Leren met ruimte en houvast. Schoolplan Compaen VMBO

Transcriptie

1 Leren met ruimte en huvast Schlplan Cmpaen VMBO versie: 10 ktber 2016

2 Inleiding Cmpaen is een schl waar in een veilige leermgeving geleerd wrdt. Ouders geven een pvallend hge waardering vr het sciale klimaat p schl en de gede begeleiding. De nderwijsresultaten vlden ruimschts aan de nrm. Een gede uitgangssituatie m met behud van al het gede dat Cmpaen biedt, verdere stappen te maken in ntwikkeling We hebben een belangrijke taak. Onze leerlingen zijn bij ns in een fase van hun leven waarin veel gebeurt en een belangrijke basis wrdt gelegd m zelfstandig een plaats te vinden in de samenleving. Daarbij ntdekken ze wie ze zijn, wat ze kunnen, en wat ze willen. Een spannend prces waarin ze veel nieuwe ervaringen pden, keuzes maken, teleurstellingen verwinnen en successen ervaren. Wij dragen daaraan bij. Op de eerste plaats dr het bieden van ged nderwijs dat leidt tt een passend diplma. Dit is een belangrijke vrwaarde vr het kunnen maken van een vlgende stap p de weg van leren naar werken. Maar daarnaast willen we nze leerlingen k gelegenheid bieden zich breed te ntplien en te leren vr het leven. Iedere generatie leeft in de veranderende wereld. De betekenis, inhud en vrmen van werk veranderen, net als de mensen waarmee we samenleven. Waarden waarp we nze samenleving buwen, staan ter discussie. Dit vraagt m vaardigheid in mgaan met verandering en anderen. Ok daar willen wij een bijdrage aan leveren. Dit plan is tt stand gekmen in gesprek met medewerkers, uders en leerlingen van Cmpaen. De thema s vr de kmende jaren vinden hun basis in Buitengewn ged nderwijs, het kersdcument van OVO Zaanstad. Onze ambities zijn tevens geved dr inzichten uit diverse publicaties en nderzeken. Dit schlplan beschrijft met name p welke aspecten in de kmende jaren verbetering en vernieuwing zal plaatsvinden in de schl. Het bestaande beleid is vastgelegd in de schlgids, het kersdcument van OVO, het ndersteuningsplan en het kwaliteitsbeleid. Pagina 2 van 9

3 1. Kernwaarden Onze schl is een gemeenschap waarin we samen werken, leren en leven. Een mini-maatschappij waarin geefend kan wrden. We gaan daarbij uit van een aantal waarden die wij belangrijk vinden m vanuit veiligheid met plezier te kunnen leren. 1. We gaan respectvl met elkaar m. We hebben aandacht vr elkaars achtergrnd, persnlijkheid en mening. We respecteren dat iedereen anders is. We laten anderen in hun waarde en zijn altijd bereid tt dialg en samenwerking 2. Je mag er zijn, je hrt erbij. Iedereen heeft een plaats in nze schl. We hebben allemaal kwaliteiten en talenten, daar prberen we samen mie resultaten mee te beken. Met eigenschappen die vr nszelf f anderen minder prettig zijn, leren we z mgaan dat ze ns niet belemmeren in ntwikkeling. Je bent welkm. 3. We zrgen vr elkaar. Een grt deel van de week werken we samen p Cmpaen. We willen dat iedereen zich gesteund velt p schl en dat je zrg draagt vr het welbevinden van de ander. Dat den we samen. 4. Je leert je eigen prblemen p te lssen. We accepteren van elkaar dat het sms mis kan gaan. Bij leren hrt dat je futen maakt. Je ervaart k succes en het plezier m dat met anderen te delen. We leren van elkaar he je dingen kunt herstellen en vergissingen recht kunt zetten. Als we een afspraak maken, huden we ns aan die afspraak. Die verantwrdelijkheid nemen we p nze schl serieus. Oplssen van prblemen de je steeds meer zelfstandig. 5. Je durft eigen keuzes te maken. Je krijgt de ruimte m je te ntplien in de richting die bij ju past. Daarbij hrt k dat je eigen keuzes durft te maken. Daar helpen we je bij. Uiteindelijk neem jij de beslissing en neem je k de verantwrdelijkheid die daarbij hrt. Deze waarden zijn herkenbaar in de schl, in de mgang tussen medewerkers en leerlingen. Z nu en dan staan we k bewust stil bij de betekenis van deze waarden en we spreken elkaar aan in het vrleven ervan. Pagina 3 van 9

