Revisie Richtlijn Niercelcarcinoom
|
|
- Femke van Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Revisie Richtlijn Niercelcarcinoom Prof. Dr. S. Osanto, Leids Universitair Medisch Centrum Namens de gehele richtlijnwerkgroep niercelcarcinoom Inleiding In december 2010 is de revisie van de multidisciplinaire evidence based richtlijn niercelcarcinoom verschenen. Deze richtlijn werd ondersteund door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en is mogelijk gemaakt met financiering door ZonMw. Het beschikbaar komen van nieuwe literatuur over onder andere de targeted therapie was voor de Landelijke Werkgroep Urologische Tumoren van het IKNL de aanleiding om de multidisciplinaire evidence-based richtlijn niercelcarinoom uit 2006 te reviseren. De richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de diagnostiek, behandeling en begeleiding van patiënten met niercelcarcinoom. Naar aanleiding van een knelpunteninventarisatie in het veld bij professionals en patiënten(vertegenwoordigers) zijn de volgende knelpunten in de revisie uitgewerkt: 1. Diagnostiek en behandeling van kleine tumoren 2. Adjuvante behandeling bij patiënten met niet gemetastaseerd primair niercelcarcinoom 3. Eisen met betrekking tot biopsie 4. Systemische behandeling voor patiënten met gemetastaseerd niercelcarcinoom 5. Behandeling van patiënten met hersen- of wervelmetastasen van niercelcarcinoom 6. Vast aanspreekpunt/psychosociale steun De richtlijn is zoveel mogelijk ontwikkeld volgens de principes van evidence based medicine en de criteria van het AGREE instrument. Dit waarborgt de kwaliteit. Deze aanpak is tevens de huidige internationale standaard die, samen met het vertalen van de richtlijn in het Engels, zorgt voor de internationale positionering van de richtlijn. Overheid, ziektekostenverzekeraars en de farmaceutische industrie hebben belangstelling voor richtlijnen en hun ontwikkeling. Transparantie is een vereiste. Voor het ontwikkelen van de richtlijn is een multidisciplinaire werkgroep samengesteld. De werkgroepleden hebben onafhankelijk gehandeld en waren gemandateerd door hun wetenschappelijke- of beroepsvereniging. Tevens is de patiëntenvereniging (Vereniging Waterloop) betrokken. Alle werkgroepleden hebben een belangenverklaring ingevuld om banden met de farmaceutische industrie uit te sluiten. De volledige richtlijn is te vinden op Daarnaast zal een samenvattingskaart worden uitgegeven. Niercarcinoom Niercarcinoom is één van de minder vaak voorkomende vormen van kanker. In Nederland zijn er thans ongeveer 2000 nieuwe patiënten per jaar en maakt het niercelcarcinoom ruim 2% van alle oncologische tumoren uit ( Er is een geleidelijke toename van de incidentie die deels toegeschreven kan worden aan de vaker per toeval gediagnosticeerde tumoren (zogenaamde incidentalomen) door het toenemend gebruikt van o.a. CT scans. Ongeveer 95% van alle maligne tumoren zijn adenocarcinomen en daarvan is ongeveer 80% een heldercellig ( clear cell ) carcinoom. De meeste tumoren zijn zeer vaatrijk. Ongeveer een derde van alle patiënten heeft reeds metastasen bij presentatie en nog eens een derde zal na nefrectomie alsnog metastasen ontwikkelen. 1
2 Nefrectomie is de standaardbehandeling voor gelocaliseerde ziekte. Het natuurlijke beloop van gemetastaseerd niercelcarcinoom kan bij een klein deel van de patiënten zeer indolent verlopen, ook zonder dat er systemische behandeling wordt gegeven. Pathogenese van het heldercellige niercelcarcinoom Onderzoek aan de tumoren voorkomend in het kader van een aantal hereditaire vormen van nierkanker, zoals het Von Hippel-Lindau syndroom, erfelijke papillaire niertumoren (hereditary renal carcinoma (HRC), het syndroom van Birt-Hogg-Dubé (BHD), en erfelijke leiomyomatosis met nierkanker (hereditary leiomyomatosis and renal cell cancer, HLRCC) heeft geleid tot de identificatie van een aantal pathobiologisch belangrijke genen die belangrijk zijn bij de niet-erfelijke, sporadische vormen van nierkanker. Eén van deze hereditaire vormen van nierkanker, het syndroom van Von Hippel-Lindau (VHL), wordt gekenmerkt door een mutatie in het (tumorsuppressor) VHL-gen. Nadat de genetische basis van deze familiaire vorm van niercarcinoom opgehelderd was, werd ontdekt dat ook bij de meest voorkomende vorm van nierkanker, de zogenaamde sporadische vorm van het heldercellige niercelcarcinoom, vaak een mutatie is opgetreden in ditzelfde gen. Niercelcarcinoom is