Beleidsdocument Dyslexie
|
|
- Anja van Loon
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beleidsdcument Dyslexie 1. Wat is dyslexie Vlgens de Stichting Dyslexie Nederland, 2008 : Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. Onze schl hudt rekening met deze kenmerken van dyslexie: 1. Autmatiseringsprblemen bij nthuden, inprenten, wrdvinding, lezen en spellen. 2. Deze prblemen zijn meilijk te behandelen en verdwijnen nit helemaal. 3. Naarmate het kind uder wrdt is er een accentverschuiving in de prblemen van lezen naar spellen. 4. Bij dyslectische leerlingen wrdt heel vaak dyslexie in de familie aangetrffen. 5. De prblemen zijn niet te herleiden tt andere prblemen f strnissen. 2. Van signaleren tt individueel handelingsplan cq subgrepsplan: de prcedures binnen nze schl Wij hanteren p nze schl een zrgstructuur. Hierin staat de gang van zaken uitgewerkt rnd alle aspecten van nze leerlingenzrg. Het is een nderdeel van ns schlplan. We nderscheiden in de zrgstructuur verschillende lagen. Een beschrijving daarvan is te vinden in het algemeen gedeelte van het zrgplan. Wat betreft het pmerken van mgelijke signalen van (latere) dyslexie is ns beleid als vlgt. Alle leerkrachten zijn bekend met signalen die kunnen wijzen p (het ntstaan van) leesprblemen f dyslexie. Zdra een leerkracht iets pvalt aan het gedrag f de werkjes van een kind kan hij f zij gedurende een peride van enkele weken meer gericht gaan bserveren.(bv bservatie van het leesgedrag tijdens de hmmel- f de stilleesles, cntrle van het aantal gelezen beken en/ f deze leeftijdsadequaat zijn). Als er duidelijk sprake lijkt te zijn van signalen besluit de leerkracht het kind extra te begeleiden. Er is dan sprake van hulp in laag 1 f 2 van de zrgstructuur.(zie: criteria vr de indeling van de leerlingen in lagen bij aanvankelijk en vrtgezet lezen bij methdiek List). De grepsleerkrachten zijn in staat m deze hulp zelfstandig p te zetten en uit te veren. Eventueel wrdt een cllega gecnsulteerd. Als bij de vlgende tetsperide blijkt (zie tetskalender) blijkt dat de prblemen dieper liggen wrdt de leerling ingebracht bij de IB-er. Tevens wrden de uders p de hgte gesteld. We zijn dan in laag 2 f 3 van de zrgstructuur terechtgekmen. De IB-er kan verschillende stappen ndernemen: Een uitverig intakegesprek met de uders m zveel mgelijk achtergrnd infrmatie te verzamelen en de visie van de uders te vernemen. Observaties in de klas. Individueel nderzek dr de IB-er c.q. dyslexiespecialist.
2 Adviezen geven aan de grepsleerkracht (de hulp blijft vralsng in laag 1). Een individueel handelingsplan c.q. subgrepsplan pstellen. 3. Samenwerking met uders en externe instanties bij signalering en nderzek Onze schl gaat uit van een gedeelde verantwrdelijkheid wat betreft de leerlingenzrg. In dat kader is samenwerking en infrmatie-uitwisseling met de uders nmisbaar. Onze schl hanteert in dit kader de vlgende middelen en uitgangspunten: Een vragenlijst bij schlintrede. De uders wrden p de hgte gebracht bij het pnemen van hun kind in een subgrepsplan cq individueel handelingsplan (laag 2 f 3 in de zrgstructuur) Zij krijgen infrmatie, tips en eventueel verwijzingen naar externe instantie. Met de uders vindt een uitverig intakegesprek plaats wanneer hun kind wrdt aangemeld vr een intern nderzek dr de dyslexiespecialist p schl. De infrmatie van de uders ver de achtergrnden van hun kind wrden beschuwd als een nmisbaar nderdeel van het diagnstisch nderzek. Hetzelfde geldt bij een mgelijke aanmelding vr een extern nderzek. In beide gevallen is frmele testemming van de uders ndig. De uders wrdt actieve medewerking gevraagd bij de uitvering van een handelingsplan. Met de uders vinden regelmatige evaluatiegesprekken plaats met betrekking tt de vrtgang van het plan. Met externe instanties zals nderzeksbureaus, samenwerkingsverbanden, zelfstandig gevestigde remedial teachers, lgpedisten e.d. wrdt regelmatig verlegd m een gede afstemming te bewerkstelligen. Schl blijft echter verantwrdelijk vr de begeleiding en vert dus k een regiefunctie hierin. De adviezen en aanbevelingen van externen meten natuurlijk te realiseren zijn binnen de schl en specifieke klassencntext. De schl werkt k met verschillende instanties samen p het gebied van advies, caching, cnsultatie en deskundigheidsbevrdering. Gegevens van nderzeken, verslagen van gesprekken, plan van aanpak etc. wrden vastgelegd in een persnlijk digitaal dssier van de leerling. (Eduscpe) 4. Criteria vr signalering en (vermeden van) dyslexie 1. Algemene werkwijze bij signaleren Op nze schl gaan we in de eerste plaats uit van het vakmanschap en de kennis van de grepsleerkrachten. Zíj gaan dagelijks met de kinderen m, zien hun werkjes en kunnen tal van waarnemingen verzamelen. Wij zien het leerlingvlgsysteem meer als een nderbuwing achteraf dan een criterium waarp wij meten wachten. Wij prberen vregtijdig te signaleren, bij vrkeur in grep De vlgrde bij het signaleren is p nze schl: 1. Gegevens uit intake bij schlintrede. 2. Observaties in de klas met betrekking tt werkhuding, leerbaarheid, nthuden, autmatiseren, interesse in activiteiten die met taal, geletterdheid en lezen te maken hebben. 3. Analyses van gemaakte werkjes. 4. Analyses van leesbservatielijsten en methde gebnden tetsen.(zie bijlages bij dit dcument.