4 2. Hfd, hart, handen Visie van Cmpaen We willen nze leerlingen de gelegenheid bieden zich breed te ntplien. We geven ze een gedegen kennisbasis mee m succesvl te zijn in hun vlgende pleiding. Ok willen we nieuwe vensters naar de wereld penen, kennis aanbieden die hen niet eerder is aangereikt. We vinden dat vaardigheid gelijkwaardig is aan kennis. Het kan gaan m zeer uiteenlpende vaardigheden; ambachtelijk, in het mgaan met mensen, in expressie. We willen leerlingen met zveel mgelijk vaardigheden kennis laten maken. Hen steeds meer ruimte geven hun eigen vrkeuren daarin te vlgen. Passie is een belangrijke mtr vr verdere ntwikkeling. Gedrevenheid m iets te willen bereiken mdat je er gelukkig van wrdt en mdat je er trts p kan zijn. We gaan p zek naar de passie van iedere leerling en prberen hem te laten ervaren he plezierig leren kan zijn als het past bij zijn interesse. In een veilige mgeving en vanuit een pen relatie willen we met nze leerlingen werken aan zelfvertruwen, en grei in kennis, vaardigheid en verantwrdelijkheid. Leren den we samen, met en van elkaar. Dit vraagt van ns dat we zrgen vr een nderwijsaanbd waarin al deze elementen in alle leerwegen en leerjaren een plaats krijgen. Inzichten van buiten De afgelpen peride is de aandacht te eenzijdig gericht geweest p meetbare delen. 1 Leerlingen in het VMBO meten een evenwichtige riëntatie en pleiding krijgen, de fcus met daarbij niet te sterk wrden bepaald dr de (huidige) behefte van branches. 2 In discussies rnd leerprcessen ligt de nadruk vaak p investeringen in cgnitieve ntwikkeling. Het wrdt uit nderzeken steeds duidelijker dat persnlijkheidsntwikkeling een belangrijke rl speelt in de ntwikkeling van leerlingen en in het verklaren van sciaalecnmische uitkmsten later in het leven. Persnlijkheidsntwikkeling lijkt beter beïnvledbaar dan cgnitieve ntwikkeling. Belangrijke vaardigheden die wrden genemd zijn zrgvuldigheid, zelfreflectie, drzettingsvermgen en nieuwsgierigheid. 3 1 SLO, Leerplan vr het funderend nderwijs vr de tekmst, Onderwijsraad, advies Prfielen in het VMBO, CPB. Persnlijkheid vrspelt succes, 2014 Pagina 4 van 9

5 Het MBO is van belang als mtr vr innvatie in het MKB. Er wrdt gepleit vr een herriëntatie p het (te) ver drgeverde nderscheid tussen nderwijs gericht p vaardigheden en nderwijs gericht p cgnitie. 4 Relevante vaardigheden m deel te nemen aan nze samenleving. 5 Creativiteit: het bedenken van nieuwe ideeën en deze kunnen uitwerken en analyseren. Kritisch denken: het kunnen frmuleren van een eigen, nderbuwde visie f mening. Prbleemplssende vaardigheden: het (h)erkennen van een prbleem en tt een plan kunnen kmen m het prbleem p te lssen. Cmmuniceren: het effectief en efficiënt kunnen verbrengen en ntvangen van een bdschap. Samenwerken: het gezamenlijk realiseren van een del en anderen daarbij kunnen aanvullen en ndersteunen. Digitale geletterdheid: het effectief, efficiënt en verantwrd gebruiken van ICT, een cmbinatie van basiskennis ICT, mediawijsheid en infrmatievaardigheden. Sciale en culturele vaardigheden: het effectief kunnen leren, werken en leven met mensen met verschillende etnische, culturele en sciale achtergrnden. Zelfregulering: het realiseren van delgericht en passend gedrag. Wat willen we bereikt hebben in 2020? 1. Leerlingen krijgen binnen alle leerwegen de mgelijkheid m een extra vak te vlgen en/f vr een f meer vakken p hger niveau examen te den. 2. Leerlingen krijgen de mgelijkheid in leerjaar 3 een vak af te sluiten m daarna in het vlgend jaar het vak p een hger niveau te kunnen examineren. 3. We bieden de mgelijkheid aan leerlingen m extra certificaten te halen naast het VMBOdiplma ( bijvrbeeld Cambridge Engels). 4. In ieder leerjaar wrdt vr alle leerwegen een extra aanbd gedaan buiten het vaste curriculum p het gebied van sprt, cultuur en sciale en ambachtelijke vaardigheden. 5. Leerlingen uit de theretische leerweg wrdt de mgelijkheid gebden m deel te nemen aan een prfielvak en/f keuzevak uit de kaderberepsgerichte leerweg. Daarbij wrdt k de mgelijkheid gebden een diplma in de gemengde leerweg te behalen. 6. In de nderbuw is digitale geletterdheid een vast nderdeel van het nderwijsprgramma. 7. Relevante vaardigheden vr het tekmstperspectief van nze leerlingen, wrden geefend dr ze een plaats te geven in pdrachten waaraan zij werken. 8. Cmpaen biedt k aan leerlingen uit andere schlen en leerwegen (HAVO, VWO, ISK) de gelegenheid deel te nemen aan nderdelen van het berepsgerichte prgramma. 4 WRR, Naar een lerende ecnmie 5 SLO, Leerplan vr het funderend nderwijs vr de tekmst, 2014 Pagina 5 van 9