bij uitstek een voorbeeld van een type kanker waarbij kennis over de histologische en genetische basis zich uit in nieuwe therapieën, de zogenaamde targeted therapie. Vrijwel alle klinische trials hebben zich in eerste instantie gericht op de meest frequente vorm van nierkanker het heldercellige niercelcarcinoom. Het belang van verrichten van klinisch onderzoek bij patiënten met minder frequente vormen van nierkanker dan wel de hereditaire vormen van niercelcarcinoom wordt onderkend. Klinische studies bij deze nog veel zeldzamere vormen van nierkanker zijn ten dele gaande. Belangrijkste wijzigingen t.o.v. de richtlijn uit 2006: 1. Systemische behandeling voor patiënten met gemetastaseerd niercelcarcinoom. In verband met de nieuwe targeted therapieën is het hoofdstuk Systemische therapie drastisch gewijzigd t.o.v In de richtlijn is ook extra aandacht besteed aan het bijwerkingenprofiel van de nieuwe middelen. 2. Eisen m.b.t. biopsie Hoewel in de richtlijn uit 2006 werd geadviseerd om cytologische of histologische diagnostiek uit te voeren om alleen de aard van het tumoreuze proces in de nier vast te stellen, wordt in de revisie geadviseerd om histologische naaldbiopten te verrichten om ook het histologische subtype te bepalen en daarmee de keuze van de systemische therapie te onderbouwen. 3. Diagnostiek en behandeling van kleine tumoren Verder worden steeds meer patiënten met kleinere tumoren ontdekt. Hierdoor worden minder ingrijpende therapieën aanbevolen waarbij zoveel mogelijk nierweefsel wordt gespaard. De partiële nefrectomie krijgt hierbij steeds meer concurrentie van de ablatieve therapieën. 1. Systemische behandeling voor patiënten met gemetastaseerd niercelcarcinoom. Indeling in prognostische groepen Wereldwijd wordt gebruik gemaakt van een prognostische index de zogenaamde Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC) in New York, ook wel Motzer criteria genoemd, welke patiënten indeelt naar a prior levensverwachting op basis van 5 klinische criteria. Ook bij de studies die in de afgelopen jaren zijn gedaan met nieuwe middelen werd gebruik gemaakt van deze vijf, soms licht gemodificeerde, Motzer criteria (Karnofsky Score <80%, een verhoogd LDH, anemie, hypercalciaemie en een interval tussen nefrectomie en het optreden van metastasen van 1 jaar of korter in plaats van geen nefrectomie ). 2
3 Nieuwe geneesmiddelen Belangrijk feit is dat er in de afgelopen jaren in korte tijd klinische studies zijn uitgevoerd met de nieuwe middelen waarbij er voor het eerst in de geschiedenis van de behandeling van nierkanker grote fase III-studies werden gedaan die een omvang hadden van ruim 600 tot 900 patiënten. Kennis van de dysregulatie van genen betrokken bij celgroei en angiogenese in heldercellige niercarcinoom heeft geleid tot ontwikkeling van een geheel nieuw arsenaal aan geneesmiddelen dat thans wordt ingezet bij patiënten met een gemetastaseerde vorm van (heldercellig) niercelcarcinoom. Deze nieuwe generatie geneesmiddelen heeft als kenmerk dat zij de angiogenese inhiberen door het blokkeren van de functie van VEGF-receptoren en/of de VEGF-ligand die in de bloedbaan circuleert. Deze nieuwe geneesmiddelen behoren tot de groep van kinaseremmers. Inmiddels zijn een aantal geneesmiddelen getest in klinische setting en nadat effectiviteit was aangetoond inmiddels ook geregistreerd voor deze indicatie. Het betreft sorafenib en sunitinib, twee orale multi-receptor kinase remmers van VEGF-receptoren, en bevacuzimab, een monoklonale antistof gericht tegen de VEGF-ligand. Een geheel andere target voor een groep nieuwe geneesmiddelen is mammalian Target Of Rapamycin (mtor), een kinaseeiwit dat een belangrijke rol speelt bij de intracellulaire signaaltransductie en o.a. celgroei en angiogenese stimuleert. Temsirolimus remt de activiteit van mtor en heeft ook gunstige resultaten laten zien bij de behandeling van gemetastaseerde patiënten. In de afgelopen jaren zijn deze nieuwe middelen getest en succesvol gebleken bij de behandeling van gemetastaseerd niercelcarcinoom (mrcc). Deze zogenaamde targeted therapy heeft zich nu een plaats verworven in het behandelingsarsenaal van het heldercellige niercelcarcinoom. Heel opvallend is dat al deze nieuwe middelen in feite zelden een complete remissie (volledig verdwijnen van alle metastasen) induceren. Dit in tegenstelling tot de complete remissies die optreden na hoge dosis IL-2. Dit is compatibel met een meer angiogeneseremmend effect en minder met een cytotoxisch effect op de tumorcellen en vormt een argument voor langdurige toediening van deze nieuwe middelen. In Tabel 1 staan de conclusies omtrent de systeemtherapie bij mrcc. De patiënten zijn ingedeeld conform the prognostische risicogroepen volgens de Motzer criteria. Tabel 1 Samenvatting conclusies systemische therapie bij gemetastaseerd niercelcarcinoom Type RCC MSKCCrisico groep 1 e lijns therapie* 2 e lijns therapie* 3 e lijns therapie Heldercellig Good of intermediate -sunitinib -bevacizumab + IFN- -pazopanib** -everolimus na eerdere TKI -everolimus na eerdere TKI(s) -sorafenib na eerdere 3
