Richtlijnen Urologie

Transcriptie

1 Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Nier Nier ICD-O C64 Richtlijnen Urologie Nier - 1 -

2 1 Algoritme Klinische presentatie Diagnostische procedure T1a-T1b Partiële nefrectomie Stadium I-III T1b-T3 Radicale nefrectomie Staging >75 jaar of beperkte levensverwachting Radiofrequente ablatie F O L MOC (optioneel) PS 0-1 Palliatieve nefrectomie + ev. metastasectomie 1ste lijn: pazopanib / sunitinib / interferon / bevacizumab 2de lijn: everolimus / sorafenib / axitinib Verdere lijnen: chemotherapie, megestrolacetaat L O W Patiënt consultatie Stadium IV PS 2 1ste lijn: temsirolinus of gereduceerde dosis pazopanib / sunitinib 2de lijn: sorafenib / everolimus aan gereduceerde dosis Verdere lijn: megestrol acetaat U P Palliatie (embolisatie, radiotherapie) Richtlijnen Urologie Nier - 2 -

3 2 Stadia TNM classificatie (UICC, 7de editie 2009, 2e druk) Primaire tumor T1a T1b Tumor 4 cm, beperkt tot de nier Tumor > 4 cm maar 7 cm, beperkt tot de nier T2a T2b T3a T3b T3c T4 Tumor > 7 cm maar 10 cm, beperkt tot de nier Tumor > 10 cm, beperkt tot de nier Tumoruitbreiding tot aan de vena renalis of tot het vetweefsel van de perirenale en/of renale sinus, maar niet doorheen de fascia van Gerota Tumoruitbreiding tot aan de vena cava infradiafragmatisch Tumoruitbreiding tot aan de vena cava supradiafragmatisch of invasie van de wand van de vena cava Infiltratie doorheen de fascia van Gerota (inclusief uitbreiding tot aan de ipsilaterale bijnier) Lymfeklieren N0 N1 Geen regionale kliermetastase Regionale kliermetastasen* *In de TNM classificatie, 7 de editie 2009, 1 e druk, wordt nog een onderscheid gemaakt tussen een solitaire regionale kliermetastasen (N1) en metastasen in meer dan 1 regionale klier (N2). Deze onderverdeling wordt echter niet meer toegepast sinds de update van de TNM 7 e editie in Metastasen op afstand M1 Metastasen op afstand Groepering in stadia Stadium I T1N0M0 Stadium II T2N0M0 Stadium III T3N0M0 òf T1-3N1M0 Stadium IV T4N0-1M0 òf T1-4N0-1M1 3 Oppuntstelling Klinisch onderzoek Labo inclusief BSE, creatinine, Ca, GFR, hematologie, LDH, AF, stolling, urineanalyse. RX thorax (+ Ct thorax bij abnormale Rx of bij gevorderde ziekte). CT abdomen en pelvis. MR ter evaluatie van de vena cava indien tumortrombus vermoed wordt. Botscan indien gestegen AF of indien botpijn. Richtlijnen Urologie Nier - 3 -

4 4 Behandeling stadia I-IV Open of laparoscopische radicale nefrectomie Partiële nefrectomie is aangeraden bij T1a tumoren, en is aanbevolen bij T1b tumoren indien technisch mogelijk. Thermo-ablatie is een alternatief voor kleine tumoren bij patiënten > 75 jaar of bij patiënten met een beperkte levensverwachting. Bij gemetastaseerd renaalcel carcinoom patiënten met een goede ECOG score is een tumornefrectomie aangeraden in combinatie met IFN-α. Een metastasectomie dient te worden overwogen. Het toepassen van SBRT (Stereotactic Body Radiation Therapy) is eveneens een mogelijkheid bij oligometastastische ziekte, als alternatief voor metastasectomie/chemotherapie. Bij patiënten met WHO performantie status (PS) 0-1 * Eerstelijn: pazopanib (Votrient ) of sunitinib (Sutent ) (na MOC bespreking) of Interferon of bevacizumab (Avastin ) Tweedelijn: everolimus (Afinitor ) of axitinib (Inlyta ) of sorafenib (Nexavar ) Verdere lijn: o Chemotherapie (5 FU, Vinblastine) o Megestrolacetaat (Megace ) Bij patiënten met WHO performantie status (PS) 2 Eerstelijn: temsirolimus (Torisel ) of gereduceerde dosis pazopanib (Votrient )/sunitinib (Sutent ) Tweedelijn: gereduceerde dosis sorafenib (Nexavar ) / everolimus (Afinitor ) Verdere lijn: Megestrolacetaat (Megace ) Palliatieve maatregelen: embolisatie, radiotherapie, * Bij patiënten met uitstekende PS (0,1) en minimale metastatische ziekte, niet heelkundig te verwijderen, kan interleukine-2 hoge dosis worden overwogen na MOC Richtlijnen Urologie Nier - 4 -

5 5 Opvolging Voor de opvolging van patiënten na behandeling voor renaalcel carcinoom, wordt onder meer rekening gehouden met het risicoprofiel van de patiënt. Tabel 1: Voorgesteld algoritme voor opvolging na behandeling voor renaalcel carcinoom, rekening houdend met het risicoprofiel van de patiënt en de effectiviteit van de behandeling (Ljungberg et al., 2014, Guidelines on Renal Cell Carcinoma, European Association of Urology) Opvolging Risicoprofiel Behandeling 6m 1j 2j 3j 4j 5j >5j Laag Enkel RN/PN US CT US CT US CT Geen verdere opvolging Intermediair RN/PN/cryo/RFA CT CT CT US CT CT CT elke 2 jaar Hoog RN/PN/cryo/RFA CT CT CT CT CT CT CT elke 2 jaar Cryo = cryotherapie; CT = computed tomography Thorax en abdomen, of MRI = magnetic resonance imaging; PN = partiële nefrectomie; RFA = radiofrequentie ablatie; RN = radicale nefrectomie; US = echografie abdomen, nieren en nierbed. Tabel 2: Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (MSKCC, Motzer) criteria (Ljungberg et al., 2014, Guidelines on Renal Cell Carcinoma, European Association of Urology) Risico factoren* Gebruikte cut-off Karnofsky performance status < 80 Tijd van diagnose tot behandeling < 12 maanden Hemoglobine < ondergrens van de labo referentiewaarden Lactaat dehydrogenase (LDH) > 1,5 keer de bovengrens van de labo referentiewaarden Gecorrigeerd serum calcium > 10.0 mg/dl (2.4 mmol/l) * gunstig (laag) risico, geen risicofactoren; intermediair risico, 1 of 2 risicofactoren; ongunstig (hoog) risico, 3 of meer risicofactoren Verhoogd risico bij tumoren > 7 cm behandeld met partiële nefrectomie, of bij positieve snijrand. Klinische controle Labocontrole: o Nierfunctie: bij nierinsufficiëntie pre- of post-operatief o Hb o LDH o Ca ++ + albumine Prognostisch nomogram m.b.t. de kans op recidief na heldercellig niercel carcinoma ( Tabel 3). Tabel 3: Prognostisch nomogram m.b.t. de kans op recidief na heldercellig niercel carcinoma (Sorbellini et al., A postoperative prognostic nomogram predicting recurrence for patients with conventional clear cell renal cell carcinoma. The Journal of Urology, 173, ) Richtlijnen Urologie Nier - 5 -

6 Richtlijnen Urologie Nier - 6 -