DE SLOKDARM DE SLOKDARM
|
|
- Emiel Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte van de keelholte naar de maag. De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte van de keelholte naar de maag. Vlakbij de slokdarm bevindt zich een groot aantal organen: de luchtpijp, het hart, de grote lichaamsader en slagader en de longen. Langs de slokdarm lopen ook bloed- en lymfevaten. Vlakbij de slokdarm bevindt zich een groot aantal organen: de luchtpijp, het hart, de grote lichaamsader en slagader en de longen. Langs de slokdarm lopen ook bloed- en lymfevaten. -1-1
2 De slokdarm is een buisvormig orgaan, ongeveer 40 cm lang en bestaat uit drie delen: Het halsdeel: (ongeveer 15cm) het bovenste deel van de slokdarm dat direct onder de keelholte begint. Het eerste stukje van dit deel is de slokdarmmond. Spieren in deze mond kunnen de slokdarm afsluiten. Het borstdeel: (ongeveer 20 cm) het middengedeelte van de slokdarm dat in de borstholte ligt. Het buikdeel: (ongeveer 5 cm) het laatste deel van de slokdarm onder de borstholte waar de slokdarm overgaat in de maag. Het onderste deel bevat spieren waarmee de slokdarm kan worden afgesloten van de maag. De wand van de slokdarm bestaat uit een aantal lagen. Van binnen naar buiten zijn dat: een slijmvlieslaag, spierlaag en ondersteunende bindweefsellaag. In de wand lopen ook zenuwen en lymfe- en bloedvaten. De slokdarm dient voor transport van het voedsel van de mond naar de maag. Nadat het voedsel is gekauwd en met speeksel vermengd, kan het worden doorgeslikt. Door het slikken ontspannen zich de bovenste sluitspieren. Hierdoor komt het voedsel in de slokdarm. Normaal zijn de sluitspieren gesloten. Het voedsel wordt getransporteerd in de richting van de maag door de zwaartekracht en door de samentrekkende bewegingen van de spieren in de slokdarmwand. Wanneer het voedsel onderin de slokdarm bij de maag komt, ontspant de onderste sluitspier zich. Hierdoor komt het voedsel in de maag. Slokdarmkanker Er bestaan verschillende types kanker van de slokdarm. Deze zijn te herkennen aan de soort cellen waaruit de kwaadaardige tumor is opgebouwd. De meest voorkomende vormen van slokdarmkanker zijn: Het plaveiselcelcarcinoom van de slokdarm: deze tumor ontstaat in de plaveiselcellen. Deze cellen vormen de bovenste laag van het slijmvlies in de slokdarm. Een plaveiselcelcarcinoom ontstaat meestal boven in de slokdarm. Het adenocarcinoom van de slokdarm: deze tumor ontstaat in het klierweefsel. Een adenocarcinoom ontstaat vrijwel altijd onder in de slokdarm. Een gezwel kan op verschillende manieren groeien: De tumor kan via de wand van de slokdarm naar boven en naar beneden groeien. Het gezwel kan dwars door de slokdarmwand groeien en de buitenkant van de slokdarm bereiken. Het gevolg hiervan is dat de tumor kan doorgroeien in aangrenzende weefsels of organen. Wanneer de tumor doorgroeit, neemt de kans toe dat de kankercellen losraken en worden verspreid via lymfe of bloed. Op deze manier ontstaan uitzaaiingen. Oorzaak en risicofactoren -2-
3 Het is niet mogelijk om de exacte oorzaak van het ontstaan van slokdarmkanker aan te wijzen. Een erfelijke aanleg speelt zelden een rol bij het ontstaan van deze soort kanker. Wel zijn er factoren bekend die het risico op het ontstaan van deze soort kanker vergroten. De risicofactoren verschillen per vorm van slokdarmkanker: Roken en overmatig alcoholgebruik. (plaveiselcelcarcinoom) Een chronische ontsteking van de slokdarm, als gevolg van terugvloed van maagzuur, kan het slijmvlies van de slokdarm beschadigen. Mogelijk veroorzaakt deze ontsteking