Borstkanker bij de man: state of the art

Transcriptie

1 CC orstkanker bij de man: state of the art r. Chris oor Z iddelheim - ntwerpen K J niet veel voorkomend (0,5 1%) incidentie neemt stilletjes toe? hogere incidentie in sommige frikaanse landen (eganda 5% - Zambia 15%) relatief onbekend krijgt weinig aandacht taboesfeer : zelden of nooit besproken psychisch : mannen blijven met hun vrouwenziekte in de kou staan. de aandacht gaat altijd naar vrouwelijke patiënten 1 CC grote verschillen met vrouwen wat de betreft geen screening voor mannen gegevens vooral uit retrospectieve studies, beperkt aantal gerandomiseerde dubbelblinde onderzoeken behandeling : extrapolatie uit de literatuur bij vrouwen geen terugbetaling van bepaalde medicatie 2 3 elgian Cancer egistry 2012 Cijfers Z iddelheim ,23 % van alle mannelijke kankers 0,74 % van alle borstkankers 35 mannen (0,87%) Z < >80 = V = V leeftijd : 68 jaar ( jaar) histologie is papillair sarcoom graad X therapie K orm chemo

2 Cijfers Z iddelheim V pis p1 p2 p3 p4 px p / 1 / 22 p1 / 2 3 / / / 5 p2 / 2 1 / / / 3 p3 / / 1 / / / 1 px 1 / / / / (3 patiënten met metastasen van bij de diagnose) (1 patiënt met bilateraal carcinoom) Z C FJ risico met de leeftijd piek rond de 71 jaar gemiddelde leeftijd : 5 à 10 jaar ouder dan de vrouw 6 7 C familiale voorgeschiedenis van borstkanker (15-20%) persoonlijke voorgeschiedenis van prostaatkanker en/of contralaterale borstkanker gen mutaties : C2 (4-16%) >> C1 (0-4%) slechtere overleving jongere leeftijd Klinefelter syndroom (47XXY) exogeen oestrogeen / testosteron gebruik obesitas gynaecomastie (?) testiculaire afwijkingen (cryptorchidie /orchitis / epidydimitis / congenitale hernia inguinalis) finasteride mogelijke andere mutaties : (2 CY17 CK2 ) 8 9 pathologie levensgewoonten / blootstellingen gebrek aan lichaamsbeweging borsttrauma tabak beschermend??? alcohol? bestraling (vb. ziekte van odgkin) milieuvervuiling elektromagnetische velden? warmte? : meest voorkomend bij man en vrouw papillair Ca : mannen > vrouwen : zelden bij mannen (12% bij vrouwen) histologie % % Z 88 88,5 C 6 5,7 nvasief papillair 2 2,9 edullair 1 / ucineus 1 / aget 1 / lobulair 1 / 10 11

3 pathologie Chavez-acregor Cancer 2013 meeste mannelijke borstkankers zijn hormoongevoelig database : 92 % man > 78 % vrouw 606 patiënten man vrouw 2-neu : 2 45 % man < vrouw merendeel zijn laaggradig of intermediair + 81,5 % 63,8 % ,9 % 22,8 % differentiatie % % Z raad % 26,7 % riple - 3,6 % 13,4 % raad % 56,7 % raad % 16,6 % diagnose prognose W J patiënt (en arts) vaak niet bewust van het probleem gemiddelde vertraging tussen eerste symptomen en diagnose : 3 à 10 maanden ondanks weinig borstweefsel, meestal uitgebreidere tumoren - meer klieraantasting - meer lymphovasculaire invasie - meer tepelaantasting de algehele overlevingskans lager bij mannen - hogere leeftijd / meer co-morbiditeit - hoger stadium van de tumor de specifieke ziekte- overleving echter beter diagnose behandeling : K klinisch onderzoek : meestal pijnloze subareolaire zwelling, al dan niet gepaard gaande met tepelretractie en / of bloederig tepelverlies mammografie : sensiviteit 92 % / specificiteit 90 % voornamelijk goed afgelijnde massa minder microcalcificaties echografie : hypo-echogene zone : weinig van bekend / geen grote rol weggelegd FC of core biopsie meeste mannen behandeld met een gemodificeerde radicale mastectomie (96%) tumorectomie meestal moeizamer (weinig borstweefsel), met een grotere kans op recidief? in combinatie met een sentinel node procedure (18%) en/of axillaire lymfeklieruitruiming (76%) geen grote reeksen : succespercentage idem als bij vrouwen? als de negatief is : geen okselklieruitruiming bij palpabele vergrote axillaire : geen procedure staging (bloedonderzoek, X thorax, echografie lever, botscan) cave parasternale! (cfr. vrouwen met kleine borsten) 16 17

4 behandeling : behandeling : chemo wordt regelmatig uitgevoerd onafhankelijk van het ziektestadium om het lokaal recidief te verminderen geen effect op de algehele overleving 50 y in 25 zittingen eventueel boost bij nipte marges Cave: meer co-morbiditeit cardiaal en pulmonaal literatuur? zelfde indicaties als bij vrouwen? indicaties: huid- en/of tepelaantasting aantasting musculus pectoralis aangetaste klieren onvoldoende marge multifocaliteit lymphovasculaire invasie geïndiceerd bij verhoogde kans op recidief en sterfte geen gerandomiseerd onderzoek dezelfde richtlijnen als bij vrouwen geëxtrapoleerd naar de mannen beperktere rol gezien de hogere gemiddelde leeftijd en de verhoogde co-morbiditeit (harttoxiciteit) trastuzumab : idem, geen data, extrapolatie geen terugbetaling bij mannen behandeling : hormo duidelijkere rol olvadex verlaagt duidelijk het risico op recidief en overlijden bij patiënten met positieve receptoren toxiciteit ervan bij mannen niet goed bestudeerd ( V, verminderd libido, impotentie, gemoedsveranderingen, warmteopwellingen) lage compliantie, vnl. bij jonge leeftijd, beperkte sociale ondersteuning (1 op 4 onderbreekt zijn behandeling!!!) aromatase-inhibitoren: niet terugbetaald bij mannen minder efficiënt follow-up follow-up jaarlijkse mammografie? genetisch advies (C) korte en lange termijn toxische effecten : weinig over bekend - één op vier stopt hormonale therapie - vermindering van de algemene en mentale toestand (obesitas, diabetes, harttoxiciteit, beperking van activiteiten) - sociaal isolement, kunnen moeilijk hun verhaal kwijt, gebrandmerkt door een vrouwenziekte 22 23

5 conclusie conclusie zeldzame aandoening relatief onbekend sensibiliseren, uit de taboesfeer halen later ontdekt in een hoger stadium op een hogere leeftijd indien correctie voor leeftijd en ziektestadium : zelfde prognose borstamputatie is de standaard heelkundige procedure sentinel node procedure kan toegepast worden als er geen okselklieren aanwezig zijn radiotherapie is vaak aangewezen rol van chemotherapie is beperkt de meeste tumoren bij mannen zijn receptor positief adjuvante therapie met tamoxifen is aangewezen lage compliantie! 24 25