Medische Publieksacademie 4 maart 2019

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Medische Publieksacademie 4 maart 2019"

Transcriptie

1 4 maart 2019 YouTube 1

2 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma uur Dr. Ben Venmans: Longkanker: achtergrond en onderzoeken uur Pauze uur Dr. Wouter van Geffen: De behandeling van longkanker en de rol van immunotherapie uur Forumdiscussie uur Sluiting (U kunt kosteloos het parkeerterrein verlaten) 2

3 Longkanker: achtergrond en onderzoeken Dr. Ben Venmans, longarts MCL Longkanker: achtergrond en onderzoeken wat is kanker? cijfers over longkanker risicofactoren en klachten het stellen van de diagnose onderzoeken soorten longkanker vaststellen van de uitgebreidheid behandelplan 3

4 Wat is kanker? Longkanker: achtergrond en onderzoeken wat is kanker? cijfers over longkanker risicofactoren en klachten het stellen van de diagnose onderzoeken soorten longkanker vaststellen van de uitgebreidheid behandelplan 4

5 Cijfers over longkanker Longkanker in Fryslân 5

6 Longkanker in Fryslân Voorkomen naar leeftijd en geslacht 6

7 Overleving longkanker Overleving longkanker 7

8 Longkanker: achtergrond en onderzoeken wat is kanker? cijfers over longkanker risicofactoren en klachten het stellen van de diagnose onderzoeken soorten longkanker vaststellen van de uitgebreidheid behandelplan Risicofactoren actief roken passief roken blootstellig stoffen asbest radon luchtverontreiniging erfelijke factoren 8

9 86% van alle gevallen van longkanker wordt veroorzaakt door roken Klachten vaak langdurig geen klachten hoesten bloed ophoesten kortademigheid aanhoudende heesheid pijn vermoeidheid, verminderde eetlust, gewichtsverlies 9

10 Longkanker: achtergrond en onderzoeken wat is kanker? cijfers over longkanker risicofactoren en klachten het stellen van de diagnose onderzoeken soorten longkanker vaststellen van de uitgebreidheid behandelplan Onderzoeken - longfoto 10

11 Onderzoeken - longfoto Bezoek longarts gesprek lichamelijk onderzoek 11

12 Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? Onderzoeken bloedonderzoek bronchoscopie CT-scan echo-endoscopie echo bovenbuik longfunctie onderzoek longpunctie mediastinoscopie MRI-scan perfusiescan PET-scan pleurapunctie röntgenfoto s botscan thoracoscopie 12

13 Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? Bronchoscopie 13

14 14

15 15

16 16

17 Punctie borstholte Longpunctie 17

18 Kijkonderzoek borstholte (thoracoscopie) 18

19 Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? 19

20 Soorten longkanker 20

21 Soorten longkanker Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? 21

22 TNM T tumor N nodes (lymfeklieren) M metastasis (uitzaaiingen) T tumor 22

23 N nodes (lymfeklieren) M metastasis (uitzaaiingen) 23

24 Van TNM naar stadium PET/CT-scan 24

25 25

26 26

27 N nodes (lymfeklieren) Echo-endoscopie 27

28 28

29 Mediastinoscopie 29

30 MRI-scan hersenen Botscan 30

31 Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? Bloedonderzoek 31

32 Hart Longinhoud 32

33 Inspanningsonderzoek Wat willen we weten? is er sprake van longkanker? wat voor type longkanker? hoe uitgebreid is de longkanker? hoe is de functie van de organen / algemene gezondheid? 33

34 Longkanker: achtergrond en onderzoeken wat is kanker? cijfers over longkanker risicofactoren en klachten het stellen van de diagnose onderzoeken soorten longkanker vaststellen van de uitgebreidheid behandelplan Multi Disciplinair Overleg longarts longchirurg bestralingsarts radioloog/nucleair geneeskundige patholoog verpleegkundig consulent 34

35 Pauze De behandeling van longkanker en de rol van immunotherapie Dr. Wouter van Geffen, longarts 35

36 Longkanker, en dan? De behandeling is persoonlijk Afhankelijk van de plaats van de tumor Afhankelijk van uitzaaiingen Afhankelijk van het type kankercel Afhankelijk van het DNA van de tumor Plaats en uitzaaiingen: Stadium 36

