijgt een

Nadere informatie

Na het overlijden Mortuarium

Na het overlijden Mortuarium Zorg na overlijden Een naaste in uw familie- of vriendenkring is in ons ziekenhuis overleden. Wij willen u en uw naasten onze deelneming betuigen. Er begint nu een periode van afscheid nemen. Juist in

Nadere informatie

ICD implantaties bij kinderen

ICD implantaties bij kinderen ICD implantaties bij kinderen Derk Jan Ten Harkel 20-11-2015 1. Plotse dood bij kinderen 2. Indicaties voor ICD plaatsing 3. ICD plaatsingen in Nederland 4. Specifieke problemen Plotse dood bij kinderen

Nadere informatie

Syncope-polikliniek. Neurologie Catharina Ziekenhuis

Syncope-polikliniek. Neurologie Catharina Ziekenhuis Syncope-polikliniek Neurologie Catharina Ziekenhuis Waarom syncope-poli? Vergeten categorie patiënten Veel voorkomend probleem Rijgeschiktheid Landelijk, internationaal 2 Hoe is de syncope-poli georganiseerd

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Aritmogene Cardiomyopathie Een aritmogene cardiomyopathie (ACM) is een aandoening waarbij de hartspier deels wordt vervangen door vet- of bindweefsel. Meestal is bij deze aandoening voornamelijk de rechterhartkamer

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Cathecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT) CPVT is een erfelijke hartritmestoornis. Het hart zelf vertoont een normale structuur, maar is gevoeliger voor bepaalde hormonen (catecholaminen).

Nadere informatie

Zorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ

Zorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Zorg na overlijden Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Inhoudsopgave Formaliteiten... 3 Verzorging van de overledene... 3 Stervensrituelen... 3 Mortuarium... 4 Contact

Nadere informatie

Cardiogenetica Sudden Cardiac Death. Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica

Cardiogenetica Sudden Cardiac Death. Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica Cardiogenetica Sudden Cardiac Death Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica Casus Dirk Riet (32 jr) komt op je SU omdat hij nu al 2x is flauwgevallen: 1x toen hij grieperig

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1321 Vragen van het lid

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

Obductie. Informatie voor nabestaanden

Obductie. Informatie voor nabestaanden Obductie Informatie voor nabestaanden 2 U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie (ook wel autopsie, lijkschouwing

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. Geschat wordt dat

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het lange QT-syndroom Het lange QT-syndroom (LQTS) is een erfelijke aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Hierdoor is er een verhoogd risico op hartritmestoornissen. Het

Nadere informatie

Voorlichtingsfolder autopsie (obductie), gericht aan de nabestaanden

Voorlichtingsfolder autopsie (obductie), gericht aan de nabestaanden Voorlichtingsfolder autopsie (obductie), gericht aan de nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie

Nadere informatie

Mee-naar-huis-neem boodschappen 2014

Mee-naar-huis-neem boodschappen 2014 COIG cursusdag klinische genetica in de interne geneeskunde Mee-naar-huis-neem boodschappen 2014 Hes Bredenoord Bongers & Deegens Helderman-van der Enden & Rennenberg Meijers-Heijboer & Hoogerbrugge van

Nadere informatie

NODOK procedure nader onderzoek doodsoorzaak bij kinderen

NODOK procedure nader onderzoek doodsoorzaak bij kinderen NODOK procedure nader onderzoek doodsoorzaak bij kinderen AZO scholingsavond 9 november 2016 Dr. Joris Fuijkschot Algemeen kinderarts inhoud Achtergronden Doelstellingen Procedure landelijk Radboudumc

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Cathecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT) CPVT is een erfelijke hartritmestoornis. Het hart zelf vertoont een normale structuur, maar is gevoeliger voor bepaalde hormonen (catecholaminen).

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het lange QT-syndroom Het lange QT-syndroom (LQTS) is een erfelijke aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Hierdoor is er een verhoogd risico op hartritmestoornissen. Het

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

Informatie over obductie voor nabestaanden

Informatie over obductie voor nabestaanden Obductie Informatie over obductie voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat iemand die u liefheeft, is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag

Nadere informatie

Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw

Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Inhoudsopgave 1. Onderwerp en reikwijdte 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 3 4. Uitgangspunt 3 5. Toestemming 3 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 3 6.2 Het

Nadere informatie

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE IBSCongres, 28 januari 2017, Hogeschool Utrecht, Utrecht Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE Dr. M.S.

