Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Larynx

Transcriptie

1 Laarbeeklaan Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Larynx V2.2011

2 Larynxcarcinoom ICD-O C32.0, 1, 2, C10.1 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. Supraglottis (C32.1): Suprahyoidale epiglottis (C10.1) Aryepiglottische plooi, laryngeaal aspect Arythenoïd Infrahyoïdale epiglottis Valse stembanden. 2. Glottis (C32.0): Ware stembanden Anterieure commissuur Posterieure commissuur 3. Subglottis (C32.2) Classificatie (UICC TNM Classification of Malignant Tumors; Seventh edition) T-categorie: Tx = T0 = Tis = oordeel over primaire tumor niet mogelijk. geen primaire tumor. carcinoma in situ. Supraglottis: T1 = tumor beperkt tot 1 subregio van de supraglottis met normale beweeglijkheid van de stembanden T2 = tumoruitbreiding op meer dan 1 subregio van de supraglottis of op de glottis of in een regio buiten de supraglottis (bvb tongbasis mucosa, vallecula, mediale wand van de sinus piriformis) met normale beweeglijkheid van de stembanden. T3 = tumor beperkt tot de larynx met fixatie van de stemband en/of uitbreiding in het postcricoidgebied, de pre-epiglottische ruimte, paraglottische ruimte en /of de binnenste cortex van het thyroid kraakbeen T4a = tumoruitbreiding doorheen het schildklierkraakbeen en/of invasie van weefsels buiten de larynx: trachea, weke delen van de hals met inbegrip van diepe/extrinsieke tongspieren (genioglossus, hyoglossus, palatoglossus en styloglossus), strapspieren, schildklier en oesofagus T4b = tumoruitbreiding in de prevertebrale ruimte, mediastinale klieren of rondom de a.carotis groeiend Glottis: T1 = tumor beperkt tot de stemband(-en), eventueel met uitbreiding in de voorste en achterste commissuur, met normale beweeglijkheid van de stembanden T1a = tumor beperkt tot 1 stemband T1b = tumoruitbreiding op beide stembanden T2 = tumoruitbreiding naar supraglottis en/of subglottis, en/of verminderde beweeglijkheid van de stemband T3 = tumor beperkt tot de larynx met fixatie van de stembanden en/of invasie van de paraglottische ruimte en/of met de binnenste cortex van het schildklierkraakbeen Richtlijnen KNO Larynx - 1 -

3 T4a = tumoruitbreiding doorheen de buitenste cortex van het schildklierkraakbeen en/of invasie van weefsels buiten de larynx: trachea, weke delen van de hals met inbegrip van diepe/extrinsieke tongspieren (genioglossus, hyoglossus, palatoglossus en styloglossus), strapspieren, schildklier en oesofagus T4b = tumoruitbreiding in de prevertebrale ruimte, mediastinale klieren of rondom de a.carotis groeiend Subglottis: T1 = tumor beperkt tot de subglottis T2 = tumoruitbreiding naar de stemban(-en) met normale of verminderde beweeglijkheid T3 = tumor beperkt tot de larynx met fixatie van de stemband T4a = tumoruitbreiding doorheen het schildklierkraakbeen en/of invasie van weefsels buiten de larynx: trachea, weke delen van de hals met inbegrip van diepe/extrinsieke tongspieren (genioglossus, hyoglossus, palatoglossus en styloglossus), strapspieren, schildklier en oesofagus T4b = tumoruitbreiding in de prevertebrale ruimte, mediastinale klieren of rondom de a. carotis groeiend N-categorie: Nx = oordeel over regionale lymfeklieren niet mogelijk. N0 = geen lymfekliermetastasen. N1 = metastase in een solitaire, homolaterale lymfeklier, 3 cm. N2a = metastase in solitaire, homolaterale lymfeklier > 3 cm en 6 cm. N2b = metastase in multipele, homolaterale lymfeklieren 6 cm. N2c = metastase in bilaterale of contralaterale lymfeklieren 6 cm. N3 = metastase in een lymfeklier > 6 cm. Noot: middellijnklieren worden als ipsilaterale klieren beschouwd M-categorie: M0= geen metastasen op afstand. M1 = metastase(n) op afstand. Stadium indeling: Stadium 0: T is N M 0 0 Stadium I : T 1 N M 0 0 Stadium II: T 2 N 0 M 0 Stadium III: T N M T 3 N M Stadium IVA: T N M T 4a - 4b N 0-1 M 0 Stadium IVB: T elke N M 4b 0 elke T N M 3 Stadium IVC: elke T elke N M 0 1 Richtlijnen KNO Larynx - 2 -