bij sommige mensen een bepaalde verandering van het slijmvlies van de slokdarm. Dit wordt een Barrett-slokdarm genoemd. Deze verandering van het slijmvlies verhoogt het risico op het ontwikkelen van een adenocarcinoom. Symptomen Slokdarmkanker geeft in een vroeg stadium meestal geen klachten. Op een bepaald moment kunnen een of meer van de volgende symptomen ontstaan: Slikklachten: het gevoel dat er ongeveer ter hoogte van de keel bij het slikken een prop in de weg zit. In het begin heeft iemand vaak alleen moeite met vast voedsel. Vooral vezelige en harde voedings-middelen kunnen last bezorgen. Later kan ook vloeibaar voedsel problemen geven. Passageklachten: het gevoel dat het voedsel niet wil zakken en blijft steken achter het borstbeen. Ook hiervoor geldt dat er meestal eerst klachten optreden bij vast voedsel, later ook bij vloeibaar voedsel. Klachten tijdens en na het eten zoals hoesten, het opgeven van voedsel of een hinderlijke hik. Verminderde eetlust en gewichtsverlies. Vaak heeft iemand al maanden zijn voedingspatroon aangepast aan zijn klachten. Meestal worden er alleen nog voedingsmiddelen gebruikt die makkelijk door de slokdarm gaan. Deze vaak vloeibare voeding bevat vaak niet voldoende voedingsstoffen om in goede conditie te blijven. Dit kan een van de oorzaken zijn waardoor iemand is afgevallen. Een pijnlijk of vol gevoel achter het borstbeen of hoog in de rug. Vermoeidheid en duizeligheid door bloedarmoede. Deze bloedarmoede ontstaat door langdurig bloedverlies uit het beschadigde slijmvlies van de slokdarm. Het bloedverlies zelf merkt u niet. Heesheid. Hoewel deze symptomen niet direct op slokdarmkanker hoeven te wijzen, is het altijd nodig er mee naar uw huisarts te gaan. Onderzoeken voor diagnose Bij een patiënt bij wie slokdarmkanker wordt vermoed worden een aantal onderzoeken verricht die tot doel hebben enerzijds de diagnose te bevestigen en anderzijds het sta- -3-
4 dium vast te stellen waarin de ziekte zich bevindt. Van dit stadium hangt de te volgen behandeling af en ook de uiteindelijke prognose (genezingskans). Het belangrijkste onderzoek is een oesofago-gastroscopie. Bij dit onderzoek kijkt een arts via een flexibele slang (endoscoop) in slokdarm en de maag. Met dit onderzoek kan worden vastgesteld waar de tumor zich precies bevindt; daarnaast wordt ook een weefselstaal voor microscopisch onderzoek afgenomen (biopsie). Vaak wordt een 2de onderzoek uitgevoerd met een kijkbuis, waarop een echografisch toestel is bevestigd dat toelaat de verschillende wandlagen van de slokdarm te onderscheiden. Dit onderzoek heet echo-endoscopie (EUS) en wordt toegepast om vast te stellen hoe diep de tumor is gegroeid in de wand van de slokdarm. Van belang is ook, om na te gaan of er uitzaaiingen zijn in de klieren rond de slokdarm, in de klieren rond de voedende bloedvaten, in de lever of in de longen. Daarvoor wordt een CT scan uitgevoerd van borstkas en buik. In een aantal gevallen wordt ook een PET-CT scan verricht; dit onderzoek combineert een gewone CT scan met een onderzoek naar de tumoractiviteit middels inspuiting van een (onschadelijke) radioactieve kleurstof. Indien de tumor gelegen is in het halsdeel van de slokdarm, wordt ook een echografie van de hals uitgevoerd en soms een onderzoek van de luchtpijp. Stadium en indeling Om te kunnen bepalen welke behandeling (en) uw wordt voorgesteld, moet uw specialist weten uit welke soort kankercellen de tumor is ontstaan, hoe kwaadaardig deze cellen zijn en wat het stadium van de ziekte is. Onder het stadium verstaat men de mate waarin de ziekte zich in