3 Bijlage 1: checklijst grep 1-2, bijlage 2: leesbeeldenverzicht.) 5. Analyses van tetsen uit het leerlingvlgsysteem. 2. Signalen in grep 1-2 In grep 1 en 2 is dyslexie ng niet vast te stellen. Wel kunnen er signalen zijn die kunnen wijzen p tekmstige leesprblemen. Zwakke mndelinge taalvaardigheid (wrdenschat, mndeling taalgebruik zals zinsbuw, wrdvinding). Weinig belangstelling vr activiteiten rnd beginnende geletterdheid: weinig letters nthuden (minder dan 8 letters eind grep 2), niet vaak uit zichzelf krabbels maken, schrijven bij een tekening e.d. Prblemen met het snel phalen en benemen van eenvudige infrmatie zals namen van kleuren en cijfers, namen van kinderen in de klas, dagen van de week. Krtm: infrmatie waarver kinderen van die leeftijd en dat ntwikkelingsniveau meestal beschikken. Meite met aandacht vr gesprken infrmatie (instructies pnemen) en cncentratie in de kring. Zwak in rijmen (en zwak in fnlgische vaardigheden als klankpsitie bepalen en auditieve synthese). Meite hebben met het aanleren van ruimtelijke begrippen, zals de begrippen 'links' en 'rechts'. Niet alle kinderen met deze prblemen ntwikkelen echter dyslexie. Een vertraagde spraaktaalntwikkeling en dyslexie in de familie heeft wel een vrspellende waarde. 3. Signalen vr dyslexie in grep 3 Lang drgaan met spellend lezen f beginnen met radend lezen. Meite met aandacht vr gesprken infrmatie (instructies pnemen) en cncentratie p werk. Matige tt zwakke tetsresultaten. Meite m verschil te zien tussen bijvrbeeld p en q, b en d, en met vlgrde in wrden (zdat mkeringen en weglatingen het gevlg zijn). Meite met het lezen van nieuwe wrden (die dus niet zijn ingeslepen). Langdurig meite met bepaalde letters. Prblemen met de tweetekenklanken (ei, u e.d.) en met klankclusters (ng, nk, eer, r e.d.) Meite met het inprenten van reeksen (bijv. tafels), met het nthuden van wrdcmbinaties, uitdrukkingen en gezegdes. Zwak in auditieve vaardigheden en het nthuden van klank-tekenkppelingen. 4. Signalen vr dyslexie in grep 4 Een (te) laag leesniveau begin grep 4 (< AVI-E3). Een hekel hebben aan hardp lezen. Lang drgaan met spellend lezen. Neiging tt radend lezen. Vaak struikelen bij het lezen, vaak een wrd verslaan, delen van wrden weglaten, wrden die hetzelfde klinken dr elkaar halen. Het lezen van tekst gaat meestal beter dan het lezen van wrdrijen (AVI - DMT).
4 Er is vaak een greiend verschil tussen het technisch leesvermgen en het vermgen een verhaal te begrijpen. Vaak kunnen kinderen veel beter stillezen dan hardp. 5. Signalen in grep 5 tt en met 8 In de bvenbuw van de basisschl is het leesnderwijs gericht p verdere autmatisering van het lezen, steeds meilijker wrden herkennend lezen en steeds zelfstandiger dr middel van lezen infrmatie p te laten den en hun kennis uit te breiden. Signalen van dyslexie in grep 5-8 zijn: Een tenemende weerstand tegen leestaken Meten van buitenaf gemtiveerd gemaakt wrden m beken te lezen. Discrepantie tussen begrijpend lezen en technisch lezen met name bij het lezen van lsse wrden. (DMT) Vaak struikelen bij het vrdracht lezen (hardp lezen), vaak een wrd verslaan, delen van wrden weglaten, wrden die hetzelfde klinken dr elkaar halen. Faalangst Deze kenmerken vallen p bij: a) Het hardp lezen. b) Spellen. c) Het schrijven van teksten en het maken van een planning vr grtere werkstukken. d) Taken die te maken hebben met snel benemen f de belasting van het krte termijn geheugen (k bijv. bij hfdrekenen). 5. Basisvrzieningen in nze schl: reguliere methden, speciale methden, specifieke ndersteuning en cmpenserende hulpmiddelen Hulp bij dyslexie is niet principieel anders dan hulp aan andere zwakke lezers. Er wrdt in de eerste plaats gewerkt met de vrzieningen die nze reguliere taal-, lees- en spellingmethden bieden. Z werken we t.a.v. het lezen met het List leesprject ter verbetering van het lezen binnen de gehele schl. List is een ttaalaanpak die zwel preventief als curatief werkt met gebruikmaking van Evidence Based methdieken. Naast de reguliere leesactiviteiten kunnen kinderen in aanmerking kmen vr intensievere begeleiding. Binnen List wrden kinderen daarvr ingedeeld in de verschillende lagen. De indeling vindt plaats p basis van Cit tetsen en tetsen uit het List prgramma maar k p basis van bservatie en registratie van aanpakgedrag bij het lezen, de gebruikte strategieën dr het kind en de mtivatie van het lezen en schrijven. Bij de begeleiding die hrt bij de indeling in een bepaalde laag wrdt gebruik gemaakt van speciale methdieken, Evidence Based en bestemd vr dyslectische kinderen: Het lezen in du s f met een tutr (meest zware ndersteuning) in de Hardp (Hmmel) leesgrep.(tt en met beheersingsniveau AVI M4) Het Cnnect prgramma uit: Dyslectische kinderen leren lezen (Smits en Braams, 2006) tt AVI niveau M3 Het Ralfi prgramma uit: Dyslectische kinderen leren lezen (Smits en Braams, 2006) vanaf AVI niveau M3 Het Ralfi light prgramma: uit Dyslectische kinderen leren lezen (Smits en Braams, 2006)
