Hoofd- en Halstumoren Ontsluierd.

Transcriptie

1 Hoofd- en Halstumoren Ontsluierd. Dr. P. Deron Dienst Hoofd-Halschirurgie, UZ Gent. Diensthoofd Prof. Dr. H. Vermeersch 9 april 2009, Domus Medica, Zeewolde 1

2 2 2

3 Epidemiologie België inwoners 3 3

4 Epidemiologie 2005 orgaanspreiding 4 4

5 Epidemiologie 2005 orgaanspreiding 5 5

6 Epidemiologie 2005 incidentie 6 6

7 Epidemiologie leeftijdsdistributie 7 7

8 Epidemiologie 2005 hoofd & hals 8 8

9 Epidemiologie 2005 mondholte en lip 9 9

10 Epidemiologie 2005 pharynx 10 10

11 Epidemiologie 2005 larynx 11 11

12 Epidemiologie - histologie % plaveiselcelcarcinoom 3-5% speekselkliertumor 3-15% ongedifferentieerd carcinoom 12 12

13 Epidemiologie - histologie Plaveiselcelcarcinoom 13 13

14 Epidemiologie - ethiologie Tabagisme Ethylisme Cumulatief effect! p53 mutaties Slechte mondhygiëne Polyaromatische koolwaterstoffen en asbest Human Papilloma Virus serotype 16 en

15 Symptomatologie Interferentie met ademen spreken - slikken Pijnlijke slijmvliesplek of verdikking. Spontane bloeding. Slecht passende gebitsprothese. Trismus. Onverklaarde oorpijn (gerefereerd). Harde zwelling in de hals (halskliermetastase). Stemverandering. Heesheid. Diepe keelpijn. Dysfagie en odynofagie. Unilateraliteit!!! 15 15

16 Voorkomen in de mondholte 16 16

17 Voorkomen in de mondholte 17 17

18 Voorkomen in de mondholte 18 18

19 Voorkomen in de oropharynx 19 19

20 Voorkomen in de hals 20 20

21 Diagnostiek Klinisch onderzoek Endoscopie in narcose Biopsie CT-scan zonder en met contrast MRI-scan zonder en met contrast CT-scan thorax - mediastinum 21 21

22 Diagnostiek klinisch onderzoek 22 22

23 Diagnostiek klinisch onderzoek 23 23

24 Diagnostiek klinisch onderzoek 24 24

25 Diagnostiek endoscopie in narcose + biopsie In kaart brengen van het letsel Bekomen van een biopsie voor histologische bevestiging Nagaan operabiliteit Evalueren overige bovenste luchtweg 2 de primaire tumor! 25 25

26 Diagnostiek - beeldvorming CT-scan hals Lokale uitbreiding Status van de hals Botaantasting MRI-scan hals Lokale uitbreiding CT-thorax en mediastinum PET-CT 26 26

27 Diagnostiek - beeldvorming 27 27

28 Diagnostiek - beeldvorming 28 28

29 Diagnostiek - beeldvorming 29 29

30 Diagnostiek - beeldvorming 30 30

31 Diagnostiek Echo abdomen superior CT-scan abdomen Isotopische botscan Bloedafname (alkalisch fosfatase, CEA, NSE,...) 31 31

32 TNM classificatie mondholte Tumor T 1 = < 2cm in grootste afmeting. T 2 = 2-4cm in grootste afmeting. T 3 = > 4cm in grootste afmeting. T 4 = tumor uitbreiding in omliggende zoals mandibula, extrinsieke tongspieren, huid, maxillaire sinus. Nodus (lymfeklieren in de hals) N 1 = homolaterale lymfeklier < 3cm. N 2a = homolaterale lymfeklier > 3cm en < 6cm. N 2b = meerdere homolaterale lymfeklieren < 6cm. N 2c = contra- of bilaterale lymfeklieren. N 3 = lymfeklier > 6cm. Metastase M 0 = geen metastase op afstand. M 1 = metastase op afstand