het lichaam heeft uitgebreid. De specialist stelt het stadium vast door onderzoeken te doen naar; De grootte van de tumor en de mate van doorgroei in de omringend weefsel (T van tumor) De aanwezigheid van uitzaaiingen in lymfeklieren (N van node ofwel lymfeklieren). TNM classificatie Klinische T - Primaire Tumor De aanwezigheid van uitzaaiingen in andere organen (M van metastasen ofwel uitzaaiingen). Slokdarmkanker ontstaat in de slijmvlieslaag of de bindweefsellaag. Hoe verder de tumor door de slokdarmwand is heen gegroeid, hoe verder de ziekte is gevorderd. TX. Primaire tumor kan niet worden beoordeeld T0. Geen evidentie voor primaire tumor Tis. Carcinoma in situ T1. Tumor doorgroei in de lamina propria of submucosa T2. Tumor doorgroei in de muscularis propria T3. Tumor doorgroei in de adventitia T4. Tumor doorgroei in de van aangrenzende structuren -4-
5 N - regionale lymfeklieren NX. Regionale lymfeklieren kunnen niet worden beoordeeld N0. Geen regionale lymfekliermetastasen N1. Regionale lymfeklier metastasen M - metastasen op afstand MX. Metastasen op afstand kan niet worden beoordeeld M0. Geen metastasen op afstand M1. Metastasen op afstand Hoe ontstaat een uitzaaiing/metastase? Een uitzaaiing kan ontstaan wanneer de tumor door een bloedvat of een lymfevat groeit. Kankercellen kunnen dan losraken van de oorspronkelijke tumor. Deze kankercellen kunnen zich via de bloedbaan of het lymfestelsel verspreiden door het lichaam. Als zo n losgeraakt klompje kankercellen elders in het lichaam gaat nestelen ontstaat een uitzaaiing. Losgeraakte cellen van een tumor in de slokdarm komen vaak in de lever of in de longen terecht. De tumor die daar ontstaat wordt een uitzaaiing of metastase genoemd. Wat is een recidief? Bij het stellen van een diagnose gebruikt de arts ook wel eens de term recidief. Een recidief is een tumor die is teruggekeerd na een behandeling. Een recidief kan ontstaat op dezelfde plaats of op afstand van de eerste tumor. Behandeling De meest toegepaste behandelingen bij slokdarmkanker zijn: Operatie (chirurgie) Bestraling (radiotherapie) Behandeling met celdodende of celdelingremmende medicijnen (chemotherapie) Plaatsen van een voedingsbuisje (stent of endoprothese) Vaak is een combinatie van deze behandelingen nodig. Voeding bij een stent Wanneer er bij u een stent (endoprothese) is geplaatst, is het belangrijk dat deze niet verstopt raakt. Dit kunt u voorkomen door: Rustig te eten. -5-
6 Voedsel goed te kauwen, snijden of malen. Meteen iets te drinken als u het idee heeft dat het eten niet snel genoeg zakt. Voorzichtig te zijn met voedingsmiddelen die kunnen verstoppen, denk aan: Biefstuk, draderig rundvlees, draderige vleeswaren zoals rookvlees, rosbief. Pitten, schillen, graten en botjes verwijder ze zorgvuldig. Grote harde stukken groenten en fruit zoals rauwkost, appel, sinaasappel en mandarijn. Draderige en taaie groenten zoals bleekselderij, rabarber, asperges en champignons. Noten. Drink voldoende na de maaltijd zodanig dat de stent zuiver wordt. Wanneer u ondanks de genoemde maatregelen het gevoel blijft houden dat het eten ter hoogte van de slokdarm blijft steken, is overleg met uw arts noodzakelijk. Oncologie/
SLOKDARMKANKER 25-10-2010
SLOKDARMKANKER 25-10-2010 Bij slokdarmkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de slokdarm. In de medische wereld worden vaak de namen slokdarmcarcinoom en oesofaguscarcinoom gebruikt. De medische
Nadere informatieSlokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie
Supplement informatiewijzer oncologie Slokdarmkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Algemene informatie over de slokdarm en slokdarmkanker 3. Het stellen van de diagnose 4. Behandeling van slokdarmkanker
Nadere informatieDE DIKKE DARM DE DIKKE DARM
DE DIKKE DARM DE DIKKE DARM Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst het spijsverteringsstelsel en de werking van de spijsvertering uitgelegd. Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst
Nadere informatieChirurgie. Algemene informatie voor patiënten met slokdarmkanker
Chirurgie Algemene informatie voor patiënten met slokdarmkanker Chirurgie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. Uw medisch specialist heeft u doorverwezen naar de
Nadere informatieFiguur 1: illustratie slokdarm
Slokdarmkanker U bent naar VU medisch centrum (VUmc) verwezen voor een operatie omdat er slokdarmkanker is geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over slokdarmkanker, de oorzaken en risicofactoren
Nadere informatieMaagkanker. Supplement informatiewijzer oncologie
Supplement informatiewijzer oncologie Maagkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het stellen van de diagnose 3. Behandeling van maagkanker 4. Behandeling gericht op genezing 5. Palliatieve behandeling 6.
Nadere informatieEndoprothese van de slokdarm. Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis
Endoprothese van de slokdarm Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis Wat is een endoprothese? Wanneer u een slokdarmvernauwing heeft, wordt in een aantal gevallen tijdens de operatie of in een
Nadere informatieBlaaskanker, informatie over behandeling Urologie
Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Beter voor elkaar 2 In Nederland wordt per jaar in totaal bij ongeveer 5.200 mensen blaaskanker vastgesteld. Daarvan hebben circa 2.600 mensen een spierinvasief
Nadere informatieInleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.
MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom
Nadere informatiebaarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/
https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam
Nadere informatieU heeft slokdarm kanker
U heeft slokdarm kanker en uw leven staat op zijn kop PATIËNTENGROEP SLOKDARMKANKER lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging U heeft slokdarmkanker, uw leven staat op zijn kop. En u heeft veel
Nadere informatieEndoprothese van de slokdarm. Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis
Endoprothese van de slokdarm Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis Wat is een endoprothese? Wanneer u een slokdarmvernauwing heeft, wordt in een aantal gevallen tijdens de operatie of in een
Nadere informatieVoor wie is deze brochure? Inhoud. Deze brochure is bedoeld voor mensen die onderzocht of behandeld worden omdat zij (mogelijk) slokdarmkanker
Slokdarmkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De slokdarm 8 Slokdarmkanker 13 Oorzaken 15 Klachten 16 Onderzoek voor de diagnose 17 Verder onderzoek 19 Behandeling
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Slokdarmkanker
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Slokdarmkanker Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieChirurgie. Buismaagoperatie. www.catharinaziekenhuis.nl
Chirurgie Buismaagoperatie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Ligging en functie van de maag... 3 Slokdarmkanker... 4 Symptomen... 4 Diagnose en onderzoek... 5 De behandeling... 5 Pre-operatieve screening
Nadere informatieInhoud. KWF Geverslijn: 0900 202 00 41 ( 0,01/m) Giro 26000. KWF Kanker Infolijn 0800 022 66 22 (gratis) www.kwfkankerbestrijding.
Slokdarmkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De slokdarm 8 Slokdarmkanker 12 Oorzaken 13 Klachten 14 Onderzoek 15 Verder onderzoek 16 Behandeling 21 Verloop van
Nadere informatieAbdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde
PATIËNTENINFO Slokdarmkanker slokdarmresectie of verwijdering Abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde Beste patiënt Welkom op de dienst abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde van het
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker
Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van
Nadere informatieWAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008
WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM Onco_alg_008 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Celindeling 3 03 Het lymfestelsel 4 WAT IS KANKER? 2 01 INLEIDING Kanker is een verzamelnaam voor meer dan
Nadere informatieBOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel
BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal
Nadere informatieDe behandelwijzer: Slokdarmkanker Onze website:
De behandelwijzer: Slokdarmkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010315 versie 0.1 / 27-11-2014 1 Inhoudsopgave Slokdarmkanker 3 Slokdarm 3 Typen 4 Uitzaaiingen 5 Stadium 5 Het intake gesprek
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatieZenker divertikel. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Zenker divertikel Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen voor een operatie aan een Zenker divertikel.
Nadere informatieBorstkanker. Celdeling
Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal
Nadere informatieHoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel.
Schildklierkanker SCHILDKLIERKANKER Bij u is de diagnose schildklierkanker gesteld of een sterk vermoeden hierop. Voordat u verder gaat met lezen is het goed om te weten dat schildklierkanker in de meeste
Nadere informatieInschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker 2 Uw uroloog heeft met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken helaas bevestigen dat u prostaatkanker heeft. Ook is besproken of er
Nadere informatieZIEKTE EN BEHANDELING
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER 2 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling... 7 3 De longen Ieder
Nadere informatieKanker van de baarmoeder
Kanker van de baarmoeder Endometriumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederkanker en hun omgeving. De brochure geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is baarmoederkanker?
Nadere informatie7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding
Boekverslag door I. 1330 woorden 28 december 2004 7.2 104 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Wij houden onze spreekbeurt over kanker omdat we zelf mensen konden die kanker hebben gehad of hebben.
Nadere informatieNederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden
Nederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden 157 Introductie In de Westerse wereld is het aantal mensen dat slokdarmkanker krijgt de laatste jaren sterk toegenomen. In 1989 werd de diagnose
Nadere informatieDikke-darmkanker. vrijdag 24 april 2015. Bas van Balkom MDL-arts
Dikke-darmkanker Bas van Balkom MDL-arts Inhoud Darmkanker en risicofactoren Lichamelijke klachten bij darmkanker Endoscopie (inwendig darmonderzoek) Vervolgonderzoeken Behandeling 2 Darmkanker 13.000
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht
Nadere informatieKanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker
Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je
Nadere informatieHet is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.
Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker
Nadere informatieONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).
ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping
Nadere informatieAdviezen bij reflux. bij kinderen
Adviezen bij reflux bij kinderen Inleiding Uw kind heeft waarschijnlijk last van reflux. In deze folder leest u meer over deze aandoening en wat u kunt doen zodat uw kind er zo min mogelijk last van heeft.
Nadere informatieMedische Publieksacademie 4 maart 2019
4 maart 2019 YouTube 1 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma 19.30 uur Dr. Ben Venmans: Longkanker:
Nadere informatieDoor medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Nadere informatieNet de diagnose gekregen
Net de diagnose gekregen Vragen die u kunt stellen Hieronder vindt u een lijst met vragen die in verschillende stadia van het onderzoek, de behandeling en de verzorging van patiënten van pas komen. Deze
Nadere informatieBASISPRINCIPES VAN KANKER
BASISPRINCIPES VAN KANKER Prof.dr. D.J. Ruiter Afdeling Pathologie Cursus Introductie in de Fundamentele en Klinische Oncologie HET BEGRIP KANKER? a.alle gezwelgroei b.alle kwaadaardige gezwelgroei c.alle
Nadere informatieWerkstuk Biologie Longkanker
Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk door een scholier 2670 woorden 15 mei 2008 7,1 27 keer beoordeeld Vak Biologie Tumor is een ander woord voor gezwel. Er zijn goedaardige en kwaadaardige gezwellen
Nadere informatieBorstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016
Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen Ductaal Carcinoom In Situ (DCIS) geconstateerd. Dit
Nadere informatieEndoscopie afdeling. Het plaatsen van een slokdarmstent
Endoscopie afdeling Het plaatsen van een slokdarmstent 1 Het plaatsen van een slokdarmstent U hebt met uw specialist afgesproken dat er een slokdarmstent wordt geplaatst. Dit is nodig wanneer er geen of
Nadere informatieBasisbegrippen Oncologie
Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar
Nadere informatieEen samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren.