37 Stadium 1 en 2 Operatie (Kijk operatie) Bestraling (Radiotherapie) Stadium I: 1 jaar na de diagnose is 90% van de patiënten nog in leven. Na 5 jaar is dit 62%. (NSCLC) Stadium II: 1 jaar na de diagnose is 80% van de patiënten nog in leven. Na 5 jaar is dit 44% (NSCLC) Cijfers IKNL 2018 Stadium 1 en 2 Operatie (Kijkoperatie) 37

38 Stadium 1 en 2 Operatie (Kijkoperatie) Stadium 1 en 2 38

39 Stadium 1 en 2 Operatie (Kijkoperatie) Stadium 3 Chemotherapie met bestraling Minister: onderhandeling over immunotherapie MCL: is bezig immunotherapie hiervoor voor te bereiden 1 jaar na de diagnose is 57% van de patiënten nog in leven. Na 5 jaar is dit 19%. (NSCLC) Cijfers IKNL

40 Stadium 3 Bestraling Stadium 3 Bestraling 40

41 Stadium 3 Bestraling Stadium 4 Genezing niet mogelijk Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 1 jaar na de diagnose is 23% van de patiënten nog in leven. Na 5 jaar is dit 2%. (NSCLC) Cijfers IKNL

42 Stadium 4 Behandeldoel dokters: levensverlenging en voorkomen en verlichten van lijden Behandeldoel patiënten: Verschilt per persoon! Levensverlenging Onafhankelijkheid bewaren Pijn verminderen Andere klachten verminderen Stadium 4 In het MCL krijgt iedere patiënt met longkanker een persoonlijk behandel plan. Wat we u nu vertellen is de basis, echter we kunnen hiervan afwijken als we een ander plan beter geschikt vinden. 42

43 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 43

44 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 2019: Alleen zinvol bij niet-kleincellige longkanker en bij goede conditie 44

45 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 45

46 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 46

47 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg Maar bij minder dan 10% van de patiënten zijn tabletten mogelijk 47

48 Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg Stadium IV Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 48

49 Stadium IV Volgorde van behandeling: Wisselt per patiënt en verandert met steeds nieuwe kennis door onderzoek In het MCL begin 2019: Niet kleincellige longkanker palliatieve zorg (PD-L1 >50%) 1 e lijns immunotherapie 2 e lijns chemotherapie Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg (PD-L1 <50%, adenocarcinoom) 1 e lijns chemotherapie met immunotherapie 2 e lijns chemotherapie (PD-L1 <50%, niet adenocarcinoom) 1 e lijns chemotherapie 2 e lijns immunotherapie Stadium IV Volgorde van behandeling: Wisselt per patiënt en verandert met steeds nieuwe kennis door onderzoek In het MCL begin 2019: Kleincellige longkanker palliatieve zorg 1 e lijns chemotherapie Preventieve bestraling van het hoofd 2 e lijns chemotherapie Middelen van behandeling; Chemotherapie (infuus) Immunotherapie (infuus) Doelgerichte therapie (tabletten) Palliatieve zorg 49

50 Wetenschappelijk onderzoek in het MCL naar longkanker De e-nose Doel: longkanker ruiken Wetenschappelijk onderzoek in het MCL naar longkanker Protect Doel: Onderzoek naar kwaliteit van leven in de palliatieve fase 50

51 Wetenschappelijk onderzoek in het MCL naar longkanker Nieuwe behandelingen samen met o.a. de NVALT Conclusie Optimale moderne longkanker behandeling Continue verbetering Wetenschappelijk Onderzoek 51

52 Forumdiscussie Volgende publieksacademie en terugkijken: 52

Presentatie over Longkanker voor het. Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019

Presentatie over Longkanker voor het. Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019 Presentatie over Longkanker voor het Julius Janssen Jolanda van der Mee CWZ Maart 2019 Nieuwe patiënten met niet-kleincellige longkanker (incidentie) Longkanker: de feiten Aantal nieuwe longkankergevallen

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

ZIEKTE EN BEHANDELING

ZIEKTE EN BEHANDELING Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER 2 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling... 7 3 De longen Ieder

Nadere informatie

Vlekkenpoli LONGGENEESKUNDE. Vlek op de long

Vlekkenpoli LONGGENEESKUNDE. Vlek op de long Vlekkenpoli Vlek op de long LONGGENEESKUNDE U bent door uw huisarts of behandelend specialist naar de vlekkenpoli van de longartsen verwezen, omdat er een afwijking op uw longfoto is te zien, een vlek.