6 3. Structuur biedt ruimte Visie van Cmpaen Structuur is vr nze leerlingen van grt belang. Er is behefte aan duidelijkheid, rust en veiligheid. Maar daarbinnen zijn de beheften uiteenlpend en divers. We zien dat leerlingen sms tt verrassende prestaties kmen als er meer ruimte is. Als ze mgen kiezen, zelf verantwrdelijkheid krijgen. We willen in de kmende jaren stap vr stap, en p de juiste maat vr verschillende grepen leerlingen, meer ruimte bieden m aan een deel van de schlweek zelf een invulling te geven. Meer keuzevrijheid in wat er geleerd wrdt, he dit gebeurt, wanneer en waar. Niet vr alle leerlingen is het huidige schlsysteem een aantrekkelijke mgeving. Dr bepaalde persnlijke kenmerken kan het veel meite en energie ksten m in het systeem van de schl te passen. We willen bij het inrichten van ns nderwijs meer rekening huden met dit gegeven. Daarm werken we aan ruimere variatie in werkvrmen, werkmgevingen, en betekenisvlle pdrachten. Het leren buiten de schl verdient daarbij een grtere plaats. Vr een kleine grep leerlingen is het aantrekkelijker eerder te kunnen starten met een pleidingstraject waarin leren en werkervaring pden buiten de schl meer in balans zijn. Ok kan het vr andere leerlingen mtiverend en stimulerend zijn de verbinding tussen de schl en de wereld daarbuiten te versterken. We gaan meer de schl uit m ergens anders ervaringen p te den, f we halen mensen met bijzndere kennis en ervaring de schl binnen. Ouders zijn daarbij een belangrijke partner. Inzichten van buiten Ged nderwijs is ambitieus is en daagt álle leerlingen uit steeds een stapje extra te zetten. Van de VMBO leerlingen geeft 26% aan zich vaak te vervelen p schl. Een zesde van de leerlingen presteert nder zijn kunnen. Circa 35% van de leerlingen in het vrtgezet nderwijs zegt niet te wrden gestimuleerd m het beter te den, zlang hun resultaten vldende zijn. 6 Meisjes gaan na het basisnderwijs beter presteren dan jngens. Dit hangt mgelijk samen met de werking van puberteit p werkhuding en gedrag, grepsdruk en de nadruk p samenwerken en cmmuniceren in het de bvenbuw van het vrtgezet nderwijs (VO). 7 Angela Crtt prmveerde p een nderzek ver pvedingsliteratuur tussen 1882 en Zij stelt dat met de jngens van tegenwrdig niets aan de hand is, maar dat de veranderende 6 OCW, Plan van aanpak tptalenten Emancipatiemnitr 2014 Pagina 6 van 9

