Commissie Samenleving Cultuur en recreatie Actieprogramma Vrijetijdseconomie Noord- Limburg Wethouder P.D.

Transcriptie

1 Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d. d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen Commissie Samenleving Cultuur en recreatie Actieprogramma Vrijetijdseconomie Noord- Limburg Wethouder P.D. Baneke 4 Samenvatting In april 2016 hebben de regiogemeenten en provincie de Bestuursafspraken POL-uitwerkingen ondertekend. U bent hier in mei 2016 over geïnformeerd. De POL- uitwerking vrijetijdseconomie bestaat uit twee onderdelen die volgtijdelijk zijn uitgewerkt. Het betreft de 'Visie op de vrijetijdseconomie Noord- Limburg', welke reeds in 2014 is opgesteld. En een vertaling van deze visie in het 'Actieprogramma vrijetijdseconomie Noord- Limburg'. Om de visie en doelen te realiseren kiest de regio voor een programma- aanpak en niet voor een verzameling van projecten. Deze aanpak moet de sector inspiratie, enthousiasme en perspectief bieden. In aanloop naar de vaststelling van het voorliggende 'Actieprogramma Vrijetijdseconomie Noord- Limburg' heeft er met uw raad en de raden van de zeven andere regiogemeenten (Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venlo en Ven ray) een interactief proces plaatsgevonden. Het actieprogramma is niet alleen afgestemd met de belangrijkste stakeholders, maar ook met de regioraadswerkgroepen Economie en Ruimte, waarin ook uw raad is vertegenwoordigd. Voorstel om te besluiten 1. In te stemmen met de visie Vrijetijdseconomie Regio Venlo In te stemmen met de POL-uitwerking vrijetijdseconomie het 'Actieprogramma vrijetijdseconomie Noord- Limburg'. 3. Een startbudget van beschikbaar te stellen voor de basiskosten van het 'Actieprogramma VTE' en dit te dekken door een eenmalige onttrekking uit de VBR Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 1 van 6

2 ,ttottip" Geachte leden van de raad, Inleiding / Aanleiding Er ligt een grote uitdaging in de regio om de weg te vinden naar kwaliteit en perspectief voor de toeristische sector. De vrijetijdseconomie is met 820 miljoen bestedingen een belangrijke sociaaleconomische motor voor de regio Noord Limburg. 10% van de directe werkgelegenheid en bestedingen in de regio komen voort uit de vrijetijdseconomie. 60% van de vrijetijdsbestedingen is dagrecreatie. Bovendien behoort de regio met 10% marktaandeel in de Nederlandse bungalowsector, tot de koploperregio in de Nederlandse verblijfsrecreatiesector. Maar sinds 2008 dalen de toeristische bestedingen. Wil de regio haar koppositie behouden dan zal zij samen met vrijetijdsondernemers moeten investeren in de sector. De urgentie van dit vraagstuk wordt inmiddels door alle stakeholders (gemeenten, toeristische ondernemers en onderwijsexperts) onderschreven. Naast het economische belang voor de regio levert de vrijetijdseconomie een enorme bijdrage aan de omgevingskwaliteiten voor de eigen inwoners, en hun dagrecreatieve activiteiten. Revitalisering van de verblijfsrecreatie heeft daarbij de grootste prioriteit. De markt van de verblijfsrecreatie is volop in beweging. De markt van bungalowparken en campings heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een verdringingsmarkt: het kwantitatieve aanbod is groter dan de vraag, en de kwaliteit sluit onvoldoende aan bij de snel veranderende eisen en wensen van de consument. Tijd om actie te ondernemen. Daarvoor is in goed overleg tussen regiogemeenten, de provincie, kennisinstellingen, brancheorganisaties en een aantal ondernemers het voorliggende beleid ontwikkeld. Probleemstelling / centrale vraag (wat willen we bereiken) De ambitie die in deze visie is vastgelegd is dat Noord-Limburg in 2030 het belangrijkste en meest aantrekkelijke verblijfsrecreatiegebied van Limburg voor de 'short break' vakantiemarkt, met een fijnmazig netwerk van kleine- en grootschalige dagrecreatieve voorzieningen, in een straal van 60 autominuten is. Daarbij legt de regio de focus op familierecreatie, drie generaties die (gezamenlijk) een bezoek brengen aan Noord-Limburg. Deze doelgroep vraagt om een breed aanbod qua dagrecreatieve voorzieningen want de regio biedt familiebeleving voor iedere generatie. Daaraan gekoppeld spreekt de regiovisie uit dat invulling van het totale actieprogramma op termijn moet leiden tot een toename van jaarlijkse bestedingen met 200 miljoen per jaar in 2030 (+24%). Oplossingsrichtingen Wat in de regionale visie al wordt geconstateerd en door provinciale onderzoeken nogmaals wordt bevestigd is dat veel bedrijven het moeilijk hebben en de juiste acties nodig zijn om onze rol als koploper in de verblijfsrecreatiemarkt te handhaven. Uit bijlage 2.1 van het actieprogramma, de planvoorraad, blijkt bovendien dat er regionaal gezien harde plannen liggen om nog eens ruim verblijfseenheden te realiseren. Daarom ligt de focus van de POL-afspraken die opgenomen zijn in het actieprogramma met name op verblijfsrecreatie. Gemeenten en provincie hebben gezamenlijke afspraken gemaakt om de kwaliteit van de verblijfsrecreatie te bevorderen door alleen nog kwalitatief goede plannen en uitbreiding toe te staan en door het saneren van kwalitatief slechte bedrijven, door het intrekken van de verblijfsrecreatieve bestemmingen. Door het slechte aanbod uit de markt te halen ontstaat er ruimte voor nieuw kwalitatief goed aanbod Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 2 van 6

