Hot topics in de uro-oncologie. Erik van Muilekom, MANP verpleegkundig specialist

Transcriptie

1 Hot topics in de uro-oncologie Erik van Muilekom, MANP verpleegkundig specialist

2 Conflict of interest Lid van dviesraad Bayer

3 Conflict of interest Lid van de Hollister adviesraad.

4 ( ) Urologische tumoren

5 Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries in 2018 (Ferlay J. et al (2018) European Journal Cancer)

6 Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries in 2018 (Ferlay J. et al (2018) European Journal Cancer) & Cancer patients 3.9 miljoen Cancer deaths 1.9 miljoen

7 Aging population EU countries Age >60 in 2030 en 2050 (United Nations New York, World Population Ageing 2015)

8 --Toename van vraag naar zorg--

9 Prostaatcarcinoom

10 Incidentie Het lifetime risico op prostaatkanker ongeveer 8.8% in NL (cijfersoverkanker.nl 2017 (downloaded )

11 Overleving en mortaliteit Overleving PCA is afgelopen 25 jaar verbeterd Afgelopen 20 jaar mannen dat overlijdt PCA stabiel +/-2500 (cijfersoverkanker.nl 2017 (downloaded )

12 Toename prostaatkanker aantal patienten Introductie PSA in 1987

13 Wat is PSA Prostaat specifiek antigeen Prostaatspecifiek versus tumorspecifiek Hoger meer kans op kanker.?!?! Normaal onder <3

14 NHG en PSA Vooralsnog geen screenings advies bij huisarts PSA: Patient Stress Activator ik-wil-weten-of-onderzoek-naarprostaatkanker-zinvol-is

15 Screening voor prostaatkanker Relatieve verschil prostaatkankermortaliteit tussen de interventie- en controlearm 21% bedraagt ten gunste van de interventie-arm De absolute reductie mannen jaar toegenomen van 0,9 naar 1,28 minder overlijdens per 1000 gescreende mannen 781 mannen onderzocht, 27 behandelen om 1 overlijden aan prostaatkanker te voorkomen Overdiagnose 40% herhaald testen (biopteren) (Schroder F.H., (2015) The Lancet)

16 Dilemma bij screening Een man die is gediagnostiseerd met prostaatkanker en radicaal is behandeld, heeft het gevoel dat hij is gered.en niet het gevoel dat hij misschien is behandeld voor een ziekte waar hij nooit echt last van zou hebben gekregen

17 PSA screening Bij mannen levensverwachting >10-15 jaar PSA >50 jaar >45 jaar met familie geschiedenis Afro-amerikanen >45 jaar PSA >1 op 40 jarige leeftijd PSA >2 op 60 jarige leeftijd (EAU guideline prostate cancer, )

18 Risico PCA PSA waarden Risk of PCA in relation to low PSA values PSA level (ng/ml) Risk of PCa (%) Risk of Gleason > 7 PCa (%) (EAU guideline prostate cancer, )

19 Risico en diagnose PCA Risico bij biopsie MRI en prostaatwijzer Urine test

20 Risico op complicaties Bx Percentage of complications per biopsy session, irrespective of the number of cores Complications Haematospermia 37.4 Haematuria > 1 day 14.5 Rectal bleeding < 2 days 2.2 Prostatitis 1.0 Fever > 38.5 C 0.8 Epididymitis 0.7 Rectal bleeding > 2 days +/ surgical intervention Percentage of patients affected 0.7 Urinary retention 0.2 Other complications requiring hospitalisation 0.3 Target biopsie versus ad random en perineaal versus transrectaal (EAU guideline prostate cancer, )

21 Wat zegt de richtlijn over Bx

22 MRI prostaat

23 MRI prostaat

24 Verbeteren van patienten selectie voor Bx 25% Vals negatief resultaat 15% Complicaties van biopsie ~3% Opname na biopsie nodig (Gershman et al.; Eur Uro 2016, 2) Loeb et al.; Eur Uro 2013, 3) Loeb et al.; J Urol. 2011)

25 What is een biomarker? Is karakteristiek voor meten en evalueren van Normale biologische processen, Pathologische processen, Pharmacologische respons op therapie Diagnostische biomarkers voor prostaatkanker in urine, bloed of weefsel (Biomarkers Definition Working Group. Clin Pharmacol Ther 2001;69:89-95)

26 Aanvullende diagnostische testen voor prostaatkanker Biomarker test 4Kscore ConfirmMDx MiPS PCA3 PHI SelectMDx ERSPC risk calculator PCPT risk calculator Risk calcula tor Aanvullende testen MRI ERSPC: European Randomized Study of Screening for Prostate Cancer; PCPT: Prostate Cancer Prevention Trial

27 Membranous Urethral Lenght (Grivas, 2018 Neurology and Urodynamics)

28 Shorter Inner Lavator Distance on MRI (Grivas, 2018 Neurology and Urodynamics)

29 Fascia Preservation (Grivas, 2018 Neurology and Urodynamics)

30 11 studies Verbetering 3 mnd maar niet 6 maanden Matige kwaliteit, definitie continentie, variatie type oefeningen, kleine patienten populatie (Chang J.I., 2016, European Urology)

