Larynxcarcinoma 10/03/2013. Heesheid en vroegdiagnostiek bij middel van narrow band imaging (NBI) en orgaansparende heelkunde bij larynxcarcinoma

Transcriptie

1 1 Heesheid en vroegdiagnostiek bij middel van narrow band imaging (NBI) en orgaansparende heelkunde bij larynxcarcinoma Prof. Dr. Olivier Vanderveken Dienst NKO, Hoofd en Halsheelkunde UZA Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UA Larynxcarcinoma 1 In België meer dan 670 nieuwe gevallen van larynxcarcinoma / jaar Vooral mannen, voorbije jaren ook vaker vrouwen Piek diagnose bij mannen van 50 tot 70 jaar Vrouwen zijn gemiddeld 5 tot 10 jaar jonger

2 2 3 Larynxcarcinoma Glottis tumor in 2/3 de van de gevallen Supraglottis tumor in 1/3 de van de gevallen Subglottis tumor in zeldzame gevallen Bij mannen glottis / supraglottis carcinoma= 2/1 Bij vrouwen omgekeerde verhouding Roken Alcoholconsumptie Combinatie versterkt Risicofactoren 4 Inademing van irriterende stoffen Blootstelling aan radioactieve straling Infectie papillomavirussen (HPV) Klinische presentatie 5 Glottis tumor: heesheid op de voorgrond Supraglottis tumor eerder slikklachten of uitstralend pijn naar het oor bij het slikken Heesheid bij supraglottis tumoren pas als doorgroei tot op glottis niveau opgetreden is

3 3 6 Klinische presentatie Glottis tumor: zelden lokale lymfekliermetastase(n) Supraglottis tumor: halskliermetastase als eerste symptoom cfr. uitgebreid lymfedrainagesysteem submuceus supraglottis Glottis tumoren: kleine tumor reeds heesheid dus vroeger klachten dan bij supraglottis carcinoma Vroegdiagnostiek 7 Patiënten met heesheid langer dan 3 weken dienen NKO advies te krijgen met laryngoscopie Keelpijn en slikklachten vaak langere termijn vooraleer consult NKO Belang van narrow band imaging (NBI)? 8 Diagnose Anamnese Klinisch NKO onderzoek Indirecte laryngoscopie met flexibele fiberendoscoop: - Letsel detecteren en uitgebreidheid inschatten - Mobiliteit stembanden beoordelen

4 4 NARROW BAND IMAGING (1) Optische techniek Doel: visualisatie microvasculaire structuur van oppervlakkige mucosa verbeteren Oppervlakkige carcinomen met hun angiogenetisch patroon in het licht stellen Premaligne en maligne laesies detecteren Gefilterd licht NARROW BAND IMAGING (2) Blauw licht: golflengte 415nm (piekabsorptie Hb) penetratie in oppervlakkige lagen mucosa absorptie door capillaire vaten: bruine kleur Groen licht: golflengte 540 nm Penetratie dieper dan blauw licht Absorptie door bloedvaten dieper in de lagen van oppervlakkige mucosa: cyaan Dus: selectie 2 golflengtes specifiek gericht op oplichten oppervlakkige mucosa zodat duidelijk contrast met onderliggende structuren. DIAGNOSTISCHE PARAMETERS Bruine vlekjes Onregelmatig microvasculair patroon Light crest Side difference

5 5 1) BRUINE VLEKJES 2) ONREGELMATIG MICROVASCULAIR PATROON IPCL = intra-epitheliale papillaire capillaire lussen Regelmatig microvasculair patroon (IPCL 10µm) Onregelmatig microvasculair patroon: IPCL tot 100µm Dilatatie, verlenging en kronkeling van capillairen

6 6

7 7 3) LIGHT CREST 4) SIDE-DIFFERENCE

8 8 21 Diagnose Directe laryngoscopie ( + NBI) onder narcose met doelgerichte biopten + panendoscopie Histopathologisch onderzoek biopten = uiteindelijke diagnose Beeldvorming - CT hals / NMR hals - RX of CT thorax Classificatie en stadiëring 22 TNM classificatie Glottiscarcinoma 85% vroegtijdig stadium (T1 of T2) Supraglottiscarcinoma 65% latere stadia (T3 of T4) Leidraad voor behandeling en prognose 23 Behandeling Kleinere tot middelgrote larynxtumoren - Microlaryngoscopische CO 2 -laser chirurgie - Radiotherapie gedurende 6 weken ( cgy) - Partiële larynxresectie via uitwendige benadering Trend: orgaansparende behandeling van hoofdhalstumoren zonder de prognose ongunstig te beïnvloeden

9 24 Radiotherapie Permanente slijmvliesveranderingen waardoor permanente klachten kunnen bestaan Heesheid dysfonie Slikhinder dysfagie Droge mond/keel xerostomie Bij tumorrecidief of tweede primaire tumor in hetzelfde gebied kan geen tweede maal radiotherapie gegeven worden CO 2 -laser chirurgie glottiscarcinoma 25 Types laserresecties: Type1:enkel mucosa van de stemband tot in de ruimte van Reinke (dysplasie,tis) Type 2:resectie van stuk van de stemband: mucosa,submucosa, lig. vocale, m. vocalis (T1,T2) Type 3: resectie van een stemband tot op het thyroidkraakbeen (T2,T3) Type I Type II Type IIIa Type IIIb 9

10 27 CO 2 -laser chirurgie Een minimaal invasieve therapeutisch optie Effectieve aanpak voor curatieve behandeling van T1 en T2 glottistumoren en geselekteerde gevalen van supra- en subglottis larynxtumoren Recidief ratio niet hoger dan na radiotherapie of externe partiële larynxresecties 28 Behandeling Grote larynxtumoren Totale laryngectomie +/- postoperatieve aanvullende radiotherapie Partiële larynxresectie via uitwendige benadering Chemoradiatie als larynxsparende behandeling echter niet altijd larynxfunctiesparend 29 Totale laryngectomie Postoperatieve stemrevalidatie Tracheoesophageale fistel voor spraak Belang van samenwerking tussen logopediste, gespecialiseerde verpleegkundige, hoofd-hals chirurg, patiëntenvoorlichter, maatschappelijke werker,.. 10

11 30 Prognose Relatief gunstige prognose Vijfjaarsoverleving 60% alle stadia samen Diagnose in vroegere stadia (vaak glottisca) betere prognose dan latere stadia (vaker supraglottisca) BELANG VAN VROEGDIAGNOSE! Rol van NBI prospectieve klinische studie UZA Endolaryngeale CO 2 -laser chirurgie 31 Eenvoudige en goedkope techniek zonder noodzaak tot tracheotomie en minimale hospitalisatie en weinig postop dysfagie Kan aangewend worden om partiële laryngeale resectie te verrichten en daardoor in geselecteerde gevallen het aantal totale laryngectomieën te verminderen 32 Dank voor uw aandacht 11