3 Afweging en conclusie (wat gaan we daarvoor doen) Het actieprogramma Om de visie en doelen te realiseren kiest de regio voor een programma- aanpak en niet voor een verzameling projecten. De aanpak moet de sector inspiratie, enthousiasme en perspectief bieden. We willen ondernemers stimuleren om samen met ons te investeren in de sector. Ondernemers investeren vooral in hun eigen bedrijven, terwijl de overheid optimale randvoorwaarden dient te scheppen. Het programma biedt ruimte om voortschrijdende kennis, inzichten en ervaringen in de aanpak te verwerken en om prioriteiten en doelen gedurende de looptijd bij te stellen. De regio wil samen met ondernemers, onderwijs, de provincie en andere relevante stakeholders als een team aan de slag op basis van vijf actielijnen: 1. Vitale verblijfsrecreatie. Veel verblijfsrecreatiebedrijven realiseren een lage prijs per eenheid en hun investeringsniveau ligt structureel laag. Dat leidt tot uitputting van de sector. Maar liefst 64% van de verblijfsrecreatiebedrijven staat onder druk: hun toekomstperspectief en/of kwaliteit zijn laag. Gevolg is dat ca. 50% van de bedrijven de capaciteit vult door niet-recreatief gebruik. Bijvoorbeeld door huisvesting van arbeidsmigranten en permanente bewoning. Daarnaast beschikt de regio over veel naar binnen-gekeerde full-service vakantieparken met veel overnachtingen en hoge omzetten. Deze ketenbedrijven functioneren nu relatief onafhankelijk van de verblijfsomgeving. De opgave is om de verblijfsrecreatie sector als geheel te stimuleren om waar nodig te vitaliseren. Daarnaast zal het verblijfsrecreatieve product verbonden moeten worden aan regionale kwaliteiten. o Onderdeel van dit actieprogramma en uitwerking van de POL- afspraken is de toegevoegde regionale planvoorraad verblijfsrecreatie in bijlage 3.1. Deze planvoorraad geeft inzicht in de plannen voor verblijfsrecreatie (Kampeerplaatsen, stacaravans, bungalows, chalets, vakantiewoningen en appartementen) die er op dit moment zijn in de regio. Daarnaast gaat het in op de afspraken rondom regionaal afstemmen van uitbreiding- en nieuw vestiging van verblijfsrecreatie. 2. Vitale dagrecreatie. Vergeleken met andere regio's is de attractiewaarde van Noord-Limburg beperkt. De grootste dagattractie in de regio genereert jaarlijks bezoekers (Toverland). De nummer 2 genereert jaarlijks ca bezoekers (Thermaalbad Arcen). Mookerplas/de Siep ( ), de Kasteeltuinen in Arcen ( ), Klein Zwitserland ( ) en Hertog Jan Brouwerij (40.000) volgen op afstand. De opgave is om de regionale concurrentiekracht te vergroten door de attractiewaarde te vergroten met diverse grote- en een scala aan kleinschalige dagattracties. De focus ligt op familierecreatie. 3. Vrijetijdslandschap. Het landschap in de regio is authentiek en afwisselend met de Maas, Het Maasdal, het Limburgs Peelgebied, de Mookerhei en de Maasduinen. Vanuit (inter)nationaal toeristisch perspectief is de belevingswaarde van grote delen van de regio relatief beperkt en weinig onderscheidend Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 3 van 6