5 Deze methdieken wrden ingezet bvenp de reguliere leeslessen en betekent dus k een uitbreiding van leertijd vr deze kinderen. Een zeer belangrijk aspect binnen List lezen: Kinderen mgen (vrij) lezen p een z hg mgelijk AVI niveau, vr zver het begrip dit telaat. Ze mgen zelf kiezen en er wrdt veel aandacht besteed aan leesbevrdering, het leesrepertire in de klassenbieb is zeer uitgebreid. De schl beschikt verder ver leesbeken vr kinderen met bvengenemde specifieke nderwijsbeheftes zals: Beken met meeleesprgramma s Makkelijk Lezen beken. Seriebeken bestemd vr leeszwakke kinderen. Seriebeken met teksten vr tutr en dulezen. De vlgende specifieke ndersteuning en/f cmpenserende hulpmiddelen kunnen desgewenst ingezet wrden bij de diverse vakgebieden: Begrijpend lezen, taalpdrachten en de zaakvakken: aandachtspunten vr de begeleiding: De leerkracht: Bereidt teksten vr met de leerlingen dr bijvrbeeld: de tekst samen te vatten, meilijke wrden uit te leggen, de tekst extra te efenen. Zrgt vr vldende ndersteuning tijdens het lezen van een tekst dr bijvrbeeld tutrlezen, du lezen, inzet van ICT (spraaksftware) Vat na het lezen de tekst ng een keer samen en geeft de leerling psitieve feedback. Zrgt dat de leerling niet nvrbereid een leesbeurt krijgt. Zrgt vr visuele ndersteuning bij de uitleg bv stappenplannen en schema s. Neemt tetsen bijvrbeeld mndeling af. Past het temp aan bij verhringen. Schrijven: aandachtspunten vr de begeleiding: De leerkracht: Spreekt vraf af f spellingfuten berdeeld wrden en z ja, welke. Zrgt vr het gebruik van hulpmiddelen zals bijvrbeeld een spellingkaart. Laat i.p.v. de gehele zin bij het spellen enkel een wrd pschrijven. Laat de leerling m.b.v. een stappenplan zijn werk crrigeren. Richt zich bij vrkeur p het aanleren van spellingsregels en strategieën i.p.v. het inprenten van wrdbeelden. Kppelt de leerling aan een maatje/ zet cöp. werkvrmen in. Breidt instructie en efentijd uit aansluitend bij de inhud van de taalmethde. Past het temp aan bij verhringen. Rekenen: aandachtspunten vr de begeleiding: De leerkracht: Biedt visuele ndersteuning bij de tafels, bijvrbeeld dr middel van een schema waarin de tafels systematisch zijn weergegeven.
6 Geeft de leerling een tafelkaart. Stimuleert de leerling m tijden het rekenen tussenstapjes p te schrijven. Laat de leerling niet hfdrekenen znder hulpmiddelen. Tetsafname: aandachtspunten vr de begeleiding: De leerkracht: Neemt tetsen van de zaakvakken mndeling af. Laat gebruik van schema s en mdellen vr spellingdidactiek en tafelkaart te bij methdetetsen. Creëert extra afnametijd, in meerdere gedeeltes tets afnemen, vergrten van de teksten. Vr de Cit LVS tetsen: Vr alle tetsen muv technisch lezen geldt: extra afnametijd, in meerdere delen afnemen en vergrten van teksten van A4 naar A3. Begrijpend lezen: gebruik van de gesprken versie bij de Cit tets begrijpend lezen. Criteria:- Als in grep 3, 4, 5 f 6 p het mment van afname het beheersingsniveau p de AVI tets een half jaar achterligt. -Als in grep 6, 7 en 8 p het mment van afname het beheersingsniveau p de AVI tets lager ligt dan AVI E6. Het minimale niveau van functinele geletterdheid is namelijk E6 beheersingsniveau.. - Spelling: In grep 4 en 5 kan ervr gekzen wrden m standaard, dus ngeacht de tetsscre p de start mdule, vervlgmdule 1 af te nemen ipv 2. Rekenen: Vanaf grep 5 mag k de tets vrgelezen wrden. Bvengenemde aanpassingen zijn bruikbare vrbeelden vr in de praktijk. Welke cmpenserende maatregelen bij leerlingen met dyslexie ndig zijn, hangt af van de prblemen die de leerling heeft en zal vrijwel altijd in verleg met een dyslexiespecialist (f IB-er) wrden uitgezcht. 6. Hulp in de klas De hulp in de klas wrdt gegeven dr de grepsleerkracht. Alleen in verleg met de IB-er kunnen smmige nderdelen van het individuele handelingsplan c.q. subgrepsplan dr een ander dan de grepsleerkracht wrden begeleid. Alle grepsleerkrachten van nze schl hebben hun klassenrganisatie zdanig ingericht dat het geven van extra hulp mgelijk wrdt gemaakt. Ok zijn zij in staat m de hulp p basis van een grepsplan zelfstandig te rganiseren en uit te veren (laag 1 in de lagen van de zrg). De hulp in de vrm van extra instructie en begeleiding bij de inefening kan plaatsvinden aan de instructietafel, met inzet van cöp. werkvrmen, een tutr leerling f tijdens de stilleesles tijdens de leesgesprekjes die de leerkracht vert met individuele kinderen.. Daarnaast is er veel ruimte vr zelf lezen (stillezen) in de leesles met het del m de lees vleiendheid te bevrderen middels het maken van leeskilmeters.