4 Poor temsirolimus cytokine therapie -pazopanib na eerdere cytokine therapie Nietheldercellig Good *** Intermediate *** Poor *** Overige *** nietheldercellig *Doseringen: IFN- 9 MU 3 maal per week subcutaan, bevacizumab 10mg/kg tweewekelijks intraveneus; sunitinib 50 mg dagelijks oraal gedurende 4 weken, waarna 2 weken rust (overwogen kan worden 37.5 mg continu indien het klassieke schema minder goed wordt verdragen); sorafenib 2 maal daags 400 mg oraal; temsirolimus 25 mg wekelijks intraveneus; pazopanib 800 mg dagelijks oraal. **Fase III studie betrof aanzienlijk minder patiënten dan in fase III studies van andere targeted agents, derhalve de huidige aanbeveling van pazopanib als tweede optie op het moment dat dit beschikbaar komt. ***Geen standaard behandeling voorhanden. Patiënten dienen in onderzoeksverband behandeld te worden. Indien geen onderzoek beschikbaar is kan in overleg met patiënt gekozen worden voor behandeling conform heldercellig niercelcarcinoom. Voor de systemische behandeling van patiënten met gemetastaseerd niercelcarcinoom de volgende aanbevelingen geformuleerd: Aanbevelingen eerstelijns therapie Patiënten met een gemetastaseerd heldercellig niercelcarcinoom good of intermediate prognose na nefrectomie dienen te worden behandeld met sunitinib of bevacizumab en IFN-α. Aangezien er een verschil is in bijwerkingen en toediening moet deze keuze op basis van de individuele patiënt worden gemaakt. Bij patiënten met een gemetastaseerd heldercellig niercelcarcinoom poor prognose volgens MSKCC-criteria dient behandeling gestart te worden met een eerstelijns mtor remmer in de vorm van temsirolimus. Er kan geen aanbeveling worden gegeven over de behandeling van patiënten met nietheldercellig niercelcarcinoom. Aanbevelingen tweedelijns therapie Bij patiënten met een gemetastaseerd heldercellig niercelcarcinoom good of intermediate prognose volgens MSKCC-criteria die tevoren eerstelijns systemische therapie kregen met een TKI (sunitinib of sorafenib) dient behandeling gestart te worden met de tweedelijns systemische therapie met de mtor remmer everolimus. Bij patiënten met een gemetastaseerd heldercellig niercelcarcinoom good of intermediate prognose volgens MSKCC-criteria die tevoren cytokine therapie hebben ondergaan, dient behandeling gestart te worden met systemische therapie in de vorm van de TKI sorafenib. Een alternatief kan pazopanib zijn op het moment dat dit beschikbaar komt. De werkgroep is van mening dat patiënten met een gemetastaseerd niet-heldercellig niercelcarcinoom in studieverband moeten worden behandeld. 4
5 Klinische trials voor gemetastaseerde ziekte: Op dit moment worden ook kinaseremmers van de tweede generatie en geneesmiddelen met andere aangrijpingspunten onderzocht in de kliniek. De hoop is nu dat nieuwe middelen in combinatie verbetering van remissiepercentages en van de duur van de remissie zullen opleveren. 2. Diagnostiek: Eisen m.b.t. biopsie Met het beschikbaar komen van de systemische targeted therapie, is de histologische subtypering van het niercelcarcinoom van belang geworden. De betrouwbaarheid van FNA cytologisch onderzoek werd inferieur bevonden aan die van de histologische biopsie. Het percentage niet-conclusieve biopten varieerde van 2-21% en correleerde met het aantal afgenomen biopten en met de tumorgrootte. Een herhaalde biopsie levert in 90% alsnog een diagnose op, waarvan 50% de diagnose maligniteit. Niet-conclusieve biopten kunnen dus niet zondermeer als niet-maligne beschouwd worden. Problemen in de diagnostiek werden vooral gemeld bij de differentiatie tussen oncocytoom en chromofoob niercelcarcinoom. Immuunhistochemisch onderzoek wordt aanbevolen in de diagnostiek en subtypering van het niercelcarcinoom, hoewel geen systematisch onderzoek werd gedaan naar de