STOP IT NOW! - Stop it Now! Vlaanderen - Het bespreekbaar maken van bezorgdheden met een naaste. Bel gratis en anoniem

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "STOP IT NOW! - Stop it Now! Vlaanderen - Het bespreekbaar maken van bezorgdheden met een naaste. Bel gratis en anoniem"

Transcriptie

1 STOP IT NOW! Bel gratis en anniem H A N D L E I D I N G S T A R T H E T G E S P R E K Het bespreekbaar maken van bezrgdheden met een naaste - Stp it Nw! Vlaanderen -

2 HANDLEIDING START HET GESPREK Het bespreekbaar maken van bezrgdheden met een naaste - Stp it Nw! Vlaanderen -

3 Kader Wat is Stp it Nw!? Stp it Nw! is een gratis, annieme en vertruwelijke hulplijn die ndersteuning biedt aan iedereen die pedfiele gevelens ervaart f zich zrgen maakt ver zijn/haar seksuele gevelens f gedrag ten aanzien van minderjarigen. Stp it Nw! is er k vr iedereen die zich zrgen maakt ver de gevelens f het gedrag van een naaste. Wat is het prbleem? Het is vr de dichte mgeving vaak heel erg schrikken wanneer ze ntdekken dat iemand met pedfiele gevelens wrstelt, seksuele gevelens heeft f gedrag stelt ten aanzien van minderjarigen, f wanneer iemand uit de mgeving misbruikbeelden van minderjarigen heeft bekeken. Familieleden, vrienden, cllega s, weten niet altijd bij wie ze terecht kunnen. Ondersteuning zeken bij deze bezrgdheden is een grte stap. Deze vragen en bezrgdheden bespreekbaar maken met de persn waarver men bezrgd is, is vr hen vaak een ng meilijkere stap. Waarm ndersteuning van de sciale mgeving? Ok de sciale mgeving heeft recht p ndersteuning bij het mgaan met deze bezrgdheden en andere vragen naar hulp. Bvendien is het erg belangrijk een klimaat te creëren waar bezrgdheden bespreekbaar gemaakt wrden, znder iemand bij vrbaat te verrdelen. Hierbij kan de sciale mgeving ndersteuning gebruiken van Stp it Nw!. Stp it Nw! heeft ervaring in het bespreekbaar maken van deze prblematiek. Daarnaast ervaren mensen met pedfiele gevelens, en persnen die zich zrgen maken ver hun eigen seksuele gevelens f gedrag ten aanzien van minderjarigen, vaak gevelens van schaamte, angst en eenzaamheid. Ze ervaren een grt stigma en hebben het gevel nergens terecht te kunnen. Het kan daarm k vr hen een grt verschil maken dat de bezrgdheden bespreekbaar gemaakt wrden. Samen kan er p zek wrden gegaan naar ndersteuning en hulp. Sciale steun is tt slt essentieel ter preventie van seksueel kindermisbruik. Het wegvallen van steun kan immers risic verhgend werken vr mensen die wrstelen met een seksuele aantrekking naar kinderen. Dr het bespreekbaar maken van de bezrgdheden kan de sciale mgeving bijdragen tt de ndersteuning van een gestigmatiseerde delgrep en mgelijks k direct f indirect tt de preventie van seksueel kindermisbruik. 2

4 Delstelling? Stp it Nw! wil p deze manier de dichte mgeving van mensen die zich zrgen maken ver hun seksuele gevelens f gedrag ten aanzien van minderjarigen, beter bereiken en ndersteunen. Dr het geven van juiste infrmatie, advies en ndersteuning wil Stp it Nw! de persn waarver men bezrgd is maar k de dichte mgeving zelf waar ndig beter teleiden naar de gepaste hulp. 3

5 HANDLEIDING START HET GESPREK Het bespreekbaar maken van bezrgdheden met een naaste STAP 1: DE VOORBEREIDING Kies een geschikte plaats en tijdstip Vertruw p je gevel Verdiep je in het prbleem Cncretiseer je bezrgdheid Praat ver je bezrgdheden met een vertruwenspersn Bereid het uiteindelijke gesprek ged vr STAP 2: GA HET GESPREK AAN Start het gesprek Tast de situatie af p een pen, niet verrdelende manier STAP 3: STIMULEER DE PERSOON OM ZELF TE VERTELLEN Laat de persn k zelf zijn/haar verhaal den STAP 4: VAT HET GESPREK SAMEN Vat samen wat jullie besprken hebben STAP 5: BESPREEK HET VERVOLG Stel - indien ndig - samen een veiligheidsplan p Rnd het eerste gesprek ged af STAP 6: ZORG VOOR JEZELF Neem de ruimte m het even te laten bezinken Evalueer het gesprek en bespreek na met je vertruwenspersn 4

6 HANDLEIDING START HET GESPREK - spreken ver je bezrgdheden Deze handleiding geeft je crrecte infrmatie ver pedfilie en seksueel kindermisbruik. Het legt het verband uit tussen beide maar k juist wat de verschillen zijn tussen pedfilie en kindermisbruik (zie bijlage). Daarnaast geeft de handleiding aan wat je kan den als je je zrgen maakt ver de gevelens f het gedrag van iemand in je mgeving en waarm het z belangrijk is dit bespreekbaar te maken. Deze handleiding frmuleert een aantal tips ver he je een meilijk gesprek kan vrbereiden en he je het meilijk gesprek uiteindelijk kan aangaan. Deze handleiding kan je ndersteunen in het aangaan van een gesprek met de persn waarver je bezrgd bent. Als je vragen f bezrgdheden hebt tijdens het drlpen van deze handleiding, mag je uiteraard steeds cntact pnemen met Stp it Nw!. Inleiding Praten ver seks is nit gemakkelijk. Praten ver bezrgdheden mtrent een seksuele aantrekking naar minderjarigen en (ptentieel) seksueel kindermisbruik is ng meilijker. Het wrdt helemaal meilijk wanneer er mensen bij betrkken zijn die je dierbaar zijn. Leren praten ver je bezrgdheden kan echter helpen iemand in je mgeving te beschermen. Het kan k een grt verschil maken vr de persn waarver je bezrgd bent zelf. Veel mensen die in de knp zitten met gedachten f gevelens die ze niet begrijpen, velen zich alleen. Ze weten niet met wie ze kunnen praten. Ok mensen die seksueel misbruik pleegden, wensten achteraf vaak dat iemand hen rechtstreeks had gevraagd wat er aan de hand was. Een gesprek is de beste manier m verandering p gang te brengen. Stp it Nw! kan je helpen bij het stellen van vragen m meer te weten te kmen ver wat er mgelijks aan de hand zu kunnen zijn en wat je kan den m de persn te helpen. Stp it Nw! zal je helpen zeken naar welke pties mgelijk zijn en welke stappen je best kan nemen. Stp it Nw! kan je k ndersteunen in de beslissing m er samen met de persn waarver je bezrgd bent - prfessinele hulp bij te halen. Als je je nzeker velt ver wat nu juist seksueel kindermisbruik en pedfilie is, dan ben je niet alleen. Wens je meer infrmatie ver pedfilie, (n)aanvaardbaar seksueel gedrag f kindermisbruik, bekijk dan de bijlage van dit dcument met veel gestelde vragen en antwrden. Je kan k steeds meer leren ver seksuele gezndheid p de website van Sensa. Je kan uiteraard k terecht bij Stp it Nw! vr het bespreken van je vragen f bezrgdheden. Deze handleiding werd pgesteld in lijn met de adviezen van Sensa en gesteund p het Praten ver seks -methdiek van Sensa. Deze werd tegepast p het bespreken van bezrgdheden rnd seksuele gevelens f gedrag naar minderjarigen. Sensa is het Vlaams expertisecentrum vr seksuele gezndheid. 5