Nadere informatie

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 CARDIOGENETICA Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 Inhoud Polikliniek Cardiogenetica DNA en mutaties Erfelijkheid en gedilateerde cardiomyopathie Taken Verpleegkundig

Nadere informatie

Het Marfan Syndroom en een kinderkeuze

Het Marfan Syndroom en een kinderkeuze CNE congenitale Cardiologie Utrecht 20 januari 2015 Het Marfan Syndroom en een kinderkeuze Wilma de Vries Verpleegkundig Specialist Erasmus MC Rotterdam Inhoud presentatie Inleiding Zorgprobleem Methode

Nadere informatie

Allereerst betuigen wij u ons medeleven met het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving. Wij wensen u sterkte in deze moeilijke tijd.

Allereerst betuigen wij u ons medeleven met het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving. Wij wensen u sterkte in deze moeilijke tijd. OBDUCTIE Allereerst betuigen wij u ons medeleven met het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving. Wij wensen u sterkte in deze moeilijke tijd. U ontvangt deze folder omdat iemand uit uw familie- of

Nadere informatie

Hartkloppingen plaatje Duodagen IJsselland Ziekenhuis 27-28/3/2014 J Wassing Cardioloog J Hordijk Huisarts Definitie van Hartkloppingen Is het gevoel van gewaarwording van je hartslag dat door patiënten

Nadere informatie

Formaliteiten na overlijden. Informatie voor nabestaanden

Formaliteiten na overlijden. Informatie voor nabestaanden Formaliteiten na overlijden Informatie voor nabestaanden Graag willen wij onze deelneming betuigen met het overlijden van uw naaste. Het zal moeilijk zijn om uw aandacht te richten op de formaliteiten

Nadere informatie

Obductie onderzoek van een overledene

Obductie onderzoek van een overledene Obductie onderzoek van een overledene Stichting Laboratoria voor Pathologische Anatomie en Medische Microbiologie (PAMM) Naar aanleiding van het overlijden van één van uw dierbare naasten heeft de behandelend

Nadere informatie

Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding

Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding Inhoudsopgave 1. Onderwerp. Doelstelling 3. Toepassingsgebied 4. Uitgangspunten. Achtergrond 6. Werkwijze 7. Verslaglegging 8. Toetsingscommissie

Nadere informatie

Preventieve sportmedische screening

Preventieve sportmedische screening Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Informatie over. obductie

PATIËNTEN INFORMATIE. Informatie over. obductie PATIËNTEN INFORMATIE Informatie over obductie Inleiding U heeft deze folder gekregen, omdat één van uw naasten is overleden. Een arts heeft u gevraagd of obductie (onderzoek) verricht mag worden. De omstandigheden

Nadere informatie

Algemeen. Obductie.

Algemeen. Obductie. Algemeen Obductie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG038 / Obductie / 14-08-2013 2 Obductie Naar aanleiding van het overlijden van één van

Nadere informatie

outcome kinderreanimaties. kinderreanimaties buiten het ziekenhuis. kinderreanimaties buiten het ziekenhuis

outcome kinderreanimaties. kinderreanimaties buiten het ziekenhuis. kinderreanimaties buiten het ziekenhuis Ontwikkelingen in de outcome van Joke Kieboom kinderarts-intensivist UMC / Beatrix kinderziekenhuis Groningen outcome reanimaties ALS BLS reanimaties binnen het ziekenhuis e-cpr conclusies in westerse

Nadere informatie

Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos

Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos UvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos Link to publication Citation for published version (APA): Marsman, R. F. J. (2014).

Nadere informatie

Informatiebrief. Geachte heer/mevrouw,

Informatiebrief. Geachte heer/mevrouw, Informatiebrief Geachte heer/mevrouw, Via deze brief wordt u geïnformeerd over de Biobank Biomarkers Cardiogenetica van de afdeling Klinische Genetica van het AMC en gevraagd om deel te nemen aan deze

Nadere informatie

Obductie. Laboratorium voor pathologie. Wat is een obductie? Waarom obductie?

Obductie. Laboratorium voor pathologie. Wat is een obductie? Waarom obductie? Obductie Laboratorium voor pathologie U krijgt deze informatie, omdat iemand die u lief heeft overleden is. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag roept vaak andere

Nadere informatie

Inhoud. Voorkomen is beter dan genezen! Wat zeggen de statistieken? Moeten we kinderen wel reanimeren? Moeten we kinderen wel reanimeren?

