Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Lip en mondholte

Transcriptie

1 Laarbeeklaan Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Lip en mondholte V2.2011

2 Lip en mondholtecarcinoom ICD- O C00, C02-C06 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. De lip (C00): Uitwendige bovenlip (vermiljoen) (C00.0) Uitwendige onderlip (vermiljoen) (C00.1) De commisuren (C00.6) 2. De mondholte C(02-06): Mondmucosa: Mucosa van de boven- en onderlip (C00.3, 4) Mucosa van de wang (C06.0) Mucosa van het trigonum retromolare (C06.2) Bucco-alveolaire sulci, onder en boven (C06.1) Bovenste alveolus en gingiva (C03.0) Onderste alveolus en gingiva (C03.1) Hard verhemelte (C05.0) Tong: Dorsaal oppervlak en randen anterieur van de circumvallate papillen (anterior 2/3) (C02.0, 1) Ventraal of inferior vlak (C02.2) Mondbodem (C04) Naast het klassieke plaveiselcelcarcinoom kan hier ook een tumor uitgaande van de kleine speekselklieren worden aangetroffen. Classificatie. (UICC TNM Classification of Malignant Tumors; seventh edition) T-categorie: Tx = oordeel over primaire tumor niet mogelijk. T0 = geen primaire tumor. Tis = carcinoma in situ. T1 = grootste tumorafmeting 2 cm of kleiner. T2 = grootste tumorafmeting tussen 2 en 4 cm. T3 = grootste tumorafmeting meer dan 4 cm. T4a = (lip) tumoruitbreiding in corticale bot, nervus alveolaris inferior, mondbodem of huid (kin of neus). T4a = (mondholte) tumoruitbreiding in corticale bot, diepe of extrinsieke tongspieren (genioglossus, hyoglossus, palatoglossus en styloglossus), maxillaire sinus of huid van het gelaat. T4b = (lip en mondholte) tumoruitbreiding in masticator ruimte, lamina pterygoidea, schedelbasis of rondom de a. carotis. N-categorie: Nx = oordeel over regionale lymfeklieren niet mogelijk. N0 = geen lymfekliermetastasen. N1 = metastase in een solitaire, homolaterale lymfeklier, 3 cm. Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 1 -

3 N2a = metastase in solitaire, homolaterale lymfeklier > 3 cm en 6 cm. N2b = metastase in multipele, homolaterale lymfeklieren 6 cm. N2c = metastase in bilaterale of contralaterale lymfeklieren 6 cm. N3 = metastase in een lymfeklier > 6 cm. M-categorie: M0 = geen metastasen op afstand. M1 = metastase(n) op afstand. Stadiumindeling: Stadium 0: Tis N0 M0 Stadium I: T1 N0 M0 Stadium II: T2 N0 M0 Stadium III: T1-2 N1 M0 T3 N0-1 M0 Stadium IVA: T1-2-3 N2 M0 T4a N0-1-2 M0 Stadium IVB: elke T N3 M0 T4b elke N M0 Stadium IVC: elke T elke N M1 Nota/ Mandibula Om resectiemarges te bepalen, wordt het ortho-pantomogram een CT scan en MRI gebruikt. Bij erosieve defecten zijn horizontale marges van 1 cm acceptabel. Bij invasieve botaantasting worden marges van 1-3 cm gehanteerd en wordt een segmentale resectie verricht. Indien op conventionele röntgenopnames de canalis mandibularis door het gebied van tumorinvasie loopt, wordt histologisch tumorgroei tot 2 cm vanaf de waarneembare botaantasting gevonden. Tandverzorging Elke tandendragende patiënt wordt voor behandeling doorgestuurd naar tandheelkunde: LTH Benny De Deyn in het Tandheelkundig Instituut (afsprakenbalie 4920) of stomatologie indien uitgebreide extracties verwacht worden (tel 6012). Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 2 -

4 Behandeling LIP CARCINOMEN T1 T2 N0 T3 T4 N0 < 1 cm: Heelkunde (wigresectie) > 1 cm: Heelkunde indien functioneel mogelijk Lokale radiotherapie te overwegen (of bij positieve snijranden) Heelkunde, al dan niet met reconstructie Post-operatieve RT Tomotherapie of, indien inoperabel (medisch of functioneel): RT Tomotherapie + chemotherapie. T1-4 N+ Heelkunde, al dan niet met reconstructie, van de primaire tumor en halsklieruitruiming of, indien Inoperabel (medisch of functioneel): RT Tomotherapie + chemotherapie. M1 Chemotherapie / palliatieve radiotherapie RT: radiotherapie = tomotherapie (hoog comformele rotationele radiotherapie/concomitant boost). Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 3 -