7 STAP 1: DE VOORBEREIDING Kies een geschikte plaats en tijdstip Denk na ver waar je het gesprek wilt laten drgaan. Kies een plaats waar je veilig, rustig, en cmfrtabel kan praten. Vraag dan aan de andere vlwassene f hij/zij je kan ntmeten. Dit klinkt heel frmeel, maar het kan z eenvudig zijn als kan je mrgen langskmen vr een kffie en een babbel? Welk uur zu je passen? Of, Laten we praten, ik kan langskmen nadat je kinderen in bed liggen. Vertruw p je gevel Als je gevelsmatig aanvelt dat iets niet ké is, bent je misschien geneigd m dit te negeren. Maar juw gevel is meestal een reactie p iets bestaands dat je gezien f gehrd hebt. Juw gevel is daarm geen bewijs dat er iets nrustwekkend aan de hand is maar wel belangrijk geneg m het ernstig te nemen en het te bespreken. Verdiep je in het prbleem Misschien heb je het gevel dat je dingen ziet die er niet zijn, dat je verdrijft, f iedereen in je buurt juist naïef is. Het is he dan k belangrijk niet te panikeren. Het feit dat iemand zich mgelijks aangetrkken velt tt minderjarigen, heft daarm niet te betekenen dat die persn een direct gevaar is vr kinderen. Ok in dit geval kan er een situatie gecreëerd wrden waar iedereen zich ged (en veilig) in velt. Prbeer jezelf vral eerst ged te infrmeren ver: wat pedfilie nu juist is en wat het verschil is met kindermisbruik, wat strafbaar en schadelijk is en wat niet, vanaf welke leeftijd je seksueel gedrag mag stellen, Vr meer infrmatie kan je de veel gestelde vragen alvast drnemen in bijlage. Je kan k cntact pnemen met Stp it Nw! p het nummer 0800/ Cncretiseer je bezrgdheid Prbeer vr jezelf duidelijk te krijgen wat je bezrgdheid nu juist is. Waar zit je mee en waar maak je je zrgen m? Schrijf eventueel je bezrgdheden p, laat ze even liggen en lees ze daarna ng eens na. Stel jezelf de vraag he dit zu verkmen als je deze bezrgdheden zu bespreken met de persn. Of he het vr ju zu velen als iemand deze bezrgdheden aan ju zu vertellen. Je kan k gebruik maken van vrbeelden m je bezrgdheden duidelijk te krijgen vr jezelf. Deze kan je nadien k gebruiken in het gesprek. Praat ver je bezrgdheden met een vertruwenspersn Alvrens je een gesprek begint ver wat je gezien f gehrd hebt, kan het nuttig zijn m met iemand anders die je vertruwt te praten. Een familielid f een dichte vriend zu juw bezrgdheid kunnen delen. Je zu k een reactie kunnen krijgen als bemei je met je eigen zaken f zek tch geen prblemen. Deze antwrden betekenen niet dat juw bezrgdheden niet echt zijn. De andere persn kan wat tijd ndig hebben m zich 6

8 gemakkelijker te velen bij het nderwerp. Het kan k zijn dat het gesprek met die vertruwenspersn je de zaken vanuit een ander perspectief det bekijken. Het is nuttig ten minste één persn te kennen die m je geeft en die je kan vertruwen. Die persn kan met je praten ver je bezrgdheden, kan je steun bieden bij het vrbereiden van het gesprek en kan na het gesprek k ju ndersteunen. Want k vr jezelf zrgen is belangrijk. Als er niemand is die je hierin kan vertruwen, mag je steeds cntact pnemen met Stp it Nw! p het nummer 0800/ Stp it Nw! kan ju ndersteunen tijdens de vrbereiding van het gesprek. Bereid het uiteindelijke gesprek ged vr Denk ged na ver welke bdschap je wilt verbrengen. Kies een paar van de belangrijkste punten vr juw eerste gesprek. Je met in staat zijn m juw bezrgdheden te beschrijven ver de gevelens f het seksueel gedrag dat je pgemerkt hebt. Onthud: niemand vindt het gemakkelijk te spreken ver mgelijke seksuele gevelens f gedrag ten pzichte van kinderen. Je zu aan je vertruwenspersn kunnen vragen m het gesprek samen vr te bereiden. Als je ng geen bndgent hebt gevnden, efen dan wat je wilt zeggen luidp tegen jezelf. Het kan aanvankelijk wat vreemd velen, maar als je jezelf de wrden hebt hren zeggen, zal het veel gemakkelijker zijn m ze tegen iemand anders te zeggen. Z kan je k beter prberen inschatten he juw bdschap kan verkmen. STAP 2: GA HET GESPREK AAN Begin het gesprek Geef bij de start van het gesprek aan dat je ergens mee zit. Je kan aanbrengen dat je m de persn geeft en dat je je zrgen maakt m hem/haar. Je kan de persn laten weten dat je altijd penstaat m te praten. Leg uit waarver je wil praten en waarm je erver wil praten. Je mag gerust k aangeven dat je het niet makkelijk vindt m het gesprek aan te gaan. Wrden m mee te starten: Ik geef veel m ju. Ik zit met je in. Ik wil je helpen want ik maak me zrgen m je daarm dat ik gevraagd heb hiervr tijd vrij te maken. Ik heb lang nagedacht ver he ik hierver met ju met praten. Laat me beginnen met te zeggen dat ik heel veel m je geef maar dat ik me zrgen maak ver je seksuele gevelens f gedrag. Zuden we het hierver samen even kunnen hebben?. Tast de situatie af p een pen, niet verrdelende manier Denk altijd ged na ver wat je zegt en he het kan verkmen. Vraag je steeds af f het niet verrdelend klinkt. Praat vral vanuit jezelf, zdat je het niet vr de ander lijkt in te vullen 7

9 (vb. ik heb het gevel dat, ik denk, ik vind ). Bespreek je bezrgdheden en geef een aantal vrbeelden als het niet duidelijk zu zijn. Wat als de persn bs wrdt de persn het dadelijk afblkt je merkt dat je te emtineel wrdt je kwaad wrdt Rnd het gesprek dan af. Vrkm escalatie en maak een nieuwe afspraak wanneer jullie beiden een beetje rustiger zijn. Overweeg wat de vlgende stappen kunnen zijn. Misschien kan je er wel een andere vlwassene bij betrekken die jullie beiden kunnen vertruwen? Je kan k eenvudigweg zeggen: laten we het mrgen pnieuw prberen. Dit is alleszins niet juw enige kans. Het is nrmaal dat z een gesprek meilijk verlpt. Het is ged dat je het gesprek bent aangegaan, dat is het begin. STAP 3: STIMULEER DE PERSOON OM ZELF TE VERTELLEN Laat de persn k zelf zijn/haar verhaal den Stimuleer de persn waarver je bezrgd bent zelf te vertellen. Dit kan je den dr cncreet te vragen naar: Wat vind je er zelf van?, Wat wil je hier zelf ver vertellen?, Stel een aantal pen vragen ver he de persn het ziet f he hij/zij zich velt. Stel altijd vragen znder bepaalde zaken te vernderstellen f te veralgemenen en stel enkel vragen die er te den in functie van je bezrgdheid. Laat k zeker geneg ruimte. Als de persn begint te vertellen, kunnen nderstaande vragen je helpen wat duidelijkheid te krijgen ver he de persn er zelf naar kijkt, wat hij/zij verwacht en waar zijn/haar grtste bezrgdheden liggen. - Bevraag f en waar de persn zich zelf zrgen ver maakt (Zrgen) Waar maak jij je vral zrgen ver?, Waar maak jij je het meeste zrgen ver? - Bevraag wat de persn er zelf ver denkt (Ideeën) Vb. He denk je zelf dat dit kmt?, Welke gedachten gaan dr je hfd? - Bevraag wat de persn zelf verwacht f hpt (Verwachtingen) Vb. Waar hp jij zelf p?, Wat verwacht jij dat er zal gebeuren?, He zie jij de tekmst, he gaan we nu verder. 8