meerwaarde hiervan in de diagnostische nauwkeurigheid van de biopten. De werkgroep kwam tot de volgende aanbevelingen: Bij twijfel over de indicatie tot uitvoeren van een nefrectomie, omdat de aard van een tumoreus proces in de nier niet zeker is (bijvoorbeeld bij kleine tumoren en/of nietconclusieve beeldvorming), dienen histologische naaldbiopten te worden genomen. Ook dienen histologische naaldbiopten te worden verricht bij patiënten met een gemetastaseerd of irresectabel niercelcarcinoom om het histologisch subtype te bepalen en daarmee de keuze van de systeemtherapie te onderbouwen. Er dienen 2-4 histologische naaldbiopten afgenomen te worden met een bioptnaald op geleide van een introductiecanule. Het naaldbiopt kan zowel CT-geleid als echo-geleid uitgevoerd worden afhankelijk van de locale expertise. Er wordt geadviseerd om geen cytologische naaldaspiraten te gebruiken voor subtypering van een primaire nierceltumor. 3. Diagnostiek en behandeling van kleine tumoren De afgelopen decennia is de frequentie van kleine niertumoren gestegen door het frequent verrichten van echografie en CT-scan van het abdomen. Daarnaast is er een toename van het verrichten van laparoscopische ingrepen in het algemeen bij chirurgie. Het aantal peri- en postoperatieve complicaties is echter groter bij de laparoscopische dan bij de open techniek. Geadviseerd wordt de laparoscopische techniek alleen toe te passen door urologen met uitgebreide laparoscopische ervaring. Daarnaast is er in de algemene oncologische chirurgie een opkomst van specifieke technieken gericht op destructie van kleine tumoreuze haarden, hetzij primaire tumoren dan wel metastasen. Van laparoscopische en percutane cryoablatie en radiofrequency ablatie zijn echter nog geen lange termijn follow-up gegevens bekend, terwijl de resultaten van cryoablatie en radiofrequency ablatie mede afhankelijk zijn van de expertise en ervaring van de operateur. In de richtlijn werden voor de behandeling van kleine niertumoren de volgende aanbevelingen geformuleerd: Bij T1a tumoren ( 4 cm) heeft de nefronsparende (partiële) nefrectomie de voorkeur. De marge gezond weefsel moet bestaan uit een laagje macroscopisch normaal ogend parenchym. Na nefronsparende behandeling wordt geadviseerd poliklinische controle uit te voeren gericht op het detecteren van een eventueel lokaal recidief. 5
6 In een (functionele) mononier met een niercelcarcinoom wordt geadviseerd een nefronsparende behandeling uit te voeren indien het technisch kan. Hierbij wordt de grens van 4 cm niet gehanteerd. Cryoablatie of radiofrequency ablatie worden geadviseerd bij tumoren < 4 cm waarbij partiële nefrectomie technisch niet mogelijk lijkt, er een noodzaak is voor niersparende behandeling en/of wanneer de co-morbiditeit van de patiënt een risicofactor voor andere chirurgie is. De werkgroep is van mening dat een laparoscopische partiële nefrectomie, cryoablatie en radiofrequency ablatie alleen in centra uitgevoerd dienen te worden met uitgebreide ervaring en expertise met de betreffende behandeling. Evaluatie van de richtlijn De implementatie van de richtlijn zal worden geëvalueerd met als doel inzicht te verkrijgen in de naleving van de richtlijn; het zichtbaar maken van eventuele knelpunten bij het toepassen van de richtlijn in de praktijk en het stimuleren van verdere implementatie door het geven van terugkoppeling. Hiervoor zijn indicatoren opgesteld die met behulp van de Nederlandse Kankerregistratie zullen worden verzameld. Prof. dr S. Osanto is medisch oncoloog en voorzitter Werkgroep Revisie Richtlijn Niercelcarcinoom. Zij schreef dit artikel namens de gehele richtlijnwerkgroep niercelcarcinoom 6
a) Percentage patiënten met een niercelcarcinoom 4 cm (ct1a) die geen nefrectomie hebben
Indicatoren evaluatie project richtlijn Niercelcarcinoom Indicator 1 a) Percentage patiënten met een niercelcarcinoom 4 cm (ct1a) die geen nefrectomie hebben ondergaan waarbij minstens 2 histologische
Nadere informatieBehandeling Niercelcarcinoom: een decennium vooruitgang
Behandeling Niercelcarcinoom: een decennium vooruitgang Corinne Tillier Verpleegkundig specialist uro-oncologie Antonie van Leeuwenhoek ziekenhuis Email: c.tillier@nki.nl Inleiding Incidentie Risicofactoren
Nadere informatieLokaal recidief/metastasen behandeling. Systemische therapie. Inleiding (Evidence based tekst tot 2010)