7 Iedere grepsleerkracht rganiseert zijn rster zdanig dat bvengenemde aspecten plaats kunnen vinden. Hierte wrdt dr de grepsleerkracht een weekrster pgesteld. Bij dyslectische leerlingen gaat het dus m twee vrmen van begeleiding binnen de directe verantwrdelijkheid van de schl: 1. De hulp in het kader van het versterken van het basisaanbd: laag 1. Bijvrbeeld: vóórinstructie, verlengde instructie, herhaling, individuele instructie en efening en andere speciale basisvrzieningen. 2. De speciale hulp in het kader van verdiept aanbd versus verdiept intensief aanbd die in het subgrepsplan versus individueel plan wrdt uitgewerkt: laag 2 en Het individuele handelingsplan c.q. subgrepsplan als aanvulling p de basisvrzieningen, de rl van de uders en in- f externe RT. Het IHP c.q. subgrepsplan wrdt pgesteld dr de grepsleerkracht in samenspraak met de IB-er. Indien er diagnstisch nderzek is gedaan dr een externe instantie zullen de begeleidingssuggesties zveel mgelijk meegenmen wrden in het plan wat de schl pstelt. Eén en ander met wel af te stemmen zijn p de methdiek en de aanpak p schl. Een IHP c.q. subgrepsplan vernderstelt dat er k hulp wrdt gegeven vanuit de basisvrzieningen, c.q. het basisaanbd. Het IHP c.q. subgrepsplan vernderstelt verder dat de grepsleerkracht de instructiemmenten en de mmenten vr begeleide inefening pneemt in het weekrster. Ok de uders kunnen wrden meegenmen in de taakverdeling vwb uitvering van het plan. Het IHP c.q. subgrepsplan wrdt dr de uders vr gezien ndertekend. Tijdens dat gesprek wrdt het plan geëvalueerd en afspraken gemaakt he de begeleiding wrdt vrtgezet. Interne en externe leerhulp (RT) Onze schl heeft beperkte mgelijkheden vr hulp buiten de klas. Vr het lezen betekent dit dat kinderen die begeleidt wrden d.m.v. de Cnnect en Ralfi methdiek deze hulp buiten de grep krijgen. Kinderen krijgen daardr uitbreiding van leertijd (minimaal 1 uur per week) bvenp de basisaanpak. Bij de RT buiten de klas en RT buiten de schl stelt nze schl zich p het standpunt dat deze hulp altijd in het verlengde met liggen vr hetgeen er p basis van het IHP c.q. subgrepsplan in de klas gebeurt. Wij zrgen vr een nauwe samenwerking en taakverdeling tussen de hulp binnen de klas en die daarbuiten. Als de uders besluiten m particuliere RT f lgpedie aan te vragen gaan wij als schl ervan uit dat deze externe behandelaar met ns in verleg treedt en bereid is m samen te werken. Onze schl kan desgewenst aan de uders namen drgeven van zelfstandig gevestigde remedial teachers waarvan wij weten dat ze bevegd zijn en bereid zijn m met de schl samen te werken. Wij ntraden de uders ten zeerste m in zee te gaan met behandelaars die methden hanteren die geen wetenschappelijke basis kennen 8. Wanneer een extern nderzek, wie betaalt vr een dyslexieverklaring? Dyslexie en f lees- en spellingsprblemen kmen in verschillende vrmen en gradaties naar vren. Vr het gemak maken we hiervr even de vlgende nderverdeling :
8 1. Kinderen met lees- en spellingsprblemen: deze kinderen hebben meite met het lezen en spellen znder dat er sprake is van dyslexie. 2. Kinderen met dyslexie; deze kinderen hebben lees- en f spellingsprblemen die zich p een bepaalde manier uiten waardr we kunnen spreken van dyslexie. Naast dyslexie kunnen er k ng andere prblemen aan de rde zijn zals bv. gedragsprblemen. 3. Kinderen met ernstige, enkelvudige dyslexie: deze kinderen hebben ernstige lees-en f spellingsprblemen maar hebben daarnaast geen andere bijkmende prblemenzals ADHD, autisme f een laag IQ. Zals al in het vrafgaande is aangegeven krijgen kinderen p de Odaschl zwel preventief als curatief de best mgelijke ndersteuning zveel mgelijk afgestemd p de nderwijsbehefte van het kind, f ze nu vallen nder 1, 2 f 3. Dit gebeurt allereerst in de klassensituatie, nder leiding van de leerkracht, binnen het List lezen mbv Evidence Based methdieken. Verder beschikken de IB-ers ver vldende eigentijdse kennis van dyslexie en de diagnstiek daarvan m aan de hand daarvan een ged Individueel handelingsplan p te stellen. Eén van de IB-ers is dyslexiespecialist en mag daarmee a k diagnstisch nderzek naar dyslexie den. Bij z n intern nderzek kunnen wij een (ernstig) vermeden van dyslexie uitspreken en in een verslag vastleggen. Werkelijk dyslexie vaststellen en een dyslexieverklaring afgeven mag alleen dr daarvr gecertificeerde deskundigen. Kinderen met dyslexie die vallen nder aspect 2 kunnen vr het Vrtgezet Onderwijs een dyslexieverklaring ndig hebben ivm cmpensatie en hulp. Vr de basisschl heeft een dergelijke verklaring geen tegevegde waarde. Wij bespreken wel altijd tijdig met uders (in grep 7 f 8) f we een vermeden hebben van dyslexie en f een extern dyslexienderzek met het g p het verkrijgen van een dyslexieverklaring wenselijk is. Het nderzek en de bekstiging meten uders zelf regelen, schl ndersteunt in het aanleveren van de gegevens en kan advies geven ver diverse instanties vr nderzek. Kinderen met dyslexie die vallen nder aspect 3 hebben ernstige, enkelvudige dyslexie en kunnen dus m die reden extra zrg krijgen vanuit de zrgverzekeraar. Deze zrg valt buiten de verantwrdelijkheid