Boekverslag door M. 1755 woorden 21 maart 2003 6.7 132 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Dit jaar moesten we als handelingsopdracht een sectorwerkstuk maken in tweetallen. Michelle en ik hebben allebei
Nadere informatieNon-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Non-Hodgkin lymfoom Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Slokdarmkanker
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Slokdarmkanker De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatiep a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2
Barrett-slokdarm Uw behandeld arts heeft bij u de diagnose Barrett-slokdarm gesteld. In deze brochure vindt u informatie over de aandoening en krijgt u enkele tips om de klachten te verminderen. Gezonde
Nadere informatieU heeft alvleesklier kanker
U heeft alvleesklier kanker en uw leven staat op zijn kop PATIËNTENGROEP ALVLEESKLIERKANKER lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging U heeft alvleesklierkanker, uw leven staat op zijn kop. Ongetwijfeld
Nadere informatie7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)
Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december 2002 7,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is
Nadere informatieBrokgevoel in de keel
Keel-, Neus- en Oorheelkunde Patiënteninformatie Brokgevoel in de keel U ontvangt deze informatie, omdat u last heeft van een brokgevoel in uw keel. Hierin kunt u lezen wat de oorzaken hiervan kunnen zijn
Nadere informatieLeeswijzer volume oesophaguscardia resecties Publicatie: Leeswijzers. 1. Volume oesophaguscardiaresecties
Leeswijzer volume oesophaguscardia resecties Publicatie: Leeswijzers 1. Volume oesophaguscardiaresecties 2. Externe verantwoording In het kader van de Kwaliteitswet Zorginstellingen leggen zorginstellingen
Nadere informatieInleiding Ligging en functie van de maag Diagnose en onderzoek De operatie
Maagoperatie Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond een maagoperatie. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatieBrandend maagzuur (reflux) klachten
Brandend maagzuur (reflux) klachten Wat is brandend maagzuur? Met brandend maagzuur of zuurbranden wordt het te vaak terugstromen van zure maaginhoud in de slokdarm bedoeld. Het medische woord voor dit
Nadere informatieDe slokdarm. Behandeling van slokdarmkanker
Slokdarmresectie met buismaagreconstructie bij slokdarmkanker Deze folder geeft u informatie over de operatieve behandeling van slokdarmkanker: de slokdarmresectie met buismaagreconstructie. Algemene informatie
Nadere informatieMaatschap Keel-, Neus-, en Oorheelkunde. Brok in de keel
Maatschap Keel-, Neus-, en Oorheelkunde Algemeen Deze folder geeft u informatie over een brok in de keel. Diaconessenhuis Leiden Klachten Een brokgevoel in de keel komt vaak voor. Veel mensen zijn hierover
Nadere informatieEndoprothese in de slokdarm plaatsen
Endoprothese in de slokdarm plaatsen Endoscopieafdeling Beter voor elkaar Endoprothese in de slokdarm plaatsen Leest u deze folder rustig door. Aan het eind van de folder staan een drietal vragen die betrekking
Nadere informatieBehandeling van dikke
Behandeling van dikke Item 1 Item 2 Item 3 darmkanker Annelies Holvoet Donderdag 24/05/2018 > DD/MM/JJJJ Titel van d Dikke darmkanker Ontstaan Behandeling Preventie Dikkedarmkanker in Vlaanderen Jaarlijks
Nadere informatieZaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie
Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...
Nadere informatieMaagklachten. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Maagklachten Informatie voor patiënten F0909-2150 december 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44
Nadere informatieHuidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling
Huidkanker Melanoom Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom Diagnostiek en behandeling Is het huidkanker? Welke huidkanker? Hoe wordt de diagnose gesteld? Verhaal Hoe lang bestaat de afwijking? Verandering?