Inhoud. Voorkomen is beter dan genezen! Wat zeggen de statistieken? Moeten we kinderen wel reanimeren? Moeten we kinderen wel reanimeren? Incidentie en AED gebruik bij kinderen? Wim Thies Chief Nurse Mobiel Medisch Team Rotterdam - Lifeliner 2 Ambulanceverpleegkundige Ambulancedienst Zuid-Holland Zuid Nationale Cursusleider EPLS Cursusleider

Nadere informatie

PROCEDURE NA OVERLIJDEN OP EEN MIJNBOUWINSTALLATIE OP ZEE

PROCEDURE NA OVERLIJDEN OP EEN MIJNBOUWINSTALLATIE OP ZEE Industrie Leidraad nr. 3 PROCEDURE NA OVERLIJDEN OP EEN MIJNBOUWINSTALLATIE OP ZEE Beheerder: Health & Safety Committee NOGEPA Versie 1 (oktober 2003) 1 van 9 1. Inleiding De Wet op de lijkbezorging geeft

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Non-compactie Cardiomyopathie Een non-compactie cardiomyopathie (NCCM) is een aandoening waarbij er diepe groeven in de hartspier zitten. NCCM kan het enige verschijnsel zijn, maar kan ook worden gevonden

Nadere informatie

Informatie voor nabestaanden bij een overlijden

Informatie voor nabestaanden bij een overlijden Informatie voor nabestaanden bij een overlijden Deze folder kan u van pas komen bij het treffen van noodzakelijke maatregelen na het overlijden van uw naaste. De verzorging van de uitvaart Wanneer u de

Nadere informatie

Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD)

Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD) Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD) Wanneer de thoracale aorta (lichaamsslagader in de borstkas) boven een bepaalde diameter komt (verwijd is) spreekt men van een aneurysma. Een aneurysma

Nadere informatie

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest. Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met

Nadere informatie

Datum 27 maart 2013 Onderwerp Beantwoording Kamervragen Arib (PvdA) over het vaak niet melden van de dood van een minderjarige

Datum 27 maart 2013 Onderwerp Beantwoording Kamervragen Arib (PvdA) over het vaak niet melden van de dood van een minderjarige 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie

Hierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex.

Hierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex. Raad van de Europese Unie Brussel, 8 maart 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 7 maart 2016 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: het secretariaat-generaal

Nadere informatie

Obductie. Info voor nabestaanden

Obductie. Info voor nabestaanden Obductie Info voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat iemand die u liefheeft is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag roept vaak andere

Nadere informatie

Obductie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Obductie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Obductie U heeft deze folder gekregen omdat iemand die u liefheeft, is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag roept vaak andere vragen op zoals: Wat

Nadere informatie

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe?

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Inleiding Symposium 05.07.16 Goede zorg rond het levenseinde Geert van der Aa, klinisch geriater 2012 2014 In de Westerse wereld sterft

Nadere informatie

PATHOLOGIE. Obductie Informatie voor nabestaanden

PATHOLOGIE. Obductie Informatie voor nabestaanden PATHOLOGIE Obductie Informatie voor nabestaanden Obductie U hebt deze folder gekregen omdat iemand die u dierbaar is, is overleden. De behandelend arts heeft u toestemming gevraagd voor obductie. De omstandigheden

Nadere informatie

Wil ik het wel weten?

Wil ik het wel weten? Wil ik het wel weten? Vera Hovers en Joyce de Vos-Houben 3 oktober 2015 Wil ik het wel weten? De consequenties van erfelijkheidsonderzoek Vera Hovers en dr. Joyce de Vos-Houben Genetisch consulenten polikliniek

Nadere informatie

Preventie van plotse hartdood

Preventie van plotse hartdood Preventie van plotse hartdood NVVC-richtlijnen in zakformaat Praktijkrichtlijnen ter Bevordering van de Kwaliteit van de Klinische Patiëntenzorg Richtlijnen voor de Preventie van Plotse Hartdood, gebaseerd

Nadere informatie

PROTOCOL NODO-PROCEDURE PROCEDURE NADER ONDERZOEK DOODSOORZAAK BIJ ONVERKLAARD OVERLIJDEN VAN MINDERJARIGEN

PROTOCOL NODO-PROCEDURE PROCEDURE NADER ONDERZOEK DOODSOORZAAK BIJ ONVERKLAARD OVERLIJDEN VAN MINDERJARIGEN PROTOCOL NODO-PROCEDURE PROCEDURE NADER ONDERZOEK DOODSOORZAAK BIJ ONVERKLAARD OVERLIJDEN VAN MINDERJARIGEN 29 september 2006 Inhoudsopgave 1 Introductie 4 Stroomdiagram procedure bij overlijden minderjarigen

Nadere informatie

Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen

Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen Deze brochure bevat beknopte informatie voor behandelend artsen over de meldingsprocedure bij gevallen van sterfte van minderjarigen

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting.

Feiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting. Feiten en cijfers Uitgave van de Nederlandse Hartstichting November 211 Beroerte Definitie Beroerte (in het Engels Stroke ), ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten/ziekte (CVA),

Nadere informatie