33 Behandeling Multidisciplinair oncologisch consult 33 33

34 Tandheelkundig nazicht 34 34

35 Behandeling Heelkunde Radiotherapie Heelkunde gevolgd door radiotherapie Concommitante radiochemotherapie 35 35

36 Behandeling Bespreking met patiënt Wat gaan we doen? Wat mag je verwachten tijdens de behandeling? Wat mag je verwachten na de behandeling? Slikrevalidatie Spraakrevalidatie Ademhaling Wat kan er eventueel misgaan? Eventuele nood aan bijkomende behandeling? 36 36

37 Heelkundige behandeling Streefdoelen: Histologisch volledige resectie met ruime marges Maximaal herstel van functie door reconstructie Aandacht voor de hals Veilige luchtweg 37 37

38 Heelkundige behandeling Lip en mondholtetumoren. Tonsiltumoren. T4 larynxtumoren; T3 larynxtumoren bij bedreigde luchtweg. Neus en paranasale sinussen. Speekselklieren

39 Heelkundige behandeling mondholte en tonsiltumoren Goede toegankelijkheid via de mond of na mandibulaire split Histologisch radicale resectie met marge (> 5mm microscopisch = 2 cm macroscopisch) Rekening houden met posterieure tonsilpijler Rekening houden met mondbodem (extrinsieke tongspieren) Mandibularesectie Continuïteit bewaard of niet? Halsevidement Therapeutisch of preventief? 39 39

40 Heelkundige behandeling van mondholtetumoren Voorkomen van zo veel mogelijk functieverlies Herstel van de waterdichtheid 40 40

41 Heelkundige behandeling mondholtetumoren Radial forearm flap 41 41

42 Heelkundige behandeling - reconstructie Radial forearm flap 42 42

43 Heelkundige behandeling larynxtumoren 43 43

44 Radiotherapie Gy in fracties van ongeveer 2 Gy. Mucositis. Smaakverlies. Xerostomie. 3 D planning en IMRT. Rol van dynamische beeldvorming PET

45 Chemotherapie Tot 10 jaar terug palliatieve setting Cisplatinum 5FU of methotrexate. Orgaansparende behandeling = concomitante radiochemotherapie 45 45

46 Concomitante radiochemotherapie Pignon et al. Lancet 2000 Meta-analyse: > patiënten 5 jaarsoverleving benefit na 5 jaar = 8% De standaard: Cisplatin 100 mg/m² op dag 1,22,43 van de radiotherapie 46 46

47 Concomitante radiochemotherapie Orgaansparend is niet functiesparend!!! Ernstige en permanente dysfagie; nood aan PEG. Afunctionele larynx met nood aan permanente tracheotomie

48 Chemotherapie anti - EGFR Bonner et al. N Engl J Med 2006 Cetuximab bij geavanceerde hoofd-halstumoren. 5 jaarsoverleving RT + cetuximab 46% versus 36 % voor RT alleen. Vergelijkt niet met de standaard van radiochemotherapie!!! Belangrijke huidtoxiciteit

49 Adjuvante radiochemotherapie Positieve chirurgische snijranden. Kapseldoorbraak in de aangestaste lymfeklieren. Gevorderde ziekte: pt 3-4 pn 2c

50 Resultaten op 5 jaar T 1 T 2 T 3 T 4 N 0 80% 60% 40% 20% N + 40% 30% 20% 10% 50 50

51 Follow-up 1 ste jaar: alle 3 maanden. 2 de jaar: alle 4 maanden. 3 de 5 de jaar: alle 6 maanden. Klinisch onderzoek is de basis. Geen routine beeldvorming. Jaarlijks TSH en FT4 na radiotherapie

52 Thuissituatie Tracheacanule. Spraakknop

53 Psyche Moeilijk goed ziekteinzicht te bekomen. Vaak herval in oude gewoonten. Lotgenotencontact is belangrijk. Depressie. Sociaal isolement. Advance Care Planning