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Longkanker

Patiënteninformatie. Longkanker Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Longkanker. Oncologisch Centrum Amsterdam. Zorgpad

Longkanker. Oncologisch Centrum Amsterdam. Zorgpad Oncologisch Centrum Amsterdam Longkanker Zorgpad U bent vanwege longkanker onder behandeling in het BovenIJ ziekenhuis, OLVG Oost of OLVG West, samen Oncologisch Centrum Amsterdam. Uw arts en/of verpleegkundig

Nadere informatie

Voor wie is deze brochure?

Voor wie is deze brochure? Longkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Longkanker 4 Symptomen 6 Onderzoek voor de diagnose 7 Onderzoek na de diagnose 11 Behandeling 19 Behandeling van niet-kleincellige longkanker 22 Behandeling

Nadere informatie

Inleiding. Wat is longkanker?

Inleiding. Wat is longkanker? Inleiding U wordt onderzocht omdat u mogelijk longkanker hebt. Of er is longkanker bij u vastgesteld. Dit is voor u een onzekere tijd, waarin er veel op u afkomt. U krijgt in korte tijd veel informatie

Nadere informatie

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Onderzoeken 4 3. Behandeling 5 4. Chirurgie 6 5. Chemotherapie 6 6. Bijwerkingen 7 7.

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Longkanker

Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk door een scholier 2670 woorden 15 mei 2008 7,1 27 keer beoordeeld Vak Biologie Tumor is een ander woord voor gezwel. Er zijn goedaardige en kwaadaardige gezwellen

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa 1 Borstkanker aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg

Nadere informatie

Infoblad. LONGKANKER Behandeling

Infoblad. LONGKANKER Behandeling Infoblad LONGKANKER Behandeling De behandeling van kleincellige longkanker is anders dan de behandeling van niet-kleincellige longkanker. BEHANDELPLAN Uw arts maakt met een aantal andere specialisten een

Nadere informatie

Basisbegrippen Oncologie

Basisbegrippen Oncologie Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar

Nadere informatie

Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen

Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen Geneeskundige methodiek longcarcinoom met hersenmetastasen Inleiding Longcarcinoom is een ander woord voor longkanker. Carcinoom is een kanker die zich ontwikkeld vanuit epitheelcellen, cellen die dienen

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding

7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni 2001 7,3 118 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Mijn werkstuk gaat over longkanker omdat longkanker de meest voorkomende kanker is bij mannen. En kanker in

Nadere informatie

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

longcarcinoom: stadiëring en behandeling

longcarcinoom: stadiëring en behandeling Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?

Nadere informatie

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer.

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Dit is longkanker Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Bij longkanker zit de kanker in een long.

Nadere informatie

Resultaten op tafel voor longkanker

Resultaten op tafel voor longkanker 17 maart 2017 Resultaten op tafel voor longkanker Franz Schramel Jos Kroon DISCLOSURE: SPREKERS BELANGEN Sprekers hebben voor deze bijeenkomst geen (potentiële) belangenverstrengeling met (commerciële)

Nadere informatie

Oncologie. Longkanker, wat nu?

Oncologie. Longkanker, wat nu? Oncologie Longkanker, wat nu? Belangrijkste punten van deze folder: Het Groene Hart Ziekenhuis en Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-Bronovo werken nauw samen op het gebied van longkanker. Dat doen we door

Nadere informatie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017 Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren) Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december 2002 7,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Vlekje op de long Belangrijkste punten van deze folder: Een gespecialiseerd behandelteam van het Oncologisch Centrum bespreekt samen met u de verschillende behandelmogelijkheden en voert deze uit. Tijdens

Nadere informatie

belangrijke cijfers over darmkanker

belangrijke cijfers over darmkanker belangrijke cijfers over darmkanker Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van darmkanker, gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie darmkanker in Nederland Deze

Nadere informatie

Slokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie

Slokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie Supplement informatiewijzer oncologie Slokdarmkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Algemene informatie over de slokdarm en slokdarmkanker 3. Het stellen van de diagnose 4. Behandeling van slokdarmkanker

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Franka Alofs, verpleegkundig specialist oncologie Linda Geurts, verpleegkundig specialist heelkunde 26 mei 2016 Inhoud Darmkanker Symptomen Diagnose Behandeling

Nadere informatie

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw.  Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID ) Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Non-Hodgkin lymfoom Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Voor wie is deze brochure?

Voor wie is deze brochure? Longkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Longkanker 4 Symptomen 6 Onderzoek voor de diagnose 8 Onderzoek na de diagnose 13 Behandeling 19 Behandeling van niet-kleincellige longkanker 22 Behandeling

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren.