5 TONG - MONDBODEM CARCINOMEN T1 T2 N0 T1-T2 N1 T1-T2 N2a/b/c -N3 T3 T4 N0 - N+ T3-T4 N0 -N+ inoperabel functioneel niet reseceerbaar M1 Primaire tumor: brede locale resectie (marge 1 cm) Hals: supraomohyoidale nekdissectie (regio I-III) (ook contra-lateraal als het letsel de middellijn raakt of overschrijdt) Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie), of pn+, of kapseldoorbraak, of perineurale - sprieterige groei. In geval van 'Close margins' (=<5mm): - heringreep als geen andere indicaties zijn voor post-op RT - anders RT Tomotherapie Primaire tumor: brede locale resectie (marge 1 cm) Hals: halsklierdissectie regio I-V (unilateraal) Bij N1 in regio I kan dissectie van regio I-III volstaan. Radiotherapie is alternatief indien klierdiameter < 3cm Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie), of pn+, of kapseldoorbraak, of perineurale - sprieterige groei. In geval van 'Close margins' (=<5mm): - heringreep als geen andere indicaties zijn voor post-op RT - anders RT Tomotherapie Primaire tumor: brede locale resectie (marge 1 cm) Hals: halsklierdissectie regio I-V met electieve behandeling van de contralaterale hals levels I-III Post-operatieve RT Tomotherapie + chemotherapie Primaire tumor: radicale resectie met reconstructie indien mogelijk Hals: supraomohyoidale nekdissectie (regio I-III) (ook contra-lateraal als het letsel de middellijn overschrijdt) En Post-operatieve RT Tomotherapie + chemotherapie RT Tomotherapie + chemotherapie RT Tomotherapie + chemotherapie Chemotherapie / palliatieve radiotherapie PS: Als van primaire chirurgie met postoperatieve radiotherapie een hoog risico op complicaties of ernstig verminderde functionaliteit met betrekking tot slikken, spreken en cosmetiek kan worden verwacht, komt radiotherapie als primaire behandeling in aanmerking. RT: radiotherapie = tomotherapie (hoog comformele rotationele radiotherapie/concomitant boost) Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 4 -

6 WANG en GINGIVA CARCINOMEN T1 T2 N0 T1-T2 N1 T1-T2 N2a/b/c -N3 T3 T4 N0 T3-T4 N0 inoperabel T3 T4 N+ M1 Primaire tumor 3 cm en geen aantasting van de commissura: Lokale resectie (marge 1 cm) Primaire tumor >3 cm en/of aantasting van de commissura: Radiotherapie of heelkunde: individueel te bespreken Hals: supraomohyoidale nekdissectie (regio I-III) Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie), of pn+, of kapseldoorbraak, of perineurale - sprieterige groei. Primaire tumor 3 cm en geen aantasting van de commissura: Lokale resectie (marge 1 cm) Primaire tumor >3 cm en/of aantasting van de commissura: Radiotherapie of heelkunde: individueel te bespreken Hals: Halsklierdissectie regio I-V Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie), of pn+, of kapseldoorbraak, of perineurale - sprieterige groei. Primaire tumor 3 cm en geen aantasting van de commissura: Lokale resectie (marge 1 cm) Primaire tumor >3 cm en/of aantasting van de commissura: Radiotherapie of heelkunde: individueel te bespreken Hals: Halsklierdissectie regio I-V met electieve behandeling van de contralaterale hals levels I-III Post-operatieve RT Tomotherapie + chemotherapie Primaire tumor: Radicale resectie met reconstructie indien mogelijk Hals: supraomohyoidale nekdissectie (regio I-III) En Post-op RT Tomotherapie + chemotherapie RT Tomotherapie + chemotherapie. Chemotherapie / palliatieve radiotherapie RT: radiotherapie = Tomotherapie (hoog conformele rotationele radiotherapie/concomitant boost) Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 5 -

7 PROCESSUS ALVEOLARIS SUPERIOR EN PALLATUM DURUM CARCINOMEN T1 T2 N0 T3 T4 N0 Primaire tumor: brede lokale resectie Post-op RT Tomotherapie bij: niet radicale resectie (= R1 resectie) Afdruk voor prothese te maken VOOR de ingreep Bovenkaaksresectie (partieel of volledig) Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie) T1-4 N+ Bovenkaakresectie (partieel of volledig) T4 - functioneel niet reseceerbaar M1 Hals: Halsklierdissectie regio I-V Post-operatieve RT Tomotherapie bij niet radicale resectie (= R1 resectie), of pn+, of kapseldoorbraak, of perineurale - sprieterige groei. + chemotherapie. RT Tomotherapie + chemotherapie. Chemotherapie / palliatieve radiotherapie RT: radiotherapie=tomotherapie (hoog conformele rotationele radiotherapie/concomitant boost). Richtlijnen KNO Lip en mondholte - 6 -

8 Bijlage 1: Updates richtlijnen lip en mondholte Eerste update (2011) Oktober 2011: TNM 6th edition werd vervangen door de 7th edition. Update van de behandelingsrichtlijnen per stadium. Bijlage 1: Updates richtlijnen KNO Lip en mondholte - 7 -