4 De opgave is om de bestaande omgevingskwaliteiten op sleutelplekken te versterken en om daar de belevingswaarde en het onderscheidende vermogen van de regio te vergroten. 4. Crossovers. In de regio doen zich kansen voor om cross-overs aan te gaan tussen de vrijetijdseconomie en andere regionale sectoren (zoals sport, agribusiness en agro foodinnovatie). Deze kansen kunnen bijdragen aan het onderscheidend vermogen en de attractiewaarde van de regio. Opgave is om samen met ondernemers praktisch aan de slag te gaan met kansrijke cross-overs. 5. Effectieve regiomarketing. Effectieve regionnarketing met als doel meer bezoekers en meer bestedingen. Regiomarketing op basis van SMART- doelen en aansluiten bij trends en ontwikkelingen. Relatie met lokaal beleid Mook en Middelaar Het actieprogramma vrijetijdseconomie Noord-Limburg sluit aan bij de ambities van de gemeente Mook en Middelaar in de door u vastgestelde Structuurvisie Toerisme en recreatie en de regiovisie BGMM. Door regionaal te participeren, zullen ook lokale doelen bereikt worden. De actielijnen worden geconcretiseerd door lokaal uit te voeren projecten. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende projecten: Realiseren van TOP's Inspelen op beleving voor wandel- en fietsroutes Realiseren van een wandelknooppuntennetwerk Samen met ondernemers zorgen voor een kwaliteitsverbetering in verblijfsrecreatie Gezamenlijke handhaving permanente bewoning recreatieparken ARGUMENTEN 1. Wil de regio haar positie behouden in de toeristische en recreatieve sector dan zal zij samen met vrijetijdsondernemers moeten investeren in de sector. De rol van de regio en gemeente is vooral proactief en faciliterend. 2. De kansen die zich voordoen hebben te maken met het autonome beleid van de gemeente zelf, met de ambities en voornemens van andere overheden en met de voorgenomen realisering van projecten/ideeën vanuit de particuliere sector. Aangezien het om een veelheid van kansen en mogelijkheden gaat die onderling de nodige samenhang vertonen, is een integrale en programmatische aanpak de meest aangewezen vorm om dit cluster van uitdagingen op te pakken. 3. De visie en het actieprogramma Vrijetijdseconomie is een doorontwikkelingsmodel, gericht op stimulering en revitalisering van de toeristische sector opdat zij een toekomstbestendig karakter krijgt. Alle inzet is gericht op kwaliteitsimpuls en toekomstperspectief voor de sector. 4. Een gezonde vrijetijdseconomie is belangrijk voor de werkgelegenheid en de voorzieningen dragen bij aan de kwaliteit van de woonomgeving voor de eigen bewoners en hun recreatieve behoeften. 5. Als regio kunnen we meer dan als gemeente alleen. Kwaliteit moet op de juiste plek landen Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 4 van 6