10 STAP 4: VAT HET GESPREK SAMEN Vat samen wat jullie besprken hebben Vat ged samen wat jullie juist besprken hebben en welke afspraken jullie hebben gemaakt. He jullie deze willen bekmen en he jullie deze gaan pvlgen. Een samenvatting van het gesprek kan je gebruiken m het gesprek stilaan af te rnden. Je laat het gesprek best niet té lang drgaan. Als je merkt dat het vr een van de twee geneg is geweest kan je het gesprek prberen p een gede manier af te rnden dr het samen te vatten. DO! DON T Prblematiseer het gedrag, niet de persn Geef vrbeelden van het gedrag waarver je bezrgd bent Verduidelijk wat dit met ju det f heeft gedaan Generaliseer niet, veralgemeen niet Vul de antwrden niet zelf in Ga niet uit van je eigen vernderstellingen Trek geen verhaaste beslissingen Stel duidelijke en pen vragen Durf dr te vragen STAP 5: BESPREEK HET VERVOLG Dit is een ndzakelijke stap. In alle gevallen bespreek je samen een vervlg. Als je niet samen p zek gaat naar verdere hulp, f je maakt geen nieuwe afspraak m het er ng eens ver te hebben, geef je altijd de bdschap dat de deur bij ju penstaat. Stel - indien ndig - samen een veiligheidsplan p Dit veiligheidsplan kan verband huden met de veiligheid van kinderen in de mgeving maar kan k verband huden met de veiligheid van de persn waarver je bezrgd bent. Wees duidelijk waarver je ng steeds bezrgd bent. Als je bezrgdheid heel cncreet is, met betrekking tt de veiligheid van anderen f de veiligheid van de persn zelf, prbeer dan samen een veiligheidsplan p te stellen. Een veiligheidsplan: - Maak duidelijke afspraken, afhankelijk van waarver je bezrgd bent. Spreek dr ver deze afspraken, zdanig iedereen weet waar hij/zij vr staat en wat er verwacht wrdt. - Neem je verantwrdelijkheid en bespreek het wanneer je dingen pmerkt die je niet juist lijken. Je met er p tekijken dat het veiligheidsplan gevlgd wrdt. 9

11 - Betrek eventueel andere vlwassenen m het veiligheidsplan ged te kunnen vlbrengen. - Prbeer er te zijn vr wie er betrkken is en het ndig heeft. Wanneer er iemand gevaar lpt en de persn niet bereid is samen een plssing te zeken - kan je zelf verdere stappen ndernemen. Je kan terecht bij de hulpverlening, f in het geval van een strafbaar feit f ndsituatie kan je naar de plitie gaan. De plitie inlichten met steeds het laatste redmiddel zijn. Prbeer eerst samen te zeken naar een plssing. Rnd het eerste gesprek ged af Bespreek vraleer je het gesprek afrndt altijd ged he je verder gaat. Maak samen afspraken ver he jullie het na het gesprek gaan aanpakken. Mgelijke afspraken kunnen zijn: waar kan je terecht, wat zijn meilijke situaties vr ju, met wie gaan we dit bespreken, he gaan we ptentiële risicsituaties vermijden, he gaan we m met de kinderen in juw buurt, he kunnen we ju helpen, Maak k een afspraak vr een vlgend gesprek en geef aan dat de persn waarver je bezrgd bent steeds bij ju terecht kan. Op het tweede gesprek kunnen jullie de afspraken die werden gemaakt k samen evalueren. Om het gesprek echt te beëindigen tets je best altijd ng even af he die persn zich nu velt. Wrden m mee te eindigen: Hé, ik heb nu wel veel gezegd. Misschien heb je wat tijd ndig m erver na te denken. Ik km snel ng eens langs m verder te praten. Of Kunnen we allebei nadenken ver wat er gezegd is en afspreken m verder te praten ver enkele dagen? Meestal is één cnversatie niet geneg m iemand echt te bereiken en samen tt een plssing te kmen. Maak gerust een nieuwe afspraak. Wat vral belangrijk is, is dat je je tijd neemt m het gesprek te veren en eventueel een tweede gesprek aan te gaan. STAP 6: ZORG VOOR JEZELF Neem de ruimte m het even te laten bezinken Verschillende emties kunnen dr dit gesprek naar bven kmen: Je kan je schuldig velen, angstig, bs f verward zijn f je bedrgen velen. Je hebt misschien ng meer vragen die je wilt stellen. Het kan k zijn dat je pgelucht bent en dat je het gevel hebt dat je er ged aan gedaan hebt het gesprek aan te gaan. In het beste geval heb je het gevel dat het gesprek ged verlpen is. Jullie kunnen samen de gede richting uitgaan. Laat het even bezinken en geef jezelf de tijd het gesprek te plaatsen vraleer je het gaat evalueren. Evalueer het gesprek en bespreek na met je vertruwenspersn Praat met iemand ver he het gesprek is gelpen -en wat je erbij geveld hebt. je zal misschien tijd ndig hebben m na te denken ver wat je er verder mee wil den. 10

12 Het is k belangrijk vr jezelf te zrgen. Ok vr ju was dit een meilijk gesprek en je maakt je precht zrgen. Bespreek daarm he het gegaan is met je vertruwenspersn. Wanneer ndig kan k vr ju naar (prfessinele) hulp wrden gezcht. Je kan k na het gesprek cntact pnemen met Stp it Nw! m te bespreken he het gelpen is. Tijdens het drlpen van deze stappen mag je steeds cntact pnemen met Stp it Nw!. 0800/ vragen@stpitnw.be 11

