Huidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling

Transcriptie

1

2

3 Huidkanker Melanoom Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom Diagnostiek en behandeling

4 Is het huidkanker? Welke huidkanker?

5 Hoe wordt de diagnose gesteld? Verhaal Hoe lang bestaat de afwijking? Verandering? Groei, bloeding, jeuk? Wat voor huidtype? Zonlicht blootstelling? Medicijnen? Kijken!!

6 Kijken blote oog dermatoscoop voelen

7 Kijken microscoop

8 Hoe wordt de diagnose gesteld? Biopt Incisie biopsie Diagnostische excisie Excisie biopsie

9 Melanoom van de huid Zeer kwaadardige tumor die ontstaat uit melanocyten (pigmentcellen) of naevuscellen (moedervlekcellen) Metastasering = uitzaaien In transit, in de huid Lymfogeen, via de lymfebanen Hematogeen, via het bloed Hoe dunner, hoe meer kans op genezing Vroege opsporing Onvoorstelbaar onvoorspelbaar

10

11 Dermatoscoop Non-invasief 10-voudige vergroting Halogeen of diode lamp met een belichtingshoek van 20º Contactvloeistof om reflectie van licht door de huid te voorkomen

12 zonder vloeistof met vloeistof

13 Hoe wordt de diagnose melanoom gesteld? Bij geringe twijfel... Diagnostische excisie Excisie biopsie 2 mm marge Goede beoordeling onder microscoop van de hele afwijking Goede dikte meting

14 Behandeling van het melanoom van de huid Therapeutische re-excisie Marges in situ melanoom: 0,5 cm Breslow-dikte tot en met 2 mm: 1 cm Breslow-dikte meer dan 2 mm: 2 cm En verder...?

15 met metastasen Balch, J Clin Oncol, 2001

16 Aanvullend onderzoek Wel voelen naar lymfeklieren Bij afwijkende bevinding, verder onderzoek

17 Controles Breslow-dikte tot en met 1 mm: Eenmalig controlebezoek een maand na de behandeling van een primair melanoom Breslow-dikte meer dan 1 mm: 5-10 jaar controle Wat onderzoeken? Vragen naar klachten die met terugkeer melanoom of metastasering verband zouden kunnen houden Gericht lichamelijk onderzoek Kijken naar litteken, voelen naar lymfeklieren Geen routine beeldvorming en bloedonderzoek

18 Actinische keratose, ziekte van Bowen, plaveiselcelcarcinoom

19 Actinische keratose, ziekte van Bowen, plaveiselcelcarcinoom Atypische, onrustige, keratinocyten (cellen van de opperhuid) Actinische keratose Niet kwaadaardig Onderste 1/3-2/3 deel van de opperhuid Kans op verandering in plaveiselcelcarcinoom: 0,025-16%!? Ziekte van Bowen Carcinoma in situ Wel kanker, maar niet door basale membraan gegroeid, (nog) niet invasief 5-25% gaat wel invasief groeien, wordt dan plaveiselcelcarcinoom

20 Plaveiselcelcarcinoom

21 Plaveiselcelcarcinoom Kwaadaardig Kan uitzaaien/metastaseren Via de lymfebanen naar de lymfeklieren Kans op metastasering 3-25%!? 2 groepen Hoog risico op metastasering: +/- 20% Laag risico op metastasering: minder dan 5%

22 Plaveiselcelcarcinoom: hoog risico Afmeting Groter dan 2 cm Plaats Oor Lip Dikte (microscopisch) Meer dan 4 mm Groeiwijze (microscopisch)

23 Hoe wordt de diagnose plaveiselcelcarcinoom gesteld? Klinische blik Biopt Excisie biopsie = therapeutische excisie

24 Behandeling van het plaveiselcelcarcinoom van de huid Excisie Kleiner dan 2 cm, laag risico: 5mm marge Groter dan 2 cm, hoog risico: 10 mm marge Radiotherapie (bestraling) Voor kleine tumoren Cryochirurgie (vloeibare stikstof) Coagulatie (wegbranden)

25 Aanvullend onderzoek Voelen naar lymfeklieren Bij hoog risicogroep in het hoofd-hals gebied Beeldvormend onderzoek Bij afwijkende klieren nader onderzoek Consequenties voor behandeling Verwijdering en/of bestraling

26 Controles Laag risico groep Weinig controles Hoog risico groep In aanvang 3-4 x per jaar Kijken of het plaveiselcelcarcinoom ter plekke terugkomt Lymfeklieren voelen Rest huid bekijken

27 Basaalcelcarcinoom Basale cellen van de epidermis verschillende klinische beelden Langzame groei Metastasering: nooit (0.03%) Relatief goedaardig is wel kwaadaardig maar je gaat er niet dood aan Maar kan bij lang bestaan heel veel schade geven

28

29 nodulair ulcererend gepigmenteerd

30 superficieel scleroserend

31 sprieterig solide

32 Hoe wordt de diagnose basaalcelcarcinoom gesteld? Klinische blik Biopt Excisie

33 Behandeling van het basaalcelcarcinoom Excisie nieuw basaalcelcarcinoom, solide groeitype, < 2 cm 3 mm marge nieuw basaalcelcarcinoom, solide groeitype, > 2 cm sprieterig groeitype recidief 5 mm marge Radiotherapie Oppervlakkige en/of kleine basaalcelcarcinomen Fotodynamische therapie, cryochirurgie, 5-fluorouracil creme, imiquimod creme, curettage/coagulatie

34 Standaard excisie met standaard microscopisch onderzoek Solide basaalcelcarcinoom, 5 mm marge: 95% radicaal Sprieterig basaalcelcarcinoom, 5 mm marge: 82% radicaal

35 Mohs micrografische chirurgie: maximale controle van de sneevlakken met minimaal verlies van gezond weefsel

36 Solide basaalcelcarcinoom linker neusplooi

37

38

39

40 4 rondes, 8 vriescoupes

41

42

43

44

45

46 De behandeling van oppervlakkige afwijkingen

47 De behandeling van oppervlakkige afwijkingen Actinische keratosen Ziekte van Bowen Superficieel basaalcelcarcinoom Fotodynamische therapie Cryochirurgie : vloeibare stikstof 5-fluorouracil creme: celdodende creme, cytostaticum imiquimod creme: activeert afweersysteem ter plekke curettage/coagulatie: wegkrabben en wegbranden

48 Fotodynamische therapie (PDT) Door het aanbrengen van een zalf met aminolevulinezuur gaan de meest actieve, snelgroeiende cellen een lichtgevoelige stof aanmaken Door belichting gaan deze cellen dood De gezonde cellen maken minder lichtgevoelige stof aan, en blijven in leven na belichting Selectieve behandeling van oppervlakkige afwijkingen niet melanoom dunner dan 1,5 mm Redelijk effectief Grote oppervlakken Bijna geen littekens, cosmetisch fraai

49 Fotodynamische therapie (PDT)

50 Na 3 uur inwerken volgt belichting gedurende 9 minuten Procedure na 1 week herhalen Pijnlijk!

51

52 Controles Geen vast controleschema (meer) voor het basaalcelcarcinoom langzame groei 1 x per jaar Kans op een nieuw basaalcelcarcinoom is net zo groot als de terugkeer van een goed behandeld basaalcelcarcinoom Te groot aantal mensen om vaak te controleren

53 Voorkomen is beter dan genezen!

54