Lokaal recidief/metastasen behandeling Systemische therapie Inleiding (Evidence based tekst tot 2010) Aanbevelingen De werkgroep is van mening dat patiënten met gemetastaseerd niercelcarcinoom moeten worden
Nadere informatieRichtlijnen Urologie
Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Nier Nier ICD-O C64 Richtlijnen Urologie Nier - 1 - 1 Algoritme Klinische presentatie Diagnostische procedure T1a-T1b Partiële nefrectomie Stadium I-III T1b-T3
Nadere informatieNIERCARCINOOM WORK UP. Klinisch onderzoek. Labo. Urine-onderzoek. CAT abdomen/bekken met contrast. CT thorax.
NIERCARCINOOM WORK UP Klinisch onderzoek. Labo. Urine-onderzoek. CAT abdomen/bekken met contrast. CT thorax. MRI zo CT cavale trombose suggereert of igv nierinsufficiëntie. Botscan en CT hersenen op klinische
Nadere informatieBehandeling. Nefronsparende behandeling (Evidence based tekst tot 2010)
Behandeling Nefronsparende behandeling (Evidence based tekst tot 2010) Aanbevelingen Radicale nefrectomie versus nefronsparende behandeling In een (functionele) mononier met een niercelcarcinoom wordt
Nadere informatieSamenvatting 129. Samenvatting
Samenvatting 128 Samenvatting 129 Samenvatting Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen, met wereldwijd een jaarlijkse incidentie van 1,67 miljoen. De prognose van patiënten met
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting Algemene inleiding Primair bot lymfoom is een zeldzame aandoening. Het is een extranodaal subtype van het grootcellig B non Hodgkin lymfoom, dat zich
Nadere informatieVlaams Indicatorenproject VIP²: Kwaliteitsindicatoren Borstkanker
Vlaams Indicatorenproject VIP²: Kwaliteitsindicatoren Borstkanker INDICATOR B1 Proportie van patiënten gediagnosticeerd met invasieve borstkanker bij wie een systeembehandeling voorafgegaan werd door ER/PR-
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie
Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Dr. Lucien Hoekx, urologie UZA Medisch coördinator urologische oncologie MOCA Inleiding hematurie flankpijn
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieBELEIDSLIJNEN NIERCELCARCINOMEN
BELEIDSLIJNEN NIERCELCARCINOMEN 1. INLEIDING Het aantal niercelcarcinomen neemt toe (2% per jaar) met een predominantie van man/vrouw (1.5/1) en een piekincidentie in de 6de en 7de decade. Er zijn epidemiologische
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175
Samenvatting Chapter 11 174 Samenvatting In dit hoofdstuk worden de studies die in dit proefschrift worden beschreven samengevat en bediscussieerd. Dit proefschrift richt zich op kankercel specifieke middelen,
Nadere informatiePKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG
PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG Prof. dr. Harm Kuipers 1 WAAROM NU? TIJD IS ER RIJP VOOR Zorgveld in beweging; steeds meer nadruk op specialisatie en concentratie Oncologische literatuur: 1) relatie tussen
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieBorstkanker B1: Bepalen van ER/PR/Her2/Neu. Definitie: Aandeel van patiënten gediagnosticeerd met invasieve borstkanker bij wie
Borstkanker B1: Bepalen van ER/PR/Her2/Neu Definitie: Aandeel van patiënten gediagnosticeerd met invasieve borstkanker bij wie systemische therapie (hormoon- en/of chemotherapie) voorafgegaan werd door
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd: 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieCHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting
CHAPTER XII Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift behelst een aantal klinische en translationele studies met betrekking tot de behandeling van het primair operabel mammacarcinoom. Zowel aspecten van
Nadere informatieendometrium carcinoom in Nederland
endometrium carcinoom in Nederland 2012-2016 voorwoord Door informatie over variatie in diagnostiek en behandelingen periodiek met elkaar te bespreken, kunnen we samen de kwaliteit van zorg voor vrouwen
Nadere informatie19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky Cijfers
Nadere informatie2. KOSTENEFFECTIVITEIT PET/CT IN STADIUM III/IV PATIËNTEN (met behulp van scenario analyses)
411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 2. KOSTENEFFECTIVITEIT
Nadere informatieKwaliteitsnormen. Blaascarcinoom
Kwaliteitsnormen Blaascarcinoom Versie 6 September 2018 Achtergrond herziening 2017 De NVU heeft eind 2010 de eerste kwaliteitsnormen blaascarcinoom openbaar gemaakt en deze in 2012 en 2014 herzien. Sinds