13 BIJLAGE: Veel gestelde vragen en antwrden Wat is pedfilie? Pedfilie is een seksuele vrkeur waar vlgens internatinaal nderzek ngeveer 1% van de mannelijke bevlking mee leeft. Over vruwelijke pedfielen is veel minder bekend. Specialisten en nderzekers gaan er van uit dat de meerderheid van de pedfielen in België, mannen zijn. Een pedfiel is een vlwassen persn die zich seksueel aangetrkken velt tt kinderen die ng geen secundaire geslachtskenmerken vertnen (verlaging van de stem, haargrei, brstntwikkeling,...). Hierbij wrdt vaak uitgegaan van kinderen nder de leeftijd van 13 jaar. Smmigen velen zich alleen aangetrkken tt kinderen, terwijl anderen zich aangetrkken velen tt zwel vlwassenen als kinderen. Pedfilie valt vlgens het classificatiesysteem vr psychiatrische aandeningen nder de parafilieën, seksuele vrkeuren die afwijken van de heersende nrm*. Pedfilie wrdt vaak verward met pedseksualiteit; seksueel gedrag met betrekking tt kinderen. Pedfilie als seksuele vrkeur is niet strafbaar, het verrichten van pedseksuele handelingen wel. *DSM 5 is het wereldwijd gehanteerde classificatiesysteem vr psychiatrische aandeningen. Wat is pedseksueel gedrag? Pedseksueel gedrag is het stellen van seksueel gedrag met een minderjarige die ng geen secundaire geslachtskenmerken vertnt (verlaging van de stem, haargrei, brstntwikkeling,...). Hierbij wrdt vaak uitgegaan van kinderen nder de leeftijd van 13 jaar. Pedseksueel gedrag is altijd strafbaar, net als het bekijken van kinderprn. Niet ieder pedseksueel misbruik vindt plaats mwille van pedfiele gevelens. Sms wrdt er k seksueel gedrag gesteld wanneer men zich niet aangetrkken velt tt kinderen. Andere factren spelen daarbij een rl. Stp it Nw! spreekt liever ver kindermisbruik m verwarring met pedfiele gevelens te vermijden. Wat is het verschil tussen pedfilie en pedseksualiteit? Een pedfiel is een vlwassen persn met seksuele gevelens vr kinderen die ng geen secundaire geslachtskenmerken vertnen (verlaging stem, haargrei, brstntwikkeling,...) Hierbij wrdt vaak uitgegaan van kinderen nder de leeftijd van 13 jaar. Een pedseksueel is een persn die seksuele handelingen verricht met kinderen die ng geen secundaire geslachtskenmerken vertnen. Het verschil zit dus in het wel f niet handelen naar deze seksuele interesse. Pedfilie wrdt vaak verward met pedseksualiteit. Het ervaren van pedfiele gevelens is niet strafbaar, het verrichten van pedseksuele handelingen wel. Zijn alle plegers van seksueel kindermisbruik pedfiel? 12

14 Niet elk pedseksueel gedrag f kindermisbruik gebeurt dr iemand met pedfiele gevelens. Sms wrdt er k seksueel gedrag gesteld wanneer men zich niet aangetrkken velt tt kinderen. Het is zeer ged mgelijk dat plegers van seksueel kindermisbruik andere mtieven hebben dan een seksuele vrkeur. Op de gerechtelijke gevlgen van iemands handelen, heeft dit geen invled, p de eventuele therapeutische benadering echter wel. Pleegt elke pedfiel seksueel kindermisbruik? Er is een grt verschil tussen het ervaren van pedfiele gevelens en het effectief stellen van pedseksueel gedrag. Het merendeel van de mannen die pedfiele gevelens ervaren, willen nit strafbare feiten plegen. Het is zeer ged mgelijk dat mensen met pedfiele gevelens nit misbruik plegen, mdat zij kinderen geen schade willen berkkenen. Gedrag en fantasieën heven dus niet samen te vallen. Er zijn mensen met pedfiele gevelens die deze weten te beheersen en nit feiten plegen. Het accepteren pedfiel te zijn en het leren ged en veilig m te gaan met deze gevelens is ingewikkeld en kan erg zwaar zijn. Hierver praten kan ndersteuning bieden. Ok behandeling kan helpen bij het ged en veilig leren mgaan met deze gevelens. Wat is de rzaak van pedfilie? Pedfilie is een seksuele vrkeur waarbij bilgische, psychlgische en scilgische factren een rl kunnen spelen. Het is geen genetische ziekte maar een gevel waar allerlei factren p kunnen inspelen. De rzaak verschilt van persn tt persn en is niet altijd even duidelijk. Ok in de wetenschappelijke literatuur is er ng geen algemene therie die pedfilie vr iedereen kan verklaren. Pedfilie wrdt dr pedfielen vaak ervaren als een geaardheid. Valt pedfilie te genezen? Pedfilie valt niet te genezen maar (preventieve) hulp kan helpen m te leren mgaan met pedfiele gevelens. Het besef dat er pedfiele gevelens zijn is al een hele stap, nadien kan met behulp van een vertruwenspersn f de hulpverlening p zek wrden gegaan naar he het verder kan. De last van het ervaren van deze seksuele gevelens wrdt dikwijls nderschat. Mensen met pedfiele gevelens weten vaak niet waar ze terecht kunnen met hun prbleem. Stp it Nw! biedt vr hen ndersteuning en advies. Dr ndersteuning van mensen met pedfiele gevelens kan k indirect pedseksueel misbruik wrden vrkmen. Wat is efebfilie? Efebfilie is de seksuele vrkeur van een vlwassene vr een minderjarige die reeds secundaire geslachtskenmerken vertnt - hierbij wrdt vaak uitgegaan van kinderen vanaf 13 jaar - maar ng niet kan instemmen met seksuele activiteiten. Secundaire geslachtskenmerken zijn lichamelijke kenmerken die zich pas ntwikkelen in de puberteit, zals een verlaging van de stem, haargrei, brstntwikkeling, In België is de minimumleeftijd vr het instemmen tt het stellen f ndergaan van seksuele activiteiten 16 jaar. Smmigen velen zich alleen aangetrkken tt minderjarigen, terwijl anderen zich aangetrkken velen tt zwel vlwassenen als minderjarigen. Pedfilie en efebfilie kunnen k samengaan. 13

15 Wat is efebseksueel gedrag? Efebseksueel gedrag is het stellen van seksueel gedrag met een minderjarige die wel al secundaire geslachtskenmerken vertnt (verlaging van de stem, haargrei, brstntwikkeling,...) maar ng niet kan instemmen met seksuele activiteiten. In België is de minimumleeftijd vr het instemmen tt het stellen f ndergaan van seksuele gedragingen 16 jaar. Efebseksueel gedrag is altijd strafbaar, k het bekijken van prngrafisch materiaal van minderjarigen is strafbaar. Niet ieder efebseksueel misbruik gebeurt dr iemand met efebfiele gevelens. Sms wrdt er k seksueel gedrag gesteld wanneer men zich niet aangetrkken velt tt minderjarigen. Stp it Nw! spreekt liever ver kindermisbruik m verwarring met efebfiele gevelens te vermijden. Wat is het verschil tussen efebfilie en efebseksualiteit? Een efebfiel is een vlwassen persn met seksuele gevelens vr minderjarigen die reeds secundaire geslachtskenmerken vertnen. Vaak wrdt hier uitgegaan van de leeftijd van 13 jaar. Een efebseksueel is een persn die seksuele handelingen verricht met minderjarigen die reeds secundaire geslachtskenmerken vertnen - maar ng geen seksuele handelingen mgen stellen. Het verschil zit dus in het wel f niet handelen naar de seksuele interesse. Efebfilie wrdt vaak verward met efebseksualiteit. Het ervaren van efebfiele gevelens is niet strafbaar, het verrichten van efebseksuele handelingen wel. Zijn seksuele activiteiten met minderjarigen altijd strafbaar? Seksuele handelingen met iemand die ng geen 16 jaar ud is, zijn altijd strafbaar. Zelfs wanneer de jngere ermee instemt en wanneer er geen dwang is gebruikt. Bven de 16 jaar kan een jngere in bepaalde gevallen instemmen met seksuele gedragingen wanneer de minderjarige geen familie f inwnende is. Het seksueel gedrag met dan wel met testemming zijn, vrijwillig, gelijkwaardig, met zelfrespect, in de juiste ntwikkelingsfase en in een juiste cntext plaatsvinden. Surf naar de website van Sensa vr meer inf > Kan een minderjarige zelf beslissen f hij/zij seks wil? In België is de minimumleeftijd vr het instemmen tt het stellen f ndergaan van seksuele gedragingen 16 jaar. De seksuele meerderjarigheid vanaf 16 jaar is evenwel niet absluut. De testemming kan k bij iemand die uder is dan zestien jaar in twijfel wrden getrkken, zeker wanneer het gaat ver seksualiteit tussen een meerderjarige en een minderjarige en er sprake is van een gezagsrelatie, een machtsrelatie f autriteit. Vr het instemmen met seksueel cntact met familieleden f inwnende persnen, met de jngere 18 jaar zijn. Vr het instemmen met het aanmaken en verspreiden van seksueel getint beeldmateriaal met een minderjarige 18 jaar zijn. Wat is seksueel kindermisbruik? Seksueel gedrag met een minderjarige die ng niet kan instemmen met seksuele activiteiten is altijd seksueel misbruik. Na de seksuele meerderjarigheid kan er ng steeds sprake zijn van seksueel misbruik: bijvrbeeld wanneer er sprake is van een gezagsrelatie, een machtsrelatie f autriteit. 14

