Oncologische zorg bij ouderen

Transcriptie

1 Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013

2

3 mamma carcinoom <70 jaar jaar jaar jaar >84 jaar

4

5 Borstkanker in Nederland (n= ) Sterfte: Tot 70 jaar afgenomen Tussen 70 en 75 jaar geen verbetering Boven 75 jaar geringe toename sterfte Terwijl in de loop van de tijd ook bij ouderen de behandelingen geleidelijk zijn toegenomen We doen ons best zonder gunstig effect

6 Onderbehandeling Overbehandeling

7 Behandeldoelen Curatie: genezing Adjuvante behandeling Voorkomen van een ziekterecidief Verlenging van de overleving Palliatieve behandeling Symptoombestrijding behouden van kwaliteit van leven

8 Behandeling van kanker leunt sterk op bewijsvoering uit gerandomiseerde klinische studies. Behandeling A versus B Inclusie van geselecteerde patienten groep Veelal jonge patienten, zonder nevenziekten Geneesmiddelen worden gegeven in de maximale dosis die verdragen werd in eerder onderzoek Richtlijnen afgeleid van deze bewijsvoering

9 Heterogene groep

10 Comorbiditeit

11 5-jaar overleving 71 vs 64 % N=2845 N= 506 (15%) Overlevingswinst en Toxiciteit zijn niet leeftijdafhankelijk NEJM 2001

12 Groot gebrek aan wetenschappelijke studies bij ouderen Tamoxifen Oxford Overview Meta-analyse 20 studies Totaal patienten 302 patienten: 70+ Lancet 2011; 378:

13 Heterogene groep

14 Vrouwen met borstkanker in Nederland (n= )

15 Borstkankersterfte als percentage van de totale sterfte (na borstkankerdiagnose)

16 Borstkanker in Nederland (n= ) Sterfte: Tot 70 jaar afgenomen Tussen 70 en 75 jaar geen verbetering Boven 75 jaar geringe toename sterfte Terwijl in de loop van de tijd ook bij ouderen de behandelingen geleidelijk zijn toegenomen We doen ons best zonder gunstig effect

17 Afname borstkanker sterfte Bevolkingsonderzoek Winst vooral geboekt door betere curatieve behandeling Adjuvante behandelingen sterk uitgebreid: chemotherapie en hormonale therapie

18 Adjuvante therapie Doel: Ziekte recidief voorkomen en overleving verbeteren Methode: na operatie eventueel aanwezige, occulte metastasen op afstand elimineren Geeft een relatieve afname van de sterfte (bij hoger risico, hogere absolute winst) Afspraak (mammacarcinoom): indicatie adjuvante behandeling 10 jaars sterfte risico 15%, recidief risico 25%

19 Soort adjuvante therapie Personalized Afhankelijk van eigenschappen van de tumor Radiotherapie Chemotherapie Hormonale therapie bij oestrogeenreceptor expressie Trastuzumab (Herceptin)

20

21 Adjuvante behandelingen We weten niet wie behandeling nodig heeft -en wie niet We hebben matig werkzame behandelingen (30-50%) Complicaties zijn niet altijd goed in te schatten (Chemo: 1-2% sterfte in geselecteerde groep)

22

23

24 Overwegingen bij adjuvante behandeling Winst ligt in de toekomst Niet: Kan deze patiënt de behandeling doorstaan Maar: Leeft deze patiënt lang genoeg om voordeel van een adjuvante therapie te hebben

25 Recidieven coloncarcinoom Sargent, Eur. J. Cancer 2011

26

27

28 Werkzaamheid versus Effectiviteit Werkzaamheid lijkt niet leeftijdafhankelijk Effectiviteit hangt af van de selectie van de (studie)populatie Selectie bepaalt balans effectiviteit en toxiciteit Effectiviteit neemt af door competing causes of death

29 Wat moet je weten om een goed (individueel) behandelplan te kunnen maken? Oncologische situatie Geriatrische achtergrond Levensverwachting? Doel van de behandeling wensen van de patient Risk/Benefit verhouding van behandeling

30

31 ComprehensiveGeriatrisch Assessment

32 Personalized medicine

33 Onderbehandeling Overbehandeling

34 Landelijke organisatie die zich bezighoudt met het optimaliseren van zorg, het stimuleren van onderwijs en het bevorderen van onderzoek rondom het thema ouderen en kanker