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren. Boekverslag door M. 1755 woorden 21 maart 2003 6.7 132 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Dit jaar moesten we als handelingsopdracht een sectorwerkstuk maken in tweetallen. Michelle en ik hebben allebei

Nadere informatie

Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra

Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra Medische Publieksacademie UMCG Thema: Dikkedarmkanker Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra (moleculair geneticus). Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende

Nadere informatie

Dikke-darmkanker. vrijdag 24 april 2015. Bas van Balkom MDL-arts

Dikke-darmkanker. vrijdag 24 april 2015. Bas van Balkom MDL-arts Dikke-darmkanker Bas van Balkom MDL-arts Inhoud Darmkanker en risicofactoren Lichamelijke klachten bij darmkanker Endoscopie (inwendig darmonderzoek) Vervolgonderzoeken Behandeling 2 Darmkanker 13.000

Nadere informatie

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA

Wachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER Gedachtenloos eten voor tv of computer kan leiden tot dwangmatig te veel voedselinname. Hoe eet je bewuster? Voordat je begint met eten, adem je enkele keren diep in en uit.

Nadere informatie

Melanoom. Poli Dermatologie Poli Chirurgie

Melanoom. Poli Dermatologie Poli Chirurgie 00 Melanoom Poli Dermatologie Poli Chirurgie Melanoom Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat vanuit pigmentcellen, die melanocyten worden genoemd.

Nadere informatie

Longontsteking (pneumonie)

Longontsteking (pneumonie) Longontsteking (pneumonie) In deze folder informeren wij u over wat een longontsteking is, hoe de behandeling verloopt en welke adviezen er zijn om uw herstel te bevorderen. Wat is een longontsteking?

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio

Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Achtergrond Naar aanleiding van het gereedkomen van de richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring

Nadere informatie

Behandelwijzer Nierkanker

Behandelwijzer Nierkanker Behandelwijzer Nierkanker Polikliniek Urologie Telefoon 020 510 8694 Route 16 Behandelwijzer diagnose nierkanker Deze behandelwijzer is eigendom van: Naam: Adres: Plaats: Telefoonnummer: Bij verlies wordt

Nadere informatie

BASISPRINCIPES VAN KANKER

BASISPRINCIPES VAN KANKER BASISPRINCIPES VAN KANKER Prof.dr. D.J. Ruiter Afdeling Pathologie Cursus Introductie in de Fundamentele en Klinische Oncologie HET BEGRIP KANKER? a.alle gezwelgroei b.alle kwaadaardige gezwelgroei c.alle

Nadere informatie

MOGELIJKE BEHANDELINGEN

MOGELIJKE BEHANDELINGEN Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...

Nadere informatie

1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen

1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen Spreekbeurt door een scholier 1244 woorden 14 september 2007 6,9 13 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Definitie 1.1 Definitie Van Daele 1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam

Nadere informatie

DE SLOKDARM DE SLOKDARM

DE SLOKDARM DE SLOKDARM DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte

Nadere informatie

Behandeling hematologie: ABVD

Behandeling hematologie: ABVD Behandeling hematologie: ABVD Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met ABVD, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie, de mogelijke nevenwerkingen en de

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE. LONGKANKER Immunotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE. LONGKANKER Immunotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel IMMUNOTHERAPIE LONGKANKER 2 INHOUD Inleiding... 4... 4 Voor de behandeling... 6 Tijdens behandeling... 6 Vermoeidheid/verminderde energie...

Nadere informatie

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding Boekverslag door I. 1330 woorden 28 december 2004 7.2 104 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Wij houden onze spreekbeurt over kanker omdat we zelf mensen konden die kanker hebben gehad of hebben.

Nadere informatie

belangrijke cijfers over blaaskanker

belangrijke cijfers over blaaskanker belangrijke cijfers over blaaskanker Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van blaaskanker, gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie blaaskanker in Nederland Deze

Nadere informatie

DBC-zorgproduct consumentenomschrijving Declaratiecode Ingangsdatum Einddatum Totaalprijs Kostenbedrag zorginstelling

DBC-zorgproduct consumentenomschrijving Declaratiecode Ingangsdatum Einddatum Totaalprijs Kostenbedrag zorginstelling 10501002 Maximaal 5 verpleegligdagen bij Een infectie met seksuele overdracht 15B903 20120101 20121231 1.182,87 929,16 253,71 10501003 Lasertherapie bij Een infectie met seksuele overdracht 15B904 20120101

Nadere informatie

Maagkanker. Supplement informatiewijzer oncologie

Maagkanker. Supplement informatiewijzer oncologie Supplement informatiewijzer oncologie Maagkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het stellen van de diagnose 3. Behandeling van maagkanker 4. Behandeling gericht op genezing 5. Palliatieve behandeling 6.