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Chapter 8: Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Colorectale kanker (kanker aan de dikke darm of endeldarm) is de belangrijkste oorzaak van uitzaaiingen (metastasen)
Nadere informatieSamenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie
Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie WKO 3 sept Uitgangspunt richtlijn Welke aanbevelingen over genetische counseling en diagnostiek, preventie, surveillance, behandeling voor mensen
Nadere informatieBehandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc
Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom 2017 M. Wumkes, 21-09-2017 Medische Oncologie VUmc 1 Te bespreken Standaardbehandeling Studiebehandeling Ontwikkeling nieuwe medicijnen
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van patient met een renaalcelcarcinoom
Multidisciplinaire behandeling van patient met een renaalcelcarcinoom Introductie via een case-report Dr. Karen Heyrman, huisarts Initiële symptomen? Klassieke triade: (10%) Hematurie Flankpijn Palpabele
Nadere informatieVisie op toekomst voor nierkankerzorg in Nederland
Visie op toekomst voor nierkankerzorg in Nederland Inleiding De zorg voor nierkankerpatiënten vindt momenteel plaats in vrijwel alle ziekenhuizen. Patiëntenorganisatie Leven met blaas- of nierkanker vindt
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatieAandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling
Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling
Nadere informatiePancreascarcinoom en kansen voor de toekomst
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 75
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 75 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 78
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 78 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 85
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 85 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 16
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 16 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieaz groeninge scoort zeer goed op de borstkankerindicatoren uit VIP²
az groeninge scoort zeer goed op de borstkankerindicatoren uit VIP² We zijn als ziekenhuis trots op onze goede resultaten, maar we hebben ook aandacht voor enkele punten waar we minder dan gemiddeld lijken
Nadere informatieOncologische zorg bij ouderen
Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit () 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05112015] Inclusiecriteria Nabon Breast Cancer Audit Inclusie Alle primaire invasieve mammacarcinomen volgens de WHO classificatie
Nadere informatieOntwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog
Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker en ductaal carcinoma in situ
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatie(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam
(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 13 oktober 2009 Farmatec IFZ-2963310 11 maart 2010
Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s Gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 13 oktober 2009 Farmatec IFZ-2963310 11 maart 2010 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieDe indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
2 NEDERLANDSE SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN In gezonde personen is er een goede balans tussen cellen die delen en cellen die doodgaan. In sommige gevallen wordt deze balans verstoord en delen cellen
Nadere informatieHet effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie
Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: Invasieve borstkanker ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 21
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: Invasieve borstkanker (2009-2011) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 21 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2009-2011) - Beschrijving
Nadere informatieWat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015
Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015 Huisartsensymposium Borstkanker 35% van kankers bij vrouwen 1989-1993 5 jaars overleving borstkanker: 77% inmiddels 5 jaars
Nadere informatieRichtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format
Richtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format Tumorwerkgroep: Datum vaststellen: Datum revisie: ALGEMEEN Twee tot drie korte zinnen over epidemiologie en behandeling. Voor de landelijke richtlijnen