16 Ok wanneer er geen rekening gehuden wrdt met één f meer kenmerken van een geznde seksualiteitsbeleving: testemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, zelfrespect en seksualiteit die is aangepast aan de cntext en de ntwikkelingsfase, kan er sprake zijn van misbruik. Kmt seksueel kindermisbruik vaak vr? Seksueel kindermisbruik is een wereldwijd prbleem. Naar schatting krijgt 1 p 5 kinderen te maken met seksueel grensverschrijdend gedrag vr de leeftijd van 18 jaar. 1 p 10 meisjes en 1 p 20 jngens zu zich nder de leeftijd van 18 jaar seksueel misbruik kunnen herinneren. Misbruik met vrkmen wrden want de gevlgen vr slachtffers zijn erg grt. Preventie is daarm heel belangrijk. Wat is kinderprn? Alle seksueel getinte beelden van minderjarigen (nder de 18 jaar) zijn kinderprngrafie. Er wrdt geen nderscheid gemaakt: zwel filmpjes, afbeeldingen, zinnebeelden, ft s, tekeningen maar k liederen en teksten met een kinderprngrafisch karakter zijn strafbaar. Ok virtuele beelden - f beelden waar geen echte minderjarigen p wrden afgebeeld - zijn dus strafbaar. Kinderprngrafie mvangt alle beelden waarin minderjarigen wrden afgebeeld in f deelnemen aan seksuele handelingen, f alle afbeeldingen waar kinderen f hun geslachtsrganen wrden afgebeeld met een seksuele betekenis. Hewel er in de strafwet wrdt gesprken ver kinderprn, verkiest Stp it Nw! te spreken ver 'misbruikbeelden van minderjarigen'. Prn heeft immers als del seksuele pwinding en gent te bekmen en is niet illegaal. Kinderprn is per definitie misbruik en is wel illegaal. Kinderprn nderschrijft vlgens Stp it Nw! dan k niet de ernst van het prbleem. Is het bekijken van kinderprn strafbaar? Het bekijken van kinderprn is zeker strafbaar. Bij het maken van kinderprngrafie wrden k kinderen misbruikt. Ok al is het niet altijd geweten wie de kinderen zijn, dr het bekijken van kinderprn maak je k slachtffers. Filmpjes, afbeeldingen, zinnebeelden, ft s, tekeningen maar k liederen en teksten met een kinderprngrafisch karakter zijn strafbaar. Wanneer je bang bent kinderprn te gaan dwnladen - f wanneer je deze al bekeken hebt - kan je k cntact pnemen met Stp it Nw!. Is cntact met een minderjarige via het internet f telefn strafbaar? Seksueel getint chatten - nline praten via sciale media, sms, chatrms, mail, - f zichzelf tnen via een ft f via de webcam met minderjarigen is k strafbaar. 15

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen. PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Ouders en loopbaankeuzes

Ouders en loopbaankeuzes Vragenlijst kennismakingsgesprek Vul in/kruis aan wat van tepassing is. Naam van de uder: Bereikbaar via telefnnummer: en mail: Hij/zij is O de vader O de meder O iemand anders*, namelijk: *Indien niet

Nadere informatie

Raak niet verstrikt in het web. e e. o l. weerbaar.info

Raak niet verstrikt in het web. e e. o l. weerbaar.info l WeesWebWijs Raak niet verstrikt in het web. e f e e G ge Internet is een prachtig medium. Je kunt veel plezier beleven aan het spelen van spelletjes, bekijken van filmpjes en chatten met vrienden. Ok

Nadere informatie

Kinderen uit de lagere school opvangen na een overlijden

Kinderen uit de lagere school opvangen na een overlijden VCLB Leuven Centrum vr Leerlingenbegeleiding vr Vrij en Gemeentelijk Onderwijs vzw Karel Van Ltharingenstraat 5 3000 Leuven Tel. 016 28 24 00 Fax 016 28 24 99 inf@vclbleuven.be www.vclbleuven.be Kinderen

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

Protocol: Pestprotocol

Protocol: Pestprotocol Prtcl: Pestprtcl Inleiding Pesten kmt p iedere schl in mindere f meerdere mate vr. Het is een prbleem dat vr de betrkkenen verstrekkende gevlgen kan hebben in de lp van hun levens. Uit nderzek blijkt dat

Nadere informatie

Stap 7. Deel Elkaar positief blijven versterken

Stap 7. Deel Elkaar positief blijven versterken Stap 7. Deel 2. 7.2 Elkaar psitief blijven versterken In het tweede deel ga jij je aandacht bewust richten p he je elkaar kunt versterken in het blijven den wat werkt. Dat ga je den dr p te schrijven wat

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,

Nadere informatie

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen?

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen? Bijlage 1: de vragenlijst Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszrg Bilzen? Ik de een nderzek naar uderenagressie ten aanzien van de hulpverlening vr mijn eindwerk. Dit nderzek de ik mede

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

De aandachtspuntenlijst

De aandachtspuntenlijst De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer

Nadere informatie

Presenteren met Impact:

Presenteren met Impact: Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

depressie wat kun je doen als iemand in je omgeving een depressie heeft?

depressie wat kun je doen als iemand in je omgeving een depressie heeft? depressie raakt iedereen wat kun je den als iemand in je mgeving een depressie heeft? INHOUD Inleiding 4 De Depressie Vereniging 5 Tips vr naasten van mensen met een depressie 6 Het prbleem erkennen 6

Nadere informatie

Presenteren met Impact:

Presenteren met Impact: Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan

Nadere informatie

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd

Nadere informatie

Ouders die heftig strijden hebben vaak te weinig inzicht in het effect van hun strijd op hun kinderen.