31 Chemotherapie in gem. N0/+M+ prostaatcarcinoom 1. SOC vs 2.SOC Zol vs 3.SOC+DOC vs 4.SOC+ZOL+DOC 2:1:1: mnd OS 2. geen verschil mnd OS mnd OS (James. ND.et al (2015) The Lancet)

32 M+ prostaatcarcinoom 4 N790 Median overall survival 57,6 ADT+Doce 44 ADT (Sweeney (2015) N Engl J Med)

33 Ga PSMA scan

34 Ga PSMA scan

35 Blaaskanker

36 Risico factoren

37 Risicofactoren 1. Roken 2. Roken 3. Aromatische aminen (en dan vooral 2-naftylamine, 4-aminobiphenyl en benzidine) Deze werden veelvuldig gebruikt in onder andere de farmaceutische en rubberindustrie. 4. Langdurige irritatie van blaasslijmvlies b.v. recidiverende urineweginfecties,blaasstenen 5. Lange termijn gevolgen van behandeling van carcinomen met radiotherapie en cystostatica

38 CT scan versus FDG PET scan

39 Ontwikkelingen op gebied van Verwarmde MMC vesicale spoelingen Door verwarming van de blaas gaan de cellen uit elkaar staan waardoor medicatie beter intercellulair kan komen Synergo resultaten onderzoek: verbetering van afname recidieven BCG HIVEC Nog te weinig evidence (NMIBC guideline )

40 Neo adjuvante chemotherapie spierinvasief blaascarcinoom Indicatie: T2 N+ of hydronefrose T3-4 Nog niet overal toegepast; geeft 7-10% verbetering OS Welke kuur : Voorkeur MVAC (Methotrexaat, Vinblastine, Adriablastine Cisplatin) Nierfunctie Comorbiditeit, WHO status Als niet..dan wat kan Gemcitabine-Cisplatin Gemcitabine-Carboplatin Daarna alsnog cystectomie!!!!!!!!

41 Immunocheckpointblokkade

42 Immuuntherapie PD1 gereguleerde celdood cytotoxische T cellen PD-L1 op tumoroppervlak zet een rem op immuunrespons van geactiveerde T-cellen PD-L1 ligand inhibitor zorgt voor blokkade waar tumor kan slinken Pembrolizumab 30% effect 1 jaar Darmklachten diarree, huidklachten Jeuk, vermoeidheid,kortademigheid Atezolizumab

43 TESTIS CARCINOOM

44 Testiscarcinoom Chemotherapie goede resultaten 95% Curatie (good risk group) 50% (poor risk group) Combinatie chirurgie en RT Ciplantine Bleomycin Etoposide Het is makkelijke op testiscarcinoom overlever te zijn

45 Testiscarcinoom Cisplatin gebaseerde chemotherapie Late effecten: Toxische effecten kunnen blijven of op lange termijn optreden: Vermindere nierfunctie --Cisplatin Neurotoxiciteit --Cisplatin vinca alkaloids Pulmonaire toxiciteit --Bleomycin Vasculair ziekte --Bleomycin (Pliarchopoulou K. (2010) Late complications of chemotherapy in testicular cancer, Cancer Treatment Rev. Jan.)

46 Vasculair effect Meestal Raynauds phenomeen Vasoconstrictie in de vingers tijdens chemo maar ook als laaat effect Management warm water, massage, medicatie (calciumantagonist nifedipine)

47 Raynauds phenomeen

48 Vasculaire bijwerkingen Late effecten: Hypertensie, abdominale obesitas, hypertriglyceridemie, laag HDL, insuline resistentie Survivors versus General population 24-40% 3-4% Management: bewustwording cardiovasculair risico lifestyle aanpassingen screening risk factoren (Haugnes H.S. (2007) Ann Onco,241-8)

49 Perifere neurotoxiciteit Verminderde pijn en temperatuur sensatie Tijdens behandeling maar ook daarna (7-51%) Gehoorschade Tinnitus Verlies Management Awareness, voorkomen risico s (Hansen, J Clin. Oncol 1457, 2007)

50 Long toxiciteit Verschillende risico factoren pneumonitis Bronchiolitis obliterans/luchtwegobstructie perifeer Interstitiele pneumonitis Pulmonaire functie Hoger risico bij rokers en na radiotherapie

51 Testiscarcinoom 30% verhoogd risico voor overlevers op ontwikkelen 2 e maligniteit vergeleken met algemene populatie 5-6% behandelde patiente 2 e maligniteit Chemo of RT 2x groter risico Chemo en RT 3 maal hoger risico pleura, pancreas, maag, blaas, soft tissue, sarcoom, leukemia

52 Fertiliteit en libido Verlies fertiliteit is verbeterd door: Betere chirurgische technieken Vermindering behandeling Sperma cryopreservatie IVF Tijd van diagnose 10-35% infertiel, abnormaal zaad 50% Bilateraal retroperitoneal lymf klier dissectie retrograde ejaculatie 90%