Nadere informatie

Maligne pleura exsudaat

Maligne pleura exsudaat Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2

Nadere informatie

De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker

De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode

Nadere informatie

PEMBROLIZUMAB: VRAGEN EN ANTWOORDEN

PEMBROLIZUMAB: VRAGEN EN ANTWOORDEN PEMBROLIZUMAB: VRAGEN EN ANTWOORDEN Na nivolumab is er nu een tweede immunotherapie voor longkanker beschikbaar: pembrolizumab (merknaam: Keytruda ). Na de registratie van het medicijn heeft het een aantal

Nadere informatie

Wat is een longontsteking?

Wat is een longontsteking? Longontsteking Wat is een longontsteking? Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omliggende weefsel. De infectie kan veroorzaakt worden door een bacterie of een virus, die u via

Nadere informatie

Behandeling hematologie R-CVP

Behandeling hematologie R-CVP Behandeling hematologie R-CVP Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met R-CVP, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie, de mogelijke nevenwerkingen en de

Nadere informatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Neo-adjuvante chemotherapie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom vooraf chemotherapie? 1 Onderzoeken en afspraken 1 Evaluatie van

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie

Proefpersoneninformatie Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek Wel of geen extra operatie om bij patiënten met longkanker uitzaaiingen in lymfeklieren te onderzoeken? Geachte heer/mevrouw, U heeft zojuist

Nadere informatie

Hoe krijgt u een melanoom?

Hoe krijgt u een melanoom? Melanoom Wat is een melanoom? Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes bij elkaar vormen zij een moedervlek.

Nadere informatie

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom

Nadere informatie

Figuur 1: illustratie slokdarm

Figuur 1: illustratie slokdarm Slokdarmkanker U bent naar VU medisch centrum (VUmc) verwezen voor een operatie omdat er slokdarmkanker is geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over slokdarmkanker, de oorzaken en risicofactoren

Nadere informatie

Melanoom. Wat is een melanoom? Hoe krijgt u een melanoom? Welke klachten geeft een melanoom en hoe ziet een melanoom eruit?

Melanoom. Wat is een melanoom? Hoe krijgt u een melanoom? Welke klachten geeft een melanoom en hoe ziet een melanoom eruit? Melanoom Huidkanker, kwaadaardige moedervlek Wat is een melanoom? Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes

Nadere informatie

UMCG Passantenprijzen 2015 DBC zorgproducten verzekerde zorg 01-01-2015

UMCG Passantenprijzen 2015 DBC zorgproducten verzekerde zorg 01-01-2015 010501002 Ziekenhuisopname met maximaal 5 verpleegdagen bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B903 1.434,44 010501003 Lasertherapie bij een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) 15B904 293,06

Nadere informatie

039847 OVPXXXXXX Beoordeling X-thorax voor derden. 32,13

039847 OVPXXXXXX Beoordeling X-thorax voor derden. 32,13 Passantentarieven 2015 Deze prijzen zijn geldig van 1 januari 2015 t/m 31 december 2015. Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Totaal tarief 039847 OVPXXXXXX Beoordeling X-thorax voor derden. 32,13 050501

Nadere informatie

Kanker aan een spijsverteringsorgaan

Kanker aan een spijsverteringsorgaan Oncologisch Centrum Amsterdam Kanker aan een spijsverteringsorgaan Zorgpad U bent vanwege kanker aan een spijsverteringsorgaan onder behandeling in het BovenIJ ziekenhuis, OLVG Oost of OLVG West, samen

Nadere informatie

Behandeling hematologie: R-Bendamustine

Behandeling hematologie: R-Bendamustine Behandeling hematologie: R-Bendamustine Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met R-Bendamustine, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie, de mogelijke

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Beentumoren (=bottumoren)

Beentumoren (=bottumoren) Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct

Nadere informatie

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek

Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek Wel of geen extra operatie om bij patiënten met longkanker uitzaaiingen in lymfeklieren te onderzoeken? PIF LUMC, Versie 1.0, 25 oktober 2017