5 /tt"i'vs*mt 6. Samenwerking tussen gemeenten in de regio is de sleutel tot een effectieve aanpak voor een vitale vrijetijdseconomie. Belangrijk in de samenwerking is dat er nog steeds een lokale verantwoordelijkheid aanwezig is en opgepakt wordt maar er ook regionaal wordt gehandeld en gedacht. Alle gemeenten willen de toeristische sector verder ontwikkelen en versterking van toeristische bestedingen en werkgelegenheid. 7. Het voorliggende beleid biedt ook lokaal voldoende kansen om ontwikkelingen met betrekking tot vrijetijdseconomie te stimuleren. Juridische aspecten Geen Financieel De verdere uitwerking van de visie op de vrijetijdseconomie en het daaraan gekoppelde actieprogramma vraagt ambtelijke inzet. In het Actieprogramma vrijetijdseconomie worden hier 550 uren gemiddeld per gemeente voor geraamd binnen het werkveld Economie, Recreatie en Toerisme. Een deel van deze uren worden ingezet voor de regionale werkzaamheden. Het grootste deel van de uren zijn gereserveerd voor de vertaling van het actieprogramma naar lokale projecten. De gemeente kan hierbij zelf de prioriteiten bepalen. Deels passen deze lokale projecten binnen bestaande programma's die al in de werkvoorraad zijn opgenomen, zoals de Regiovisie Bergen, Gennep en Mook & Middelaar en de bestaande regionale samenwerking in Noord Limburg. Nieuwe projecten voortvloeiend uit het Actieprogramma Vrijetijdseconomie passen binnen de beschikbare tijd binnen het werkveld Economie, Recreatie en Toerisme. De financiële gevolgen van de uitvoering van het Actieprogramma VTE zijn per gemeente geraamd op per jaar voor de periode van indien een gemeente deelneemt aan alle projecten. Een deel van het budget zal ingezet worden voor gemeenschappelijke projecten en de algehele uitvoering van het programmaplan. Daarnaast kunnen individuele gemeenten per project deelnemen en zo zelf de totale uitgave aan het regionale actieprogramma beheren. Het is niet de verwachting dat de gemeente Mook en Middelaar zal participeren in alle projecten omdat er ook een aantal projecten zijn geënt op (gemeenten dicht om) Venlo. Omdat op dit moment nog niet duidelijk hoeveel financiële impact de uitvoering van het actieprogramma heeft op Mook en Middelaar wordt op dit moment gevraagd om de geschatte basiskosten te kunnen dragen en te kunnen participeren in het actieprogramma. Voorgesteld wordt om deze basiskosten te dekken door een eenmalige onttrekking uit de VBR. In de Voorjaarsnota 2018 zal een voorstel worden gedaan voor de dekking van de kosten van de losse projecten. Voor de volgende jaren is de verwachting dat de financiële bijdrage voor Mook en Middelaar binnen het actieprogramma zal afnemen. In de Programmabegroting zal een voorstel worden gedaan om de jaren te dekken. Uitvoering / Planning / Communicatie In aanloop naar de vaststelling van het voorliggende 'Actieprogramma vrijetijdseconomie Noord- Limburg' zijn er een aantal regionale overlegmomenten geweest, waaronder: , vaststelling "Visie op de Vrijetijdseconomie Noord- Limburg " door de portefeuillehouder vrijetijdseconomie. 2. In 2016 is er in de raadswerkgroep in het kader van de POL-uitwerking een tussentijdsdocument aangeleverd POL- uitwerkingsvisie, de uitwerkingen in deze visie zijn overgenomen in het actieprogramma Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 5 van 6

6 /50Nir"" 3. Gedurende 2016/2017, diverse gesprekken met ondernemers en onderwijs voor het opstellen van de programma uitwerking vrijetijdseconomie , is het concept "Actieprogramma vrijetijdseconomie Noord- Limburg' door het Pho Ruimte en het Pho economie (gezamenlijk agendapunt) unaniem vastgesteld en vrijgegeven voor consultatie van regioraadswerkgroep , is het concept actieprogramma besproken in de regioraadswerkgroep economie en ruimte. Daarnaast maakt de provincie Limburg ambtelijk deel uit van de regionale werkgroep vrijetijdseconomie, die het actieprogramma heeft opgesteld. De provincie is daarnaast bestuurlijk betrokken bij het PHO Ruimte waar de POL-uitwerkingen zijn geagendeerd. Mook, 19 december 2017 Het college van burgemeester en wethouders van Mook en iddelaar, e- ecretar J.M.G. Smits - de Kinkelder eester, mr. drs. W. Gradisen BIJLAGEN 1. Bijlage 1. Visie op de Vrijetijdseconomie Noord- Limburg Bijlage 2. Actieprogramma Vrijetijdseconomie Noord- Limburg 3. Bijlage 2.1. Actieprogramma- Planvoorraad verblijfsrecreatie Raadsvoorstel vaststellen actieprogramma vrijetijdseconomie versie 2 Pagina 6 van 6