van de schl. Wel zal er afgestemd wrden met schl maar de extra ndersteuning die het kind p schl al kreeg zal er niet wezenlijk dr veranderen. Schl blijft vr het nderwijsinhudelijke deel p schl haar regiefunctie behuden. Samen wrdt wel bekeken wat werkt vr dit kind? Wat hudt extra zrg bekstigt dr de zrgverzekeraar precies in? Het nderzek naar dyslexie wrdt verged dr de zrgverzekeraar. Als er sprake is van ernstige dyslexie wrdt k de behandeling verged. De behandeling is één keer per week, één uur. Daarnaast meten uders elke dag met het kind een bepaalde tijd efenen. (10 tt 20 minuten) Als uders ervr kiezen m de behandeling dr BCO (Venl) te laten plaatsvinden dan kan deze p schl nder schltijd plaatsvinden. Het vrdeel is dat als er zich iets vrdet tussendr snel afstemming met schl plaats kan vinden. Zrg en nderwijs blijven echter eigen, duidelijk nderscheiden verantwrdelijkheden hebben. Een standaardbehandeling varieert van 40 tt 60 behandelingen. Ouders kunnen aanspraak maken p de vergeding (regels januarie 2013) als:
9 Er p drie peenvlgende meetmmenten vr de DMT een E-scre gemeten is f p drie mmenten een lage D scre vr DMT én een E-scre vr spellen ( een eventueel dublurejaar niet meegerekend) De schl aan kan tnen dat er een vermeden is van ernstige dyslexie. Dus dat er ndanks extra zrg en specifieke hulp nauwelijks vruitgang is gebekt. De schl tnt dit aan dr een cmpleet leerling dssier aan te leveren wat aan bepaalde eisen met vlden. ( Er sprake is van enkelvudige dyslexie. De Odaschl hanteert strikt de bvenstaande nrmen en heeft deze vergenmen van BCO.BCO is een nderwijsadviesbureau wat nderzek en begeleiding biedt bij dyslexie en is aangeslten bij de cöperatie ONL. Ze hebben het keurmerk Onderwijsadvies, zijn ISO gecertificeerd en Cede-erkend. Wij vinden het belangrijk m deze nrmen aan te huden pdat uders later niet vr verrassingen kmen te staan en de behandeling f het nderzek alsng zelf meten bekstigen. Het nderzek vanuit BCO kan p schl plaatsvinden. Als blijkt dat er inderdaad sprake is van ernstige dyslexie wrdt dit besprken met uders en schl en zal k de behandeling p schl, nder schltijd, plaatsvinden dr BCO en k nder verantwrdelijkheid van BCO. De inhud bevat standaarden die dr de zrgverzekeraar zijn pgesteld. Vr meer infrmatie: -BCO Onderwijsadvies Wylrehfweg 11, 5912 PM Venl Vr veel gestelde vragen: Masterplan Dyslexie. 9. Prfessinalisering Onze schl wil het geven van extra hulp en remedial teaching in de klas bevrderen in het kader van Handelingsgericht werken. Daar is veel vr ndig. We zijn er niet met het frmuleren van een zrgplan en een dyslexiebeleid. Er is vr het geven van gespecialiseerde hulp veel kennis, ervaring en materiaal ndig. Daarm prberen wij vrtdurend het vakbekwaamheidsniveau van iedereen te vergrten en waar mgelijk te werken met specialisten p verschillende gebieden. In het kader van het persneelsbeleid is er een algemeen prfessinaliseringsbeleid gefrmuleerd. We kunnen een nderscheid maken tussen individuele en teamgerichte prfessinalisering. Een vrbeeld van teamgerichte prfessinalisering in het kader van lezen / taal is het List prject. Alle teamleden krijgen schling begeleidt dr een externe deskundige m het leesprject te implementeren. De schl zal aan het einde van dit traject een List certificaat ntvangen. De leden van het MT en IB vertegenwrdigen de regiegrep binnen het List prject en zrgen ervr dat de implementatie en de brging daarna p een gedegen manier plaatsvindt. Dit laatste is een vrm van individuele prfessinalisering. Daarnaast is er p schl een Master Sen dyslexiespecialist.(els Venner tevens k IB-er) Individuele prfessinalisering in dit kader heeft plaatsgevnden Bijlage 2 Leesbeelden verzicht. versie : juni 2012
10 Naam:. Grep:. Afgenmen dr:.. Datum:... Tekstlezen. Nrm stillezen: Eind gr.4: 108 Eind gr.5: 145 Eind gr.6: 163 Eind gr.7: 178 Eind gr.8: 193 AVI Beheersingsniveau versie:. Tijd:.. Aantal futen:. AVI Instructieniveau versie: Tijd:.. Aantal futen:. AVI Frustratieniveau versie:...tijd:... Aantal futen: Stilleestets: gelezen minuut 1: minuut 2:.. minuut 3:.. gemiddeld: Tekst stillezen gelezen: ja/nee Aantal gelezen beken:.(nrm: kt: 6 / jan:13 / mei: 24 / eind: 25) Leesmtivatie: Mntn. Klemtn en intnatie: Hudt geen rekening met leestekens. Kan niet ver de regel heen lezen (zin die drgaat p de vlgende regel). Redelijke beklemtning en intnatie, sms nlgische pauzes. Leest verwegend in betekenisvlle wrdgrepen. Gede beklemtning en intnatie: hudt rekening met leestekens. Andere pmerkingen: Vele nderbrekingen, aarzelingen, haperingen, herhalingen, meerdere pgingen. Ritme Af en te een nderbreking dr meilijkheden met bepaalde wrden. Bv... Meilijkheden wrden snel pgelst, meestal dr zelfcrrectie iv de cntext. Leest vleiend. Andere pmerkingen: Langzaam, meizaam, wrstelend, kijkt niet vruit in een zin, wijst wrd vr wrd bij. Temp Aarzelt aan het begin van een nieuwe zin. Spelt letter vr letter znder/met synthese. Spelt in letterclusters f klankgrepen. (bv. gr/t f ge/l/pen) Wisselend leestemp Temp is te snel Ged leestemp Andere pmerkingen: Nauwkeurigheid Futen passen wel/niet in de cntext.