53 Fertiliteit en libido Door Chemo hormoon veranderingen Minder testosteron ED Minder libido Lager score sexuele functie en Lager sociaal en fysieke functioneren Hoger BMI, Normaal sperma 50% 2 jaar 80% na 5 jaar Risico aangeboren afwijkingen tot 6 maanden na chemo (Brydoy M. J Natl Cancer Inst , 2005)

54 Testis cancer Genezing is mogelijk Acute toxiciteit goed georganiseerd AYA poli jong volwassenen

55 NIERCELCARCINOOM

56 Niercel carcinoom Factors 80-85% van alle nier tumoren 2-3% tumor volwassenen Leeftijd jaar Male : Female = 2 : 1 40% metastasering na nefrectomie

57 CT Scan abdomen MRI Scan abdomen Diagnoses

58 Type Clear renal cell carcinoma 80% Papillary renal cell carcinoma 11% Chromofoob carcinoma 4%

59 Renal cell carcinoma Nefectomie Partieel or totaal Open or laparoscopisch Met of zonder lymfklieren Embolisation RFA radiofrequency ablation

60 Localized disease ( 4cm) Radio Frequency Ablation (heating) Cryoablation (freezing)

61 Gelokaliseerde ziekte: chirurgie Partiele nefrectomie: < 7cm Radicale nefrectomie

62 Metastasized renal cell

63 Voorkeur hersenen

64 Sunitinib versus chirurgie In gemetastaseerde setting wel of niet nefrectomie Discussie eerst systemische behandeling Stabiele ziekte nefrectomie (Mejan A, et al N. Engl J Med, 2018)

65 Systemische behandeling heldercellig niercel carcinoom Immunotherapie Target therapy

66 ESMO 2017 guideline Based on clear of non clear and poor good risk Cancers/Renal-Cell-Carcinoma

67

68 Onze rol bij management van orale medicatie Wat we moeten weten vooraf Medicatie wordt niet op juiste manier ingenomen Medicatie gerelateerde bijwerkingen Interactie met andere medicatie en voedsel Therapietrouw?

69 Voorbeelden van chemotherapie en targeted therapies Bexaroteen (Targretin ) Capecitabine (Xeloda ) Chloorambucil (Leukeran ) Cyclofosfamide (Endoxan ) Erlotinib (Tarceva ) Etoposide (Vepesid ) Fludarabine (Fludara ) Gefitinib (Iressa ) Hydroxycarbamide (Hydrea ) Imatinib (Glivec ) Lapatinib (Tyverb ) Lenalidomide (Revlimid ) Melfalan (Alkeran ) Sorafenib (Nexavar ) Sunitinib (Sutent ) Everolimus (Afinitor ) Temsirolimus (Torisel ) Pembriluzumab (Keytruda ) Atezolizumab (Tecentriq )

70 Risico s orale therapie Minder F-T-F contacten Compliance Interacties (andere medicijnen, voedsel) Cognitieve veranderingen Kosten

71 Voorbeelden van geen therapietrouw Te veel of te weinig intake medicatie Verkeerde manier van intake Verkeerde tijd Verkeerde dosering

72 Therapietrouw Wat heeft patient nodig om medicatie juist in te kunnen nemen Communicatie Informatie en educatie online en geschreven en face-to-face Bereikbaarheid, vast contactpersoon

73 Bijwerkingen Vermoeidheid Veranderingen ontlasting (Diarrhea) Mond problematiek (pain, taste, stomatitis) Huidproblemen (hand foot skin reaction, hard skin, dry skin, rash without itching) Haar kleur veranderingen (depigmentation during treatment)

74 Vermoeidheid Sunitinib, Sorafenib, Temsirolimus, Everolimus Bevacizumab Behandeling: Geen reden voor dosisreductie Let op anemie, hypothyroidisme of depressie Patienteducatie: Energie balans Vermoeidheid kan verschillen Behandelen oorzaak

75 Stomatitis Sunitinib, Temsirolimus, Everolimus Verandering smaak Pijn mond Infectie Spoelen

76 Depigmentatie haar

77 Huidveranderingen

78

79

80 Huidveranderingen na 2 kuren Yellow pigmentation

81 Interventies (hand-foot skinreaction) Gebruik katoenen sokken Preventie druk voeten (niet te kleine schoenen, zachte schoenen Gebruik vettige cream, zonder alcohol, in nacht Pedicure verwijdering harde huid

82 Rash met of zonder jeuk en pijn

83 Interventie rash Behandeling: Na douche en voor slaap gebruik creme Jeuk = hydratatie creme (menthol) Loshangende kleding Vermijd zon gebruik bescherming >15

84 Andere toxiciteit Splinter hemorrhaga nagels Oedeem rond ogen Frontale alopecia (mainly female)

85 Conclusie

86 Hot topics in de uro-oncologie Erik van Muilekom, MANP verpleegkundig specialist