Ouders die heftig strijden hebben vaak te weinig inzicht in het effect van hun strijd op hun kinderen. Bijlage 10: SEMINARIE VECHTSCHEIDING VAN HET VLAAMS FORUM KINDERMISHANDELING (11.12.2012). Presentatie signalen uit de werkgrep hgcnflictueuze scheiding IJH Deinze-Eekl-Gent en de bezekruimten. Werktekst

Nadere informatie

De Ultieme Sollicitatie Gids.

De Ultieme Sollicitatie Gids. De Ultieme Sllicitatie Gids. Ha Aanstaande Superheld! Hierbij een mie verzameling met nuttige infrmatie. Lees het dr en kijk wat je eruit kunt halen. Sms staan er bepaalde tips f acties dubbel in. Dat

Nadere informatie

Goede afspraken maken goede vrienden

Goede afspraken maken goede vrienden Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling Ruwprtcl Widdnckschl Weert Ruwprtcl Widdnckschl Weert verlijden van een leerling In dit prtcl wrdt beschreven he Widdnckschl Weert kan handelen bij het verlijden van een leerling(en) van nze schl. Dit

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Samen sterk. Op weg met familie en kinderen in de GGZ. Intro: De Kindreflex

Samen sterk. Op weg met familie en kinderen in de GGZ. Intro: De Kindreflex Samen sterk Op weg met familie en kinderen in de GGZ Intr: De Kindreflex Studiedag (Z)nder invled - VAD - 11 mei 2019 - Kris Hlemans - Familieplatfrm GG Blik p de familie van Bijzndere plek vr het kind

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door Lesideeën uitgewerkt dr Hedendaagse Prpaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling p de leerervaring bij het nline Mind Over Media platfrm www.mindvermedia.be 1 Les 6 Maak je eigen prpaganda Klaslkaal:

Nadere informatie

Een natuurlijk proces

Een natuurlijk proces Ik vel het weer. Het is er weer. Sms even, dan de hele tijd. Ik wil je niet kwetsen. Ik wil het niet weer zeggen, maar het is er weer. (Gijs Hrvers) Overprikkeling Veel mensen met autisme hebben gede intellectuele

Nadere informatie

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg

Nadere informatie

Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emotionele- en /of gedragsproblemen

Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emotionele- en /of gedragsproblemen Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emtinele- en /f gedragsprblemen Schljaar 2009-2010 Welkm jij. Jij, helemaal jezelf. Nieuw vr ns, nbekend, ged zals je bent. Wij

Nadere informatie

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting Maak afspraken met de watermaatschappijen Organiseer je LAC-zitting Ken de WATER-rechten en plichten van je klant Vermijd afsluitingen Maak een draaibek vr je interne werking LAC Bied nazrg Betrek je cliënt

Nadere informatie

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen Vrbereidingsjaar hger nderwijs vr anderstaligen Prvincieplein 1 Cntact: Functieprfiel: Leerndersteuner Vrbereidingsjaar Hger Onderwijs vr Anderstaligen Samenvatting Als leerndersteuner begeleid en ndersteun

Nadere informatie

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven Sciaal veiligheidsprtcl VMBO Helicn Eindhven Dit prtcl is een bijlage van het begeleidingsplan van nze schl. Standpunt In dit prtcl verklaren schl en uders tezamen, dat we grensverschrijdend gedrag en

Nadere informatie

Pedagogische Civil Society

Pedagogische Civil Society Pedaggische Civil Sciety Nieuwkmer in het cntinuüm van pvedndersteuning? 4 juni 2010 Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Welkm Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Werkzaam bij SO&T: kwaliteit in Opveden

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen?

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen? Gedragsprtcl Samenwerkingsschl Balans Wat is het gedragsprtcl? Het gedragsprtcl vrmt de verklaring van het schlbestuur, de directie, de leerkrachten, de leerlingen en de uders waarin is vastgelegd dat

Nadere informatie

De volgende kenmerken die betrekking hebben op de algemene ontwikkeling kunnen wijzen op een ontwikkelingsvoorsprong.

De volgende kenmerken die betrekking hebben op de algemene ontwikkeling kunnen wijzen op een ontwikkelingsvoorsprong. 1 Checklist kinderen met een ntwikkelingsvrsprng (grep 1 en 2). De vlgende kenmerken die betrekking hebben p de algemene ntwikkeling kunnen wijzen p een ntwikkelingsvrsprng. mndelinge taalvaardigheid gede

Nadere informatie

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1 Pestprtcl Elke schl bij Stichting Allure hanteert een Pestprtcl. Het schlspecifieke Pestprtcl is een afgeleide van dit algemeen Pestprtcl. 1. Del van het pestprtcl: Wij vinden dat elk kind dat bij ns naar

Nadere informatie

Metacognitieve Therapie

Metacognitieve Therapie Metacgnitieve Therapie MODULE 10: TERUGVALPREVENTIE 10.1 terugvalpreventie 10.2 Psychse/schizfrenie: diagnse f stigma? Het begrip psychse, respectievelijk schizfrenie, wekt bij veel mensen een verkeerde

Nadere informatie

draaiboek suïcidepreventie

draaiboek suïcidepreventie draaibek suïcidepreventie Algemeen Een draaibek is een handleiding f stappenplan waarin stap vr stap wrdt behandeld wat er p je af kan kmen mcht er zich een bepaalde gebeurtenis f crisis vrden. Elke gebeurtenis

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

Jij bent de centrale contactpersoon en staat in contact met de permanentieverantwoordelijke van Rode Kruis-Vlaanderen.

Jij bent de centrale contactpersoon en staat in contact met de permanentieverantwoordelijke van Rode Kruis-Vlaanderen. CHECKLIST IN NOOD Jij bent de centrale cntactpersn en staat in cntact met de permanentieverantwrdelijke van Rde Kruis-Vlaanderen. Juw vrnaamste taak is dan k INFORMEREN de ndige infrmatie verzamelen en

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Wat na een schokkende gebeurtenis?

Wat na een schokkende gebeurtenis? Wat na een schkkende gebeurtenis? Inhudstafel 1. Wat na een schkkende gebeurtenis?... 2 2. Nrmale reacties p een abnrmale gebeurtenis... 3 3. Nrmale reacties van lichaam en geest... 4 Welke reacties kan

Nadere informatie

TEST INHOUD: HEEFT MIJN KIND EEN EETSTOORNIS? 1. Onderzoek het eetgedrag van uw kind. 2. In welke fase zit mijn kind nu?

TEST INHOUD: HEEFT MIJN KIND EEN EETSTOORNIS? 1. Onderzoek het eetgedrag van uw kind. 2. In welke fase zit mijn kind nu? TEST HEEFT MIJN KIND EEN EETSTOORNIS? INHOUD: 1. Onderzek het eetgedrag van uw kind 2. In welke fase zit mijn kind nu? 3. Heeft mijn kind een geznd BMI? 4. Tips vr uders www.mijnkindheefteeneetstrnis.nl

Nadere informatie

Algemene vragen. Beste leerlingen,

Algemene vragen. Beste leerlingen, Beste leerlingen, Ik ben een derdejaarsstudente van de PXL Hgeschl te Hasselt. Ik vlg de pleiding maatschappelijk werk. Mijn eindwerk gaat ver de mtivatie van leerlingen in het technisch secundair nderwijs.