11 Herstelt wel/geen futen nder invled van de cntext. Maakt vral futen bij krte wrden: lidwrden, vegwrden, bijwrden. Maakt vral futen bij langere, wrden met een meilijke rthgrafische structuur. Wrdlezen. Kwalitatief Andere pmerkingen: Niveau Cit: DMT krt 1 aantal gelezen:. ft krt 2 aantal gelezen. ft krt 3 aantal gelezen:. ft. (Ruwe scre (r.sc) is het aantal gelezen wrden minus het aantal futen) Spelt letter vr letter. Spelt in letterclusters f klankgrepen. Leerling leest te radend: (d(g)f: aantal gelezen wrden > 15%) Leerling leest te spellend: ( s(f)g: ruwe scre > 33%)
Samenwerkingsschool Balans
Samenwerkingsschl Balans DYSLEXIEBELEID_p website.dc - 1-1. Wat is dyslexie De Gezndheidsraad prbeerde jaren geleden tt natinale vereenstemming te kmen dr een glbale mschrijving p te stellen waarin iedereen
Nadere informatieDyslexie en dysorthografie
Dyslexie en dysrthgrafie Naar schatting heeft 20% van de basisschlleerlingen leerprblemen. Hiervan heeft 10% leesprblemen. 5% zu dyslectisch zijn. Dit wil dus zeggen dat in elke klas van de lagere schl
Nadere informatieLeerplein. Remedial Teaching
Leerplein Remedial Teaching Juli 2017 Remedial teaching. Op de Willibrrdus is remedial teaching een nderdeel van de ttale ndersteuning. Onder remedial teaching (hierna te nemen rt) verstaan wij een extra
Nadere informatieDe leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen.
Dyslexieprtcl Grep 1 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Grep 2 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Januari: CITO taal en rekenen Mei: Bij twijfel: lees-vrwaardentets
Nadere informatieHandreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK
Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE
BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige
Nadere informatieDYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...
1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen
Nadere informatieDYSLEXIE. Vragenformulier onderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid
1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden ( in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen
Nadere informatieHuiswerk Informatie voor alle ouders
Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen
Nadere informatieDyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding
Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:
Nadere informatieVOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!
Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit
Nadere informatieLaurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020
Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016
DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/f het vlt tepassen (autmatiseren) van het
Nadere informatieVerlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol
Verlenging f verkrting schltijd Cncept prtcl Inhud 1. Inleiding... 1 1. Wanneer wrdt er gedacht aan verlenging?... 1 2. Criteria vr schlverlenging:... 2 3. Wie zijn er betrkken bij een besluit tt schlverlenging?...
Nadere informatieBegeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.
Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen
Nadere informatieHuiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :
Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN
BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een strnis die gekenmerkt wrdt
Nadere informatieProtocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling
Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden
Nadere informatieTaal- en leescoördinator binnen 1 jaar!
Taal- en leescördinatr binnen 1 jaar! Opbrengsten: Certificaat (ligt vr ter erkenning bij CPION en Registerleraar) Taalbeleid en cmpetenties (HBO-niveau) - Inhud (inspiratr/expert) Inhudelijke kennis:
Nadere informatieDYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...
1 DYSCALCULIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis rekenvaardigheid vr schl Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen
Nadere informatieINHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2
INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke
Nadere informatieDoorgaande leerlijn technisch lezen groep 1 t/m 8 volgens de principes van LIST inclusief Protocol Leesproblemen en Dyslexie
Drgaande leerlijn technisch lezen grep 1 t/m 8 vlgens de principes van LIST inclusief Prtcl Leesprblemen en Dyslexie Basisschlen Effen, De Driezwing, Kievitslp, Petrus en Paulus, Sinte Maerte 1 Inhudspgave
Nadere informatiePassend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?
Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk
Nadere informatieGetallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).
Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste
Nadere informatieIedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen
Del: Oefenen f herhalen van wat geleerd is in de klas; een brug slaan tussen leren p schl en thuis Vrbereiden p kmende lessen; dit kan een zekpdracht zijn f een verzamelpdracht Integreren van vaardigheden
Nadere informatieMaak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar
Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke
Nadere informatieElk huiswerk wordt gecontroleerd of getoetst!
Huiswerkprtcl Inleiding Het prtcl huiswerk is tt stand gekmen p 18 juni 2013 en wrdt geëvalueerd tijdens de 2 e vergadering van elk nieuw schljaar. Algemeen Op basisschl El Bukhari maken we nderscheid
Nadere informatieProtocol lees- en spellingproblemen en dyslexie. informatie voor ouders
Prtcl lees- en spellingprblemen en dyslexie infrmatie vr uders Inhudspgave Prtcl lees- en spellingprblemen en dyslexie 3 Kaders/wetgeving; Masterplan Dyslexie 3 Wat is dyslexie? 3 Dyslexie kenmerken 4
Nadere informatieMontessori College MAVO/HAVO
Mntessri Cllege MAVO/HAVO Onderwijsaanbd Dit ndersteuningsprfiel heeft betrekking p het vlgende nderwijsaanbd: Regulier nderwijs praktijknderwijs vmb/basis vmb/kader vmb/gemengd þ vmb/theretisch þ hav
Nadere informatieZorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013
Zrgrutes interne en externe zrgstructuur in basisschlen Versie ktber 2013 Inhud 1. Inleiding CJG en zrgrutes gemeenten Westerkwartier 2. Meldcde kindermishandeling en huiselijk geweld 3. Criteria zrgrutes
Nadere informatieOnze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:
Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid
Nadere informatieAnti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en een plezierige schooltijd. Achtergrond
Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht p een veilige mgeving en een plezierige schltijd Achtergrnd - Wat is pesten? 'Iemand wrdt getreiterd f is het mikpunt van pesterijen als hij f zij herhaaldelijk
Nadere informatieCriteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland
Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter
Nadere informatieo o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)
PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en
Nadere informatieHandreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers
Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.
Nadere informatieBeleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.
Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de
Nadere informatieCriteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode
Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperide 1 Prtcl dubleren De beslissing m een leerling een schljaar extra te laten den wrdt genmen aan de hand van een welverwgen prcedure. In de prcedure wrden
Nadere informatieVAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD
VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er
Nadere informatieKwaliteitskaart Zorg en Begeleiding
Zrg en Begeleiding nderwijsadvies 1.1 De schl gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en prcedures vr het vlgen van de prestaties en de ntwikkeling van leerlingen. Dit is een nrmindicatr. Telichting:
Nadere informatieVergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen
Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur
Nadere informatieDefinitieve versie februari 2015
1 Gecmprimeerd Schlndersteuningsprfiel Naam Schl Algemene gegevens Schl Al-Ghazali BRIN 22NT Directeur Najiba Belah Adres Van lenneapstraat 17 Telefn 010-4152167 E-mail nbelah@sipr.nl Bestuur SIPOR Basisndersteuning
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1
Schlndersteuningsprfiel van: De schlen van Kind p 1 Inleiding Smmige leerlingen hebben extra ndersteuning ndig m hun schllpbaan ged te drlpen. Wat die kinderen ndig hebben en wat de schl kan bieden is
Nadere informatiePestprotocol Cazemierschool 2012
Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.
Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieDe volgende kenmerken die betrekking hebben op de algemene ontwikkeling kunnen wijzen op een ontwikkelingsvoorsprong.
1 Checklist kinderen met een ntwikkelingsvrsprng (grep 1 en 2). De vlgende kenmerken die betrekking hebben p de algemene ntwikkeling kunnen wijzen p een ntwikkelingsvrsprng. mndelinge taalvaardigheid gede
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en. kindermishandeling
Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling OMO Schlengrep De Langstraat 10 maart 2014 Gedgekeurd in MR d.d. 17-3-2014 Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling De schlleiding van OMO Schlengrep
Nadere informatiePEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool
PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?
Nadere informatieFan e Wiken Continurooster
Fan e Wiken Cntinurster m.i.v. schljaar 2014-2015 CBS Fan e Wiken Wlfsklauw 27 8411RC Jubbega www.cbsfanewiken.nl Inhudspgave Vrwrd 1. Uitwerking cntinurster 1.1 Lestijden 1.2 Uren verantwrding 2. De lunch
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieMaatschappelijke Stage
Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier
Nadere informatieMonitor voor de 8 ste klas mavo
Mnitr vr de 8 ste klas mav Als schl willen wij kinderen p een prettige manier naar hun vlwassenheid begeleiden. Ons streven is dat de leerlingen de schl verlaten als vrij denkende en zich vrij velende
Nadere informatieWerkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard
Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal
Nadere informatieOVERDRACHTSPROTOCOL VOORSCHOOLSE VOORZIENING NAAR BASISSCHOOL BINNEN DE GEMEENTE VENLO
OVERDRACHTSPROTOCOL VOORSCHOOLSE VOORZIENING NAAR BASISSCHOOL BINNEN DE GEMEENTE VENLO Het Het Hl vrschlse pvang 011 De inleiding In het kader van de invering van de Wet Ontwikkelingskansen dr Kwaliteit
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL. Versie 2.0 oktober De Sterrenwacht Hellevoetsluis
Dy DYSLEXIEPROTOCOL Versie 2.0 ktber 2017 De Sterrenwacht Hellevetsluis Inhud Inleiding... 2 Start situatie in beeld ktber 2017... 2 Definitie dyslexie... 3 Kenmerken van dyslexie... 3 Kenmerken vr de
Nadere informatieRouteplanner bij het OPP
Ruteplanner bij het OPP Het OPP als middel Het OPP wrdt gebruikt als middel m de delen en nderwijs-, pvedings- en ndersteuningsbeheften van kind, leerkrachten en uder(s)/verzrger(s) in beeld te brengen
Nadere informatie8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding
8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding Aangepast d.d. 10 januari 2014. Ziektemelding Persneelsleden dienen zich uiterlijk vr 7.30 uur s mrgens ziek te melden bij de schldirecteur en ingeval van
Nadere informatieBeslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ
Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland
Nadere informatieJAARPLAN Inhoud. Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ontwikkelpunten schooljaar blz. 3 matrix blz. 5
JAARPLAN 2017-2018 Inhud Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ntwikkelpunten schljaar 2017-2018 blz. 3 matri blz. 5 1 Inleiding en analyse beginsituatie In het strategisch beleidsplan van ns bestuur,
Nadere informatieProducten en prijzen 2012
TypeWrld Pstbus 38 2410 AA Bdegraven Nederland Tel. 0172-65 09 83 Fax 0172-61 83 15 www.instruct.nl instruct@instruct.nl België www.instruct.be instruct@instruct.be Prducten en prijzen 2012 TypeWrld Leren
Nadere informatieDe missie van de school
De missie van de schl De kern van ns nderwijs is nze identiteit. Daarnaast willen wij als schl een veilige en gebrgen mgeving bieden waarin het kind zich geaccepteerd velt en ruimte ntvangt m zich verder
Nadere informatieCursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs
Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver
Nadere informatieProtocol schorsing en verwijdering van leerlingen
Prtcl schrsing en verwijdering van leerlingen Inleiding Een veilig klimaat is de basis die ndig is vr leerlingen m te kunnen greien en vr medewerkers m hen z ged mgelijk te kunnen begeleiden. Alle medewerkers
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.
Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieHet Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.
BASISGRAMMATICA Het Muiswerkprgramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die ndig is vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Delgrepen Basisgrammatica Het cmputerprgramma Basisgrammatica
Nadere informatiePREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)
PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen
Nadere informatieBoschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019
Bschveld n Tur Herijking Sciale Visie Bschveld 2015-2019 Inleiding Vr u ligt het verslag van de herijking van de sciale visie van Bschveld vr de peride 2015 2019. In 2007 is de sciale visie van Bschveld
Nadere informatieZijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.
Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer
Nadere informatieZorg op K.S.T.S. Temse-Velle
Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan 2011-2013. Christelijke Peuterspeelzaal Lotje
Pedaggisch beleidsplan 2011-2013 Christelijke Peuterspeelzaal Ltje Inhudspgave 1. Inleiding 2. Visie 3. Delen 4. Uitwerking van de delen 4.1 Liefdevlle benadering 4.2 Bijbelse waarden en nrmen 4.3 Emtinele
Nadere informatieHandreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK
Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige
Nadere informatiePlaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College
Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,
Nadere informatieFunctie-eisen coördinatoren
Functie-eisen cördinatren Psitinering De beide cördinatren hebben de leiding van de rganisatie. De vrijwilligers zijn de spil in de rganisatie. Functieniveau De stichting Hspice Zwlle heeft gekzen vr 2
Nadere informatieDyslexieprotocol Cbs Nije Kroost. (versie maart 2016)
Dyslexieprtcl Cbs Nije Krst (versie maart 2016) 1 Inhudspgave Hfdstuk 1 dyslexie 1.1. Inleiding 1.2. Wat is dyslexie? 1.3. Het signaleren van dyslexie 1.4. Het dyslexie-nderzek 1.5. Gevlgen van een dyslexieverklaring
Nadere informatieEen observatie door de IB-er en directeur. Bij kinderen die aangemeld worden voor de groepen 3 t/m 8: Een eerste gesprek met de ouders.