7 samenleving jngensgedrag steeds minder waardeert: Jngens hebben geen prbleem, wij hebben een prbleem met jngens. 8 De laatste jaren is er veel aandacht vr gepersnaliseerd leren: leersituaties die tegemetkmen aan individuele verschillen tussen leerlingen en efficiënt zijn gerganiseerd. Vral leerlingen met een ged ntwikkeld navigatiesysteem vr sturing en zelfregulatie lijken hun eigen leerweg te kunnen vinden. Wanneer leerlingen nvldende ver deze navigatievaardigheden beschikken, neemt de kans te dat ze ndelmatige keuzes maken en in hun eigen leerwegen verdwalen. Leersituaties waarbij de leerling zelf de regie vert zijn daarm ng niet vr alle leerlingen weggelegd. Er dient zich geen aanpak vr gepersnaliseerd leren aan die vr elk leerdel en alle leerlingen geschikt is. Een mix van leersituaties lijkt het meest kansrijk en effectief. Inzicht in pbrengsten van leersituaties stelt leraren in staat m te bepalen he het best sturing kan wrden gegeven aan wat leerlingen, he leerlingen leren, waar leerlingen leren en wanneer leerlingen leren. 9 Wat willen we bereikt hebben in 2020? 1. Leerlingen in de nderbuw verkennen werkvelden en berepen, dr ervaringen p te den met de prfielprgramma s en te riënteren in bedrijven en rganisaties. In de bvenbuw lpen alle leerlingen stages in mgevingen die een bijdrage kunnen leveren aan het maken van de keuze vr de passende vervlgpleiding. 2. Leerwerktrajecten zijn vernieuwd pgezet p een manier die ged aansluit p drstrm in leren/werken p niveau 2 in het MBO. 3. Leerlingen uit het Praktijknderwijs (Pr) wrdt de ruimte gebden m vanuit Pr deel te nemen aan een Leerwerktraject m z k een VMBO-diplma te kunnen behalen. 4. Er is zichtbaar meer ruimte vr leerlingen m te kiezen binnen het leren ( wat, he, wanneer en waar). De mate van vrijheid in keuzes wrdt bepaald dr de mate waarin de leerling zelf verantwrdelijkheid aankan vr zijn werkwijze en resultaten. Er wrdt een begeleidingsaanpak ntwikkeld m leerlingen stappen te laten zetten van geleid naar zelfstandig werken. 5. In alle leerjaren wrdt delbewust gewerkt aan het ntwikkelen van de navigatievaardigheden van leerlingen. Het gaat m vaardigheden als het riënteren p een taak, delen stellen, plannen, jezelf mnitren, het resultaat evalueren, en reflecteren p het eigen handelen. 6. Wettelijke mgelijkheden vr een maatwerkdiplma wrden benut. 8 Jngens zijn t, Angela Crtt, Elk talent een kans, 2014, nderzek prject Leerling 2020 in pdracht van de VO-Raad Pagina 7 van 9

8 4. Ontwikkeling medewerkers Visie van Cmpaen De kwaliteit van het nderwijs p Cmpaen wrdt bepaald dr de kwaliteit van de dcent. Zijn kwaliteit wrdt bepaald dr de passie vr zijn vak, zijn relatie met de leerlingen, didactische vaardigheden, resultaatgerichtheid en autnmie. We hebben bekwame dcenten en zullen de kmende jaren (blijven) investeren in ntwikkeling van didactische vaardigheden en het bijhuden en vergrten van vakinhudelijke kennis. We willen daarnaast extra investeren in het vergrten van de vaardigheid van vakgrepen en dcenten in het werken vanuit eindtermen en leerdelen. Dit vergrt de autnmie van de dcent en de ruimte m - ls van de methde van een uitgever- inhud te geven aan nderwijs dat aansluit bij de vraag van de leerlingen en de actuele ntwikkelingen in de wereld m ns heen. De ntwikkeling van leerplankundigheid brgt twee belangen; een gedegen vrbereiding p het examen en grtere vrijheid vr dcenten en leerlingen. We steunen initiatieven van individuele cllega s, vakgrepen en teams m meer ruimte en maatwerk in het nderwijsprgramma vrm te geven dr het beschikbaar stellen van extra ntwikkeltijd. De ntwikkeling van de schl naar meer ruimte en maatwerk vr leren, vraagt k meer maatwerk in ndersteuning. Dit vraagt van de ndersteunende medewerkers dat ze flexibel en p maat kunnen werken en kunnen mgaan met verschillen. Ze leveren daarmee een wezenlijke bijdrage aan een veilig en gastvrij leerklimaat. Alle medewerkers van de schl vervullen een belangrijke rl in de pveding van kinderen. Allereerst dr vrbeeldgedrag, maar k dr in te kunnen spelen p verschillen in gedrag die vaak samenhangen met persnlijkheidskenmerken van leerlingen. Omgaan met verschillen vraagt dat wij nze kennis daarver bijhuden en vergrten en nze vaardigheden daarin efenen. Werken in het nderwijs is mi en stelt hge eisen. We werken in de tekmst tt hgere leeftijd dr en zien tegelijkertijd dat minder mensen kiezen vr een baan in het nderwijs. Op smmige vakgebieden dreigt zelfs een tekrt aan bekwame dcenten. Daarm vinden wij het van belang te investeren in het pleiden van tekmstige cllega s en het vitaal huden van de mensen die bij ns werken. Pagina 8 van 9