Nadere informatie

Kenmerken en uitkomsten van professionele echtscheidingsbemiddeling in Vlaanderen

Kenmerken en uitkomsten van professionele echtscheidingsbemiddeling in Vlaanderen Kenmerken en uitkmsten van prfessinele echtscheidingsbemiddeling in Vlaanderen 20 nvember 2015 Prf. Dr. Sfie Vanassche Dr. An Katrien Sdermans Prf. dr. Ken Matthijs Family and Ppulatin Studies, KU Leuven

Nadere informatie

VZ-B-K1-W2-A Onderkent de gezondheidstoestand op somatisch en psychosociaal gebied

VZ-B-K1-W2-A Onderkent de gezondheidstoestand op somatisch en psychosociaal gebied VZ-B-K1-W2-A Onderkent de gezndheidstestand p smatisch en psychsciaal gebied Verzrgende-IG basisdeel kerntaak 1 werkprces 2 efenpdracht A De gezndheidstestand van zrgvragers wrdt dr veel factren beïnvled.

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal Hallween Kleerkastgriezels Delstellingen De kinderen ervaren dat één gebeurtenis sms meerdere rzaken en gevlgen kan hebben. De kinderen ntdekken he vercnsumptie van kledij nefast is vr nze planeet. De

Nadere informatie

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevel Omgaan met pesten pagina 1 van 11 Inhudspgave 1. Vrwrd blz. 3 2. Van pesten naar.een wij-gevel blz. 4 3. Stappen bij structureel pestgedrag blz.

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan 2011-2013. Christelijke Peuterspeelzaal Lotje

Pedagogisch beleidsplan 2011-2013. Christelijke Peuterspeelzaal Lotje Pedaggisch beleidsplan 2011-2013 Christelijke Peuterspeelzaal Ltje Inhudspgave 1. Inleiding 2. Visie 3. Delen 4. Uitwerking van de delen 4.1 Liefdevlle benadering 4.2 Bijbelse waarden en nrmen 4.3 Emtinele

Nadere informatie

Kolom A Kolom B Kolom C Kolom D 1 Je wilt leren zeilen. Wat doe je? Ik stap direct in de boot en ik probeer te zeilen.

Kolom A Kolom B Kolom C Kolom D 1 Je wilt leren zeilen. Wat doe je? Ik stap direct in de boot en ik probeer te zeilen. Leerstijlen Iedereen heeft een vrkeur bij leren en hanteert daarbij, nbewust, een bepaalde leerstijl. Het is prettig als jij weet wat vr leerstijl jij hebt. Het is k handig als jij weet he een ander bepaalde

Nadere informatie

Obesitas Een onderschatte bedreiging: Publieke perceptie van obesitas in Europa

Obesitas Een onderschatte bedreiging: Publieke perceptie van obesitas in Europa Obesitas Een nderschatte bedreiging: Publieke perceptie van besitas in Eurpa SAMENVATTING PER LAND BELGIË Uitgeverd dr Opinium, een nafhankelijk bureau vr strategische inzichten, in samenwerking met de

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN!

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! Pstadres: GBS Het Kmpas, Kardinaal J. Cardijnstraat 1, 9170 Sint-Gillis-Waas, 03 727 17 70 1. Visie Als schl willen we extra aandacht geven aan het welbevinden van

Nadere informatie

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen Stap 5 Deel 2 Je met niet alles gelven wat je denkt Lesje 5.2.1 Jezelf lsmaken uit vertuigingen Je hebt eerder al pgeschreven welke gedachtes zijn uitgegreid tt vertuigingen: de beelden ver jezelf en anderen

Nadere informatie

Website Wemel : Wie zijn wij?

Website Wemel : Wie zijn wij? Website Wemel : Wie zijn wij? Een wemel is iemand die niet kan stilzitten, die vanbinnen en vanbuiten altijd maar wriemelt en beweegt, die zich niet lang p hetzelfde kan richten, en in heel veel dingen

Nadere informatie

Contact maken en relaties aangaan

Contact maken en relaties aangaan B Cntact maken en relaties aangaan B1 : 7 Weekverslagen Inleiding Je hebt een fijne stageplek gevnden waar je de kmende maanden aan de slag gaat met pdrachten, taken en een stuk reflectie. Omdat wij het

Nadere informatie

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0.

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0. Verzuim Beleid Opgemaakt dr Human Resurce Management Delgrep Alle werknemers Ingangsdatum 4 juli 2014 Versie 0.1 www.smallsteps.inf clfn Verzuimbeleid Visie en aanpak verzuim Delgrep: alle werknemers Versie:

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

Voor. Introductie. Internet. Installatie. Voorbereiding. Opstart

Voor. Introductie. Internet. Installatie. Voorbereiding. Opstart Vr Intrductie Internet Kennismaking en infrmatiemment Samen uitzeken f Bednet in deze mstandigheden een ged idee is Speedtest uitveren: http://www.bednet.be/speedtest Bednet werkt enkel p bekabeld netwerk!

Nadere informatie

Wij zijn een KiVaschool!

Wij zijn een KiVaschool! Elke schl bij Stichting Allure hanteert een Pestprtcl. Dit schlspecifieke Pestprtcl is een afgeleide van het algemeen Pestprtcl Allure. O.B.S.Geert Hlle hanteert de KiVa aanpak. Wij zijn een KiVaschl!

Nadere informatie

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep.

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep. PROTOCOL ROUWVERWERKING Het stappenplan A. Het bericht kmt binnen Bericht van een ngeluk f verlijden van een leerling - Tezeggen dat er iemand zal terugbellen. Vragen p welk nummer men bereikbaar is en

Nadere informatie

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KALKOEN BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Omgaan met kindermisbruik in onderwijs of internaat

Omgaan met kindermisbruik in onderwijs of internaat 2010-09-17 Omgaan met kindermisbruik in nderwijs f internaat 1 Inleiding De vrbije maanden werd de Kerk gecnfrnteerd met verschillende klachten rnd kindermisbruik dr haar geestelijken. Smmige geestelijken

Nadere informatie

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen* *** Enquête *** Inleidend Als student van de Universiteit Twente de ik in het kader van mijn masterstudie Public Safety een (klik hier vr definitie) afstudeerscriptie ver de huidige elektrnische verbindingen*

Nadere informatie

ENQUÊTE LEVEN IN HEILIG LANDSTICHTING

ENQUÊTE LEVEN IN HEILIG LANDSTICHTING ENQUÊTE LEVEN IN HEILIG LANDSTICHTING Beste drpsgent, Vr u ligt een enquête ver de ntwikkeling van ns drp in de kmende jaren. Deze enquête is een initiatief van de Drpsvereniging Heilig Landstichting,

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

Eenzaamheid. 1. Ter inleiding 2. 2. Wat is eenzaamheid? 2

Eenzaamheid. 1. Ter inleiding 2. 2. Wat is eenzaamheid? 2 Eenzaamheid Idske de Haan- de Jng> 1. Ter inleiding 2 2. Wat is eenzaamheid? 2 3. He ntstaat eenzaamheid 3 a. Externe factren 3 b. Persnlijkheidskenmerken f karakter 4 c. Gedragspatrnen

Nadere informatie

Licht traumatisch hersenletsel (volwassenen)

Licht traumatisch hersenletsel (volwassenen) Licht traumatisch hersenletsel (vlwassenen) 2 Inleiding U heeft een licht traumatisch hfd-/hersenletsel pgelpen dr een ngeval f een klap tegen uw hfd. Deze flder beschrijft de infrmatie ver de mgelijke

Nadere informatie

KINDERRECHTEN 3 de graad

KINDERRECHTEN 3 de graad KINDERRECHTEN 3 de graad Bijlage krantenartikels + vragen bij pdracht 4 Kinderrechten uit het nieuws gegrepen Ter inf: per artikel wrden suggesties van vragen gegeven m de link met het kinderrecht te leggen.