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Melanoom (DMTR) DMTR 2015 [2015.4.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]
Factsheet Indicatoren Melanoom (DMTR) DMTR [.4.ZIN besluit verwerkt; 0511] Beschrijving Indicatoren Registratie gestart: Medio 2013 Naar aanleiding van eerder gemaakte afspraken vindt de behandeling van
Nadere informatieRadiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013
Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet
Nadere informatieProject Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008
Project Kwaliteitsindicatoren 2007-2008 De borstkliniek: Iedere nieuwe diagnose van een borsttumor dient door de borstkliniek te worden geregistreerd bij het Nationaal Kankerregister. Het Project Kwaliteitsindicatoren
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 juni 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EH Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieNieuwe strategieën voor de behandeling van chondrosarcomen. Nederlandse samenvatting
Nieuwe strategieën voor de behandeling van chondrosarcomen Nederlandse samenvatting Inhoud Chondrosarcomen: entiteit, gradering, behandeling en prognose Benigne versus maligne kraakbeenvormende tumoren
Nadere informatieVlaams Indicatoren Project VIP²
Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.
Nadere informatieZit het in de genen? Erfelijkheid bij urologische tumoren
Zit het in de genen? Erfelijkheid bij urologische tumoren Conny van der Meer Verpleegkundig specialist Afdeling Klinische Genetica Post EAUN meeting Amersfoort 24 september 2018 https://www.donaldduck.nl/duckipedia/s/stamboom/
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren
Nadere informatieNieuwe middelen voor sarcomen
Nieuwe middelen voor sarcomen Anneke Westermann, internist-oncoloog AMC Amsterdam Contactdag Sarcomen 26 mei 2018 Vooruitgang behandeling wekedelensarcoom Vooruitgang behandeling botsarcoom Chemotherapie
Nadere informatieHoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek
Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie
Nadere informatieAngiogeneseremming: fundamenteel en klinisch 05 maart 2015
Angiogeneseremming: fundamenteel en klinisch 05 maart 2015 Annemarie Thijs Internist-klinisch farmacoloog Medisch oncoloog io Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit (NBCA)
NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieVIP²: resultaten borstkankerindicatoren
VIP²: resultaten borstkankerindicatoren Borstkanker 1: Statusbepaling Aandeel van patiëntes met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische
Nadere informatieOuderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens
Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen
Nadere informatieBehandelwijzer Nierkanker
Behandelwijzer Nierkanker Polikliniek Urologie Telefoon 020 510 8694 Route 16 Behandelwijzer diagnose nierkanker Deze behandelwijzer is eigendom van: Naam: Adres: Plaats: Telefoonnummer: Bij verlies wordt
Nadere informatieRenal tumours in the Netherlands: a decade of pathology and a plea for biopsy Kümmerlin, I.P.E.D.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Renal tumours in the Netherlands: a decade of pathology and a plea for biopsy Kümmerlin, I.P.E.D. Link to publication Citation for published version (APA): Kümmerlin,
Nadere informatieBorstkanker indicatoren - Resultaten voor
Borstkanker indicatoren - Resultaten voor 2009-2011 AZ Sint-Jozef Malle maakt samen met AZ Klina Brasschaat deel uit van de Borstkliniek Voorkempen. Recent werden vanuit het Vlaams Indicatoren Project
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Filali, Mariam el Title: Knowledge-based treatment in uveal melanoma Date: 2012-05-22
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDisseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET
Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET F.J. van Oost 1, J.J.M. van der Hoeven 2,3, O.S. Hoekstra 3, A.C. Voogd 1,4, J.W.W. Coebergh
Nadere informatieBiologicals; nieuwe therapeutische opties
Biologicals; nieuwe therapeutische opties Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 19 september 2013 "De wereld van Mab-jes, Nib-jes en Mus-sen". Anti-tumor behandeling Chirurgie Radiotherapie
Nadere informatieActieve opvolging bij prostaatkanker : Wat en voor wie? Dr. Christophe Ghysel. Urologisch Centrum Noord West-Vlaanderen.