Aannamebeleid Cbs Klaverblad is een basisschl vr vltijds nderwijs aan hgbegaafde leerlingen in de grepen 1 t/m 8. Ons aanname beleid is erp gericht kinderen p cbs Klaverblad aan te nemen die, p basis van
Nadere informatieJAARPLAN Inhoud. Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ontwikkelpunten schooljaar blz. 3 matrix blz. 6
JAARPLAN 2016-2017 Inhud Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ntwikkelpunten schljaar 2016-2017 blz. 3 matri blz. 6 1 Inleiding en analyse beginsituatie In het strategisch beleidsplan van ns bestuur,
Nadere informatieLeer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..
Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens
Nadere informatieNotities bij Cito Spelling 3.0
Ntities bij Cit Spelling 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost: Het
Nadere informatieDyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle
Dyslexie beleidsplan 2011-2015 Maerlant Brielle 1 Inleiding In het Dyslexie beleidsplan 2011-2015 wrdt het meerjarig strategisch beleid p het gebied van dyslexie van Maerlant vrmgegeven. Dit plan zal de
Nadere informatieProtocol dyslexie Lees- en spellingproblemen
Prtcl dyslexie Lees- en spellingprblemen 1 Dyslexieprtcl bs de Winde Vr de therie van dit prtcl is gebruik gemaakt van Prtcl Leesprblemen en Dyslexie grep 1 en 2, grep 3, grep 4 en grep 5 t/m 8. Auteur(s):
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen vanaf groep 7 van de basisschool, alle niveaus van het vmbo en mbo 1 en 2.
Grammatica p maat Werkwrdspelling p maat is nderdeel van de Bundel Taal p maat. Deze bundel bevat kspelling p maat 1, Spelling p maat 2, Spelling p maat 3 en Werkwrdspelling p maat. Het Muiswerkprgramma
Nadere informatieProtocol time-out, schorsing en verwijdering van leerlingen
Prtcl time-ut, schrsing en verwijdering van leerlingen Status beleidscyclus Instemming GMR : 21 september 2016 Definitief vastgesteld dr CvB : 22 september 2016 Bevegdheid GMR: Advies van de GMR.b.v. artikel
Nadere informatieBeschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten
Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen
Nadere informatieARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST
ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie
Nadere informatieKenneth Smit Consulting -1-
Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit
Nadere informatieDe tips waar niets bij staat, worden opgepakt.
Inventarisatie tips en tps De tips waar niets bij staat, wrden pgepakt. Thema: cmmunicatie Stelling: Het gebruik van digitale cmmunicatiemiddelen (Schudercm) in cmbinatie met persnlijke gesprekken zrgt
Nadere informatieDe aandachtspuntenlijst
De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer
Nadere informatieD i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S
D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S Tapirstraat 2 6532 AL - NIJMEGEN Tel: 024-35 90 930 WERKEN MET EEN ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF IN DE BASISSCHOOL INLEIDING Met de intrede van Passend
Nadere informatieSpreken Aandacht voor een goede spreekhouding d.m.v. actieve deelname aan klasgesprekken.
Wat is het V-niveau? In het V-niveau f vrderingsniveau wrden kennis en vaardigheden verder ingeefend en uitgebreid. Hiervr steunt men p de verwrven basiskennis vanuit het initiatieniveau f de lagere schl.
Nadere informatieRichtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0
Richtlijnen functineringsgesprek evangelist Versie 1.0 Datum: mei 2015 1. Inleiding In deze brchure krijgt u een praktische handreiking met betrekking tt het huden van een functineringsgesprek met een
Nadere informatieNotities bij Cito Begrijpend lezen 3.0
Ntities bij Cit Begrijpend lezen 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost:
Nadere informatiePestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014
Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een
Nadere informatieBeleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015
Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het
Nadere informatieCQ-index dyslexie Vragenlijst Behandeling
CQ-index dyslexie Vragenlijst Behandeling Intrductie 1 Eerste vraag 2 Keuze van zrgaanbieder 2 Wachtlijst vr behandeling 3 Lcatie en accmmdatie 3 Infrmatie ver de behandeling 3 De behandeling 4 De behandelaar
Nadere informatieIMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT
BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatieMeldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]
1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,
Nadere informatieSPELLING WERKWOORDEN. Doelgroep Spelling Werkwoorden
SPELLING WERKWOORDEN Spelling Werkwrden is een prgramma vr het leren schrijven van de werkwrdsvrmen. Deze mdule behandelt de spelling van infinitief, tegenwrdige tijd, verleden tijd, vltid deelwrd, en
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.
Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 18 september 2018 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieSubsidietoetsingskader VVE gemeente Raalte 2015. Doelstelling subsidie:
Subsidietetsingskader VVE gemeente Raalte 2015 Delstelling subsidie: Op grnd van de Wet OKE (Ontwikkelingskansen dr kwaliteit en educatie zijn gemeenten verantwrdelijk vr de Vrschlse educatie. Gemeenten
Nadere informatieUitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal
Uitwerking kerndel 2 Nederlandse taal Tussendelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair nderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndel 2 Stichting
Nadere informatieImplementatie Leerlijnen
Nieuwsbrief nr. 6 December 2008 Implementatie Leerlijnen Wec-Raad, Pstbus 222, 3500 AE Utrecht, 030-276 9911 inf@wecraad.nl Inhudspgave Vanuit het KIT 1 Tetsntwikkeling speciaal nderwijs en speciaal basisnderwijs
Nadere informatie