Nadere informatie

ACT in LOB. De informatietrechter. Werkbladen. Toolkit. Check je info-level! Level 1. Level 2. Level 3. Level 4

ACT in LOB. De informatietrechter. Werkbladen. Toolkit. Check je info-level! Level 1. Level 2. Level 3. Level 4 ACT in LOB Werkbladen Tlkit De infrmatietrechter Deze tl helpt je m de grte heveelheid infrmatie ver studiekeuze vr jezelf behapbaar te maken. Je kunt p verschillende niveaus met de infrmatie ver studies

Nadere informatie

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord.

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord. Tips Digiduif 1. U lgt in p digiduif met uw e-mail adres en wachtwrd. 2. U kiest de knp instellingen. Op de vlgende pagina s kunt u allerlei zaken invullen en aanpassen die bij uw accunt hren. Tevens zit

Nadere informatie

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren LEERVRAAG 2 Leervraag (wat is /he kan ik vraag) He krijg ik een vllediger beeld van de hulp die Daan krijgt? Activiteiten uit stappenpla n - infrmeren - bserveren - middelen zeken - actie ndernemen - evalueren

Nadere informatie

Handelingsprotocol Golf Vlaanderen Gezond & ethisch sporten

Handelingsprotocol Golf Vlaanderen Gezond & ethisch sporten Handelingsprtcl Glf Vlaanderen Geznd & ethisch sprten Als sprtfederatie dragen wij kernwaarden zals respect, integriteit, lyaliteit, discretie en fair-play hg in het vaandel. Wij willen mee investeren

Nadere informatie

Intensief voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstalige nieuwkomers

Intensief voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstalige nieuwkomers Intensief vrbereidingsjaar hger nderwijs vr anderstalige nieuwkmers Prvincieplein 1 Cntact: Functieprfiel: studiecach intensief vrbereidingsjaar hger nderwijs vr anderstalige nieuwkmers Samenvatting L4-Vlwassenennderwijs

Nadere informatie

Simulatie werkgroepbijeenkomst

Simulatie werkgroepbijeenkomst Simulatie werkgrepbijeenkmst www.cnnectbegeleiding.nl 2011 1 Infrmatie vr de vrzitter (enkele dagen vraf) Je hebt de grepsleden het vlgende mailtje gestuurd: Hans (de directeur) heeft mij gevraagd m een

Nadere informatie

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen.

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen. VRAGENLIJST Beste mantelzrger, Deze vragenlijst is bedeld vr u. Dr het invullen van bijgaande vragenlijst krijgt u inzicht in de rzaken van uw belasting. Het maakt u bewust van uw situatie. In de vragenlijst

Nadere informatie

Grondgebruik onder de loep!

Grondgebruik onder de loep! Hnger graad 3 Lesvrbereiding Grndgebruik nder de lep! Bij lesmateriaal, bij deze les p de site, vind je het ndige lesmateriaal vr deze les: Vrzie een drzichtige bkaal met zand in. Stp in de bkaal met 'grnd'

Nadere informatie

Op bezoek. Richtlijnen voor diaconaal bezoek

Op bezoek. Richtlijnen voor diaconaal bezoek Op bezek Richtlijnen vr diacnaal bezek Versie 1.3 Generale diacnale cmmissie 2019 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website: www.hersteldhervrmdekerk.nl/diacnaat

Nadere informatie

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013 Zrgrutes interne en externe zrgstructuur in basisschlen Versie ktber 2013 Inhud 1. Inleiding CJG en zrgrutes gemeenten Westerkwartier 2. Meldcde kindermishandeling en huiselijk geweld 3. Criteria zrgrutes

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Hooggevoeligheid/prikkelgevoeligheid/OverExcitability

Hooggevoeligheid/prikkelgevoeligheid/OverExcitability Hggeveligheid/prikkelgeveligheid/OverExcitability Het is vanzelfsprekend, dat uders en leerkrachten van deze kinderen, regelmatig gefrustreerd raken in het mgaan met de intensiteit van een hgbegaafd kind.

Nadere informatie

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam OPLEIDING tt Verzrgende-IG Ondersteuningsmagazijn Berepstaak E Startbekaam Albeda cllege Branche gezndheidszrg Kwalificatieniveau 4 Chrt: 2010-2011 Fase: Startbekaam Naam student:. P.E1-3.start.gesprek

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

Ontdekken van talenten methodiek toolbox

Ontdekken van talenten methodiek toolbox Ontdekken van talenten methdiek tlbx Methdiek Omschrijving: We reiken je twee efeningen aan m juw team te begeleiden bij het ntdekken van hun persnlijke talenten en het ntwikkelen van een teamtalentenprfiel.

Nadere informatie

Sociale vaardig zijn met sociale vaardigheden

Sociale vaardig zijn met sociale vaardigheden Sciale vaardig zijn met sciale vaardigheden Wat zijn sciale vaardigheden precies? Sciale vaardigheden zijn vaardigheden die ndig zijn bij cntacten met andere mensen. Vrbeelden van sciale vaardigheden zijn

Nadere informatie

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een

Nadere informatie

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS OUDERBLIK Een rugzak vl ideeën vr uders en schl SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS 2012 1. Schriftelijke cmmunicatie met anderstalige uders Schriftelijke cmmunicatie gaat ver alle cmmunicatie naar uders

Nadere informatie

Competentie 1: Nadenken over mijn kwaliteiten en talenten Wat kan ik? Kwaliteitenreflectie. Gevorderd / Goed

Competentie 1: Nadenken over mijn kwaliteiten en talenten Wat kan ik? Kwaliteitenreflectie. Gevorderd / Goed LOB lpbaancmpetenties Cmpetentie 1: Nadenken ver mijn kwaliteiten en talenten Wat kan ik? Kwaliteitenreflectie Beheersniveau Getalenteerd / Uitmuntend Gevrderd / Ged Geefend / Vldende Beginner / Onvldende

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Mtivatie vs Demtivatie Opleiding Mtivatie Demtivatie VC Grt Dilbeek Denkcel pleidingen Definitie Mvere = bewegen Mtiveren = iemand tt iets bewegen Jezelf tt iets bewegen Onze beheften, nden, wat wij willen

Nadere informatie

Waterbeheer, kan jij het aan?

Waterbeheer, kan jij het aan? Waterbeheer, kan jij het aan? Een rllenspel ver waterbeheer in het beheergebied van een waterschap Vakgebied: Aardrijkskunde, Bilgie, Maatschappijleer Niveau: klas 3 HAVO en VWO Tijdsduur: 60 minuten Waterbeheer

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis HANDLEIDING Km In Actie Rde Kruis Inhudspgave Checklist vr het plannen van je actie... 3 Kminactie.rdekruis.nl... 4 Actie aanmaken... 4 Actie wijzigen/aanpassen... 4 Mede rganisatren tevegen... 4 Deelnemers

Nadere informatie

Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar)

Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar) Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar) 2 Inleiding Uw kind heeft een licht traumatisch hfd-/hersenletsel pgelpen dr een ngeval f een klap tegen zijn/haar hfd. Deze flder beschrijft de infrmatie

Nadere informatie