Nadere informatieEr zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.
Teelbalkanker Auteur: Dr. Guy Boeckx Testistumor of teelbalkanker is een kwaadaardig letsel van de teelbal. Deze tumor komt frequent voor (3-6 nieuwe gevallen per 100.000 mannen per jaar). In minder dan
Nadere informatiechronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Nadere informatieBehandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie
Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Chirurgie. Longoperatie
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Chirurgie Longoperatie 1 Longoperatie Binnenkort vindt bij u een longoperatie plaats. In deze brochure leest u wat de operatie
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatieBrokgevoel in de keel
Brokgevoel in de keel Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2014 pavo 0737 Inleiding U bent bij de kno-arts onder behandeling omdat u een brokgevoel in uw keel heeft. In deze folder leest u algemene informatie
Nadere informatieInleiding De longen Waarom een longoperatie?
LONGOPERATIE 17815 Inleiding Deze folder geeft u een overzicht over de gebruikelijke gang van zaken bij een longoperatie. Het is goed dat u zich realiseert dat uw situatie kan verschillen van de in deze
Nadere informatieWerkstuk Biologie Hersenkanker/tumor
Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat
Nadere informatieChirurgie. Borstkanker
Chirurgie Borstkanker Inleiding Deze brochure is bedoeld voor vrouwen die een behandeling ondergaan vanwege borstkanker. Wanneer iemand met kanker te maken krijgt, is dit een zeer ingrijpende ervaring.
Nadere informatiePlaatsen van een slokdarmstent. Informatiebrochure
Plaatsen van een slokdarmstent Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 WAT IS EEN STENT?... 4 2 HOE WORDT DE STENT GEPLAATST?... 4 3 WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN EEN STENT?... 5 4 WAT
Nadere informatiePRAKTISCH KANKER BIJ HUISDIEREN
PRAKTISCH KANKER BIJ HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren De diagnose kanker bij uw geliefde huisdier komt hard aan.
Nadere informatieStandaard prijslijst DBC-zorgproducten / Overige producten / GGZ producten Versie 1: 1-1-2016
Standaard prijslijst DBC-zorgproducten / Overige producten / GGZ producten Versie 1: 1-1-2016 DBC-zorgproductcode / Zorgactiviteitencode Declaratiecode DBC-zorgproduct consumentenomschrijving / Zorgactiviteitenomschrijving
Nadere informatieVreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vreemde voorwerpen in slokdarm of maagdarmstelsel zijn niet eetbare en onverteerbare dingen die zich in de slokdarm, maag of
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie
Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken
Nadere informatie3.3 Borstkanker bij de man
3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.
Nadere informatieBeentumoren (=bottumoren)
Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct
Nadere informatieP a n c r e a t i t i s
P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatiedaghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker
daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Onderzoeken 4 3. Behandeling 5 4. Chirurgie 6 5. Chemotherapie 6 6. Bijwerkingen 7 7.
Nadere informatieInwendige geneeskunde. Gastroscopie
Inwendige geneeskunde Gastroscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een gastroscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de gastroscoop, de binnenkant van uw
Nadere informatieOperatie bij slokdarmkanker (oesofaguscarcinoom en cardiacarcinoom) Maatschap Chirurgie Maatschap Maag-, Darm- en Leverartsen IJsselland Ziekenhuis
Operatie bij slokdarmkanker (oesofaguscarcinoom en cardiacarcinoom) Maatschap Chirurgie Maatschap Maag-, Darm- en Leverartsen IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Slokdarm en slokdarmkanker
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde Alvleesklier of pancreas De alvleesklier is een langwerpige, trosvormige
Nadere informatiePatiënten Informatie Map
Patiënten Informatie Map Slokdarmkanker Deze Patiënten Informatie Map is eigendom van: Naam: De vinder van deze map wordt dringend verzocht contact op te nemen met de polikliniek chirurgie van ZGT (074
Nadere informatiePATIËNTENGROEP MAAGKANKER
U heeft maagkanker en uw leven staat op zijn kop PATIËNTENGROEP MAAGKANKER lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging U heeft maagkanker, uw leven staat op zijn kop. En u heeft veel vragen. Over
Nadere informatieWEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?
WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven
Nadere informatieSamenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra
Medische Publieksacademie UMCG Thema: Dikkedarmkanker Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra (moleculair geneticus). Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende
Nadere informatiePatiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, HODGKIN- LYMFOOM. een ongeremde groei. van kwaadaardige. witte bloedcellen.
Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei van kwaadaardige witte bloedcellen. Patiëntenboekje HODGKIN- LYMFOOM Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
Plaveiselcelcarcinoom Ervaren dermatologen. Zeer persoonlijke zorg. Korte wachttijden. Mohs Klinieken. Uw zorg in ervaren handen. Plaveiselcelcarcinoom Wat is een plaveiselcelcarcinoom? Plaveiselcelcarcinoom
Nadere informatiePlastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Plaveiselcelcarcinoom. Slingeland Ziekenhuis
Plastische Chirurgie Plaveiselcelcarcinoom i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In deze folder leest u wat een plaveiselcelcarcinoom inhoudt en welke behandelingen er bij Plastische Chirurgie
Nadere informatieVoor wie is deze brochure? Inhoud. Deze brochure is bedoeld voor mensen die onderzocht of behandeld worden omdat zij (mogelijk) maagkanker
Maagkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De maag 8 Maagkanker 12 Oorzaken 14 Klachten 16 Onderzoek voor de diagnose 18 Verder onderzoek 20 Behandeling 25 Verloop
Nadere informatieAlles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen)
Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen) Tim Rondou Gastroenteroloog Sint-Jozefkliniek Bornem-Willebroek Bijscholing 2013 vóórkomen ontstaan voorkómen en preventie symptomen
Nadere informatieDeze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:
Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van
Nadere informatieCatharina Ziekenhuis Eindhoven. Toon Hermans. Eerste druk: Rolf Reefs 2007 Tweede druk: Rolf Reefs 2014 ISBN: 9789402126884
Auteur: Boekomslag: Illustraties: Afbeeldingen: Poëzie: Rolf Reefs Janie Nabbe Toon Hermans Catharina Ziekenhuis Eindhoven Rolf Reefs Toon Hermans Eerste druk: Rolf Reefs 2007 Tweede druk: Rolf Reefs 2014
Nadere informatieTumoren van het anaal kanaal
7.1.8. Tumoren van het anaal kanaal 1. Inleiding 1.1. Incidentie Aparte entiteit! Incidentie uitzonderlijk (2% van de digestieve tumoren) Incidentie 3v - 2m Gem. 65 jaar 2. Klinische presentatie De meeste
Nadere informatiePatiënten Informatie Map Maagkanker
oncologie Patiënten Informatie Map Maagkanker Deze Patiënten Informatie Map is eigendom van: Naam: De vinder van deze map wordt dringend verzocht contact op te nemen met de polikliniek chirurgie van ZGT
Nadere informatieInhoud. KWF Geverslijn: 0900 202 00 41 ( 0,01/m) Giro 26000. KWF Kanker Infolijn 0800 022 66 22 (gratis) www.kwfkankerbestrijding.
Maagkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De maag 8 Maagkanker 12 Risicofactoren 14 Klachten 16 Onderzoek 17 Verder onderzoek 18 Behandeling 22 Verloop van de ziekte
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Operatie aan de onderkaakspeekselklier (Glandula Submandibularis)
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Operatie aan de onderkaakspeekselklier (Glandula Submandibularis) De onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis) 1: oorspeekselklier
Nadere informatiePlaatsen stent in slokdarm
Plaatsen stent in slokdarm In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een afspraak op het Endoscopie Centrum van het Radboudumc voor het plaatsen van een stent (buisje) in de slokdarm. In
Nadere informatie