9 Inzichten van buiten Dcenten meten cmplexe vaardigheden beheersen m te kunnen gaan met verschillen tussen leerlingen. 10 Instructie afstemmen p individuele leerlingen. Verwerkingspdrachten afstemmen p individuele leerlingen. Onderwijstijd afstemmen p individuele leerlingen. Systematisch vlgen en analyseren van vrtgang. Extra zrg bieden aan leerlingen die dit ndig hebben. Van leraren in de berepsgerichte leerwegen in het VMBO beheerst 44% deze cmplexe vaardigheden. Van de leraren in TL en HAVO/VWO is dit 30%. Dat wat binnen de geregelde ruimte mgelijk is aan schleigen inhudelijke keuzes, wrdt in belangrijke mate ingevuld en ingeperkt dr de sterke riëntatie p lesmethdes. Die zijn dermate regulerend vr de nderwijspraktijk dat feitelijk sprake is van een bijzndere vrm van een zelf pgelegde vrm van vrschrijvendheid. De perceptie van ruimte is zeer afhankelijk van schlen en leraren m flexibel m te gaan met landelijke leerplankaders en beschikbare leermiddelen. Leraren beschikken vaak niet ver vldende leerplankundige cmpetenties m hun prfessinele vrijheid beter te benutten. Er is een spanning tussen ruimte claimen en huvast willen. 11 Wat willen we bereikt hebben in 2020? 1. De dcenten nemen de ruimte m leerdelen vr een deel ls van de methde te realiseren. Zij beschikken ver vldende leerplankundige cmpetenties en cmplexe vaardigheden. 2. Alle medewerkers zrgen dat zij hun cmpetenties in het mgaan met verschillen p peil huden en waar ndig en gewenst vergrten. 3. Alle dcenten werken vanuit hge verwachtingen, zrgen vr differentiatie in les en geven de leerlingen gerichte feedfrward (wat kan je den m iets te verbeteren). 4. In de Plannen vr Tetsing en Drstrm (PTD) per vak, is helder beschreven aan welk deel van de leerdelen autnm invulling kan wrden gegeven dr de individuele dcent. Ok wrdt een kerncurriculum vastgesteld dat eenduidig wrdt uitgeverd en getetst. Een deel van deze tetsen wrdt verwerkt en geanalyseerd met de RTTI-methde. 5. De teams brengen met hun afdelingsleider de aanwezige (team-)cmpetenties in beeld en maken p grnd daarvan afspraken vr de verdere ntwikkeling van het eigen team. 6. Dcenten nemen deel aan de 8 e schl m innvatieve ideeën uit te wisselen. 7. Dr deelname aan de OVO Academie en Opleiden in de Schl, wrdt gezamenlijk leren gestimuleerd. 8. Alle medewerkers van Cmpaen velen ruimte en stimulans m zich te ntwikkelen. 9. De medewerkers zijn tevreden ver de wijze waarp het werk in de schl wrdt verdeeld en de wijze waarp in de schl wrdt mgegaan met werkdruk. 10 OCW, Plan van aanpak tptalenten SLO, Leerplan vr het funderend nderwijs vr de tekmst, 2014 Pagina 9 van 9