4 Behandeling Supraglottis T1 T2 N0 N1 boost) - Mogelijkheid van heelkunde (externe ingreep of laser resectie) te bespreken - Supraglottis laryngectomie + bilaterale supraomohyoidale (II/III) halsdissectie. In geval van een N1 nek moet regio IV vooruitgeruimd worden. Voorwaarden voor heelkunde: - longfunctie: FEV/FVC > 50% - leeftijd < 70 jaar - geen voorafbestaande slikproblemen - reële kans om door HK RT te vermijden - ondergrens > 5 mm boven voorste commissuur - arytenoïden vrij - adequate transorale expositie bij laserresectie T3 N0 N1: - Voorkeur voor RT Tomotherapie (hoog conformele rotationele RT/concomitant - Heelkunde kan geïndiceerd zijn in uitzonderlijke gevallen maar een laryngectomie dient vermeden te worden T4 N0 N+: (extralaryngeale uitbreiding) - Totale laryngectomie met bilaterale electieve halsdissectie (N0) + post-operatieve RT - Totale laryngectomie met een electieve halsdissectie (N0 zijde) en een gemodifieerde radicale halsdissectie ( N+ zijde) + postoperatieve RT Bij weigering door patiënt of inoperabiliteit om medische redenen: N2bulky -N3: Bij klieren > 3 cm is de controle met RT <60% - Halsdissectie te laten voorafgaan aan RT voor het primaire letsel. Richtlijnen KNO Larynx - 3 -

5 Glottis T1a: - CO2-laserresectie indien de anterieure commissuur voldoende vrij is. - Radiotherapie tot 66 Gy (33 x 2 Gy), de hals moet niet behandeld worden. T1b: - Radiotherapie tot 66 Gy (33 x 2 Gy), de hals moet niet behandeld worden. T2 N0: boost) T2 N1: T3 N0 N1: T4 N0 N+: - Totale laryngectomie en plaatsing van spraakknop met ipsilaterale II, III, IV electieve halsdissectie (N0) + postoperatieve RT - Totale laryngectomie en plaatsing van spraakknop met een electieve halsdissectie (N0 zijde) en een gemodifieerde radicale halsdissectie ( N+ zijde) + post-operatieve RT. N2b-N3: Bij klieren > 3 cm is de controle met RT <60% en dus advies om - Halsdissectie te laten voorafgaan aan RT voor het primaire letsel. Richtlijnen KNO Larynx - 4 -

6 Subglottis: T1 T2 N0: boost) + RT bovenste mediastinum T3 T4 N0-N+: - Totale laryngectomie en plaatsing van spraakknop, (partiele) thyroidectomie, dissectie van paratracheale klieren en met bilaterale halsdissectie regio II, III, IV en postoperatieve radiotherapie Recidieven - Wanneer primair heelkundig werd behandeld, is uitwendige radiotherapie aangewezen. - Wanneer primair bestraald werd, is heelkundige opvang mogelijk in de zin van een totale laryngectomie met primaire plaatsing van een spraakknop. - De halsbehandeling wordt individueel besproken. - In geval van inoperabiliteit of weigering van de patiënt voor totale laryngectomie is chemotherapie aangewezen. Richtlijnen KNO Larynx - 5 -

7 Bijlage 1: Updates richtlijnen larynx Eerste update (2011) Maart 2011: TNM 6th edition werd vervangen door de 7th edition. Update van de behandelingsrichtlijnen per stadium. Bijlage 1: Updates richtlijnen KNO Larynx - 6 -