Nadere informatie

SLOKDARMKANKER 25-10-2010

SLOKDARMKANKER 25-10-2010 SLOKDARMKANKER 25-10-2010 Bij slokdarmkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de slokdarm. In de medische wereld worden vaak de namen slokdarmcarcinoom en oesofaguscarcinoom gebruikt. De medische

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie

Proefpersoneninformatie Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek Wel of geen extra operatie om bij patiënten met longkanker uitzaaiingen in lymfeklieren te onderzoeken? Geachte heer/mevrouw, U heeft zojuist

Nadere informatie

Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek

Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie

Proefpersoneninformatie Proefpersoneninformatie Medisch wetenschappelijk onderzoek Wel of geen extra operatie om - bij patiënten met longkanker - uitzaaiingen in lymfeklieren te onderzoeken? Geachte heer/mevrouw, U heeft zojuist

Nadere informatie

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping

Nadere informatie

Inleiding... 1. De longen... 1. Waarom een longoperatie?... 1. Mediastinoscopie... 2. Mediastinotomie... 2. Thoracoscopie... 2

Inleiding... 1. De longen... 1. Waarom een longoperatie?... 1. Mediastinoscopie... 2. Mediastinotomie... 2. Thoracoscopie... 2 Longoperatie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De longen... 1 Waarom een longoperatie?... 1 Mediastinoscopie... 2 Mediastinotomie... 2 Thoracoscopie... 2 Zijn er alternatieve behandelingen?... 3 Wat u voor

Nadere informatie

Invasief blaascarcinoom

Invasief blaascarcinoom Invasief blaascarcinoom U bent patiënt bij de afdeling urologie van VU medisch centrum (VUmc). VU medisch centrum is een universitair medisch centrum waar medisch specialisten worden opgeleid. Zij doen

Nadere informatie

Mediastinoscopie. Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp

Mediastinoscopie. Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp Mediastinoscopie Onderzoek van de lymfeklieren rond de luchtpijp Wat is een mediastinoscopie? Een mediastinoscopie is een kijkoperatie in de borstholte, waarbij de lymfeklieren rondom uw luchtpijp worden

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Inclusie en exclusie criteria DLCA-S Inclusie Alle chirurgische

Nadere informatie

Zoledroninezuur-infuus

Zoledroninezuur-infuus Zoledroninezuur-infuus Bij uitzaaiingen in de botten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u behandeld met het medicijn zoledroninezuur. In deze

Nadere informatie

DERMATOLOGIE/CHIRURGIE

DERMATOLOGIE/CHIRURGIE Zorgpad: Melanoom Algemene informatie U bent door uw huisarts verwezen naar de dermatoloog op verdenking van huidkanker (melanoom). Indien u al onder behandeling bent bij de chirurg, komt u bij de chirurg

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: maagkanker

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: maagkanker Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: maagkanker Keuze-items Normen per keuze-item: Uw wensen. Let op: dit zijn geen normen voor goede zorg. Dit zijn normen om te bepalen of er wordt voldaan aan

Nadere informatie

Casus oncologie,, D.R., 1930

Casus oncologie,, D.R., 1930 Casus oncologie,, D.R., 1930 Medische voorgeschiedenis 1992: prostatectomie wegens benigne prostaathypertrofie 2009: CVA met rechter hemiparese, volledige recuperatie 03/2013: paroxysmale VKF: echocor:

Nadere informatie

Opname en ontslag bij COPD

Opname en ontslag bij COPD Opname en ontslag bij COPD Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Longziekten met COPD-gerelateerde klachten. In deze brochure krijgt u informatie over de aandoening maar ook over de behandeling tijdens

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Een goede voorbereiding is het halve werk. Erik Vegt Nucleair geneeskundige Antoni van Leeuwenhoek AVL symposium 2014

Een goede voorbereiding is het halve werk. Erik Vegt Nucleair geneeskundige Antoni van Leeuwenhoek AVL symposium 2014 Een goede voorbereiding is het halve werk Erik Vegt Nucleair geneeskundige Antoni van Leeuwenhoek AVL symposium 2014 1. Werking van FDG PET en PET/CT 2. Nut van FDG PET 3. Voorbereiding van patiënten voor

Nadere informatie

Hoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel.

Hoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel. Schildklierkanker SCHILDKLIERKANKER Bij u is de diagnose schildklierkanker gesteld of een sterk vermoeden hierop. Voordat u verder gaat met lezen is het goed om te weten dat schildklierkanker in de meeste

Nadere informatie