Actieve opvolging bij prostaatkanker : Wat en voor wie? Dr. Christophe Ghysel Uroloog Urologisch Centrum Noord West-Vlaanderen www.urologischcentrum.be Actieve opvolging Voor elk type prostaatkanker? Voor
Nadere informatieChapter 8. Samenvatting en conclusie
Chapter 8 Samenvatting en conclusie 110 Doel van het promotieonderzoek was (1) evaluatie van het resultaat van vroege abciximab toediening vóór primaire percutane coronaire interventie (PPCI) in patiënten
Nadere informatieCHAPTER 10. Nederlandse samenvatting
CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)
Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2015 [ ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2011 pagina 1 van 15 Nr. Type Uitvraag over Bron WV indicator (jaar) 2. Aantal geopereerde patiënten met een
Nadere informatieUitleg over de interpretatie van de grafiek : De resultaten worden weergegeven via een trechtertechniek (= Funnel plot).
Het H.-Hartziekenhuis scoort bij het Vlaams Indicatoren Project! Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project (VIP²) gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de
Nadere informatieHoewel de incidentie van maagkanker daalt, staat het wereldwijd nog immer op de
Samenvatting Hoewel de incidentie van maagkanker daalt, staat het wereldwijd nog immer op de tweede plaats als meest frequente doodsoorzaak aan kanker. Chirurgische series uit Europa en Noord-Amerika laten
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary
VII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary naar Algemeen 538 Epidemiologie 538 1. Screening 538 2. Diagnostiek 538 2.1 Anamnese
Nadere informatieToelichting bij de resultaten van het Vlaams Indicatoren Project (VIP²)
Toelichting bij de resultaten van het Vlaams Indicatoren Project (VIP²) Resultaten behandeling borstkanker Recent werden de resultaten van het Vlaams Indicatoren Project (VIP²) gepubliceerd met betrekking
Nadere informatieTargeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015
Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom Dokter, dit is mijn tumor Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015 Disclosure Belangen (Potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieRadiofrequente ablatie van lokaal doorgegroeide alvleesklierkanker
Radiofrequente ablatie van lokaal doorgegroeide alvleesklierkanker lokale verbranding van de alvleeskliertumor Doel Het doel van de studie is te onderzoeken of radiofrequente ablatie (RFA) gevolgd door
Nadere informatievon Hippel-Lindau ziekte Evelynn Vergauwen Assistent neurochirurgie
von Hippel-Lindau ziekte Evelynn Vergauwen Assistent neurochirurgie INHOUD Geschiedenis ontstaan Spectrum Screening Vermoeden en diagnose Aandachtspunten huisarts INHOUD Geschiedenis ontstaan Spectrum
Nadere informatieVIKC, definitieve versie juni 2008
Evaluatie van het gebruik van de landelijke richtlijn voor diagnostiek en behandeling van prostaatkanker Rapportage Commissie Indicatorontwikkeling van de Werkgroep Richtlijn Prostaatkanker 1. Achtergrond
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg
V Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg naar Algemeen 526 Epidemiologie 527 1. Screening 527 2. Diagnostiek 527 2.1 Anamnese 527 2.2
Nadere informatieFactsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA)
Factsheet NABON Breast Cancer Audit () [1.0.; 15-09-] Registratie gestart: 2011 Als algemene voorwaarde voor het meenemen van een patiënt in de berekening van de kwaliteitsindicatoren is gesteld dat ten
Nadere informatieProstaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Prostaatkanker - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Botmetastasen Lymfeklier-en levermetastasen Gemetastaseerd prostaatkanker Hormoongevoelig Hoeksteen van
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten
Nadere informatierichtlijnen basis voor kwaliteit
richtlijnen basis voor kwaliteit het IKNL alles-in-één concept Alle kankerpatiënten in Nederland hebben recht op de best mogelijke zorg tijdens en na hun behandeling. U, als zorgprofessional, zet zich
Nadere informatie